Mai

Bu kabâ ntwenia, Yezu wasola mu tumamana bibuti biandi. Kani kabwe ka kala lutwalusu lwa bibuti biandi ko, ni bu sa ti misamu miamingi kazaba yôka bawu. Yezu mwana wa ntete weri, wuzololo tâ ti madema meri nandi mu kanda. Kampe ngolo keri sarilaka mu lungisa madema mandi. Yezu wasarila mpe ngolo zazingi mu longoka tisalu tia tata’andi Yozefe ngatu kakipa kanda. Kampe bibuti bia Yezu biamuzonzela timangu tia mbutukulu’andi na misamu mia tâ mbazi mu bungu dia yandi. (Like 2:8-19, 25-38) Yezu ka sukina mu mio mi bamutêla ko; yandi beni mpe walongoka Matsonoko. Bwe tuzabiri ti Yezu mulongoki wa mbote weri wa Zu dia Nzambi? Bu keri ntwenia, milongi mia ku Yerusaleme ‘miayituku mu bungu dia mayela mandi na mvutu zandi.’ (Like 2:46, 47) Mpe bu keri kwa na mvula 12, Yezu watizabila ti Yehova ni Tata’andi.​—Like 2:42, 43, 49. w20.10 29-30 par. 13-14

Lukwikulu mu mvumbukulu ya Yezu tima tia nguri tiena mu tivuvu tia Bakristo. Paulo bu kabatika mu tsoneka misamu mitariri mvumbukulu, wazonzela matieleka matatu. Matieleka mango ni: 1) ‘Kristo wafwa mu bungu dia masumu meto.’ 2) Bamuzika. 3) ‘Wavumbuka, lumbu tia bitatu, buna bu watsonama.’ (1 Kor. 15:3, 4) Lufwa lwa Yezu, ndiamu’andi na mvumbukulu’andi bwe bita zolo tâ mu bungu dia beto? Mbikuri Izaya wabikula ti Masiya mbo baketi “[mu zimbakasa] ku nsi ya bantu ba moyo” mpe mbo baketi “bamuhana mpiema penepene na bankwa-mbi.” Kâ tima tiakaka tiaketi yilama. Izaya wavutu tâ ti Masiya mbo kaketi nata “masumu ma bantu babingi.” Yezu ni bo kasa bu kafuta nkûlulu. (Iza. 53:8, 9, 12; Mat. 20:28; Rom. 5:8) Buna, lufwa, ndiamu na mvumbukulu ya Yezu mbo biyikaka lukwikulu lweto ngolo ti tulendi kûluka mu masumu na mu lufwa mpe tulendi vutu bâ tintwari na bantu beto ba tazolo bafwa. w20.12 2-3 par. 4-6; 5 par. 11

Ntumwa Paulo mu sinagoge za Bayuda keri vulu samunaka. Mu tifwani, mu sinagoge ya ku Tesalonike, ‘sabala zitatu za mukaka, ni keri yindulaka [na Bayuda] mu mio miatsonama.’ (Bis. 17:1, 2) Ka wabâ musamu wa mpasi ko kwe Paulo. Mu tikulu tia Bayuda bamukurisila. (Bis. 26:4, 5) Paulo walenda mu bakula Bayuda, buna walendaka mu ba samunina na lukwikulu. (Flp. 3:5) Ha manima, bantu beri kwamisaka Paulo bamutuma mu ngolo mu dioka hata dia Tesalonike na dia Bere, mpe wayenda ku Atene. Kûna mpe, ‘ni kabatika mu yindula na Bayuda, na bantu bakaka beri kundaka Nzambi, mu sinagoge.’ (Bis. 17:17) Kâ Paulo bu keri samunaka ha mbuka ya zandu, bantu bakaka keri bwabanaka na bo. Ha kati dia bantu beri mu wâka, bafilozofe beri hâna na bantu ba makanda makaka beri banzaka ti misamu mieri tâka Paulo “ndongosolo ya môna” yabâ. Bawu bavutu tâ kwe Paulo: “Misamu mi tazonzela mia nzenza miena mu makutu meto.”​—Bis. 17:18-20, NWT. w20.04 9 par. 5-6

Kumonakandi ti ka wena salu ko tala ti bunôkena telamanaka. Bambukaka ti ka kwena muntu ko wulendi bâ wa lunga ha meso ma Nzambi. Beto bansoni bweso bwa lembo tu delakana bwe neto nsatu, bu katuhanaka mu nzila ya nkûlulu. (Efz. 1:7; 1 Za 4:10) Mpangi zeto mu timvuka mbo zitutindisa! Balendi tuwirikila bu tubâ na nsatu ya zonza mpe balendi tu tindisa. (Bin. 12:25; 1 Tes. 5:14) Joy, mpangi mosi ya yikento ye ku Nigéria yeri telamanaka bunôkena, têle ti: “Bwe naketi bwana tala ti mpangi zani ka zeri’â nani ko? Lutindusu lu kunganaka mpangi zani mbo lusongelaka ti Yehova tusambulu twani twa kahaninaka mvutu. Nayizi longoka mpe kwe bawu bwe ndendi tindisila bantu bê na mitima mia pasuka.” Tufweti zabaka ti, mpangi zeto ka zilendi’â zazaba ntangu zazansoni zi tubâka ba nôka ko. Buna tulendi kwe monekena mpangi ya yela mu timpeve mu mu lomba lubakusu. w20.12 23-24 par. 7-8

Vula-vula, mpila ya ntete ya sa tindiku na muntu wu bwabane ni mu yôkesaka ntangu nandi. Bu kwe zonze nandi, mpe bu kwe mu zonzele mbanzulu zaku, mbo lukwizi bâ bandiku. Kâ, ntangu zakaka ka wubâka musamu wa fioti ko mu sa tindiku tia mbote na Yezu. Musamu wumosi wa mpasi ni ewu: Ka tamona Yezu ko. Bakristo ba mbandu ya ntete babingi batelamana musamu wo mpe. Ni bu sa ti ni buna weri, ntumwa Piere watâ ti: “Ni bu sa ti ka lwamumona ko, yandi luzoloko. Ni bu sa ti bwawu bu ka luta mu mona ko, timinu luta sarila mu yandi.” (1 Pi. 1:8, NWT) Wuzololo tâ ti, tulendi bâ ndiku za Yezu ni bu sa ti ka tamumona ko. Musamu wakaka ni ewu: ka twena na lenda dia zonza na Yezu ko. Bu tusambilaka, kwe Yehova Yandi beni tutâka mabanza meto. Diangana, mu nkumbu ya Yezu tusambirilaka, kâ ka tuzonzaka kwe yandi ko. Yezu ka zololo’â ko tamusambilaka. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti lusambulu, nkundulu (adoration) yena, mpe Yehova Yandi kaka kwa bafweti kundaka. (Mat. 4:10) Ni bu sa ti misamu ni buna miena, tulendi songela luzolo lweto mu Yezu. w20.04 20 par. 1-3

Bantu beri diokaka mu tinsamu tia Bagreke ngolo beri manisaka, mpasi mpe zeri baturilaka; misamu mio bafweti mia telamana. Kâ babansoni mpila yi beri kubamanaka na ngolo zawu beri sikirilaka. Beto mpe ntiana bantu bô twena, mu bungu ti mpila ye kô yi batukubikila mu dioka tuta dioka. Kâ beto tuyôkele mu tima timosi. Tulendi bakila ngolo kwe Yehova we Nkwa-ngolo-zazansoni. Yehova tu kanisini ti tala ti tumusikiriri, mbo katukubika; kâ mpe, mbo katuyika ngolo! Ntumwa Paulo mpasi zazingi zeri nandi. Diangana, bantu beri mu fingaka mpe beri mu kwamisaka; kâ ntangu zakaka mpe, Paulo keri monaka ti ka siri’â na ngolo ko, mpe wafwanana katelamana tima ti keri tâka ‘lusende mu nitu.’ (2 Kor. 12:7) Kâ, kani kasikamana mu mpasi zo ngatu kabika mu sarila Yehova, Paulo wamonaka ti bweso bweri kwe yandi mu sikirilaka Yehova. (2 Kor. 12:9, 10) Mu bungu ti Paulo mabanza ni mo meri nandi, Yehova wamubakisa mu mpasi zandi zazansoni. w20.04 29 par. 13-14

“Sala tintwari” na Yehova, na Yezu mpe na bambazi timvwama tiena tilembo monekaka. (2 Kor. 6:1) Tintwari tusalaka nawu bu tubâka mu tisalu tia samuna. Paulo watâ mu bungu dia yandi na mu bungu dia bantu ba beri salaka tisalu timosi: ‘Beto, bibakisi bia Nzambi twena.’ (1 Kor. 3:9) Bu tusalaka tisalu tia samuna, bibakisi bia Yezu mpe tubâka. Bambukaka ti bu kamana tuma milongoki miandi ‘miakubika milongoki mu nsi yayansoni,’ Yezu watâ ti: ‘Mbo nibâ neno.’ (Mat. 28:19, 20) Bwe tutâ mu bambazi? Tusakumunu twa tunene twena mu baka lutwalusu lwa bambazi bu tusamunaka “nsangu za mbote za ntangu zazansoni [. . .] kwe bô babâka ha mutoto”! (Nza. 14:6, NWT) Ngano ntia misamu miyilamaka mu nzila ya lubakusu lutûkaka ku mazulu? Bu tukwe kunaka nsangu za Timfumu, mbutu zakaka mu mitima mitambulaka zo zibwaka mpe mbo zikulaka. (Mat. 13:18, 23) Nani saka ti mbutu zo za matieleka zakula mpe zabuta mbutu zakaka? w20.05 30 par. 14-15

Makanda ma nkatika mamingi mahambanaka lumbu ti mu bungu dia honda kwa makwela. Kanda dibâka mu nzo yimosi mpe, dilendi kondo tiwisa. Mulongi wumosi wa makanda watâ ti: “Mama, tata na bala ka bazonzaka ko bawu na bawu, mpe ntangu yayîngi bayôkesaka ha ordinatere zawu a, tablette na telefone peleko ntangu bayôkesaka nmu bula jeux-videos. Ni bu sa ti bantu ba makanda mo nzo zimosi babâka, kâ ka batomono’â zabasana ko bawu na bawu.” Ka tuzololo’â ko tabâ ntiana bantu ba mu nza yi bakondoko luzolo. Kâ, tufweti kurisa luzolo lwa mutima mu bantu ba kanda dieto, na mu mpangi za timvuka. (Rom. 12:10) Ngano luzolo lwa mutima ni nti? Ntêlo yena yizonzelaka tindiku tibâka ha kati dia bantu ba kanda dimosi batomono zolosono. Luzolo ni lo lufweti bâ neto mu bungu dia mpangi zeto za mu timvuka. Bu tusongela luzolo lwa mutima, mbo tubakisa bantu mu sarila Yehova mu tintwari na mu nsayi.—Mika 2:12. w21.01 20 par. 1-2

Ekipe ya sport ye na tiwisa bweso bwabwingi bwe nawu mu baka yôka yo yilembolo na tio. Mutima’aku wulendi bâ ntiana ekipe yilendi baka tala ti mabanza maku na nsatu zaku wisana ziwisanaka mu sarila Yehova. Bambukaka ti, Satana we nandi kakaba mutima’aku. Yandi zololo ti mabanza maku na nsatu zaku ka bikwelanandi na mitieno mia Yehova. Kâ, wufwanane wabâ na mutima wa mukaka mu sarila Yehova. (Mat. 22:36-38) Kani kabwe kubikandi Satana kakaba mutima’aku! Sambila Yehova ntiana bwa sa Davide bu katâ: “Sa ti mutima’ani wabâ wa mukaka, ngatu natîna nkumbu’aku.” Sa miamiansoni mi lenda mu landa tifwani tio. Bilumbu biabiansoni, mu nzengolo zaku za fioti na za zinene songelaka ti nkumbu ya santu ya Yehova tînaka peleko tomo zitisaka. Bu kwe siri bo, mbo tomo songela ti nge nguria Mbangi ya Yehova yena, ntiana Mbangi zakaka. (Bin. 27:11) Mpe beto bansoni, tintwari na nzonzolo ya Mika, mbo tutâ ti: “Mbo tudiatila mu nkumbu ya Yehova Nzambi’eto ntangu zazansoni.”​—Mika 4:5. w20.06 13 par. 17-18

Mu ntangu yi banwanisa kanda dia Nzambi kwe mutinu wa ku nore na guvernema zakaka, Nzambi mu nkesi kabâ, mpe muzingu wa Armagedo mbo wubatika. (Nza. 16:14, 16) Mu ntangu yo Goge wa ku Magoge, wuzololo tâ timvuka tia nsi zakaka na mutinu wa ku nore, mbo kafuka, mpe “ka kubâ muntu ko wumubakisa.” (Dan. 11:45) Verse yita landa ya Daniele bidimbu biabingi yihanaka mu musamu wutariri mpila yi kwizila mutinu wa ku nore na nsi zi bena tintwari ku nsukunu’awu, mpe mu mpila yi batuvukisila. (Dan. 12:1) Verse yo bwe yita zolo tâ? Mikayele nkumbu yakaka ya Yezu Kristo yena, Mutinu’eto wuta yâla. Tûka ti bamuzakasa Mutinu ku mazulu mu 1914, Yezu ‘watelama mu bungu dia’ kanda dia Nzambi. Ntamana, mbo kafukisa mbeni zandi mu muzingu wa Armagedo. Muzingu wo, mbo wubâ musamu wa mansukina Daniele wu katâka “ntangu ya mpasi” yiyôkele tûka mbatukulu ya nza.—Nza. 6:2; 7:14, NWT. w20.05 15-16 par. 15-17

Mu ntangu yi keri ngamba mpe bu bayizi mu tûla ku boloko, Yozefe kaketi’â sa na kani tima ko mu sobesa misamu miandi. Nti biamubakisa mu bâ na mabanza ma delakana? Kani katûla mabanza mandi mu misamu mi kalembo bêla na lenda mu yirika, Yozefe wasala bisalu bi beri mu tumaka, mu bunsungu. Yozefe wadinga mu yirika misamu mi tâka Yehova nsayi. Ntiangu, Yehova keri sakumunaka Yozefe mu miamiansoni mi keri yirikaka. (Mba. 39:21-23) Tinsamu tia Yozefe titubamburi ti nza ya nkatika ya mbi yena, mpe bantu balendi tu bongela na titantu. Mpangi ya timvuka mpe yilendi tu bongela na tintatu. Kâ, tala ti Yehova tubongelaka ntiana Tari dieto, peleko ntiana Tiswamunu tieto, ka tukwizi’â bâ ba nkatika ba nôka ko, peleko ka tubika ko mu mu sarila. (Mik. 62:6, 7; 1 Pi 5:10) Bambuka mpe ti Yozefe kampe mvula 17 kwa zeri nandi mu ntangu Yehova yi kamulotoso ndozi zo. Wusongele ti, Yehova lukwikulu lwe nandi mu bisari biandi bia ntwenia. Lumbu ti, ntwenia zazingi ze ntiana Yozefe. Timinu mpe tie nawu mu Yehova. Ntwenia zakaka mu titantu babatûriri ku boloko, mu bungu ti ka bata bika ko mu tumamana Nzambi.​—Mik. 110:3. w20.12 16 par. 3; 17 par. 5, 7

Ntumwa Piere na ntumwa Za babongela nkwamusu zawu mu bungu dia Kristo na samuna nkumbu’andi ntiana tima tia ntalu. (Bis. 4:18-21; 5:27-29, 42) Ka kwena musamu ko waketi sa ti milongoki miamona nsoni. Ni bu sa ti bantu ba mu ntangu yina ka beri’â zitisaka Bakristo ba ntete ko, Bakristo basarila ngolo zazingi mu bakisa mbeni zawu. Mu tifwani, mabuku ma Bibila ma tsoneka Bakristo bakaka ba mu ntangu yo, tatamana mbo mata tatamana mu bakisa milio za bantu na mu ba hana tivuvu. Mpe Timfumu ti beri kwe samuni, ku zulu tita yâla lumbu ti, mpe ntamana mbo tiyâla mutoto wa mukaka. (Mat. 24:14) Kâ, guvernema ya ntama ya ku Rome yeri kwamisaka Bakristo ka yazinga ntangu zazingi ko, mpe bwawu bu Bakristo bana ba kwikama mitinu miena ku zulu. Mbeni zawu, zafwa; mpe tala ti babakiri mvumbukulu, mbo bakwizi bâ mu lutumu lwa timfumu tieri kwe samuni Bakristo ba beri yinaka.​—Nza. 5:10. w20.07 15 par. 4

Abrahame timinu tia ngolo tiabâ nandi mu makani ma Nzambi, ntiangu weri kwa ntiana yandi weri monaka Masiya, yandi waketi kwizi bâ Mutinu wa Timfumu tia Nzambi. Ni mu bungu dio Yezu katâ kwe Bayuda ba mu mbandu’andi ti: ‘Abrahame tata’eno wayangalala bu keri kwe banzi tilumbu tiani ti kaketi mona. Diangana, tia kamona, wayangalala mpe.’ (Za 8:56) Diangana, Abrahame wazaba ti bala bandi bakaka mbo baketi bâ mu Timfumu tia keti zakasa Yehova, mpe wa kubama weri mu kêla ti Yehova kalungisa kani diandi. Ngano Abrahame bwe kasongela ti “hata,” peleko Timfumu tia Nzambi keri kêlaka? Ntete, kweri’â na kani timfumu ha mutoto ko Abrahame ti kayizi bêla musi-hata. Yandi wasoba mbuka mbala zazingi, mpe ka bâ na mbuka yi bamuzabila ko, mpe ka sikirila timfumu tia bantu ko. Abrahame mpe ka yêla ko mu bâ na timfumu tia yandi beni. Kâ, watatamana mu tumamana Yehova mpe wakêla ti kalungisa kani diandi. Bu kasila bo, Abrahame wasongela timinu tia nzitukulu kwe Yehova. w20.08 3 par. 4-5

Yehova wakanisina ti na kani muntu wubâ ku Paradi wutâ ti: “Bêla nita bêla.” (Iza. 33:24; Rom. 6:7) Wuzololo tâ ti, bô bavumbuka kwe ba fwa mbo babâ na nitu za wasa. Kâ, ka bakwizi bâ mbala mosi ba lunga ko. Bamana vumbuka ba lunga, bantu babavwiri balendi lembo babambukila. Kampe bantu babansoni mbo bakwizi soba malembe malembe mu bâ ba lunga mu ntangu ya luyalu lwa mvula 1 000 lwa Kristo. Ku nsuka kwa ya luyalu lwa mvula 1 000 Yezu kakarisa Timfumu kwe Tata’andi. Ni buna Timfumu tilungisa tisalu tiandi, ni buna mpe bantu bakwizi bâ ba lunga. (1 Kor. 15:24-28; Nza. 20:1-3) Banzeno’eti bweso bwa vutu bwana bantu beno ba lwazolo. Ngano nsayi yi lumona mbo yilusehesa peleko mbo yiludirisa? Ngano nsayi yi lumona mbo yisa ti lwatanga mikunga mu kembela Yehova? Tulendi bâ na lukwikulu ti, mbo tubâ na luzolo lwalwingi mu bungu dia Tata’eto dia luzolo na Mwana’andi wa luzolo, basiri ti kwabâ mvumbukulu ya ba fwa. w20.08 16-17 par. 9-10

Paulo watindisa Bakristo mu tiyula tala ti mbo baketi lenda mu sarila Yehova mu bumpumpa. (1 Kor. 7:8-9) Kampe Paulo ka banza ko ti Bakristo ba kwela bayôkele Bakristo balembolo ba kwela. Paulo wasola Timote yeri ntwenia mpe yeri mpangi ya mpumpa, mu sala tisalu tia mfunu mu bungu dia Yehova. (Flp. 2:19-22) Diangana, ka wubâ musamu wa mbote ko mu banza ti tala ti mpangi lenda dia sarila diadingi die nandi peleko kâni, mu bungu ti wa kwela wena peleko kâni. (1 Kor. 7:32-35, 38) Yezu na Paulo ka batâ ko ti Bakristo bafweti kwela peleko bafweti tatamana mu bâ bampumpa. Kâ, bwe tulendi tâ mu bungu dia makwela na bumpumpa? Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 1^er juillet 2012 (Français), yahana mvutu ya mbote mu tiyuvu tio, bu yatâ ti: “Diangana, tulendi tâ ti [makwela na bumpumpa] makabu ma Nzambi mena [. . .] Yehova ka bongelaka bumpumpa ko ntiana tima tinataka nsoni peleko mpasi.” Na mabanza mo, tufweti zitisaka tibuka tia mpangi zilembolo za kwela mu timvuka. w20.08 28 par. 8-9

Ku nsi zakaka, bantu babingi bazoloko mu zaba misamu miamingi bu bawâka nsangu za mbote. We kwa ntiana misamu ni mio beri kekoloko! Kâ ku nsi zakaka, bantu ka babingi’â ko bazoloko Nzambi peleko Bibila. Ngano mu mbuka yi bâka, bantu bwe babongelaka nsangu za mbote? Mpila ni mpila bantu yi babongelaka nsangu za mbote, Yehova zololo ti tatatamana mu samuna tii bu katâ ti tisalu tiwiri. Yehova watisolela ntangu yi manisa tisalu tia samuna. Ha manima ma ntangu yo, “nsuka mbo yitûla.” (Mat. 24:14) Yezu watâ kwe milongoki miandi bwe bantu baketi bâ mpe ntia misamu miaketi tûla mu bilumbu bia mansukina. Yezu wazaba ti misamu mio mbo miaketi sa ti milongoki miandi miabika mu tûla tisalu tia samuna ha tibuka tia ntete. Yandi watâ kwe milongoki ti: “Bêno na meso ma tia.” (Mat. 24:42) Mu ntangu ya Noa, misamu miamingi mieri saka ti bantu ka basandi keba mu ndwengosolo yi keri ba hanaka. Misamu mio milendi sa ti beto mpe ka tusandi keba lumbu ti. (Mat. 24:37-39; 2 Pi. 2:5) Buna, tufweti tûla tisalu tia tu hana Yehova ha tibuka tia ntete. w20.09 8 par. 1-2, 4

Satana nkesi zazingi ze nandi, mpe ka tulendi’â ta dioka nkesi zandi ko. (Nza. 12:12) Ntamana, beto bansoni, timinu tieto mbo tikota mu ntontolo. ‘[Mpasi ziyôkele mbo] zibwa. Tûka tia yilamana nsi, mpasi za mpila yo ni buna kwa bamona zo.’ (Mat. 24:21) Mu ntangu yo, kampe bantu ba makanda meto mbo batubalukila, mpe tisalu tieto balendi tia yimina. (Mat. 10:35, 36) Ngano muna muntu mu beto, mbo kabâ na lukwikulu ti Yehova mbo kamubakisa mpe mbo kamukengerela ntiana bwa sa Mutinu Aza? (2 Ntang. 14:11) Yehova kubika kata tu kubika ngatu timinu tieto tiabâ ngolo. “Ngamba ya kwikama na ya ndwenga” katwarisaka mu hana “bidia” bia timpeve mu “ntangu yifwanane” mu tu bakisa mu bâ ba kwikama mu nsambululu’eto. (Mat. 24:45) Kâ, muna muntu fweti sarila ngolo mu bâ na timinu tia ngolo mu Yehova.​—Ebr. 10:38, 39. w20.09 18 par. 16-18

Misamu bu mikwelanaka na kani diandi, Yehova lendi sarila mpeve santu’andi mu tuma bantu bê na timfumu mu yirika mîna mi kazololo. Bantu balendi tima kanivo mu yôkesela mamba ma nto mu nzila yi bazololo. Mpila mosi mpe, Yehova lendi sarila mpeve santu’andi mu sobesa mabanza ma bamfumu ngatu makwelana na kani diandi. Musamu wo bu wutûlaka, bantu bê na timfumu mbo bazoloko mu bonga nzengolo zinataka ndandu kwe kanda dia Nzambi. (Fwanakasa na Ezd. 7:21, 25, 26.) Nti tulendi sa? Tulendi sambila ‘mu bungu dia mitinu na bô babansoni bê [na timfumu]’ mu ntangu yi badingaka mu bonga nzengolo zitarilaka luzingu lweto lwa bukristo na tisalu tieto tia samuna. (1 Tim. 2:1, 2; Neh. 1:11) Ntiana bwa sa Bakristo ba ntete, beto mpe mbo tutomo sambilaka Nzambi mu bungu dia mpangi zeto ze ku boloko.​—Bis. 12:5; Ebr. 13:3. w20.11 15 par. 13-14

Tala ti mulongoki na nge wulongokaka, nsayi ya nkatika ya yôka yibâ naku mu ntangu yi kabatusu! (1 Tes. 2:19, 20) Milongoki mia môna mibatusu ka miena kwa nkatika ‘mikanda mia mbwanunu’ mia bantu balongokaka nawu Bibila ko, kâ mia timvuka tiatiansoni miena. (2 Kor. 3:1-3) Musamu wa nkatika wa mbote wena mu mona ti mu mivu miyà, bantu kampe 10 000 000 za ndongokolo za Bibila tayizi hana mu rapore za ngonda mu nza ya mukaka. Mpe mu mivu mio kwa, tulendi tâ ti mu muvu wumosi, bantu 280 000 bayizi bâ Mbangi za Yehova na milongoki mia Yezu Kristo mu bungu ti bayizi batusu. Bwe tulendi bakisila milio zo za milongoki mia Bibila ngatu babatusu? Yehova bweso katiri hana kwe bantu mu kwizi bâ Mbangi. Ntiangu tusarilaka ngolo zeto mu ba bakisa ngatu bakulu batusu. Ntangu nkatika dioka yita dioka!​—1 Kor. 7:29a; 1 Pi. 4:7. w20.10 6 par. 1-2

Mutinu Sawule ka tumamana Yehova ko. Mpe mu ntangu mbikuri Samwele kamutungurila mu mbi yi kayirika, Sawule wakala mu tambula dema diandi. Yandi watâ ti musamu wu kayirika ka weri’â wa nkatika wa mbi ko, mpe bantu bamutuma mu ngolo mu yirika musamu wango. (1 Sam. 15:13-24) Musamu wa mpila yo Sawule wa katoko yirika. (1 Sam. 13:10-14) Musamu wa tiari ni wena’eti, wabika mutima’andi wamunatina lulendo. Ka yizi’â soba mabanza mandi ko, mpe Yehova wamulosa. Ka tuzololo’â ko tabâ ntiana Sawule, ntiangu tufweti tiyulaka biyuvu ebi: ‘Bu nitangaka malongi ma hanaka Bibila, ngano mbo nidingaka musamu ngatu nalembo ma sarila? Ngano nibanzaka ti misamu mi nita yirika ka miena mia nkatika mia mbi ko? Ngano dema kwe bantu bakaka nihanaka dio tala ti ndirikiri musamu wa mbi?’ Tala ti tifu tie kô tusarilaka mu biyuvu bio, buna tufweti soba mbanzulu zeto na ndiatulu’eto. Tala ti ka tusiri’â bo ko, tulendi kwizi bâ na lumpampani; Yehova mbo kakwizi tu losa, mpe ka tuvutu’â bâ ndiku’andi ko. w20.11 20 par. 4-5

Ntwenia, sola nani sarila. Fweti lenda mu bangula kwe nge beni ti Yehova ni nani, luzolo lwandi ni lwe mpe bwe lendi lwasarila mu luzingu lwaku. (Rom. 12:2) Buna mbo bâ na lenda dia bonga nzengolo yiyôkele mfunu mu luzingu lwaku, nzengolo ya sarila Yehova. (Yos. 24:15) Tala ti tatamane mu landa programe ya ntangulu na ya ndongokolo ya Bibila, luzolo lwaku mu Yehova mbo lukula mpe timinu tiaku mbo tikwizi tomo bâ ngolo. Sola mu tûla luzolo lwa Yehova ha mbuka ya ntete mu luzingu lwaku. Nza ya Satana mbo yitâka ti wamana sarila lenda diaku mu bungu dia bubote bwa nge beni, mbo bâ mu nsayi. Kâ, tuzebi ti bô balandaka kwa makani ma tinsuni mbo ‘batindzunzikiri mpasi zazingi.’ (1 Tim. 6:9, 10) Kâ, tala ti wirikiri Yehova mpe solele mu tûla luzolo lwandi ha mbuka ya ntete mu luzingu lwaku, mbo lenda mpe “mbo sarila ndwenga.”​—Yos. 1:8. w20.10 30-31 par. 17-18

Mu mbandu ya ntete, nsangu zeri kwe samuni Yezu tivuvu zeri hanaka kwe bantu ba nza ya mukaka. Yandi walomba kwe milongoki miandi miatatamana mu sala tisalu ti kabatika, mu hana timbangi ‘na tii kwa sukina mutoto-nsi.’ (Bisalu 1:8) Diangana, ka baketi’â lenda ko mu sala tisalu tio mu ngolo za bawu beni. Mbo baketi bâ na nsatu ya mpeve santu, tie “tibakisi” tia ba kanisina Yezu. (Za 14:26; Zak. 4:6) Milongoki mia Yezu miabaka mpeve santu mu ntangu ya Pentekote ya muvu 33 M.B. Na lubakusu lwa mpeve yo, babatika mu samuna, mpe mu ntangu fioti kwa, mafunda ma bantu mayizi tambula nsangu za mbote. (Bis. 2:41; 4:4) Mu ntangu bantu yi babatika mu ba telamana, milongoki ka mieri’â na bunkuta ko, mpe ka miabika ko mu samuna. Kâ mialomba lubakusu kwe Nzambi. Bawu basambila mu mpila eyi: “Hana kwe bisari biaku lenda dia tatamana mu samuna na butindi bwa zonzela.” Buna bafuluka mu mpeve santu mpe batatamana mu “tâ Zu dia Nzambi na butindi bwa zonzela.”​—Bis. 4:18-20, 29, 31. w20.10 21 par. 4-5

Mu bungu dia nti tulendi kwikila ti Yehova wavumbula Yezu kwe ba fwa? Bantu babingi bamona Yezu ha manima ma mvumbukulu’andi mpe batâ ti Yezu wavumbuka kwe ba fwa. (1 Kor. 15:5-7) Mbangi ya ntete mu bantu ba tangumuna ntumwa Paulo ni ntumwa Piere (Sefase). Milongoki miakaka miatâ mpe ti ntumwa Piere wamona Yezu ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa. (Like 24:33, 34) Ha manima, ntumwa ‘kumi na zole,’ zamona Yezu ha manima ma mvumbukulu’andi kwe ba fwa. Ha manima, Kristo ‘mu ntangu ya mosi, wavutu moneka kwe nkama tanu (500) zike za bangwala,’ kampe mu ntangu yi beri mu nsayi bu bakutakana ku Galile, lukutakanu lu bazonzelaka mu Matie 28:16-20. Yezu ‘wamoneka [mpe] kwe Zaki,’ kampe mpangi ya Yezu yi balembo bâ tata dimosi, yandi walembo toko bâna timinu ti Yezu ni Masiya. (Za 7:5) Ha manima bu kayizi mona ti Yezu wavumbuka kwe ba fwa, Zaki wayizi kwikila. Paulo bu katsoneka mukanda wo mu 55 M.B., bantu babingi bamona Yezu ha manima ma mvumbukulu’andi beri ba moyo; buna tala ti muntu wabâ na ntembe lenda dieri nandi dia monekena wumosi wa bantu beri na timbangi tia matieleka. w20.12 3 par. 5, 7-8

Mu ntangu yi tubâka na timbevo, mpe nsungula tala ti timbevo tie neto tilembo wasaka, wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu bâ na mabanza ma mbote. Buna, sikirila Yehova mu baka lubakusu. Ni bu sa ti Yehova kata sa timangu ko mu katula timbevo tieto bwawu bu, lendi tu tindisa mpe lendi tu hana ngolo ze neto nsatu mu korela. Mik. 94:19) Mu tifwani, lendi sa ti Bakristo bakaka batubakisa mu bungu dia bisalu bia ku nzo. Lendi tuma mpe mpangi zeto zasambila mu bungu dia beto. Peleko lendi tu bambula mabanza ma mbote ma tawâ mu Zu diandi, ntianati vuvu tieto tia toma tia luzingu lwa lunga lulembo bâ na bimbevo, mpe lulembo bâ na mpasi. (Rom. 15:4) Kâ tulendi banza ti ka tulenda ko mu sala bwabwingi mu tisalu tia samuna. Ku États-Unis, mpangi ya yikento ye na nkumbu Laurel, masini meri mu bakisaka mu wumuna tûka mvula 37. Kansere yeri nandi, opérations za ngolo kabaka, mpe timbevo tieri nandi ti batâka nkumbu (maladie de la peau). Kâ, ka bika ko mu samuna, wasamuna kwe bantu beri mu bukaka, mpe beri kwizaka ku nzo’andi. Bantu 17 kabakisa mu longoka mu zaba Yehova! w20.12 24 par. 9; 25 par. 12

Ntumwa Paulo nsatu lubakusu yeri nandi. Kampe mu muvu wa 56 M.B., pôka dia bantu bamunata ku mbazi ya tempelo ya Yerusaleme, mpe badinga mu mu honda. Tilumbu tialanda, bu banata Paulo ku Sanedre, watibwila nkuba kwe mbeni zandi. (Bis. 21:30-32; 22:30; 23:6-10) Kampe muna ntangu yîna Paulo watiyula: ‘Tii ntia ntangu nikorela mpasi zi?’ Ntia lubakusu Paulo kabaka? Mu mpimpa, bu bamana kanga Paulo, ha manima, “Mfumu” Yezu watelama ha matu mandi mpe wamutêla: ‘Bâ na butindi! Ntiana bu wantêlele timbangi ku Yerusaleme, ni bo mpe fweti kwe kuntêla timbangi ku Rome.’ (Bis. 23:11) Kani dio diatomo tindisa Paulo! Yezu wasîka Paulo mu timbangi ti katâ ku Yerusaleme. Yezu wakanisina ti Paulo mbo kaketi tûla bubote ku Rome, ku kaketi vutu têla timbangi. Bu kamana baka kani dio, kampe Paulo wamona bubote ntiana kwa mwana wu batomono simba kwe tata’andi. w20.11 12 par. 1, 3; 13 par. 4

Tivuvu tieto mu Timfumu tie ntiana “ancre [tisengo tisikamasaka bato mu mamba] mu bungu dia tilundi,” yitusikamasaka ntono misamu mia mpasi peleko mabanza matutâka lwaka. Dimbitilaka mu bungu dia makani ma Nzambi matariri bilumbu bia ku matu. Mu ntangu yîna ka kubâ muntu ko wubâ mu lwaka. (Iza. 65:17) Timona mu nza ya môna ya tidzunu, yilembo vutu bâ na misamu mia mbi. (Mika 4:4) Mbo tomo yika tivuvu tiaku ngolo bu kwe zonzele nza ya môna kwe bantu. Sarila ngolo mu salaka tisalu tia samuna na tia kubikaka milongoki. Buna, lendi “bâ na lukwikulu lwalwingi mu tivuvu tii ku nsuka.” (Ebr. 6:11) Mu bungu ti nza yi ku nsuka yita kwenda, mbo tukwizi bâ na misamu miamingi mia mpasi milendi tu tâ lwaka. Mbo tulenda mu telamana misamu mio na mu tatamana mu bâ mu tidzunu, ka mu ngolo za beto beni’â ko, kâ mu lukwikulu lweto mu Yehova. Mu nsalulu zeto, bika tasongela ti timinu tie neto mu kani dia Yehova ditâka ti: “Ngolo zeno ni mu tatamana mu bâ mu tidzunu na mu bâ na lukwikulu.”​—Iza. 30:15. w21.01 7 par. 17-18

Zaki 5:11 mbo yizonzelaka luzolo lwa mutima lwa Yehova na tifu tiakaka tisaka ti tapusana kwe Yandi​—tifu tiango ni tiari tiandi tia lemvokela. (Ndu. 34:6) Yehova tiari tiandi katusongelaka bu kalemvokelaka masumu meto. (Mik. 51:1) Mu Bibila, ntêlo ya tiari ka yita zolo tâ kwa ko talemvokela muntu wutuyirikiri mbi. Ntêlo yo mbanzulu za ngolo yizonzelaka zibâka na muntu bu kamonaka mpwana’andi mu mpasi, mpe bu kasarilaka ngolo mu mu bakisa. Yehova mbo katusongelaka ti nsatu ye nandi ya tu bakisa yiyôkele luzolo lubâka na nguri mu mwana’andi. (Iza. 49:15) Bu tubâka mu mpasi, tiari tia lemvokela tia Yehova timutumaka mu tu bakisa. (Mik. 37:39; 1 Kor. 10:13) Tulendi songela ti tiari tia lemvokela tie neto mu mpangi zeto, bu tukwe ba lemvokele na bu tulembo ba kangila diki mu ntangu yi batufwemesaka. (Efz. 4:32) Kâ, mpila yakaka yi tulendi songela tiari tia lemvokela, ni mu bakisaka mpangi zeto bu babâka mu mpasi. Buna, tifwani tia Yehova tulandaka, Yandi songelaka luzolo lwa mutima luyôkele.​—Efz. 5:1. w21.01 21 par. 5

Mfumu kanda yifweti bâ na mabanza ma delakana. Ka fweti’â kayôkesaka ntangu yayingi ko ku tisalu, ngatu kalungisa nsatu za timpeve na za luzolo za kanda diandi, mpe kabahana ndongosolo. Yehova mbo katulongesaka, mpe mbo katusungikaka mu bungu dia bubote bweto. (Ebr. 12:7-9) Ntiana Tata’andi, Yezu ma luzolo kalongesaka bantu bê mu lutumu lwandi. (Za 15:14, 15) Malongi ma ngolo kahanaka, kâ nsayi mpe ye nandi. (Mat. 20:24-28) Yandi mbo kabakulaka ti bantu ba masumu twena, mpe mbo tuvulu yayasaka. (Mat. 26:41) Mfumu kanda yilandaka tifwani tia Yehova na tia Yezu mbo yibambukaka ti bantu ba mu kanda diandi ka bena ba lunga ko. Ka fweti’â kadasukilaka mukento’andi na bala bandi ko. (Kol. 3:19) Kâ, mutieno we mu Bisi-Ngalate 6:1 kasarilaka, mpe ngolo kasaka mu ba sungika ‘mu mpeve ya bulemvo,’ bu kakwe bambuki ti yandi mpe kena wa lunga ko. Ntiana Yezu, mbo kabakulaka ti mpila yiyôkele bubote ni mu bâ tifwani tia mbote. w21.02 6-7 par. 16-18

Mu nzila ya nkûlulu, Yehova wasumba luzingu lwa bantu babansoni mu timvuka na lwa bantu babansoni mu nza bê na timinu mu Yezu. (Marke 10:45; Bis. 20:28; 1 Kor. 15:21, 22) Buna, wafwanana kasola Yezu, yandi wahana luzingu lwandi mu nkûlulu, mu bâ Mfumu ya timvuka. Mu bungu ti ni yandi we Mfumu’eto, Yezu nswa we nandi wa hana misiku mitariri ndiatulu ya muna muntu, ya makanda na ya timvuka tiatiansoni, mpe fweti sa ti bazitisa mio. (Nga. 6:2) Yezu ka sukisinaka kwa mu hana misiku ko. Kâ, beto katomo kipaka mpe beto katomo zoloko. (Efz. 5:29) Mpangi za zikento buzitu kwe Yezu zisongelaka bu zilandaka lutwalusu lu hanaka babakala ba kasola mu ba kipa. Mpangi za zibakala mbo zisongelaka ti timfumu tia babakulaka bu bakwe zitisi mpangi za zikento. Mu ntangu Bakento, babakala, mfumu za makanda na bakuluntu mu timvuka bu bazitisaka timfumu ti hanaka Yehova kwe bantu bakaka, timvuka mu tidzunu tibâka. Mpe wuyôkele mfunu, Tata’eto dia luzolo tukembela, Yehova. w21.02 18-19 par. 14-17

Mu ntangu yi keri kwe dioke Sawule ku hata dia Bisi-Filisiti, Davide na bantu bandi basâ sisa makanda mawu ku nzo zawu, mpe baye nwana. Bu balembo kwa bâ, mbeni zawu zakotela makanda mawu mpe zanata mo mu ngolo. Mu bungu ti Davide nkatika tinwani tia mbote tieri, mbo kaketi banza ti lenda dieri nandi dia kubika misamu mu kwe ba kûla. Kâ, Davide wadinga lutwalusu lwa Yehova. Davide wayula kwe Yehova ti: “Ngano mfweti landa timvuka tio tia mivi?” Yehova wasongela kwe Davide ti wafweti ba landa, mpe wamuhana lukwikulu ti mbo kaketi ba nunga. (1 Sam. 30:7-10) Ngano nti lendi longoka mu musamu wo? Dingaka malongi ntete wabonga nzengolo. Lomba malongi kwe bibuti biaku. Lendi baka mpe malongi ma mbote bu zonza na bakuluntu basalaka tûka ntama. Lendi ba sikirila ntiana Yehova bu kabasikirilaka. Yehova ntiana makabu kababongelaka mu timvuka. (Efz. 4:8) Mbo baka ndandu bu landa timinu tiawu na bu wâka malongi mawu ma ndwenga. w21.03 4-5 par. 10-11

Yezu watâ ti tala ti ka tuta sarila misamu mi tuta longoka ko, mbo tubâ ntiana muntu wutungiri nzo ha zulu dielo. Ni bu sa ti ngolo zazingi kasariri, ngolo zandi za mpamba kwa zena. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti mvula na bitembo bia ngolo bu bibwila nzo yo, mbo yimwangana. (Mat. 7:24-27) Mpila mosi mpe, tala ti tusambiri, tubenzi mpe tudimbitiri, kâ ka tuta sarila misamu mi tulongokele ko, ngolo zeto mbo zibâ za mpamba. Timinu tieto bu tikota mu ntontolo peleko mu nkwamusu, ka tikwizi’â bâ nguria ngolo ko. Ku lweka lwakaka, bu tulongokaka mpe bu tusarilaka misamu mi tulongokaka, nzengolo ziyôkele bubote tubongaka, tidzunu tibâka neto, mpe timinu tieto ngolo tiyikamaka. (Iza. 48:17, 18) Mu bâ ba kwikama mu ntontolo, tufweti sikirila Yehova mu lusambulu mpe tufweti lunda bifu bia mbote bia ndongokolo. Tufweti bambukaka ti tima tiyôkele mfunu ti tulendi sa ni mu kembela Yehova. Tufweti bâ na lukwikulu ti Yehova ka tu yambirika ko, mpe ka kwena muntu ko kabakasa luzolo lwandi mu beto.​—Ebr. 13:5, 6. w21.03 15 par. 6; 18 par. 20