Janvier

Na butindi, Yezu nsalulu za bungungu za mabundu ma mu ntangu’andi keri zabikisaka. Mu tifwani, wazonzela bungungu bwa Bafarize beri tomo belokelaka mpila ya sukula moko lwaka, kani batomo belokela mpila ya kipila bibuti biawu lwaka. (Mat. 15:1-11) Yezu ka bika nsalulu za mbi za mfumu za mabundu ko zamukabakasa mu zonzela matieleka. Yezu wasongela mpe ti misamu mieri longesaka mabundu makaka mia bungungu mieri. Ka tâ ko ti Nzambi nkwikulu za mabundu mamansoni katambulaka. Kâ, watâ ti bantu babingi baketi bâ mu nzila ya yinene yinataka ku mfukulu, mpe ka babingi’â ko baketi bâ mu nzila ya luzingu. (Mat. 7:13, 14) Yandi watomo songela ti bantu babingi baketi tâ ti Nzambi beri sarilaka, kâ mu matieleka ka beri’â mu sarilaka ko. Yandi wabalwengesa: ‘Seno mayela mu mbikuri za bungungu zilukwizila ntiana bimeme, kâ ku kati mbulu zena. Mu mbutu zawu lubazabila.’​—Mat. 7:15-20. w21.05 9 par. 7-8

Ana wakwelana na Levite yi beri tâka nkumbu Elkana, watomo mu zolo. Kâ, Elkana mukento wakaka weri nandi weri na nkumbu Penina. Elkana watomo zolo Ana yôka Penina; “Penina bala beri nandi, kâ Ana keri’â na bala ko.” Mu bungu dia musamu wo, Penina mbo keri tsotsaka Ana “ngatu kamufwemesa.” Ana wayizi tomo fwema! “Mbo keri dilaka mpe keri’â diaka ko.” Bibila ka ditâka ko ti Ana wakarisa mbi. Kâ, waziburila Yehova mutima’andi, mpe lukwikulu lweri nandi ti mbo kaketi yirika musamu na buderede bwabwansoni. (1 Sam. 1:2, 6, 7, 10) Ntia malongi tulendi baka mu tifwani tia Ana? Tala ti muntu we kô ta dinga katifwanakasa na nge mu mpila ni mpila, bambuka ti lendi zaba bwe lendi sa. Kufweti’â wadinga ko mu tifwanakasa. Kani wadinga mu karisa mbi mu mbi, yêla mu sa tidzunu na muntu wo. (Rom. 12:17-21) Ni bu sa ti ka ta zolo ko, mbo tatamana mu bâ na tidzunu tia mutima. w21.07 17 par. 13-14

Mu bungu ti wayizi bâ na bundiafu, Yuda Iskariote wayizi sa tima tia nguria tia mbi mpe wayizi teka Yezu. Ku mbatukulu Yuda keri’â muntu wa mbi ko. (Like 6:13, 16) Yezu yandi keri sikirilaka mu bungu ti ni yandi bahana dema dia lunda kese ya mbongo. Kâ ha manima ma mwa ntangu, Yuda wabatika mu laba ni bu sa ti mbo keri vulu wâka ndongosolo za Yezu zeri lwengesaka mu musamu wutariri bundiafu. (Mak. 7:22, 23; Like 11:39) Bundiafu bwa Yuda bwayizi tomo vutu moneka mu musamu wumosi wayôka ntete Yezu kafwa. Yezu, milongoki miandi, Mariya na Marte, babatikisa kwe Simo munga bwazi. Mu ntangu yi beri diaka, Mariya watelama mpe watsamuna mafuta mafwa ntalu yayingi mpe meri na nsunga ya mbote ha mutu wa Yezu. Yuda na milongoki miakaka batomo fwema. Kampe milongoki miakaka miamona ti mbongo zo mbo baketi za sarila mu tisalu tia Nzambi. Kâ Yuda, mabanza makaka meri nandi. Mwivi weri mpe weri nandi kalaba mbongo za mu kese.​—Za 12:2-6; Mat. 26:6-16; Like 22:3-6. w21.06 18 par. 12-13

Ngano ntangu zakaka mbo monaka ti madema me naku mamingi mena, mpe kulendaka ko mu yirika misamu miamiansoni mi wayaka? Tala ti ni bo, mbo lenda mu bakula Paulo. Lwaka lweri nandi, mu bungu dia timvuka timosi’â ko, kâ mu bungu dia bimvuka biabiansoni. (2 Kor. 11:23-28) Ngano timbevo tie naku tivulu ku katulaka nsayi’aku? Paulo ‘lusende mu nitu’ lweri mu mwisaka mpasi, kampe timbevo tieri nandi, mpe weri nandi tiawa. (2 Kor. 12:7-10) Ngano ntangu zakaka mbo bâka wa nôka mu bungu dia misamu mi lembanaka mu yirika? Ntangu zakaka Paulo mpe ni bo keri monaka. Watitâ muntu wa bunsana, mu bungu ti mbo keri nwanaka mu yirika misamu mia sungama. (Rom. 7:21-24) Ntono misamu mia mpasi minôkesaka mi kabwabana na mio, Paulo watatamana mu sarila Yehova. Ngano nti biamuhana ngolo mu sila bo? Ni bu sa ti wazaba ti muntu wa masumu weri, timinu tia ngolo tieri nandi mu nkûlulu. w21.04 22 par. 7-8

Adame, muntu wa lunga, bu kasumuka, wahombesa bweso bwa luzingu lwa mankululu mu bungu dia yandi na mu bungu dia bala bandi baketi bubtuka. Ka kwa bâ mulemvo ko mu bungu dia misamu mia yirika Adame. Masumu mandi waya kawaya mo. Kâ bwe tutâ mu bala bandi? Bawu ka bayirika kani musamu ko mu masumu ma Adame. (Rom. 5:12, 14) Ngano balendi ba vûkisa mu mambu ma lufwa matomo delakana nan kaka’awu? Yee! Ntangu fioti ha manima ma masumu ma Adame, Yehova wabtika mu zabikisa bwe kaketi vukisila milio za bantu mu ndoko ya masumu na ya lufwa. (Mba. 3:15) Mu nzila ya nkûlulu, tulendi bâ na tindiku tia ngolo na Yehova ni bu sa ti bantu ba masumu twena. Mu nzila ya nkûlulu, nsalulu zazansoni za Satana, mbo bafukisa zo. (1 Za 3:8) Mu nzila ya nkûlulu, kani dia ntete dia Yehova mu bungu dia mutoto mbo dilungana. Mutoto wawansoni, mbo wukwizi bâ paradi. w21.04 14 par. 1; 19 par. 17

Pôka dia bantu dia babakala na bakento batûka mu nsi zazingi mpe beri zonzaka mazu ma swaswana bakutakana. Musamu wa nzitukulu wayilama muna lumbu tîna. Tikunku tia Bayuda tiayizi bâ na lenda dia zonza mu mazu ma bantu bo batûka mu nsi zazingi! Musamu wo wa nzitukulu weri kwe pôka dio dia bantu, kâ Bayuda bo ntia misamu beri ba têlaka, mpe ntumwa Piere ntia musamu wayôka nzitukulu katâ? Bantu bo balongoka ti mbo baketi baka mvukulu bu baketi sarila timinu tiawu mu Yezu Kristo. Musamu wo watomo ba simba mutima, mpe wasa ti bayula tiyuvu eti: “Bwe tufweti sa?” Mpe Piere wabavuturila: “Muna muntu mu beno kabatusu.” (Bis. 2:37, 38, NWT) Misamu mialanda mpe mia nzitukulu mieri. Kampe bantu 3 000 bayizi batusu mu tilumbu tio, mpe bayizi bâ milongoki mia Kristo. Yo yeri mbatukulu ya tisalu tia tinene tia kubika milongoki tia tuma Yezu kwe milongoki miandi. Tii lumbu ti milongoki miandi tisalu tio misalaka. w21.06 2 par. 1-2

Kampe mu teritware ye mpasi mu batika ndongokolo za Bibila tubêlaka. Bantu balendi kala nsangu zeto, peleko balendi za telamana. Nti bilendi tu bakisa mu tatamana mu bâ na mabanza ma mbote mu bungu dia teritware ya mpila yo? Bambukaka ti misamu mia bantu mu nza yi milendi kulu soba, bô bakalaka nsangu zeto, balendi kwizi bakula ti nsatu ya lutwalusu lwa Nzambi ye nawu. (Mat. 5:3) Bantu bakaka beri kalaka mikanda mieto mu ntama bayizi tambula ndongokolo ya Bibila. Mpe tuzebi ti Yehova ni Mfumu ya tisalu tia tia mbutu. (Mat. 9:38) Zololo ti tatamana mu kuna na mu mwanga mamba, kâ ni Yandi kaka kwa kurisaka. Musamu wena wutindisaka mu bambuka ti ni bu sa ti ka twena na lenda ko dia twarisa ndongokolo ya Bibila lumbu ti, Yehova mbo katusendaka mu bungu dia ngolo zi tusarilaka, mu bungu dia ndandu’â ko zi tubakaka! w21.07 6 par. 14

Yehova wahana bantu lenda dia bâ na bala, na dema dia ba longesa mu mu zolo na mu mu sarila. Ni bu sa ti Yehova watomo sakumuna bambazi, ka bena na lenda dio ko. Buna, tala ti nge tibuti tiena, songela ti mbo tondaka mu bungu dia bweso bo bwa sansa bala. Yehova wahana kwe bibuti, dema dia mfunu dia sansa bala “mu mitieno na ndwengosolo za Yehova.” (Efz. 6:4, NWT; Lub. 6:5-7) Mu bakisa bibuti, organizasio ya Nzambi mbo yidukisaka bisalulu biabingi bisikamanaka mu Bibila, ntiana mikanda, video, mikunga na bima biakaka mu Internet. Wa matieleka, Tata’eto dia ku mazulu na Mwana’andi batomono zolo bantwenia. (Like 18:15-17) Bibuti bu bisikirilaka Yehova, mpe bu bisarilaka ngolo zawu zazansoni mu kipa bala bawu ba ntalu, Yehova mbo kayangalalaka. Mpe bibuti bia mpila yo, mbo bihanaka bweso kwe bala bawu bwa bâ mu kanda dia Yehova ntangu zazansoni! w21.08 5 par. 9

Bantu bakaka mbo babanzaka ti muntu we na timinu mbo kakwikilaka ni bu sa ti ka kwena tidimbu ko. Kâ, Bibila mbo ditâka ti timinu tia mpila yo ka tiena tia matieleka ko. Tufweti bakula ti timinu mu bima bilembo monekaka, ntiana mu Yehova, mu Yezu na mu Timfumu tia mazulu, mbo tisikamanaka mu bidimbu bia matieleka. (Ebr. 11:3) Mpangi yimosi ya yibakala yisaka sianse têle: “Timinu tieto ka tiena tia mpamba-mpamba ko, mbo tikipaka misamu mi tâka sianse.” Tulendi tiyula: ‘Tala ti bidimbu bie kô bia matieleka bisongelaka ti Mvangi we kô, mu bungu dia nti bantu babîngi bakwikilaka ti ka Nzambi’â ko wasala luzingu?’ Bantu bakaka ka babonga ntangu ko mu taluzula bidimbu mu bawu beni. Robert, wayika Mbangi ya Yehova têle: “Mu bungu ti ku lukolo ka beri’â tu longesaka ko ti muntu we kô wasala bima biabiansoni, nayizi banza ti wa matieleka wena. Ni mu ntangu yi nayizi bâ na mvula 22 nayizi longoka ti Bibila misamu mia delakana ditâka misaka ti takwila ti ni Nzambi wasala bima biabiansoni.” w21.08 15 par. 4-5

Tulendi longoka ti Yehova wa mbote wena, bu tutangaka Bibila na bu tuwirikilaka bantu bazonzelaka tusakumunu tu babaka twatûka. Kâ mbo tukwizi tomo bakula bwe Yehova kena tala ti ‘tubimbiri’ mbote’andi ya mutima beto beni. Mu tifwani, banze’eti tituzololo tasarila Yehova mu tisalu tia ntangu zazansoni, kâ mu lungisa kani dio, wufwanakane tahombesa bima biakaka. Tuzebi kani dia Yezu ditâka ti tala ti tutûriri Timfumu tia Nzambi ha tibuka tia ntete, Yehova mbo katuhana bima biabiansoni bie neto nsatu, kâ beto beni kani kabwe ka tweka’eti mona mpila yi lungananaka kani dio ko. (Mat. 6:33) Bu tubâka na timinu mu kani dia Yezu, ka tukwenda sumbi bima sumba buna ko, ka tuyôkesaka ntangu yayingi ku tisalu ko, mpe mbo tutûlaka mabanza meto mu tisalu tia samuna. Bu tusilaka bo, mbo tumonaka beto beni ti Yehova nsatu zeto za kakipaka. Mbo tubimbaka mbote ya ku mutima ya Yehova beto beni. w21.08 26 par. 2

Ngano musamu wo wa tuta mona lumbu ti? Yee. Mfumu za mabundu zazingi zizoloko mu tambulaka mu mabundu mawu, bantu bê na bibuka bia binene, bamvwama na bantu ba batâka mu nza ti ndwenga ze nawu. Mfumu zo za mabundu mbo batambulaka bantu bo ba môna ni bu sa ti mpila yi banatinaka luzingu lwawu ka yikwelanaka na ntumunu za Nzambi ko. Mfumu zo ka zizitisaka bisari bia Yehova bie na luhemo mpe bie na ndiatulu ya mbote ko, mu bungu ti ka balandaka mitieno mia nza yi ko. Ntiana bwa tâ Paulo, Nzambi wasola bantu ‘balembolo na kani bwa tâ.’ (1 Kor. 1:26-29) Kâ, kwe Yehova, bisari biandi biabiansoni ntalu biena. Bwe tulendi sa mu lembo tâ makuba? (Mat. 11:25, 26) Kubikandi ti mabanza ma nza yi mu bungu dia kanda dia Nzambi makusobesa. Tambula ti Yehova bantu ba kuluka kwa kasarilaka mu lungisa luzolo lwandi. (Mik. 138:6) Mpe banza, bima bikwa keka lungisa na bantu bo ba bamonaka mu nza ti ka bena na ndwenga ko peleko ka bena na mayela ko. w21.05 8 par. 1; 9 par. 5-6

Ntumwa Paulo watonda mu lubakusu lu bamuhana. Yandi wa kuluka weri mpe watambula lubakusu lwa bampangi. (Flp. 2:19-22) Bantu ba nuna lulendi songela tifu tieno tia tondaka mu mpila zazingi mu bungu dia bantwenia bê mu bimvuka bieno. Tala ti bazololo mu lu bakisa mu baka transport, mu sumba bima, peleko mu bungu dia nsatu zakaka, tambuleno lubakusu lwawu. Bambukakeno ti lubakusu lwawu mpila yena Yehova yi kalusongelaka ti beno kazololo. Lulendi kwizi bâ na tindiku tia ngolo na bantu bô balubakisaka. Ntangu zazansoni yêlakeno mu bakisa mpangi za ntwenia mu bâ penepene na Yehova, mpe batêleno ti mbo lubâka mu nsayi bu lumonaka bantwenia batomo hanaka lubakusu lwawu mu timvuka. Bêno ba kubama mu yôkesaka ntangu na bawu na mu ba zonzela misamu mitariri luzingu lweno. Bu lusila bo, mbo lusongela ti Yehova lutondaka mu bungu dia bantwenia ba kabenda mu timvuka.​—Kol. 3:15; Za 6:44; 1 Tes. 5:18. w21.09 11-12 par. 12-13

Yehova mpangi zeto za kazololo. Kâ, ntangu zazansoni ka wubâka musamu wa fioti ko kwe beto mu ba songela ti bawu tuzoloko. Ntangu zakaka mbo wubâka musamu wa mpasi mu bungu ti bikulu bia swaswana bie neto, peleko mbuka za swaswana tatûka. Mpe beto bansoni tulendi yirika misamu milendi niongesa mpe milendi nôkesa bampwana’eto. Kâ, tulendi yika luzolo lwa kanda dieto dia timpeve ngolo. Ngano bwe? Bu tulanda tifwani tia Tata’eto mu mpila yi kasongelaka luzolo. (Efz. 5:1, 2; 1 Za 4:19) Tataleno misamu mi tulendi longoka mu tifwani tia Yehova. Muntu we na tiari tia mutima, mbo wudingaka mpila zi kalendi ba bakisila, mpe zi kalendi ba tindisila. Yezu walanda tifwani tia Yehova bu keri bongelaka bantu na tiari tia mutima. (Za 5:19) Lumbu timosi, bu kamona nzanda bantu, Yezu ‘tiari tiamubaka, mu bungu ti [babaniekona mpe babayambirika] ntiana bimeme bikondolo [muvungi].’ (Mat. 9:36) Yezu kabâ kwa na tiari ko mu bawu, kâ wasa mpe tima mu ba bakisa. Wawasisa bambevo, mpe wabakisa bô beri ba fwatika mpe beri na madema.​—Mat. 11:28-30; 14:14. w21.09 22 par. 10-11

Yehova zololo mu songelaka tiari. Ntumwa Paulo watsoneka ti Nzambi wa fuluka wena mu tiari. Paulo mbo keri vulu zonzelaka tiari tia Nzambi tiasa ti bantu ba masumu babâ ba tumbu mpe babâ na tivuvu tia kwe bâ ku mazulu. (Efz. 2:4-7) Kâ tiari tia Yehova ka tisukinaka kwa mu musamu wo ko. Titsoniki tia Mikunga Davide watâ: “Yehova wa mbote wena kwe babansoni, mpe tiari tiandi mbo timonekaka mu bima biabiansoni bi kasala.” (Mik. 145:9) Mu bungu ti Yehova bantu ba kazololo, mbo kasongelaka tiari ntangu zazansoni zi kamonaka ti wufwanakane kasila bo. Mu bantu babansoni ni Yezu tomono zababwe Yehova kazololo mu songelaka tiari. Yehova na Yezu babâ ku mazulu tûka mivu miamingi ntete Yezu kizi ha mutoto. (Bin. 8:30, 31) Mbala zazingi Yezu kasongela ti Tata’andi tiari tia lemvokela kasongelaka kwe bantu ba masumu. (Mik. 78:37-42) Mu ndongosolo’andi, Yezu mbo keri vulu zonzelaka tifu tio tia toma tia Tata’andi. w21.10 8-9 par. 4-5

Yehova, Yandi beni, wahana mvutu mu lusambulu lo mu zu dia tumbu diatûka ku zulu, mpe wakanisina ti mbo kakembesa nkumbu’andi. Yezu wakembesa nkumbu ya Tata’andi mu tisalu tiandi tia samuna. (Za 17:26) Buna, Bakristo ba matieleka mu nsayi babâka bu basarilaka nkumbu ya Nzambi na bu bazabikisaka yo kwe bantu bakaka. Mu mbandu ya ntete mu ntangu ya beto, bu bamana kubika timvuka tia Bakristo, Yehova watala makanda mu benda kanda dilwata nkumbu’andi. (Bis. 15:14) Bakristo bo, nsayi yeri nawu mu sarila nkumbu ya Nzambi na mu zabikisa yo kwe bantu bakaka. Basarila nkumbu ya Nzambi mu tisalu tia samuna na bu batsoneka mabuku ma Bibila. Mu mpila yo batomo songela ti bawu ni kanda dialwata nkumbu ya Nzambi. (Bis. 2:14, 21) Lumbu ti mpe, Mbangi za Yehova kanda diena mu bungu dia nkumbu ya Yehova. w21.10 20-21 par. 8-10

Luzolo lwa kwikama lwa Nzambi lwa mankululu lwena. Musamu wo wa mfunu wutariri luzolo lwa kwikama, mbo bazonzelaka wo mbala 26 mu Mikunga 136. Mu verse ya ntete mbo tutangaka ebu: “Tondeno Yehova, mu bungu ti wa mbote wena; mu bungu ti luzolo lwandi lwa kwikama lwa ntangu zazansoni lwena.” (Mik. 136:1) Mu verse 2 tii 26, mbo tumonaka ntelo ya “mu bungu ti luzolo lwandi lwa kwikama lwa ntangu zazansoni lwena.” Bu tutangaka verse zazansoni za Mikunga 136, mbo tuyitukuku mu mpila zazingi Yehova zi katatamanaka mu songela luzolo lwandi lwa kwikama. Ntelo yivulu kâlaka mu verse zo ya “mu bungu ti luzolo lwandi lwa kwikama lwa ntangu zazansoni lwena,” mbo yisaka ti tabâ na lukwikulu ti luzolo lwa Nzambi mu bungu dia kanda diandi ka lusoba ko. Diangana musamu wutindisaka wena mu zaba ti Yehova ka kulu’â yambirikaka bisari biandi ko! Kâ mbo kakangamaka kwe bawu, mpe mbo katatamanaka mu bâ nawu, nsungula mu ntangu za mpasi. Zaba ti Yehova wa kangama wena kwe beto, mbo wutuhanaka nsayi na ngolo ze neto nsatu mu telamana mpasi zeto na mu tatamana mu diatila mu nzila ya luzingu.​—Mik. 31:7. w21.11 4 par. 9-10

Ngano ntangu zakaka mbo bâka na lwaka bu banzaka misamu mita tu kêla ku matu ntiana mfukulu ya mabundu ma bungungu, nkotolo ya Goge ya ku nsi ya Magoge na muzingu wa Armagedo? Ngano mbo tiyulaka: ‘Ntangu yo bu yitula, ngano mbo nitatamana mu bâ wa kwikama tii bu yiyôka?’ Tala ti mabanza ni mo me naku, misamu mia tâ Yezu mie mu verse ya tilumbu ti milendi ku bakisa. Yezu watâ kwe milongoki miandi: “Mitima mieno ka mibândi na lwaka. Sarileno timinu.” Timinu tia ngolo mbo titubakisa mu bâ na butindi mu misamu ni misamu mitula ku matu. Tulendi yika timinu tieto ngolo mu telamana misamu mia mpasi mia ku matu tala ti tutaluzuri bwe tutelamanaka misamu mia mpasi mia lumbu ti. Ha manima, mbo tubakula mu ntia misamu tufweti yikila timinu tieto ngolo. Ntangu zazansoni zi tulendaka mu telamana ntontolo, timinu tieto mbo tiyikamaka ngolo. Musamu wo mbo wutubakisa mu korela misamu mia mpasi mikwiza. w21.11 20 par. 1-2

Ntumwa Paulo watindisa Timote na Bakristo babansoni, mu lungisa tisalu tiawu tia samuna mu mpila ya yibote. (2 Tim. 4:5) Mu tifwani, banzeno’eti mpangi zeto zibêlaka ku nsi zi balembo tomo haninaka nzila mu tisalu tieto peleko zi bayiminaka tio. Kanda dia Yehova difweti telamana misamu miamingi milendi ba nôkesa. Mu tifwani, babingi bayôkesaka ntangu yayingi mu tisalu mu baka kwa bima bia mfunu mu bungu dia kanda diawu. Mbo bazoloko mu sala kwakwingi mu tisalu tia samuna, kâ ka babâka na ngolo zazingi ko ku nsuka ya lumingu. Bakaka ka bena na lenda diadingi ko, mu bungu ti bimbevo bie nawu peleko ba nuna bena, kampe bakaka bakota nzo. Bakaka mbo bavulu banzaka ti ka bena salu ko kwe Yehova. Mu musamu ni musamu, Yehova lendi tu hana ngolo ze neto nsatu mu tatamana mu mu sarila buna bu tulendela. w21.05 20 par. 1-3

Ntangu zakaka bantu bakaka balendi tu sa tiya mu yirika misamu milembo delakanaka na nsambululu’eto. Musamu wo bu wutulaka, tufweti bonga nzengolo. Tataluzuleno mutieno we mu Levitike 19:19, yitâka: “Kufweti’â walwata tinkuti tie na misinga miole mia swaswana ko.” Musiku wo wasa ti baswasikisa bala ba Israele na makanda makaka. Lumbu ti, ka tulandaka musiku wo ko, buna ka wena musamu wa mbi ko kwe Mukristo mu lwata binkuti bie na tissus za vukana ntiana coton na laine. Kâ mbo tusaka ngolo mu lembo bâ ntiana bantu bê na nkwikulu mpe na nsalulu zilembo delakanaka na ndongosolo za Bibila. Wa matieleka, mbo tuzoloko bantu ba kanda dieto mpe mbo tusongela luzolo kwe bantu bakaka. Kâ, nzengolo zi tubongaka mu luzingu lweto, mbo zisongelaka ti mbo tutumamana Yehova ni bu sa ti mbo tubâ ba swaswana na bantu bakaka. Musamu wo, nguria mfunu wena mu bungu ti tala ti tuzololo tabâ ba santu.​—2 Kor. 6:14-16; 1 Pi. 4:3, 4. w21.12 5 par. 14; 6 par. 16

Nzila yo bantu balendi ya baka. Yezu watâ: ‘Lwamana [tumama mu] zu diani, wa matieleka, mbo lubâ milongoki miani. Mbo luzaba mpe butieleka, butieleka mpe mbo buluhana timpwanza.’ (Za 8:31, 32) Musamu wa mbote wena bu walembolo sa ntiana bu saka bantu babingi; kâ wadingiri mu zaba matieleka. Musamu wakaka, wabatikiri mu sa ndongokolo ya Zu dia Nzambi na bunsungu bwabwansoni ngatu wazaba mio mi kalombaka mu beto, mpe wawirikiri ndongosolo za Yezu. Nge walongokele ti Yehova zololo ti talosa ndongosolo za mabundu ma bungungu, mpe tabika nsalulu na malaki ma mabundu mo. Wavutulu longoka mpe ti ka wena musamu wa fioti ko mu yirika misamu mi tu lombaka Yehova na mu bika nsalulu zi kalembo tambulaka. (Mat. 10:34-36) Kampe ka wabêle’â musamu wa fioti ko kwe nge mu sa nsobolo zifwanakane. Kâ watatamane mu bungu ti Tata’aku die ku mazulu dia zololo. Mbo kayangalalaka mu bungu dia nge!​—Bin. 27:11. w21.12 22 par. 3; 23 par. 5

Mose tifwani tia mbote tiena mu bungu ti watambula nsembolo bu kamana yirika fote ya yinene. Lumbu timosi wabaka nkesi, mpe ka hana mukembo kwe Yehova ko. Mu bungu dia musamu wo, Mose wahombesa bweso bwa kota ku Mutoto wa kani. (Lut. 20:1-13) Mu ntangu Mose yi kalomba kwe Yehova kasoba nzengolo’andi, Yehova wamuvuturila: ‘Bika mu vutu kunzonzela musamu wo!’ (Lub. 3:23-27) Mose ka yizi’â fwa nkesi ko. Kâ, watambula nzengolo ya Yehova, mpe Yehova watatamana mu mu sarila mu bâ ntwarisi ya kanda dia Israele. (Lub. 4:1) Mose tifwani tia mbote tiena ti tufweti landa mu musamu wutariri tambula malongi. Mose wasongela ti watambula malongi ma Yehova bu katatamana mu bâ wa kwikama ni bu sa ti wahombesa bweso bwa ntalu bwa kota ku Mutoto wa kani. Mbo tubakaka ndandu, bu tulandaka tifwani tia bantu ba kwikama ntiana Yobe na Mose. (Bin. 4:11-13) Mpangi zazingi zalanda bifwani biawu. w22.02 11 par. 9-10

Mu hiver ya muvu wa 32 M.B., ndiku ya luzolo ya Yezu, Lazare, wabêla mpe wayizi fwa. (Za 11:3, 14) Lazare bibusi biole bieri nandi, Mariya na Marte, mpe Yezu kanda dio dia keri tomo zoloko. Mu ntangu Marte yi kawâ ti Yezu mwizu kata kwiza wasa manzangu mu kwe mu bwana. Banza’eti tiari tieri nandi bu katâ: ‘Mfumu, tala ti ha kwa weri, konga nkazi’ani ka fwiri’â ko.’ (Za 11:21, 32, 33) Kampe Yezu wadila mpe bu kamona tiari tieri na Mariya mpe na Marte mu bungu dia lufwa lwa nkazi’awu. Tala ti muntu wafwilulu, lendi bâ na lukwikulu ti Yehova mpasi zaku za kata bakula. Yezu mbo katomo monekesaka Tata’andi. (Ebr. 1:3) Mu ntangu Yezu yi kadila, wasongela bwe Yehova kamonaka bu tufwiluluku muntu. (Za 14:9) Tala ti muntu wafwilulu, lendi bâ na lukwikulu ti Yehova mpasi zaku za kata bakula, kâ mpe za kata mona ku mutima. Zololo kawasisa mutima’aku wa mwangana​—Mik. 34:18; 147:3. w22.01 15 par. 5-7

Tala ti bongele ntangu ya zonza, ya wirikila na ya dimbitila mu Yehova, mbo baka ndandu zazingi. Ngano bwe? Ntete, mbo kwizi bonga nzengolo za mbote. Bibila mbo ditutêlaka ti “wô kwe yende na bantu bê na ndwenga mbo kabâ muntu we na ndwenga.” (Bin. 13:20, NWT) Ya nzole, mbo kwizi bâ mulongi wa nkatika wa mbote. Bu tulongokaka Bibila na muntu, kani dimosi dia mfunu mu makani meto ni mu mu bakisa mu pusana kwe Yehova. Bu tuvulu kwe sambiri Tata’eto die ku mazulu, luzolo lweto mu Yandi mbo lutomo kwizi kula, mpe mbo tukwizi bâ na lenda diadingi mu longesa mulongoki’eto mu mu zolo. Musamu wo wa matieleka wena mu bungu dia Yezu. Mu bungu ti wazonzela Tata’andi na tiya mpe na luzolo lwalwansoni, milongoki miandi mia kwikama miayizi zolo Yehova. (Za 17:25, 26) Ya ntatu, timinu tiaku mbo titomo yikama ngolo. Dimbitila mu mio miyôkaka mu ntangu yi lombaka lutwalusu lwa Nzambi peleko lubakusu lwandi. Ntangu zazansoni Yehova zi kahanina mvutu mu tusambulu twaku, timinu tiaku mu Yandi mbo tikwe kuri.​—1 Za 5:15. w22.01 30 par. 15-17

Yehova mbo katutumaka mu losa mbanzulu na bifu bia mbi mu bungu ti beto katomono zolo, mpe zololo ti tamona nsayi ya luzingu. (Iza. 48:17, 18) Zebi ti bô balembo sarilaka ngolo mu bika bifu bia mbi, mbo batimwisaka mpasi, mpe mbo bamwisaka bampwana’awu mpasi. Mbo wumusaka mpasi ku mutima bu tutimwisaka mpasi, mpe bu tumwisaka bampwana’eto mpasi. Ndiku zeto na bantu bakaka ba mu kanda dieto balendi tu sehesela mu ntangu yi tudinga tasa nsobolo mu timuntu tieto. (1 Pi. 4:3, 4) Balendi tu têla ti nswa we neto wa yirika misamu mi tuzololo, mpe ka tufweti’â tabika bantu bakaka ko batutêla nti tufweti sa. Kâ bô balosaka mitieno mia Yehova ka bena na timpwanza ko. Mu matieleka, mbo babikaka nza yi tumaka Satana yabasobesa. (Rom. 12:1, 2) Beto bansoni tufweti sola: Ngano timuntu tieto tia ntama tulunda, tie mu lutumu lwa masumu na lwa nza ya Satana, peleko Yehova tubika katusobesa mu bâ muntu wa mbote lumbu ti?​—Iza. 64:8. w22.03 3 par. 6-7

Bu tubwabanaka na misamu, tifu tia dimbitilaka mu Zu dia Nzambi mbo titubakisaka mu bâ na mabanza ma mbote. Tataleno bwe mufwiri wumosi wa mukento wabakila ndandu mu Bibila. Mpangi ya mukuluntu yamutêla ti mbo kaketi baka malongi maketi mu bakisa mu buku dia Yobe. Bu kabatika mu tanga dio, wayizi banza ti Yobe mabanza ma mbi meri nandi. Mu mabanza mandi watâ: “Yobe! Bika mu bâ na mabanza ma mbi ma mpila yo!” Kâ wayizi bakula ti mbanzulu zimosi beri na Yobe. Musamu wo wamubakisa mu tomesa mabanza mandi, mpe wamuyika ngolo mu telamana mpasi za mu natina lufwa lwa bakala diandi. Yehova mbo kayikaka mpe Bakristo ngolo mu nzila ya bisari biandi. Paulo watsoneka ti, mbo keri zoloko mu ‘hanasana butindi’ na bampangi.​—Rom. 1:11, 12. w21.05 22 par. 10-11; 24 par. 12

Mbo tusilaka Yehova nsambululu bu tubâka ku tukutakanu. Batêla bala ba Israele: ‘Nkumbu tatu muna muvu, babakala babansoni bamoneka he Yehova Nzambi’aku, ha mbuka yi kasola.’ (Lub. 16:16) Bafweti sisa nzo zawu na misitu miawu, mpe ka kwaketi’â bâ muntu ko waketi bia kêla. Kâ, Yehova wabakanisina: ‘Muntu pele dienokena nsi’aku bu naka mu tisongela ha ntarisi ya Yehova, Nzambi’aku.’ (Ndu. 34:24) Mu bungu ti bala ba Israele mbo beri tomo sikirilaka Yehova, mbo beri bâka ku malaki mo ma muvu. Buna, bayizi baka ndandu zazingi; bayizi yika luzabu lwawu lwa Musiku wa Nzambi, bayizi dimbitila mu mbote’andi ya ku mutima, mpe bayizi mona nsayi ya bâ tintwari na bisari biakaka bia Yehova. Mbo tubakaka mpe ndandu za mpila yo, bu tusaka miamiansoni mu bâ ku tukutakanu. Mpe banza ntia nsayi yibâka na Yehova mu ntangu yi tukubamaka mu hana mvutu za zikufi, kâ ze na nsasa yayingi. w22.03 22 par. 9

Yehova mbo keri mu kubikaka mu kwizi bâ Mfumu-Nganga-Nzambi. Yezu wamona bwe weri musamu wa mpasi mu tumamana Nzambi mu ntontolo za ngolo. Mpasi zazingi keri monaka ntiangu kasambila ‘na bikoyi biabiansoni (kawula), na mansangaza’ mu baka lubakusu. Mu bungu ti Yezu watomo mona mpasi, wabakula nsatu zeto, mpe ‘lenda die nandi [dia tu bakisa]’ mu ntangu yi tubâka mu ntontolo. Diangana mbo tutomo tondaka Yehova bu katuhana Mfumu-Nganga-Nzambi ye na tiari tia lemvokela, mpe ‘yasangana mpasi na beto’! (Ebr. 2:17; 4:14-16; 5:7-10) Yehova wu kabikila Mwana’andi wamona mpasi zazingi, ni mu hana mvutu mu tiyuvu eti tia mfunu: Ngano muntu wulendi tatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova mu ntangu ya ntontolo za ngolo? Satana watâ ti, kâni! Watâ ti bantu na mabanza ma bwimi basarilaka Nzambi. Mpe ti ka bazololo’â Yehova ko. (Yobe 1:9-11; 2:4, 5) Yezu watatamana mu bâ wa kwikama, mpe wasongela ti Satana ngungu yena. w21.04 16-17 par. 7-8

Ntete kabatusu, mulongoki wa Bibila wufweti sarila misamu mi longesaka Bibila. Mulongoki bu wusarilaka misamu mi kalongokaka, mbo kakwizi bâka ntiana muntu wa mayela wa zonzela Yezu mu tifwani tiandi, watunga nzo ha zulu tari. (Mat. 7:24, 25; Like 6:47, 48) Bakisa mulongoki’aku mu sa nsobolo mu luzingu lwandi. (Mak. 10:17-22) Yezu wazaba ti mbo waketi bâ musamu wa mpasi kwe mvwama yimosi mu teka bimvwama biandi biabiansoni. (Mak. 10:23) Kâ Yezu watêla bakala dio mu sa nsobolo za zinene mu luzingu lwandi. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti Yezu yandi kazolo. Ntangu zakaka, mbo tulembanaka mu tindisa mulongoki mu sarila misamu mi kata longoka mu bungu ti mbo tumonaka ti kena wa kubama ko mu sa nsobolo zifwanane. (Kol. 3:9, 10) Kâ lwamana kulu zonzela musamu wu kafweti sila nsobolo, mulongoki wulendi kulu batika mu sa nsobolo. Bu lusa timoko tia mpila yo, mbo songela ti yandi kipaka.​—Mik. 141:5; Bin. 27:17. w21.06 3 par. 3, 5

Ntumwa Piere tifwani tia mbote tia Yezu kazonzela titariri korela mpasi; kâ, mpila zakaka zazingi ze kô zi tulendi landila tifwani tia Yezu. (1 Pi. 2:18-25) Wa matieleka, luzingu lwa mukaka lwa Yezu​—misamu miamiansoni mi katâ na mi kayirika—​tifwani tiena ti tufweti landa. Bu twena bantu ba masumu, ngano tulendi landa tifwani tia Yezu? Yee, tulendi tia landa. Ntumwa Piere ka tâ ko ti talanda tifwani tia Yezu mu mpila ya lunga. Kâ watutindisa mu landa tio buna bufwanakane. Tala ti tutomono landa ntambi zandi, bu tukwe sariri ngolo ni bu sa ti bantu ba masumu twena, mbo tusarila misamu emi mia tâ ntumwa Za: ‘Diatila [. . .] buna [Yezu] bu kadiatila.’ (1 Za 2:6) Bu tulanda ntambi za Yezu mbo tubâ penepene na Yehova. Mu bungu dia nti tulendi têla bo? Yezu wahana tifwani tia nzitukulu mu mpila yi tulendi bêla na luzingu lutâka Nzambi nsayi. (Za 8:29) Buna, bu tukwe landi ntambi za Yezu mbo tutâ Yehova nsayi. Mpe tulendi bâ na lukwikulu ti Tata’eto dia ku mazulu mbo kapusana kwe bô basarilaka ngolo zawu mu bâ ndiku zandi.​—Zaki 4:8. w21.04 3 par. 4-6

Yehova mbo kamonaka bifu bieto bia mbote; lenda dieto, mpe mbo katubakisaka mu kwizi bâ ndiku zandi. Tala ti tutatamane mu bâ ba kwikama kwe Yandi, mbo katatamana mu bâ penepene na beto ntangu zazansoni! (Za 6:44) Tala ti lukwikulu lwe neto mu luzolo lwa Yehova na mu lubakusu lwandi, mbo wututuma mu mu sarila mu mutima’eto wawansoni ntono misamu mieto mia mpasi mia luzingu. Ku lweka lwakaka, tala ti ntembe ze neto ti Yehova beto kakipaka, ‘ka tubâ na ngolo zazingi ko.’ (Bin. 24:10) Tamana bâ ba nôka, mpe tala ti ka tusiri’â na timinu ko mu luzolo lwa Yehova, ka tubâ na lenda ko dia telamana Satana. (Efz. 6:16) Ntembe zayizi petesa timpeve tia Bakristo bakaka ba kwikama ba mu ntangu ya beto. Ngano nti tufweti sa bu tubâka na ntembe mu luzolo lwa Nzambi? Tufweti kulu za losa! Lomba kwe Yehova kakubakisa mu yingasa mbanzulu zo za maniongo mu ‘tidzunu tia Nzambi tikeba mutima’aku na mbanzulu zaku.’ (Mik. 139:23; note; Flp. 4:6, 7, NWT) Mpe bambukaka ti, ka wena nge kaka ko mu bâ na mbanzulu zo. w21.04 20 par. 1; 21 par. 4-6

Ngano bwe wayizi bêla Mbangi ya Yehova? Ntete, wayizi wâ ‘nsangu za mbote’​—kampe kwe bibuti biaku, kwe ndiku’aku ya ku tisalu peleko ya ku lukolo, peleko mu nzila ya tisalu tia samuna tia nzo na nzo. (Mak. 13:10) Ha manima, muntu wayizi yôkesa ntangu yayingi mpe wayizi sarila ngolo zazingi mu twarisaka ndongokolo’aku ya Bibila. Mu ntangu yo ya ndongokolo, wayizi longoka mu zolo Yehova, mpe wayizi longoka ti nge kazololo. Yehova wakubenda mu matieleka, mpe bwawu bu, bu wena mulongoki wa Yezu Kristo, vuvu tie naku tia zinga mankululu. (Za 6:44) Ntembe kâni, mbo tondaka Yehova bu katuma muntu mu ku longesa matieleka na mu ku tambula mu bâ mosi wa bisari biandi. Bwawu bu, bu tuzebi matieleka, bweso bwe neto bwa bakisa bantu bakaka mu bâ tintwari na beto mu nzila ya luzingu. Kampe ka wena musamu wa mpasi ko kwe beto mu samuna kwe bantu, kâ wulendi bâ musamu wa mpasi mu yula kwe muntu tala ti zololo mu longoka Bibila na beto, peleko mu twarisa ndongokolo ya Bibila. w21.07 2 par. 1-2