Avril

Yezu wasongela luzolo lwandi lwalwingi bu katambula mu hana luzingu lwandi mu bungu dia beto. (Za 15:13) Kani kabwe, ka tulendi’â tafuta Yehova na Yezu ko mu bungu dia luzolo lu batusongela. Kâ tulendi songela ti tonda tutondaka mu mpila yi tunatinaka luzingu lweto bilumbu biabiansoni. (Kol. 3:15) Nkûlulu yisa ti tivuvu toma tialungana. (Mat. 20:28) Yehova watâ ti ba sungama bena, mpe wasa ti babâ bala bandi mu bungu ti timinu tie nawu mu mukayulu wa Kristo. (Rom. 5:1; 8:15-17, 23) Mu nzila ya timinu tiawu mu menga ma tsamuna Kristo, tibuka tia mbote tie nawu ha meso ma Nzambi, balendi mu sarila tisalu tia santu, mpe tivuvu tie nawu ti “mbo basabuka mpasi ziyôkele.” (Nza. 7:13-15) Bakristo ba tumbu na bimeme biakaka mbo basongelaka ti tonda batondaka mu bungu dia nkûlulu, bu babâka ku Mbambukulu mivu miamiansoni. w22.01 23 par. 14-15

Kwe Yezu, ka mpila ko yi bamuhondela ya tomo mu mwisa mpasi ku mutima. Kâ, musamu wu bamukwikisila mu mu honda weri tomo mu mwisaka mpasi ku mutima. Bamukwikisila ti Nzambi peleko nkumbu ya Nzambi kavweza. (Mat. 26:64-66) Musamu wu bakwikisila Yezu watomo mu mwisa mpasi ku mutima, mpe tivuvu tieri nandi ti Tata’andi ka keti’â hana nzila ko bamufwisa nsoni mu mpila yo. (Mat. 26:38, 39, 42) Musamu wa ntete wu bakomena Yezu ha poto, ni mu kûla Bayuda mu ndoko yabâ nawu. (Nga. 3:10) Bayuda ndoko yeri nawu mu bungu ti batambula mu tumamana Musiku wa Nzambi, kâ ka beri’â wa landaka ko. Buna, wafwanakana bafwa mu bungu ti bala ba Adame beri, kâ mpe ndoko yo ha mutu’awu yeri. (Rom. 5:12) Musiku wa Nzambi kwe Israele watâ ti muntu wuyirikiri disumu dinataka ku lufwa, bafweti mu honda. Ha manima, mvumbi’andi bafweti ya koma ha poto. (Lub. 21:22, 23; 27:26) Bu bamukoma ha poto, Yezu wahana bweso kwe bala ba Israele bamukala mu baka ndandu mu mukayulu’andi. w21.04 16 par. 5-6

Banza’eti misamu miaturila Yezu mu tilumbu tiandi tia mansukina ha mutoto ntete bamuhonda. Yandi wabika binwani bia Bisi-Rome bamukanga, mpe bamutwa na kondo kwa tiari. (Mat. 26:52-54; Za 18:3; 19:1) Bamutwila mu tisikoti tiamutenda nitu. Ha manima, bamunatisa poto ku nima’andi yeri ya tendoka. Yezu wabatika mu nata poto tii ku mbuka yi baketi mu hondela, kâ ha manima bahana dio kwe muntu wakaka wamunatina dio. (Mat. 27:32) Bu katula ha mbuka yi kaketi fwila, bantu baketi mu honda bakoma moko mandi na malu mandi ha poto. Nitu ya Yezu mbo yeri tendokaka mu nsonso mu bungu dia dema diandi. Ndiku zandi na nguri’andi mbo beri dilaka, kâ mfumu za Bayuda sehesela beri mu seheselaka. (Like 23:32-38; Za 19:25) Yezu ntangu yayingi kayôkesa mu mona mpasi. Mutima’andi na masakafulu (poumons) mandi matiralala, mpe tiwumunu tiandi tiayizi bâ tia labitila. Yezu wazaba ti wa kwikama weri, mpe ntete kafwa wasambila Yehova kwa mansukina. Wakondamasa mutu’andi, mpe wadukisa tiwumunu tiandi tia mansukina. (Mak. 15:37; Like 23:46; Za 10:18; 19:30) Wa matieleka, malembe-malembe, mu mpasi mpe na nsoni zazansoni kafwila! w21.04 16 par. 4

Yezu wazonzela tuwawanu tole kwe ntumwa zandi 11​—luwawanu lwa môna na luwawanu lwa Timfumu. (Like 22:20, 28-30) Tuwawanu to, twahana nzila kwe bantumwa na kwe tikunku tiakaka tia fioti mu kwe bâ mitinu na Banganga-Nzambi ku mazulu. (Nza. 5:10; 14:1) Bakristo ba tumbu kwa batiri ha mutoto bê mu kati dia tuwawanu to badiaka dimpa mpe banwaka vinu ku Mbambukulu. Yehova wabahana tivuvu tia nzitukulu​—ka bavutu’â fwa ko mpe nitu zawu ka zivutu’â beba ko ku mazulu, mbo bayala tintwari na Yezu Kristo na Bakristo ba tumbu bakaka, mpe nsungula, mbo babâ tintwari na Yehova! (1 Kor. 15:51-53; 1 Za 3:2) Bakristo ba tumbu mbo bazabaka ti bafweti bâ ba kwikama tii ku lufwa.​—2 Tim. 4:7, 8. w22.01 21 par. 4-5

Bimpumbulu biole bakoma ha lweka lwa lukento na lwa lubakala lwa Yezu. (Like 23:40, 41) Wumosi mu bawu wabaluka kwe Yezu mpe watâ: ‘Kumbambukila moyo, bu kwiza mu Timfumu tiaku.’ (Like 23:42) Mu bungu ti wazaba ti Tata’andi tiari tia lemvokela tie nandi, Yezu watâ misamu miahana tivuvu kwe timpumbulu tieri fwaka. (Mik. 103:8) Yezu tifwani tia Tata’andi kalandaka mu mpila ya lunga. (Ebr. 1:3) Yehova zololo katulemvokela mpe katusongela tiari tia lemvokela tala ti tutomono nionga mu misamu mia mbi mi tayirika mu ntama, mpe tubêle na timinu ti mbo kalemvokela masumu meto mu nzila ya menga ma tsamuna Yezu Kristo. (1 Za 1:7) Bantu bakaka balendi wa mona musamu wa mpasi mu kwikila ti Yehova lendi lemvokela misamu mia mbi mi bayirika mu ntama. Tala ti ntangu zakaka ni bo monaka, taluzula mabanza ema: Ntangu fioti ntete kafwa, Yezu wasongela tiari tia lemvokela kwe timpumbulu timosi ti bazengela lufwa tiabatika mu songela timinu. Musamu wo mbo wuta songela ti Yehova tiari tia mutima tie nandi mu bungu dia bisari biandi bia kwikama!​—Mik. 51:1; 1 Za 2:1, 2. w21.04 9 par. 5-6

Na lufwa lwandi lwatula ho nkatika bendo, Yezu wayizi lungisa misamu miamiansoni Tata’andi mi keri mu kêlelaka mu lungisa. Bu katatamana mu bâ wa kwikama na tii bu kafwa, Yezu wayizi lungisa misamu miamingi. Musamu wa ntete, wayizi tomo songela ti Satana ngungu yena. Yezu wasongela ti muntu wa lunga wulendi tatamana mu bâ wa kwikama mu musamu ni musamu wu lendi mu yirika Satana. Musamu wa nzole, Yezu wahana luzingu lwandi mu nkûlulu. Bu kahana luzingu lwandi mu mukayulu, lufwa lwandi lwasa ti bantu ba masumu basa tindiku na Nzambi, mpe babâ na vuvu tia luzingu lwa mankululu. Musamu wa ntatu, Yezu wasongela ti Yehova Ntwarisi ya buderede yena, mpe wasa ti nkumbu’andi bazitisa yo. Bika tamona ti tilumbu ti tuta zinga ntiana tilumbu tia mansukina mu tatamana mu bâ ba kwikama! Buna, ni bu sa ti tufweti bwabana na lufwa, mbo tubâ na lenda dia tâ ti: “Yehova, miamiansoni mia nsiri mu tatamana mu bâ wa kwikama, mu songela ti Satana ngungu yena na mu sa ti nkumbu’aku bazitisa yo, mpe mu singasa ti nge Ntwarisi ya buderede yena!” w21.04 12 par. 13-14

Bu bamana mu hunisina musamu mbi wu kalembo yirika, Yezu bamusehesela, bamumwisa mpasi, mpe bamukoma ha poto dia matimuna. Nsonso zahubula moko mandi na malu mandi. Bu keri humunaka, bu keri zonzaka, mpasi keri monaka. Kâ yandi wafweti zonza—misamu mia mfunu mia bâ nandi kafweti tâ. Diangana malongi ma ngolo tulendi baka mu misamu mia mansukina mia tâ Yezu! Mbo mita tu bambula ti tufweti lemvokelaka bampwana’eto, mpe tufweti kwikila ti Yehova mbo katulemvokela. Bweso bwe neto bwa bâ na kanda dia timpeve dia mbote die dia kubama mu tu bakisa, kâ bu tubâka na nsatu lubakusu, tufweti lwa lombaka. Tuzebi ti Yehova mbo katubakisa mu korela ntontolo za mpila na mpila zi tubwabana na zo. Mpe mbo tuta mona ti mfunu wena mu monaka tilumbu ti tuta zinga ntiana tilumbu tia mansukina mu songela ti ba kwikama twena, mu bungu ti lukwikulu lwe neto ti tamana fwa, Yehova mbo katuvumbula kwe ba fwa. w21.04 8 par. 1; 13 par. 17

Tala ti tulendi ntambi za Yezu, tulendi baka luzingu lwa mankululu. Mu ntangu ntwenia mosi ya mvwama yayula kwe Yezu nti kafweti sa mu baka luzingu lwa mankululu, Yezu wamuvuturila ti: ‘Yiza, kundanda.’ (Mat. 19:16-21) Kwe Bayuda bakaka beri lembo kwikilaka ti yandi ni Kristo, Yezu watâ ti: ‘Bimeme biani [. . .] me bikwe landi. Mboko meno luzingu lwa mankululu nita bahana.’ (Za 10:24-29) Mbo tusongelaka ti timinu tie neto mu Yezu bu tusarilaka misamu mi kalongesa na bu tulandaka misamu mi kayirika. Tamana sila bo, mbo tutatamana mu diatila mu nzila yinataka ku luzingu lwa mankululu. (Mat. 7:14) Ntete talanda Yezu buna bufwanakane, tufweti toko longoka mu mu zaba. ‘Longoka mu zaba’ Yezu ka kusukaka ko. Tufweti tatamana mu longoka misamu miamingi mimutariri, bifu biandi, mbanzulu zandi na mitieno miandi. Ni bu sa ti ntama peleko ka ntama ko tweka mu matieleka, tufweti tatamana mu ‘longoka mu zaba’ Yehova na Yezu. w21.04 4 par. 9-10

Kampe ntangu zeri kô ntumwa Paulo zi keri fwemaka bu keri banzaka misamu mia mbi mi kayirika ntete kabâ Mukristo. Ntiangu wulembolo musamu wa nzitukulu bu katitâ ‘wa ntete mu bankwa-masumu!’ (1 Tim. 1:15) Ntete kazaba matieleka, Paulo wakwamisa Bakristo bu keri kwe ba dingi mu mahata mamansoni, watûla bakaka mu maboloko, mpe watambula ti bakaka babahonda. (Bis. 26:10, 11) Ngano lendi banza bwe Paulo keri monaka bu keri bwabanaka na ntwenia yeri Mukristo yi bahonda bibuti mu bungu ti yandi watambula babahonda? Paulo wanionga mu bungu dia misamu mia mbi mi kayirika, kâ wazaba ti ka keti’â soba misamu miayôka ko. Watambula ti Kristo wafwa mu bungu dia yandi, mpe na lukwikulu lwalwansoni watsoneka ti: ‘Mu bweso bwa Nzambi ndie bu bu ndiena.’ (1 Kor. 15:3, 10) Ntia malongi tuta baka? Fweti bâ na lukwikulu ti, Kristo wafwa mu bungu dia nge, mpe wasa ti wabaka bweso bwa bâ na tindiku tia ngolo na Yehova. (Bis. 3:19) Misamu mia mfunu kwe Yehova ni mio mi tuyirikaka bwawu bu na mu bilumbu bita kwiza, ka misamu mia mbi’â ko mi tayirika mu ntama.​—Iza. 1:18. w21.04 23 par. 11

Ni bu sa ti Bayuda ba mu ntangu ya Yezu ka beri’â tambulaka ko ti Masiya wafweti fwa, taleno misamu mia bikula Matsonoko: “Luzingu lwandi kawombole tii ku lufwa, mpe mu bungu ti na bankwa-masumu bamukontele; waneti masumu ma bantu babingi, mpe wazonzele mu bungu dia bankwa-masumu.” (Iza. 53:12) Buna, Bayuda ka bafweti’â tâ makuba ko mu ntangu yi bahonda Yezu mu bungu ti mbo beri mu bongelaka ntiana munkwa-masumu. Bwawu bu, tulendi lembo tâ makuba tala tri misamu tutomo taluzulaka. Mu tinzonzi ti kasa ha zulu mongo, Yezu walwengesa bantu beri mu wîlaka ti bantu bakaka mbo baketi ‘ba butila bungungu bwa mpila na mpila.’ (Mat. 5:11) Bungungu bo kwe Satana butûkaka. Mbo katumaka bantu batutelamanaka mu mwangasa nsangu za mbi za bungungu mu bungu dia bô bazololo matielaka. (Nza. 12:9, 10) Tufweti losa bungungu bwabwansoni bwa bantu batutelamanaka. Kani kabwe, ka tufweti’â tabikaka ko ti bungungu bo bwatutâ bunkuta mu sarila Yehova peleko bwabwisa timinu tieto. w21.05 11 par. 14; 12 par. 16

Bakisa mulongoki’aku mu sikirila Yehova. Yezu watâ kwe milongoki miandi ti Yehova mbo kaketi ba bakisa mu bungu ti bawu kazololo. (Mat. 10:19, 20, 29-30) Bambula mulongoki’aku ti Yehova mbo kamubakisa mpe. Lendi mu bakisa mu sikirila Yehova bu sambilaka nandi mu bungu dia makani mandi. Franciszek bâka ku Pologne têle ti: “Mulongi’ani mbo keri vulu zonzelaka makani mani mu tusambulu twandi. Bu namona bwe Yehova kahanina mvutu mu tusambulu twa mulongi’ani, na manzangu mamansoni nayizi batika mu sambila. Nayizi mona lubakusu lwa Yehova mu ntangu yi nalomba bilumbu ku tisalu tiani tia môna mu kwenda ku tukutakanu twa timvuka na ku lukutakanu lwa lunene.” Yehova milongoki mieto mia Bibila mia katomo kipaka. Zebi mpe tisalu tia ngolo ti salaka milongi mia Bakristo mu bakisa bantu mu pusana kwe Yandi, mpe bawu kazololo. (Iza. 52:7) Tala ti bwawu bu kutwarisaka ndongokolo ya Bibila ko, lendi bakisa milongoki mia Bibila mu batusu bu kwe turisaka bisamuni biakaka mu ntangu yi batwarisaka ndongokolo. w21.06 7 par. 17-18

Tulendi songela ti mbo tutondaka mu bweso bwa bâ na Bibila bu tutangaka dio ntangu zazansoni. Tufweti bâka na programe ya tangaka mpe ya longokaka Bibila, ka wena ko ti bu tubâka kwa na ntangu ya sârila. Ntangu zazansoni tamana longokaka, timinu tieto mbo titatamana mu bâ ngolo. Beto ka twena ntiana bantu ba ndwenga na ba mayela ba nza yi ko, mu bungu ti timinu tieto mbo tisikamanaka mu Zu dia Nzambi. (Mat. 11:25, 26) Mu bungu ti Bibila tulongokaka mbo tubakulaka mu bungu dia nti misamu ha mutoto mita bebela, mpe Yehova nti kasa. Buna tabongeno nzengolo ya yika timinu tieto ngolo na ya bakisa bantu babingi mu bâ na timinu mu Mvangi’eto. (1 Tim. 2:3, 4) Mpe tatatamaneno mu kêla na timina diadiansoni ntangu bantu babansoni yi bakembela Yehova mpe yi batâ misamu mie mu Nzabukusu 4:11: “Yehova, Nzambi’eto, ni nge fwanakane mu tambula nkembo [. . .] bungu ni nge wasala biabiansoni.” w21.08 19 par. 18-20

Mu bungu ti mivungi miena, bakuluntu dema die nawu dia hana malongi tala ti wufwanane. Bawu bafweti sa ngolo mu hanaka malongi mafwanane, matindisaka na ‘mayangirikaka mutima.’ (Bin. 27:9) Bakuluntu luzolo lwe nawu mu mpangi zawu. Ntangu zakaka, mbo basongelaka luzolo lo bu bahanaka malongi kwe muntu wuta zolo diatila mu mpila ya mbi. (Nga. 6:1) Ntete kahana malongi kwe muntu, mukuluntu wulendi taluzula misamu miakaka mia luzolo mia zonzela Paulo. ‘Luzolo vivirila luvivirilaka mpe lwa mbote lwena. [. . .] Miamiansoni lukorelaka, miamiansoni lukwikilaka, miamiansoni lusilaka vuvu, miamiansoni luvivirilaka.’ (1 Kor. 13:4, 7) Dimbitila mu verse zo mbo kubakisa mukuluntu mu zaba nti bita mu tuma mu hana malongi na mu zonza kwe mpangi mu mpila ya mbote. Muntu wuta wirikila malongi kamana mona ti mukuluntu lwaka kamubelokelaka, ka wubâ musamu wa mpasi ko kwe yandi mu tambula malongi. w22.02 14 par. 3; 15 par. 5

Yehova bu kasala bambazi na bantu, ba lunga beri, ka babâ na kani na tifuma ko. Kâ, ha manima, mwana wa timpeve wa Nzambi, Satana (wuzololo tâ “Mbeni”) wamukolamana, mpe wanata bantu ba lunga, Adame na Eva, mu kolamana Yehova. Mbazi zakaka na bantu bakaka mpe bayizi kolama. (Yude 6) Yehova watomo nionga. Kâ, wakorela, mpe mbo katatamana mu korela tii ntangu yi kafukisa bô babansoni bakolamaka. Musamu wo, mbo wunatina tusakumunu kwe bô ba kwikama bakorelaka misamu mia mbi mia nza yi ntiana Yandi! Satana wakwikisila Yobe na bisari biakaka bia kwikama bia Yehova ti na mabanza ma bwimi basarilaka Nzambi. (Yobe 1:8-11; 2:3-5) Tii lumbu ti mbo katatamanaka mu kwikisila bantu misamu. (Nza. 12:10) Tulendi songela ti Satana ngungu yena bu tukorelaka misamu mia mpasi na bu tutatamanaka mu bâ ba kwikama kwe Yehova mu bungu ti Yandi tuzololo. w21.07 9 par. 7-8

Ntumwa Paulo wasarila tifwani mu tu longesa mu ntia mpila tufweti bêla na bunsungu mu musamu wutariri nsobolo ya luzingu lweto. Watâ ti tufweti koma timuntu tieto tia ntama ha poto. (Rom. 6:6) Musamu wo wuzololo tâ mpe, wufwanakane talanda tifwani tia Kristo. Tufweti honda bifu na nsalulu zi yinaka Yehova. Ni mu mpila yo kwa tulendi bêla na ngindu ya mbote, mpe tulendi bêla na tivuvu tia zinga mankululu. (Za 17:3; 1 Pi. 3:21) Yehova ka soba mitieno miandi ko mu tu tâ nsayi. Buna tufweti soba timuntu tieto, mpe tufweti diatila mu mitieno miandi. (Iza. 1:17, 18; 55:9) Mbo wufwanakana watatamana mu nwanisa nsatu za tinsuni, tii ha manima ma bateme’aku. Sambila mu baka lubakusu lwa Yehova, mpe sikirila mpeve santu’andi, kâ ka ngolo za nge beni’â ko.​—Nga. 5:22; Flp. 4:6. w22.03 6 par. 15-17

Yehova watukanisina ti mbo katuhana bidia, binkuti na bibuka bia bêla tala ti tutûriri Timfumu tiandi ha tibuka tia ntete, mpe tudiatiri mu mitieno miandi mia buderede. (Mat. 6:33) Tamana kwikila mu kani dio, ka tubanza ko ti bima bia tinsuni bia nza yi mbo bitukengerela, mpe ka tubanza ko ti mbo bitutâ nsayi ya matieleka. Tuzebi ti mpila ya yimosi ya bâ na tidzunu tia mutima tia matieleka, ni mu sarila luzolo lwa Yehova. (Flp. 4:6, 7) Ni bu sa ti lenda die neto dia sumba bima biabingi, tufweti tiyula tala ti wa matieleka ntangu ye neto na ngolo za sarila na za kipa bio. Ngano mutima’eto mu bimvwama wena? Tabambukaka ti Nzambi tisalu katuhana mu kanda diandi. Wuzololo tâ ti ka tufweti’â tabâ na mabanza yeko-yeko ko. Ka tuzololo’â ko tabâ ntiana bakala diatomo zolo bima bieri nandi, mpe diakala mu landa Yezu. Buna, wahombesa bweso bwa sarila Yehova na bwa bâ mosi wa bala bandi.​—Mak. 10:17-22. w21.08 6 par. 17

Bu kwe longoke Matsonoko, mbo kwizi zaba timuntu tia Yehova na bifu biandi bimonekaka mu bima bi kasala. Luzabu lwa bifu bia Yehova mbo lutubakisa mu tomo kwikila ti kô kena (Ndu. 34:6, 7; Mik. 145:8, 9) Bu tomo kwe zabi Yehova bubote-bubote, timinu tiaku mu Yandi mbo tikula, luzolo lwaku mu Yandi mbo lukula, mpe tindiku tiaku na Yandi mbo titomo yikama ngolo. Zonzelaka timinu tiaku mu Nzambi kwe bantu bakaka. Ngano bwe sa tala ti samunini muntu we na ntembe ti Nzambi kô kena, mpe kuzebi’â bwe mu têla ko? Yêla mu baka mvutu ya Bibila mu mikanda mieto mpe zonzela yo na muntu wo. Lendi lomba mpe lubakusu kwe mpangi yakaka ya yela. Muntu wo ni katambula mvutu za Bibila peleko kâni, mvutu zi baka mbo zikunatina ndandu. Timinu tiaku mbo tiyikama ngolo. w21.08 18 par. 14-15

Ka twena na nsatu ko ya hombesa bima bieto biabiansoni bitutâka nsayi mu yangirika Yehova. (Ekl. 5:19, 20) Kâ, tala ti ka tuta zolo ko mu sala bwabwingi mu tisalu tia Nzambi, mu bungu ti ka tuta zolo ko mu hombesa bima, mbo tubâ ntiana muntu wazonzela Yezu weri sarilaka ngolo zandi mu baka bima biabingi bia mbote, kâ weri yambirikaka Nzambi. (Like 12:16-21) Bu tubwabanaka na misamu, mbo tusambilaka mu baka lubakusu, mpe mbo tubanzaka mu mpila yi tulendi mia yirikila. (Bin. 3:21) Yehova mbo katusakumunaka mu mpila zazingi. Tulendi songela ti tusakumunu to twa tuzoloko bu tusa miamiansoni mi tulenda mu mu tâ nsayi. (Ebr. 13:15) Tulendi bâ na lenda dia yirika misamu miamingi mu sarila Yehova, mpe Yandi mbo kavutu tomo tu sakumuna. Bilumbu biabiansoni, tadingaka mpila yi tulendi ‘bimbila’ mpe mu ‘mona ti Yehova wa mbote wena.’ (Mik. 34:8) Buna mbo tubâ ntiana Yezu watâ ti: ‘Bidia biani ni mu sarila luzolo lwa wô wakuntambikiri, mpe mu manisa tisalu tiandi.’​—Za 4:34. w21.08 30-31 par. 16-19

Satana zololo ti takurisa mbanzulu za lulendo. Zebi ti tamana bika lulendo lwatutuma, mbo tukwizi bâ ntiana yandi, mpe mbo tuhombesa luzingu lwa mankululu. Ntumwa Paulo watulwengesa ti muntu wulendi ‘fuluka mu lulendo, [mpe mbo] kayola masembo, ntiana bwa yola mo Diabulu.’ (1 Tim. 3:6, 7) Musamu wo wulendi turila muntu ni muntu mu beto, ni bu sa ti tûka ntama twe mu matieleka peleko kâni. Bantu bê na lulendo bwimi bwe nawu. Satana mbo kayêlaka mu tu nata mu bâ na bwimi, bu tutoko tibanzilaka beto beni kani tatoko banzila Yehova, nsungula bu tubwabanaka na misamu mia mpasi. Mu tifwani, Ngano nge beka kwikisila musamu? Peleko nge beka bongela na kondo kwa buderede? Satana mbo kazolo kakumona wabakila Yehova nkesi peleko mpangi zaku. Mpe Diabulu zololo wabanza ti, bubote bu yirikiri misamu mu mpila ya nge beni kani walanda malongi ma ku hanaka Yehova mu Zu diandi.​—Ekl. 7:16, 20. w21.06 15 par. 4-5

Yehova wahana tisalu tia mfunu kwe mbikuri Hagaye. Kampe Hagaye weri tintwari na bantu batûka ku Babilone mpe beri kâlaka ku Yerusaleme mu muvu wa 537 N.M.B. Ha manima ma mwa ntangu yi batula ku Yerusaleme, bisari bia kwikama bia Yehova biatunga bandu dia nzo ya Yehova peleko Tempelo. (Ezd. 3:8, 10) Kâ ha manima ma mwa ntangu, musamu wa tiari watula. Bayizi nôka mpe bayizi bika mu tunga Tempelo mu bungu ti bantu beri batelamanaka. (Ezd. 4:4; Hag. 1:1, 2) Ntiangu mu 520 N.M.B., Yehova kalomba kwe Hagaye kayika luhemo lwawu ngolo mpe kabatindisa mu manisa Tempelo. (Ezd. 6:14, 15) Nsasa ya nsangu za Hagaye ni mu yika ngolo timinu tia Bayuda mu Yehova. Ntêlo ya “Yehova wa binwani” kampe yatomo ba tindisa. Yehova mukangu wa binwani wa wunene we nandi wu katumaka, buna wafwanakana ti Bayuda bamusikirila mu lenda. w21.09 15 par. 4-5

Lumbu ti, Mbangi za Yehova za mu nza ya mukaka, luzolo lwa matieleka na bumosi bwe nawu. Ba swaswana twena na mabundu makaka mu bungu ti kanda dieto dia tutomono zolo, ni bu sa ti nsi na bikulu bia swaswana bie neto. Mbo tutomo monaka luzolo lo lwa matieleka bu tubâka ku tukutakanu twa timvuka na twa tunene. Musamu wo mbo wuyikaka lukwikulu lweto ngolo ti nsambululu’eto, Yehova ya katambulaka. (Za 13:34) Bibila mbo ditulombaka mu bâ na luzolo lwa ngolo beto na beto. (1 Pi. 4:8) Tulendi songela luzolo lwa mpila yo bu tukwe tilemvokele beto na beto na bu tukwe korele masumu ma bampwana’eto. Mbo tudingaka mpe mpila yi tulendi songela tifu tia kaba na ndiambu kwe bantu babansoni ba mu timvuka, ni bu sa ti kwe bô batufwemesa. (Kol. 3:12-14) Bu tusongasanaka luzolo lwa mpila yo, mbo tusongelaka ti Bakristo ba matieleka twena. w21.10 22 par. 13-14

Ngano muntu wusumukini mpe wukariri mu soba mabanza, bu bamukatula mu timvuka, wulendi mu bakisa mu soba? Yee. Mpangi zazîngi zayirika masumu ma manene, nzengolo ya bonga bakuluntu yababakisa mu bakula ti masumu ma manene bayirika mpe yabatuma mu soba mabanza na mu soba ndiatulu. (Ebr. 12:5, 6) Tabongeno tifwani. Muvungi wumosi wumweni ti timeme timosi tie na timbevo. Zebi ti mu buka timeme tio wufwanakane kahambula tio na bimeme biakaka bilembolo na timbevo. Bimeme bizololo mu bâ tintwari, kâ bu bahambulaka bio bilendi kwizi bâ na vwandi. Ngano wuzololo tâ ti nzengolo yi bongele muvungi ngolo yena mu mpila ya bukila timeme tio? Kâni. Zebi ti kamana bika timeme tie na timbevo mu bâ tintwari na bimeme biakaka, timbevo tio mbo tiyalangana. Bu kahambula timeme tio tie na timbevo mbo kakengerela bimeme biakaka. w21.10 10 par. 9-10

Mbo tutomo tondaka mu bungu ti kanda dia bampangi bê na luzolo die neto mu nza ya mukaka. Tuzololo ti bantu babingi bizi basambila Nzambi’eto tintwari na beto. Buna, tufweti sa keba mu yirika misamu misa ti bantu babâ na mbanzulu za mbi mu Yehova peleko mu kanda diandi. Mbo tusarilaka ngolo mu bâ na ndiatulu yisa ti bantu batambula nsangu za mbote. Ntangu zakaka, bantu balendi tu sehesela peleko balendi tu kwamisa mu bungu ti Tata’eto die ku mazulu tutumamanaka. Ngano nti tulendi sa tala ti bunkuta bwe neto mu zonzela nkwikulu zeto kwe bantu bakaka? Tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova na Yezu mbo batubakisa. Yezu watâ kwe milongoki miandi ti ka babândi na lwaka mu bungu dia misamu mi batâ na mpila yi batêla mio. Mu bungu dia nti? Yezu wabangula ti: ‘Mi lutâ hâna, ni mîna miluturila muna ntangu mûna, bungu diangana, ka beno’â ko luzonza, kâ ni [mpeve] ya Tata’eno yizonza mu beno.’​—Mat. 10:19, 20. w21.09 24 par. 17-18

Mose mpe wasarila nzonzolo ya mpila yo bu kazonzela tiswamunu. (Mik. 90:1, note) Mpe ntete kafwa, Mose wayika musamu wakaka wutindisaka. Watâ ti: “Nzambi tiswamunu tiena tûka ntangu za ntama, moko mandi ma mankululu ku banda diaku mena.” (Lub. 33:27) Ngano nzonzolo ya “moko mandi ma mankululu” nti yita tu longesa mu bungu dia Yehova? Tala ti Yehova tiswamunu tieto tiena, mbo tubâ mu tidzunu. Kâ ntangu zakaka tulendi bâ ba nôka, mpe tulendi mona ti ka wena bo ko. Mu ntangu za mpila yo, ngano nti kasa mu bungu dia beto? (Mik. 136:23) Mbo katûla moko mandi ku banda dieto, mbo katunanguna mu malembe, mpe mbo katubakisa mu sikama. (Mik. 28:9; 94:18) Zaba ti ntangu zazansoni tulendi sikirila lubakusu lwa Nzambi’eto, mbo kutubakisaka mu bambuka ti ba sakumunu twena mu mpila zole. Mpila ya ntete, mu mbuka ni mbuka yi tubâ tuzebi ti ntangu zazansoni Yehova mbo katukengerela. Mpila ya nzole, Tata’eto dia luzolo dia ku mazulu mbo katomo tu kipaka. w21.11 6 par. 15-16

Yezu wazaba ti kondo kwa buderede mbo kwaketi kotesa timinu tia milongoki miandi mu ntontolo. Mu ba bakisa mu telamana tifu tio, wazonzela tifwani timosi tie mu buku dia Like. Yezu wazonzela tinsamu tia mufwiri wumosi wa mukento watatamana mu lomba kwe mfundisi yimosi ya lembo bâ ya sungama, mu baka mfundusu ya buderede. Mufwiri wo, lukwikulu lweri nandi ti fuki tiandi mbo tiaketi futa. Ha manima, mfundisi yamusila mfundusu ya buderede. Ntia malongi tuta baka? Yehova kena na kondo kwa buderede ko. Yezu watâ ti: ‘Ngano Nzambi Yandi beni ka zenga mambu ko ma bantu ba kasola, bamuyawurilaka mpimpa na mwini?’ (Lik. 18:1-8) Yezu wavutu tâ ti: ‘Kâ, Mwana muntu bu kakwiza, ngano mbo kakwizi bwana [timinu tia mpila yo] ha mutoto nsi?’ Mu ntangu yi batubongelaka na kondo kwa buderede, mbo tusongela timinu tia ngolo ntiana tia mufwiri wo, bu tubâ na luvivululu mpe na fuki. Na timinu tia mpila yo, tulendi bâ na lukwikulu ti, Yehova mbo katubakisa mu ntangu ni ntangu. Tufweti bâ mpe na lukwikulu mu ngolo za lusambulu. Ntangu zakaka, tusambulu tweto tulendi nata ndandu zi tulembo kekolo. w21.11 23 par. 12; 24 par. 14

Bantwenia, ngano mbo lubanzaka ti, ka lwena na timpwanza ko bu lulandaka mitieno mia Yehova? Satana zololo ti lwabanzilaka bo. Zololo ti lwatûla mabanza meno mu misamu mi yirikaka bantu badiatilaka mu nzila ya yinene, bamonekenaka ntiana bawu bê na nsayi ya luzingu. Lendi sarila misamu mi yirikaka bampwana’eno ku lukolo peleko mi lumonaka mu Internet, mu lusongela ti bima bie kô luhombesaka bilendi lu tâ nsayi. Satana zololo ti lwabanza ti mitieno mia Yehova mbo milukabakasa mu tomo mona nsayi ya luzingu. Kâ bambukakeno ti: Satana ka zololo’â ko ti bantu badiatilaka mu nzila’andi babakula ti ku lufwa kwa yinataka. (Mat. 7:13, 14) Yehova Yandi, watomo songela misamu mi ta kêla bantu bô badiatilaka mu nzila yinataka ku luzingu.​—Mik. 37:29; Iza. 35:5, 6; 65:21-23. w21.12 23 par. 6-7

Tuzebi ti tufweti lemvokelaka, mu bungu ti wo ni musamu wa mbote mu yirika. Kâ wulendi bâ musamu wa mpasi kwe beto mu yirika. Kampe ntumwa Piere ntangu zakaka ni bo keri monaka. (Mat. 18:21, 22) Ngano nti bilendi bakisa? Musamu wa ntete, banza mbala Yehova zi keka ku lemvokela. (Mat. 18:32, 33) Ka tufwanakane’â ko mu baka mulemvo’andi, kâ mbo katulemvokelaka kwa mpamba. (Mik. 103:8-10) Mpila mosi, ‘beto mpe tufweti zolosono beto na beto.’ Mulemvo ka tiena tima ko ti tulendi sola mu songela peleko kâni. Mfuka ye neto kwe mpangi zeto ya ba lemvokela. (1 Za 4:11) Musamu wa nzole, banza musamu wuyôkaka bu tulemvokelaka. Mbo tubâka na lenda dia bakisa muntu wutulwekese, dia sa ti timvuka tiabâ mu bumosi, dia kengerela tindiku tieto na Yehova na dia katula dema ha mahembo meto. (2 Kor. 2:7; Kol. 3:14) Mpe wa ntatu, sambila Muntu wututumaka mu lemvokela. Kubikandi ti Satana kabebesa tindiku tieno tia mbote na mpangi zeno. (Efz. 4:26, 27) Lubakusu lwa Yehova lwe neto nsatu tala ti tuzololo mu lembo bwa mu mutambu wa Satana. w21.06 22 par. 11; 23 par. 14

Davide wafweti kwe dioke mu vukisa luzingu lwandi. Sawule, weri mutinu wa ngolo ku Israele, wabonga nzengolo ya mu honda. Davide bu kabâ na nsatu bidia, wayenda ku hata dia Nobe, ku kalombela mampa matanu. (1 Sam. 21:1, 3) Ha manima, yandi na bantu bandi baye swama mu grote. (1 Sam. 22:1) Mu bungu dia nti Davide kabwabana na musamu wo? Sawule wafwa mu timbanda mu bungu dia nsangu mpe na mizingu mia baka Davide. Sawule wazaba mpe ti bukolo bwa yandi beni bwatuma Yehova kamulosa ngatu kalembo vutu bâ mutinu wa ku Israele, mpe kasola Davide mu mu yingasa. (1 Sam. 23:16, 17) Kâ, bu keri mutinu wa ku Israele, Sawule mukangu wawingi weri nandi, mpe bantu babingi beri ku lweka lwandi, ntiangu Davide keri kwe dioke mu tivukisa. Ngano Sawule mbo keri banzaka ti mbo kaketi telamana kani dia Nzambi mu bungu dia Davide? (Iza. 55:11) Bibila ka ditâka wo ko, kâ tulendi bâ na lukwikulu mu musamu wumosi: Sawule mu mpasi kwa keri titûlaka. Bô banwanisaka Nzambi ka babakaka ko! w22.01 2 par. 1-2

Yezu wasala ngolo mu tisalu tia samuna. Yandi wasongela luzolo mu bantu bu katatamana mu sarila ntangu’andi yayansoni mu ba longesa. (Like 19:47, 48) Nti biamutuma mu sila bo? Yezu tiari tia mutima tieri nandi mu bawu. Ntangu zakaka, Yezu na milongoki miandi ka beri’â bâka na ntangu ko ya dia mu bungu ti bantu babingi beri dingaka mu wirikila nsangu zandi. (Mak. 3:20) Lumbu timosi, bakala dimosi diadinga ti Yezu kazonza nandi mu mpimpa, mpe Yezu watambula. Mu bantu ba ntete bawirikila Yezu, babîngi ka bayizi’â bâ milongoki miandi ko. Kâ bô babansoni bamuwirikila, nsangu za fwanana babaka. Lumbu ti, tuzololo tahana bweso kwe bantu babansoni mu wâ nsangu za mbote. (Bis. 10:42) Mu sila bo, kampe tufweti soba mpila zeto za samunina. Kani tasamunaka kwa mu ntangu yi tuzololo, tufweti bâka ba kubama mu soba mpe mu samuna mu ntangu yi tulendi bwabana na bantu. Tamana sila bo, tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo kayangalala. w22.01 17 par. 13-14

Lumbu ti bantu ka babingi’â ko babâka na lukwikulu mu bamfumu. Mbo bamonaka ti guvernema na misiku miawu mbo zivulu kengerelaka kwa bamvwama na bantu bê na lutumu, kâ ka zibakisaka bamputu ko. Mfumu za mabundu makaka mbo ziyirikaka misamu mia mbi. Misamu mio mbo misaka ti bantu ka bavutuandi bâ na lukwikulu mu Nzambi. Ntiangu bu tulongokaka Bibila na muntu, tufweti mu bakisa mu kurisa lukwikulu lwandi mu Yehova na bantu ba kasarilaka ha mutoto. Diangana, ka milongoki’â ko kwa mia Bibila mifweti bâ na lukwikulu mu Yehova na mu organizasio’andi. Ni bu sa ti tûka ntama twe mu matieleka, kani kabwe ka tufweti’â takondo lukwikulu ko ti ntangu zazansoni mpila yi sarilaka Yehova ya mbote kwa yibâka. Ntangu zakaka, misamu milendi sa ti lukwikulu lweto ka lubândi ngolo. w22.02 2 par. 1-2