Watchtower LAIBULALI YAPA INTANETI
Watchtower
LAIBULALI YAPA INTANETI
Cilenje
  • BAIBO
  • MABUKU
  • MABUNGANO
  • w24 March mape. 20-25
  • Amuleye Kuba Mumunshinshe​—Akutolelela Kuba Mumumuni

Taakuwo vidyo itondesha nshemwasala.

Cabica, vidyo yaala kutalika.

  • Amuleye Kuba Mumunshinshe​—Akutolelela Kuba Mumumuni
  • Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2024
  • Tumitwi Tuniini
  • Makani Akoshenye
  • KUSWA MUMUNSHINSHE KUYA MUMUMUNI
  • AMULEYE KUBA MUMUNSHINSHE
  • AMUTOLELELE “KWIKALA ANGA MBANTU BEKALA MUMUMUNI”
  • Shakusala Shitondesha ayi Tulacinka Manungo Muli Yehova
    Buumi bwa Bwineklistu Alimwi Anciito Yesu—Kabuku Kamabungano—2023
  • Amuliceeshe na Kuli Shintu Nshomutacishi
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2025
  • Amushibe Bupusano Buli Pacancine Amakani Akubeca
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2024
  • Nsheenga Tweeya Kumaswi Akweelaako Basankwa Bashomeka Ngobakaamba
    Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2024
Amubone Shiinji
Njashi Yamulindilishi Itokwaambilisha Bwaami Bwakwe Yehova (Yakwiiya)—2024
w24 March mape. 20-25

MUTWI WAKWIIYA 12

LWIIMBO 77 Mumuni Mucishi ca Munshinshe

Amuleye Kuba Mumunshinshe—Akutolelela Kuba Mumumuni

“Kale kale mwebo mwakalinga mumunshinshe, sombi bulya muli mumumuni.”—EFE. 5:8.

CITEENTE CINENE

Nsheenga tweeya ku maswi akwaamba ayi “munshinshe” a “mumuni” Paulo ngaakasebensesha mu Bene Efeso capita 5.

1-2. (a) Ino Paulo wakalinga mubukaalo bwa buyani ndyaakalembela bene Efeso nkalata, alimwi ino nceebonshi ncaakailembela? (b) Ino njimiipusho nshi njeshi tucane shikumbulo?

MUTUMWI Paulo ndyaakalinga kwangitwe ku Loma, wakalinga kusuni kuyuminisha bashominyina. Taakalinga kucikonsha kubafwakashila, aboobo wakabalembela makalata. Nkalata yomwi pamakalata ngaakalemba, wakailembela bene Efeso cakuma 60 na 61 C.E.—Efe. 1:1; 4:1.

2 Pafwiifwi a myaaka 10 Paulo kaatana kwaangwa, wakekalaako mu Efeso kaashimikila akwiisha bantu makani abotu. (Milimo 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Wakalinga kubasuni abuumbi bashominyina alimwi wakalinga kusuni kubacafwa kutolelela kushomeka kuli Yehova. Ano ino nceebonshi ncaakalembela nkalata ku Beneklistu bananikitwe pamakani amunshinshe amumuni? Alimwi ino nshiinshi nsheenga Beneklistu boonse beeya kuswa kumaswi ngaakalemba? Tutocana shikumbulo kumiipusho iyi.

KUSWA MUMUNSHINSHE KUYA MUMUMUNI

3. Ino ngamaswi nshi Paulo ngaakasebensesha munkalata njaakalembela bene Efeso?

3 Paulo wakalembela Beneklistu baku Efeso ayi: “Kale kale mwebo mwakalinga mumunshinshe, sombi bulya muli mumumuni.” (Efe. 5:8) Palilembo ili Paulo wakasebensesha maswi akwaamba ayi “munshinshe” a “mumuni” kusansulula bene Efeso mbobakaaluka abuumbi. Amuleke tubandike Paulo ncaakaambila ayi paciindi cimwi bene Efeso bakalinga “mumunshinshe.”

4. Ino bene Efeso bakalinga mumunshinshe ceebo ca bupailishi bwakubeca munshila nshi?

4 Kuba mumunshinshe ceebo ca bupailishi bwakubeca. Bene Efeso kabatana kwiiya cancine akuba Beneklistu, bakalinga kushoma njiisho shakubeca shabupailishi akucita sha masalamushi. Mundabala ya Efeso mwakalinga tempele yakwe Atemisi lesa mwanakashi waba Giliki, alimwi bantu bakalinga kubona tempele iyo ayi ni ŋanda yomwi pamaanda akayakwa kabotu abuumbi bantu ngobakayakaawo. Bantu bakalinga kuya mu tempele iyo mukulambila shibumbwabumbwa. Bantu bamwi bakalinga kupanga maali abuumbi kwiinda mukuulisha shibumbwabumbwa shakalinga kwiimikaninaako tempele a lesa mwanakashi isho nshobakalinga kupanga. (Milimo 19:​23-27) Kwiilikaawo, bantu baanji mu Efeso bakalinga kucita sha masalamushi.—Milimo 19:19.

5. Ino bene Efeso bakalinga mumunshinshe ceebo ca kucita shintu shibiibi munshila nshi?

5 Kuba mumunshinshe ceebo ca kucita shintu shibiibi. Bantu bakalinga kukala mu Efeso bakalinga kucita shintu shibiibi abuumbi alimwi tabakalinga kunyumfwaawo ansooni. Liinji bakalinga kwaamba pamakani akoonana ndyebakalinga kucita shisekano andyebakalinga kucita shakusekelela sha bupailishi. (Efe. 5:3) Baanji bakalinga ‘bacileka kunyumfwa nsoni,’ maswi asansulula ayi “bakalinga bacileka kulinyumfwa cibiibi pa shintu isho.” (Efe. 4:​17-19) Kabatana kwiiya panjiisho shakwe Yehova shaamba pashiluleme ashitaluleme, njeelacaamba yabo tayakalinga kubapenshaawo na babisha. Alimwi bakalinga kulinyumfwa ayi tacicite mulandu ambweenga Yehova walinyumfwa pashintu nshobakalinga kucita. Aboobo Paulo wakaamba ayi “miyeeyo yabo ili mumunshinshe. . . Tababeteko lubasu kubuumi ubo Lesa mbwaapa.”

6. Ino nceebonshi Paulo ncaakaambila ayi bene Efeso bamwi bakaba “mumumuni”?

6 Nacibi boobo, bene Efeso bakaswaamo mumunshinshe. Paulo wakabalembela ayi “muli mumumuni mukwiinga mwakaba bantu ba Mwaami.” (Efe. 5:8) Bakalinga kukonkela shaamba Maswi akwe Lesa, isho shakalinga anga ngumumuni wakalinga kubatanjilila. (Kulu. 119:105) Bene Efeso abo bakacileka kushoma njiisho shakubeca shabupailishi akucileka kucita shintu shibiibi. Bakalinga ‘kukonkela mibo yakwe Lesa’ alimwi bakalinga kucita nsheenga bacikonsha kwaamba ayi balambile Yehova akumusangalasha.—Efe. 5:1.

7. Ino bukaalo bwesu bulikoshenye buyani abwa Beneklistu baanji baku Efeso?

7 Aswebo katutana kwiiya cancine, twakalinga mumunshinshe ceebo ca bupailishi bwakubeca akucita shintu shibiibi. Sobamwi twakalinga kusekelela maolide akaswa kubupailishi bwakubeca; lyalo sobamwi twakalinga kucita shintu shibiibi. Sombi twakaalula buumi bwesu ndyetwakeeya pa njiisho shakwe Yehova shaamba pa shiluleme ashitaluleme. Twakatalika kucita shintu shimusangalasha. Kucita boobo kwapa kwaamba ayi tucane shoolwe shiinji. (Isa. 48:17) Nacibi boobo, tulatolelela kwiinda mumapensho. Tulyeelete kuleya kuboolela mumunshinshe lyalo akutolelela “kwikala anga mbantu bekala mumumuni.” Ino inga twacita buyani ubo?

Shikope: 1. Mutumwi Paulo atoolemba nkalata ndyebamwangilila pomwi ashilumamba mwiine Loma kumaansa. 2. Nkalata mutumwi Paulo njaakalembela bene Efeso.

Image digitally reproduced with the permission of the Papyrology Collection, Graduate Library, University of Michigan, P.Mich.inv. 6238. Licensed under CC by 3.0

Paulo nshaakalembela bene Efeso inga shatucafwa amunshiku shino (Amubone palagilafu 7)b


AMULEYE KUBA MUMUNSHINSHE

8. Kweelana a Bene Efeso 5:​3-5, ino nshiinshi bene Efeso nshobakalinga kweelete kuleya?

8 Amubelenge Bene Efeso 5:​3-5. Kwaamba ayi Beneklistu baku Efeso batabi mumunshinshe ceebo cakucita shintu shibiibi, bakalinga kweelete kutolelela kukaka kucita shintu shitasangalashi Yehova. Tabakalinga kweeletebo kuleya kucita shintu sheenga shabapa kucita bufuule, sombi akuleya kwaamba shintu shiteelete. Paulo wakeebalusha bene Efeso ayi bakalinga kweelete kuleya kucita shintu ishi kwaamba ayi ‘bakatambuleko Bwaami bwakwe Klistu alimwi a Lesa.’

9. Ino nceebonshi tulyeelete kucenjela abuumbi kwaamba ayi tuleye cili coonse ceenga catupa kucita bufuule?

9 Aswebo tulyeelete kutolelela kuba bacenjete kwaamba ayi tutaciti “shintu shitacite ncito sha mumunshinshe.” (Efe. 5:11) Cancine ncakwaamba ayi na muntu kaalangilisha, kukutika na kwaamba pashintu shitasalalite na shitabete kabotu, cilaba cuubu kwaamba ayi acite cibiibi. (Mata. 3:6; Jemu. 1:​14, 15) Mucishi cimwi, bamakwesu abenankashi baanji bakatalika kubandikishanya kusebensesha intaneti. Pakutaanguna, baanji bakalinga kwaamba pali Yehova acancine camu Baibo. Sombi paniini paniini, bakatalika kwaamba pashintu shitasangalashi Yehova. Bakatalika kunokwaamba bunene pamakani akoonana. Baanji pa bamakwesu abenankashi abo bakaamba ayi, kwaamba pashintu shitasalalite kwakapa kwaamba ayi bacite bufuule.

10. Ino Satana aleelesha buyani kutucenjeeka? (Bene Efeso 5:6)

10 Bantu bamucishi cakwe Satana baleelesha kutucenjeeka kwaamba ayi tunooshoma ayi shintu Yehova nshaabona ayi nshibiibi alimwi tashisalalite, shilibo kabotu. (2 Pit. 2:19) Ici tacitukankamiki! Lyoonse Satana aleelesha kupilinganya bantu kwaamba ayi baalilwe kushiba ciluleme acitaluleme. (Isa. 5:20; 2 Koli. 4:4) Ncoceeco mafilimu aanji, mapulogilamu apa TV alimwi a makani abikwa pa intaneti, alayuminisha miyeeyo iteendelani anjiisho shakwe Yehova shiluleme! Satana atokweelesha kutucenjeeka kwaamba ayi tunoyeeya ayi kucita shintu shibiibi alimwi shitasalalite kulibo kabotu, kulasangalasha alimwi inga takutunjishi mumapensho.—Amubelenge Bene Efeso 5:6.

11. Ino shakacitikila ba Angela shilatondesha buyani kuyandika kwakukonkela kululika kubotu nkotucana pa Bene Efeso 5:7? (Amubone acikope.)

11 Satana alisuni kwaamba ayi tube bushicibusa abantu beenga bapa kwaamba ayi citubete ciyumu kutolelela kukonkela njiisho shakwe Yehova. Ncoceeco Paulo ncaakayuminishila bene Efeso ayi: “Mutanokweenda abantu ba mushobo wooyu,” nkokwaamba ayi abo bacita shintu Lesa nshaapatite. (Efe. 5:7) Nacibi boobo, tulyeelete kucenjela abuumbi kwiinda ambocakalinga ku bene Efeso, mukwiinga pacecino ciindi inga tatubibo bushicibusa abantu mbotucanikaabo, sombi abaabo mbotubandikaabo pa intaneti. Ba Angela,a abo bakala ku Asia, bakacana ayi kubandika abantu pa intaneti inga kwabanjisha mumapensho anene. Bakaamba ayi: “Paniini paniini, ndakatalika kwaalula mbonjeeya. Kapatana kwiinda aciindi, njeelacaamba yakacileka kumpensha kubandika abantu batakalinga kukonkela njiisho shamu Baibo. Mukuya kwaciindi, ndakatalika kuyeeya ayi cilibo kabotu kucita shintu shitasangalashi Yehova.” Cakabotaako ncakwaamba ayi, bamanene bacite lusuno bakacafwa ba Angela kwaalula mbobakalinga kuyeeya anshobakalinga kucita. Bakaamba ayi: “Pacecino ciindi ndayeeya bunene pashintu shakumushimu, muciindi cakubandika abantu pa Intaneti.”

Shikope: 1. Nankashi wacanike atokweebela bamwi nshobakabika pa intaneti pa fooni yakwe. 2. Nankashi weenka ulya atobandika calusangalalo ndyaali muncito yakushimikila a nankashi umwi.

Kusala beshicibusa bali kabotu inga kwapa kwaamba ayi citubete cuubu kunokonkela njiisho shakwe Yehova (Amubone palagilafu 11)


12. Ino nshiinshi sheenga shatucafwa kutolelela kukonkela njiisho shakwe Yehova shaamba pa shiluleme a shitaluleme?

12 Tulyeelete kweelesha cankusu kuleya kuyeeya kwa bantu bamucishi abo babona ayi kucita shibiibi kulibo kabotu. Tulishi ayi kuyeeya uko takubete kabotu. (Efe. 4:​19, 20) Nacibi boobo, cili kabotu kuliipusha ayi: ‘Sa ndeelesha cankusu kuleya kunonyumfwana bunene abantu mbonsebensaabo, mbonjiyaabo nabi bamwi abo batalemeki njiisho shakwe Yehova shiluleme? Sa cakutaloonda ndakonkela njiisho shakwe Yehova shaamba pa shiluleme a shitaluleme, nabi kwaamba ayi bamwi inga bambona ayi ndimuntu usunibo kucita shintu nshaasuni?’ Kweelana a 2 Timoti 2:​20-22, tulyeelete kucenjela andyetutosala beshicibusa mulibungano lya Bwineklistu. Tulebaluka ayi bamwi inga tabatucafwiiwo kutolelela kusebensela Yehova cakushomeka.

AMUTOLELELE “KWIKALA ANGA MBANTU BEKALA MUMUMUNI”

13. Ino kutolelela “kwikala anga mbantu bekala mumumuni” cilaamba nshi? (Bene Efeso 5:​7-9)

13 Paulo taakwe kuyuminishabo Beneklistu bene Efeso kutolelela kukaka kuba mumunshinshe, sombi akutolelela “kwikala anga mbantu bekala mumumuni.” (Amubelenge Bene Efeso 5:​7-9.) Ino kucita boobo cilaamba nshi? Cilaamba kucita shintu mbuli Beneklistu bancine ciindi coonse. Comwi ceenga catucafwa kucita boobo, nkubelenga akwiiya Baibo lyoonse pomwi amabuku esu aamba shamu Baibo. Alimwi cilayandika abuumbi kubikila maano kucakubonenaako cakwe Yesu anshaakalinga kwiisha, uyo uli ngo “mumuni umunikila bantu boonse.”—Joni 8:12; Tus. 6:23.

14. Ino mushimu usalashi inga watucafwa buyani?

14 Alimwi tulayandika lucafwo lwa mushimu usalashi kwaamba ayi tutolelele “kwikala anga mbantu bekala mumumuni.” Ino nceebonshi? Mukwiinga teshi cuubu kutolelela kuba basalalite mucishi cino cibiibi. (1 Tesa. 4:​3-5, 7, 8) Alimwi mushimu usalashi inga watucafwa kuleya kuyeeya anga mbantu bamucishi abo babona shintu munshila ipusene a Yehova mbwaashibona. Alimwi inga watucafwa kucita ‘shintu shoonse shibotu alimwi shiluleme.’—Efe. 5:9.

15. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutambule mushimu usalashi? (Bene Efeso 5:​19, 20)

15 Nshila yomwi mbweenga twatambula mushimu usalashi nkwiinda mukupaila. Yesu wakaamba ayi Yehova ‘alaakupa mushimu usalashi kubaabo bamusenga.’ (Luka 11:13) Alimwi tulatambula mushimu usalashi ndyetutolumbaisha Yehova pomwi kumabungano. (Amubelenge Bene Efeso 5:​19, 20.) Kutanjililwa amushimu usalashi kulaakutucafwa kunoocita shintu shisangalasha Lesa.

16. Ino nciinshi ceshi cikatucaafwe kusala kabotu shakucita? (Bene Efeso 5:​10, 17)

16 Na tulisuni kusalawo shakucita pamakani ayandika, tulyeelete ‘kweelesha kwishiba sheesho Yehova nshaasuni,’ akucita kweelana anshaasuni. (Amubelenge Bene Efeso 5:​10, 17.) Kulangoola njiisho shamu Baibo nsheenga twakonkela mubukaalo mbotubeteemo, kulatondesha ayi tulisuni kushiba Yehova mbwaabona makani ayo. Lyalo na twakonkela njiisho shakwe, tulaakucikonsha kusala kabotu shakucita.

17. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi ‘tunosebensesha kabotu ciindi ncotucite’? (Bene Efeso 5:​15, 16) (Amubone acikope.)

17 Alimwi Paulo wakalwiita Beneklistu baku Efeso kunoosebensesha kabotu ciindi ncobakalinga kucite. (Amubelenge Bene Efeso 5:​15, 16.) Satana mulwani wesu “Mubiibi,” alisuni kwaamba ayi tubikile maano abuumbi kucita shintu shamucishi kwaamba ayi tutabi aciindi cakucita shiinji muncito yakwe Lesa. (1 Joni 5:19) Mwineklistu inga watalika kubikila maano kukuba amaali, kuba alwiiyo lwakumubili, na kuncito yakumubili muciindi cakubikila maano kunshila sha mbweenga wasebensela Yehova. Na wacita boobo, inga watondesha ayi watalika kuyeeya anga mbantu batasebenseli Yehova. Kwalo kuba ashintu ishi teshi cibiibi, sombi tasheelete kuba shintu shiyandika abuumbi mubuumi bwesu. Kwaamba ayi tunokala anga “mbantu bekala mumumuni,” tulayandika ‘kunosebensesha kabotu ciindi ncotucite,’ nkokwaamba ayi kubikila maano kushintu shiyandika abuumbi.

Beneklistu bakutaanguna batoshimikila kumisena kucanika bantu baanji mu Efeso.

Beneklistu baku Efeso bakayuminishikwa kusebensesha kabotu ciindi ncobakalinga kucite (Amubone palagilafu 17)


18. Ino ba Donald bakacita buyani kwaamba ayi banoosebensesha kabotu ciindi?

18 Amucane nshila sha mbweenga mwacita shiinji muncito yakwe Yehova. Ishi nshobakacita ba Donald, abo bakala ku South Africa. Bakaamba ayi: “Ndakayeeya pabuumi bwangu akupaila abuumbi kuli Yehova kwaamba ayi ancaafwe kucita shiinji muncito yakushimikila. Ndakapaila kwaamba ayi ancaafwe kucana ncito yeenga kaimpa kuba aciindi cinene cakushimikila. Kwiinda mulucafwo lwakwe Yehova, ndakacana ncito yeelete. Lyalo nebo amukaangu twakatalika kusebensa mu ncito yaciindi coonse.”

19. Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele “kwikala anga mbantu bekala mumumuni”?

19 Nkalata Paulo njaakalembela bene Efeso ilyeelete yakabacafwa kutolelela kushomeka kuli Yehova. Alimwi nkalata iyi yakatanjililwa amushimu inga yatucafwa aswebo. Kweelana ambotweeya, inga yatucafwa kunoosala kabotu shakulikondelesha abeshicibusa. Inga yatuyuminisha kunobelenga Baibo lyoonse kwaamba ayi mumuni wacancine unootutanjilila mushintu shoonse nshotucita. Alimwi ilayuminisha bunene pakuyandika kwa mushimu usalashi, uyo weenga watucafwa kuba amibo ibotu. Kukonkela nshaakalemba mutumwi Paulo inga kwatucafwa kunoosala kabotu shakucita, sheendelana asheesho Yehova nshaasuni. Kucita shintu ishi, kulaakutucafwa kuleya kuba mumunshinshe wacishi cino lyalo akutolelela kuba mumumuni!

INO INGA MWAKUMBULA BUYANI?

  • Ino “munshinshe” a “mumuni” waambwa pa Bene Efeso 5:8 ulasansulula nshi?

  • Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tuleye kuba “mumunshinshe”?

  • Ino inga twacita buyani kwaamba ayi tutolelele “kwikala anga mbantu bekala mumumuni”?

LWIIMBO 95 Mumuni Utooya Bumunikilaako

a Meena amwi akaalulwa.

b BUSANSULUSHI BWACIKOPE: Cikope ici citotondesha nkalata mutumwi Paulo njaakalembela bene Efeso.

    Mabuku amu Cilenje (2011-2026)
    Amusweemo
    Amunjile
    • Cilenje
    • Share
    • Kusala shimwi nshemusuni
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mbweenga Mwasebensesha
    • Makani Amulawo
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Amunjile
    Share