Abasajja, Mukkiriza Obukulembeze bwa Kristo?

“Omutwe gw’omusajja ye Kristo.”​—1 KOL. 11:3.

1. Kiki ekiraga nti Yakuwa Katonda wa ntegeka?

OKUBIKKULIRWA 4:11 wagamba nti: “Osaanidde ggwe Yakuwa, Katonda waffe, okuweebwanga ekitiibwa n’obuyinza kubanga, watonda ebintu byonna, era olw’okusiima kwo byabaawo era byatondebwa.” Olw’okuba ye yatonda ebintu byonna, Yakuwa Katonda alina obuyinza ku butonde bwonna era ye Mufuzi w’Obutonde Bwonna. Eky’okuba nti Yakuwa ‘si Katonda wa luyoogaano naye wa mirembe,’ kyeyolekera mu ngeri gy’ategeseemu bamalayika be.​—1 Kol. 14:33; Is. 6:1-3; Beb. 12:22, 23.

2, 3. (a) Kitonde ki Yakuwa kye yasookera ddala okutonda? (b) Omwana omubereberye alina kifo ki mu maaso ga Kitaawe?

² Okuva edda n’edda, Katonda yali yekka nga tannaba kutonda kintu kyonna. Ekitonde kye yasookera ddala okutonda kyali kitonde kya mwoyo. Ekitonde ekyo kiyitibwa “Kigambo” olw’okuba kyaweerezanga ng’Omwogezi wa Yakuwa. Okuyitira mu oyo ayitibwa Kigambo, ebintu ebirala byonna byatondebwa. Oluvannyuma, Kigambo yajja ku nsi ng’omuntu atuukiridde era n’ayitibwa Yesu Kristo.​—Soma Yokaana 1:1-3, 14.

³ Ebyawandiikibwa byogera ki ku kifo kya Katonda n’eky’Omwana we omubereberye? Omutume Pawulo yagamba nti: “Njagala mumanye nti omutwe gw’omusajja ye Kristo; ate omutwe gw’omukazi ye musajja; n’omutwe gwa Kristo ye Katonda.” (1 Kol. 11:3) Kristo ali wansi w’obukulembeze bwa Kitaawe. Ebitonde ebitegeera okusobola okuba mu mirembe era nga bitegekeddwa bulungi, byetaaga okuba n’obukulembeze era n’okukkiriza obukulembeze obwo. N’oyo Katonda gwe ‘yayitiramu okutonda ebintu ebirala byonna’ kimwetaagisa okukkiriza obukulembeze bwa Katonda.​—Bak. 1:16.

4, 5. Yesu yatwala atya obukulembeze bwa Yakuwa?

⁴ Eky’okukkiriza obukulembeze bwa Yakuwa n’okujja ku nsi Yesu yakitwala atya? Ebyawandiikibwa bigamba nti: “Kristo Yesu . . . wadde yali mu kifaananyi kya Katonda, teyalowooza ku kya kwezza buyinza asobole okwenkanankana ne Katonda. Wabula yeggyako buli kye yalina n’afuuka ng’omuddu, era n’abeera mu kifaananyi eky’abantu. N’ekisinga ku ekyo, bwe yeesanga ng’alinga omuntu, yeetoowaza n’abeera muwulize okutuuka n’okufa, yee, okufiira ku muti ogw’okubonaabona.”​—Baf. 2:5-8.

⁵ Yesu yali muwombeefu era nga buli kiseera mwetegefu okukola Kitaawe by’ayagala. Yagamba nti: “Tewali kintu na kimu kye nnyinza kukola ku bwange; . . . omusango gwe nsala gwa butuukirivu, kubanga sinoonya bye njagala wabula eby’oli eyantuma.” (Yok. 5:30) Era yagamba nti: ‘Bulijjo nkola ebintu ebisanyusa Kitange.’ (Yok. 8:29) Mu ssaala gye yasaba ng’anaatera okuttibwa, Yesu yagamba Kitaawe nti: “Nkugulumizza ku nsi kubanga mmalirizza omulimu gwe wampa okukola.” (Yok. 17:4) Tewali kubuusabuusa nti eky’okukkiriza obukulembeze bwa Katonda Yesu teyakisangamu buzibu.

Omwana Afuna Emikisa olw’Okugondera Kitaawe

6. Ngeri ki ennungi Yesu ze yayoleka?

⁶ Ng’ali ku nsi, Yesu yayoleka engeri ennungi nnyingi. Emu ku zo kwe kwagala okw’amaanyi kwe yalina eri Kitaawe. Yagamba nti: “Njagala Kitange.” (Yok. 14:31) Era yayoleka okwagala okw’amaanyi n’eri abantu. (Soma Matayo 22:35-40.) Yesu yali wa kisa era ng’afaayo ku balala; teyali mukambwe era teyali mukakanyavu. Yagamba nti: “Mujje gye ndi mmwe mwenna abategana era abazitoowereddwa, nange nnaabawummuza. Mwetikke ekikoligo kyange era muyigire ku nze, kubanga ndi muteefu era muwombeefu mu mutima, mulifuna ekiwummulo mu bulamu bwammwe. Kubanga ekikoligo kyange kyangu n’omugugu gwange si muzito.” (Mat. 11:28-30) Engeri ennungi Yesu ze yayoleka awamu n’obubaka obuzzaamu amaanyi bwe yabuuliranga byaleetera abantu abalinga endiga ab’emyaka egy’enjawulo, naddala abo abaali bannyigirizibwa, okufuna obuweerero.

7, 8. Okusinziira ku Mateeka, omukazi eyalina ekikulukuto ky’omusaayi yalina kutwalibwa atya, naye Yesu yamukwata atya?

⁷ Lowooza ku ngeri Yesu gye yatwalangamu abakazi. Okuva edda n’edda, abasajja babadde bayisa bubi abakazi. N’abakulembeze b’eddiini mu Isiraeri ey’edda bwe batyo bwe baakolanga. Naye Yesu yawanga abakazi ekitiibwa. Kino kyeyolekera mu ngeri gye yayisaamu omukazi eyali alwadde ekikulukuto ky’omusaayi okumala emyaka 12. Omukazi oyo ‘yali alumiziddwa nnyo’ olw’obujjanjabi abasawo bwe baamuwanga era yali awaddeyo ebintu bye byonna asobole okuwonyezebwa. Wadde nga yali akoze kyonna ky’asobola, yali “yeeyongera kuba bubi.” Okusinziira ku Mateeka, omukazi oyo teyali mulongoofu era omuntu yenna eyandimukutteko yandifuuse atali mulongoofu.​—Leev. 15:19, 25.

⁸ Omukazi oyo bwe yawulira nti Yesu awonya abantu, yajja mu kibiina ky’abantu abaali bamwetoolodde, ng’agamba nti: “Ne bwe nnaakwata obukwasi ku kyambalo kye eky’okungulu nja kuwona.” Yakwata ku Yesu era amangu ago n’awona. Yesu yali akimanyi nti omukazi oyo yali tagwanidde kukwata ku kyambalo kye. Wadde kyali kityo, teyamukambuwalira. Mu kifo ky’ekyo, yamulaga ekisa. Yategeera bulungi obulumi omukazi oyo bwe yali ayiseemu okumala emyaka egyo gyonna era nga yali yeetaaga okuyambibwa mu bwangu. Mu ngeri ey’ekisa, Yesu yamugamba nti: “Muwala, okukkiriza kwo kukuwonyezza. Genda mirembe era wonera ddala.”​—Mak. 5:25-34.

9. Yesu yakola ki abayigirizwa be bwe baagezaako okuziyiza abaana okujja gy’ali?

⁹ N’abaana abato baayagalanga nnyo okubeera awali Yesu. Lumu abantu bwe baaleeta abaana baabwe gy’ali, abayigirizwa be baaboggolera abantu abo, nga balowooza nti yali tayagala baana kumuteganya. Naye ye Yesu si bwe yali akitwala. Ebyawandiikibwa bigamba nti: “Ekyo Yesu bwe yakiraba n’asunguwala, era [n’agamba abayigirizwa be] nti: ‘Muleke abaana abato bajje gye ndi; temubagaana, kubanga obwakabaka bwa Katonda bw’abo abalinga abaana abato.’” Oluvannyuma, “[y]awambaatira abaana n’abawa omukisa ng’abassaako emikono.” Yesu teyakoma ku kukkiriza baana kujja gy’ali, naye era yabasanyukira.​—Mak. 10:13-16.

10. Kiki ekyayamba Yesu okuba n’engeri ennungi ze yayoleka?

¹⁰ Kiki ekyayamba Yesu okuba n’engeri ennungi ze yayoleka ng’ali ku nsi? Bwe yali tannajja ku nsi, yamala ebbanga ddene nnyo ng’ali ne Kitaawe ow’omu ggulu, ekyo ne kimuyamba okukoppa engeri ze. (Soma Engero 8:22, 23, 30.) Ng’ali mu ggulu, yalaba engeri Yakuwa gy’akulemberamu ebitonde bye byonna era n’amukoppa. Ekyo Yesu yandisobodde okukikola singa teyali muwulize? Yesu yasanyukanga nnyo okugondera Kitaawe, era ne Yakuwa kyamusanyusanga nnyo okuba n’Omwana omuwulize bw’atyo. Bwe yali ku nsi, Yesu yayoleka bulungi engeri za Kitaawe ow’omu ggulu ennungi ennyo. Nga kikulu nnyo okugondera Kristo, oyo Katonda gwe yalonda okuba Omufuzi w’Obwakabaka obw’omu ggulu!

Koppa Engeri za Kristo

11. (a) Ani gwe tusaanidde okufuba okukoppa? (b) Lwaki naddala abasajja abali mu kibiina basaanidde okufuba okukoppa Yesu?

¹¹ Bonna abali mu kibiina Ekikristaayo, naddala abasajja, basaanidde okufuba okukoppa engeri za Kristo. Nga bwe tulabye, Baibuli egamba nti: “Omutwe gw’omusajja ye Kristo.” Nga Kristo bwe yakoppa Omutwe gwe, Katonda ow’amazima, n’abasajja Abakristaayo balina okukoppa omutwe gwabwe​—Kristo. Ekyo kyennyini omutume Pawulo kye yakola oluvannyuma lw’okufuuka Omukristaayo. Yakubiriza Bakristaayo banne nti: “Munkoppe, nga nange bwe nkoppa Kristo.” (1 Kol. 11:1) Era n’omutume Peetero yagamba nti: “Kino kye mwayitirwa, kubanga ne Kristo yabonaabona ku lwammwe, ng’abalekera ekyokulabirako mulyoke mutambulirenga mu bigere bye.” (1 Peet. 2:21) Waliwo n’ensonga endala lwaki naddala abasajja basaanidde okukoppa Kristo. Abasajja be balondebwa okuba abakadde n’abaweereza mu kibiina. Nga Yesu bwe yafuba okukoppa Yakuwa, n’abasajja Abakristaayo basaanidde okufuba okukoppa Kristo.

12, 13. Abakadde basaanidde kukolagana batya n’endiga ezaabakwasibwa?

¹² Abakadde mu kibiina Ekikristaayo balina okufuba okukoppa Kristo. Peetero yakubiriza abakadde nti: “Mulundenga ekisibo kya Katonda ekyabakwasibwa, si lwa buwaze wabula kyeyagalire; era si lwa kwagala kwefunira magoba, naye lwa kwagala kuweereza; era nga temukajjala ku abo Katonda b’alinako obwannannyini, naye nga muba byakulabirako eri ekisibo.” (1 Peet. 5:1-3) Abakadde Abakristaayo tebalina kuba bakambwe oba bannaakyemalira. Nga bakoppa ekyokulabirako kya Kristo, balina okufuba okuba abawombeefu, okufaayo ku balala, n’okwoleka okwagala n’ekisa nga bakolagana n’endiga ezaabakwasibwa.

¹³ Abasajja abatwala obukulembeze mu kibiina tebatuukiridde, era ekyo bulijjo basaanidde okukijjukira. (Bar. 3:23) Bwe kityo, balina okufuba okuyiga ebikwata ku Yesu n’okukoppa engeri gye yayolekamu okwagala. Era kibeetaagisa okufumiitiriza ku ngeri Katonda ne Kristo gye bakolaganamu n’abantu, era ne bafuba okubakoppa. Peetero atukubiriza nti: “Mwenna mwesibe obuwombeefu nga mukolagana n’abalala, kubanga Katonda aziyiza ab’amalala naye abawombeefu abalaga ekisa eky’ensusso.”​—1 Peet. 5:5.

14. Abakadde bakiraga batya nti bawa abalala ekitiibwa?

¹⁴ Abasajja abatwala obukulembeze mu kibiina basaanidde okwoleka engeri ennungi nga bakolagana n’ekisibo kya Katonda. Abaruumi 12:10 wagamba nti: “Mu kwagala kw’ab’oluganda mwagalanenga mwekka na mwekka. Mu kuwa abalala ekitiibwa mmwe muba musooka.” Abakadde n’abaweereza balina okuwa abalala ekitiibwa. Nga bwe kisuubirwa mu Bakristaayo bonna, abasajja bano ‘tebalina kukola kintu kyonna mu kuyomba oba mu kwetwala ng’ab’ekitalo, wabula balina okukola ebintu byonna mu buwombeefu nga bakitwala nti abalala babasinga.’ (Baf. 2:3) Abo abatwala obukulembeze mu kibiina basaanidde okwetwala nga gy’obeera nti abalala babasinga. Bwe bakola batyo, baba balaga nti bakolera ku kubuulirira kwa Pawulo kuno: “Ffe ab’amaanyi tusaanidde okwettika obunafu bw’abo abatali ba maanyi era n’obuteesanyusa ffekka. Buli omu ku ffe asanyuse munne mu kintu ekirungi olw’okumuzimba. Ne Kristo teyeesanyusa yekka.”​—Bar. 15:1-3.

‘Muwe Bakazi Bammwe Ekitiibwa’

15. Abaami basaanidde kuyisa batya bakazi baabwe?

¹⁵ Kati lowooza ku kubuulirira kwa Peetero eri abasajja abafumbo. Yawandiika nti: “Nammwe abaami, mubeeranga n’abakazi bammwe nga mubategeera bulungi, nga mubassaamu ekitiibwa ng’ekibya ekinafu.” (1 Peet. 3:7) Okuwa omuntu ekitiibwa kitegeeza okutwala omuntu oyo nga wa muwendo. Kino kizingiramu okumanya endowooza ye, bye yeetaaga, ne by’ayagala; era n’okufuba okumukolera by’ayagala bwe kiba nga tewali nsonga ya maanyi ekulemesa kukikola. Bw’atyo omwami bw’asaanidde okuyisa mukazi we.

16. Bwe kituuka ku kuwa bakazi baabwe ekitiibwa, Ekigambo kya Katonda kirabula kitya abaami?

¹⁶ Bwe yali akubiriza abaami okussa ekitiibwa mu bakazi baabwe, Peetero yagattako okulabula kuno: “Okusaba kwammwe kuleme okuziyizibwa.” (1 Peet. 3:7) Kino kiraga nti Yakuwa afaayo nnyo ku ngeri omusajja gy’ayisaamu mukazi we. Singa omusajja tawa mukazi we kitiibwa, n’okusaba kwe kuyinza obutawulirwa. Ate era abaami bwe bayisa obulungi bakazi baabwe, n’abakazi kibanguyira okubassaamu ekitiibwa.

17. Abaami basaanidde kwagala bakazi baabwe kyenkana wa?

¹⁷ Bwe kituuka ku kwagala bakazi baabwe, Ekigambo kya Katonda kigamba nti: ‘Abaami kibagwanidde okwagalanga bakazi baabwe nga bwe baagala emibiri gyabwe. Kubanga tewali muntu yali akyaye mubiri gwe; naye aguliisa era agulabirira, nga Kristo bw’akola eri ekibiina. Buli omu ku mmwe ayagale mukazi we nga bwe yeeyagala.’ (Bef. 5:28, 29, 33) Abaami basaanidde kwagala bakazi baabwe kyenkana wa? Pawulo yagamba nti: “Abaami mwagalenga bakazi bammwe nga Kristo bwe yayagala ekibiina ne yeewaayo ku lwakyo.” (Bef. 5:25) Yee, omwami asaanidde okuba omwetegefu okuwaayo obulamu bwe ku lwa mukazi we, nga Kristo bwe yawaayo obulamu bwe ku lw’abalala. Omwami Omukristaayo bw’ayisa mukazi we mu ngeri ey’ekisa, n’alaga nti afaayo ku nneewulira ze, era n’afuba okumuwuliriza obulungi, ne mukazi we kimubeerera kyangu okukkiriza obukulembeze bwe.

18. Kiki ekiyinza okuyamba abaami okutuukiriza obuvunaanyizibwa bwabwe mu bufumbo?

¹⁸ Baibuli bw’eragira abaami okuwa bakazi baabwe ekitiibwa mu ngeri eyo, eba ebalagira okukola ekintu ekisukka ku busobozi bwabwe? Nedda, Yakuwa tayinza kubalagira kukola kintu kisukka ku busobozi bwabwe. Ate era abaweereza ba Yakuwa basobola okufuna obuyambi bw’omwoyo gwa Katonda omutukuvu, amaanyi agasingayo mu butonde bwonna. Yesu yagamba nti: “Obanga mmwe ababi mumanyi okuwa abaana bammwe ebirabo ebirungi, Kitammwe ow’omu ggulu talisingawo nnyo okuwa omwoyo omutukuvu abo abamusaba!” (Luk. 11:13) Abaami basobola okusaba Yakuwa abawe omwoyo gwe gubayambe okukolagana obulungi n’abalala, nga mw’otwalidde ne bakazi baabwe.​—Soma Ebikolwa 5:32.

19. Kiki kye tujja okwetegereza mu kitundu ekiddako?

¹⁹ Awatali kubuusabuusa, abasajja balina okufuba ennyo okugondera Kristo n’okukoppa engeri gy’akulemberamu. Ate kiri kitya eri abakazi, naddala abo abafumbo? Ekitundu ekiddako kijja kulaga engeri gye basaanidde okutwalamu ekifo kye balina mu nteekateeka ya Yakuwa.

Abakazi, Lwaki Musaanidde Okukkiriza Obukulembeze?

“Omutwe gw’omukazi ye musajja.”​—1 KOL. 11:3.

1, 2. (a) Omutume Pawulo yayogera ki ku nteekateeka ya Yakuwa ey’obukulembeze? (b) Bibuuzo ki bye tugenda okwekenneenya mu kitundu kino?

YAKUWA yassaawo enteekateeka y’obukulembeze omutume Pawulo gye yayogerako bwe yagamba nti “omutwe gw’omusajja ye Kristo” era “n’omutwe gwa Kristo ye Katonda.” (1 Kol. 11:3) Ekitundu ekyayita kyalaga nti Yesu yakitwala nga kikulu nnyo okugondera Omutwe gwe, Yakuwa Katonda, era nti n’abasajja Abakristaayo balina Kristo ng’omutwe gwabwe. Kristo yali wa kisa, musaasizi, era nga teyeefaako yekka ng’akolagana n’abalala. N’abasajja abali mu kibiina basaanidde okukola kye kimu nga bakolagana n’abalala, naddala bakazi baabwe.

² Ate kiri kitya ku bakazi? Ani mutwe gwabwe? Pawulo yawandiika nti: “Omutwe gw’omukazi ye musajja.” Abakazi basaanidde kutwala batya ebigambo bino ebyaluŋŋamizibwa? Kibeetaagisa okukolera ku musingi guno ne bwe baba nga balina abaami abatali bakkiriza? Abakazi okukkiriza obukulembeze bw’abasajja kitegeeza nti tebalina kubaako kye boogera nga waliwo ebisalibwawo mu maka? Omukazi ayinza kukola ki okusobola okutenderezebwa?

‘Ŋŋenda Kumukolera Omubeezi’

3, 4. Lwaki kikulu nnyo okugoberera enteekateeka y’obukulembeze mu bufumbo?

³ Katonda ye yassaawo enteekateeka y’obukulembeze. Oluvannyuma lw’okutonda Adamu, Yakuwa Katonda yagamba nti: “Si kirungi omuntu okubeeranga yekka; n[a]amukolera omubeezi amusaanira.” Oluvannyuma lwa Kaawa okutondebwa, Adamu yasanyuka nnyo olw’okufuna omubeezi era omuyambi, bw’atyo yagamba nti: “Ono nno lye ggumba erivudde mu magumba gange, ye nnyama evudde mu nnyama yange.” (Lub. 2:18-24) Adamu ne Kaawa baali baakuvaamu abantu abatuukiridde, abandibadde mu lusuku lwa Katonda emirembe gyonna nga basanyufu.

⁴ Olw’obujeemu bw’abazadde baffe abaasooka mu lusuku Adeni, kyali tekikyasoboka bantu kutuukiriza bulungi buvunaanyizibwa bwabwe mu nteekateeka y’obukulembeze. (Soma Abaruumi 5:12.) Wadde kyali kityo enteekateeka y’obukulembeze yasigalawo. Abafumbo bwe bagoberera obulungi enteekateeka eyo, bafuna essanyu n’emiganyulo mingi mu bufumbo bwabwe. Kino kibaleetera okusanyukira enteekateeka eyo, okufaananako Yesu eyasanyukira okugondera Omutwe gwe, Yakuwa. Nga tannajja ku nsi ng’omuntu, Yesu ‘yajagulizanga bulijjo mu maaso ga Yakuwa.’ (Nge. 8:30) Olw’okuba tebatuukiridde, abasajja tebasobola kukulembera maka gaabwe mu ngeri etuukiridde, era n’abakazi tebasobola kugondera babbaabwe mu ngeri etuukiridde. Kyokka, abaami n’abakyala bwe bakola kyonna ekisoboka okugoberera enteekateeka y’obukulembeze, basobola okufuna essanyu mu bufumbo bwabwe mu kiseera kino.

5. Lwaki abafumbo basaanidde okukolera ku kubuulirira okuli mu Abaruumi 12:10?

⁵ Okusobola okufuna essanyu mu bufumbo, abafumbo kibeetaagisa okugoberera okubuulirira kuno: “Mu kwagala kw’ab’oluganda mwagalanenga mwekka na mwekka. Mu kuwa abalala ekitiibwa mmwe muba musooka.” (Bar. 12:10) Era omwami n’omukyala balina okufuba ‘okubeera ab’ekisa buli omu eri munne, okusaasiragana, n’okusonyiwagana.’​—Bef. 4:32.

Nga Munno mu Bufumbo Si Mukkiriza

6, 7. Kiki ekiyinza okuvaamu singa omukazi Omukristaayo agondera bba atali mukkiriza?

⁶ Ate kiri kitya nga munno mu bufumbo si muweereza wa Yakuwa? Emirundi egisinga, omusajja y’atera obutaba mukkiriza. Mu mbeera ng’eyo, mukazi we asaanidde kumuyisa atya? Baibuli egamba nti: “Abakazi mugonderenga babbammwe, bwe wabaawo abatakkiriza kigambo balyoke bawangulwe awatali kigambo okuyitira mu mpisa z’abakazi baabwe, olw’okuba baba balabye empisa zammwe ennongoofu n’ekitiibwa eky’amaanyi kye mubassaamu.”​—1 Peet. 3:1, 2.

⁷ Ekigambo kya Katonda kikubiriza omukazi okugondera bba atali mukkiriza. Empisa ze ennungi ziyinza okuleetera bba okwagala okumanya ekimuleetera okweyisa obulungi. Ekyo kiyinza okumusikiriza okwagala okumanya ebikwata ku nzikiriza ya mukazi we Omukristaayo era ne kimuleetera okukkiriza amazima.

8, 9. Omukazi Omukristaayo ayinza kukola ki singa bba atali mukkiriza amuziyiza?

⁸ Ate kiri kitya singa bba atali mukkiriza asalawo okumuziyiza? Ebyawandiikibwa bikubiriza abakyala abakkiriza okwoleka engeri ez’Ekikristaayo ekiseera kyonna, embeera ne bw’eba nzibu etya. Ng’ekyokulabirako, 1 Abakkolinso 13:4 wagamba nti: “Okwagala kugumiikiriza.” Omukazi Omukristaayo kiba kimwetaagisa okwoleka okwagala mu mbeera ng’eyo nga yeeyongera ‘okuba omuwombeefu, omukkakkamu, era omugumiikiriza.’ (Bef. 4:2) Katonda asobola okumuwa omwoyo gwe omutukuvu ne gumuyamba okwongera okwoleka engeri ez’Ekikristaayo ne bw’aba mu mbeera enzibu.

⁹ Pawulo yawandiika nti: “Nnyinza byonna olw’oyo ampa amaanyi.” (Baf. 4:13) Omwoyo gwa Katonda gusobola okuyamba Omukristaayo okwolekagana n’embeera yonna gy’atandisobodde kugumira mu maanyi ge. Ng’ekyokulabirako, omu ku bafumbo bwe yeeyisa obubi, kiyinza okuleetera munne okwagala okwesasuza. Kyokka Baibuli egamba Abakristaayo bonna nti: “Temukolanga muntu n’omu kibi olw’okuba abakoze ekibi. . . . Kubanga kyawandiikibwa nti: ‘Okuwoolera eggwanga kwange; nze ndisasula, bw’ayogera Yakuwa.’” (Bar. 12:17-19) Mu ngeri y’emu, 1 Abassessaloniika 5:15 wagamba nti: “Mulabe nti tewali n’omu asasula ekibi olw’ekibi, naye buli omu aluubirirenga okukolera munne ebirungi era abikolere n’abalala bonna.” Omwoyo gwa Yakuwa omutukuvu gusobola okutuyamba okukola ebintu bye tutandisobodde kukola mu maanyi gaffe. N’olwekyo kikulu nnyo okusaba Katonda atuwe omwoyo gwe omutukuvu gutuyambe okukulaakulanya engeri ezeetaagisa.

10. Yesu yakwata atya abantu abaamuyisa obubi?

¹⁰ Yesu yassaawo ekyokulabirako ekirungi mu ngeri gye yakwatamu abantu abaamuyisa obubi. Mu 1 Peetero 2:23 wagamba nti: “Bwe yavumibwa ye teyavuma. Bwe yali abonaabona teyatiisatiisa, naye yeewaayo eri oyo asala omusango mu butuukirivu.” Naffe tukubirizibwa okukoppa ekyokulabirako kye ekirungi. Tusaanidde okwewala okusunguwala bwe wabaawo abatuyisizza obubi. Abakristaayo bonna bakubirizibwa ‘okusaasiragana, okuba abeetoowaze mu ndowooza zaabwe, obutakola muntu kibi olw’okuba aba abakoze ekibi, oba okuvuma oyo aba abavumye.’​—1 Peet. 3:8, 9.

Tebalina Kubaako Kye Boogera?

11. Nkizo ki ey’ekitalo abamu ku bakazi Abakristaayo gye baweereddwa?

¹¹ Abakazi okukkiriza obukulembeze bw’abaami baabwe kitegeeza nti tebalina kubaako kye boogera nga waliwo ebisalibwawo mu maka oba ku bintu ebirala? Nedda. Okufaananako abasajja, n’abakazi Yakuwa abawa enkizo nnyingi. Lowooza ku nkizo ey’ekitalo abantu 144,000 gye balina ey’okuba bakabaka era bakabona awamu ne Kristo mu ggulu ng’afuga ensi eno! Mu abo mulimu n’abakazi. (Bag. 3:26-29) Awatali kubuusabuusa, Yakuwa awadde abakazi obuvunaanyizibwa obw’amaanyi mu nteekateeka ye ey’ebintu.

12, 13. Waayo ekyokulabirako ekiraga nti abakazi baayogeranga obunnabbi.

¹² Ng’ekyokulabirako, mu biseera bya Baibuli, abakazi baayogeranga obunnabbi. Yoweeri 2:28, 29 wagamba nti: “Ndifuka omwoyo gwange ku bonna abalina omubiri; kale batabani bammwe ne bawala bammwe baliragula. . . . Ne ku baddu ne ku bazaana mu nnaku ezo kwe ndifuka omwoyo gwange.”

¹³ Mu bayigirizwa ba Yesu 120 abaali bakuŋŋaanidde mu kisenge ekya waggulu mu Yerusaalemi ku lunaku lwa Pentekoote 33 E.E. (Embala Eno) mwalimu abasajja n’abakazi. Katonda yafuka omwoyo gwe ku bonna abaali bakuŋŋaanye. Kino kyaleetera Peetero okujuliza obunnabbi bwa Yoweeri n’akiraga nti bwali bukwata ku basajja awamu n’abakazi. Peetero yagamba nti: “Kino kye kyayogerwa okuyitira mu nnabbi Yoweeri nti: ‘Mu nnaku ez’oluvannyuma,’ Katonda bw’agamba, ‘Ndifuka omwoyo gwange ku balina omubiri aba buli ngeri, era batabani bammwe ne bawala bammwe balyogera obunnabbi . . . ; ndifuka omwoyo gwange ku baddu bange n’abazaana bange mu nnaku ezo, era balyogera obunnabbi.’”​—Bik. 2:16-18.

14. Abakazi baayamba batya mu kubunyisa Obukristaayo mu kyasa ekyasooka?

¹⁴ Mu kyasa ekyasooka, abakazi baayamba nnyo mu kubunyisa Obukristaayo. Baabuuliranga abantu ku Bwakabaka bwa Katonda era baakolanga n’ebintu ebirala bingi okuwagira omulimu gw’okubuulira. (Luk. 8:1-3) Ng’ekyokulabirako, omutume Pawulo yayogera ku Feyibe ng’oyo eyali “aweereza mu kibiina ekiri mu Kenkereya.” Bwe yali alamusa bakozi banne, Pawulo yayogera ku bakazi abawerako abaali abeesigwa omwali “Terufayina ne Terufoosa, abakyala abakola ennyo mu Mukama waffe.” Era yayogera ne ku “Perusi omwagalwa waffe, kubanga yakola emirimu mingi mu Mukama waffe.”​—Bar. 16:1, 12.

15. Abakazi bayambye batya mu kubunyisa Obukristaayo mu kiseera kyaffe?

¹⁵ Mu kiseera kyaffe, abasinga obungi ku bantu abasukka mu bukadde omusanvu ababuulira amawulire amalungi ag’Obwakabaka bwa Katonda mu nsi yonna bakazi ab’emyaka egy’enjawulo. (Mat. 24:14) Bangi ku bo bali mu buweereza obw’ekiseera kyonna, baweereza ng’abaminsani, era n’abalala baweereza mu maka ga Beseri. Omuwandiisi wa Zabbuli Dawudi yagamba nti: “Mukama yawa ekigambo: Abakazi ababuulira ebigambo lye ggye [eddene].” (Zab. 68:11) Ng’ebigambo bino bituukiridde bulungi! Yakuwa asiima nnyo omulimu abakazi gwe bakola mu kulangirira amawulire amalungi ne mu kutuukirizibwa kw’ekigendererwa kye. Eky’okuba nti yeetaagisa abakazi Abakristaayo okukkiriza obukulembeze bw’abasajja tekitegeeza nti balina kusirika busirisi.

Abakazi Ababiri Abataasirika Busirisi

16, 17. Ekyokulabirako kya Saala kiraga kitya nti abakazi tebalina kusirika busirisi?

¹⁶ Bwe kiba nti Yakuwa awa abakazi enkizo nnyingi, abasajja tebandifubye okwebuuza ku bakazi baabwe nga baliko ebintu ebikulu bye basalawo? Kyandibadde kya magezi okubeebuuzaako. Ebyawandiikibwa byogera ku bakazi abawerako abaaliko bye baayogera oba bye baakola nga tebasoose kusabibwa babbaabwe. Lowooza ku byokulabirako bibiri.

¹⁷ Saala yagambanga bba Ibulayimu okugoba mukazi we ow’okubiri wamu n’omwana we olw’empisa zaabwe embi. Wadde ‘ng’ekigambo ekyo kyali kizibu nnyo mu maaso ga Ibulayimu’​—si bwe kityo bwe kyali eri Katonda. Yakuwa yagamba Ibulayimu nti: “Kireme okuba ekizibu mu maaso go olw’omulenzi, n’olw’omuzaana wo; mu byonna Saala by’anaakubuuliranga, owuliranga eddoboozi lye.” (Lub. 21:8-12) Ibulayimu yagondera Yakuwa, n’awuliriza Saala, era n’akola ekyo Saala kye yamugamba.

18. Kiki Abbigayiri kye yakola nga tasoose kwebuuza ku bba?

¹⁸ Ate lowooza ku Abbigayiri, muka Nabali. Dawudi bwe yali adduka Kabaka Sawulo, yamala ebbanga ng’asiisidde okumpi n’endiga za Nabali. Mu kifo ky’okutwala ku ndiga z’omusajja oyo eyali omugagga, Dawudi n’abasajja be baazikuuma. Kyokka, Nabali “yali wa kkabyo era [nga] mubi mu bikolwa bye,” era yakambuwalira abasajja ba Dawudi. Yali muntu mubi era nga ‘musirusiru.’ Abasajja ba Dawudi bwe baamusaba okubawa ku bintu bye baali beetaaga, Nabali yagaana. Abbigayiri yakola ki oluvannyuma lw’okuwulira ebyo ebyali bibaddewo? Nga tasoose kutegeeza Nabali, Abbigayiri ‘yayanguwa n’addira emigaati ebikumi bibiri n’ebita bibiri eby’omwenge n’endiga ttaano enfumbire ddala, n’ebigero bitaano eby’eŋŋaano ensiike, n’ebirimba kikumi eby’ezabbibu enkalu, n’ebitole ebikumi bibiri eby’ettiini’ n’abiwa Dawudi n’abasajja be. Ekyo Abbigayiri kye yakola kyali kituufu? Yee, ebyo ebyaliwo oluvannyuma biraga nti kye yakola kyali kituufu. Baibuli egamba nti: ‘Mukama yalwaza Nabali n’afa.’ Oluvannyuma Dawudi yawasa Abbigayiri.​—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Omukazi Atenderezebwa’

19, 20. Kiki ekireetera omukazi okutenderezebwa?

¹⁹ Ebyawandiikibwa byogera bulungi ku bakazi abakola ebintu nga Yakuwa bw’ayagala. Ekitabo kya Baibuli eky’Engero kitendereza “omukazi omwegendereza,” nga kigamba nti: “Omuwendo gwe gusing[ir]a wala amayinja amatwakaavu. Omutima gwa bba gumwesiga, so taabulwenga magoba. Amukola bulungi so si bubi, ennaku zonna ez’obulamu bwe.” Ate era, “ayasam[y]a akamwa ke n’amagezi; n’etteeka ery’ekisa liba ku lulimi lwe. Alabirira nnyo empisa ez’ab’omu nnyumba ye, so talya mmere ya kugayaala. Abaana be bagolokoka ne bamuyita wa mukisa; ne bba, n’amutendereza.”​—Nge. 31:10-12, 26-28.

²⁰ Kiki ekireetera omukazi okutenderezebwa? Engero 31:30 wagamba nti: “Okuganja kulimba n’obulungi tebuliiko kye bugasa: naye omukazi atya Mukama ye anaatenderezebwanga.” Okutya Yakuwa kizingiramu okukkiriza enteekateeka ey’obukulembeze gye yateekawo. “Omutwe gw’omukazi ye musajja,” ‘n’omutwe gw’omusajja ye Kristo,’ era “n’omutwe gwa Kristo ye Katonda.”​—1 Kol. 11:3.

Siima Ekirabo Ekiva eri Katonda

21, 22. (a) Nsonga ki ezandireetedde Abakristaayo abafumbo okusiima ennyo Katonda olw’ekirabo ky’obufumbo kye yabawa? (b) Lwaki tusaanidde okukkiriza enteekateeka ya Yakuwa ey’obukulembeze? (Laba akasanduuko ku lupapula 17.)

²¹ Abakristaayo abafumbo balina ensonga nnyingi ezandibaleetedde okusiima Katonda! Omwami n’omukyala bayinza okuba nga bali wamu mu ssanyu. Basiima nnyo Katonda olw’ekirabo ky’obufumbo ekibasobozesa okuyambagana era n’okutambula ne Yakuwa. (Luus. 1:9; Mi. 6:8) Oyo eyatandikawo obufumbo amanyi bulungi ekyetaagisa abafumbo okusobola okufuna essanyu. Abafumbo bulijjo mufube okukola ebintu nga bw’ayagala, bwe kityo ‘essanyu lya Yakuwa lijja kuba maanyi gammwe’ ne mu nsi eno erimu emitawaana.​—Nek. 8:10.

²² Omusajja Omukristaayo ayagala mukazi we nga bwe yeeyagala afuba okwoleka ekisa n’obusaasizi ng’amukulembera. N’omukazi atya Katonda, ayagalibwa nnyo bba olw’okuba aba amuwagira era ng’amussaamu ekitiibwa. N’ekisinga byonna, obufumbo bwabwe buweesa ekitiibwa Yakuwa Katonda, Oyo agwanidde okutenderezebwa.