Baokameli Babalisa Mutapi

MWA bukombwa bwahae bwa fa lifasi, Jesu naabonisize kuli neli “mulisana yomunde.” (Joa. 10:11) Habona buñata bwa batu bane batukufalezwi kumulatelela, “abashwela makeke, kakuli nebaziyelehile ni kuhasana sina lingu zesina mulisana.” (Mat. 9:36) Pitrosi ni baapositola babañwi nebalemuhile kuli Jesu naalata batu mi naabaisa pilu. Jesu naashutanela kwahule ni balisana ba buhata ba Isilaele, bane bayubekile mutapi, ili kutahisa kuli lingu lihasane ni kulapa kwa moya! (Ezek. 34:7, 8) Jesu naatomile mutala omunde wa kuluta ni kubabalela hande lingu, kuli mane naaitatezi kulishwela, mi mutala wahae neutusize baapositola kuziba mwakutuseza batu babanani tumelo kukutela ku Jehova, yena “mulisana ni muokameli wa bupilo [bwabona].”—1 Pit. 2:25.

² Jesu hanaaambola ni Pitrosi muta omuñwi, naakoñomekile butokwa bwa kufepa ni kulisa lingu. (Joa. 21:15-17) Kaniti, Pitrosi naasusuelizwe hahulu ki taba yeo kuli mane hasamulaho, naaelelize baana-bahulu mwa puteho ya Sikreste ya mwa linako za baapositola, ka kubataluseza kuli: “Mulise mutapi wa Mulimu omufilwe kuli muubabalele, inze musebeza sina baokameli, isiñi ka kuhapelezwa, kono ka kuitatela fapilaa Mulimu; isiñi ka lilato la kuipumanela lika ka kusasepahala, kono ka kutukufalelwa; isiñi ka kubusa babali saanda sa Mulimu, kono ka kutomela mutapi mutala.” (1 Pit. 5:1-3) Baokameli ba puteho kacenu ni bona baswanela kusebelisa kelezo yanaafile Pitrosi yeo. Ka kulikanyisa Jesu, baana-bahulu bapeta buikalabelo bwabona ka kuitatela ni ka kutukufalelwa, mi batomela mutapi mutala omunde habanze basebeleza Jehova.—Maheb. 13:7.

³ Lwaitebuha kuba ni baokameli mwa puteho babaketilwe ka moya okenile. Lituso zelufumana ku bona ki zeñata habanze balubabalela. Ka mutala, baokameli basusuezanga ni kuisa pilu mañi ni mañi mwa puteho. Sunda ni sunda, baikatazanga kuzamaisa mikopano ya puteho, mi tumelo yaluna kaufela yatiiswangwa. (Maro. 12:8) Kabakala buikatazo bwabona bwa kusileleza mutapi kwa likozi zecwale ka batu babamaswe, lusilelelizwe kwa moya. (Isa. 32:2; Tite 1:9-11) Ketelelo yeba lufa mwa bukombwa ilususueza kutukufalelwa mwa musebezi wa kukutaza taba yende kweli ni kweli. (Maheb. 13:15-17) Ka bona baana bao, bona “limpo zeli batu,” Jehova ulukisize kuli puteho itiiswe.—Maef. 4:8, 11, 12.

ZETOKWAHALA KULI MUTU ABE MUOKAMELI

⁴ Kuli puteho ibabalelwe hande, baana babaketiwa kuba baokameli balukela kukwanisa zetokwahala ze mwa Linzwi la Mulimu. Habakwanisa zetokwahala zeo, kihona kukona kubulelwa kuli baketilwe ka moya okenile. (Lik. 20:28) Ki niti kuli lipimo za ka Mañolo zebaswanela kufita ku zona baokameli ba Sikreste lipahami kabakala kuli kuba muokameli ki buikalabelo bobutuna. Kono lipimo zeo haki zepahami hahulu kuli mane baana ba Sikreste babalata Jehova luli, ili babatabela kuitusiswa ki yena, bapalelwe kulikwanisa. Batu kaufela baswanela kuiponela kuli baokameli ki batu babalatelela litaelo za mwa Bibele mwa lika kaufela zebaeza mwa bupilo bwabona bwa ka zazi ni zazi.

⁵ Muapositola Paulusi mwa liñolo lahae lapili lanaañolezi Timotea ni mwa liñolo lahae lanaañolezi Tite, naabonisize lika zaswanela kukwanisa mutu kuli abe muokameli. Kwa liñolo la 1 Timotea 3:1-7, lubala kuli: “Mutu haeza ka taata kuli abe muokameli, ulakaza musebezi omunde. Hakulicwalo, muokameli uswanela kuba yasanyazahali, ibe muuna wa musali alimuñwi, yaeza lika ka kusafiteleza, yanahana hande, yaeza lika ka mukwa oswanela, yalata kuamuhela baenyi, yakona kuluta batu, isiñi cakolwa, isiñi wa mifilifili, kono ibe yanani kutwisiso, isiñi wa likomano, isiñi yalata masheleñi, ibe mutu yazamaisa ba ndu yahae hande, yanani bana babaipeya kwatasi ni babaisa pilu kwa lika (kakuli haiba mutu asazibi mwakuzamaiseza ba ndu yahae, ukababalela cwañi puteho ya Mulimu?), isiñi mutu yasazo lumela, kakuli akasuhana aitundumuna ka buikuhumuso mi awele mwa katulo yeswana ni yefilwe ku Diabulosi. Hape uswanela kuba yapakwa hande ki baba kwande, kuli asike anyaziwa ki batu ni kuswasiwa mwa lilaba la Diabulosi.”

⁶ Paulusi naañolezi Tite kuli: “Neni kusiile mwa Kreta kuli uhakulule lika zenesika luka ni kuketa baana-bahulu mwa muleneñi omuñwi kuya kuomuñwi, sina mone nikulaelezi kuli: haiba kunani muuna yasanyazahali, wa musali alimuñwi, yanani bana babalumela babasa zibahali ka kuipilela mutakafululele kamba ka kuipangula. Kakuli ka kuba sikombwa sa Mulimu, muokameli ulukela kuba mutu yasanyazahali, isiñi yaitata, isiñi wa kacimacima, isiñi cakolwa, isiñi wa lindwa, isiñi yanani mukwañuli wa kuipumanela lika ka kusasepahala, kono ibe yalata kuamuhela baenyi, yalata bunde, yanahana hande, yalukile, yasepahala, yaiswala, yakumalela linzwi lelisepahala inze aluta ka bukwala, kuli akone kususueza ka tuto yende ni kukalimela babahanyeza.”—Tite 1:5-9.

⁷ Baana ba Sikreste bakona kuikutwa kuli lipimo za ka Mañolo zekonisa mutu kuli abe muokameli ki zetaata hahulu mi habakoni kulikwanisa, kono habaswaneli kusaba kusebeza ka taata kuli bafite ku zekonisa. Haiba babonisa mikwa yeminde ya Sikreste yetokwahala kwa baokameli, bakasusueza babañwi mwa puteho kueza cwalo ni bona. Paulusi naañozi kuli “limpo zeli batu” bao nebaketilwe “ka mulelo wa kusikulula babakenile, kuli bapete musebezi wa bukombwa, kuli batiise mubili wa Kreste, kufitela kaufelaa luna luba mwa buñwi bwa tumelo ni bwa zibo yenepahezi ya Mwanaa Mulimu, kuli lube muuna yahulile, mane lufite fa tikanyo yekwanile ya siyemo sanaafitile ku sona Kreste.”—Maef. 4:8, 12, 13.

⁸ Baana babaketilwe kuba baokameli haki bashimani feela kamba baana babasazo lumela. Kono ki Bakreste babatiile kwa moya, babanani zibo yetuna ni kutwisiso yetungile ya Bibele, mi balata puteho luli. Ki batu babanani bundume bwa kubulela lika halifosahalile, ni kuhakulula lifosi, ilikuli basileleze mutapi kwa batu babakona kuueza maswe. (Isa. 32:2) Baokameli ki batu babazibwa ki mañi ni mañi mwa puteho kuli ki baana babahulile kwa moya, babaiyakatwa luli mutapi wa Mulimu.

⁹ Babaketiwa kuba baokameli babonisa butali ka mobapilela bupilo bwabona. Haiba ki mutu yanyezi, muokameli uswanela kulatelela likuka za Sikreste ka za linyalo, za kuba muuna wa musali alimuñwi, ni yazamaisa ba ndu yahae hande. Haiba muokameli unani bana babalumela, babaisa pilu kwa lika ni babasa zibahali ka kuipilela mutakafululele kamba ka kuipangula, fohe babañwi mwa puteho bakakona kuatumela muokameli yo kumukupa kelezo mwa litaba zeama lubasi ni mupilelo wa Sikreste. Hape, muokameli uswanela kuba yasanyazahali ni yapakwa hande mane nihaiba ki baba kwande. Haaswaneli kuba ni mulatu wa kusaipuluka hande ili okatahisa kuli puteho inyaziwe. Haaswaneli kuba yasazo fiwa nyazo kabakala kueza bufosi bobutuna. Babañwi mwa puteho bakabata kulikanyisa mutala wahae omunde ni kusepa kuli uka balisa hande kwa moya.—1 Makor. 11:1; 16:15, 16.

¹⁰ Baana babacwalo bakona kusebeleza puteho ya Sikreste ka nzila yene basebelize ka yona baana-bahulu ba Isilaele bane batalusizwe kuli ki “baana bababutali, babanani kutwisiso, babayeziseli.” (Deut. 1:13) Fo hakutalusi kuli baana-bahulu ki batu babasina sibi, kono bazibahala mwa puteho ni mwa silalanda kuli ki baana babalukile, babasaba Mulimu, ili bababonisize ka nako yetelele kuli bapila ka kulumelelana ni likuka za Mulimu. Kusanyazahala kwabona kukatahisa kuli babe ni tukuluho ya kubulela mwa puteho.—Maro. 3:23.

¹¹ Baana babaswanela kuketiwa kuba baokameli baswanela kuba babaeza lika ka kusafiteleza mwa bupilo bwabona ni habasebelisana ni babañwi. Haki liñañeli. Kono babonisa buitikaneleli ni buiswalo mwa bupilo bwabona. Habaezangi lika ka kufiteleza habaca, habanwa, kamba habaitabisa. Haiba banwa bucwala, baezanga cwalo ka kuitikanelela ilikuli basike banyaziwa kabakala kukolwa bucwala kamba kuba cakolwa. Mutu yakozwi bucwala upalelwanga kuiswala mi haana kubabalela hande puteho kwa moya.

¹² Mutu yaokamela puteho uswanela kuba yaeza lika ka mukwa oswanela. Uswanela kubonisa mikwa yeminde ka mubonahalelo wahae, ndu yahae, ni mwa misebezi yahae ya ka zazi ni zazi. Mutu yacwalo hazina-zinangi, waziba zetokwahala ni kulelela cimo mwaku liezeza. Uitusisanga likuka za Mulimu mwa bupilo bwahae.

¹³ Muokameli uswanela kuba mutu yanani kutwisiso. Uswanela kusebeza hande ni babañwi mwa sitopa sa baana-bahulu. Haaswaneli kuunga kuli uziba hahulu kufita babañwi ni kuñañelela kuli babañwi baeze lika zatabela. Ka kuba mutu yanani kutwisiso, muokameli haaswaneli kuba mutu yañañelela mihupulo yahae, yaanga kuli mibonelo yahae ifita ya baana-bahulu babañwi. Babañwi bakona kueza hande lika zeñwi kumufita kamba kuba ni tulemeno twasina. Muuna-muhulu ubonisa kuli unani kutwisiso haiba aeza likatulo zetomile fa Mañolo ni kulika ka taata kulikanyisa mutala wa Jesu Kreste. (Mafil. 2:2-8) Muuna-muhulu haaswaneli kuba wa likomano kamba wa mifilifili, kono uswanela kukuteka babañwi ka kubaanga kuli bamufita. Haaswaneli kuba mutu yaitata, yañañelela kuli kamita zabulela ki zona zelukile. Haki mutu wa kacimacima, kono ki yapilisana ka kozo ni babañwi.

¹⁴ Hape, mutu yaswanela kuba muokameli mwa puteho uswanela kuba yanahana hande. Fo kutalusa kuli uswanela kuba mutu yautwisisa hande lika, yasaezi likatulo ka kayeye. Ki mutu yautwisisa hande likuka za Jehova ni molikona kusebelisezwa mwa bupilo. Mutu yanahana hande ki yaamuhela kelezo ni kulatelela litaelo. Haki muipi.

¹⁵ Paulusi naahupulisize Tite kuli muokameli uswanela kuba mutu yalata bunde. Ulukela kuba mutu yalukile ni yasepahala. Mikwa yeo iswanela kulemuhiwa ka mwasebelisanela ni babañwi ni ka mwakumalela ku zende ni ku zelukile. Uzwelapili kusebeleza Jehova ka busepahali mi kamita ukumalela likuka zelukile. Ki mutu yakona kubuluka likunutu. Hape ki mutu yalata kuamuhela baenyi, yalata kuifana ni kufana maluwo ahae kuli atuse babañwi.—Lik. 20:33-35.

¹⁶ Kuli muokameli apete hande buikalabelo bwahae, ulukela kuba yakona kuluta batu. Ka kuya ka manzwi anaabulezi Paulusi ku Tite, muokameli uswanela kuba mutu “yakumalela linzwi lelisepahala inze aluta ka bukwala, kuli akone kususueza ka tuto yende ni kukalimela babahanyeza.” (Tite 1:9) Muokameli ki mutu yakona kunyakisisa taba, kufa bupaki, ni yakona kuhanyeza lika zefosahezi, ni kusebelisa Mañolo ka nzila yekolwisa babañwi ni kutiisa tumelo yabona. Muokameli uswanela kubonisa bukwala bwa kuluta mwa linako zende ni mwa linako zetaata. (2 Tim. 4:2) Uswanela kuba ni pilu-telele kuli akone kukalimela sifosi ka mukwa obunolo kamba kukolwisa mutu yakakanya ni kumutusa kueza misebezi yeminde yetiswa ki tumelo. Haiba muokameli wakona kuluta hande fapilaa nyangela kamba kuluta hande mutu alimuñwi, ubonisa kuli ukwanisize taba yetokwahala yeo.

¹⁷ Baana-bahulu baswanela kutukufalelwa mwa musebezi wa kukutaza. Babañwi baswanela kulemuha kuli baana-bahulu balika ka taata kulikanyisa Jesu, yena yanaanga musebezi wa kukutaza taba yende kuba wa butokwa hahulu. Jesu naaisa pilu balutiwa bahae, mi naabatusize kuli babe bakutazi babande. (Mare. 1:38; Luka 8:1) Baana-bahulu habaeza mobakonela kaufela kukutaza kusina taba ni mipateho yabona, bakasusueza puteho kuba ni tukufalelo mwa bukombwa. Mi baana-bahulu habakutaza hamoho ni lubasi lwabona ni kukutaza ni babañwi mwa puteho, ‘bakasusueza’ babañwi, mi ni bona bakasusuezwa.—Maro. 1:11, 12.

¹⁸ Zeo kaufela likona kubonisa inge kuli mutu yaketiwa kuba muokameli ulibelelwa kueza lika zeñata hahulu. Ki niti kuli hakuna muokameli yakona kukwanisa ka kutala lipimo kaufela zefumaneha mwa Bibele, kono kwa baana-bahulu mwa puteho hakuswaneli kuba ni muuna-muhulu yafokola hahulu ku yeñwi ya lipimo zeo kuli mane aangiwe kuli unani bufokoli bobutuna. Baana-bahulu babañwi bakona kueza hande misebezi yemiñwi, mi babañwi bona bakona kueza hande yemiñwi. Taba yeo ikatahisa kuli sitopa kaufela sa baana-bahulu sibe ni tulemeno totutokwahala kuli sikone kuokamela hande puteho ya Mulimu.

¹⁹ Baana-bahulu habababaza mizwale kuli baketiwe kuba baokameli, baswanela kuhupulanga manzwi anaabulezi muapositola Paulusi, aali: “Nibulelela mutu kaufela mwahalaa mina kuli asike anahana kuli ki yomutuna kufita mwainezi, kono anahane hande, yomuñwi ni yomuñwi sina Mulimu mwamufezi tumelo.” (Maro. 12:3) Yomuñwi ni yomuñwi wa baana-bahulu uswanela kuikunga kuli ki yomunyinyani. Hakuna muuna-muhulu yaswanela kuikutwa kuba “yalukile kufiteleza” hakunyakisiswa haiba mutu ukwanisize zetokwahala kamba kutokwa. (Muek. 7:16) Ka kuziba hande zetokwahala za mwa Mañolo zebaswanela kufita ku zona batu bababata kuba baokameli, sitopa sa baana-bahulu sikabata kubona haiba muzwale yanyakisiswa ukwanisize zetokwahala zeo ka sipimo sesiswanela. Haiba baana-bahulu bahupula kuli mizwale babanyakisiswa habasika petahala, habana kuba ni saluluti ni buipi habaeza lipabazo, mi bakabonisa likute kwa likuka za Jehova zelukile ka kubata kutusa puteho. Habanyakisisa mizwale bebabata kubabaza, baswanela kulapela, ili kukupa ketelelo ya moya wa Mulimu okenile ni kunyakisisa ka tokomelo kubona haiba bakwanisa zetokwahala za mwa Mañolo. Bo ki bobuñwi bwa buikalabelo bobutuna bobafilwe, mi baswanela kubupeta ka kulatelela kelezo yanaafile Paulusi, yeli: “Usike waakufela kubeya mutu mazoho.”—1 Tim. 5:21, 22.

MUSELO WA MOYA

²⁰ Baana babakwanisize zetokwahala za mwa Mañolo babonisa kuli baetelelwa ki moya okenile, mi babonisa muselo waona mwa bupilo bwabona. Paulusi naakolohanyize tulemeno totu 9 totuli muselo wa moya, ili “lilato, tabo, kozo, pilu-telele, sishemo, bunde, tumelo, bunolo, buiswalo.” (Magal. 5:22, 23) Baokameli bababonisa tulemeno totucwalo basusueza mizwale ni likaizeli mwa puteho ni kutahisa kuli baswalisane habanze basebeleza Mulimu. Mupilelo wabona ni lika zende zetiswa ki misebezi yebaeza libonisa kuli baketilwe ki moya okenile.—Lik. 20:28.

BAANA BABATAHISA SWALISANO

²¹ Baana-bahulu baswanela kusebelisana hamoho kuli batahise swalisano mwa puteho. Nihaike kuli banani butu bobushutana-shutana, mizwale ba mwa sitopa sa baana-bahulu bakaswalisana haiba bateelezana ka likute, niha basike balumelelana fa taba ni taba kaufela yebaambolisana. Ibile feela kuli hakuna sikuka sa mwa Bibele sesilobilwe, mañi ni mañi uswanela kuitatela kucinca mubonelo wahae ni kuyemela katulo ya sitopa sa baana-bahulu. Moya wa kusañañelela lika ubonisa kuli mutu uetelelwa ki “butali bobuzwa kwahalimu” bobunani ‘kozo ni kutwisiso.’ (Jak. 3:17, 18) Hakuna muuna-muhulu yaswanela kuikutwa kuli ufita babañwi, mi hakuna muuna-muhulu yaswanela kuzamaisa babañwi. Baana-bahulu habasebeza hamoho sina sitopa, babonisa kuli baswalisana ni Jehova, ili kutusa puteho.—1 Makor., kauha. 12; Makolo. 2:19.

KUKWANISA ZETOKWAHALA

²² Baana ba Sikreste babahulile kwa moya baswanela kulakaza kuba baokameli. (1 Tim. 3:1) Kono kuli mutu abe muuna-muhulu, utokwa kusebeza ka taata ni kuifana. Uswanela kubonisa kuli watabela kusebeleza mizwale, ili kubatusa kwa moya. Kueza ka taata kuli mutu abe muokameli kutalusa kulika ka taata kukwanisa zetokwahala zeñozwi mwa Mañolo.

MIINELO YA MUTU YAKONA KUCINCA

²³ Fokuñwi muzwale yasebelize ka nako yetelele wakona kukenelwa ki makulanu kamba buyanga. Bakeñisa busupali, wakona kupalelwa kueza misebezi yebaezanga baokameli. Nihakulicwalo, usaswanela kukutekiwa ni kuungiwa sina muuna-muhulu yaketilwe. Haaswaneli kuikutwa kuli utokwa kuzwa fa buikalabelo kabakala miinelo yeo. Usaswanela kukutekiwa hahulu sina mobakutekelwa baana-bahulu kaufela babaeza mobakonela kaufela kulisa mutapi.

²⁴ Kono haiba muzwale aikutwa kuli neikaba hande hanaaka zwa fa buikalabelo kabakala miinelo yahae yecincize yemupaleliswa, wakona kuiketela kueza cwalo. (1 Pit. 5:2) Nihakulicwalo, usaswanela kukutekiwa. Wakona kutusa hahulu mwa puteho, nihaike kuli haana buikalabelo ni misebezi yefilwe kwa baana-bahulu.

BUIKALABELO BOBUSHUTANA-SHUTANA BWA MWA PUTEHO

²⁵ Baana-bahulu bapeta misebezi yeshutana-shutana mwa puteho. Kunani muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu, muñoli, muokameli wa sebelezo, muzamaisi wa Tuto ya Tawala ya Mulibeleli, ni muokameli wa Mukopano wa Bupilo ni Bukombwa. Buñata bwa baana-bahulu basebezanga sina baokameli ba likwata. Baana-bahulu bao habana sipimo sa nako yebaka lwala buikalabelo bo. Kono haiba muzwale yafilwe buikalabelo atuta, kamba haiba apalelwa kupeta buikalabelo bwahae kabakala makulanu, kamba haiba atuheliswa bakeñisa kupalelwa kukwanisa zetokwahala za mwa Mañolo, fohe muuna-muhulu yomuñwi ukaketiwa kuli apete buikalabelo bo. Mwa liputeho mokunani baokameli basikai feela, muuna-muhulu alimuñwi wakona kueza misebezi yemiñata kufitela mizwale babañwi baketiwa kuba baana-bahulu.

²⁶ Muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ki yena yabanga muina-situlo kwa mikopano ya sitopa sa baana-bahulu. Ka mukwa ocwalo, ubonisanga buikokobezo ka kusebeza ni baana-bahulu babañwi habanze bababalela mutapi wa Mulimu. (Maro. 12:10; 1 Pit. 5:2, 3) Uswanela kuba muonga-ongi yaziba kuzamaisa lika hande ni yasebeza ka taata.—Maro. 12:8.

²⁷ Muñoli utalima zeñolwa za puteho ni kuzwelapili kuzibisanga baana-bahulu ka za litaba za butokwa zeamuhezwi. Haiba kwatokwahala, muuna-muhulu yomuñwi kamba sikombwa sa puteho yaswanela wakona kuketiwa kuli amutusange.

²⁸ Litukiso za sebelezo ya mwa simu ni zeñwi zeama bukombwa litalimwa ki muokameli wa sebelezo. Uezanga litukiso za kupotela likwata kaufela za sebelezo ya mwa simu, ilikuli hañwi kwa mafelelezo a sunda kweli ni kweli, apotelange sikwata silisiñwi. Mwa liputeho zenyinyani mokunani likwata za sebelezo ya mwa simu lisikai feela, wakona kueza litukiso za kupotela sikwata ni sikwata habeli ka silimo. Ka nako yapotela sikwata, ukazamaisa mikopano ya kuzwela mwa simu, ukasebeza ni sikwata seo mwa bukombwa, ni kutusa bahasanyi mwa misipili yabona ya makutisezo ni lituto za Bibele.

BAOKAMELI BA LIKWATA

²⁹ Omuñwi wa misebezi ya butokwa yebaeza baana-bahulu mwa puteho ki wa kuba muokameli wa sikwata. Yemiñwi ya misebezi yahae ki (1) kuiyakatwa mwaezeza kwa moya mutu ni mutu yafumaneha mwa sikwata sa sebelezo ya mwa simu saali ku sona; (2) kutusa yomuñwi ni yomuñwi mwa sikwata kuba ni tukufalelo ya kuyanga mwa bukombwa kamita, ni kuikola musebezi wa kukutaza; ni (3) kutusa likombwa za puteho ba mwa sikwata saali ku sona ni kubaluta musebezi ilikuli bakone kukwanisa zetokwahala kuli bafiwe buikalabelo mwa puteho. Sitopa sa baana-bahulu banyakisisanga kubona kuli ki mizwale bafi babaswanela kuba baokameli ba likwata, ili babakona kupeta misebezi yeo kaufela.

³⁰ Bakeñisa kuli kuba muokameli wa sikwata kuama misebezi yemiñata, baana-bahulu ki bona babaswanela kufiwa buikalabelo bo, haiba kukonahala. Kono sikombwa sa puteho yaswanela wakona kufiwa buikalabelo bo kufitela kuba ni muuna-muhulu yakona kuba muokameli wa sikwata. Sikombwa sa puteho yaeza musebezi wo ubizwa sikombwa sa sikwata, bakeñisa kuli haasebezi sina muokameli mwa puteho. Kono uetelelwa ki baana-bahulu hanzaa peta buikalabelo bwahae.

³¹ Muokameli wa sikwata unani buikalabelo bobutuna bwa kutomela babañwi mutala ka kuba ni tukufalelo mwa musebezi wa kukutaza. Haiba aba wa kamita mwa bukombwa ni kukutaza ka tukufalelo ni mafulofulo, babañwi mwa sikwata bakasusuezwa kueza nto yeswana. Bakeñisa kuli bahasanyi basusuezwangwa ni kuikola kusebeza hamoho, muokameli wa sikwata uswanela kulukisa tomahanyo yekakonisa ba mwa sikwata saali ku sona kukutaza hamoho sina sikwata. (Luka 10:1-16) Muokameli wa sikwata uswanela kubona teñi kuli kamita kunani sibaka sesilikani sa kukutaleza. Hañata, ki yena yazamaisanga mukopano wa kuzwela mwa simu ni kuaba bahasanyi fa lizazi lebaya mwa simu. Haiba haana kubateñi, uswanela kukupa muuna-muhulu yomuñwi kamba sikombwa sa puteho, mi haiba apalelwa kufumana yomuñwi wa batu bao, wakona kukupa muhasanyi yomuñwi yaswanela kuli apete buikalabelo bwahae, ilikuli bahasanyi bazibe mobaka kutaleza.

³² Muokameli wa sikwata uswanela kulukisa za kupotelwa ki muokameli wa sebelezo, mi uswanela kuzibisa ba mwa sikwata saali ku sona kuli baitukiseze hande ilikuli bato tusiwa habaka potelwa. Haiba bahasanyi kaufela mwa sikwata bazibisezwa cimo za kupotelwa ki muokameli wa sebelezo, bakafumaneha ka nako yebapotelwa mi bakakutaza ka kutukufalelwa.

³³ Baana-bahulu balukisanga kuli palo ya bahasanyi babafumaneha mwa sikwata ni sikwata ibe yenyinyani. Kueza cwalo kutusa muokameli wa sikwata kuziba hande bahasanyi kaufela babafumaneha mwa sikwata. Ka kuba mulisana yalilato, uiyakatwa mañi ni mañi mwa sikwata. Utusanga yomuñwi ni yomuñwi ni kumususueza kuzwelapili kukutaza ni kufumaneha kwa mikopano ya puteho. Hape uezanga mwakonela kaufela kutusa yomuñwi ni yomuñwi mwa sikwata kuli azwelepili kutiya kwa moya. Hape upotelanga babakula kamba babalembwalile. Ka kususueza ni kufa kelezo ba mwa sikwata saali ku sona, ukona kutusa babañwi kuli bakwanise zetokwahala ilikuli bafiwe buikalabelo mwa puteho, mi ka kueza cwalo, bakona kutusa hahulu mizwale babona. Muokameli wa sikwata uswanela kuisa hahulu mamelelo kwa kutusa baba mwa sikwata saali ku sona. Kono ka kuba muuna-muhulu ni mulisana mwa puteho, uswanela kubonisa lilato ka kuisa pilu bahasanyi kaufela mwa puteho ni kubatusa habatokwa tuso.—Lik. 20:17, 28.

³⁴ Musebezi omuñwi wa muokameli wa sikwata ki wa kuunga lipiho za sebelezo ya mwa simu kwa bahasanyi babafumaneha mwa sikwata saali ku sona. Lipiho zeo liisiwanga ku muñoli wa puteho. Bahasanyi ba mwa sikwata bakona kutusa muokameli wa sikwata ka kufitisanga ka bunako lipiho za sebelezo yabona ya mwa simu. Bakona kueza cwalo ka kufa piho yabona ya sebelezo ya mwa simu ku muokameli wa sikwata sabona kwa mafelelezo a kweli ni kweli, kamba ka kubeya piho yeo mwa kambokisi mokubeiwanga lipiho za sebelezo ya mwa simu kwa Ndu ya Mubuso.

KATENGO KA SEBELEZO YA PUTEHO

³⁵ Kunani lika zeñwi zetalimwa ki ba Katengo ka Sebelezo ya Puteho, ili muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu, muñoli, ni muokameli wa sebelezo. Ka mutala, katengo ka sebelezo ki kona kakatalima za kulumeleza bahasanyi babakupa kuitusisa Ndu ya Mubuso kuli kufelwe ngambolo ya sinawenga kamba ya malilo, mi ki kona hape kakaaba bahasanyi mwa likwata za sebelezo ya mwa simu. Mizwale ba mwa katengo kao hape ki bona babalumelezanga bahasanyi babakupa kuba mapaina ba kamita kamba ba kutusa, ni bababata kueza mifuta yemiñwi ya sebelezo. Mizwale ba mwa katengo ka sebelezo basebeza mwatasaa ketelelo ya sitopa sa baana-bahulu.

³⁶ Misebezi yebaeza mizwale bao—hamohocwalo ni misebezi yeezwa ki muzamaisi wa Tuto ya Tawala ya Mulibeleli, muokameli wa Mukopano wa Bupilo ni Bukombwa, ni mizwale babañwi ba mwa sitopa sa baana-bahulu—yataluswanga ki ofisi ya mutai.

³⁷ Sitopa sa baana-bahulu mwa puteho ni puteho sikopananga kunyakisisa litaba zekona kutusa puteho kuzwelapili kwa moya. Kwandaa mukopano obabanga ni ona habapotelwa ki muokameli wa mupotoloho, baana-bahulu hape bakopananga ibato ba likweli zetaalu kuzwa fobapotelwa ki muokameli wa mupotoloho. Nihakulicwalo, baana-bahulu bakona kuba ni mikopano ka linako zeñwi haiba kutokwahala kueza cwalo.

MUIPEYE KWATASAA BONA

³⁸ Baokameli ki batu babasika petahala; niteñi, ba mwa puteho kaufela basusuezwa kuipeya kwatasaa bona kakuli Jehova ubata kuli lueze cwalo. Baokameli bakaikalabela ku yena ka mobaezeza musebezi obafilwe. Bayemela Jehova habanze bapeta buikalabelo bwabona. Liñolo la Maheberu 13:17 libulela kuli: “Muutwe babaetelela mwahalaa mina mi muipeye kwatasaa bona, kakuli bamibabalela sina babaka ikalabela, kuli baeze cwalo ka tabo mi isiñi ka kutonga, kakuli seo sika mitahiseza butata.” Sina feela Jehova haitusisanga moya okenile kuli akete mutu, Jehova hape ukaitusisa moya okenile oswana kuzwisa mutu fa buikalabelo bwa kuba muokameli haiba apalelwa kubonisa muselo wa moya mwa bupilo bwahae, ni haiba mupilelo wahae ubonisa kuli haasakwanisa zetokwahala za mwa Mañolo za kuba muokameli.

³⁹ Kaniti, lwaitebuha musebezi omutuna ni mutala omunde oba lutomela baokameli mwa puteho. Paulusi hanaañolela mizwale ba mwa puteho ya Tesalonika, naabulezi kuli: “Lwamikupa, mizwale, kuli mukuteke babasebeza ka taata mwahalaa mina ni baba mizamaisa ku Mulena ni kumieleza; mi mubakuteke hahulu ka lilato kabakala musebezi wabona.” (1 Mates. 5:12, 13) Bakeñisa kuli baokameli ba mwa puteho basebezanga ka taata, lufumana bunolo kusebeleza Mulimu, mi lueza cwalo ka tabo. Hape, Paulusi mwa liñolo lapili lanaañolezi Timotea, naabonisize moya obaswanela kubonisa batu ba mwa puteho kwa baokameli, hanaaize: “Baana-bahulu babazamaisa ka mukwa omunde batalimwe kuli balukela kufiwa likute lelituna, sihulu babasebeza ka taata mwakubulela ni kuluta.”—1 Tim. 5:17.

BUIKALABELO BOBUÑWI BWA MWA KOPANO

⁴⁰ Fokuñwi, baana-bahulu babañwi baketiwanga kuba mwa Likwata za Kupotela Bakuli. Babañwi bona ba mwa Tutengo Totuswalisanisa Lipaki ni ba Sipatela, mi bayanga kwa lipatela ni kupotela baalafi kuli babasusueze kuzwelapili kualafanga Lipaki za Jehova kusina kuitusisa mali. Baokameli babañwi bazwisezapili za Mubuso ka kutusa mwa misebezi ya kuyaha ni kubabalela Mandu A Mubuso ni Libaka za Mikopano kamba kuba mwa Tutengo Twa Mikopano Yemituna. Mizwale ni likaizeli kaufela mwa kopano baitebuha hahulu buikatazo bobaeza mizwale bao, babaitatela kusebeza ka taata ka linzila zeo. Kaniti, ‘luzwelapili kulata batu ba mufuta wo.’—Mafil. 2:29.

MUOKAMELI WA MUPOTOLOHO

⁴¹ Sitopa Sesietelela silukisanga kuli baana-bahulu babaswanela baketiwe kuba baokameli ba mupotoloho. Baokameli bao balumiwanga ki ofisi ya mutai kupotela liputeho ze mwa mipotoloho yabona, mi baezanga cwalo habeli ka silimo. Hape fokuñwi bapotelanga mapaina babasebeleza mwa libaka za kwahule.Balukisanga tomahanyo yabona ya kupotela liputeho mi bazibisanga puteho ni puteho isali ka bunako ilikuli bayo tusa hahulu liputeho habakayo lipotela.

⁴² Muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ulukisanga hande lika ilikuli ba mwa puteho kaufela batiiswe kwa moya ka nako yebaka potelwa ki muokameli wa mupotoloho. (Maro. 1:11, 12) Hasaaamuhezi liñolo la kuzibisa puteho ka za kupota kwa muokameli ni zakatokwa yena ni musalaa hae (haiba unyezi), muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ukalukisa za malobalo ni lika zeñwi zetokwahala ka kutusiwa ki mizwale babañwi. Mi ukazibisa bahasanyi kaufela hamohocwalo ni muokameli wa mupotoloho ka za litukiso zeezizwe.

⁴³ Muokameli wa mupotoloho ukabuza muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu ka za nako ya mikopano ya puteho ni mikopano ya kuzwela mwa simu. Litukiso zeo likaeziwa kulikana ni liakalezo zabulezi muokameli wa mupotoloho, ni litaelo zezwa kwa mutai. Bahasanyi kaufela baswanela kuzibiselezwa cimo ka za nako ni sibaka koikayo ezezwa mikopano ya puteho, mukopano wa mapaina, mukopano wa baana-bahulu ni likombwa za puteho, ni ka za nako ya mikopano ya kuzwela mwa simu ni koikayo ezezwa.

⁴⁴ La Bubeli musihali, muokameli wa mupotoloho ukatatuba Zeñolwa za Misebezi ya Muhasanyi Mwa Puteho, lipiho za palo ya baputehi kwa mikopano, za kalulo ya simu, ni za liakaunti. Kueza cwalo kuka mutusa kuziba butokwi bwa puteho ni mwakutuseza bababuluka mafailu ao. Muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu uswanela kubona teñi kuli mafailu ao alukiswa ni kufiwa ku muokameli wa mupotoloho ka bunako.

⁴⁵ Hapotela puteho, muokameli wa mupotoloho ukaba ni nako ya kuambola ni yomuñwi ni yomuñwi wa mizwale fafumanela kolo kaufela—kwa mikopano, habali mwa simu, ka nako ya lico, ni ka linako zeñwi. Hape, ukakopana ni baana-bahulu ni likombwa za puteho, kuli abafe kelezo ya mwa Mañolo, liakalezo, ni litaba zesusueza zeka batusa kupeta misebezi yabona ilikuli balise mutapi obafilwe kuli baubabalele. (Liprov. 27:23; Lik. 20:26-32; 1 Tim. 4:11-16) Ukakopana hape ni mapaina kuli abasusueze mwa musebezi wabona ni kutusa yomuñwi ni yomuñwi wabona kutatulula butata bufi kamba bufi bwakopana ni bona mwa bukombwa bwahae.

⁴⁶ Haiba kunani litaba zeñwi zetokwa kutalimwa, muokameli wa mupotoloho ukalika mwakonela kaufela kulitatulula mwahalaa sunda yapotela puteho. Haiba litaba zeo lipala kufela mwahalaa sunda yeo, muokameli wa mupotoloho wakona kutusa baana-bahulu kamba babaka talima litaba zeo kueza lipatisiso zeka batusa kufumana likuka za mwa Mañolo zetusa. Haiba kukatokwahala kuli ofisi ya mutai izibiswe, yena ni baana-bahulu bakabiha taba yeo ka kutala kwa ofisi ya mutai.

⁴⁷ Ka nako yapotela puteho, muokameli wa mupotoloho ukafumaneha kwa mikopano ya puteho. Mikopano yeo yakona kucinciwa fokuñwi kulikana ni litaelo zezwelela kwa ofisi ya mutai. Muokameli wa mupotoloho ukafa lingambolo zekasusueza, kuluta, ni kutiisa puteho. Ukasusueza bahasanyi kuli balate Jehova, Jesu Kreste, ni kopano.

⁴⁸ Hape muokameli wa mupotoloho upotelanga liputeho ka mulelo wa kususueza bahasanyi kuli babe ni tukufalelo mwa musebezi wa kukutaza ni kubafa liakalezo zekona kubatusa kupeta musebezi wo. Bahasanyi babañata mwa puteho bakona kueza licinceho mwa tomahanyo yabona ilikuli basebeze hahulu mwa bukombwa sunda yeo, mi mwendi bakona kuitukiseza kueza bupaina bwa kutusa mwa kweli yebapotelwa ki muokameli wa mupotoloho. Bababata kusebeza ni yena kamba ni musalaa hae bakona kuñoliseza cimo mabizo abona. Bahasanyi bakona kutusiwa hahulu haiba baya ni muokameli wa mupotoloho kamba musalaa hae kwa lituto za Bibele ni kwa misipili ya makutisezo. Muokameli wa mupotoloho ukaitebuha hahulu haiba muikataza kusebeza hahulu mwa bukombwa mwa sunda yemupotelwa.—Liprov. 27:17.

⁴⁹ Silimo ni silimo, mwa mupotoloho ni mupotoloho kulukiswangwa mikopano ya mupotoloho yemibeli. Muokameli wa mupotoloho ki yena yabonanga lika kaufela zeezwa fa mikopano yeo. Muokameli wa mupotoloho ki yena yaketanga muokameli wa mukopano wa mupotoloho ni mubakweli wa muokameli wa mukopano wa mupotoloho. Mizwale bao baswanela kusebelisana hahulu ni muokameli wa mupotoloho ilikuli mukopano uonga-ongiwe hande. Habaeza cwalo, bakatusa muokameli wa mupotoloho kuisa hahulu mamelelo kwa tukiso ya mukopano wa mupotoloho. Muokameli wa mupotoloho hape uketanga mizwale babañwi babaswanela kusebeleza mwa maluko ashutana-shutana. Hape ulukisanga kuli liakaunti litatubiwe hamulaho wa mukopano ni mukopano wa mupotoloho. Ku omuñwi wa mikopano ya mupotoloho yekaeziwa mwa silimo, kukafumaneha muyemeli wa mutai yakaba mubuleli wa mupoti. Bakeñisa kuli mizwale babañwi bazwanga kwahule, kamba kabakala kuli libaka za mikopano ki zenyinyani, mipotoloho yemiñwi iabilwe mwa likalulo, mi kalulo ni kalulo ibanga ni mukopano wa mupotoloho wayona.

⁵⁰ Muokameli wa mupotoloho ulumanga piho yahae ya mwa simu kwa ofisi ya mutai kwa mafelelezo a kweli ni kweli. Haiba uitusisize masheleñi ahae kwa lika za butokwa, zecwale ka nzila, lico, malobalo, ni lika zeñwi zetokwahala mwa musebezi wahae, mi puteho yasebeleza ipalezwi kumulifela lisinyehelo zeo, wakona kulumela litaba za lisinyehelo zeo kwa ofisi ya mutai. Baokameli ba mupotoloho banani buikolwiso bwa kuli haiba babeya za Mubuso wa Jehova mwa sibaka sapili, bakafiwa zebatokwa, sina mwanaasepiselize Jesu. (Luka 12:31) Mizwale ba mwa liputeho baswanela kuhupulanga kuli banani tohonolo ya kubonisa moya wa kuamuhela baenyi kwa baana-bahulu bao babaifana kubasebeleza.—3 Joa. 5-8.

KATENGO KA MUTAI

⁵¹ Fa ofisi ni ofisi ya mutai wa Lipaki za Jehova mwa lifasi kaufela, kunani mizwale babahulile kwa moya babalaalu kamba kufitelela babaketiwanga kuba mwa Katengo ka Mutai, ili kakaokamela musebezi wa kukutaza mwa naha kamba linaha zeokamelwa ki mutai wo. Yomuñwi wa mizwale ba mwa katengo kao uketiwanga kusebeza sina muswalisanisi wa Katengo ka Mutai.

⁵² Mizwale baba mwa Katengo ka Mutai batalimanga litaba zeama liputeho kaufela zeokamelwa ki mutai wo. Katengo kao kaokamela musebezi wa kukutaza taba yende ya Mubuso mwa kalulo kaufela yezamaiswa ki mutai wo, mi kabonanga teñi kuli liputeho ni mipotoloho yatomiwa ilikuli zetokwahala mwa simu likone kutalimwa hande. Katengo ka Mutai hape katalimanga za misebezi ya balumiwa ni ya mapaina babaipitezi, mapaina ba kamita, ni mapaina ba kutusa. Hakubanga ni mikopano ya mupotoloho ni mikopano yemituna, mizwale ba mwa katengo kao balukisanga za mikopano yeo ni kuketa mizwale babaka zamaisa mikopano yeo ilikuli “lika kaufela liezwe ka swanelo ni ka mokulukiselizwe.”—1 Makor. 14:40.

⁵³ Mwa linaha zeñwi zeokamelwa ki Katengo ka Mutai ka mwa naha isili, kuketiwanga Katengo ka Naha. Kueza cwalo kutusa kuli musebezi wa mwa naha mokufumaneha Katengo ka Naha uzamaiswe hande. Katengo kao katalimanga misebezi yeezwa fa Lihae la Betele ni mwa liofisi, katalimanga za mañolo ni lipiho, mane cwalo ni misebezi kaufela yeezwa mwa simu. Katengo ka Naha kasebelisananga ni Katengo ka Mutai ilikuli misebezi ya Mubuso izwelepili.

⁵⁴ Sitopa Sesietelela ki sona sesiketanga mizwale kaufela baba mwa Tutengo Twa Mutai ni Tutengo Twa Naha.

MUYEMELI WA OFISI YETUNA YA ZAMAISO

⁵⁵ Ka linako zeñwi, Sitopa Sesietelela silukisanga kuli mizwale babaswanela bapotele mutai ni mutai mwa lifasi kaufela. Muzwale yafiwanga buikalabelo bo ubizwa muyemeli wa ofisi yetuna ya zamaiso. Musebezi wahae omutuna ki wa kususueza lubasi lwa Betele ni kutusa Katengo ka Mutai kutatulula butata bobakopana ni bona, kamba kualaba lipuzo zebanani zona zeama musebezi wa kukutaza ni wa kuluta batu kuli babe balutiwa. Muzwale yo hape ukopananga ni baokameli ba mupotoloho basikai, mi fokuñwi ukopananga ni balumiwa. Ka nako yeo, uikambotanga ni bona ka za miinelo yetaata yebakopana ni yona ni lika zebatokwa, ni kubasusueza kuli bazwelepili kueza musebezi wabona wa butokwa hahulu, ona wa kukutaza Mubuso ni wa kuluta batu kuli babe balutiwa.

⁵⁶ Muyemeli wa ofisi yetuna ya zamaiso utabelanga hahulu kuziba zesweli kupetiwa mwa kalulo ya simu zeama musebezi wa kukutaza Mubuso ni misebezi yemiñwi yeama liputeho. Haiba kusanani nako, wakona kuyo potela liofisi za batoloki zesiyo fa mutai. Muyemeli wa ofisi yetuna ya zamaiso hapotela mutai, ni yena wakutazanga taba yende ya Mubuso ka mwakonela kaufela.

BAOKAMELI BABALILATO

⁵⁷ Kaniti luli, lwatusiwa ki musebezi omutuna obaeza baana babahulile kwa moya, ni lilato leba lubonisa habanze baluokamela. Halunze luipeya kwatasaa baokameli babaketilwe, ili babafilwe musebezi wa kulisa mutapi, luswalisana ni Toho ya puteho, yena Kreste Jesu. (1 Makor. 16:15-18; Maef. 1:22, 23) Kabakaleo, moya wa Mulimu uzamaisa misebezi yeezwa mwa liputeho ze mwa lifasi kaufela, mi Linzwi la Mulimu laluetelela halunze lueza musebezi waluna mwa lifasi kaufela.—Samu 119:105.