CHISETE CHAMIKANDA CHAHAINTERNET chaKaposhi Kakutalila
CHISETE CHAMIKANDA CHAHAINTERNET
chaKaposhi Kakutalila
Luvale
Tonda
  • Tonda
  • MBIMBILIYA
  • MIKANDA
  • KUKUNGULUKA
  • fy kapetu. 8 li. 90-102
  • Kinga Tanga Yove kuVyuma Vika-Kutangula Mwamupi

Chihande unasakula kacheshi navindiyoko.

Chinapihi, vindiyo unakutonda yinakane.

  • Kinga Tanga Yove kuVyuma Vika-Kutangula Mwamupi
  • Jila Yakuwana Kuwahilila chaTanga
  • Mitwe yaVihande
  • Vihande Vyakulifwana
  • IYA MWALONGESA VANA VENU?
  • VISHINGANYEKA VYAKALUNGA HAKULIMONA CHALUNGA NAPWEVO
  • MULIMO VATELA KUZACHILAHO VISEMI
  • MASEPA JAVANA VOVE
  • KULIHIZUMUNA CHAMUYACHI MUKA?
  • TANGA YOVE INAHASE KUFUNGULULA VYAHAMAVU
  • Kutala Mbimbiliya Yinahase Kumikafwa–Kunangula Vana Venu Tahi?
    2004 Kaposhi Kakutalila
  • Uno Tanga Yove Yinahase Kupwa Ngachilihi Yakuwahilila?—Chihanda 2
    Livwise Kuwaha Kuyoya Haya Myaka—Linangule Mbimbiliya Yikukafwe
  • Enu Visemi Kafwenu Vana Venu Vazange Yehova
    Kaposhi Kakutalila Ali Nakuvilika Wangana waYehova (Wakulinangula)—2022
  • Enu Visemi, Pwenunga Vakutalilaho Vamwaza Kuli Vana Venu
    2006 Kaposhi Kakutalila
Tala Vyavivulu
Jila Yakuwana Kuwahilila chaTanga
fy kapetu. 8 li. 90-102

Kapetulu 8

Kinga Tanga Yove kuVyuma Vika-Kutangula Mwamupi

1-3. (a) Vyuma vika-kutangula vize vili nakupinjisa tanga vyeji kufumanga kulihi? (b) Visemi vatela kupwa hakachi nakachi muvyuma vika omu navapwanga nakukinga tanga?

MUSAKA usuule mwanove wamundende ayenga kushikola, oku vula nawa yili nakunoka. Jino mulinga ngachilihi hachuma kana? Unahase kumwecha ejive kulwasukila haweluka chakuzeneka uvwalo wavula tahi? Nyi mwijiva kumulunjika uvwalo wauvulu uze naumulingisa ahone nakutambuka tahi? Pundu vene, kaweshi kuhasa kulinga vyuma kanako. Naumuhana vyuma vize navihasa kumulama kupwa waumu.

2 Chochimwe navisemi nawa vatela kuwana jila yambwende nayihasa kulama tanga yavo kufuma kuvyuma vika-kutangula mwamupi vili nakwijiva kuvanoka kufuma kwakuvulu—kufuma kumauka atala hakutunga viseke, makina avisaji, vakwavo vakweze, kaha shimbu jimwe nakumashikola nawa. Visemi vamwe kaveshi kukinga jitanga javo chikumako mokomoko nakujikinga vene chiku. Veka veji kumonanga vilinga vyosena kupwa vyavipi, kaha vahana vana vavo jishimbi jajivulu jize jeji kuvalingisanga kwivwa chitukulu. Uno vyuma vanahase kuvipezalisa kanawa nyi?

3 Eyo, vanahase. Kukaluhwisa muchima chapwa chika-kuhonesa vyuma, kaha cheji kunehanga nawa ukalu. (Muka-kwambulula 7:16, 17) Jino visemi vaka-Kulishitu navahasa ngachilihi kupwa hakachi nakachi hakukinga tanga yavo? Talenu halyevi vyuma vitatu: kutanga, vakulikata navo, navyakulihizumuna.

IYA MWALONGESA VANA VENU?

4. Visemi vaka-Kulishitu vatela kumona ngachilihi kutanga?

4 Visemi vaka-kulishitu valemesa chikuma kutanga. Vatachikiza ngwavo kuya kushikola cheji kukafwanga vana kwijiva kutanga, nakusoneka, namwakulihanjikishila namwakuhonesela ukalu. Chatela kuvalongesa mwakulinangwila vyuma. Vyuma veji kulilongesanga vana kushikola vinahase kuvakafwa mangana vapwenga vakufukila numba tuhu navamona ukalu kufuma kukaye koholyapwa. Chikwavo nawa, kutanga chambwende chinahase kuvakafwa mangana valinge milimo yakukupuka.—Vishimo 22:29.

5, 6. Vana vanahase kuvanangula ngachilihi vyuma vyakuhenga kupandama kuvihande vyakulimona chamalunga namapwevo kumashikola?

5 Shikola nawa, yeji kunehanga vanyike hamwe navakwavo vanyike—vavavulu vaze vakwechi vishinganyeka vyakuluwangana. Chakutalilaho, tala havishinganyeka vyavo kutalisa kukulimona chamalunga namapwevo, nakukayoyelo katoma. Hashikola imwe yasekondali muNigeria, chivumbi chamwanapwevo umwe, apwilenga nakulweza vakwavo vaka-shikola vihande vyakulimona chalunga napwevo. Vakwavo vamwivwilililenga chikuma, chipwe tuhu vishinganyeka vyenyi vyaufwefwelekete avalwezelenga, ejivile kuvihuhulula mumikanda vasoneka vyuma vyakuneha uvumbi. Vana vamapwevo vamwe vesekele kulinga vyu- ma avalwezelenga. Chakufumaho jino, mwanapwevo umwe emichile lijimo lyamuujila oloze afwile hakulifumisa ivene lijimo.

6 Chaluvinda hakuwana nge mijimbu yakuluwangana yakulimona chamalunga namapwevo yakumashikola kayeshi kufuma kuli vanyikeko, oloze kuli valongeshi. Visemi vavavulu veji kulikomokelanga hakuwana nge kumashikola vali nakunangulanga vyakulimona chamalunga namapwevo chakuhona kunangula hakayoyelo katoma namilimo. Naye yamwanapwevo wamyaka 12, ambile ngwenyi: ‘Twatwama mungalila valama chisemwa nakwitava chikuma, oloze hashikola yayinene yakuno kumahyetu, vali nakwijiva kupangila vanyike jikondomu!’ Ikiye nalunga lyenyi vaputukile kulizakamina chikuma hakwivwa nge mwanavo wapwevo veji kumushimba kuli vahilanyo jenyi vamalunga. Visemi navahasa ngachilihi kukinga tanga yavo kukutangula kanechi chachipi?

7. Vihande vyakuhenga vyakupandama kukulimona chamalunga namapwevo vanahase kuvihonesa ngachilihi?

7 Kutala chapwa chamwaza kuswekela vana kala chihande chakutalisa kukulimona chalunga napwevo? Nduma. Chapwa chuma chamwaza kulongesa vana venu enu vavene, vihande vyakutalisa kukulimona chamalunga namapwevo. (Vishimo 5:1) Enga, mumitamba yimwe yakuEurope nakuNorth America, visemi vavavulu veji kwivwanga sonyi kuhanjika vihande kana. Namumafuchi amwe nawa amuAfrica, visemi kavashimutwila kakavulu navana vavo havihande vyakulimona chamalunga namapwevoko. Chisemi umwe wakuSierra Leone ngwenyi: “Kachapwa chisemwa chavatu vamuAfricako.” Visemi vamwe vafwelela ngwavo kulongesa vana vyuma vyakupandama kukulimona chamalunga namapwevo chapwa kuvalweza vishinganyeka vize navihasa kuvalingisa mangana vaputuke kulinga ujila! Jino Kalunga ashinganyeka muka?

VISHINGANYEKA VYAKALUNGA HAKULIMONA CHALUNGA NAPWEVO

8, 9. Vihande muka vyambwende vyahakulimona chamalunga namapwevo vize vyatwama muMbimbiliya?

8 Mbimbiliya yalumbununa hatoma nge kushimutwila chihande chakulimona chalunga napwevo mujila yambwende kachapwa chuma chasonyiko. MuIsalele, vatu jaKalunga vavalwezelenga kulikungulwila hamwe “navana vavandende,” nakwivwilila kuJishimbi jaMose omwo vapwilenga nakujitangila helu. (Lushimbi lwamuchivali 31:10-12; Yoshuwa 8:35) Muchano vene, Jishimbi kana jahanjikilenga havihande vyavivulu vyakulimona chamalunga namapwevo, kuwezelako navihande vyakupwa chamapwevo kusali, kufuma chambuto yalunga yakusema, ujila, ukoji, mutu kulipihisa namutu wausonyi umwe, mutu kulimbata nakausoko kenyi, kaha namutu kusavala nakanyama. (VyavaLevi 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Lushimbi lwamuchivali 22:22) Chakuzeneka kukakasana, visemi vapwilenga nakulumbununa vyuma vyavivulu kuli vana vavo vaze vapwilenga namichima yakufwila kutachikiza vyuma kanevi, hakukumisa kuvitanga.

9 Mutupetulu 5, 6, na 7, vamumukanda waVishimo mwatwama mijimbu yikwechi punga yazangi yakufuma kuli visemi yatala haponde yatwama muujila. Jivesi eji jasolola ngwajo shimbu jimwe vanahase kutweseka kulinga ujila. (Vishimo 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Oloze jeji kulongesanga nge ujila wapwa waupi kaha nawa mweji kufumanga ponde, nakukafwanga nawa vakweze kulihenda kuvilinga vyaujila. (Vishimo 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Kaha nawa, ujila vauhandula kufuma kukusuulwisa peha yakulimona chalunga napwevo mujila yambwende, yamuulo. (Vishimo 5:15-20) Oyo jila kana yakutalilaho yakukupuka yakulongeselamo, vatela kukavangiza visemi!

10. Mwomwo ika kunangula vana chinyingi chakumukomoka Kalunga chakupandama kukulimona chamalunga namapwevo nachihonena kuvalingisa mangana valinge ujila?

10 Uno kulongesa kana chinahase kulingisa vana mangana valinge ujila tahi? Mbimbiliya yeji kulongesanga mujila yakulihandununa ngwayo: “Hakutachikiza chavo hakiko navatusunukila vaka-kwoloka.” (Vishimo 11:9) Jino kaweshi nakusaka kutusununa vana vove kufuma kuvyuma vyakukaye vika-kutangula chikuma nyi? Chisemi umwe walunga ambile ngwenyi: ‘Kufuma kuukemba wavana vetu, tunesekanga lika kulumbununa hatoma vihande vyakufwana nge vyakulimona chamalunga namapwevo. Ngachize, nge navevwa vakwavo vanyike vali nakushimutwila vihande vyakulimona chamalunga namapwevo, kaveshi kupwa namuchima wakufwila kwijiva vyuma kanako. Oho kahatwama mangana akuswekako.’

11. Vana vanahase kuvalweza ngachilihi chikoki chikoki havyuma vyaswamana vyamukuyoya?

11 Nganomu tunamono lyehi mutupetulu vakulivanga, kutangisa vyuma vyakulimona chamalunga namapwevo chatela kuputukila kuunyike. Hakulongesa vana vavandende vihanda vyatunga mujimba, kanda kusezaho vihanda vyamijimba yavo vize vyaswamana, nge pamo vyapwa hivihanda vyasonyiko. Valongesenu majina ambwende avihanda kana. Hakuhita chamakumbi, nachipwa chachilemu kuvanangula mwakuswekela vyuma kana, nomu mwakuvivulukila. Chatela chikumanyi visemi vosena vavali kulongesa vana vavo ngwavo vihanda kanevi vyakulipwila, kaha kakavulu kavatela kuvikwata chipwe kuvisolola kuli vatu vekako, kaha nawa chijila kupwanga nakuvishimutwila mujila yayipi. Omu vana navakola, mwatela kuvalweza jino omwo valunga napwevo veji kuliwananga numba vatunge mwana. Omwo mijimba yavo nayikokela kumyaka yakukula chavo, vatela kutachikijila chimweza kwalumuka nachiputuka kusoloka kuli vakivo. Ngana muze vanachishimutwila muKapetulu 5, kutanga chavyuma kana chinahase kukinga vana kufuma kukuvapika chakufwila kulisavala navo.—Vishimo 2:10-14.

MULIMO VATELA KUZACHILAHO VISEMI

12. Vyuma vika vyakuluwangana vize vali nakunangulanga kumashikola?

12 Visemi vatela kupwa vakulizanga kuhonesa kulongesa chamakuli navahasa kupwanga nakunangula kushikola—vyakufwana nge mangana autu avaka-mavu akunangula chakuvuluka ngwavo vyuma vyalijililile vivene, kufwila mafuchi, chipwe kulongesa chakuvuluka ngwavo kakwatwama muchano uveneko. (Wavaka-Kolinde 1, 3:19; esekesako Kuputuka 1:27; VyavaLevi 26:1; Yowano 4:24; 17:17.) Vatala hamashikola vavavulu vaze vatwama namichima yamwaza, kavamona kutanga chakuwezelako kupwa chachilemuko. Numba tuhu chihande chakuhakilako kutanga chikwavo chapwa chakulisakwila mutu ivene, oloze valongeshi vamwe ngwavo, eyi yikiko kaha jila nayihasa kulingisa mutu kufukila mukala chuma mwalinga.a—Samu 146:3-6.

13. Vana vaze vachili nakuya kumashikola vanahase kuvakinga ngachilihi kufuma kuvyuma vyakuhenga?

13 Nge visemi navasaka kuhonesa kulongesa chamakuli chipwe chakuluwangana, vatela kutachikiza vyuma vali nakuvanangula vana vavo. Ngocho, enu visemi mwatela kwijiva ngwenu nayenu nawa mwatwama namulimo mwatela kuzachilaho! Sololenu ngwenu mwazakama kutanga chavana venu. Shimutwilenu navo hakukotoka chavo kushikola. Vehwojolenu vivanalinangula, vyuma vazanga chikuma, navize vanakuwananga kupwa vyavikalu. Hituluka mumilimo vavahananga kukazata kumembo, vyuma vasonejekanga, navyuma vawananga mukuveseka vavesekanga. Eseka kulijilila navalongeshi javo. Vafwelelesenu valongeshi ngwenu mweji kusakwilila chikuma hamilimo yavo kaha nawa ngwenu munakufwila kuvakafwa mweshomwo namuhasa kuvakafwa.

MASEPA JAVANA VOVE

14. Mwomwo ika chapwila chachilemu kuli vanyike vaze vamukomoka Kalunga kupwanga nakusakula masepa vamwaza?

14 ‘Kumwe kulihi, hano hamavu walinangwile vyuma kanovyo?’ Visemi vangahi vanakwihulanga chihula kanechi, hakukomoka havyuma nahanjika chipwe nalingi mwanavo vize kanda lyehi vichilingiweho? Kaha nawa kangahi vali nakuvulukanga nge masepa javo vamwe vavahya vakushikola chipwe vakwavo valihata navo vakivo vaka-kuvalweza vyuma kana? Enga, vatu twalikata navo veji kututambwisa vyuma vyavivulu chikuma, numba tuvanyike chipwe tuvakulwane. Kaposetolo Paulu atuzangamishile ngwenyi: “Kanda muhungumukako. Kulikata navatu vavapi nachikenyeka vilika vyamwaza.” (Wavaka-Kolinde 1, 15:33; Vishimo 13:20) Vakweze vapwa vaka-kulyecha chikuma kukushinyinyika chakufuma kuvakwavo vanyike. Vasoloka kupwa vaka-kulihuhwasana vavene kaha shimbu jimwe veji kwivwanga chiseke chakufwila kwivwisa vakwavo kuwaha kumichima nakuvakomwesa nawa. Kumana chapwa chachilemu kuli vakivo kusakula masepa vamwaza!

15. Visemi navahasa kutwaminyina ngachilihi vana vavo hakusakula masepa?

15 Visemi vosena vejiva ngwavo, lwola lwosena vana kaveshi kusakula mwakwolokako; vatela kuvakafwa. Keshi kukuvasakwila masepa kahako. Oloze, omu navakola, mwatela kuvalongesa vapwenga nakunangakana nakuvakafwa vamone vyuma vatela kuwana muli vaze navasaka kupwa masepa javo. Chuma chachinene shina zangi yakumuzanga Yehova nakulinga vyuma vyakwoloka kumeso enyi. (Mako 12:28-30) Valongese kupwanga nazangi nakalemesa kavaze vaka-kulinga vyuma vyamwenemwene, vaka-keke, vaka-kuzumbula, naunyongochima. Omu namulilongesa chilongesa chatanga, vakafwe vana vapwenganga nakutala vyuma kana muvatu vasoneka muMbimbiliya, nakumona vyuma evi muli vakwavo vamuchikungulwilo. Solola chakutalilaho, hakuzachisa jila yoyimwe hakusakula masepa jove.

16. Visemi navahasa ngachilihi kutala hamasepa vasakula kuli vana vavo?

16 Wavatachikiza masepa javana vove nyi? Jino muchina ika kulweza vana vove mangana vavanehe hembo uvamone? Muhasa kwihula vana vove uwane omwo masepa javo vavamona kuli vanyike veka. Vavatachikiza kupwa vatu veji kusololanga kulonga nyi vapwa hivatu vakwechi chiyoyelo chaumbulumwene? Nge vapwa nganomu tunavuluka usula, kaha vakafwe vana vove vamone omwo kulikata navatu kana nachihasa kuvavulumuna. (Samu 26:4, 5, 9-12) Nge naumona vilinga vyamwanove, chipwe vwaliso yenyi, chipwe muchima wenyi, chipwe hanjikiso yenyi vinaputuka kuhingama, shimutwila nenyi hali masepa jenyi. Pamo mwanove ali nakupwanga hamwe nasepa lyenyi umwe ali nakumwenyeka.—Esekesako Kuputuka 34:1, 2.

17, 18. Muchishishisa chakwijiva kaha kuhuhumuna vana kutalisa kuvatu vaze navapwanga nakulikata vavo, kukafwa chikwavo muka chambwende chize visemi vanahase kuvahana?

17 Oloze kachapwa chakutamoko kwijiva kaha kulongesa vana mwakulihendela kumasepa vavapi. Vakafwe vawane vaze vamwaza. Chisemi umwe walunga ambile ngwenyi: “Twapwilenga nakweseka lwola lwosena kumushishishilamo. Ngocho omwo kushikola vasakile mwanetu kupwa mulizavu lyavaka-kwasa ngunja yamahinji, puwami hohamwe nayami twatwamine nenyi hamwe nakushimutwila hakupihya chakumwecha kuya nakwasa—mwomwo yavakwavo veka vaze mwakalikata navo. Oloze jino twachiwanyine nge twatela kusanyika vakwavo vanyike wamuchikungulwilo nakuvatwala vosena kumilemba vakaheme ngunja. Kaha chuma kanechi chakafwile chikuma.”

18 Visemi vamangana veji kukafwanga vana vavo kuwana masepa vambwende nakulivwisa kuwaha kuhemenanga hamwe. Oloze visemi vavavulu kuwana vyuma vyakulihizumuna wapwa hiukalu chikupu.

KULIHIZUMUNA CHAMUYACHI MUKA?

19. Mbimbiliya yatwama navyakutalilaho muka vize vyasolola nge, tanga kulinga viseke kachapwa shiliko?

19 Uno Mbimbiliya yakanyisa chiseke nyi? Kwakusukusuku vene! Mbimbiliya yamba ngwayo kwatwama “mwaka wakuseha. . . namwaka wakutopwojoka.”b (Muka-kwambulula 3:4) Vatu jaKalunga vamuIsalele wakushikulu vembilenga myaso nakukina, nakuhemahema nakuta tushimutwiji. Yesu Kulishitu ayile kuchifupawenga chachinene chikuma kaha “[naku]chiwanyino chakulya chachivulu” chize vamulongeselele kuli Mateu Levi. (Luka 5:29; Yowano 2:1, 2) Ngocho kumana, Yesu kapwile muka-kwenyeka kuwahilila chavakwavoko. Shikaho kuseha nachiseke kanda namukavimona kupwa shili muzuvo yenuko!

20. Vyuma muka vatela kuzakama visemi kumichima yavo hakulongesa vyakulihizumuna chavaka-tanga?

20 Yehova apwa “Kalunga wakuwahilila.” (WaChimoteu 1, 1:11, NW) Ngachize kulemesa Yehova chatela kuneha chiseke, keshi kuneha chiuva chakuhonesa kuwahilila mukuyoyako. (Esekesako Lushimbi lwamuchivali 16:15.) Kuhema chapwa chisemwa chavana kaha vakwechi nawa ngolo jize vanahase kuzachisa kukuhema nakuvyuma vyakulihizumuna. Vyakulihizumuna vize vanasakula kanawa vyapwa yamwaza kuzomboka kulinga kaha chiseke. Yapwa jila yakunangula mwana mangana akule. Mutwe watanga atwama namulimo wakutalila vamulijiko lyenyi vyuma vyasakiwa, kuhakilako navize vyakulihizumuna. Oloze atela kupwa hakachi nakachi.

21. Ukalu muka uli mukulihizumuna chamakumbi ano?

21 “Hamakumbi akukuminyina” ano aluyando, muchitungilo chavatu munazale navatu “vaka-kuzanga chiseke, kavamuzanga Kalungako,” ngana vene muze vachihanjikile chimweza muupolofweto wamuMbimbiliya. (WaChimoteu 2, 3:1-5) Kuvatu vavavulu, kulihizumuna chikiko chinasweze mukuyoya chavo. Kuli viseke vyavivulu chikuma vize vinahase kuluwanganyisa vyuma vyavilemu. Kaha nawa, viseke vyavivulu vyamakumbi ano vinakwijiva kusolola vyuma vyaujila, ulyanyi, kuzachisa vitumbo vyakupendesa, navyuma vyeka vyavipi chikuma. (Vishimo 3:31) Namulinga vyuma vika mangana mukinge vakweze kuviseke kanevi vyavipi?

22. Visemi navahasa ngachilihi kulongesa vana vavo mangana vasakule vyuma vyakuhizumuna mujila yamangana?

22 Visemi vatela kutunga jishimbi jakulingilamo vyuma najize jakuvakanda. Visemi vatela chikumanyi kulongesa vana mwakutachikijila viseke vize vyapwa vyaponde nakutachikiza nawa kuseteko vatela kuheta kukulinga viseke. Kulongesa kana cheji kumbatanga lwola nakukilikita chikuma. Tala chakutalilaho echi. Chisemi umwe walunga atwama navana vamalunga vavali amwene ngwenyi mwanenyi wamukulwane apwilenga kakavulu nakwivwilila kuzuvo yamilemba yayihya hawayilesi. Ngocho likumbi limwe omwo apwilenga nakutambukisa chimbayambaya chenyi hakuya kumilimo, ou chisemi asokolwele wayilesi kuli ize vene zuvo yamilemba yayihya. Lwola hilwola apwilenga nakwimana nakusoneka mazu apwilenga mumyaso imwe. Ayile nakutwama jino hamwe navaze vana venyi nakushimutwila havyuma evwile. Avahulishile vihula vyakuvalingisa vahanjike mwaya michima yavo, hakuputuka kuvehula ngwenyi, “Munashinganyeka ngachilihi?” kaha nakwivwilila kanawa kukukumbulula chavo. Hakukumisa kushimutwila hachihande kana naMbimbiliya, vana venyi vetavilile kuhona kukevwilila cheka kuze kuzuvo yamilemba kana.

23. Visemi navahasa kukinga ngachilihi vana vavo kufuma kuvyakuhemahema vyavipi?

23 Visemi vaka-Kulishitu vamangana veji kutalanga hamyaso, jipolongalamu jahaTV, jitepu jajivindiyo, mikanda vasoneka vyuma vyakusehesa, vyakuhemahema vyahavindiyo, namivwimbimbi yeka vazanga vana vavo. Veji kutalanga havyuma vafunjika hamapapilo ahelu, mazu atwamamo, nomwo vavihaka, nakutanga mapapilo amijimbu atwama navishinganyeka vyavatu havyuma kana nakutala vihanda vyamivwimbimbi kana. Vavavulu veji kulikomokelanga ‘haviseke’ vali nakulingilanga vanyike makumbi ano. Vaze navasaka kukinga vana vavo kufuma kuvyuma vize vinahase kuvenyeka, veji kutwamanga hamwe navaka-tanga yavo nakushimutwila haponde kana, kuzachisa Mbimbiliya namikanda yeka yahanjika havyuma vyamuMbimbiliya, yakufwana nge mukanda vavuluka ngwavo Ifipusho Abacaice Bepusha Ifyasuko Fibomba namitwe yavihande yakufuma mujimangazini jaKaposhi Kakutalila naLoleni!c Nge visemi navatwalaho lika kutunga jishimbi jakukola jize jambwende nawa, kaha navakamona vyuma vyamwaza navikalovokamo.—Mateu 5:37; Wavaka-Fwilipi 4:5.

24, 25. Vyuma vyakuhizumuna vika vyamwaza vize vatela vaka-tanga kulivwishila hamwe kuwaha?

24 Enga kutunga jishimbi jakukanyisa kulihizumuna chachipi hichihanda chimwe chajita kana. Evi vyuma vyavipi vatela kuvishishisamo navyuma vyamwaza, nge chiku kaha vana vanahase kuhungumukila kuvyuma vyavipi. Jitanga jajivulu jeji kwanukanga vyuma vyamwaza vyakulihizumuna valivwishilenga hamwe—vyakufwana nge kuya nakulinga viwanyino vyakulya nakunwa, kuya nakupasala, kuya nakuhemena kuvilombo, kuhema vyakuhemahema, nakuya nakutambukila vausoko namasepa. Vamwe vanachiwane nawa ngwavo kutwama hamwe nakutangila helu, cheji kunehanga chiseke chikuma nakuhizumuna nawa. Veka veji kwivwanga kuwaha kulinga lyepe nakwambulula vihande vyakwivwisa kuwaha. Kaha veka nawa veji kulinangwilanga hamwe milimo, chakutalilaho, milimo yakusonga maliva namilimo yeka yakumavoko, kwimba visaji, kufunjejeka, chipwe kulinangula havyuma atanga Kalunga. Vana vaze vanalinangula kulivwisa kuwaha vyuma kana vapwa vakukingiwa kukulingisa mukuhemahema chachipi, kaha valinangula nawa nge kwatwama vyavivulu kukupwa navyuma vyakulihizumuna kuzomboka hakwijiva kutwama kaha mangana umone vakwenu veka navahema. Kwazana mukuhema cheji kwivwisanga chiseke kuhambakana kwijiva kutala kaha.

25 Viwanyino vyakulinga namasepa vinahase kupwa vyuma vyakulihizumuna vyanganyo chiyovo. Nge viwanyino kana vanavilame kanawa chakuhona nawa kuvitohwesa chikuma chipwe kuvilingisa mangana vilyenga lwola chikuma, vinahase kwivwisa vana vove chiseke nakuvakafwa mujijila jeka nawa. Vinahase kukafwa kukutohwesa zangi muchikungulwilo.—Esekesako Luka 14:13, 14; WaYuta 12.

TANGA YOVE INAHASE KUFUNGULULA VYAHAMAVU

26. Muchima muka waulemu uze atela kupwa nawo mutu kachi nge mwafwila kukinga tanga kufuma kuvyuma vyavipi?

26 Chakuzeneka kukakasana, kukinga vana vove kuvyuma vyahamavu vika-kutangula mwamupi chasaka kukilikita chikuma nangolo. Jino kwatwama chuma chimwe chachilemu chikuma chize chinahase kuneha kufukila. Chuma kana chikiko zangi! Kulinunga chikuma hamwe muzangi chinahase kulingisa zuvo kupwa hichihela chamwaza nakulingisa nawa mangana mupwenga kulihanjikisa chambwende, chize chapwa mukingo chikuma kuvyuma vyavipi. Kaha nawa, chuma chapwa chikumanyi chachilemu shina kusolola zangi yeka ikwavo—yakumuzanga Yehova. Omwo zangi nayipwa mutanga, vana vanahase kukola nakupwa vaka-kuhunga vishinganyeka vyakufwilanga kwivwisa Kalunga kupihya kumuchima hakulimbila muvyuma vyavaka-mavu. Kaha visemi vazanga Yehova namichima yavo yosena navafwila kulondezezanga vilinga vyenyi vyazangi, vyamangana, vyakupezalisanga vyuma kanawa. (Wavaka-Efwesu 5:1; WaYakova 3:17) Nge visemi navalinga ngocho, kaha vana kaveshi kuhasa kumona kulemesa Yehova nge pamo chapwa kaha kuhona kulinga vyuma vatanjika vize vakanyisako, chipwe kumona ngwavo chapwa kuyoya chakuhona viseke chipwe kusehaseha chize jino navafwila kuchinako nge nachihashiwa kulinga ngocho. Oloze navamona ngwavo kulemesa Kalunga chikiko cheji kunehanga kuyoya chambwende chakuwahilila.

27. Tanga nayihasa ngachilihi kufungulula vyahamavu?

27 Jitanga jize jalinunga hamwe mumulimo wamwaza wakuwahilila wakuzachila Kalunga, nakufwila namichima yavo yosena kuhona kupwa “[na]lipenga chipwe chuma chaku[va]hanyina mulonga” kufuma kuvyuma vyavipi vyahano hamavu, jeji kwivwisanga muchima waYehova kuwaha. (WaPetulu 2, 3:14; Vishimo 27:11) Jitanga kana jeji kukavanga mujitambo jaYesu Kulishitu, uze akanyine ngolo jalifuchi lyaSatana kumupihisa. Kukamwihi nakuhwa chakuyoya chenyi chahano hamavu, Yesu ahashile kwamba ngwenyi: “Vyahamavu Ami ngunavifungulula lyehi.” (Yowano 16:33) Lingisa tanga yove nayove nawa kufungulula vyahamavu nakulivwisa kuwaha kukatwama haya myaka yosena!

[Kwinyikila chamwishi]

a Hachihande chakutanga chakuwezelako, tala mumbuloshuwa yakuvuluka ngwavo Vinjiho jaYehova naKutanga, vasoneka kuWatch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania, lifwo 4-7.

b Lizu lyavaHepeleu valumuna hano ngwavo “kuseha” vanahase kulyalumuna nawa ngwavo “kuhema,” “kusehesa,” “kulinga chiwanyino,” chipwe “viseke.”

c Vasoneka kuWatchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

JISHIMBI KANEJI JAMUMBIMBILIYA NAJIHASA NGACHILIHI KUKAFWA . . . KUKUKINGA TANGA YOVE?

Chinyingi cheji kutwaminyinanga mutu kupwa namangana aze anahase kumuyoyesa.—Muka-kwambulula 7:12.

“Mangana avaka-mavu ano Kalunga nawamono ngwenyi, uleya.”—Wavaka-Kolinde 1, 3:19.

Mutu atela kulihenda kukulikata navatu vavapi.—Wavaka-Kolinde 1, 15:33.

Vyuma vyakulihizumuna vyatwama nashimbu yavyo, oloze vatela kuvilinga kanawa. —Muka-kwambulula 3:4.

[Lipwata halifwo 97]

Kapwilenga Nakwivwa Nge Vamumina Vyumako

Visemi vaka-Kulishitu vaPaul napuwenyi Lu-Ann, veji kuwahisanga kakavulu viwanyino hazuvo yavo. Veji kumonanga chikupu ngwavo viwanyino kana vanavitale kanawa kaha nawa vyamweseke. Vafwelela ngwavo vana vavo veji kunganyalanga.

Lu-Ann ambulwile ngwenyi: “Naye yakanyike umwe atangila hamwe namwanami walunga, Eric, ali namyaka itanu-naumwe yakusemuka ejile nakungulweza ngwenyi apwilenga nakwivwila keke Eric mwomwo yakulihandula chenyi kuvakwavo nakuhona kulinga viwanyino vyakwanuka makumbi akusemuka mushikola. Ngwamwambile ngwami: ‘Ngunasakwilila chikuma hakuzakama mwanami mujila kaneyi. Echi chili nakukusolola nawa omwo wapwa. Pamo nevi nanguhasa kukulweza vene vyauchi vize navikukunyula nge Eric keshi kwivwa nge vamumina vyuma vimweko.’ Etavilile. Ngocho ngwamwambile ngwami: ‘Jino nangukulomba, mwomwo yakulizakamina chove, ngwami, uunde muchima nakwihula Eric ivene akulweze omwo eji kwivwanga.’ Omwo ngwafumineho, amuhulishile Eric ngwenyi, ‘Kacheshi kukukola kumuchimako omwo weji kuhonanga kwazana muviwanyino vyakwanuka makumbi akusemuka nyi?’ Andwile meswenyi nakumutala, nakukomoka nawa, kaha amwambile ngwenyi: ‘Unashinganyeka ngwove minyutu likumi, natuvindanda twatundende, namwaso umwe chikiko chiwanyino vene ocho nyi? Ukeze kuzuvo yami ukamone omwo chapwa chiwanyino chivene!’” Twima yayou kanyike wakuhona sonyi yalumbunwine hatoma—nge kapwilenga nakwivwa nge vamumina vyuma vimwe chipwe alihona muvyuma vimweko!

[Muvwimbimbi halifwo 99]

Kulihizumuna chakusakula kanawa, chakufwana nge tanga kuya kuvilombo vyakuhemena, vinahase kukafwa vana kulilongesa nakukula kuvyuma vyakushipilitu

    Mikanda yaLuvale (1982-2025)
    Soka
    Sokolola
    • Luvale
    • Hana
    • Sakula Viunasake
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Jishimbi Jamwakuzachishila Keyala
    • Mukanda waJishimbi
    • Kukinga Mijimbu
    • JW.ORG
    • Sokolola
    Hana