CHISETE CHAMIKANDA CHAHAINTERNET chaKaposhi Kakutalila
CHISETE CHAMIKANDA CHAHAINTERNET
chaKaposhi Kakutalila
Luvale
Tonda
  • Tonda
  • MBIMBILIYA
  • MIKANDA
  • KUKUNGULUKA
  • fy kapetu. 9 li. 103-115
  • JiTanga Jikwechi Chisemi Umwe Jinahase Kufukila!

Chihande unasakula kacheshi navindiyoko.

Chinapihi, vindiyo unakutonda yinakane.

  • JiTanga Jikwechi Chisemi Umwe Jinahase Kufukila!
  • Jila Yakuwana Kuwahilila chaTanga
  • Mitwe yaVihande
  • Vihande Vyakulifwana
  • MWAKUHASHILA VIKILIKITA VYAHAZUVO
  • UKALU WAKUWANA MUUYOYELO
  • IYA ATELA KULAMA VAKWAVO?
  • KUPWANGA NAKUVAZANGAMISA
  • KUFUNGULULA ULI
  • MUJILA NAVAHASA VATU VEKA KUKAFWA
  • Zakamenu Visemi Vavajike
    2011 Kaposhi Kakutalila
  • Sololenunga Zangi Muli ‘Vana Vakuzeneka Masevo’
    Mulimo Wetu waWangana—2002
Jila Yakuwana Kuwahilila chaTanga
fy kapetu. 9 li. 103-115

Kapetulu 9

JiTanga Jikwechi Chisemi Umwe Jinahase Kufukila!

1-3. Vyuma vika vinanehe kuvula chajitanga jikwechi chisemi umwe, kaha vaze vatwama ngocho vali ngachilihi?

JITANGA jikwechi chisemi umwe kaha vali nakujivuluka muUnited States ngwavo jikiko ‘jitanga jinakuvula washi chikuma.’ Omu mukiko chili namumafuchi eka amavulu nawa. Kuvulilako chavaka-kulilukulula, kulichina, kulihandununa, navana vamuujila chinanehe ukalu waunene chikuma kuli visemi navana.

2 Chisemi umwe wapwevo uze apwa uka wenyi ambile ngwenyi: ‘Ngwapwa ngutuliwe wamyaka yakusemuka 28, ngukwechi nawa vana vavali. Ngwatwama nachinyengo mwomwo kangwasaka ngulele vana vami chakuhona sevoko. Chili nakusoloka jino nge kakweshi naumwe anguzakamako. Vana vami veji kungumonanga kakavulu nangulila kaha cheji kuvakwatanga kumichima.’ Kuwezela kukulipika chavo namichima yamatoto, yakulihana milonga vavene, nakutwama uka, visemi vaze vapwa uka wavo vavavulu veji kumonanga ukalu wakuya nakuzata milimo kweka nakuzata nawa milimo yahembo. Chisemi umwe ngwenyi: ‘Chisemi kupwa uka chinalifwane vene namutu mwazazata kwakwila jingunja ali nakwasa mwilu. Hanyima yakulilongesa tukweji vatanu naumwe, muhasa jino kwakwila jingunja jiwana halwola lumwe. Kaha muchifuma hakulinga ngocho, mutu weka mwakwashila ngunja yeka yayihya!’

3 Vakweze vamujitanga jikwechi chisemi umwe, kakavulu vakwechi ukalu wavo navakivo nawa. Michima yinahase kulwa chikuma kachi nge navakasumuka chisemi umwe nafumuho chipwe nafu. Vakweze vavavulu veji kuyandanga chikuma nge chisemi umwe mwafumaho.

4. Twejiva ngachilihi ngwetu Yehova azakama jitanga jikwechi chisemi umwe?

4 Jitanga jachisemi umwe kujapwilenga namumyaka yaMbimbiliya. Mazu-vasoneka anahanjika kakavulu hali “mwana wakuzeneka ise” kaha “[na]pwevo watuliwe.” (Kulovoka 22:22; Lushimbi lwamuchivali 24:19-21; Yopa 31:16-22) Yehova Kalunga kapwilenga nakanengauli kuukalu wavoko. Muka-kwimba jisamu amuvulukile Kalunga kupwa “Ikiye Ise yavaze vazeneka masevo, Ikiye muka-kuyula vatuliwe jamapwevo.” (Samu 68:5) Pundu vene, Yehova achili nakuzakama jitanga jachisemi umwe noholyapwa! Enga, Mazu enyi akwechi jishimbi jakuvakafwa mangana vahase kufukila.

MWAKUHASHILA VIKILIKITA VYAHAZUVO

5. Ukalu muka watete navahasa kumona visemi vaze vapwa uka wavo?

5 Achishinganyeke hamulimo wakulama zuvo. Pwevo umwe wakulukuluka ambile ngwenyi: ‘Lwola lwaluvulu unahase kushinganyeka ngwove kachi ngwapwanga nalunga, chikumanyi halwola minyau yove nayiputuka kuneha vyema oloze ove kutachikiza okwo vili nakufuma nduma.’ Namalunga vaze valilukulula chipwe vanafwisa navakivo nawa vanahase kuyanjiwa namilimo yayivulu yahazuvo yize vatela jino kulinga. Kuluwangana chavyuma muzuvo, cheji kulingisanga vana kupwa vachiwomawoma nakuhona kutwama mukuunda.

6, 7. (a) Chakutalilaho muka chamwaza chize emika “pwevo wakushishika” atwama mumukanda waVishimo? (b) Kuzakama chikuma milimo yahazuvo chinahase kukafwa ngachilihi hajikanda jikwechi chisemi umwe?

6 Chuma muka nachihasa kukafwa? Achitale hachakutalilaho vasolwele kuli “pwevo wakushishika” valumbununa hali Vishimo 31:10-31. Ocho kutohwa kana chamilimo yamwaza alingile—yakulanda nakulandulula, kutonga vyuma, kutelejeka, kulanda vyuma vyakulaminamo jimbongo, kulima, nakutala hakusekasana. Chuma muka chamukafwile kulinga vyosenevi? Apwile nakukilikita chikuma, nakuzata milimo swi nakukutoka chalikumbi nakuhinduka nawa chimenemene mangana aputuke kuzata milimo yenyi. Apwilenga nakulongesa vyuma kanawa, nakupangilako vakwavo milimo imwe nakulizachila milimo yeka yikwavo. Shikaho kumana vamwalishilile!

7 Nge wapwa uchisemi watwama uka wove, kaha watela kuzata nangolo hamilimo yove yahazuvo. Suuluka namilimo kana, mwomwo cheji kulingisanga vana kupwa vakuwahilila. Kuliwahisa chimweza nakulongesa vyuma kanawa chapwa chachilemu. Mbimbiliya yahanjika ngwayo: “Vishinganyeka vyamuka-unyongochima navitwala kuvyuma vyakulisala.” (Vishimo 21:5) Chisemi umwe walunga uze apwa uka wenyi alitavilile ngwenyi: “Kangweshi kushinganyeka havyakulyako swi noho ngunevwila zala.” Oloze jino kulya chakuwahisa kanawa chikiko cheji kununyisanga nakwivwisa chipepa kuhambakana chakwijiva kutonda mulumbushi kaha. Muhasa nawa kulilongesa milimo yikwavo yayihya yakumavoko. Hakwihula masepa vakunangakana, namikanda yalumbununa mwakulingila vyuma, kaha navaze vapwa vakuluwa muvyuma, visemi vamapwevo vamwe vaze vatwama uka wavo vanalinangula mwakufunjikila vyuma, mwakusokekela miyengo, namwakuwahishila ukalu umwe waundende kuminyau.

8. Vana vaze vakwechi chisemi umwe vanahase kukafwa ngachilihi hazuvo?

8 Uno chili kanawa kulomba vana vakukafwe tahi? Chisemi wapwevo umwe uze apwa uka wenyi ashinganyekele ngwenyi: ‘Musaka kachi kuzata milimo yachisemi mukwavo uze katwamahoko kuchina kuvahana vana milimo yayinene.’ Chuma kana chinahase kupwa chamangana oloze pamo kakavulu kacheshi kuhasa kuvevwisa vana kuwahako. Vakweze vapwilenga nakwivwa Kalunga woma kumyaka yamuMbimbiliya vavahanyinenga milimo yakulinga. (Kuputuka 37:2; Mwaso waSolomone 1:6) Ngachize, numba tuhu watela kuzangama kuhona kuvalemuwisa chikuma vana namilimo, oloze watela kuvahana milimo yakutala hakukosa malonga nakuwahisanga muzuvo yavo. Jino chuma muka nachimihonesa kupwanga nakulingilanga hamwe milimo imwe? Kulinga ngocho chinahase kumivwisa kuwaha chikuma.

UKALU WAKUWANA MUUYOYELO

9. Mwomwo ika visemi vamapwevo vaze vapwa uka veji kuwananga ukalu wajimbongo?

9 Visemi vavavulu vaze vapwa uka wavo veji kuwananga ukalu wakuwana jimbongo jakutamo, kaha vasanda jamapwevo vakwechi vana vakuhona masevo vakwechi chikupu ukalu wavo wakulipwila.a Mafuchi aze atwama nakukafwa chakufuma kufulumende, chapwa chamangana kuli vakivo kuya vavakafwe, nge chinahashiwa swi vene noho navakawanyina milimo. Mbimbiliya yeji kukafwanga vaka-Kulishitu kutambula vyuma kana kachi nge nachisakiwa kulinga ngocho. (Wavaka-Loma 13:1, 6) Vatuliwe navaze valukuluka vakwechi ukalu woumwe. Vavavulu vaze vanalikanjikiza kuya nakwingila milimo hanyima yakutwama myaka yayivulu hembo nakutala zuvo, veji kuwananga kaha milimo yajimbongo jajindende kaha. Vamwe veji kweseka kuzachila haukalu wavo hakwingila milimo ize navahasa kuzata, oku vali nakuvalongesa chipwe kwingila mushikola yakulilongesa milimo mumakumbi amandende.

10. Chisemi wapwevo mwahasa kulumbununa ngachilihi vyuma vyatela kumulingisa kwingila milimo?

10 Kanda nachikukomwesako chipwe kukulingisa ulivwe nge uli namulonga, omwo vana vove navahona kupwa vakuwahilila hakutonda chove milimo. Oloze watela kulumbununa ovyo watela kuya nakuzachila milimo, nakuvakafwa vatachikize nge Yehova asaka yove kuvatalila vakivo vyuma vyavo. (WaChimoteu 1, 5:8) Kutwala muze jino, vana vavavulu veji kwalumukanga. Oloze, watela kupwanga navo lwola lwaluvulu kweseka omwo milimo yove yayivulu nayikuhanyina lwola. Kuvazakama kana chazangi chinahase nawa kukafwa kukehesako ukalu wakuwana jimbongo jakuzachisa mutanga.—Vishimo 15:16, 17.

IYA ATELA KULAMA VAKWAVO?

11, 12. Jingiza muka vatela kulama visemi vaze vapwa uka wavo, kaha navahasa kulinga ngachilihi ngocho?

11 Chapwa hichisemwa kuli visemi vaze vatwama uka wavo kupandama chikuma kuli vana vavo, oloze vatela kuzangama kuchina kujiha ngiza ize ahaka Kalunga mukachi kavana navisemi vyavo. Chakutalilaho, ukalu waunene unahase kwiza kachi nge chisemi wapwevo uze atwama uka wenyi mwatenga mwanenyi walunga kupwa ikiye mutwe wahazuvo, chipwe kulingisa mwanenyi wapwevo kupwa mwahilanyo lyenyi, nakumulemuwisa jino navihande vyakuswamana. Kulinga ngocho kachapwa chakutamoko, kaha chinahase kuyanjisa nakuluwanganyisa vana.

12 Vafwelelese vana vove ngwove, ove hakupwa uchisemi, nauvazakama—keshi vakivo vatela kukuzakamako. (Esekesako Wavaka-Kolinde 2, 12:14.) Hamwe nahamwe musaka kachi vakuhane punga chipwe kukukafwa. Yako kuli vakulwane vaka-Kulishitu chipwe pamo kuli mapwevo vakukola vaka-Kulishitu, keshi kuli vana vavandendeko.—WaChituse 2:3.

KUPWANGA NAKUVAZANGAMISA

13. Ukalu muka uze nahase kuwana chisemi wapwevo hakuzangamisa vana?

13 Lunga vanahase kumuchina ngwavo mwavazangamisa, oloze kaveshi kulinga ngocho kuli pwevoko. Chisemi umwe wapwevo uze atwama uka wenyi ambile ngwenyi: “Vana vami vamalunga vali namijimba namazu amalunga vakukola. Shimbu jimwe chapwa chachikalu kuvahana jishimbi chipwe kusolola nge kawavevwa womako.” Kaha nawa pamo uchili nachinyengo chakufwa chamuka-mahyove uze wazangile, chipwe kulivwa nge uli namulonga, chipwe kupwa namatoto akufwa chaulo wenu. Nge muvosena muchili nangolo havana, muhasa pamo kuchina ngwove mwanove mwakasaka kutwama kaha nauze apwilenga muka-mahyove. Evi vyuma kana vinahase kulingisa chipwenga chachikalu kuli ove kuzangamisa kanawa vana.

14. Vishinganyeka vika vyambwende kupandama kukuzangamisa vize vatela kupwa navyo visemi vaze vapwa uka wavo?

14 Mbimbiliya yamba ngwayo “mwana vaneche tuhu mwakamwivwisa naye sonyi.” (Vishimo 29:15) Yehova mwakakukafwa hakutunga nakuzamisa jishimbi jatanga, ngocho kawatela kwechelela vana mwomwo yakulivwa ngwove ukwechi mulonga, chipwe mwomwo yakwivwanga kumuchima vangu, numba kwivwa womako. (Vishimo 1:8) Kanda ukazomboka jishimbi jamuMbimbiliyako. (Vishimo 13:24) Twalangaho lika kuzachisanga mangana nakupwa uwakuzama mbe. Kutwala muze jino, vana vanahase kukakwivwilila. Chipwe ngocho, watela lika kuzakama vishinganyeka vyavana vove. Chisemi umwe walunga uze apwa uka wenyi ngwenyi: “Kuzangamisa chami chapwilenga nakutambukila hamwe nakuvevwilila, mwomwo yakujimbalisa nevo. Ngweji kuvahanjikisanga lwola lwosena. Tweji kushimutwilanga chikuma halwola tweji kuwahisanga kulya chetu chachingoloshi. Halwola kanelu hakiko veji kungulwezanga vyuma vyamumichima yavo.”

15. Visemi vaze valilukulula vatela kulihenda kuvyuma vika omwo navahanjikanga kuli uze apwilenga muka-mahyavo?

15 Nge mwalilukulula, kusaula uze apwilenga muka-mahyove kacheshi kakukafwa numba hahandendeko. Kulikokojwesa chavisemi cheji kukolesanga kumichima yavana kaha vana vanahase kwecha kumilemesa. Shikaho, mwatela kulihenda kuhanjikiso yakufutulula yakufwana nge: ‘Enu mwapwa vene ngana mwasenu!’ Numba tuhu uze apwilenga muka-mahyove akupihishile, oloze hanga apwa lika chisemi chamwanove, uze atela zangi, kuzakama, nakuzangamisa chayenu visemi muvosena.b

16. Kuwahisa muka chakushipilitu chize chatela kuzata lwola lwosena hakuzangamisa vana muzuvo muze mwatwama chisemi umwe kaha?

16 Nganomu vanashimutwila lyehi mutupetulu vanafumuko, kuzangamisa chapwa kulongesa mutu nakumulonga jindongi, keshi kwijiva kuzakula kahako. Munahase kuhonesa ukalu wauvulu nge namunoneka kanawa kulilongesa vyuma vyakushipilitu. (Wavaka-Fwilipi 3:16) Kuyanga lwola lwosena kukukunguluka chavaka-Kulishitu chapwa chachilemu. (WavaHepeleu 10:24, 25) Omu mukiko muchalema nawa nachilongesa chaMbimbiliya chatanga. Enga, kupwanga nakulilongesa kanechi lwola lwosena kachapwa chachashiko. Chisemi wapwevo umwe wamwenemwene ngwenyi: ‘Hakukumisa kuzata milimo yahalikumbi, mufwila chikupu kunoka. Oloze ngweji kuwahisanga vishinganyeka vyami mangana ngulilongese namwanami wapwevo, hakutachikiza ngwami hichuma chatela kulingiwa. Eji kulivwisanga kuwaha chilongesa chatanga!’

17. Natuhasa kulinangula vyuma vika kufuma kujila vamulelele sepa lyaPaulu, Chimoteu?

17 Sepa lyaPaulu, Chimoteu, vamulongesele chikupu mujishimbi jamuMbimbiliya kuli naye nakaka yenyi wapwevo—oloze keshi kuli iseko. Oloze, Chimoteu ejile nakupwa himuka-Kulishitu wakukupuka chiyovo! (Vilinga 16:1, 2; WaChimoteu 2, 1:5; 3:14, 15) Nayove unahase kufwelela kukisula chambwende omu mukilikita nakulela vana vove “mukuzangamisa namukuhuhumuna chakuli Mwata.”—Wavaka-Efwesu 6:4.

KUFUNGULULA ULI

18, 19. (a) Uli weji kwizanga ngachilihi kuli chisemi uze atwama uka wenyi? (b) Punga muka vahana kukukafwa mutu ahonese muchima wakufwila vyuma vyahamavu?

18 Chisemi umwe wapwevo uze atwama uka wenyi ayayavalile ngwenyi: “Omwo ngweji kukindulukanga kuzuvo nakuwana jimbango jiwana kaha hwo, kaha nawa vana vosena vanasavala lyehi, uli weji kungukwatanga chikuma.” Enga, uli ukiko ukalu waunene vatwama nawo visemi vaze vatwama uka. Chapwa chisemwa chavatu kufwila kupwa nausepa uzuma nakulikata chize chatwama muulo. Uno mutu atela kwijiva kuhonesa ukalu kana chakuhona kuzakama vyuma vinahase kusolokaho tahi? Mumakumbi akaposetolo Paulu, vatuliwe vamwe vavakweze vapwilenga “[naku]lenga kwavo nakusekesa Kulishitu.” (WaChimoteu 1, 5:11, 12) Chapwa chaponde chikuma kwechelela kufwila chetu chachipi kuluwanganyisa vyuma vyakushipilitu.—WaChimoteu 1, 5:6.

19 Lunga umwe muka-Kulishitu ambile ngwenyi: “Uvumbi watwama najingolo, oloze mutu nahase kuufungulula. Omwo muputuka kushinganyeka hachuma kana, kanda kushimbula nakuchishinganyekako. Watela kuchifumisa muvishanganyeka. Kutetela mwanove cheji kukafwanga nachikiko nawa.” Mazu aKalunga amba ngwawo: ‘Jihenu vyuma vyakumijimba yenu nakufwila vyuma vyavipi.’ (Wavaka-Kolose 3:5) Nge musaka kujiha peha yove yakufwila vyakulya, kutala mutanga jimangazini jili namivwimbimbi yili nakusolola kulya chamwaza, chipwe kulikata navatu vaze vejiva kuhanjika lika havyakulya nyi? Chijilocho! Chochimwe lika navyuma vili hano hamavu.

20. (a) Ponde muka yeji kuvavandaminanga vaze veji kulinganga usepa wakufwila kukalimbata navatu vaze kanda vetave? (b) Vatu vaze vatwama uka wavo vanalipikinga ngachilihi nauli mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga namumakumbi ano?

20 Vaka-Kulishitu vamwe vanaputuka usepa wakufwila kukalimbata navatu vakuzeneka kwitava. (Wavaka-Kolinde 1, 7:39) Uno kulinga ngocho chahonesa ukalu wavo tahi? Nduma. Pwevo umwe muka-Kulishitu uze alukuluka ahuhumwine ngwenyi: “Kwatwama chuma chachipi chikuma chahambakana nahakulitwamina tuhu ujike. Chapwa kusomboka kumutu wakuhenga!” Vatuliwe vaka-Kulishitu vamulikulukaji lyamyaka lyakulivanga vevwilenga navakivo nawa uli, oloze vaze vapwilenga namangana valihanyine milimo vavene ‘yakuzumbula vangeji, kusanyisa vaka-kujila kumahinji avo, nakukafwa vaka-kuyanda.’ (WaChimoteu 1, 5:10) Vaka-Kulishitu vakushishika vaze vanavandaminanga myaka yayivulu mangana vakawane vaze navakapwa vaka-mahyavo vakomoka Kalunga, vanalihanenga vavene milimo yakuzata. Tuliwe umwe muka-Kulishitu wamyaka yakusemuka 68 aputukile kuyanga nakutambukila vakwavo vatuliwe nge nevu uli. Ikiye ambile ngwenyi: “Ngwawana nge hakutambukila vakwetu, nakulizachila milimo yami yahembo nakulizakama kushipilitu, ngweji kuhonanga kupwa nalwola lwakwivwa uli.” Kulongesa vakwetu vyaWangana waKalunga ukiko mulimo wamwaza chikuma.—Mateu 28:19, 20.

21. Kulomba nakulikata navatu vamwaza vinahase kukukafwa ngachilihi kuhonesa uli?

21 Pundu vene, kakwatwama kafuta kakuhonesa uliko. Oloze mutu nahase kumika nangolo jaYehova. Ngolo kana jeji kwizanga nge muka-kulishitu mwapwanga “[na]kulembelelanga nakulomba naufuku namusana.” (WaChimoteu 1, 5:5) Kulembelela chapwa kulifukula, enga, kulomba vakukafwe, pamo nakuteta chikuma namasoji. (Esekesako WavaHepeleu 5:7.) Kuhingununa muchima wove kuli Yehova “ufuku namusana” chinahase kukukafwa chikupu. Chikwavo nawa, kulikata navatu vambwende chinahase kuhonesa uli. Kukulikata navatu vamwaza, mutu nahase kuwanako “lizu lyamwaza” lyakumukolezeza valumbununa hali Vishimo 12:25.

22. Omwo uli nawiza lwola hilwola, vyuma muka watela kushinganyeka numba chikukafweko?

22 Kachi nge uli naukukwatanga nganomu nganomu—nge naukukwata chikupu—watela kwanuka ngwove kakweshi mutu atwama nakuyoya chakuzeneka ukaluko. Enga, “muli vandumbwenu” muli ukalu wakulifwana nawenu. (WaPetulu 1, 5:9) Kanda kutokomenyanga havyuma vyakunyimako. (Muka-kwambulula 7:10) Tala hamukana wavyuma weji kulivwisanga kuwaha. Chachilemu chikumanyi shina kukilikita nakulama kulonga chove nakulingisa muchima waYehova kuwaha.—Vishimo 27:11.

MUJILA NAVAHASA VATU VEKA KUKAFWA

23. Chilika muka vatwama nacho vaka-Kulishitu kuvisemi vaze vatwama uka wavo muchikungulwilo?

23 Kukukundwiza nakukukafwa kuli vakwenu vaka-Kulishitu hichuma chandando yayinene chikuma. WaYakova 1:27 wamba ngwawo: “Kuzachila Kalunga chitoma chakuzeneka kupihya kumeso aKalunga Setu chikiko vene kwalakana vana vavanginga navatuliwe muluyando lwavo.” Eyo, vaka-Kulishitu vatwama nachilika chakwalakana jitanga jize jikwechi chisemi umwe kaha. Echi kukafwa kana tunahase kuchisolola mujijila muka?

24. Mujijila muka vanahase kukafwilamo jitanga jakukalikiza jize jikwechi chisemi umwe?

24 Vanahase kuhana vyuma vyakulikafwa navyo kumujimba. Mbimbiliya ngwayo: “Wose ali navyuma vyahano hamavu, kaha mwamona ndumbwenyi ali nakukalikiza, himwakana kumwivwila keke, kumana, zangi yaKalunga yatwama muli ikiye numba?” (WaYowano 1, 3:17) Lizu lyachiHelase valumuna ngwavo “mwamona” kalyalumbununa kutala mutu nachilezako, oloze kumushishika kanawa. Echi chili nakulumbununa nge muka-Kulishitu wakeke mwalivanga chatete kumona tanga omwo yili, navyuma yili nakusaka. Nyi pamo vali nakusakiwa kuvahana jimbongo. Vamwe navatela kaha kuvawahishilako vyuma vyamuzuvo. Chipwe navasakwilila kuvasanyika kukulya chipwe kuchiwanyino chakuhemahema kaha.

25. Vakwavo vaka-Kulishitu vanahase ngachilihi kuvevwila keke visemi vaze vapwa uka wavo?

25 WaPetulu 1, 3:8 wamba nawa ngwawo: “Enu muvosena pwenunga namuchima umwe, muvaka-kulivwila keke navakwenu, muvaka-kulizanga muundumbwenu namichima yayivwovu.” Chisemi wavana vatanu naumwe uze atwama uka wenyi ambile ngwenyi: ‘Chili nakungukaluhwila kaha shimbu jimwe chili nakungunehelanga chinyengo kumuchima. Oloze, shimbu jimwe vandumbwami vamalunga chipwe vamapwevo vanakwambanga ngwavo: ‘Joan, uli nakuzata mulimo wamwaza chikuma. Naukakunehela nganyo kweseka nakukilikita chove.’ Cheji kukafwanga chikuma hakwijiva nge vakwenu vali nakukushinganyeka kaha nawa vakuzakama.’ Vakulwane vamapwevo vaka-Kulishitu vanahase kukafwa chikuma vakweze vamapwevo vaze vapwa visemi oloze vali uka wavo, kuvevwililanga omwo navavalweza ukalu wavo uze navevwila sonyi kuushimutwila nalunga.

26. Malunga vaka-Kulishitu vakukula vanahase kukafwa ngachilihi vana vakuzeneka masevo?

26 Vakulwane vamalunga vaka-Kulishitu vanahase kukafwa mujijila jikwavo. Yopa, lunga wakwoloka ambile ngwenyi: “Ngwavayowelenga . . . navaze vazenekele masevo nawa navaze vazenekele vaka-kuvakafwako.” (Yopa 29:12) Vakulwane vamalunga vaka-Kulishitu vamwe makumbi ano navakivo nawa vali nakuzakama kanawa vanyike vaze vazeneka masevo nakuvasolwela “zangi yakufuma mumuchima utoma,” mujila yakutamo. (WaChimoteu 1, 1:5) Vanahase kuwahisa kupwanga nakuzata navanyike kana ava mumulimo wauKulishitu nakuvasanyikanga kuchilongesa chavo chatanga chipwe kuvyuma vyakulihizumuna, chakuzeneka kuliula jitanga javo. Zangi kana yinahase kuyovola kanyike azeneka ise kufuma kukuhungumuka.

27. Visemi vaze vapwa uka wavo vatela kufwelela kukafwa chakufuma kulihi?

27 Chipwe ngocho, visemi vatwama uka wavo vatela ‘kulimbachila viteli vyavo vavene’ hamilimo kana. (Wavaka-Ngalesha 6:5) Chipwe ngocho, vanahase kupwa nazangi yavandumbwavo vaka-Kulishitu nazangi yaYehova Kalunga ivene. Mbimbiliya yamuvuluka ngwayo: “Eji kukwachisangava vazeneka masevo navatuliwe.” (Samu 146:9) Jitanga jikwechi chisemi umwe jinahase kufukila, omu mwajikundwiza nazangi Yenyi!

[Kwinyikila chamwishi]

a Kachi nge mukweze muka-Kulishitu mwatambula lijimo mwomwo yaujila, chikungulwilo chavaka-Kulishitu kacheshi kwechelela vyuma kanako. Oloze nge mwapihilila nakwalumuka, kaha vakulwane vamuchikungulwilo navatu veka vamuchikungulwilo vanahase kumukafwa.

b Katweshi nakuhanjika hachihande chakutela kukinga mwana kufuma kuli chisemi uze eji kumuyanjisangako. Kaha nawa nge uze chisemi mukwavo mwafwila kuzeyesa ngolo jove jakulela mwana, hakusaka pamo alingise mwana mangana akuseze, nachiwaha kuhanjika namasepa vakulindunuka vakufwana nge vakulwane vamuchikungulwilo mangana vakuhane punga yakuhasa kumona mwakutalila hachihande kana.

JISHIMBI KANEJI JAMUMBIMBILIYA NAJIHASA NGACHILIHI KUKAFWA . . . VISEMI NAVANA KUPWANGA NAKUTALA HAUKALU WAMUJITANGA JIKWECHI CHISEMI UMWE?

Yehova Kalunga ikiye “ise yavaze vazeneka masevo, Ikiye muka-kuyula vatuliwe jamapwevo.”—Samu 68:5.

Kuliwahisa chimweza chapwa chachilemu kukufukila.—Vishimo 21:5.

Yehova eji kukundwizanga lisesa lyachisemi lyakuzangamisa mujila yakutamo.—Vishimo 1:8.

Vatuliwe jamapwevo vaka-Kulishitu vamangana veji kulingisanga mumilimo yamwaza nakupwanga nakulomba lika.—WaChimoteu 1, 5:5, 10.

Kuzakamanga “vana vavanginga navatuliwe” chapwa hichihanda chakulemesa Kalunga chamuchano.—WaYakova 1:27.

[Lipwata halifwo 112]

Vyumovyo Vatela Kulinga Vana

Kutala noko chipwe iso apwa uka wenyi tahi? Nge ngocho, kaha vyuma vika watela kulinga mangana umukafwe? Chuma chimwe watela kulinga shina kumwononoka. Mujimba numba kupwa chenyi mutu wapwevo kavyeshi kuhana lisesa kuli mwana mangana ‘aseze jishimbi janayeko.’ (Vishimo 1:8) Yehova akuhana lushimbi lwakupwanga nakwononoka, kaha kulinga ngocho jino nachikakunehela kuwahilila.—Vishimo 23:22; Wavaka-Efwesu 6:1-3.

Pwakonga nakulishinganyekela ove ivene vyuma watela kulinga, nakupwanga umuka-kusakwilila. Tony ambile ngwenyi: “Mama azata muchipatela, ngocho uvwalo wenyi wakuzachisa vatela kuungomala. Shikaho ngweji kumungomalilangawo. Ngweji kuchilinganga mwomwo cheji kukafwanga mama.” Chisemi umwe wapwevo uze apwa uka wenyi, ngwenyi: “Omwo ngweji kwilavanga kumuchima chipwe kwivwa kupihya hakuhiluka kwimbo, mwomwo yaukalu umwe ngwapwanga nawo kumilimo mukachi kalikumbi—muwana jino likiko nawa likumbi mwanami wapwevo nasakula awahise mesa nakuwahisa kulya chachingoloshi.”

Anuka ngwove kulivwasana chapwa chachilemu. Hakukumisa kuzata chikuma mukachi kalikumbi, chinahase kupwa chachikalu kuli chisemi chove kulongesa chilongesa chatanga chaMbimbiliya. Nge kamweshi kulivwasanako kaha vyuma navipihya jino chikuma. Pwako uwakulizanga omwo lwola lwakulinangula naluheta. Livange kuliwahisa chimweza vyuma namushimutwila. Nge mupwanga nakwononoka, nakusakwililanga vyuma, nakulivwasana nachisemi chove, mukahasa kumwivwisa kuwaha, kaha chachilemunyi mukevwisa naKalunga kuwaha.

[Muvwimbimbi halifwo 107]

Pwenunga hamwe lwola lwaluvulu navana venu

[Muvwimbimbi halifwo 109]

Enu vana, mwatela kwivwililanga visemi vyenu vaze vatwama uka wavo

[Muvwimbimbi halifwo 110]

Chikungulwilo kacheshi kuliula “vatuliwe” navana ‘vaze vazeneka masevo’

    Mikanda yaLuvale (1982-2025)
    Soka
    Sokolola
    • Luvale
    • Hana
    • Sakula Viunasake
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Jishimbi Jamwakuzachishila Keyala
    • Mukanda waJishimbi
    • Kukinga Mijimbu
    • JW.ORG
    • Sokolola
    Hana