BUK MOKWONGO MAR RUODHI
1 Koro, Ruoth Daudi noti+ kendo hike noniang’, ma kata ka noume gi lewni, ne ok oyud liet. 2 Omiyo, jotichne nonyise kama: “Yienwa wamanyni nyako moro ma silili mondo obi oriti. Obiro nindoga buti mondo iyud liet.” 3 Ne giwuotho e piny Israel duto ka gimanyo nyako ma jaber mi ne giyudo Abishag+ nya Shunem+ kendo ne gikele ir ruoth. 4 Nyakono ne jaber ahinya, kendo en e ma norito ruoth. Kata kamano, ruoth ne ok oriwore kode.
5 Gie kindeno, Adonija+ wuod Hagith nochako ng’awore kowacho niya: “An e ma adhi bedo ruoth!” Ne en gi gari, joidh farese, kod ji 50 ma ringo e nyime.+ 6 Kata kamano, wuon-gi ne pok ochomega* gi wachno ka penje ni, “Ang’o momiyo itimo magi duto?” Ne en wuoyi ma jachia ahinya, kendo nonyuole bang’ Absalom. 7 Nowuoyo gi Joab wuod Zeruya kod Abiathar+ jadolo mi ne gikonyo Adonija kendo riwe lwedo.+ 8 Kata kamano, Zadok+ jadolo, Benaya+ wuod Jehoyada, Nathan+ janabi, Shimei,+ Rei, kod jolweny mathuondi mag Daudi+ ne ok oriwo Adonija lwedo.
9 Chieng’ moro, Adonija notimo misango+ gi rombe, dhok, kod jamni machwe but kidi man Zoheleth machiegni gi En-rogel. Nogwelo owetene duto gi Jo-Juda duto ma jotich ruoth. 10 Kata kamano, ne ok ogwelo Nathan janabi, Benaya gi jolweny mathuondi, kata Solomon owadgi. 11 Eka Nathan+ nopenjo Bathsheba+ min Solomon+ niya: “Be isewinjo ni Adonija+ wuod Hagith osebedo ruoth to Daudi ok ong’eyo wachno kata matin? 12 Koro, bi mondo anyisi gima inyalo timo mondo ires ngimani kod ngima Solomon wuodi.+ 13 Dhi ir Ruoth Daudi mondo inyise kama: ‘Ruoth, donge in e ma nisingorina ni Solomon wuoda biro bedo ruoth bang’i kendo ni en e ma obiro bet e kom-lochni?+ Obet nade ni Adonija e ma koro en ruoth?’ 14 To sa ma pod iwuoyo gi ruoth, abiro luwi mondo asir wecheni.”
15 Omiyo, Bathsheba nodhi ir ruoth kor nindo. Ruoth koro noseti ahinya kendo Abishag+ nya Shunem ne rite. 16 Bathsheba nogoyo chonge piny mokulore e nyim ruoth. Ruoth nopenje niya: “In gi wach mane?” 17 Nodwoke kama: “Ruoth, donge in e ma nisingorina gi nying Jehova Nyasachi ni Solomon wuoda biro bedo ruoth bang’i kendo ni en e ma obiro bet e kom-lochni?+ 18 Koro parie ni Adonija osebedo ruoth to ok ing’eyo wachno kata matin.+ 19 Osegolo misango mar ruedhi, jamni machwe, kod rombe modhuro, mi ogwelo yawuot ruoth, Abiathar jadolo, gi Joab jatend jolweny,+ to Solomon jatichni ok ogwelo.+ 20 Koro ruodha, Jo-Israel duto rito wach moa kuomi mondo inyisgi ni ng’ano ma biro kawo kari. 21 Ka ok itimo kamano ruodha, to an kaachiel gi wuoda Solomon ibiro kwanwa ka jowasik ruoth kisetho.”
22 To ka ne pod owuoyo gi ruoth, Nathan janabi nodonjo.+ 23 Eka nonyis ruoth niya: “Janabi Nathan ni kae!” Nathan nodhi e nyim ruoth mogoyo chonge piny kendo kulore. 24 Nathan nopenjo ruoth kama: “Ruodha, dibed ni iseng’ado ni Adonija e ma biro bedo ruoth bang’i kendo ni en e ma obiro bet e kom-lochni?+ 25 Kawuono osedhi golo misango+ mar ruedhi, jamni machwe, kod rombe modhuro kendo osegwelo yawuot ruoth, jotend lweny, kod Abiathar jadolo.+ Gichiemo kode kuno kendo gimetho ka giwacho kama: ‘Ruoth Adonija mondo odag aming’a!’ 26 To an gi Zadok jadolo, Benaya+ wuod Jehoyada, gi Solomon jatichni, ne ok ogwelowa. 27 Dibed ni ruodha oyie gi wechegi kendo oseyiero ng’at ma biro bet e kom-lochne to ok owachona?”
28 Ruoth Daudi nodwoko kama: “Luongnauru Bathsheba.” Omiyo, nobiro mochung’ e nyim ruoth. 29 Eka ruoth nosingore niya: “Akuong’ora gi nying Jehova, moseresa e masichena duto,+ 30 ni mana kaka ne akuong’ora gi nying Jehova Nyasach Israel ni Solomon wuodi e ma biro bedo ruoth bang’a kendo ni en e ma obiro bedo e kom-lochna, mano e ma nyaka atim kawuononi.” 31 Bathsheba nogoyo chonge piny mokulore e nyim ruoth mowacho niya: “Mad Ruoth Daudi odag aming’a!”
32 Gikanyono, Ruoth Daudi nochiko kama: “Luongnauru Zadok jadolo, Nathan janabi, kod Benaya+ wuod Jehoyada,+ mi ne gibiro. 33 Ruoth nonyisogi niya: “Kawuru jotichna mondo udhi uket Solomon wuoda e nyumbuna*+ kae to udhi kode nyaka Gihon.+ 34 Zadok jadolo gi Nathan janabi biro wire+ kanyo mondo obed ruodh Israel. Kae to gouru tung’ kuwacho niya: ‘Ruoth Solomon mondo odag aming’a!’+ 35 Eka uluwe sa ma oduogo kendo obiro bet e kom-lochna. Obiro bedo ruoth kara, mi anakete jatend Israel kod Juda.” 36 Gikanyono, Benaya wuod Jehoyada nowacho ne ruoth kama: “Amin! Ma di Jehova Nyasachi omi wechego otimre. 37 Jehova mondo obed gi Solomon+ mana kaka ne en kodi, kendo omi loch Solomon obed gi duong’ moloyo mari.”+
38 Eka Zadok jadolo, Nathan janabi, Benaya+ wuod Jehoyada, Jo-Kereth, kod Jo-Peleth+ nodhi ir Solomon ma gikete e nyumbu* mar Ruoth Daudi+ kendo ne gitere Gihon.+ 39 Zadok jadolo nokawo tung’ mar mo+ ma ne nie hema+ mowiro Solomon.+ Eka ne gigoyo tung’ kendo ji duto nokok niya: “Ruoth Solomon mondo odag aming’a!” 40 Bang’ mano, ji duto noluwe ka gigoyo asili ka gigoyo koko kendo ka gimor ahinya, mi piny noyiengni nikech koko margi.+
41 Adonija gi ji duto ma nogwelo nowinjo kokono ka gisetieko chiemo.+ To ka ne Joab owinjo ka tung’ ywak, nowacho niya: “Ang’o momiyo dala opong’ gi koko* kama?” 42 Ka ne Joab pod wuoyo, Jonathan+ wuod Abiathar jadolo nochopo. Eka Adonija nowacho niya: “Donji, nikech in ng’at malong’o kendo ang’eyo ni ikelo wach maber.” 43 To Jonathan nodwoko Adonija kama: “Ok kamano, Ruoth Daudi oseketo Solomon ruoth. 44 Ruoth nooro Zadok jadolo, Nathan janabi, Benaya wuod Jehoyada, Jo-Kereth, kod Jo-Peleth mi ne gikete e nyumbu* mar ruoth.+ 45 Eka Zadok jadolo, gi Nathan janabi ne owire mondo obed ruoth ka gin Gihon. Bang’ mano, ne giduogo gi mor maduong’ kendo mano e momiyo dala opong’ gi koko miwinjono. 46 Solomon sani koro osebet e kom-loch. 47 Bende, jotich ruoth osebiro pwoyo Ruoth Daudi ka giwachone ni, ‘Nyasachi mondo omi nying Solomon obed gi huma kendo lochne obed gi duong’!’ Eka ruoth ne okulore ka en e otandane. 48 Ruoth nowacho bende niya: ‘Opak Jehova Nyasach Israel moseketo ng’at machielo e kom-lochna kendo otimo kamano ka aneno gi wang’a kawuononi.’”
49 Eka luoro nomako ji duto ma Adonija nogwelo, mi ng’ato ka ng’ato nochung’ modhi. 50 Adonija bende nobedo maluor nikech Solomon. Omiyo, nodhi momako tunge kendo mar misango.+ 51 Nonyis Solomon niya: “Adonija luor nikech in. Omiyo, osedhi momako tunge kendo mar misango kowacho ni, ‘Ruoth Solomon okuong’rena mondi ni ok obi nega gi ligangla.’” 52 Solomon nowacho niya: “Ka obedo ng’at makare, to onge kata yie wiye achiel ma biro lwar piny; to ka oyude gi ketho moro amora,+ to nyaka nege.” 53 Kamano, Ruoth Solomon nooro wach mondo odhi oluonge e kendo mar misango. Nobiro mokulore e nyim Ruoth Solomon mi Solomon nonyise niya: “Dhi e odi.”
2 Ka ne Daudi chiegni tho, nochiko Solomon wuode niya: 2 “An koro achiegni tho. Omiyo, bed motegno+ kendo bed dichwo ma jachir.+ 3 Nyaka itim duto kaka owinjore e nyim Jehova Nyasachi kuom wuotho e yorene, kuom mako chikene kod buchene, kendo kuom rito wechene kaka ondik e Chik Musa.+ Kitimo mago duto to ibiro dhi maber* e yoreni duto kod kuonde duto midhiye. 4 Kendo Jehova biro chopo singruok ma notimo koda: ‘Ka yawuoti orito yoregi kendo gidhi nyime luwo chikena gi chunygi duto,+ to kothi e ma nobed e kom-loch mar Israel kinde duto.’+
5 “Bende, ing’eyo gima Joab wuod Zeruya notimona, kod gima notimo ne Abner+ wuod Ner gi Amasa+ wuod Jether ma ne gin jotend jolweny. Nonegogi kochuero remo+ e kinde kuwe, moketo remb lweny e msip ma notueyo e nungone kendo e wuoche ma norwako e tiendene. 6 Ne ni itiyo gi rieko kendo kik iwe odhi e Liel* gi kuwe.+
7 “To nyaka itim maber ne yawuot Barzilai+ Ja-Gilead kendo onego gibed e kind jo ma chiemo e mesani nikech kamano e kaka ne gikonya+ e kinde ma ne aringo Absalom owadu.+
8 “Kik wiyi wil mak ikumo Shimei wuod Gera Ja-Benjamin ma Bahurim nikech ne oyanya gi ayany mager+ chieng’ ma ne aringo ka adhi Mahanaim;+ to ka nobiro romona Jordan, ne akuong’orane gi nying Jehova kama: ‘Ok abi negi.’+ 9 Koro kik iwe mak ikume+ nikech in ng’at mariek kendo ing’eyo gima owinjore itimne. Kik iwe otho gi kuwe ma rembe ok ochuer.”+
10 Kamano, Daudi notho moyike ka ma noyikie kwerene e Dala Daudi.+ 11 Daudi nobedo ruodh Israel kuom higni 40. Ne olocho kuom higni 7 ka en Hebron,+ to higni 33 ka en Jerusalem.+
12 Solomon nobedo e kom-loch Daudi wuon mare, kendo lochne nomedo gurore mos mos.+
13 Bang’ kinde, Adonija wuod Hagith nodhi ir Bathsheba min Solomon mi Bathsheba nopenje kama: “Ibiro gi kuwe, koso?” Nodwoke ni, “Ee, abiro gi kuwe.” 14 Eka nonyiso Bathsheba niya: “Adwaro kwayi gimoro.” Nodwoke ni, “Wach awacha.” 15 Nodhi nyime wachone niya: “Ing’eyo ni an e ma nonego abed ruoth kendo Jo-Israel duto nong’eyo mano.+ To weche nolokore mi owadwa obedo ruoth nikech Jehova ne dwaro kamano.+ 16 Koro adwaro kwayi mana gimoro achiel, to kik itamri.” Bathsheba nonyise ni, “Wach awacha.” 17 Nowachone kama: “Akwayi ni iwuona gi Ruoth Solomon mondo omiya Abishag+ nya Shunem obed chiega. Ang’eyo ni ok obi tami.” 18 Bathsheba nodwoke niya: “Onge wach, abiro wuoyoni gi ruoth.”
19 Omiyo, Bathsheba nodhi ir Ruoth Solomon mondo owuo kode e lo Adonija. Ka ne ruoth onene, ruoth nochung’ modhi romone kendo nokulorene. Eka nobet e kome mar loch mochiko mondo okel kom machielo ne min-gi kendo nobet e bade korachwich. 20 Nowacho ne ruoth kama: “Daher kwayi wach moro matin, to kik itamri.” Omiyo, ruoth nodwoke ni, “Kwaya akwaya minwa, ok abi tamora.” 21 Nonyiso ruoth kama: “Yie mondo Abishag nya Shunem obed chi Adonija owadu.” 22 Eka Ruoth Solomon nopenjo min-gi niya: “Ang’o momiyo ikwayo mondo Abishag nya Shunem obed chi Adonija? Dak ikwayone loch bende?+ Donge en owadwa maduong’+ kendo Abiathar jadolo kod Joab+ wuod Zeruya osedokne?”+
23 Eka Ruoth Solomon nokuong’ore gi nying Jehova kama: “Nyasaye mondo okuma mager ka Adonija ok otho nikech kwayoneni. 24 To koro, akuong’ora gi nying’ Jehova moseguro lochna+ kendo moseketa ruoth kar Daudi wuora, mi oketo dhoodwa e telo+ kaka nosingore, ni Adonija nyaka negi+ kawuononi.” 25 Gikanyono, Ruoth Solomon nooro Benaya+ wuod Jehoyada, mi nodhi monego Adonija.
26 Abiathar+ jadolo to ruoth nonyiso kama: “Dog Anathoth+ e lopeu! Iwinjori gi tho. Kata kamano, kawuono ok abi negi nikech ne iting’o Sandug Singruok mar Jehova Wuon Loch Duto e nyim Daudi wuora+ kendo ne ichandori kode e masichene duto.”+ 27 Omiyo, Solomon noriembo Abiathar mondo kik obed jadolo mar Jehova. Mano nochopo wach ma Jehova nowacho Shilo+ kuom dhood Eli.+
28 Ka ne Joab owinjo wachno, noringo modonjo e hema mar Jehova+ kendo nomako tunge kendo mar misango. Noringo nikech noriwo Adonija+ lwedo to ne ok odok ne Absalom.+ 29 Nonyis Ruoth Solomon niya: “Joab oringo modhi e hema mar Jehova kendo en e bath kendo mar misango.” Omiyo, Solomon nochiko Benaya wuod Jehoyada kama: “Dhi inege!” 30 Benaya nodhi e hema mar Jehova monyiso Joab kama: “Ruoth ochiko ni, ‘Wuog oko!’” Joab nodwoke niya: “Ooyo, an atho mana ka.” Benaya nodhi mowacho ne ruoth weche duto ma Joab nowacho. 31 Eka ruoth nonyise kama: “Timne mana kaka owachono, nege kendo iyike mondo igolna gi od wuora remo ma nochuero kayiem nono.+ 32 Jehova biro chule nikech remo ma nochuero ka nonego ji ariyo makare moloye to Daudi wuora ne ok ong’eyo. Nonego Abner+ wuod Ner jatend jolweny mag Israel+ kod Amasa+ wuod Jether jatend jolweny mag Juda.+ 33 Rembgi mondo obed e wi Joab kod kothe nyaka chieng’,+ to Jehova mondo omi Daudi, gi kothe, gi ode, kod lochne kuwe nyaka chieng’.” 34 Benaya wuod Jehoyada nodhi monego Joab kendo noyike e dalane e thim. 35 Kae to ruoth noketo Benaya+ wuod Jehoyada obed jatend jolweny kar Joab, to Zadok+ jadolo noketo kar Abiathar.
36 Ruoth noluongo Shimei+ mowachone niya: “Ger ot Jerusalem kae mondo idagie, to kik iwuog oko mar dala* kidhi kamoro amora. 37 Chieng’ ma iniwuog king’ado Hoho mar Kidron,+ to ng’e ni ibiro tho kendo rembi nobed e wiyi iwuon.” 38 Shimei nodwoko ruoth niya: “Gima iwachono ni kare. Abiro timo kaka iwacho.” Omiyo, Shimei nodak Jerusalem kuom ndalo mang’eny.
39 To bang’ higni adek, wasumbni Shimei ariyo noringo modhi ir Akish+ wuod Maaka ruodh Gath. Ka nonyis Shimei ni, “Wasumbni magi oringo odhi Gath,” 40 Shimei noidho pundane mapiyo modhi Gath ir Akish mondo oom wasumbnige. Ka ne Shimei oduogo gi wasumbnigo koa Gath, 41 nonyis Solomon ni, “Shimei nowuok Jerusalem modhi Gath, kendo oseduogo.” 42 Eka ruoth noluongo Shimei mopenje kama: “Donge ne amiyo ikuong’ori gi nying Jehova mi asiemi matek ni, ‘Chieng’ miwuok kae midhi kamachielo, to ibiro negi’? Donge ne idwoka ni ‘gima iwacho ni kare kendo abiro timo kamano’?+ 43 Koro, ang’o momiyo ne ok irito singruok ma ne itimo gi nying Jehova kod chik ma ne aketoni?” 44 Eka ruoth nonyiso Shimei niya: “Ing’eyo maber ketho duto ma ne itimo ne Daudi wuora.+ Omiyo, Jehova biro chulo richogo e wiyi.+ 45 To Ruoth Solomon ibiro guedh+ kendo kom-loch Daudi to biro gurore e nyim Jehova nyaka chieng’.” 46 Eka ruoth nochiko Benaya wuod Jehoyada, mi nodhi monego Shimei.+
Kamano, pinyruoth nogurore motegno e lwet Solomon.+
3 Solomon notimo winjruok gi Farao ruodh Misri mi nokendo nyare+ kae to okele e Dala Daudi+ nyaka notieko gero ode owuon,+ gi od Jehova,+ kod ohinga molworo Jerusalem.+ 2 E ndalogo, ji ne pod chiwo misengni kuonde moting’ore+ nikech pok noger ot ne nying Jehova.+ 3 Solomon nodhi nyime hero Jehova koluwo weche ma Daudi wuon mare nochike, mak mana ni nochiwo misengni kuonde moting’ore.+
4 Ruoth nodhi Gibeon mondo ochiw misango kuno nikech kanyo ne nigi duong’* moloyo kuonde duto moting’ore.+ Solomon nochiwo misengni miwang’o 1,000 e kendo ma ne ni kuno.+ 5 Jehova Nyasaye nofwenyore ne Solomon e lek gotieno ka en Gibeon monyise niya: “Kwaya gima idwaro ni amiyi.”+ 6 Solomon nowachone niya: “Ninyiso Daudi wuora ng’wono gi hera ka nowuotho e nyimi gadiera, kotimo makare, kendo ka en gi chuny matir. Kendo isedhi nyime nyise ng’wono maduong’ nyaka kawuononi kendo isemiyo wuode obedo e kom-lochne.+ 7 To koro, A Jehova Nyasacha, iseketa ruoth kar Daudi wuora kata obedo ni pod an mana wuoyi matin kendo ok ang’eyo maber kaka owinjore awuoth e nyimi.+ 8 Iseyiera e kind jogi+ ma gin oganda maduong’ mokalo akwana. 9 Koro, yie imiya chuny mar winjo wachni mondo ang’e ng’ado bura ne ogandani+ ka apogo gima ber kod gima rach.+ Nimar ere ng’ama dinyal ng’ado bura ne oganda maduong’ kama?”
10 Jehova ne mor gi wach ma Solomon nokwayono.+ 11 Nyasaye nonyise kama: “Nikech ikwayo wachni, to ok ikwayo dak aming’a, kata mwandu, kata mondo oneg wasiki, to ikwayo mana rieko mar ng’ado bura kare,+ 12 abiro timo gima isekwayano.+ Abiro miyi chuny mariek kod ng’eyo matut.+ Bende, mana kaka ng’ato pok nobetie machal kodi, onge ng’at ma nochak obedie machal kodi.+ 13 E wi mano, abiro medi gik ma ne ok ikwaya.+ Abiro miyi mwandu gi duong’*+ ma onge ruoth ma nobedie ma rom kodi ka pod ingima.+ 14 To ka iwuotho e yorena kuom luwo chikena mana kaka Daudi wuoru notimo,+ abiro miyo idag aming’a.+
15 Ka ne Solomon ochiewo, nofwenyo ni kare ne en mana lek. Eka nodhi Jerusalem kendo nochung’ e nyim sandug singruok mar Jehova mi nochiwo misengni miwang’o kod misengni mag kuwe+ kendo notimo nyasi ne jotichne duto.
16 E kindeno, mon moko ariyo ma gin ochode nodhi e nyim ruoth. 17 Dhako achiel nowacho kama: “Ruodha, an kod nyawadwani wadak e ot achiel, kendo ne anyuol ka wan kode e odno. 18 Ndalo adek bang’e, en bende nonyuol. Ne wan mana kode ji ariyo, kendo onge ng’ato ang’ata ma ne ni kodwa e ot. 19 To nyathine notho gotieno nikech nonindo kuome. 20 Nochung’ e dier otieno mokawo wuoda ka anindo mi opielo bute,* to wuode motho nopielo buta.* 21 Ka ne achiewo gokinyi mondo adhodh wuoda, ne ayudo kotho. To ka ne ang’iye maber, nafwenyo ni ok en e nyathi ma ne anyuolo.” 22 Kata kamano, dhako machielo nowacho niya: “Ooyo, nyathi mangimani e mara, to mothono e mari!” To dhako mokwongo nodwoko kama: “Ooyo, nyathi mothono e mari, to mangimani e mara!” Kamano e kaka ne gidhi nyime yware e nyim ruoth.
23 Gikone, ruoth nowacho kama: “Ng’ato wacho ni, ‘nyathi mangimani e mara, to mothono e mari!’ to ng’at machielo wacho ni, ‘Ooyo, nyathi mothono e mari, to mangimani e mara!’” 24 Ruoth nowacho niya: “Kelnauru ligangla,” mi ne gikelone. 25 Ruoth nochiko kama: “Poguru nyathi mangimani diere, konchiel umi dhako achiel, to komachielo umi dhako machielo.” 26 Gikanyono, dhako ma ne en min nyathi nosayo ruoth nimar nowinjo ne nyathineno lit. Nowacho ne ruoth kama: “Ruodha, asayi, miye amiya nyathi mangimano! Kik inege ngang’!” To dhako machielono ne wacho kama: “Ok obi bedo mara kata mari! We gipoge apoga diere!” 27 Eka ruoth nong’ado kama: “Miuru dhako mokwongono nyathi mangima! Kik unege ngang’! Nikech en e min mare.”
28 Jo-Israel duto nowinjo bura ma ruoth nong’adono, mi ne giluoro ruoth,+ nikech ne gineno ni Nyasaye omiye rieko mar ng’ado bura.+
4 Ruoth Solomon nolocho e wi Israel duto.+ 2 Magi e jotelo madongo ma noketo: Azaria wuod Zadok+ ne en jadolo; 3 Elihoref gi Ahija yawuot Shisha ne gin jogoro;+ Jehoshafat+ wuod Ahilud ne en jandiko; 4 Benaya+ wuod Jehoyada ne en jatend jolweny; Zadok gi Abiathar+ ne gin jodolo; 5 Azaria wuod Nathan+ notelo ne jodong oganda; Zabud wuod Nathan ne en jadolo kendo ne en osiep ruoth+ 6 Ahishar ne en jatend od ruoth; Adoniram+ wuod Abda notelo ne jo ma nochun mondo oti ne ruoth.+
7 Solomon noketo jotelo 12 e piny Israel duto mondo okel ne ruoth gi joode chiemo. Jatelo ka jatelo noketne dwe moteroe chiemo e higa.+ 8 Magi e nying jogo: Wuod Hur, ne rito piny gode mag Efraim; 9 wuod Deker ne rito Makaz, Shaalbim,+ Beth-shemesh, kod Elon-beth-hanan; 10 wuod Hesed ne rito Aruboth (norito Soko kod piny Hefer duto); 11 wuod Abinadab ne rito Dor, ma ne en piny gode (nokendo Tafath nyar Solomon); 12 Baana wuod Ahilud ne rito Taanak, Megido,+ kod Beth-shean+ machiegni gi Zarethan mwalo mar Jezreel, chakre Beth-shean nyaka Abel-mehola kendo nyaka e piny Jokmeam;+ 13 wuod Geber ne rito Ramoth-gilead+ (norito mier mag hema mag Jair+ wuod Manase man e piny Gilead;+ norito bende alwora mar Argob+ e piny Bashan+ ma ne gin mier 60 madongo mochiel gi ohinga kendo ne gin gi lodi* mag mula miriwo); 14 Ahinadab wuod Iddo ne rito Mahanaim;+ 15 Ahimaaz ne rito Naftali (nokendo Basemath nyar Solomon); 16 Baana wuod Hushai ne rito Asher kod Bealoth; 17 Jehoshafat wuod Parua ne rito Isakar; 18 Shimei+ wuod Ela ne rito Benjamin;+ 19 Geber wuod Uri ne rito piny Gilead,+ piny Sihon+ ruodh Jo-Amor, kod piny Og+ ruodh Bashan. Ne nitie bende jatelo mochung’ ne jotelo mamokogi duto.
20 Jo-Juda gi Jo-Israel ne ng’eny ka kuoyo manie dho nam;+ ne gidak gi kuwe ka gichiemo kendo ka gimetho gi mor.+
21 Solomon nolocho e wi pinje duto chakre Aora*+ nyaka e piny Jo-Filistia, kendo nyaka e tong’ mar piny Misri. Pinjego duto ne chulo osuru kendo notiyo ne Solomon ndalo duto mag ngimane.+
22 Chiemb Solomon ma pile ka pile ne gin rapim* 30 mag mogo mayom, rapim 60 mag mogo mapile, 23 ruedhi 10 mopidhi mobedo machwe, ruedhi 20 mogol e kwath, kod rombe 100, ka ok okwan nyakech, ngau, mwanda modhuro, kaachiel gi winy mopidhi mobedo machwe. 24 Solomon ne locho e pinje duto ma ni loka Aora* gi koni,+ chakre Tifsa nyaka Gaza,+ moriwo nyaka ruodhi ma ne ni loka Aora gi koni. Nobedo gi kuwe e gwenge duto ma nolwore.+ 25 E ndalo duto mag loch Solomon, Jo-Juda gi Jo-Israel nodak gi kuwe chakre Dan nyaka Beer-sheba; ng’ato ka ng’ato e tiend mzabibune kod ng’ope.
26 Solomon ne nigi udi 4,000* moger ne farese mag gechene. Ne en gi farese 12,000.+
27 Jotelogo ne kelo chiemo ne Ruoth Solomon gi ji duto ma ne chiemo e mesane. Moro ka moro ne nigi ting’ mar kelo chiemo e dwe ma noketne ma onge gima orem.+ 28 Bende, ne gitero shairi gi lum mag farese kamoro amora ma gigo dwaroree, kaluwore gi kaka noketnegi.
29 Nyasaye nomiyo Solomon rieko gi chuny mar ng’eyo tiend weche mang’eny ka kuoyo manie dho nam.+ 30 Rieko Solomon nohewo rieko mar ji duto ma ne a yo wuok chieng’ kod rieko duto mar Jo-Misri.+ 31 Noriek moloyo ji duto, riekone noloyo mar Ethan+ Ja-Ezra,* Heman,+ Kalkol,+ kod Darda, yawuot Mahol. Humbe nolandore e ogendni duto ma nolwore.+ 32 Nochuogo* ngeche+ ma romo 3,000 kod wende+ 1,005. 33 Nowuoyo* kuom kit yien duto, gibed sida man Lebanon kata hisobu+ ma dongo e kor ot. Nowuoyo kuom le,+ winy,+ gik mamol,+ kod rech. 34 Ji ne wuok e ogendni duto mondo gibi giwinj rieko Solomon. Ruodhi moa e piny ngima ma nowinjo wach riekone bende nobiro ire.+
5 Ka ne Hiram ruodh Turo+ owinjo ni oket Solomon ruoth kar wuon mare, nooro jotichne ire nikech Hiram ne en-ga osiep Daudi.+ 2 Solomon bende nooro wach ne Hiram+ niya: 3 “Ing’eyo maber ni Daudi wuora ne ok nyal gero ot ne nying’ Jehova Nyasache nikech lwenje ma nolwore koni gi koni nyaka Jehova noketo wasike e tiende.+ 4 To koro, Jehova Nyasacha osemiya kuwe kuonde duto+ kendo aonge gi wasigu kata gimoro amora marach matimore e piny.+ 5 Omiyo, adwaro gero ot ne nying Jehova Nyasacha, mana kaka Jehova nosingo ne Daudi wuora ka nowachone niya: ‘Wuodi ma anaket ruoth kari e ma noger ot ne nyinga’.+ 6 Koro, chik jogi mondo otong’na yiend sida mag Lebanon.+ Jotichna biro tiyo gi jotichni, kendo abiro chulo jotichni kaluwore gi chudo miketo, nimar ing’eyo ni onge ng’ato kuomwa mong’eyo ng’ado yien kaka Jo-Sidon.”+
7 Ka ne Hiram owinjo weche Solomon, nomor ahinya mowacho kama: “Opak Jehova kawuononi nikech osemiyo Daudi wuoyi mariek mondo oloch e wi oganda maduong’ni!”+ 8 Omiyo, Hiram nooro ne Solomon wach kama: “Asewinjo wach miorona kendo abiro kowoni yiend sida kod junipa kaka idwarono.+ 9 Jotichna biro kowo yien-go nyaka e nam kowuok Lebanon, kendo abiro tueyogi mondo gikwang’ e nam nyaka ka ma idwarogie. Jotichna biro gonyogi kanyo kae to ikawogi. In to ibiro chula gi chiemo mar jooda mana kaka akwayi.”+
10 Omiyo, Hiram nochiwo bepe duto mag sida gi junipa mana kaka Solomon ne dwaro. 11 Higa ka higa, Solomon to ne miyo Hiram rapim* 20,000 mag ngano ma joode chamo, gi rapim 20 mag mor zeituni maber moloyo.+ 12 Jehova nomiyo Solomon rieko mana kaka nosingone+ kendo kuwe ne nitie e kind Hiram gi Solomon mi ne gitimo singruok e kindgi.
13 Ruoth Solomon nokawo ji 30,000 e Israel duto moketogi mondo giti tij achuna.+ 14 Ne ooroga ji aluf apar-apar kuomgi Lebanon dwe ka dwe. Ne gitiyo Lebanon kuom dwe achiel kae to gidok yueyo e miechgi kuom dweche ariyo. Adoniram+ e ma nochung’ ne jo ma nochun gi tich. 15 Solomon ne nigi jotich 70,000 ma ting’o osike, kod jopa kite+ 80,000 e gode,+ 16 kaachiel gi jotelo+ 3,300 ma Solomon noketo mondo ochung’ ne jotich. 17 Ruoth nochikogi mi ne gikunyo kite madongo ma nengogi tek+ kendo ne gipayogi mondo oketgo mise+ mar od Nyasaye. 18 Kamano jotij Solomon kod jotij Hiram kaachiel gi Jo-Gebal,+ nopayo kite kendo ne giiko bepe mag gero od Nyasaye.
6 Ka nochopo higa mar 480 bang’ Jo-Israel* wuok Misri,+ ma ne en higa mar ang’wen mar loch Solomon, e dwe mar Zif*+ (ma en dwe mar ariyo), Solomon nochako gero od Jehova.*+ 2 Ot ma Ruoth Solomon nogero ne Jehova borne ne romo bede* 60, lachne bede 20, to borne ka dhi malo bede 30.+ 3 Ne nitie agola+ e nyim ot. Borne ne en bede 20, to mano ne romre gi lach mar ot. Ne en bede 10 kowuok e dhoot nyaka e laru.
4 Noloso dirisni ma konchiel lach to komachielo diny.+ 5 Nogero ohinga moro molworo hekalu gi oko; ohingano nolworo Ka Maler kod Ka Maler Moloyo,+ kendo noloso ute matindo tindo e kinde kanyo.+ 6 Lach mar udi mapiny ne gin bede abich, ma diere ne gin bede auchiel, to ma malo ne gin bede abiriyo. Noloso kuonde mirenjoe bepe e kor odno duto mondo kik gur gimoro e kor hekalu.+
7 Kite ma ne ogergo odno nosepa chuth,+ omiyo onge nyundo kata le kata gir tich moro amora mar nyinyo ma nowinji sa ma ne igero odno. 8 Dhoot midonjogo e udi mapiny ne ni yo milambo* mar hekalu,+ to ne nitie raidhi mogondore midhigo e udi ma diere kod ma malo. 9 Nodhi nyime gero odno motieke+ kendo noumo tado gi bepe mag sida.+ 10 Nogero ute molworo hekalu+ ma borgi kodhi malo ne bede abich-abich kendo ne oriwgi e kor hekalu gi bepe mag sida.
11 Gie kindeno, wach Jehova nobiro ne Solomon niya: 12 “Kuom wach ot migeroni, ka idhi nyime wuotho e yorena kuom rito chikena gi buchena duto,+ to anatimni kaka nasingo ne Daudi wuoru.+ 13 Kendo anadag gi joga Israel,+ kendo ok anawegi ngang’.”+
14 Solomon nodhi nyime gero odno mondo otieke. 15 Nogoyo bepe mag sida e kor ot gi iye. Nogoyo bepe e kor ot chakre piny nyaka malo e tado kendo nogoyo bepe mag junipa e dier ot.+ 16 Nopimo kamoro gi chien e odno ma romo bede 20 mi ogoye bepe mag sida chakre piny nyaka e tado. Kanyo e ma ne en Ka Maler Moloyo.+ 17 Nyime* ma nodong’ ma ne en Ka Maler+ ne en bede 40. 18 Bepe mag sidago nopaye olembe matindo mong’inore ka agwata+ kod maupe mothiewo.+ Iye duto nogoye sida ma onge kidi kata achiel ma ne neno.
19 Kendo noloso Ka Maler Moloyo+ mondo oketie sandug singruok mar Jehova.+ 20 Bor mar Ka Maler Moloyo ne bede 20, lachne ne bede 20, kendo borne ka dhi malo ne bede 20.+ Nomwono iye duto gi dhahabu lilo. Bende nobawo kendo*+ gi yiend sida. 21 Solomon nomwono odno duto gi dhahabu lilo,+ noriwo thiwni mag dhahabu e nyim Ka Maler Moloyo,+ ka ma bende nomwono gi dhahabu. 22 Nomwono odno duto gi dhahabu motieke. Bende, nomwono kendo+ ma ne ni but Ka Maler Moloyo kotiyo gi dhahabu.
23 Noloso jokerubi ariyo+ gi yiend obudo* moketogi Ka Maler Moloyo, moro ka moro ne borne romo bede apar.+ 24 Buomb kerubi konchiel ne romo bede abich to komachielo bende bede abich. Buombene duto koyarore ne gin bede apar. 25 Kerubi machielo bende ne bede apar.* Jokerubi ariyogo ne romre kendo ne gichalre. 26 Bor kerubi achiel ne bede apar, machielo bende kamano. 27 Noketo jokerubigo+ ei Ka Maler Moloyo ka buombegi oyarore. Buomb kerubi achiel nogik e kor ot konchiel kendo buomb kerubi machielo nogik e kor ot komachielo, to buombegi ma diere noromo e dier ot tir. 28 Kendo nomwono dhahabu kuom jokerubigo.
29 Nopayo kido mag jokerubi,+ kido mag yiend othith,+ kod mag maupe+ e kor ot mar Ka Maler kod kor ot mar Ka Maler Moloyo. 30 Nomwono dhahabu e dier ot mar Ka Maler kod mar Ka Maler Moloyo. 31 Ka ma idonjogo e Ka Maler Moloyo, nolosone dhoudi gi bap obudo, gi sirni, kod frem, kaka kare mar abich.* 32 Dhoudi ariyogo nolos gi bap obudo, kendo nopayo kuomgi kido mag jokerubi, gi kido mag yiend othith, kod mag maupe mi omwono dhahabu kuomgi. Notiyo gi nyundo e dwong’o dhahabu mondo omok kuom kido mag jokerubi kod mag yiend othith. 33 Ka ma idonjogo e hekalu* bende noloso gi frem mag yiend obudo ma bethene ang’wen duto ne romre.* 34 Noloso dhoudi ariyo gi bap junipa. Dhoot achiel ne ibano diriyo kendo ne owinyore, kendo dhoot machielo bende ne ibano diriyo kendo nowinyore.+ 35 Nopayo kuomgi kido mag jokerubi, gi kido mag yiend othith, kod mag maupe mi omwono dhahabu kuomgi.
36 Laru ma iye+ nogero gi kite mopa moluow didek kae to oluowe bepe mag sida.+
37 Noket mise mar od Jehova e dwe mar Zif,* e higa mar 4 mar loch Solomon;+ 38 to e higa mar 11, e dwe mar Bul* (ma en dwe mar aboro), notiek ger ot gi gik moko duto kaka nosechan.+ Kamano, nogero odno kuom higni abiriyo.
7 Solomon notieko gero dalane* bang’ higni 13.+
2 Nogero Od Bungu mar Lebanon.+ Borne ne en bede* 100, lachne bede 50 kendo borne kodhi malo bede 30. Ne ogere e wi sirni mag sida mopang e lainde ang’wen; ne opang bepe mag sida+ e wi sirnigo. 3 Noume gi bepe mag sida ma nochan e wi chumbe ma ne ni e wi sirni. Chumbego ne gin 45, to nochan chumbe 15 e lain ka lain. 4 Ne en gi dirisni man gi frem e lainde adek. Dirisa ka dirisa nomanyore gi wadgi. 5 Dhoudi duto kod sirni ne nigi frembe ma bethegi romre,* mana kaka dirisni ma nomanyore e lainde adek bende.
6 Nogero ot machielo miluongo ni Od Sirni.* Borne ne en bede 50 to lachne bede 30. Odno ne nigi agola mochungie sirni kendo nolosne tado.
7 Bende, nogero Od Kom-Loch+ ka ma nong’adoe bura. Niluonge bende ni Od Ng’ado Bura.+ Ne giume gi bepe mag sida chakre dier ot nyaka e tado.
8 Ot ma ruoth ne dhi dakie noger e laru mochiel+ ma ne ni e tok Od Ng’ado Bura. Ne ogere machal gi odno. Nogero ot machielo machal gi odno ne nyar Farao ma nokendo.+
9 Udigo duto ne oger gi kite ma nengogi tek+ ma nopa kaluwore gi pimo ma ne idwaro kendo ne ong’ad bethegi duto gi musmeno mar kite. Kitego nogergo utego chakre misegi nyaka e wiye malo. Bende, gin e ma noti kodgi e gero kuonde mamoko nyaka e laru maduong’.+ 10 Noket mise kitiyo gi kite madongo dongo ma nengogi tek; moko kuom kitego ne romo bede apar, to moko bede aboro. 11 E wi kitego, ne oketie kite mamoko ma nengogi tek kendo mopa kaluwore gi pim midwaro. Bende, noket bepe mag sida. 12 Laru maduong’ ne oger gi kite mopa moluow didek kae to oluowe bepe mag sida mana kaka noger laru ma iye+ molworo od Jehova kod agola.+
13 Ruoth Solomon nooro wach e dala mar Turo mondo oluongne Hiram.+ 14 Ne en wuod dhako moro ma chi liel ma ne wuok e dhood Naftali, to wuon-gi ne Ja-Turo ma ne en jathedh mula.+ Ne en gi rieko, gi ng’eyo,+ kod lony mar loso gimoro amora mar mula. Nobiro ir Solomon motiyone tijene duto.
15 Nothedho sirni ariyo mag mula.+ Moro ka moro borne ne romo bede 18 kendo tol ma ne nyalo lworo kor siro ka siro ne en bede 12.+ 16 Nolenyo mula mi olosogo gik moko ariyo machal gi agulni madongo moketo e wi sirnigo. Bor mar agulu achiel ne romo bede abich, to bor mar agulu machielo bende ne romo bede abich. 17 Nokado thiwni mag mula e kido mar osera* mi obawogi kuom agulni ma ne ni e wi sirnigo;+ moro ka moro ne obawne abiriyo. 18 Noloso lainde ariyo mag komamanga molworogo wi thiwnigo mondo oumgo agulni ma ne ni e wi sirni; notimo kamano gi moro ka moro kuom agulnigo. 19 Agulni ma ne nie wi sirni ma ne nie agola nolos kaka maua kendo borgi ne romo bede ang’wen. 20 Agulni ariyogo ne oket e wi sirni ariyo gi ka ma thiwni mag mula ogikie; bende nochan komamanga 200 e moro ka moro kuom agulnigo.+
21 Nochungo sirnigo e agola mar hekalu.*+ Siro man korachwich* noluongo ni Jakin,* to siro man koracham noluongo ni Boaz.*+ 22 Wi sirnigo ne olos kaka maua. Kendo notieko tich duto mag loso sirnigo.
23 Eka nolenyo mula mi olosogo karaya maduong’ miluongo ni Nam.+ Lach mar dhoge ne romo bede 10, to borne ne bede 5. Tol ma ne nyalo lworo kore ne bede 30.+ 24 Ne olwor bwo dhoge gi maridadi mong’inore ka agwata.+ Noriedgi e lainde ariyo ka iketo maridadi apar e bat achiel-achiel. Namno nothedh gi maridadigo chuth. 25 Nokete e wi ruedhi 12.+ Ruedhi adek nong’iyo yo nyandwat, adek nong’iyo yo podho chieng’, adek nong’iyo yo milambo, to adek nong’iyo yo wuok chieng’; Namno nobet kuom ruedhigo ka yo ka iwgi ochomo diere. 26 Lachne* ne romo lith lwedo ang’wen;* dhoge nolos kaka dho okombe, nochalo gi maua kendo nonyalo ting’o pi ma romo rapim* 2,000.
27 Eka noloso geche*+ apar mag mula. Moro ka moro borne ne en bede ang’wen, lachne bede ang’wen, to borne kadhi malo bede adek. 28 Ma e kaka noloso gechego: Bethegi nolos gi mabede mag mula moket e frembe mag mula. 29 E mabedego, nothedhie sibuoche,+ ruedhi, kod jokerubi.+ Kamano bende e kaka ne othedh frem. Ne othedh maua moriedgi e wi ruedhi kod sibuoche. Noriedgi bende yo ka tiendgi. 30 Moro ka moro kuom gechego ne nigi tiende ang’wen mag mula kod chumbe mag mula moriwogi. Chumbe mag kondene e ma nomako chumbe moriwo tiendene. Chumbe mag kondego e ma nomako besen mar mula kendo noried maupe e bethegi. 31 Noluow besen e dho gari kendo dhoge nodong’ bat achiel ka dhi malo; dho gari nolworore kendo borne ne romo bat achiel gi nus chakre ka ma chumbe mag kondene odolorego nyaka ka ma dhoge ogikie, to dhogeno nothedhie gik moko. Mabede mag mula ma nolosgo bethegi ne romre, to ne ok gin molworore. 32 Tiende ang’wen mag garino ne ni e bethene gi piny, to chumbe ma ne tiendene lwororee nochuogi kuom garino. Bor mar tielo ka tielo ne en bat achiel gi nus. 33 Tiende garino nolos ka mag gach lweny. Gik ma tielogo ne lwororee, rim, chumbe mag tielogo, kod okombene duto nolos gi mula moleny. 34 Ne nitie chumbe ang’wen e konde garino ma ne sire; ne othedhgi kaachiel gi garino. 35 Garino ne nigi dhoge molworore e wiye ma borne ne en nus bat. Nothedh dhogeno gi frembe kod mabede mag mula mi obedo gimoro achiel. 36 E mabedego kod frembego, nothedhie jokerubi, sibuoche, kod yiend othith kuonde ma thuolo ne nitie. Ne othedh maupe molwore.+ 37 Kamano e kaka noloso geche apargo duto;+ nothedhogi machal+ kendo nopimogi marom.
38 Noloso besende apar mag mula;+ moro ka moro ne nyalo ting’o pi ma romo rapim* 40. Besendego dhoggi ne romo bede ang’wen chakre tung’ nyaka tung’. Gari ka gari ne nigi besen achiel. 39 Noketo geche abich e bath ot korachwich, to abich e bath ot koracham, to Nam noketo korachwich kochomo yo milambo.+
40 Bende, Hiram+ noloso besende, opewni,+ kod bakunde.+ Kamano Hiram notieko tich ma Ruoth Solomon nomiye mondo otim e od Jehova.+ 41 Noloso sirni ariyo+ kod gik ma chalo agulni ma ne ni e wi sirnigo, kod thiwni mag mula molos e kido mag osera*+ mondo oumgo agulnigo. 42 Noloso bende komamanga 400+ mondo olier e thiwni mag mula ariyogo. Nochano lainde ariyo mag komamanga kuom thiwnigo mondo oumgo agulni ma noket e wi sirni ariyogo. 43 Noloso geche apar+ kod besende apar+ ma noket kuom gechego, 44 Nam+ kod ruedhi 12 ma noluowie Namno, 45 ndope, opewni, bakunde, kod gik mamoko mitiyogo kanyo. Hiram noloso ne Ruoth Solomon gigo duto gi mula maler mondo oket e od Jehova. 46 Nolosogi e alwora mar Jordan e kind Sukoth gi Zarethan kotiyo gi gik mochue gi lowo.
47 Solomon ne ok opimo gik ma nolosgo duto nikech ne ging’eny miwuoro. Pek mar mula ma ne olosgigo ne ok ong’ere.+ 48 Solomon noloso gik moko duto mitiyogo e od Jehova. Gigo ne gin: kendo+ mar dhahabu, mesa mar dhahabu+ miketoe makate miketo e nyim Nyasaye, 49 kod gige chungo taya+ molos gi dhahabu maler, mi nochungo abich korachwich to abich koracham e nyim Ka Maler Moloyo. Bende, noloso maupe,+ teyni, kod gige simo taya. Giduto nolosgi gi dhahabu.+ 50 Noloso besende, makas mag ng’ado otambi,+ bakunde, okombe,+ kod gik ting’o mach.+ Giduto nolosgi gi dhahabu lilo. Noloso bende rachungi mag dhoudi ma iye mar Ka Maler Moloyo,+ kod rachungi mag dhout hekalu.+ Giduto ne olosgi gi dhahabu.
51 Kamano Ruoth Solomon notieko tich duto mag od Jehova. Kae to Solomon nokelo gik ma Daudi wuon mare nowalo+ mi noketo fedha, dhahabu, kod gik mamoko e kuonde keno mar od Jehova.+
8 E kindeno, Solomon nochoko+ jodong Israel. Nochoko jotend dhoudi duto kod jotelo mamoko mag dhout Israel.+ Ne gidhi ir Ruoth Solomon Jerusalem mondo gigol sandug singruok mar Jehova e Dala Daudi,+ tiende ni Sayun.+ 2 Jo-Israel duto nochokore e nyim Ruoth Solomon e sawo* ma notim e dwe mar Ethanim,* ma en dwe mar abiriyo.+ 3 Omiyo, jodong Israel duto nobiro, kendo jodolo noting’o Sandug Singruok.+ 4 Ne gikelo Sandug Singruok mar Jehova, hema mar romo,+ kod gik maler duto ma ne itiyogo e hemano. Jodolo kod Jo-Lawi nokelogi. 5 Ruoth Solomon gi Jo-Israel duto ma noluong mondo obi ire nochokore e nyim Sandug Singruok. Ne ogol misengni+ mag rombe kod dhok mang’eny ahinya ma ne ok nyal kwan.
6 Eka jodolo notero sandug singruok mar Jehova ka ma nonego obedie. Ne gikete e ot ma iye,+ ma en Ka Maler Moloyo, kendo ne gikete e bwo buombe jokerubi.+
7 Omiyo, buombe jokerubigo noyarore e wi Sandug Singruok mi jokerubigo noumo Sandugno kod ludhe miting’ego.+ 8 Ludhe+ mag sandugno ne boyo ahinya kendo ng’ato ne nyalo neno wigi ka en Ka Maler e nyim Ka Maler Moloyo. Kata kamano, ludhego ne ok nyal nenore gi oko, kendo gin kanyo nyaka kawuononi. 9 Ne onge gimoro ei Sandugno mak mana kite ariyo mopamore+ ma Musa noketo+ ka en Horeb, ka ne Jehova otimo singruok+ gi oganda Israel e kinde ma ne giwuok e piny Misri.+
10 Ka ne jodolo owuok Ka Maler, bor polo+ nopong’o od Jehova.+ 11 Jodolo ne ok nyal dhi nyime timo gimoro amora nikech bor polono, nimar duong’ mar Jehova nopong’o od Jehova.+ 12 Gie kindeno, Solomon nowacho niya: “Jehova nowacho ni obiro dak e mudho mandiwa.+ 13 Asegeroni ot ma nigi duong’ mondo idagie nyaka chieng’.”+
14 Eka ruoth nolokore mi ochako guedho oganda Israel duto ka gichung’.+ 15 Nowacho niya: “Opak Jehova, Nyasach Israel ma nosingo ne Daudi wuora gi dhoge owuon kendo mosechopo wechegi gi lwete owuon kowacho niya: 16 ‘Nyaka ne agol joga Israel e piny Misri, pok ayiero dala moro amora e dhout Israel duto mondo ogernae ot ma nyinga betie,+ to aseyiero Daudi mondo e ma oloch e wi joga Israel.’ 17 Daudi wuora ne dwaro ahinya gero ot ne nying Jehova Nyasach Israel.+ 18 To Jehova nonyiso Daudi wuora niya: ‘Ne idwaro ahinya gero ot ne nyinga, kendo ne itimo maber gombo gima kamano e chunyi. 19 Kata kamano, in ok ibi gerona ot, to wuodi ma ibiro nyuolo e ma biro gero ot ne nyinga.’+ 20 Jehova osetimo kaka nosingo, nimar asekawo kar Daudi wuora kendo abet e kom-loch Israel mana kaka Jehova nosingo. Bende, asegero ot ne nying Jehova Nyasach Israel+ 21 kendo aseloso ka ma iketoe Sanduk moting’o singruok+ ma Jehova notimo gi kwerewa ka ne ogologi e piny Misri.”
22 Eka Solomon nochung’ e nyim kendo mar Jehova e nyim Jo-Israel duto, kae to noting’o bedene malo e polo+ 23 mowacho niya: “A Jehova Nyasach Israel, onge Nyasaye ma chalo kodi+ e polo malo kata e piny mwalo. In Nyasaye ma rito singruokne kendo ma ok we hero+ jotichne ma wuotho e yorene gi chunygi duto.+ 24 Iserito singruok ma ne itimo gi jatichni Daudi wuora. Ne itimo kode singruok gi dhogi iwuon, kendo kawuono ichopo singruogno gi lweti iwuon.+ 25 To koro, A Jehova Nyasach Israel, tim kaka ne isingo ne jatichni Daudi wuora ka ne iwachone niya: ‘Kothi e ma nobed e kom-loch mar Israel kinde duto, to mano notimre ka yawuoti orito yoregi kuom wuotho e nyima mana kaka isewuotho.’+ 26 Koro, A Nyasach Israel, yie mondo gima ne isingo ne jatichni Daudi wuora otimre.
27 “Kata kamano, be Nyasaye nyalo dak e piny?+ Ka koro polo, kata mana polo man malo moloyo e ma ok diromi,+ to nade ot ma asegeroni?+ 28 A Jehova Nyasacha, koro akwayi ni iwinjie lamo kod sayo mar jatichni kendo yie iwinjie ywakna kod lamo ma alamo e nyimi kawuononi. 29 Yie iket wang’i e odni odiechieng’ gotieno, ot ma ne iwachoe ni, nyingi nobedie,+ mondo iwinj lamo ma jatichni kwayigo kochomo odni.+ 30 Chik iti iwinj kwayo mar jatichni kod mar jogi Israel sa ma gilamo ka wang’gi ochomo odni. Yie iwinj kwayogi ka in e polo, kar dakni,+ ee, yie iwinjgi kendo iwenegi richogi.+
31 “Ka ng’ato otimo marach ne nyawadgi mi onyise ni okuong’re* kendo obedo e bwo ting’ mar kuong’ruokno, mi obiro e nyim kendo mar misango e odni ka osekuong’ore,+ 32 yie iwinj ka in e polo mondo ing’ad bura ne jotichni kuom keto ng’at marach e ma obed gi bura kendo gik ma ne otimo obed e wiye, kendo iket ng’at makare obed ma onge bura kendo iguedhe kaluwore gi timne makare.+
33 “Ka olo jogi Israel e lweny nikech gisiko gitimo richo e nyimi+ to giduogo iri kendo gimiyo nyingi duong’+ ka gilamo e odni kendo ka gisayi ni ikonygi,+ 34 yie iwinjgi ka in e polo kendo iwe ne jogi Israel richogi kendo iduokgi e piny ma ne imiyo kweregi.+
35 “To ka odin polo kendo onge koth ma chue+ nikech gisiko ka gitimo richo e nyimi,+ kae to gilemo ka gichomo odni kendo gimiyo nyingi duong’ mi giweyo richogi nikech ikumogi,+ 36 yie iwinjgi ka in e polo kendo iwe ne jotichni richogi, nimar ibiro puonjogi+ yo maber monego giwuothie; kendo ikelnegi koth e piny+ ma ne imiyogi mondo obed margi.
37 “Ka kech kata tuo marach omako piny,+ kata ka tuo ma miyo cham tho, kata kute maketho cham,+ kata det-bonyo omonjo piny, kata ka wasigu olworo dala moro amora e piny Israel kata midekre moro amora omako piny,+ 38 lamo moro amora, kata kwayo moro amora+ ma ng’ato ang’ata kata ma jogi Israel duto (nimar ng’ato ka ng’ato ong’eyo chandruokne owuon)+ okwayi sa ma giyaro bedegi ka gichomo odni, 39 yie iwinjgi ka in e polo, kar dakni,+ kendo ing’wonnegi+ mi ikaw okang’; kendo iguedh ng’ato ka ng’ato kaluwore gi timne,+ nimar ing’eyo chuny ji (in kendi e ma kuom adier ing’eyo chuny ji duto),+ 40 eka mondo giluori kinde duto ka gidak e piny ma ne imiyo kwerewa.
41 “Bende, kuom wendo ma ok en achiel kuom jogi Israel mobiro kowuok e piny mabor nikech nyingi+ 42 (nimar gibiro winjo nyingi maduong’+ gi lweti man gi teko), kendo olemo kochomo odni, 43 yie ichik iti ka in kar dakni e polo+ kendo itim gik moko duto ma ng’at ma wendo okwayi, mondo ji duto e piny mangima ong’e nyingi kendo omiyi luor+ mana kaka jogi Israel timo, kendo ging’e ni ot ma asegeroni iluongo gi nyingi.
44 “Ka jogi odhi kedo gi wasikgi kaka iorogi+ kendo gilamo+ Jehova ka gichomo wang’gi yo dala ma iyieroni+ kod ot ma asegero ne nyingini,+ 45 yie iwinj lamogi ka in e polo kod kwayogi kendo yie ikonygi.
46 “Ka gitimo marach e nyimi (nimar onge dhano ma ok tim richo),+ kendo ibedo gi mirima kodgi mi ijwang’ogi e lwet jowasigu, kendo wasigugo okawogi moterogi e tuech e piny mabor kata machiegni;+ 47 ka chunygi olokore e piny ma notergie tuech+ kendo giduogo iri+ mi gisayi e piny jowasigu,+ ka giwacho niya: ‘wasetimo richo kendo waseketho; wasetimo gik maricho,’+ 48 kendo giduogo iri gi chunygi duto+ ka gin e tuech e piny wasikgi, mi gilamo ka gichomo wang’gi e piny ma ne imiyo kweregi kendo gichomo wang’gi e dala miyiero kod ot ma asegero ne nyingi,+ 49 yie iwinj lamogi kod kwayogi ka in e polo kar dakni+ kendo yie ikonygi. 50 Yie iwenegi richo kod ketho duto ma gisetimoni kendo imi jo ma noterogi e tuech okechgi kendo ong’wonnegi.+ 51 (nimar gin jogi kendo mwanduni+ ma ne igolo e piny Misri+ kiresogi e mach makakni).+ 52 Yie iwinj* kwayo mar jatichni+ kod kwayo mar jogi Israel kichiko iti mondo iwinjgi samoro amora ma giywakni.+ 53 A Jehova, Wuon Loch Duto, in iwuon e ma ne iwalogi e kind ogendni duto e piny mondo gibed mwanduni,+ mana kaka ne iwacho kokalo kuom Musa jatichni kinde ma ne igolo kwerewa e piny Misri.”
54 Ka ne Solomon osetieko lamoni duto e nyim Jehova kod kwayoni duto, noa malo e nyim kendo mar Jehova ka ma noyudo ogoye chonge piny koting’o bedene malo e polo.+ 55 Nochung’ moguedho Jo-Israel duto ma nochokore kanyo gi dwol maduong’ kowacho niya: 56 “Opak Jehova ma osemiyo joge Israel yueyo mana kaka nosingo.+ Onge kata wach achiel kuom singo duto ma ne Nyasaye owacho kokalo kuom Musa jatichne ma pok otimore.+ 57 Jehova Nyasachwa mondo obed kodwa mana kaka nobedo gi kwerewa.+ Kik owewa kendo kik ojwang’wa.+ 58 Mad okonywa keto chunywa kuome,+ mondo wadhi nyime wuotho e yorene duto kendo wamak chikene kod buchene ma ne ochiko kwerewa mondo omak. 59 Kendo weche ma asehombogo Jehova mondo okonywagogi, Jehova Nyasachwa opargi odiechieng’ gi otieno kendo okony jatichne gi joge Israel kaluwore gi dwarogi mapile, 60 mondo ji duto e piny mangima ong’e ni Jehova e Nyasaye madier+ kendo onge machielo!+ 61 Omiyo, keturu chunyu duto+ kuom Jehova Nyasachwa kendo makuru buchene kuom luwo chikene mana kaka utimo kawuononi.”
62 Eka ruoth kod Jo-Israel duto ma ne ni kode nochiwo misengni mang’eny e nyim Jehova.+ 63 Solomon nochiwo misengni mag kuwe+ ne Jehova: Nochiwo dhok 22,000 kod rombe 120,000. Kamano ruoth kod Jo-Israel duto nowalo od Jehova.+ 64 E odiechiengno, ruoth nopwodho laru manie nyim od Jehova mondo ochiwie misengni miwang’o, chiwo mag cham, kod boche+ mag misengni mag kuwe nikech kendo mar mula+ ma ne nie nyim Jehova ne tin ahinya ma ne ok nyal ting’o misengnigo duto. 65 E kindeno, Solomon gi Jo-Israel duto notimo sawo.+ Ne gin oganda maduong’ mowuok chakre Lebo-hamath* nyaka Aora manie kind pinygi kod piny Misri.+ Ne gitimo sawono e nyim Jehova kuom ndalo abiriyo kendo kuom ndalo abiriyo mamoko. Duto ne gin ndalo 14. 66 E odiechieng’ ma luwe,* ne ogonyo oganda mondo odhi, ne giguedho ruoth kendo ne gidhi e miechgi ka giil kendo chunygi mor nikech ber+ ma ne Jehova onyiso jatichne Daudi gi joge Israel.
9 Ka ne Solomon osetieko gero od Jehova, gi ode owuon,+ kod gik moko duto ma ne odwaro gero,+ 2 Jehova nofwenyorene kendo,* mana kaka nosefwenyorene ka ne en Gibeon.+ 3 Jehova nowachone kama: “Asewinjo lamoni kod kwayoni. Asewalo ot ma igero mondo nyinga osikie,+ kendo wang’a kod chunya biro bedo kuome kinde duto.+ 4 To in, ka idhi nyime wuotho e nyima kaka Daudi wuoru nowuotho+ gi chuny matir+ kendo makare,+ kitimo duto ma asechiki+ kendo kimako chikena gi buchena,+ 5 eka abiro guro kom-lochni e Israel nyaka chieng’ mana kaka nasingo ne Daudi wuoru ka ne awachone niya: ‘Kothi e ma nobed e kom-loch mar Israel kinde duto.’+ 6 To ka in kod yawuoti ulokoru mi uweyo tiyona kendo uweyo luwo chikena kod buchena ma asemiyou, mi uchako lamo nyiseche mamoko kendo tiyonegi,+ 7 abiro golo Jo-Israel e piny ma ne amiyogi+ kendo ot ma asewalo ne nyingani abiro ketho,+ kendo Jo-Israel biro bedo gima ji nyiero* kendo ma ji duto jaro.+ 8 Kendo odni biro kethore ma lwar.*+ Ji duto ma nokal bute kanyo nobwog kendo gibiro wuoro ka gipenjo niya: ‘Ang’o momiyo Jehova ne otimo kama ne pinyni kod odni?’+ 9 Eka gibiro wacho kama: ‘En nikech ne gijwang’o Jehova Nyasachgi ma ne ogolo kweregi e piny Misri, kendo ne gimakore gi nyiseche mamoko mi gikulorenegi kendo tiyonegi. Mano e momiyo Jehova osekelonegi masira ma kama.’”+
10 Bang’ higni 20, Solomon notieko gero udi ariyogo duto, od Jehova kod od ruoth.+ 11 Hiram+ ruodh Turo ne omiyo Solomon bepe mag sida gi mag junipa kod dhahabu mang’eny kaka ne odwaro,+ kendo Ruoth Solomon nomiyo Hiram mier 20 e piny Galili. 12 Omiyo, Hiram nowuok Turo mondo odhi one mier ma Solomon nomiye, to ne ok omor kodgi. 13 Ne openje niya: “Owadwa, magi to mier machal nade ma imiyagi?” Mano e momiyo iluongogi ni Piny Kabul* nyaka kawuononi. 14 Gie kindeno, Hiram ne ooro ne Solomon dhahabu ma romo talanta* 120.+
15 Ma e wach jo ma Ruoth Solomon nochuno gi tij gero od Jehova,+ ode owuon, Pith,*+ ohinga mar Jerusalem, Hazor,+ Megido,+ kod Gezer.+ 16 (Noyudo Farao ruodh Misri osemonjo Gezer mokawe mi owang’e gi mach kendo nonego Jo-Kanaan+ duto ma ne odak e dalano. Omiyo, nochiwe ne nyare+ ma chi Solomon kaka mich* mokowego.) 17 Solomon ne ogero* Gezer, Beth-horon ma Mwalo,+ 18 Baalath,+ kod Tamar manie thim e pinyno. 19 Nogero bende mier duto mag keno, mier mag geche lweny,+ mier mag joidh farese, kod gimoro amora ma ne odwaro gero Jerusalem, gi Lebanon, kod kuonde duto ma ne olochoe. 20 To ji duto ma ne odong’ kendo ma ne ok gin Jo-Israel,+ moriwo Jo-Amor, Jo-Hiti, Jo-Perizi, Jo-Hivi, gi Jo-Jebus,+ 21 kaachiel gi nyithindgi ma ne odong’ e piny Israel nikech ne gitamo Jo-Israel tieko, Solomon ne ochuno gi tich, kendo gin wasumbni nyaka kawuononi.+ 22 Kata kamano, Solomon ne ok oloko Ja-Israel moro amora misumba.+ Kar mano, ne oketogi jolweny, jotich, jodongo, jotend lweny, gi jotelo ma ne ochung’ ne jo ma riembo geche lweny kod joidh farese. 23 Solomon ne nigi jotelo madongo 550 ma ne otelo ne jotichne.+
24 Nyar Farao+ nowuok e dala Daudi+ modhi e ot ma Solomon nogerone; kae to Solomon nogero Pith.*+
25 Didek e higa,+ Solomon ne chiwo misengni miwang’o gi misengni mag kuwe e kendo mar misango ma nogero ne Jehova,+ kowang’o bende misengni ma golo yiro e nyim Jehova. Kamano notieko gero ot.+
26 Bende, Ruoth Solomon nogero meli moko Ezion-geber+ man but Eloth e dho Nam Makwar e piny Edom.+ 27 Hiram noorone jotichne ma ne okelone meli+ kod jokwang’ meli molony mondo giti e meligo gi jotij Solomon. 28 Ne gidhi Ofir+ mi gikelo ne Ruoth Solomon talanta 420 mag dhahabu.
10 Ka ne ruoth ma dhako ma Sheba owinjo huma ma Solomon ne nigo nikech nying Jehova,+ nobiro mondo oteme gi penjo* ma korgi tek.+ 2 Nochopo Jerusalem gi oganda maduong’ ahinya,+ ka en gi ngamia modhuro moting’o mor balsam,+ gi dhahabu mogundho, kod kite mabeyo ma nengogi tek. Nodhi ir Solomon mowachone duto ma ne nie chunye. 3 Solomon nodwoko penjoge duto. Onge gimoro kata achiel ma ne otame lerone.
4 Ka ne ruoth ma dhako ma Sheba oneno rieko duto mag Solomon,+ ot ma nogero,+ 5 chiemo ma ne nie mesane,+ kaka jotichne ne bet e mesa, joter chiemo e mesa kod kit rwakruokgi, jolos divai, kod misengni ma ne owang’o pile e od Jehova, ruodhno nodhier nono mi dhoge nomoko. 6 Eka nowacho ne ruoth niya: “Huma ma ne awinjo ka an e pinywa e wi riekoni kod gik misetimo gin adier. 7 Ka ne awinjo wechego ne ok ayie kodgi nyaka ne abiro ma aneno gi wang’a. Kare ne ok onyisa kata mana nusgi. Riekoni kod mwanduni okalo mabor weche ma nonyisa. 8 Mano kaka oguedh jogi gi jotich ma chung’ e nyimi kinde duto ka giwinjo riekoni!+ 9 Opak Jehova Nyasachi+ ma oyiero mar keti e kom-loch mar Israel. Nikech Jehova ohero Jo-Israel gi hera ma nyaka chieng’, oseketi ruodhgi ma ng’adonegi bura makare.”
10 Kae to nomiyo ruoth Solomon dhahabu ma romo talanta* 120 kod mor balsam+ mang’eny nyowuoyo gi kite mabeyo ma nengogi tek.+ Onge ng’ato ang’ata ma nokelo mor balsam mang’eny minyalo pim gi ma ruodh Sheba nokelo ne Ruoth Solomon.
11 Yiedhi mag Hiram ma ne kelo dhahabu kowuok Ofir,+ bende ne kelo bepe mag yiend algum+ mang’eny nyowuoyo, kod kite mabeyo ma nengogi tek.+ 12 Ruoth notiyo gi bepe mag algumgo e loso sirni mag od Jehova kod mag od ruoth kendo nolosogo nyatiti kod gige thum ma nigi tonde migwelo.+ Bepe algum mang’eny kamano ne ok ochak okel kendo nyaka kawuononi.
13 Ruoth Solomon bende nomiyo ruodh Sheba gimoro amora ma ne ogombo kendo ma nokwaye, mopogore gi gik ma ne omiye kuom herone. Bang’ mano, ruodh Sheba nodok e pinygi kaachiel gi jotichne.+
14 Pek mar dhahabu ma Solomon ne yudo e higa achiel ne romo talanta 666 mag dhahabu,+ 15 ka ok okwan ohala ma noyudo kuom jolok ohala kod ruodhi mag Arabia gi gavana mag piny.
16 Ruoth Solomon noloso okumbni 200 kotiyo gi dhahabu+ mokik gi chuma (okumba achiel ne olos gi shekel* 600 mag dhahabu)+ 17 gi okumbni 300 matindo molos gi dhahabu mokik gi chuma (okumba achiel ne olos gi mina* adek mag dhahabu). Kae to ruoth noketogi e Od Bungu mar Lebanon.+
18 Ruoth noloso bende kom-loch+ maduong’ gi lak liech momwone gi dhahabu lilo.+ 19 Komno ne nigi raidhi man gi kuonde auchiel minyono kiidhe kendo ne en gi tado moro matin molworore e wiye. Ne en gi bedene kendo sibuor achiel nochung’ e bath bade konchiel, to sibuor+ machielo e bathe machielo. 20 Sibuoche 12 nochung’ moro ka moro e bath kuonde auchiel minyono e raidhi koni gi koni. Onge pinyruoth moro amora ma noseloso kom machal kamano.
21 Gik moko duto ma ne imethogo e od Ruoth Solomon nolos gi dhahabu, kendo sende duto mag Od Bungu mar Lebanon+ nolos gi dhahabu lilo. Ne onge gimoro amora ma ne olos gi fedha, nimar fedha ne ok kwan ka gimoro e ndalo Solomon.+ 22 Ruoth ne nigi meli kaka mag Tarshish+ ma ne dhi kaachiel gi meli mag Hiram e nam. Bang’ higni adek ka higni adek, ne gibiro ka gipong’ gi dhahabu, fedha, lak liech,+ bimbe, kod winy miluongo ni tausi.
23 Omiyo, Ruoth Solomon noloyo ruodhi duto manie piny gi mwandu+ kod rieko.+ 24 Kendo ji e piny duto ne dwaro chopo ir Solomon mondo giwinjie rieko ma Nyasaye nomiye.+ 25 Ng’ato ka ng’ato kuomgi ne kelo mich mag gik molos gi fedha, gik molos gi dhahabu, lewni, gik lweny, mor balsam, farese, kod nyumbu.* Mano ne timore higa ka higa.
26 Solomon nodhi nyime choko geche lweny kod farese* mang’eny. Ne en gi geche 1,400 mag lweny, kod farese*+ 12,000. Moko noketo e mier mag geche, to moko noketo Jerusalem machiegni gi ruoth.+
27 Ruoth nomiyo fedha obedo mang’eny ka kite e Jerusalem, kendo yiend sida nobedo mang’eny ka ng’owo mag Shefela.*+
28 Farese mag Solomon ne ong’iew kowuok Misri kendo jolok ohala mag ruoth ne ng’iewo farese mang’eny dichiel* gi nengo achiel.+ 29 Nengo mar moro ka moro kuom geche lweny ma nong’iew kowuok Misri ne en fedha 600, to nengo faras ne en fedha 150. Jolok ohalago ne usogi ne ruodhi duto mag Jo-Hiti+ gi mag Jo-Siria.
11 Ruoth Solomon nohero mon mang’eny mowuok e pinje mamoko.+ Mopogore gi nyar Farao,+ nokendo nyi Moab,+ nyi Amon,+ nyi Edom, nyi Sidon,+ kod nyi Hiti.+ 2 Ne giwuok e ogendni ma Jehova nosekwero Jo-Israel niya: “Kik ukend nyigi, to gin bende kik uyie mondo gikend nyiu, nimar gibiro loko chunyu mondo ulam nyisechegi.”+ Kata kamano, Solomon nomakore gi mon-go kendo noherogi. 3 Ne en gi mon 700 ma nyi ruodhi kod mon mamoko 300, kendo mondego noloko chunye mos mos. 4 Ka Solomon noseti,+ mondego noloko chunye mochako lamo nyiseche mamoko,+ kendo ne ok otiyo ne Jehova Nyasache gi chunye duto kaka Daudi wuon mare. 5 Solomon ne lamo Ashtoreth+ nyasaye ma dhako mar Jo-Sidon kod Milkom+ nyasaye makwero* mar Jo-Amon. 6 Notimo gik maricho e wang’ Jehova kendo ne ok oluwo Jehova gi chunye duto kaka Daudi wuon mare.+
7 Kindeno e ma Solomon nogeroe kar lamo moting’ore+ ne Kemosh, nyasaye makwero mar Jo-Moab kod Molek+ nyasaye makwero mar Jo-Amon e got manie nyim Jerusalem.+ 8 Mano e gima notimo ne mondene* duto ma ne chiwo misengni ma golo yiro ne nyisechegi.
9 Jehova nobedo gi mirima gi Solomon nikech chunye nosea kuom Jehova Nyasach Israel+ ma nosefwenyorene diriyo+ 10 kendo ma nosieme e wi wach achielno, ni kik olam nyiseche mamoko.+ Kata kamano, ne ok oluwo kaka Jehova nochike. 11 Koro Jehova nonyiso Solomon kama: “Nikech isetimo kama kendo ok irito singruokna kodi kendo ok iluwo kaka nachiki, abiro mayi loch mi anami achiel kuom jotichni.+ 12 Kata kamano, nikech Daudi wuoru, ok abi timo kamano ka pod ingima. Anagol lochno e lwet wuodi,+ 13 to ok namaye loch duto.+ Namiye dhoot achiel nikech Daudi jatichna kendo nikech Jerusalem ma aseyiero.”+
14 Jehova nomiyo Hadad Ja-Edom obedo jasik Solomon.+ Hadad ne en koth joka ruodh Edom.+ 15 Ka ne Daudi oloyo Jo-Edom,+ Joab jatend jolweny nodhi yiko jo ma nosetho, kendo notemo nego chwo Edom duto. 16 (Nimar Joab kod Jo-Israel duto nobedo kanyo kuom dweche auchiel nyaka ne gitieko chwo Edom duto.) 17 Kata kamano, Hadad gi jotich wuon-gi moko ne oringo mi gidhi Misri. Noyudo Hadad pod en wuoyi matin. 18 Ne giwuok Midian mi gidhi Paran.+ Ne gikawo chwo moko kanyo mi gidhigo Misri ir Farao ruodh Misri. Farao nomiye ot gi lowo, kendo nochiko mondo omiyega chiemo. 19 Farao nohero Hadad ahinya momiye yuore ma nyamin Tapenes chiege mondo okendi. 20 Bang’ kinde, nyamin Tapenes nonyuolone wuoyi miluongo ni Genubath, kendo Tapenes nopidho wuoyino e od Farao. Genubath nodongo e od Farao gi yawuot Farao mamoko.
21 Ka ne Hadad owinjo ka en Misri ni Daudi osetho mi oyike gi kwerene,+ kendo ni Joab jatend jolweny bende osetho,+ nokwayo Farao niya: “Yiena adog thurwa.” 22 To Farao nopenje kama: “Ang’o moremi kuoma ka momiyo idwaro dok thuru?” Nodwoke niya: “Onge gima aremo, to weya aweya adhi.”
23 Nyasaye nomiyo Rezon wuod Eliada bende obedo jasik+ Solomon. Noyudo Rezon oringo Hadadezer+ ruodhe ma ruodh Zoba. 24 Rezon nochoko ji mobedo jatend jomonj e kinde ma Daudi noloyogi.+ Omiyo, ne gidhi Damaski+ mi gichako dak kendo locho kuno. 25 Nochando Israel e kinde loch Solomon duto komedonegi chandruok e wi mago ma Hadad ne kelonegi, kendo nosin ahinya gi Jo-Israel e kinde ma ne olocho e piny Siria.
26 Solomon+ ne nigi jatich moro ma nyinge Jeroboam+ wuod Nebat. Ne en Ja-Efraim ma ja Zereda, kendo min mare ne en Zerua, ma ne chi liel. En bende nochako ng’anyo ne ruoth.+ 27 Nong’anyo ne Ruoth Solomon nikech ruoth nogero Pith*+ modino thuolo ma ne nitie e ohinga mar Dala Daudi wuon mare.+ 28 Jeroboam ne en ng’at ma jakinda. Ka Solomon noneno ni en wuoyi ma tiyo matek, nokete jarit+ e wi jotich duto ma joka Josef ma ne oket e tij achuna. 29 Chieng’ moro ka Jeroboam nowuok Jerusalem, Ahija+ Ja-Shilo ma janabi noromo kode e yo. Noyudo Ahija orwako law manyien kendo ne gin mana kendgi e pap. 30 Ahija noyiecho lawe manyienno mi opoge nyadi 12. 31 Eka nowacho ne Jeroboam kama:
“Kaw apar kuom lewni mayiechogi, nimar Jehova Nyasach Israel owacho kama: ‘Achiegni golo loch e lwet Solomon, kendo abiro miyi dhoudi apar.+ 32 Kata kamano, dhoot achiel nodong’ne+ nikech Daudi jatichna,+ kendo nikech Jerusalem dala ma aseyiero kuom dhoudi duto mag Israel.+ 33 Abiro timo kamano nikech giweya+ kendo gilamo Ashtoreth nyasaye ma dhako mar Jo-Sidon, gi Kemosh nyasach Jo-Moab, kod Milkom nyasach Jo-Amon. Giseweyo wuotho e yorena kendo ok gitim gik makare e wang’a. Bende, giseweyo luwo chikena kod buchena kaka Daudi wuon mare notimo. 34 Ok namaye pinyruoth duto, to abiro weye mondo osik ka en jatelo kuom ngimane duto nikech Daudi jatichna ma ne ayiero+ ma ne orito chikena kod buchena. 35 To abiro golo loch e lwet wuode kendo miyi, tiende ni dhoudi apar.+ 36 Abiro miyo wuode dhoot achiel mondo Daudi jatichna obed gi taya ma liel kinde duto e nyima Jerusalem,+ dala ma aseyiero mondo nyinga obedie. 37 Abiro keti ruodh Israel kendo abiro miyi loch e wi duto ma chunyi dwaro. 38 Kiluwo chikena duto kendo wuotho e yorena kendo kitimo gik makare e wang’a kuom rito chikena gi buchena mana kaka Daudi jatichna notimo,+ eka nabed kodi. Anami dhoodi osik nyaka chieng’ mana kaka asetimo ne Daudi,+ kendo namiyi piny Israel. 39 Kamano, abiro kuodo wi koth Daudi nikech wachni,+ to ok abi timo kamano kinde duto.’”+
40 Solomon notemo nego Jeroboam to Jeroboam noringo modhi Misri ir Shishak+ ruodh Misri,+ kendo nosiko kuno nyaka Solomon notho.
41 Weche mamoko duto e wi ngima Solomon, gi gik moko duto ma notimo kod riekone, donge ondikgi e bug weche mag ndalo Solomon?+ 42 Solomon nolocho kuom higni 40 e wi Israel duto kodak Jerusalem. 43 Solomon notho moyike gi kwerene e Dala Daudi wuon mare kendo Rehoboam+ wuode nobedo ruoth kare.
12 Rehoboam nodhi Shekem+ nikech Jo-Israel duto nosedhi kuno mondo gikete ruoth.+ 2 Ka ne Jeroboam wuod Nebat owinjo wachno (noyudo pod odak Misri ka ma noringo odhiye nikech Ruoth Solomon),+ 3 ne oor wach mondo oluonge. Bang’ mano, Jeroboam kod Jo-Israel duto nodhi ir Rehoboam mi giwachone kama: 4 “Wuonu ne omiyowa ting’ mapek ahinya.+ To in ka imiyowa ting’ mayot kendo iduoko piny tich matek ma ne oketonwa, to wanatini.”
5 Nodwokogi niya: “Dhiuru, to uduog ira bang’ ndalo adek.” Kuom mano, oganda nodhi.+ 6 Ruoth Rehoboam nodhi ir jodongo ma ne tiyo ne Solomon wuon mare mondo okonye ng’ado rieko. Nopenjogi kama: “Uneno nade, onego adwok jogi nang’o?” 7 Ne gidwoke niya: “Kiyie bedo jatij jogi kawuononi kendo itimo kaka gikwayi mi imiyogi dwoko maber, to gibiro tiyoni kinde duto.”
8 Kata kamano, ne otamore winjo rieko ma jodongo ne ong’adone. Kar mano, ne odhi ir yawuoyi ma ne opon-go kendo ma koro ne tiyone mondo okonye ng’ado rieko.+ 9 Nopenjogi niya: “Uparo ni en dwoko mane monego wami jogi, nimar giwachona niya: ‘Ket ting’ ma wuonu nomiyowa obed mayot.’” 10 Yawuoyi ma ne opon kodego nodwoke niya: “Kama e kaka onego idwok jo ma wachoni ni, ‘Wuonu nomiyowa ting’ mapek ahinya, in to koro ketnwago obed mayot.’ Nyisgi niya: ‘Lith lweta matin biro bedo maduong’ moloyo nungo wuora. 11 Wuora nomiyou ting’ mapek, an to abiro medou ting’ mapek moloyo. Wuora nochwadou gi del, an to abiro chwadou gi del man gi kuthe.’”
12 Jeroboam kod oganda duto noduogo ir Rehoboam chieng’ mar adek mana kaka ruoth nowachonegi niya: “Duoguru ira bang’ ndalo adek.”+ 13 Kata kamano, ruoth nodwokogi gi gero. Notamore luwo rieko ma jodongo nong’adone. 14 Noluwo paro ma yawuoyi wetene nonyise mowachonegi niya: “Wuora nomiyou ting’ mapek, an to abiro medou ting’ mapek moloyo. Wuora nochwadou gi del, an to abiro chwadou gi del man gi kuthe.” 15 Ruoth ne ok owinjo oganda nikech Jehova e ma nomiyo mano otimore+ mondo ochop wach ma Jehova ne onyiso Ahija+ Ja-Shilo mondo owach ne Jeroboam wuod Nebat.
16 Ka ne Jo-Israel duto oneno ni ruoth ok dwar winjogi, ne ginyiso ruoth kama: “Daudi ok en watwa kendo waonge pok kuom wuod Jesse. Wan Jo-Israel, ng’ato ka ng’ato odog ne nyasache. Un joka Daudi, koro rituru mana dhoodu kendu!” Bang’ mano, Jo-Israel nodok e miechgi.*+ 17 Kata kamano, Rehoboam nodhi nyime locho e wi Jo-Israel ma ne odak e mier mag Juda.+
18 Eka Ruoth Rehoboam nooro Adoram+ ma ne jatend jo ma ne omi tij achune, to Jo-Israel duto ne ochiele gi kite motho. Ruoth Rehoboam noidho gache moringo nyaka Jerusalem.+ 19 Chakre chieng’no, Jo-Israel osebedo ka ng’anyo+ ne dhood Daudi nyaka kawuononi.
20 Ka ne Jo-Israel owinjo ni Jeroboam oseduogo, ne giluonge mi gikete ruoth e Israel duto.+ Onge dhoot ma ne oluwo joka Daudi mak mana dhood Juda.+
21 Ka ne Rehoboam ochopo Jerusalem, nochoko jolweny 180,000 molony* e dhood Juda kod dhood Benjamin mondo gidhi giked gi Jo-Israel mondo loch oduog ne Rehoboam wuod Solomon.+ 22 Eka wach Nyasaye madier nobiro ne Shemaya+ janabi* ka wachone niya: 23 “Wach ne Rehoboam wuod Solomon ruodh Juda kod dhood Juda duto gi Benjamin kod jomamoko duto te ni, 24 ‘Jehova owacho kama: “Kik udhi uked gi oweteu ma Jo-Israel. Ng’ato ka ng’ato mondo odog e ode, nikech an e ma asemiyo ma otimore.”’”+ Kamano ne giwinjo Jehova mi gidok e miechgi mana kaka Jehova nowachonegi.
25 Jeroboam nogero* Shekem+ man e piny gode man Efraim modak kuno. Bang’e nowuok kanyo modhi gero* Penuel.+ 26 Jeroboam nowacho e chunye niya: “Koro pinyruoth biro dok ne dhood Daudi.+ 27 Ka jogi medo dhi Jerusalem mondo gichiw misengni e od Jehova,+ chunygi biro lokore mi gidog ne Rehoboam ruodh Juda. Ee, gibiro nega mi gidog ir Rehoboam ruodh Juda. 28 Bang’ manyo paro kuom jomoko, ruoth noloso nyiroye ariyo mag dhahabu+ monyiso ji kama: “Dhi Jerusalem en ting’ mapek kuomu. Eri Nyasachu ma nogolou Misri.”+ 29 Noketo nyaroya achiel Bethel+ to machielo noketo Dan.+ 30 Mano nomiyo gidonjo e richo+ nimar ji ne dhiga nyaka Dan mondo gilam nyaroya man kuno.
31 Nogero kuonde moting’ore moketo ji ma ok gin Jo-Lawi mondo obed jodolo.+ 32 Bende, Jeroboam nogolo chik mondo otimga sawo tarik 15 dwe mar aboro kaka Jo-Juda ne timo.+ Nochiwo misango ne nyiroye ma ne olosoka e kendo mar misango man Bethel.+ To Bethel kanyo noketoe jodolo mondo oti kuonde moting’ore ma ne oseloso. 33 Nochako chiwo misengni tarik 15 dwe mar aboro e kendo ma ne oloso Bethel, dwe ma ne oyiero owuon. Noketo chik ne Jo-Israel mondo gitimga sawo. Kendo noidho nyaka e kendo mar misango mondo ochiw misengni ma golo yiro.
13 Ng’at Nyasaye+ moro nowuok Juda modhi Bethel kaka Jehova nochike. Noyudo ka Jeroboam ochung’ e but kendo mar misango+ mondo ochiw misango. 2 Ne okuong’o kendo mar misango kaka Jehova nochiko niya: “Yaye kendo mar misango! Yaye kendo mar misango! Jehova owacho kama: ‘Ibiro nyuol nyathi ma wuoyi e od Daudi miluongo ni Josia.+ Obiro wang’o jodolo mag kuonde moting’ore kuomi, mana jodolo ma chiwo misengni kuomi, kendo obiro wang’o choke dhano kuomi.’”+ 3 Nochiwo ranyisi chieng’no kowacho kama: “Ma e ranyisi ma Jehova ochiwo: Kendo mar misango biro barore kendo buru man kuome biro kere oko.”
4 Ka ne Ruoth Jeroboam owinjo kaka ng’at Nyasaye nokuong’o kendo mar misango man Bethel, norieyo lwete kosiemogo ng’at Nyasaye kowacho niya: “Makeuru!”+ Kanyo gi kanyo, lweteno nodong’ koriere* kendo ne ok onyal dole.+ 5 Eka kendo nobarore mi buru nokere oko mana kaka ng’at Nyasaye nowacho kaluwore gi wach Jehova.
6 Ruoth nokwayo ng’at Nyasaye niya: “Yie isana Jehova Nyasachi kendo ilemna mondo lweta oduog kare.”+ Kamano ng’at Nyasaye nosayone Jehova kendo lwet ruoth noduogo kare. 7 Bang’ mano, ruoth nowacho ne ng’at Nyasaye niya: “Wadhi kodi dalana mondo ichiem kendo amiyi mich.” 8 Ng’at Nyasaye to nodwoko ruoth niya: “Kata kimiya nus mar mwanduni, ok dadhi kodi bende ok dachiem kata metho kae. 9 Nimar Jehova nochika kama: ‘Kik icham gimoro kata kik imodh pi kuno. Bende, kik iduog gi yo midhigo.” 10 Omiyo, nodok gi yo machielo mopogore gi yo ma ne odhigo Bethel.
11 Ne nitie janabi moro moti ma ne odak Bethel. Yawuote nobiro dala monyise gik moko duto ma ng’at Nyasaye notimo chieng’no. Ne ginyise bende weche ma ne owacho ne ruoth. Ka ne gisenyise wechego, 12 nopenjogi niya: “Ng’atno noluwo yo mane?” Yawuote nonyise yo ma ng’at Nyasaye ma nowuok Judano noluwo. 13 Nonyiso yawuote niya: “Iknauru punda.” Ne giikone punda mi noidhe.
14 Noluwo ng’at Nyasaye moyude kobet e tiend yath moro maduong’ mopenje niya: “Dibed ni inie ng’at Nyasaye ma ne obiro kowuok Juda?”+ Nodwoke ni, “Ee, anie en.” 15 Nonyise niya: “Wadog dala mondo amiyi gimoro icham.” 16 Kata kamano, nodwoke kama: “Ok anyal dok kodi, kata donjo e odi, bende ok anyal chamo gimoro amora kata modho pi kae. 17 Nikech Jehova nochika niya: ‘Kik icham gimoro kata kik imodh pi kuno. Bende, kik iduog gi yo midhigo.’” 18 Janabino nodwoke niya: “An bende an janabi mana kaka in, kendo Jehova ne ooro malaikane mondo onyisa niya: ‘Nyise ni oduog kodi dala mondo ocham gimoro kendo omodh pi.’” (Nowuonde.) 19 Omiyo, nodok kode mondo ochiem kendo omodh pi e ode.
20 To ka ne pod gichiemo, wach Jehova nobiro ne janabi ma ne oduogo kodeno, 21 mi nowacho ne ng’at Nyasaye ma ne oa Juda kama: “Jehova owacho niya: ‘Nikech isedagi winjo wach Jehova kendo ok irito chik ma Jehova Nyasachi nomiyi, 22 to idok michiemo kendo imodho pi ka ma nokwerie niya, “Kik ichiemie kata kik imodhie pi.” Nikech mano, ok bi yiki ka ma noyikie kwereni.’”+
23 Bang’ ka ng’at Nyasaye nosechiemo mometho, janabi motino noiko punda ne janabi ma ne oduokono. 24 Eka nochako wuoth kodok. Kata kamano, sibuor nonege e ndara.+ Ringrene ne olwar e ndara kendo punda nochung’ e bathe. Sibuor bende ne ochung’ e bath ringreneno. 25 Nitie jo ma nokadho kanyo moneno ringreno e ndara ka sibuor ochung’ e bathe. Ne gitero wachno e dala* ka ma janabi moticha nodakie.
26 Ka ne janabi ma ne oduokecha owinjo wachno, nowacho niya: “Mano en ng’at Nyasaye ma ne otamore winjo chik Jehova.+ Omiyo, Jehova ochiwe ne sibuor mondo okidhe kendo onege, mana kaka Jehova nosewachone.”+ 27 Eka nonyiso yawuote kama: “Iknauru punda.” Mi ne giikone. 28 Nodhi moyudo ringre ng’atno e ndara ka punda kod sibuor ochung’ e bathe. To sibuor ne ok ochamo ringre ng’atno, kata punda ne ok ohinyo. 29 Janabino ne oketo ringre ng’at Nyasayeno e pundane, kendo ne odok kode e dalane mondo oywage kendo oyike. 30 Omiyo, ne oyiko ringreno e bure owuon, kendo ne gidhi nyime ywage ka giwacho niya: “Yaye owadwa!” 31 Ka ne oseyike, nowacho ne yawuote niya: “Ka atho to uyika ka moyikie ng’at Nyasayeni. Uket chokena but chokone.+ 32 Wach ma Jehova ne omiye mondo owach kokuong’o kendo mar misango man Bethel kod kuonde moting’ore+ duto mag miech Samaria, nyaka timre.”+
33 Kata bang’ magi duto, Jeroboam ne ok oweyo yorene maricho, to nomedo mana keto jodolo moa e dhoudi ma ne ok gin Jo-Lawi.+ Ne oketo ng’ato ang’ata ma ne dwaro bedo jadolo, kowacho niya: “We mondo ng’atni obed jadolo mar kuonde moting’ore.”+ 34 Richono nomiyo oketh jood Jeroboam+ motiekgi chuth e wang’ piny.+
14 E kindeno, Abija wuod Jeroboam nobedo matuo. 2 Omiyo, Jeroboam nonyiso chiege kama: “Wuog idhi Shilo, kendo ilok kiti mondo ng’ato kik fweny ni in chi Jeroboam. Ibiro yudo Ahija janabi kuno. En e ma nokoro ni anabed ruoth e wi ogandani.+ 3 Dhi ire gi makate apar, kek moko, kod mor kich e chupa. Obiro nyisi gima biro timore ne wuoyini.”
4 Chi Jeroboam notimo kamano. Nowuok modhi Shilo+ e od Ahija. To Ahija ne osebedo muofu nikech hike noseniang’.
5 To Jehova nosewacho ne Ahija kama: “Ng’e ni chi Jeroboam biro iri mondo openji wach wuode matuo. Abiro nyisi gima onego iwachne kochopo. Bende, obiro wuondore mondo kik ifwenye.”
6 To ka ne Ahija owinjo tiende e dho ot, nowacho niya: “Donji chi Jeroboam. Ang’o momiyo iwuondori ni in ng’at machielo? An gi wach marach monego anyisi. 7 Dhi inyis Jeroboam ni, ‘Jehova Nyasach Israel owacho kama: “Nayieri kuom ogandau mondo aketi jatend joga Israel.+ 8 Kendo nagolo loch e od Daudi mamiyi.+ Kata kamano, ok isetimo kaka Daudi jatichna ma norito chikena, kendo ma noluwa gi chunye duto, kotimo mana gik malong’o e wang’a.+ 9 To isetimo marach moloyo jogo duto ma ne okwongoni, kendo iseloso nyasaye machielo kod sanamu mag chuma mondo imiyago mirima,+ kendo an e ma iselokana ng’eyi.+ 10 Mano e momiyo akelo masira e od Jeroboam, kendo abiro tieko chwo duto manie od Jeroboam, moriwo Jo-Israel ma jochan kod mago ma sandore. Abiro yweyo od Jeroboam pep,+ mana kaka ng’ato diywe owuoyo ma rum te. 11 Ja dhood Jeroboam motho e dala, guogi nocham, to mago ma notho oko e pap, winy nocham, nimar Jehova osewacho.”’
12 “Koro dog e odi. To kichopo dala ni i, nyathino biro tho. 13 Jo-Israel duto biro ywage kendo yike, nimar en kende e ma ibiro yike e liel kuom jood Jeroboam duto. Nikech en kende e ma Jehova Nyasach Israel onwang’o gima ber kuome. 14 Jehova biro keto ruoth e Israel mabiro tieko jood Jeroboam+ chakre chieng’no, ee, kata mana kawuono. 15 Jehova biro ketho Israel mobed ka odundu ma pi tero koni gi koni, kendo obiro pudho Israel oko e piny maber ma ne omiyo kweregi,+ mi nokegi nyaka loka Aora Yufrate,+ nikech ne gichungo sirni mag yien+ ka gimiyogo Jehova mirima. 16 Obiro jwang’o Israel nikech richo Jeroboam kod richo ma orwakoe Jo-Israel.”+
17 Eka chi Jeroboam nowuok modok Tirza. Ka ne ochopo e dho ot ni i, wuoyino notho. 18 Omiyo, ne giyike kendo Jo-Israel duto noywage mana kaka Jehova nosewacho gi dho Ahija janabine.
19 Kendo weche mamoko duto e wi ngima Jeroboam, kaka nokedo e lweny+ kod kaka nolocho, ondik e bug weche mag ndalo ruodhi Israel. 20 Jeroboam nolocho kuom higni 22, kae to notho mi oyike ka ma noyikie kwerene+ kendo Nadab wuode nobedo ruoth kare.+
21 Gie kindeno, Rehoboam wuod Solomon e ma ne en ruodh Juda. Rehoboam nobedo ruoth ka en jahigni 41 kendo nolocho Jerusalem kuom higni 17, dala ma Jehova noyiero+ e kind dhoudi duto mag Israel mondo nyinge obedie.+ Nying min Rehoboam ne en Naama nya Amon.+ 22 To Jo-Juda ne timo gik maricho e wang’ Jehova+ kendo richogi nomiyo ojok kodgi moloyo kaka ne ojok gi kweregi.+ 23 Gin bende ne gigero kuonde moting’ore, kod sirni mag kite kod mag yien+ e gode maboyo duto+ kendo e tiend yiende madongo.+ 24 Bende, ne gin gi chwo ma ochode e hekalu.+ Ne gitimo timbe makwero duto mag ogendni ma Jehova noseriembo oa e nyimgi.
25 E higa mar abich mar loch Rehoboam, Shishak+ ruodh Misri nomonjo Jerusalem.+ 26 Nokawo mwandu ma nokan e od Jehova kod mwandu ma nokan e od ruoth.+ Nokawo gik moko te moriwo nyaka okumbni duto mag dhahabu ma Solomon noloso.+ 27 Kuom mano, Ruoth Rehoboam noloso okumbni mag mula kargi, kae to oketogi e lwet jotend jorit ma ne rito ka ma idonjogo e od ruoth. 28 Kinde duto ma ruoth ne dhi e od Jehova, jorit ne ting’ogi, kae to bang’e ne giduokogi e od jorit.
29 Weche mamoko duto e wi ngima Rehoboam, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda?+ 30 Ne nitie lweny mosiko e kind Rehoboam gi Jeroboam.+ 31 Gikone Rehoboam notho moyike gi kwerene e dala Daudi.+ Nying min mare ne en Naama, nya Amon.+ Kendo Abijam*+ wuode nobedo ruoth kare.
15 E higa mar 18 mar loch Jeroboam+ wuod Nebat, Abijam* nobedo ruodh Juda.+ 2 Ne olocho Jerusalem kuom higni adek. Nying min mare ne en Maaka,+ nyakwar Abishalom. 3 Nodhi nyime timo richo duto ma wuon-gi notimo, kendo ne ok omakore gi Jehova Nyasache gi chunye duto kaka Daudi kwar mare. 4 Kata kamano, nikech Daudi,+ Jehova Nyasache nomiye taya Jerusalem+ kuom keto wuode mondo oloch kare kendo komiyo dala mar Jerusalem ogurre. 5 Nimar Daudi notimo gik makare e wang’ Jehova kendo e ngimane duto ne ok oketho wach moro amora ma ne ochike, mak mana e wach Uria Ja-Hiti.+ 6 Ne nitie lweny e kind Rehoboam gi Jeroboam ndalo duto mag ngimane.+
7 Weche mamoko duto e wi ngima Abijam, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda?+ Kendo ne nitie lweny e kind Abijam gi Jeroboam.+ 8 Gikone, Abijam notho moyike gi kwerene e Dala Daudi, kendo Asa+ wuode nobedo ruoth kare.+
9 E higa mar 20 mar loch Jeroboam ruodh Israel, Asa nochako locho e wi Juda. 10 Nolocho kuom higni 41 kodak Jerusalem. Nying dan mare ne en Maaka,+ nyakwar Abishalom. 11 Asa notimo gik makare e wang’ Jehova+ kaka Daudi kwar mare notimo. 12 Noriembo chwo ma ochode e hekalu+ kendo nogolo sanamu makwero* ma ne kwerene oloso.+ 13 Bende, nogolo Maaka+ dan mare e duong’ne kaka min ruoth, nikech noloso sanamu makwero ne siro mar yien. Asa nomuko sanamu makwerono+ mowang’e e Hoho mar Kidron.+ 14 To ne ok ogol kuonde moting’ore.+ Kata kamano, Asa nomakore gi Jehova gi chunye duto kuom ngimane te. 15 Ne okawo fedha, dhahabu, kod gik mamoko mi otero e od Jehova. En owuon kaachiel gi wuon mare ne gipwodho gigo ne tij hekalu.+
16 Ne nitie lweny e kind Asa kod Baasha+ ruodh Israel kinde duto. 17 Omiyo, Baasha ruodh Israel nodhi monjo Juda, kendo nochako gero* Rama+ mondo ogeng’ ng’ato ang’ata kik wuog e piny Asa ruodh Juda kata kik donj e pinyno.+ 18 Mano nomiyo Asa okawo fedha kod dhahabu duto ma ne odong’ kuonde keno mag od Jehova gi kuonde keno mag od ruoth mi oketogi e lwet jotichne. Eka Ruoth Asa nokowogi ne Benhadad ruodh Siria+ ma ne odak Damaski. Benhadad ne en wuod Tabrimon, ma wuod Hezion. Asa ne oorone wach kama: 19 “Nitie winjruok e kinda kodi kendo e kind wuora gi wuoru. Ero aoroni mich mag fedha gi dhahabu. Bi iketh winjruok manie kindi gi Baasha ruodh Israel mondo owere koda.” 20 Benhadad nowinjo Ruoth Asa mi ne ooro jotend jolweny mondo odhi omonj mier mag Israel, kendo ne giloyo mier mag Ijon,+ Dan,+ Abel-beth-maaka, Kinereth duto, kod piny Naftali duto. 21 Ka ne Baasha owinjo wachno, ne oweyo gero* Rama gi kanyo, mi nodhi nyime dak Tirza.+ 22 Eka Ruoth Asa nochoko Jo-Juda duto ma onge ng’at ma ne odong’. Ne giting’o kite kod bepe ma ne Baasha gerogo Rama kendo Ruoth Asa nokawogi mi ogerogo* Geba+ man Benjamin, kod Mizpa.+
23 Weche mamoko duto e wi ngima Asa, gi tekone duto kod gik moko duto ma ne otimo kod mier ma ne ogero, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? Kata kamano, ka ne oseti, tuo moro ne omako tiendene.+ 24 Gikone, Asa notho moyike gi kwerene e Dala Daudi kwar mare. Jehoshafat+ wuode nobedo ruoth kare.
25 E higa mar ariyo mar loch Asa, Nadab+ wuod Jeroboam nobedo ruodh Israel kendo nolocho kuom higni ariyo. 26 Notimo marach e wang’ Jehova kendo ne owuotho e yore mag wuon-gi+ kotimo richo ma wuon-gi noserwakoe Jo-Israel.+ 27 Baasha wuod Ahija ja dhood Isakar, nochano nego Nadab mi nonege Gibethon+ mar Jo-Filistia e kinde ma Nadab gi Jo-Israel ne olworo Gibethon mondo gimonj dalano. 28 Baasha nonege e higa mar adek mar loch Asa ruodh Juda mi obedo ruoth kare. 29 Ka ne osebedo ruoth, nonego jood Jeroboam duto. Ne ok oweyo ja dhood Jeroboam kata achiel ka ngima. Ne otiekogi duto mana kaka Jehova nowacho kokalo kuom jatichne Ahija ma Ja-Shilo.+ 30 Mano notimore nikech richo ma ne Jeroboam otimo kendo ma noserwakoe Jo-Israel, kendo nikech nomiyo Jehova Nyasach Israel obedo gi mirima ahinya. 31 Weche mamoko duto e wi ngima Nadab, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 32 Ne nitie lweny e kind Asa kod Baasha ruodh Israel kinde duto.+
33 E higa mar adek mar loch Asa ruodh Juda, Baasha wuod Ahija nobedo ruodh Israel. Nolocho kuom higni 24 kodak Tirza.+ 34 Kata kamano, notimo gik maricho e wang’ Jehova+ kendo nowuotho e yore mag Jeroboam kotimo richo ma Jeroboam noserwakoe Jo-Israel.+
16 Wach Jehova nobiro ne Jehu+ wuod Hanani+ mondo osiem Baasha kama: 2 “Ne amiyi duong’ ka agoli e buru mi aketi jatend joga Israel,+ to in ne idhi nyime luwo yore mag Jeroboam mi irwako joga Israel e richo mi gimiya mirima nikech richogi.+ 3 Nikech mano, abiro tieki gi odi duto, kendo anami odi obed kaka od Jeroboam+ wuod Nebat. 4 Ja dhood Baasha ma notho e dala, guogi nocham, to ma notho oko e pap, winy nocham.”
5 Weche mamoko duto e wi ngima Baasha, gi gik ma ne otimo kod tekone, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 6 Baasha notho moyike gi kwerene Tirza.+ Ela wuode nobedo ruoth kare. 7 Jehova nomiyo janabi Jehu ma wuod Hanani wach mondo odhi osiem Baasha gi ode, nikech gik maricho ma Baasha notimo e wang’ Jehova komiye mirima gi timbene ma ne chalo gi mag jood Jeroboam, kendo nikech nonego Nadab.+
8 E higa mar 26 mar loch Asa ruodh Juda, Ela wuod Baasha nobedo ruodh Israel kodak Tirza. Nolocho kuom higni ariyo. 9 Zimri jatije ma ne en jatend nus mar geche mag lweny, nochano mondo onege ka en Tirza kometho momer e od Arza, ma ne en jatelo e od ruoth. 10 Zimri nodhi monege+ e higa mar 27 mar loch Asa ruodh Juda, kae to nobedo ruoth kare. 11 Ka ne osebedo ruoth, ne onego jood Baasha duto. Ne ok oweyo ng’ato ang’ata ma dichwo, bed watne kata osiepne. 12 Kamano Zimri notieko jood Baasha duto mana kaka Jehova nosewacho kokalo kuom janabi Jehu.+ 13 Mano notimore nikech richo duto ma Baasha kod Ela wuode notimo kendo nikech richo ma ne giserwakoe Jo-Israel mi gimiyo Jehova obedo gi mirima nikech sanamugi manono.+ 14 Weche mamoko duto e wi ngima Ela, gi gik moko duto ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel?
15 E higa mar 27 mar loch Asa ruodh Juda, Zimri nobedo ruoth kuom ndalo abiriyo ka en Tirza. Noyudo kindeno jolweny nogoyo kambi mondo gimonj Gibethon+ dala Jo-Filistia. 16 Jolweny ma ne ogoyo kambi nowinjo kiwacho niya: “Zimri osechano kendo osenego ruoth.” Omiyo, Jo-Israel duto ne oketo Omri+ jatend jolweny obed ruoth ka gin e kambi. 17 Omri gi Jo-Israel duto nowuok Gibethon mi gidhi lworo Tirza mondo gimonj dalano. 18 Ka ne Zimri oneno ni osekaw dalano, nodhi modonjo e od ruoth ka moger motegno, kendo nowang’o odno mi otho e iye.+ 19 Mano notimore nikech gik maricho ma ne otimo e wang’ Jehova kuom wuotho e yore mag Jeroboam kendo nikech richo ma ne oserwakoe Jo-Israel.+ 20 Weche mamoko duto e wi ngima Zimri, kod gik maricho ma nochano, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel?
21 E kindeno e ma oganda mar Israel nopogoree diriyo. Jomoko noluwo Tibni wuod Ginath ka gidwaro kete ruoth, to jomoko noluwo Omri. 22 To jo ma ne luwo Omri ne oloyo jo ma ne luwo Tibni wuod Ginath e lweny. Tibni notho kendo Omri nobedo ruoth.
23 E higa mar 31 mar loch Asa ruodh Juda, Omri nobedo ruodh Israel, kendo nolocho kuom higni 12. Nolocho kodak Tirza kuom higni auchiel. 24 Nong’iewo got man Samaria kuom Shemer. Nong’iewe gi fedha talanta* ariyo mogero dala e godno. Noluongo dalano ni Samaria,*+ kochake nying Shemer wuon godno. 25 Omri nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova kendo ne orach moloyo ruodhi duto ma ne otelone.+ 26 Ne owuotho e yore duto mag Jeroboam wuod Nebat kendo notimo richo ma ne Jeroboam oserwakoe Jo-Israel mi gimiyo Jehova obedo gi mirima nikech sanamugi manono.+ 27 Weche mamoko duto e wi ngima Omri, gi gik madongo ma ne otimo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 28 Omri notho moyike gi kwerene Samaria kendo Ahab+ wuode nobedo ruoth kare.
29 Ahab wuod Omri nobedo ruodh Israel e higa mar 38 mar loch Asa ruodh Juda. Nolocho Samaria+ kuom higni 22. 30 Ahab wuod Omri ne otimo marach ahinya e wang’ Jehova moloyo ruodhi duto ma ne otelone.+ 31 Luwo richo mag Jeroboam+ wuod Nebat kende ne ok orome, to marachie moloyo, nokendo Jezebel+ nyar Ethbaal ruodh Sidon,+ mochako tiyo ne Baal+ kendo kulorene. 32 E wi mano, noloso kendo mar misango ne Baal+ e ot* ma ne ogerone Samaria. 33 Bende, Ahab noloso siro milamo.+ Notimo gik maricho mang’eny e wang’ Jehova Nyasach Israel moloyo ruodhi mag Israel duto ma ne otelone.
34 E ndalo lochne, Hiel Ja-Bethel nogero Jeriko kendo. Ka noketo mise mar dalano, Abiram wuode makayo ne otho, to ka ne ochungo rangeye mag dalano, Segub wuode ma chogo ne otho. Mano notimore mana kaka Jehova nosekoro kokalo kuom Joshua wuod Nun.+
17 Elija*+ Ja-Tishbi ma ne odak Gilead+ nowacho ne Ahab niya: “Akuong’ora gi nying Jehova Nyasach Israel ma atiyone,* ni koth ok bi chue kata tho ok nomok e lum kuom higni moko, mak mana ka awacho!”+
2 Wach Jehova ne obiro ne Elija kama: 3 “Wuog kae idhi yo wuok chieng’ kendo ipond e dho Aora Kerith man yo wuok chieng’ mar Jordan. 4 Ibiro modho pi aorano kendo abiro oro winj agak mondo okelni chiemo kanyo.”+ 5 Gikanyono, ne odhi motimo kaka Jehova nochike. Ne odhi modak e bath Aora Kerith man yo wuok chieng’ mar Jordan. 6 Agak ne kelonega makate gi ring’o okinyi godhiambo, kendo ne omodho pi aorano.+ 7 Kata kamano, bang’ ndalo moko aorano noduono+ nikech koth ne ok chue e pinyno.
8 Wach Jehova ne obiro ne Elija niya: 9 “A malo, idhi Zarefath e piny Sidon mondo idag kuno. Abiro chiko chi liel moro kuno mondo omiyiga chiemo.”+ 10 Omiyo, ne odhi Zarefath. Ka ne ochopo e dho ranga dalano, noyudo dhako moro ma chi liel ka modo yien. Kuom mano, noluonge mokwaye kama: “Kelnae pi e okombe amodhi.”+ 11 Sa ma ne odhi kelone pi, Elija ne onyise niya: “Kelnae makate bende.” 12 Dhakono ne odwoke niya: “Akuong’ora gi nying Jehova Nyasachi ni aonge gi makate, to an mana gi mogo lwedo achiel e agulu maduong’ kod mo matin e agulu matin.+ Gie sani amodo mana yien matin mondo adhi alos gimoro wacham gi wuoda, kae to watho.”
13 Eka Elija nonyiso dhakono kama: “Kik iluor. Dhi itim kaka isewachono. Kata kamano, kwong’ ilosna makate matin gi mogo mantie, kae to ikelna. Bang’ mano, inyalo loso gima unyalo chamo gi wuodi. 14 Nimar Jehova Nyasach Israel owacho niya: ‘Mogo ok bi rumo e agulu maduong’ kendo mo ok bi rumo e agulu matin nyaka chieng’ ma Jehova nokel koth e piny.’”+ 15 Ne odhi motimo kaka Elija nowachone kendo nochiemo gi joge kachiel gi Elija kuom ndalo mang’eny.+ 16 Mogo ne ok orumo e agulu maduong’ kendo mo ne ok orumo e agulu matin mana kaka Jehova ne owacho kokalo kuom Elija.
17 Bang’ magi duto, wuod dhako ma wuon ot ne obedo matuo, kendo tuoneno ne omedore mi otho.+ 18 Dhakono nowacho ne Elija niya: “Yaye, ng’at Nyasaye, in gi wach mane koda? Ibiro parona richona kendo nego wuoda?”+ 19 Elija nowachone kama: “Miya wuodi.” Nokawe e lwet min-gi modhi kode e gorofa malo ka ma ne odakie, mi nopiele e otandane.+ 20 Noywak ne Jehova niya: “Yaye Jehova Nyasacha,+ in e ma isekelo ne chi liel ma adakgoni bende masira kinego wuode?” 21 Eka ne oriere kuom nyathino nyadidek kosayo Jehova kama: “A Jehova Nyasacha, akwayi, yie nyathini obed mangima kendo.” 22 Jehova ne owinjo kwayo mar Elija+ mi nyathino nobedo mangima kendo.+ 23 Elija nokawo nyathino molor kode mwalo e ot kendo nomiye min-gi kowacho niya: “Ne, wuodi ngima.”+ 24 Dhakono nowacho ne Elija kama: “Koro to ang’eyo gadier ni in ng’at Nyasaye,+ kendo ni weche ma Jehova wacho kokalo kuomi gin adier.”
18 Bang’ kinde, e higa mar adek,+ wach Jehova nobiro ne Elija niya: “Dhi ir Ahab, nimar abiro kelo koth e piny.”+ 2 Elija nodhi ir Ahab e ndalo ma kech malich+ ne okwako Samaria.
3 Gie kindeno, Ahab ne oluongo Obadia ma ne otelo ne weche mag ode. (Obadia ne en ng’at moluoro Jehova ahinya, 4 kendo ka ne Jezebel+ nego jonabi mag Jehova, Obadia nopando jonabi 100. Ne opando 50 e rogo achiel to 50 e rogo machielo kendo nomiyogi chiemo gi pi.) 5 Eka Ahab nonyiso Obadia kama: “Wuoth e piny kimanyo sokni kod aoche duto. Di po ka wayudo lum ma wanyalo miyo farese kod nyumbu* mondo jambwa te kik tho.” 6 Omiyo, ne gipogore pinyno e kindgi ji ariyo mondo giwuothie duto. Ahab nodhi yore to Obadia bende nodhi yore.
7 Ka ne Obadia nie yo ka dhi, noromo gi Elija. Gikanyono, nofwenyo ni mano en Elija mi nokulorene kopenje kama: “Ma in Elija ruodha?”+ 8 Ne odwoke niya: “Ee, en an. Dhi inyis ruodhi ni, ‘Elija ni ka.’” 9 To Obadia nopenje kama: “En ang’o marach ma asetimo ma koro idwaro keta e lwet Ahab mondo onega? 10 Akuong’ora gi nying Jehova Nyasachi, ni onge piny ma ruodha pok ooroe wach mondo omanyi. To ka ne jogo odwokone wach ni, ‘Oonge ka,’ ne omiyo pinjego okuong’orene ni ok gineni adier.+ 11 To e ma koro in iora ni adhi anyis ruoth ni, “Elija ni ka.”’ 12 Ka asewera kodi, roho mar Jehova biro kawi+ ma teri ka ma ok ang’eyo. To ka adhi ma anyiso Ahab mobiro mi ok oyudi, obiro nega. To an jatichni aseluoro Jehova chakre tinna. 13 Pok iwinjo gima natimo kinde ma Jezebel ne nego jonabi mag Jehova? Pok iwinjo kaka napando jonabi 100 mag Jehova ka ne aketo 50 e rogo achiel to 50 e rogo machielo, kendo ne asiko amiyogi chiemo gi pi?+ 14 To pod iora ni, ‘Dhi inyis ruoth ni: “Elija ni ka.”’ Onge kiawa ni obiro nega.” 15 Kata kamano, Elija nodwoke niya: “Akuong’ora gi nying Jehova Nyasach oganda lweny ma atiyone* ni, kawuono abiro biro mondo onena.”
16 Omiyo, Obadia nodhi ir Ahab monyise wachno, mi Ahab nodhi romo gi Elija.
17 Ka ne Ahab oneno Elija, nopenje kama: “Ma in, jal ma kelo chandruok maduong’ ne Israel?”
18 Elija nodwoke niya: “An ok akel chandruok ne Israel, to in kod od wuoru e ma ukelonegi chandruok nikech useweyo chike Jehova kendo ulamo nyiseche miluongo ni Baal.+ 19 Koro or wach mondo Jo-Israel duto ochokre e Got Karmel+ moriwo nyaka jonabi 450 mag Baal kod jonabi 400 mag siro mar yien milamo+ ma chiemoga e mesa mar Jezebel. 20 Kuom mano, Ahab nooro wach mi ne ochok Jo-Israel duto gi jonabigo e Got Karmel.
21 Eka Elija nochung’ e nyim ji duto mopenjogi niya: “Ubiro bagni e kind paro ariyo nyaka karang’o?+ Ka Jehova e Nyasaye madier, luweuru,+ to ka en Baal, luweuru!” To ji ne oling’ thi. 22 Koro Elija nowachonegi kama: “An e ma adong’ kuom jonabi mag Jehova,+ to jonabi mag Baal gin 450. 23 We okelnwa nyiruedhi ariyo, kae to giyier achiel kuomgi mondo giyang’e kendo ging’ade lemo lemo mondo gikete e wi yien, to kik gimok mach. An bende abiro yang’o nyaruath machielono mi akete e wi yien to ok abi moko mach. 24 Ubiro luongo nying nyasachu,+ to an abiro luongo nying Jehova. Nyasaye ma biro oro mach e Nyasaye madier.”+ Ji duto nodwoko kama: “Gima iwachono ber.”
25 Elija nowacho ne jonabi mag Baal niya: “Yieruru nyaruath achiel mondo uyang’ mokwongo nikech un e ma ung’eny. Kae to uluong nying nyasachu, to kik umok mach.” 26 Omiyo, ne gikawo nyaruath ma ne omigi mi ne giyang’e kendo ne giluongo nying Baal chakre okinyi nyaka sa auchiel ka giywak kama: “Yaye Baal, yie iwinjwa!” To ne onge dwoko.+ Ne gichikore ka gilworo kendo mar misango ma ne giloso. 27 Ka ne ochopo sa auchiel, Elija nochako jarogi kama: “Luongeuru matek! Donge en nyasaye!+ Di po ka wach moro pod ogale kata odhi e cho.* Sa moro pod onindo kendo ng’ato onego ochiewe!” 28 Ne gimedo ywak matek ka ging’adore gi pelni kod ligengni nyaka dendgi duto ne ochuero remo, mana kaka ne gijatimo. 29 Tok sa auchiel pod ne gimedo goyo koko* nyaka odhiambo kar seche michiwoga misengni mag cham, to ne onge dwoko, kendo onge ng’at ma ne winjogi.+
30 Bang’e, Elija nonyiso ji duto niya: “Suduru ira ka,” mi ji nosudo ire. Eka noloso kendo mar misango mar Jehova ma ne osemukore.+ 31 Elija nokawo kite 12 maromre gi kwan mar dhoudi mag yawuot Jakobo, jal ma Jehova nonyiso kama: “Ibiro luongi ni Israel.”+ 32 Kitego notiyogo e loso kendo mar misango+ e nying Jehova. Kae to nokunyo bur molworo kendono. To burno ne nyalo ting’o koth ngano madirom sea* ariyo. 33 Bang’ mano, ne ochano yien, nong’ado nyaruadhno lemo lemo moketogi e wi yien.+ Eka nowacho kama: “Tuomuru pi gi agulni madongo ang’wen mondo uol e misango midwa wang’ni kendo kuom yien-gi.” 34 Kendo nochikogi kama: “Timuru kamano kendo,” mi ne gitimo kamano. Nochako owachonegi kama: “Meduru mar adek,” mi ne gimedo kendo. 35 Kendo pi noo molworo kendono, mi pi nopong’o nyaka bur bende.
36 Ka ne ochopo odhiambo kar seche michiwoga misengni mag cham,+ Elija janabi nochung’ e nyim oganda molemo kama: “A Jehova Nyasach Ibrahim,+ gi Isaka,+ kod Israel, we mondo ji ong’e kawuono ni in e Nyasach Israel kendo ni an jatichni kendo ni asetimo gigi duto nikech in e ma iwacho.+ 37 A Jehova, winja! Dwoka mondo jogi ong’e ni in Jehova, in e Nyasaye madier kendo ni in e ma iloko chunygi mondo giduog iri.”+
38 Gikanyono, mach mar Jehova nolwar koa malo mowang’o misangono+ kaachiel gi yien, gi kite, gi lowo, kendo majno ne oduono pi duto ma ne nie bur.+ 39 Ka ne ji duto oneno gima notimoreno, ne gipodho piny auma mi gikok niya: “Jehova e Nyasaye madier! Jehova e Nyasaye madier!” 40 Eka Elija nochikogi kama: “Makuru jonabi mag Baal! Kik uwe kata achiel otony!” Ne gimakogi mi Elija noterogi mwalo e aora Kishon+ monegogi kuno.+
41 Elija nowacho ne Ahab niya: “Dhi ichiem kendo imethi, nimar awinjo ka koth wuo matek.”+ 42 Kuom mano, Ahab nodhi mondo ochiem kendo ometh, to Elija nodhi e wi Got Karmel mi nogoyo chonge piny koketo wiye e kind chongene.+ 43 Nowacho ne jatichne kama: “Idh malo ing’i yo nam.” Jatijeno nodhi mong’icho modwokone wach niya: “Ok aneno gimoro.” Elija nonyise nyadibiriyo ni, “Dogi.” 44 Ka ne oduogo mar abiriyo nowachone niya: “Aneno bor polo matin marom gi lwet dhano ka wuok e nam.” Elija nonyise kama: “Dhi inyis Ahab ni, ‘Ik gachi mondo ilor mwalo ka pok koth oloroni!’” 45 Gie sechego, polo notwere mapek, yamo nokutho mi koth maduong’ ne ochue.+ Ahab to nomedo mana ringo gi gache nyaka Jezreel.+ 46 To lwet Jehova nomiyo Elija teko, mi Elija nong’wano lepe e nungone moringo matek kotelo ne Ahab nyaka Jezreel.
19 Ahab+ nonyiso Jezebel+ gik moko duto ma Elija notimo kod kaka ne onego jonabi duto gi ligangla.+ 2 Ka ne Jezebel owinjo mano, nooro wach ne Elija niya: “Mad nyiseche omiya kum mager ka kiny seche ma kamagi oyudo ka pok anegi mi ibedo kaka jonabi misenegogo!” 3 Elija nobedo maluor nikech wachno moringo mondo ores ngimane.+ Ka nochopo Beer-sheba+ mar Juda,+ noweyo jatichne kuno. 4 Ne owuotho wuodh ndalo achiel e thim mi nobet e tiend bungu moro,* mokwayo ni mondo otho. Nowacho kama: “Oromo! Yaye Jehova, kaw ngimana,+ nikech ok aber moloyo kwerena.”
5 Nonindo piny e tiend bunguno mi nindo otere. To apoya nono malaika nomule+ mowachone niya: “A malo ichiem.”+ 6 Ka ne ong’iyo yo ka wiye, noneno makate molworore e wi kite maliet kod pi e njagi. Ne ochiemo mometho kae to odok e nindo. 7 Bang’e, malaika mar Jehova noduogo kendo momule ka wachone niya: “A malo ichiem, nimar wuoth biro hewo tekoni.” 8 Omiyo, ne oa malo mochiemo kendo nomodho. Chiemono nomiye teko mowuotho ndalo 40, odiechieng’ gotieno nyaka ne ochopo Horeb, god Nyasaye madier.+
9 Ka ne ochopo kuno, nobworo e rogo+ moro gotieno. To wach Jehova nobirone niya: “Elija, itimo ang’o ka?” 10 Nodwoko kama: “Asetiyo ne Jehova Nyasach oganda lweny+ gi kinda duto. Jo-Israel to oseketho singruok ma ne itimo kodgi.+ Gisemuko kendeni mag misango, kendo gisenego jonabi magi gi ligangla+ mi an kenda e ma adong’. To koro gidwaro nega an bende.”+ 11 Kata kamano, nonyise niya: “Wuog ichung’ e nyim Jehova e wi got.” To ne! Jehova ne kalo bute kanyo,+ kendo yamo mager ne muko gode kendo ne baro lwendni e nyim Jehova,+ to Jehova ne ok nie yamono. Bang’ yamo, ne nitie yiengni mar piny,+ to Jehova ne onge e yiengnino. 12 Bang’ yiengnino, ne nitie mach,+ to Jehova ne ok nie majno. Bang’ mach, nowinjo dwol mapiny mokuwe.+ 13 Ka ne Elija owinjo dwolno, noumo wang’e gi lawe+ kendo nowuok mochung’ e dho rogo. Eka dwolno nopenje niya: “Elija, itimo ang’o ka?” 14 Nodwoko kama: “Asetiyo ne Jehova Nyasach oganda lweny gi kinda duto. Jo-Israel to oseketho singruok ma ne itimo kodgi.+ Gisemuko kendeni mag misango, kendo gisenego jonabi magi gi ligangla mi an kenda e ma adong’. To koro gidwaro nega an bende.”+
15 Jehova nonyise niya: “Dog, idhi e thim mar Damaski. Kichopo kuno, wir Hazael+ gi mo mondo obed ruodh Siria. 16 Bende, iwir Jehu+ nyakwar Nimshi mondo obed ruodh Israel, kendo iwir Elisha* wuod Shafat Ja-Abel-mehola mondo obed janabi kari.+ 17 Ng’at ma ligangla mar Hazael ok onego,+ Jehu nonegi,+ to ng’at ma ligangla mar Jehu ok onego, Elisha nonegi.+ 18 Pod an gi ji 7,000 e Israel+ ma pok ogoyo chonggi piny ne Baal+ kendo ma pok onyodhe.”+
19 Nowuok kanyo moyudo Elisha wuod Shafat ka puro gi ruedhi 24. Ruedhi ariyo ne ywayo kwer achiel. Elisha e ma ne nigi dhok ariyo mogik. Elija ne odhi ire mobolo lawe+ kuome. 20 Gikanyono, Elisha noweyo dhok moringo koluwo Elija kowacho niya: “Yiena adhi ago ne wuora gi minwa oriti eka abi aluwi.” Nodwoke kama: “Dhiyo, an pok atami.” 21 Omiyo, ne odok mokawo ruedhi ariyo mi ne ochiwogi kaka misango. Ne okawo yiend kwer motedogo ring ruedhigo momiyo ji mondo ocham. Bang’ mano, ne owuok moluwo Elija mochako tiyone.+
20 Benhadad+ ruodh Siria+ nochoko jolweny mage duto kaachiel gi ruodhi mamoko 32 gi gechegi kod faresegi. Kae to ne odhi molworo+ Samaria+ kendo ne okedo gi dalano. 2 Eka nooro joote e dalano mondo owach ne Ahab+ ruodh Israel niya: “Benhadad owacho kama: 3 ‘Fedha magi gi dhahabuni kaachiel gi mondeni kod yawuoti mabeyo moloyo gin maga.’” 4 Ruodh Israel nodwoke niya: “Ruodha, mana kaka iwachono. An mari kaachiel gi gigena duto.”+
5 Bang’e, jootego ne odok ir Ahab mi ginyise niya: “Benhadad owacho kama, ‘Ne aoroni wach niya: “Ibiro miya fedhani, dhahabuni, mondeni, kod yawuoti.” 6 Kiny kar sa ma kama, abiro oro jotichna mondo omany gik moko e odi gi ute jotichni kendo gibiro kawo gigeu duto mabeyo ma giyudo.’”
7 Ruodh Israel noluongo jodong pinye duto monyisogi niya: “Ng’euru ni ng’atni dwaro kelonwa masira, nimar odwaro ni amiye mondena, yawuota, fedhana, gi dhahabuna, to ne ok atamora.” 8 Jodongo gi ji duto ne odwoke kama: “Kik iwinje, kendo kik itim kaka odwaro.” 9 Ahab nowacho ne joote Benhadad kama: “Dhiuru unyis ruodha ni abiro timo gik ma ne okwongo kwaya natim, to mokwaya sanigi to ok anyal timo.” Jootego ne owuok mi gidwoko wach ne ruodhgi.
10 Benhadad koro nooro ne Ahab wach kama: “Nyiseche mondo okuma mager ka ok aketho Samaria ma kata buru modong’ie ok bi romo joga duto juko!” 11 Ruodh Israel nodwokogi niya: “Nyiseuru ni, ‘Ng’at ma eka rwako gige lweny kik pakre ka ng’at moselonyogi.’”+ 12 Ka ne Benhadad owinjo wachno sa ma ne ometho gi ruodhi wetene e hembegi,* nonyiso jotichne kama: “Ikreuru ne lweny!” Omiyo, ne giikore dhi monjo dalano.
13 To janabi moro ne odhi ir Ahab+ ruodh Israel mowachone kama: “Jehova owacho niya, ‘Donge ineno oganda maduong’ni? Ero aketogi e lweti kawuononi, kendo ibiro ng’eyo ni an Jehova.’”+ 14 Ahab nopenjo kama: “Obiro timo kamano gi lwet ng’a? To ne odwoke ni, “Jehova owacho kama: ‘Gi lwet jotij jotelo mag gwenge.’”* Nopenje kama: “Ng’ano ma biro chako lweny?” To ne odwoke ni, “In!”
15 Eka ne okwano jotij jotelo mag gwenge moyudo ni gin ji 232. Bang’e, nokwano jolweny duto mag Israel moyudo ni gin 7,000. 16 Ne giwuok chuny odiechieng’ sa ma Benhadad gi ruodhi 32 ma ne obiro konye mer e hembegi.* 17 Ka ne jotij jotelo mag gwenge okwongo wuok, Benhadad nooro jootene mapiyo mondo odhi one gima timore. Ne gidwokone wach ni, “Jomoko biro kowuok Samaria.” 18 Nochikogi kama: “Makgiuru ka gingima, bed ni gibiro gikuwe kata ne lweny.” 19 Ka ne jotij jotelo mag gwenge kod jolweny ma ne luwogi owuok e dala, 20 ng’ato ka ng’ato ne onego ng’at ma ne ochomorego. Mi Jo-Siria noringo+ kendo Jo-Israel nolawogi. Kata kamano, Benhadad ruodh Siria noidho faras mi otony gi joge moko ma bende noidho farese. 21 To Ruodh Israel nowuok monego farese kendo noketho geche lweny, mi ne ginego Jo-Siria mang’eny ahinya.
22 Bang’e, janabino+ nodhi ir ruodh Israel mowachone niya: “Dhi iik jolweny maber mondo ine gima ibiro timo,+ nikech e chak higa manyien ruodh Siria biro duogo kedo kodi.”+
23 Jotij ruodh Siria nonyise kama: “Nyasachgi en Nyasach gode. Mano e momiyo ne giloyowa. To ka wakedo kodgi e pap, to wabiro loyogi. 24 Bende, tim kama: Gol ruodhi duto+ e tijegi mondo iket gavana kargi. 25 Kae to chok* jolweny ma kwan-gi rom gi mar jolweny ma ne otho, farese obed marom gi farese ma ne otho, geche bende obed marom gi geche ma ne okethi. We waked kodgi e pap kendo wabiro loyogi.” Ne owinjo wachgi mi otimo kamano.
26 E chak higa, Benhadad nochoko Jo-Siria mi gidhi Afek+ mondo giked gi Jo-Israel. 27 Jo-Israel bende ne ochok mi omigi gige lweny, kae to ne gidhi mondo girad gi Jo-Siria. Ka ne Jo-Israel ogoyo kambi e nyim Jo-Siria, ne gichalo mana kueth ariyo matindo mag diek. To Jo-Siria ne olandore e pawno duto.+ 28 Eka ng’at Nyasaye madier nodhi ir ruodh Israel monyise kama: “Jehova owacho niya: ‘Nikech Jo-Siria wacho ni, “Jehova en Nyasach gode, kendo ni ok en Nyasach pewe,” abiro keto oganda maduong’ni duto e lweti+ kendo ibiro ng’eyo ni an Jehova.’”+
29 Ne gidhi nyime goyo kambi kanyo kuom ndalo abiriyo ka jolweny makoni omanyore gi makocha. To odiechieng’ mar abiriyo, lweny ne ochakore, mi Jo-Israel ne onego jolwenj Siria 100,000 e odiechieng’ achiel. 30 Jolweny ma ne odong’ ne oringo nyaka Afek+ mi gidonjo e dalano. Kata kamano, ohinga ne opodho kuom jolweny 27,000 ma ne odong’. Benhadad bende ne oringo modonjo e dalano, kendo ne opondo e ot moro ma iye.
31 Jotije nowachone niya: “Wawinjoga ni ruodhi mag Israel gin ruodhi mang’won. Yie warwak lep gunia kendo watwe wiwa gi tonde kae to wadhi ir ruodh Israel. Di po ka ong’wononwa mi ok onegowa.”+ 32 Kuom mano, ne girwako lep gunia e nungogi kendo ne gitweyo tol e wigi mi gidhi ir ruodh Israel. Ne giwachone kama: “Jatichni Benhadad owacho niya: ‘Asayi, kik inega!’” Nodwokogi kama: “Kare pod ongima? En owadwa.” 33 Ka ne giwinjo kamano, ne gineno ni oseng’wononegi. Omiyo, ne giwachone niya: “Ee, Benhadad en owadu.” Gikanyono, ne odwokogi ni, “Dhi uome.” Benhadad ne odhi ir Ahab mi Ahab ne oluonge mi giidho kode gache.
34 Benhadad nowachone kama: “Mier duto ma ne wuora omayo wuoru abiro dwokoni, kendo inyalo yawo chirni e dala mar Damaski mana kaka wuora ne otimo Samaria.”
Ahab nodwoke kama: “Abiro weyi mondo idhi nikech winjruok* ma wasetimoni.”
Kamano ne otimo kode singruok kae to ne oweye modhi.
35 Wach Jehova ne obiro ne achiel kuom yawuot jonabi*+ mi janabino ne owacho ne nyawadgi niya: “Goya.” Kata kamano, ng’atno ne otamore goye. 36 Omiyo, ne onyise kama: “Nikech itamori winjo Jehova, sibuor dhi negi kisea ka.” Ka ne gisewere, sibuor nomonje monege.
37 Janabino noyudo ng’at machielo monyise ni, “Goya.” Ng’atno nogoye mohinye.
38 Eka janabino nodhi morito ruoth e bath ndara koumo wang’e gi law moro mondo kik fwenye ni en ng’a. 39 Ka ne ruoth kadho, ne oywakne kowacho niya: “Jatichni ne odhi e chuny lweny, kendo ng’at moro nokelona ng’at momak mowachona kama: ‘Rit ng’atni. Koringo molal, to ibiro negi makare,+ kata ibiro chulo talanta* achiel mar fedha.’ 40 To ka ne dich ma kae gi kacha omaka, napo mana ni ng’atno opusore molal.” Ruodh Israel ne odwoke kama: “Iseng’ado buchi iwuon. Kamano e kaka nobedi.” 41 Kanyo gi kanyo, janabino ne oelo wang’e, kendo ruoth ne ofwenyo ni kare en achiel kuom jonabi.+ 42 Nonyiso ruoth niya: “Jehova owacho kama: ‘Nikech iweyo ng’at ma ne awacho ni onego oneg,+ ibiro negi kare,+ kendo jogi biro tho kar joge.’”+ 43 Ka ne ruoth owinjo kamano, ne odhi e dalane Samaria+ ka okuyo kendo ka chunye onyosre.
21 Bang’ wechegi, wach moro notimore motudore gi puoth mzabibu mar Naboth Ja-Jezreel. Puodhono ne ni Jezreel+ e bath od Ahab ruodh Samaria. 2 Ahab nonyiso Naboth niya: “Miya puothi mar mzabibu mondo aloke puotha mar alot nikech ochiegni gi oda. Abiro miyi puoth mzabibu machielo maber moloye. Kata kihero, to abiro chuli pesa moromo kode. 3 Kata kamano, Naboth nodwoko Ahab kama: “Ok anyal miyi mwandu kwerena nimar en gima Jehova okwero.”+ 4 Omiyo, Ahab nodok e ode kokuyo kendo ka chunye onyosore nikech wach ma Naboth Ja-Jezreel nonyise niya: “Ok abi miyi mwandu kwerena.” Nodhi monindo e otandane koloko wang’e komachielo kendo ne otamore chiemo.
5 Jezebel+ chiege ne odhi ire mopenje kama: “Ang’o momiyo ikuyo kama kendo ok idwar chiemo?” 6 Ne odwoke niya: “Nikech nakwayo Naboth Ja-Jezreel ni, ‘Miya puothi mar mzabibu mondo achuli pesa. Kihero to we amiyi puoth mzabibu machielo.’ To ne odwoka ni, ‘Ok abi miyi puotha mar mzabibu.’” 7 Jezebel chiege nodwoke niya: “Donge in e ruoth ma locho e wi Israel? A malo ichiem, kendo ibed mamor. Abiro miyi puoth mzabibu mar Naboth Ja-Jezreel.”+ 8 Omiyo, nondiko barupe gi nying Ahab kendo noketoe muhuri+ mar ruoth kae to oorogi ne jodongo+ gi jotelo ma nodak e gweng’gi Naboth. 9 Nondiko e barupego kama: “Landuru chieng’ ma ji onego otueye chiemo, kendo uket Naboth obed e nyim ji. 10 Kae to umany ji ariyo manono obed komanyore kode mondo gidonjne+ kama: ‘Iseyanyo Nyasaye kod ruoth bende!’+ Eka unugole oko kendo ugoye gi kite nyaka otho.”+
11 Kuom mano, jodongo gi jotelo ma nowuok dalagi Naboth notimo mana kaka ne onyisgi e barupe ma Jezebel nooronegi. 12 Ne gichiko chieng’ ma ji onego otueye chiemo kendo ne giketo Naboth e kom e nyim ji. 13 Eka ji ariyo manono ne odonjo mobet ka ma omanyore kode kendo ne gidonjone e nyim ji duto kama: “Naboth oseyanyo Nyasaye kod ruoth bende!”+ Omiyo, ji ne ogole oko mar dala mi gigoye gi kite nyaka otho.+ 14 Bang’e ne gioro wach ne Jezebel niya: “Osego Naboth gi kite motho.”+
15 Ka ne Jezebel owinjo ni oseneg Naboth, nowacho ne Ahab niya: “Koro dhi ikaw puoth Naboth Ja-Jezreel+ ma ne otamore usoni, nikech Naboth koro osetho.” 16 Ka ne Ahab owinjo ni Naboth osetho, ne oa malo modhi e puoth mzabibu mar Naboth Ja-Jezreel mondo okawe.
17 Wach Jehova nobiro ne Elija+ Ja-Tishbi niya: 18 “A malo, idhi Samaria+ ir Ahab ruodh Israel. Ibiro yude e puoth mzabibu mar Naboth mosedhiye mondo okaw. 19 Nyise niya: ‘Jehova penjo kama: “Ang’o momiyo isenego ng’ato+ kendo ikawo mwandune?”’+ Kae to nyise niya: ‘Jehova owacho kama: “Kama guogi onang’oe remb Naboth e ma guogi biro nang’oe rembi in bende.”’”+
20 Ahab nonyiso Elija kama: “Koro iseyuda, in jasika!”+ Nodwoke niya “Ee, aseyudi. Nikech iseramo mar timo gima rach e wang’ Jehova.+ 21 Koro akeloni masira kendo abiro yweyo odi pep mi atiek chwo duto manie odi,+ moriwo Jo-Israel ma jochan kod ma sandore.+ 22 Kendo abiro miyo odi obed kaka od Jeroboam+ wuod Nebat kendo kaka od Baasha+ wuod Ahija, nimar isemiya mirima kendo isemiyo Jo-Israel otimo richo. 23 Bende, Jehova owacho e wi Jezebel kama: ‘Guogi nocham Jezebel e puodho man Jezreel.+ 24 Ja dhood Ahab motho e dala, guogi nocham, to mago ma notho e pap, winy nocham.+ 25 Ong’e ng’at mosebetie machal gi Ahab+ moseramo mar timo gik maricho e wang’ Jehova kaka en, kichwale gi Jezebel chiege.+ 26 Osetimo gik modwanyore ahinya kuom lamo sanamu makwero* mana kaka Jo-Amor duto notimo, ma gin jo ma Jehova noriembo e nyim Jo-Israel.’”+
27 Ka ne Ahab owinjo wechego, noyiecho lepe morwako lep gunia kendo notueyo chiemo. Ne onindo piny gi lep guniago kendo nowuotho kokuyo ahinya. 28 Wach Jehova nobiro ne Elija Ja-Tishbi niya: 29 “Be iseneno kaka Ahab obolore e nyima?+ Nikech osebolorena kamano, ok abi kelo masira e ndalone, to abiro kelo masira ne ode e ndalo wuode.”+
22 Higni adek nokalo ka lweny onge e kind Siria gi Israel. 2 To e higa mar adek Jehoshafat+ ruodh Juda nodhi limo ruodh Israel.+ 3 Ruodh Israel nopenjo jotije niya: “Donge ung’eyo ni Ramoth-gilead+ en marwa? Ang’o momiyo pod wadigni dhi kawe kuom ruodh Siria?” 4 Nopenjo Jehoshafat kama: “Donge ibiro dhi koda mondo waked gi Ramoth-gilead?” Jehoshafat nodwoko ruodh Israel niya: “An kodi, joga gin jogi, kendo faresena gin magi.”+
5 Kata kamano, Jehoshafat nowacho ne ruodh Israel niya: “Kwong ipenjie wach+ kuom Jehova.”+ 6 Omiyo, ruodh Israel nochoko jonabi ma dirom 400 mopenjogi kama: “Be onego adhi aked gi Ramoth-gilead, koso kik adhi?” Ne gidwoke niya: “Dhiyo, nimar Jehova biro kete e lweti.”
7 Jehoshafat nopenjo kama: “Onge janabi mar Jehova kae mondo en bende wapenje wachni?”+ 8 Ruodh Israel nodwoko Jehoshafat niya: “Pod nitie ng’at moro ma wanyalo penjo gima Jehova owacho.+ En Mikaya wuod Imla. Kata kamano, ok adwarega+ nikech onge kinde moro amora mosekoro weche mabeyo kuoma, okoroga mana weche maricho.”+ To Jehoshafat nodwoke niya: “Ruoth ok onego owuo kamano!”
9 Omiyo, ruodh Israel noluongo jatelo moro monyise niya: “Dhi mapiyo ikel Mikaya wuod Imla.”+ 10 Koro, ruodh Israel gi Jehoshafat ruodh Juda ne orwako lepgi mag ruodhi kendo ne gibet e kombegi mag loch e kar dino man e dho ranga Samaria, kendo jonabi duto ne koro wach e nyimgi.+ 11 Eka Zedekia wuod Kenaana ne oloso tunge mag chuma kendo ne owacho kama: “Jehova owacho niya: ‘Ibiro chuoyo* Jo-Siria gi tungegi mi itiekgi chuth.’” 12 Jonabi mamoko duto bende ne koro wach machal kamano. Ne giwacho kama: “Dhi iked gi Ramoth-gilead kendo ibiro loye. Jehova biro keto pinyno e lweti.”
13 Jaote ma noor mondo odhi oluong Mikaya nowachone niya: “Jonabi mamoko duto koro ne ruoth gima ber. In bende kor ne ruoth gima ber.”+ 14 To Mikaya nodwoko kama: “Akuong’ora gi nying Jehova, ni gima Jehova onyisa e ma abiro wacho.” 15 Mikaya nodhi ir ruoth, mi ruoth nopenje niya: “Mikaya, be onego wadhi waked gi Ramoth-gilead, koso kik wadhi?” Kanyo gi kanyo, Mikaya nodwoko ruoth kama: “Dhi iked kode kendo ibiro loye. Jehova biro keto pinyno e lweti.” 16 Ka ne Ruoth owinjo kamano, nowachone niya: “Onego anyisi nyadidi ni ikuong’rina ni ok ibi wuonda, to ibiro nyisa mana adier e nying Jehova?” 17 Omiyo, nowachone niya: “Aneno Jo-Israel kokere e gode+ ka rombe ma onge jakwath. Jehova owacho kama: ‘Jogi onge jatelo. We ng’ato ka ng’ato odog e ode gi kuwe.’”
18 Eka ruodh Israel nowacho ne Jehoshafat niya: “Donge ne anyisi ni ok obi koro weche mabeyo kuoma, to mana weche maricho?”+
19 Mikaya nowacho kama: “Koro winj gima Jehova wacho: Ne aneno ka Jehova obet e kom-lochne+ to ogendni mag polo ochung’ e bathe korachwich gi koracham.+ 20 Kae to Jehova nopenjo niya: ‘Ng’ano ma biro dhi wuondo Ahab mondo odhi otho Ramoth-gilead?’ Malaika achiel ne wacho kama, to machielo ne wacho gima opogore. 21 Eka malaika+ moro ne obiro mochung’ e nyim Jehova mowacho kama: ‘Abiro dhi wuonde.’ Jehova ne openje niya: ‘Ere kaka idhi wuonde?’ 22 Nodwoke niya: ‘Abiro dhi keto weche mag miriambo e dho jonabine.’+ Nonyise kama: ‘Adier ibiro wuonde kendo ibiro loye. Dhi itim kamano.’ 23 Koro Jehova oseketo weche mag miriambo e dho jonabinigi duto,+ to Jehova oseng’ado ni masira nyaka yudi.”+
24 Eka Zedekia wuod Kenaana nosudo machiegni mothalo lemb Mikaya kopenje niya: “Roho mar Jehova nokala nade mobiro wuoyo kodi?”+ 25 Mikaya nodwoke niya: “Chieng’ ma inidonj e ot ma iye mondo ipondi, eka ining’e.” 26 Ruodh Israel nochiko kama: “Makuru Mikaya mondo utere ir Amon jatend dala kod Joash wuod ruoth. 27 Nyisgiuru ni, ‘Ruoth owacho kama: “Tweuru ng’atni e jela+ kendo umiye mana chiemo matin gi pi nyaka chieng’ aduog gi kuwe.”’” 28 To Mikaya nowacho niya: “Kiduogo gi kuwe, to kare Jehova ok osewuoyo koda.”+ Nomedo bende niya: “Un uduto, kik wiu wil gi wachni.”
29 Kamano, ruodh Israel gi Jehoshafat ruodh Juda nodhi Ramoth-gilead.+ 30 Ruodh Israel nowacho ne Jehoshafat kama: “Abiro dhi e lweny ka aloko lepa mondo kik fwenya, to in rwak lepi mag ruoth.” Omiyo, ruodh Israel noloko lepe+ modhi e lweny. 31 Koro, noyudo ruodh Siria osechiko jotend lweny 32 motelo ne gechene+ kama: “Kik uked gi ng’ato ang’ata, obed ng’at maduong’ kata ng’at matin, to uked mana gi ruodh Israel kende.” 32 Ka ne jotend geche oneno Jehoshafat, ne giwacho e kindgi kama: “Ma e ruodh Israel.” Omiyo, ne gichome mondo giked kode. Eka Jehoshafat noywak matek mondo okonye. 33 Ka ne jotend geche ofwenyo ni ok en ruodh Israel, ne giweyo lawe.
34 To ng’at moro ne obayo asere mopo kochuoyo ruodh Israel gie kind lawe mar akor. Omiyo, ruoth nowacho ne ng’at ma ne riembo gache niya: “Lokri igola kar lweny kae, nikech ahinyora marach.”+ 35 Lweny nodhi nyime odiechiengno mangima, kendo nochuno ni jomoko osire kochung’ e gache kochomo Jo-Siria. Rembe nochuer e gari, mi notho godhiambo.+ 36 Ka ne chieng’ chiegni podho, noland wach e kambi kama: “Ng’ato ka ng’ato odog dalagi! Ng’ato ka ng’ato odog thurgi!”+ 37 Kamano ruoth notho mi gitere Samaria kendo ne giyike kuno. 38 Ka ne gilwoko gach ruoth e yawo man Samaria, guogi ne nang’o rembe to ochode lwokore,* mana kaka Jehova nosekoro.+
39 Weche mamoko duto e wi ngima Ahab, gi gik moko duto ma ne otimo, ode ma ne ogero gi lak liech,+ kod mier duto ma ne ogero, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Israel? 40 Ahab notho moyike gi kwerene+ kendo Ahazia+ wuode nobedo ruoth kare.
41 Jehoshafat+ wuod Asa nobedo ruodh Juda e higa mar ang’wen mar loch Ahab ruodh Israel. 42 Jehoshafat nobedo ruoth ka en jahigni 35 kendo ne olocho kuom higni 25 kodak Jerusalem. Nying min mare ne en Azuba nyar Shilhi. 43 Nodhi nyime wuotho e yore duto mag Asa+ wuon mare. Ne ok oweyo yorego kendo ne otimo gik makare e wang’ Jehova.+ Kata kamano, ne ok ogol kuonde moting’ore kendo oganda ne pod wang’o misengni ma golo yiro kuondego.+ 44 Jehoshafat nobedo gi kuwe e kinde gi ruodh Israel.+ 45 Weche mamoko duto e wi ngima Jehoshafat, gi gik madongo ma ne otimo kod lwenje ma ne ogoyo, donge ondikgi e bug weche mag ndalo ruodhi Juda? 46 Bende, notieko chwo ma jochode+ ma nodong’ e hekalu e kinde loch Asa wuon-gi.+
47 E ndalogo, Edom+ ne onge ruoth, to jalup ruoth e ma ne tiyo kaka ruoth.+
48 Jehoshafat noloso meli kaka mag Tarshish mondo oomgo dhahabu Ofir.+ Kata kamano, meligo ne ok ochopo nikech ne gikethore Ezion-geber.+ 49 Mano e kinde ma Ahazia wuod Ahab nonyisoe Jehoshafat kama: “We jotichna odhi kaachiel gi jotichni e meli,” to Jehoshafat notamre.
50 Jehoshafat notho moyike gi kwerene+ e Dala Daudi kwar mare, kendo Jehoram+ wuode nobedo ruoth kare.
51 Ahazia+ wuod Ahab nobedo ruodh Israel e Samaria e higa mar 17 mar loch Jehoshafat ruodh Juda. Nolocho Israel kuom higni ariyo. 52 Kendo nodhi nyime timo gik maricho e wang’ Jehova koluwo yore mag wuon mare+ gi min mare,+ kendo koluwo yore mag Jeroboam wuod Nebat ma ne orwako Jo-Israel e richo.+ 53 Ne odhi nyime tiyo ne Baal+ kendo kulorene kotimo marach ne Jehova Nyasach Israel+ mana kaka wuon-gi notimo.
Kata, “wuon-gi ne ok dwar chwanye; kwere.”
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
Kata, “mahu.”
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
Kata, “ibiro bedo gi rieko.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Tiende ni, Jerusalem.
Kata, “huma.”
Kata, “huma.”
Kata, “e kore.”
Kata, “e kora.”
Kata, “luth.”
Yufrate.
Tiende ni, kor. Som Apendiks B14.
Tiende ni, yo podho chieng’ mar Yufrate.
Kwanni yudore e kitepe mamoko machon kod 2 Weche mag Ndalo 9:25. Kitepe mamoko machon to keto kwanni ni 40,000.
Kata, “Ja-Zera.”
Kata, “nohugo; nowacho.”
Kata, “nolero.”
Tiende ni, kor. Som Apendiks B14.
Hibrania, “nyithind Israel.”
Som Apendiks B15.
Som Apendiks B8.
Bat achiel ne romre gi sentimita 44.5 (inj 17.5). Som Apendiks B14.
Hibrania, “korachwich.”
Tiende ni Od Nyasaye.
Kar wang’o ubani.
Yien machal gi saipras; odugo.
Nyalo bedo ni iwuoyo e wi buombene.
Nyalo bedo ni iwuoyo kuom kaka nolos frem mar dhoot kata kaka dhoodno ne rom.
Kata, “Ka Maler.”
Nyalo bedo ni iwuoyo kuom kaka nolos frem mar dhoot kata kaka dhoodno ne rom.
Som Apendiks B15.
Som Apendiks B15.
Kata, “dala ruoth.
Bat achiel ne romre gi sentimita 44.5 (inj 17.5). Som Apendiks B14.
Kata, “konde ang’wen.”
Kata, “ne en mana gi tado moriw e wi sirni.”
Kata, “osero.”
Kata, “Ka Maler.”
Kata, “milambo.”
Tiende ni, “Mad [Jehova] Ogure Motegno.”
Tiende nyalo bedo, “Teko.”
Kata, “Chwe mare.”
Lith lwedo ang’wen romre gi sentimita 7.4 (inj 2.9). Som Apendiks B14.
Tiende ni, bath. Som Apendiks B14.
Geche miting’ogo pi.
Tiende ni, bath. Som Apendiks B14.
Kata, “osero.”
Tiende ni, Sap Kiche.
Som Apendiks B15.
Kata, “ka nyawadgino okuong’e.” Ma tiende ni omiyo osingore ni ka owacho miriambo kata ok otimo kaka osingore, to kuong’ biro make.
Kata, “wang’i one.”
Kata, “ka ma idonjogo Hamath.”
Hibrania, “odiechieng’ mar aboro,” tiende ni odiechieng’ maluwo ndalo abiriyo mogik.
Kata, “mar ariyo.”
Hibrania, “ngero.”
Kata, “biro dong’ gunda.”
Kata nyalo bedo, “Piny ma Onge Tich.”
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Kata, “Milo,” ma en wach mitiyogo e dho Hibrania kiwuoyo kuom ka ma obiwie lowo.
Kata, “mich mar arus; gir nyombo.”
Nochielo motegno.
Kata, “Milo,” ma en wach mitiyogo e dho Hibrania kiwuoyo kuom ka ma obiwie lowo.
Kata, “ngeche.”
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Shekel achiel ne romre gi gram 11.4. Som Apendiks B14.
E Ndiko mag Dho-Hibrania, mina achiel ne romre gi gram 570. Som Apendiks B14.
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
Kata, “joidh farese.”
Kata, “joidh farese.”
Tiendi ni, pap.
Kata nyalo bedo, “ne giwuok e piny Misri gi Kue; Jo-ohala mag ruoth ne ng’iewogi Kue,” nyalo bedo ni ne en Kilikia.
Wach moloki ni “sanamu makwero,” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Tiende ni, mondene ma ne gin nyi pinje mamoko.
Kata, “Milo,” ma en wach mitiyogo e dho Hibrania kiwuoyo kuom ka ma obiwie lowo.
Hibrania, “hembegi.”
Hibrania, “oyier.”
Kata, “ng’at Nyasaye.”
Kata, “nochielo.”
Kata, “ochielo.”
Kata, “notal.”
Tiende ni, Bethel.
Ma bende iluongo ni Abija.
Ma bende iluongo ni Abija.
Wach moloki ni “sanamu makwero,” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Kata, “chielo Rama motegno; gero Rama kendo.”
Kata, “chiele motegno; gere kendo.”
Kata, “chiele motegno; gere kendo.”
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Tiende ni, “Mar Joka Shemer.”
Kata, “hekalu.”
Tiende ni, “Nyasacha En Jehova.”
Hibrania, “ma achung’ e nyime.”
Nyumbu en le ma punda onyuolo gi faras.
Hibrania, “ma achung’ e nyime.”
Kata nyalo bedo, “odhi wuoth.”
Kata, “ne gitimore ka jonabi.”
Sea ariyo romre gi kilo 10 kama. Som Apendiks B14.
Kata, “yath moro.”
Tiende ni, “Nyasaye e Resruok.”
Kata, “kichegi.”
Kata, “pinje.”
Kata, “kichegi.”
Hibrania, “kwan.”
Kata, “singruok.”
Nenore ni wach motigo ni “yawuot jonabi” itiyogo kiwuoyo kuom skul ma ne ipuonjoe jonabi kata riwruok moro mar jonabi.
Talanta achiel ne romre gi kilo 34.2. Som Apendiks B14.
Wach moloki ni “sanamu makwero,” itiyogo kiwuoyo e wi owuoyo, kendo ihinyo ti kode kinyiso achaye e dho Hibrania.
Kata, “dhiro.”
Kata nyalo bedo, “ka ma mon ma ochode ne lwokoree, guogi ne onang’oe rembe.”