April

Jotich Jehova ma nodak e kinde ma nindikoe Muma noromo gi chandruoge ma nobironegi apoya. Par ane jatich Jehova ma niluongo ni Jakobo. Wuon-gi nonyise ni odhi okend achiel kuom nyi Laban nergi, ma bende ne lamo Nyasaye. Bende, nonyise ni Jehova ne dhi guedhe. (Cha. 28:1-4) Jakobo notimo mana kaka wuon-gi nochike. Nowuok e piny Kanaan modhi nyaka e dala Laban. Laban ne nigi nyiri ariyo ma niluongo ni Lea kod Rahel. Jakobo nohero nyar Laban matin miluongo ni Rahel, kendo noyie tiyo ne Laban kuom higni abiriyo mondo okende. (Cha. 29:18) Kata kamano, weche ne ok odhi ne Jakobo kaka noparo. Laban nowuonde mokendo mana Lea nyare maduong’. Bang’ juma achiel, Laban noyiene mondo okend Rahel, to mana ka noyie tiyone kuom higni abiriyo mamoko. (Cha. 29:26, 27) Bende, Laban ne ok en jaratiro e ohala ma notimo gi Jakobo. Laban nosiko mana ka timo ne Jakobo gik maricho kuom higni 20!—Cha. 31:41, 42. w23.04 15 ¶5

En ng’ano ma wanyalo dhi ire sama wadwaro ni ohowa kendo otawa e yo maber? Wang’eyo dwoko mar penjono. Wanyalo dhi ir Jehova Nyasaye kokalo kuom lamo. Jehova jiwowaga ni ‘walam kinde duto.’ (1 The. 5:17) Wanyalo bedo thuolo wuoyo kode e lamo kendo kwaye mondo otawa e yore duto mag ngimawa. (Nge. 3:5, 6) Nikech Jehova en Nyasaye mang’won, odwaroga ni wawuo kode nyading’eny kaka wanyalo. Yesu nong’eyo maler ni Jehova ogeno lamo magwa ahinya. Higni mang’eny ka ne pok obiro e piny kae, noneno kaka Wuon-gi ne dwokoga lamo mag jotichne. Kuom ranyisi, noneno kaka Jehova nodwoko lamo mar Hana, Daudi, Elija, kod jotichne mamoko. (1 Sa. 1:10, 11, 20; 1 Ru. 19:4-6; Zab. 32:5) Kare mano e momiyo Yesu nojiwo jopuonjrene ni gilem nyading’eny kendo gibed gadier ni Nyasaye biro winjo lamogi!—Mat. 7:7-11. w23.05 2 ¶1, 3

Jadolo maduong’ ma niluongo ni Jehoyada noluoro Jehova. Mano nonenore ka ne Athalia nyar Jezebel okawo loch mar Juda githwon. Ne en miyo ma kwiny ma ne dwaro loch gi yore te, kendo notemo nego anyuola joka ruoth, ma noriwo nyaka nyikwaye owuon! (2 We. 22:10, 11) Achiel kuom nyithindo ma nodwaro nego ne en Jehoash, kata kamano, Jehoshabeath chi Jehoyada norese. Ne gipande kendo rite maber. Kuom timo kamano, Jehoyada kod Jehoshabeath noreso anyuola mar jo ka Daudi ma nonego obed ruodhi. Jehoyada nomakore gi Jehova kendo ne ok oluoro Athalia. Ka ne Jehoash jahigni abiriyo, Jehoyada nonyiso kendo ni nomakore gi Jehova. Noloso chenro moro ma ka ne nyalo dhi maber, to Jehoash ne dhi bedo ruoth ma a e anyuola mar Daudi. To ka chenrono di ne ok otiyo, ne inyalo neg Jehoyada. Kata kamano, Jehova noguedho chenrono ma weche odhi maber. w23.06 17 ¶12-13

Ne yot ahinya mondo Ruoth Nebukadnezar one Daniel kaka jasigu ma ne dwaro maye loch nikech weche ma nowachogo, kendo nonyalo golo chik mondo onege. Kata kamano, Daniel nochoko chir monyiso ruoth oteno. Ang’o ma nyalo bedo ni nokonyo Daniel bedo jachir e ngimane duto? Nyaka bed ni Daniel nopuonjore kuom ranyisi maber ma ne min-gi gi wuon-gi oketone. (Rap. 6:6-9) Daniel ne ok ong’eyo mana Chike Apar mag Musa kende, to nong’eyo nyaka chike mamoko matindo tindo, kuom ranyisi, chike ma ne wuoyo e wi chiemo ma Jo-Israel nonego ocham kod ma ne ok onego gicham. (Lawi 11:4-8; Dan. 1:8, 11-13) Bende, Daniel nopuonjore e wi sigand jo Nyasaye, kendo nong’eyo gik ma ne yudogiga e kinde ma ne ok giluw chike Jehova. (Dan. 9:10, 11) Gik ma Daniel noneno e ngimane duto nomiyo obedo gadier ni Jehova kod malaikene ma roteke ne sire.​—Dan. 2:19-24; 10:12, 18, 19. w23.08 3 ¶5-6

Rebeka ne en dhako mariek kendo ma jachir ma nong’eyo kinde ma nonego okawie okang’ ma dwarore. (Cha. 24:58; 27:5-17) Kata kamano, nomiyoga jomamoko luor kendo nobolore. (Cha. 24:17, 18, 65) Ka ibolori kendo iriwo lwedo chenro mag Jehova mana kaka Rebeka notimo, ibiro jiwo kuwe e odu kod e kanyakla. Jokristo duto motegno onego ong’e tong’ margi. Esta nong’eyo tong’ mare kendo nohero Jehova ahinya. Mano nokonye mondo kik ohedhre. Nowinjo gima owadgi ma bathe miluongo ni Mordekai nonyise ni otim. (Esta 2:10, 20, 22) In bende inyalo nyiso ni ing’eyo tong’ mari kuom sumo paro mag jomamoko kendo tiyo gi paro mabeyo ma gimiyi. (Tito 2:3-5) Esta nonyiso ni nong’eyo tong’ mare e yo machielo. ‘Nojaber kendo nolombo wang’,’ kata kamano, ne ok otimo gik ma ne nyalo miyo ji opake kata omiye duong’.​—Esta 2:7, 15. w23.12 19-20 ¶6-8

Ok onego wayie mondo chunywa ochandwa mokalo tong’ nikech richo ma nosewenwa. Ka wasehulo richowa ma waloko chunywa kendo wakawo okenge ma dwarore mondo kik wanwo richono, wanyalo bedo gadier ni Jehova oseweyonwa. (Tich 3:19) Bang’ kawo okengego, Jehova ok dwarga ni chunywa odhi nyime chandowa. Ong’eyo maber kaka bedo gi chuny ma chandore nyalo hinyowa. (Zab. 31:10) Ka wabedo gi kuyo mokalo tong’, wanyalo ol e ng’wej ngima. (2 Kor. 2:7) Sama chunyi chandore mokalo tong’ nikech richo moro, ket pachi kuom kaka Jehova ‘weyoga ne ji richogi gadier.’ (Zab. 130:4) Sama ong’wono ne joma oloko chunygi gadier, osingonegi kama: “Ok anapar richogi ngang’.” (Jer. 31:34) Mano tiende ni Jehova ok nyal kumi kendo nikech richo ma noseweyoni. Kik iku mokalo tong’ ka po ni ok inyal timo migepe moko nikech ketho moro ma nitimo chon. Jehova ok parga richoni, omiyo, in bende kik isik kiparo richoni. w23.08 30 ¶14-15

E kinde mag tuo mar korona, Joneno mag Jehova ma noluwo kaka riwruogwa ne tayowa, nogeng’o parruok mang’eny ma joma ne luwo wuond manono nobedogo. (Mat. 24:45) Kinde duto dwarore ni waket pachwa kuom “gik ma dwarore moloyo.” (Fil. 1:9, 10) Nitie gik ma nyalo galowa kendo kawo thuolowa mang’eny, mi wawe timo gik ma kelonwa ber. Gik mapile kaka chiemo, metho, manyo mor, kod tije mag andika, nyalo galo pachwa ka po ni waketogi mokwongo e ngimawa. (Luka 21:34, 35) E wi mano, pile ka pile wawinjoga weche manyien e wi ng’anyo kod ywaruok e weche siasa. Ok onego wayie mondo gik ma kamago ogalwa, nono to wanyalo po ka wachako riwo lwedo ywaruok mag piny e chunywa kata e pachwa. Satan tiyoga gi yore mopogore opogore, ka dwache maduong’ en nyoso chunywa mondo kik wadhi nyime chung’ motegno. w23.07 16-17 ¶12-13

Jotich Jehova nenoga odiechieng paro tho Yesu kaka odiechieng’ makende ahinya e higa. Ma e nyasi kende ma ne Yesu ochiko jolupne ni otim. (Luka 22:19, 20) Oparonwa yore ma wanyalo nyisogo ni wamor gi misango ma Yesu nochiwo. (2 Kor. 5:14, 15) Bende, omiyowa thuolo mar ‘jiwore’ gi owetewa kod nyiminewa. (Rumi 1:12) Bende, thoth ji manyien mobiro e nyasino chakoga puonjore Muma nikech gik ma giwinjo kod ma gineno e chokruogno. Par ane bende kaka Rapar riwoga owete gi nyimine e piny ngima kanyachiel. Mano e momiyo wageno ahinya nyasi mar Rapar. w24.01 8 ¶1-3

Ka waparo matut e wi nengo ma Jehova kod Yesu nochulo nikech wan, mano biro konyowa neno okang’ ma giherowago. (Gal. 2:20) Jehova ne ochiwo Wuode ma nohero ahinya nikech hera matut ma noherogo dhano. Noyie mondo Wuode osandre malit kendo otho nikech wan. To mano doko mich maduong’! Jehova osenyiso ni oherowa. Ok oling’ga aling’a gi wachno e chunye. (Jer. 31:3.) Oseywayowa ire nikech oherowa. (Pim gi Rapar mar Chik 7:7, 8) Onge gimoro amora kata ng’ato ang’ata ma nyalo pogowa gi herane. (Rumi 8:38, 39) Mano miyo iwinjo nade? w24.01 28 ¶10-11

Jokristo mowal morga ahinya gi geno ma gin-go mar dhi e polo. Owadwa Frederick Franz, ma en achiel kuomgi nowacho koa e chunye kama: “Genowa en geno madier kendo obiro chopo ne ji duto manie kweth matin moting’o ji 144,000 e okang’ mokalo kata kaka giparo.” E higa mar 1991, Owadwa Franz nowacho kama: “Pod [wakawo] mapek geno ma wan-go. . . . Kaka wamedo rito mondo genono ochopi, e kaka wamedo bedo mamor ahinya kode. Mano en gima owinjore warit gi kinda . . . Amor ahinya gi genono moloyo kinde moro amora mosekalo.” Bed ni wan gi geno mar dak e piny kae nyaka chieng’ kata e polo, genogo duto miyowa mor kendo pod ginyalo medo bedo motegno. w23.12 9-10 ¶6-8

E dho hema mar lamo, ne nitie kendo ma niwang’onee Jehova misengni mag le. (Wuok 27:1, 2; 40:29) Kata kamano, misengnigo ne ok nyal golo ne ji richo chuth. (Hib. 10:1-3) Misengni ma nigolo kinde ka kindego ne gin tipo mar misango ma ne idhi gol dichiel mondo ores dhano e richo chuth. Yesu nong’eyo ni Jehova noore e piny kae mondo ochiw ngimane owar oganda dhano. (Mat. 20:28) Omiyo, ka ne obatise, nochiwore mondo otim dwach Jehova. (Joh. 6:38; Gal. 1:4) Dwach Nyasaye ne en ni Wuode ochiw ngimane makare chuth kaka misango. Yesu nochiwo ngimane “dichiel ma ok bi nwo kendo” mondo jogo ma nyiso yie kuome owenegi richogi chuth.​—Hib. 10:5-7, 10. w23.10 26 ¶10-11

Ok wanyal wuok e tuech mar richo kod tho wan wawegi. (Zab. 49:7, 8) Kuom mano, Jehova nochano mondo Yesu ochiw ngimane kaka misango mondo owarwa. To mano kaka nochulo nengo maduong’ ahinya! Kaka wamedo paro matut e wi gik ma Jehova kod Yesu osetimonwa, e kaka wabiro medo bedo mamor gi mich mar rawar. Ka ne Adam otimo richo, nolalo geno mar dak nyaka chieng’, ne en kod nyithinde duto. Yesu nochiwo ngimane makare chuth kaka misango mondo owargo gima ne Adam olalo. Ka ne Yesu nie piny kae, “ne ok otimo richo moro amora, kendo onge wuondruok moro amora ma ne oyud e dhoge.” (1 Pet. 2:22) Sama ne otho, ngimane ne romre gi ngima Adam ka ne Adam pok otimo richo.​—1 Kor. 15:45; 1 Tim. 2:6. w24.01 10 ¶5-6

Ka nosechier Yesu, nodonjo Ka Maler Moloyo. Wanyalo neno maler kaka chenro ma Jehova oketo mar lame kokalo kuom rawar kod migawo ma Yesu nigo kaka Jadolo Maduong’, en chenro manie rang’iny ma malo ahinya moloyo kit lamo mar Jo-Yahudi. Jadolo maduong’ e kinde Jo-Israel ne donjo Ka Maler Moloyo molos gi lwet dhano koting’o remb le mondo ochiw kaka misango. Kata kamano, Yesu to nodonjo e “polo” ma en kama lerie moloyo kuonde duto te mondo ochung’ e nyim Jehova owuon. Ka en kanyo, nochiwo nengo mar ngimane makare chuth e lowa “mondo otiek richo kokalo kuom chiwo ngimane owuon kaka misango.” (Hib. 9:24-26) Bed ni wan gi geno mar dak e polo kata e piny, waduto wanyalo lamo Jehova e hekalune mar ranyisi. w23.10 28 ¶13-14

Par ane migawo ma Yesu nigo e polo kaka Ruodhwa ma locho kendo Jadolowa Maduong’ ma kechowa. Kokalo kuome, wanyalo lamo “e nyim kom-loch mar ng’wono mogundho mar Nyasaye” kendo yudo ng’wonone ma konyowa “e kinde mowinjore.” (Hib. 4:14, 15) Pile ka pile, onego wapar matut e wi gik ma Jehova kod Yesu osetimonwa kendo ma gidhi nyime timonwa. Hera ma giherowago onego ochwalwa mondo wamed tiyonegi gi kinda. (2 Kor. 5:14, 15) Achiel kuom yore ma wanyisogo ni wagoyo erokamano en konyo jomamoko obed Joneno mag Jehova kendo jopuonjre Yesu. (Mat. 28:19, 20) Mano e gima jaote Paulo notimo. Nong’eyo ni dwach Jehova en ni “ji duto oresi, kendo gibed gi ng’eyo malong’o chuth e wi adiera.”—1 Tim. 2:3, 4. w23.10 22-23 ¶13-14

Thothwa oheroga somo ndikono sama wahoyo joma walendonegi kendo nyisogi kaka ngima biro chalo e Paradiso. Ere kaka wanyalo konyo jomamoko mondo gibed gadier chuth ni gueth molernwa e Fweny 21:3, 4 biro chopo kare? To ere kaka wanyalo tego genowa kuom singono? Jehova ne ok owacho awacha singono kae to oweyo gi kanyo, to nonyisowa bende gimomiyo wanyalo bedo gadier chuth ni singono biro chopo. Wanyalo bedo gadier chuth gi singo ma Jehova ochiwono, nikech weche mowach bang’ singono. Wechego wacho kama: “Jal mobet e kom-lojno nowacho kama: ‘Neuru! Aloso gik moko duto obed manyien.’ Bende, owacho niya: ‘Ndik wechegi nikech gin weche migeno kendo madier.’ Eka nowachona niya: ‘Wechego koro osetimore! An e Alfa kendo an e Omega, chakruok kendo giko.’”—Fwe. 21:5, 6a. w23.11 2-3 ¶3-5

Owadwa ma rawera nyalo nyiso ni en gi nyalo mar paro ka otimo yiero maber e wach rwakruok kod bidhruok. Thothne, joma keloga fason manyien ok luwga chike Jehova kendo kit ngimagi ochido. Pachgi maricho nenore e lewni ma giloso ma mako del ahinya kata ma miyo dichwo onenre ka dhako. Sama owadwa ma rawera kendo ma Jakristo motegno yiero lewni mobiro rwako, oyiega mondo puonj mag Muma e motaye kaachiel gi ranyisi mabeyo mag joma nie kanyakla. Onyalo penjore kama: ‘Be lepa nyiso ni an gi paro malong’o kendo adewo jomamoko? Be rwakruokna kod bidhruokna nyiso maler ni achiwora chuth ne Nyasaye?’ (1 Kor. 10:31-33) Sama owadwa ma rawera nigi nyalo mar paro, owete gi nyimine biro miye luor kendo Jehova bende biro miye luor. w23.12 26 ¶7

E kinde mokalo, “ruoth ma milambo” nosando jotich Nyasaye achiel kachiel. (Dan. 11:40) Kuom ranyisi, e chak higni mag 1900 nyaka 1950, notue owetewa mang’eny e jela kendo noriemb nyithindgi mang’eny e skunde mana nikech ne gitamore riwo lwedo weche mag pinyni. Bende, e higni machiegnigi, Joneno mag Jehova modak e alwora ma ruodhno lochoe, osekalo e tembe mamoko mopogore opogore ma nyalo temo makruokgi gi Pinyruodh Nyasaye. Kuom ranyisi, e kinde yiero mag siasa, Jakristo moro nyalo po kochako riwo lwedo chama moro mar siasa kata jasiasa moro. Nyalo bedo ni ok obi dhi goyo ombulu, kata kamano, e pache kod e chunye to doher ni ng’at moro kata chama moro olochi. To mano kaka dwarore ni waked matek mondo kik wadonj e weche mag siasa bed ni en kokalo kuom timbewa, pachwa, kata chunywa!—Joh. 15:18, 19. w23.08 12 ¶17

E ng’wejwa mar ngima, dwarore ni ‘waring e yo ma biro miyo wayud mich.’ (1 Kor. 9:24) Yesu nowacho ni nyaka watang’ mondo ‘ich-lach, metho ahinya, kod parruok mag ngima’ kik dwokwa chien e ng’wejwa mar ngima. (Luka 21:34) Weche ma Yesu nowachogo kod weche manie ndiko mamoko nyalo konyi fwenyo lokruoge monego itim sama in e ng’wej ngima. Wanyalo bedo gadier ni wabiro locho e ng’wejwa mar ngima nikech Jehova biro miyowa teko. (Isa. 40:29-31) Omiyo, kik iol! Luw ranyisi mar jaote Paulo ma notimo kinda ahinya mondo oyud mich ma noket e nyime. (Fil. 3:13, 14) Onge ng’at ma nyalo ringoni e ng’wejni, kata kamano, Jehova nyalo konyi milochi. Onyalo konyi ting’o gik ma dwarore, kendo wito oko gik ma ok ochuno. Obiro konyi mondo inan e ng’wej ngima nyaka giko! w23.08 31 ¶16-17

Ka Yesu ne en jahigni 12, nodhi gi jonyuolne Jerusalem, to ka ne ji dok, en nodong’ kuno. (Luka 2:46-52) Josef gi Maria e ma ne nigi ting’ mar neno ni nyithindgi duto ne ni kodgi sama ne gidok dala ka gia e nyasi ma notim Jerusalem. Ka ne Josef gi Maria oyudo Yesu, Maria nowacho ni Yesu e ma nomiyo gichandore ahinya ka gimanye. Yesu ne nyalo nyiso min-gi ni mano ne ok en adier. Kar mano, nodwoko jonyuolne e yo ma nyiso luor. Josef gi Maria ‘ne ok owinjo tiend’ dwokoneno. Kata kamano, en to pod “nodhi nyime luwo kaka ne gichike.” Un rowere, be uyudoga ka teknu luwo kaka jonyuolu chikou sama gitimo ketho moro kata sama ok giwinj tiend gik munyisogi? Ang’o ma nyalo konyou? Par kaka Jehova winjo sama iluwo kaka ichiki. Muma wacho ni kiluwo kaka jonyuolni chiki, “mano en gima ber ne Ruoth.” (Kol. 3:20) Jehova ong’eyo sama jonyuolni nyalo bedo ni ok winj tiend gima itemo nyisogi, kata sama ginyalo ketoni chike moko ma ok kare nikech gin joma orem. Kata kamano, kiluwo kaka gichiki, imoro chuny Jehova. w23.10 7 ¶5-6

Ja skul wadwa moro nyalo wacho ni Joneno mag Jehova onego olok paro ma gin-go e wi nindruok e kind chwo gi chwo kata mon gi mon. Wanyalo nyise ni wachiwo luor ne ngima ma ng’ato oyiero dakie. (1 Pet. 2:17) Kae to wanyalo konye neno gimomiyo ber luwo puonj mag Muma e wi timbe mabeyo. Sama waromo gi ng’at ma kwedowa matek, ok onego wapar ni wang’eyo puonj moyiego kata din molemoe. Kuom ranyisi, inyalo timo ang’o ka ja skul wadu moro jari nikech iyie kuom Nyasaye? Be onego ipong’ gi wiyi ni nyaka bed ni oyie kuom puonj ma wacho ni gik moko nosieko kendgi, kendo ni ong’eyo weche mathoth e wi puonjno? Nyalo bedo ni samoro ok oyie kata gi puonjno. Inyalo nyise wach moro e wi chuech e websaitwa mar jw.org. Samoro bang’e onyalo gombo ni uwuo e wi sula kata vidio moro ma yudore e websaitwano. Adier, wuoyo kode e yor luor nyalo miyo olok paro ma en-go kuomwa. w23.09 17 ¶12-13

Wanyalo bedo gadier ni Jehova biro tiyo kodwa kendo obiro guedhowa kata ka watimo ketho moro, tek mana ni watimo duto ma wanyalo mondo warie yorewa kendo wadhi nyime gene. (Nge. 28:13) Samson ne ok en ng’at makare, kata kamano, ne ok oweyo tiyo ne Jehova kata obedo ni notimo yiero marach kuom mako osiep gi Delila. Bende, Jehova ne ok ojwang’e. Notiyo kode e yo malich miwuoro. Jehova ne pod nene kaka ng’at ma nigi yie motegno, to mano e momiyo noketo nyinge e list mar joma nomakore kode miwuoyo kuomgi e bug Jo-Hibrania sula mar 11. To mano kaka wamor ng’eyo ni watiyo ne Wuonwa manie polo, moherowa, kendo ma gombo tegowa sama wawinjo ka waonge teko! Kuom mano, mana kaka Samson, mad wasikuru ka wakwayo Jehova mondo ‘oparwa kendo omiwa teko.’—Bura 16:28. w23.09 7 ¶18-19

Sama waketo pachwa kuom odiechieng Jehova, mano chwalowa mondo waland ne jomamoko wach maber. Kata kamano, nitie seche ma wanyalo dikore timo kamano. Nikech ang’o? En nikech wanyalo luoro dhano. Gima kamano notimore ne Petro. E otieno ma niyaloe Yesu, Petro ne ok onyiso ayanga ni en jalupne kendo nokwer nyadidek ni ok ong’eye. (Mat. 26:69-75) Kata kamano, Petro achiel achielno bang’e nowacho gi chir niya: “Kik uluor gima giluoro, bende kik chunyu chandre.” (1 Pet. 3:14) Weche ma Petro nowachogo miyo wabedo gadier ni wanyalo weyo luoro dhano. Ang’o ma nyalo konyowa mondo kik waluor dhano? Petro nyisowa kama: “Yieuru e chunyu ni Kristo e Ruoth kendo ni oler.” (1 Pet. 3:15) Mano oriwo paro matut e wi teko kod migawo ma Ruodhwa Yesu Kristo nigo. w23.09 27-28 ¶6-8

Wan bende nyaka wadhi nyime kedo mondo kik duodwa gi “timbe mag mudho ma onge ohala.” (Efe. 5:11) Sama ng’ato ohero ng’iyo gik mochido, winjogi, kata wuoyo kuomgi, yotga ahinya mondo ochak timo gik ma kamago. (Cha. 3:6; Jak. 1:14, 15) Piny Satanni temo wuondowa mondo wapar ni gik ma Jehova kwerowa ni ochido kendo ok ler, gin gik makare. (2 Pet. 2:19) To mano en nikech achiel kuom riekni ma Satan osebedo ka tiyogo en chocho pach ji mondo kik gibed gi nyalo mar pogo gik makare kod ma ok kare. (Isa. 5:20; 2 Kor. 4:4) Mano e momiyo sinembe mang’eny, programbe manie TV, kod gik manie intanet jiwo ahinya gik ma kwedo chike makare mag Jehova. Satan temo wuondowa ni luwo kit ngima ma ok ler ok nyal hinyowa.​—Efe. 5:6. w24.03 22 ¶8-10

Jo-Israel ne ting’oga hema sama ne gidar. Ne gitiyo kode kuom higni ma dirom 500 nyaka nochopo kinde ma noger hekalu Jerusalem. (Wuok 25:8, 9; Kwan 9:22) Hemano e ma ne Jo-Israel chiwoe misengni ne Nyasaye kendo lame. (Wuok 29:43-46) Kata kamano, hemano nochung’ ne gimoro maduong’ moloyo. Ne en “tipo mar gik manie polo,” kendo nochung’ ne hekalu maduong’ mar Jehova mar ranyisi. Jaote Paulo nowacho ni “hemano en mana ranyisi mar ndalo ma sani.” (Hib. 9:9) Omiyo, chop kinde ma koro nondiko ne Jokristo ma Jo-Hibrania, hekalu mar ranyisino ne nitie. Hekalu mar ranyisino nochako betie e higa mar 29. E higano, nobatis Yesu kendo nochako tiyo kaka “jadolo maduong’” e hekalu mar ranyisi.​—Hib. 4:14; Tich 10:37, 38. w23.10 25-26 ¶6-7

Mondo wadhi nyime timo dongruok kaka Jokristo, nyaka wabed kaka yien ma nyalo dolore sama yamo mager kutho. Ere kaka wanyalo timo mano? Nyaka wabed joma tur sama ngimawa olokore kendo wachiw luor ne pach jomamoko kod yiero ma gitimo. Nikech wan jotich Jehova, dwarore ni wabed joma tur. Bende, onego wabed joma obolore kendo wakech jowetewa. Muma wacho ni Jehova “en Lwanda” nikech ochung’ motegno ma ok oyiengni. (Rap. 32:4) Kata kamano, en-ga Nyasaye matur. Mana kaka weche osebedo ka lokore e piny, e kaka Nyasaye osebedo ka timo lokruok mondo dwache ochopi. Jehova nochueyo dhano e kite kendo nomiyogi nyalo mar timo lokruoge ka luwore gi chal ma gintieree. Osemiyowa puonj mag Muma ma winjore maler mondo okonywa timo yiero mabeyo kata bed ni waromo gi pek ma chalo nade. Ranyisi mar Jehova kaachiel gi puonj mag Muma mosemiyowa, konyowa bedo gadier ni kata obedo ni “en Lwanda,” pod en Nyasaye matur. w23.07 20 ¶1-3

Muma pimo Jehova gi miyo mohero nyathine. (Isa. 66:12, 13) Temie paro miyo ma timo duto monyalo mondo orit nyathine kendo ohoye sama nitie gima chande. Wan bende, sama gimoro chandowa, wanyalo bedo gadier ni Jehova biro hoyowa nikech oherowa. Chunye ok jogga kodwa sama watimo gimoro marach. (Zab. 103:8) Jo-Israel nochwanyo Jehova nyading’eny. Kata kamano, ka ne giloko chunygi pod nodhi nyime herogi. Nonyisogi kama: “Ne akwani ka ng’at ma nengone duong’, ne aheri ahinya, kendo ne [amiyi] duong’.” (Isa. 43:4, 5) Mano e hera ma Jehova pod oherowago kata mana e kindewagi. Kata sama watimo richo moro maduong’, ka waloko chunywa gadier kendo wadok ire, pod obiro dhi nyime herowa. Osingonwa ni obiro ‘ng’wononwa e yo malach.’ (Isa. 55:7) Muma wacho ni sama Jehova ong’wononwa, ‘omiyowaga kinde mag yueyo.’—Tich 3:19. w24.01 27 ¶4-5

Jehova nyalo konyowa sama waromo gi chandruoge. Kuom ranyisi, sama wakwayo jatendwa rusa mondo wadhi e chokruok maduong’, kata sama wakwayo rusa mar dhi e chokruogewa mag kanyakla juma ka juma, wamiyo Jehova thuolo mar konyowa. Inyalo neno kaka weche dhini maber moloyo kata kaka niparo. Mano nyalo miyo imed geno Jehova ahinya. Ezra nobolore kendo nokwayo Jehova mondo okonye. Sa asaya ma ne Ezra winjo ka ting’ ma ne en-go ture, nokwayoga Jehova mondo okonye. (Ezra 8:21-23; 9:3-5) Nikech nogeno Jehova, mano nomiyo jomamoko osire kendo oluwo yiene. (Ezra 10:1-4) Sama wan gi parruok ahinya nikech weche mag yuto kata kaka wanyalo pidho joodwa, dwarore ni wagen Jehova kendo wakwaye e lamo mondo okonywa. w23.11 18 ¶15-17

Jehova ok wachga ni ka wadwaro ni okwanwa kaka joma kare, to nyaka watim gik moko duto ma Ibrahim notimo. Kuom adier, nitie yore mang’eny ma wanyalo nyisogo yiewa kokalo kuom timbewa. Wanyalo rwako joma nyien mobiro e kanyaklawa, wanyalo konyo owete gi nyimine ma kalo e chandruoge, kendo wanyalo timo gik mabeyo ne joutewa. Mago gin timbe mabeyo ma Nyasaye morgo kendo oguedhowaga sama watimogi. (Rumi 15:7; 1 Tim. 5:4, 8; 1 Joh. 3:18) Yo maduong’ moloyo ma wanyisogago ni wan gi yie en yalo wach maber ne jomamoko gi kinda. (1 Tim. 4:16) Waduto wanyalo nyiso kokalo kuom timbewa ni wan gi yie kuom singo mag Jehova, kendo ni chikene e mabeyoe mogik. Ka watimo kamano, wanyalo bedo gadier ni Nyasaye biro kwanowa kaka joma kare kendo obiro luongowa ni osiepene. w23.12 2 ¶3; 6 ¶15

Ka ne Ruoth Daudi chiegni tho, nonyiso Solomon weche man malogo. (1 Ru. 2:1, 3) Chwo duto ma Jokristo e kindewagi dwarore ni oti gi puonjno. Mondo weche odhinegi maber, nyaka gipuonjre chike Jehova kendo giti gi puonj mag Muma e ngimagi duto. (Luka 2:52) Ang’o momiyo dwarore ni owetewa ma rowere otim kinda mondo gibed Jokristo motegno? Owete ma Jokristo timoga migepe madongo e utegi kod e kanyakla. Un owetewa ma rowere, onge kiawa ni usebedo ka uparo e wi migepe munyalo bedogo e kinde mabiro. Samoro in gi chenro mar tiyo ne Nyasaye kuom thuoloni duto, bedo jakony-tich, kata bang’e bedo jaduong’-kanyakla. Samoro chieng’ moro inyalo dwaro kendo mi ibed gi nyithindo. (Efe. 6:4; 1 Tim. 3:1) Mondo idhi maber e chenrogo duto, dwarore ni ibed Jakristo motegno. w23.12 24 ¶1-2

Jehova osemiyo jodong-kanyakla migawo mar rito rombene mogeno ahinya. Jodongo ogeno migawo ma gin-go mar tiyo ne owetegi gi nyiminegi, kendo gitimoga kinda ahinya mondo gibed ‘jokwath ma rito rombe e yo maber.’ (Jer. 23:4; 1 Pet. 5:2) To mano kaka wamor bedo gi chwo ma kamago e kanyakla! Jodongo nyalo puonjore kuom ranyisi mar jang’ad bura moro ma niluongo ni Gideon. (Hib. 6:12) Gideon notayo jo Nyasaye mana kaka jakwath tayoga rombe. (Bura 2:16; 1 We. 17:6) Mana kaka Gideon, jodong-kanyakla nigi migawo mar rito kueth mag Nyasaye e kinde matekgi. (Tich 20:28; 2 Tim. 3:1) Wanyalo puonjore weche mathoth kuom bolruok mar Gideon, yo ma nong’eyogo tong’ mare, kod kaka noluwo kaka nichike. Nonano sama notimo migepene. Bed ni wan jodongo kata ooyo, nitie yore mang’eny ma wanyalo nyisogo ni wamor gi kinda ma jodongo timo. Wanyalo riwogi lwedo nikech gitiyo matek mondo giritwa.​—Hib. 13:17. w23.06 2 ¶1; 3 ¶3