Nonro mag Chenro mar Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MACH 4-10
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 16-17
‘Jehova, e Sokona mar Ber’
Un Rowere, Unyalo Bedo gi Ngima Maber
MANY OSIEPE MABEYO
11 Som Zaburi 16:3. Daudi nong’eyo kaka ng’ato nyalo yudo osiepe mabeyo. Nobedoga ma mor ka ne en gi joma nohero Jehova. Ndikono luongo joma kamago ni ‘joma ler.’ Mano nyiso ni timbegi ne beyo kendo ne gin joma tir. Jandik-zaburi machielo bende ne nigi paro ma chalo kamano e wi osiepe ma nodwaro bedogo. Nowacho niya: “Alalora gi jogo duto moluori, gi jogo ma mako gik mipuonjo.” (Zab. 119:63) Mana kaka ne waneno e sula mokalo, in bende inyalo yudo osiepe mang’eny kendo mabeyo e kind joma oluoro Jehova kendo ma winje. Mano oriwo bedo gi osiepe ma hikgi opogore opogore.
‘Ne Ber ma Jehova Nigo’
“Daudi nowero kama: ‘Jehova en gikeni maga mopogna: osiro gik maseyudo. An gi gweth, tinde piny runaga maber.’ (Zab. 16:5, 6) Daudi ne goyo erokamano ahinya nikech “gikeni” mare ma en bedo gi winjruok maber gi Jehova kendo bedo gi thuolo mar tiyone. Mana kaka Daudi, wan bende wanyalo yudo pek moko, kata kamano, pod Jehova gwedhowa e okang’ malach. Kuom mano weuru wadhi nyime bedo mamor gi lamo madier kendo kinde duto ‘wane ber’ hekalu mar Jehova mar ranyisi.
Ket Jehova e Nyimi Ndalo Duto
2 Waduto wanyalo puonjre mathoth kuom gik ma ne otimore ne joma ondik wechegi ei Muma, kaka Ibrahim, Sara, Musa, Ruth, Daudi, Esther, jaote Paulo, koda joma moko. Kata kamano, weche mawuoyo kuom jomoko ma ne ok ong’ere ahinya bende nyalo konyowa. Paro matut kuom weche jogo mondik e Muma nyalo konyowa timo kaka jandik-zaburi, ma nowacho niya: ‘Aseketo Jehova e nyima ndalo duto. Nikech en e bada korachwich, ok anayiengni.’ (Zab. 16:8) Wechegi tiendgi ang’o?
3 Kinde duto jalweny ne mako liganglane e bade korachwich, to mano ne miyo badeno dong’ ka ok ogeng’ gi okumba manie bade koracham. Kata kamano, ne oyudo geng’ruok ka jalweny wadgi ne kedo machiegni kode korka korachwich. Ka waketo Jehova e pachwa kendo timo dwaro mare, obiro ritowa. Kuom mano, weuru wane kaka nono sigendini manie Muma nyalo jiwo yiewa mondo omi ‘waket Jehova e nyimwa ndalo duto.’
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-2-E 714
Tong Wang’
Wang’ en kama warito ahinya e dendwa nikech ka yier kata buru matin ondojoe to nyalo hinye. Kama rachar e wang’ ma bende iluongo ni cornea e ma geng’o kama rateng’ molworore e wang’ nikech ka gimoro ohinye kata ogware matin, mano nyalo kelo tuwo kata miyo ng’ato obed muofu. Muma tiyo gi wachno konyiso gima onego orit e yo makende. Chik Nyasaye bende onego warit e yo ma kamano. (Nge 7:2) Rapar mar Chik 32:10 wacho ni Nyasaye ne orito oganda Israel “mana ka tong wang’e.” Daudi bende nokwayo Jehova mondo orite mana kaka ng’ato rito ‘tong wang’e.’ (Za 17:8) Nokwayo Jehova mondo okaw okang’ mapiyo e kinde ma jowasigu ne omonje.—Som EYE.
MACH 11-17
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 18
“Jehova e . . . Jal ma Resa”
w09-SW 5/1 14 ¶4-5
Be Ing’eyo Tiend Ranyisi Mopogore Opogore Motigo e Muma?
Muma bende pimo Jehova gi gik ma onge ngima kuomgi. Owacho ni en “Lwanda mar Israel,” kendo ‘kar geng’ruok.’ (2 Samuel 23:3; Zaburi 18:2; Rapar mar Chik 32:4) Ang’o momiyo itiyo gi ranyisigo? Mana kaka lwanda maduong’ ma ok nyal sudo, e kaka Jehova Nyasaye bende en kar geng’ruok marwa mosiko.
5 Bug Zaburi oting’o weche mang’eny machal kamago ma wuoyo e wi kido mag Jeohva. Kuom ranyisi, Zaburi 84:11 wacho ni Jehova “en wang’ chieng’ kendo okumba” nikech en e Soko mar ler, ngima, teko, kod arita. Zaburi 121:5 to wacho ni “Jehova e tipo mari, kendo en e badi ma korachwich.” Mana kaka tipo nyalo geng’o ne ng’ato chieng’ mager, Jehova bende nyalo rito jotichne gi lwete kata buombene mondo joma richo kik hinygi.—Isaya 51:16; Zaburi 17:8; 36:7.
it-2-E 1161 ¶7
Dwol
Nyasaye winjo dwond jotichne. Joma lamo Nyasaye gi roho kod adiera wuoyo kode ka gin gadier ni owinjogi kata bed ni giwuoyo kode gi dhok mane. E wi mano, nikech Nyasaye ong’eyo chuny dhano, onyalo winjowa kata ka wawuoyo kode gi chunywa ma ok wawacho weche gi dwol ma winjore. (Za 66:19; 86:6; 116:1; 1Sa 1:13; Ne 2:4) Nyasaye winjo joma chandore ma kwaye mondo okonygi. Bende, ong’eyo dwond joma kwede kendo ma timo marach ne jotichne.—Cha 21:17; Za 55:18, 19; 69:33; 94:9-11; Jer 23:25.
Kaka Inyalo Nyagori Maber gi Parruok
2. Par matut kuom kaka Jehova osebedo ka konyi. Ka ing’iyo chien, be inyalo paro tembe moko ma Jehova osekonyi nanoe? Sama waparo matut kaka Jehova osebedo ka konyowa, kendo kaka nokonyo jotichne e kinde machon, wabedo gi teko kendo wamedo gene moloyo. (Zab. 18:17-19) Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Joshua wacho kama: “An gi list moting’o lamoga ma Jehova osedwoko. Mano osekonya paro kinde ma Jehova osebedo ka dwoko lamoga kendo miya mana gima nakwayono.” Ee, ka waparo matut kuom gik ma Jehova osebedo ka timonwa, mano biro medowa teko, kendo biro konyowa nyagore maber gi parruok.
Puonj Manie Wach Nyasaye
it-1-E 432 ¶2
Kerubi
Ne ok gin gik molosi kikopo sanamu malich ma ne nigi bwombegi ma ogendni mamoko ne lamo kaka jomoko osebedo ka wacho. Kaluwore gi chike mag Jo-Yahudi ma ne ondik chon ma ji mang’eny ne oyiego (Muma ok wuo kuom wachni), jokerubigo ne olos e kido mag dhano. Ne olosgi e yo maber. Ne gichung’ ne malaike ma nigi duong’ kendo joma ne olosogi ne oluwo weche duto ma Jehova ne onyiso Musa. (Wuo 25:9) Jaote Paulo nowacho ni ‘jokerubigo ne nigi duong’ kendo ne giumo raum mar loso winjruok.’ (Hib 9:5) Jokerubi ne itiyogo kinyiso ni Jehova nitie. Kuom ranyisi, Jehova nonyiso Musa niya: “Abiro fwenyorani e wi raum kanyo mi anawuo kodi. Kendo ka an e kind jokerubi ariyo manie wi sandug Chik kanyo.” (Wuo 25:22; Kwa 7:89) Mano e momiyo Muma wacho ni Jehova obet “e wi [kata e kind] jokerubi.” (1Sa 4:4; 2Sa 6:2; 2Ru 19:15; 1We 13:6; Za 80:1; 99:1; Isa 37:16) E sandug singruok, jokerubi ne ochung’ ne kido mar gach lweny ma Jehova riembo (1We 28:18), kendo bwombe jokerubi ne nyiso arito maber kod kaka garino ne nyalo ringo matek. Mano e momiyo ka ne Daudi wacho kaka Jehova norese mapiyo, nowacho ni Jehova “ne oidho kerubi mi obiro kofuyo” kobet “e buomb malaika.”—2Sa 22:11; Za 18:10.
MACH 18-24
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 19-21
“Polo Lando Duong’ mar Nyasaye”
w04-SW 1/1 8 ¶1-2
Gik Moko Duto Mondo Oland Duong’ mar Jehova
DAUDI wuod Jese ne odongo ka en jakwath e alwora mar Bethlehem. Nyaka bed ni ne ong’iyoga polo gotieno kendo neno sulwe mang’eny sama ne orito rombe wuon-gi. Onge kiawa ni ne oparo kindego e yo maber ahinya ka ne Nyasaye otaye gi roho maler mondo ondik kendo ower zaburi mar 19 ma wacho kama: “Polo lando duong’ mar Nyasaye; kendo kor polo nyiso tich lwete. Wechegi osechopo kuonde duto e piny, kendo otegi osechopo e tung’ piny duto.”—Zaburi 19:1, 4.
2 Polo ma Jehova ne ochueyo lando duong’ne odiechieng’ kodiechineng’ kod otieno kotieno kata bed ni ok ginyal wuoyo. Chuech pako duong’ mar Nyasaye kinde duto kendo en gimiwuoro kaka pak ma kamano chopo “kuonde duto e piny” mondo ji duto one. Kata kamano, pak ma chuech ma ok wuo kende miyo Jehova ok oromo. Dhano ma ohero Nyasaye bende ijiwo mondo opake gi dwondgi. Jandik zaburi moro ma ok onyiswa nyinge nowacho kama e wi jotich Jehova momakore kode: “Miuru Jehova gima owinjorego nikech en gi teko kod duong’. Miuru Jehova duong’ mowinjore gi nyinge.” (Zaburi 96:7, 8) Joma nigi winjruok maber gi Jehova mor ahinya timo kaka ndikono jiwo. Kata kamano, miyo Nyasaye duong’ tiende en ango?
w04-SW 6/1 11 ¶8-10
Chuech Lando Duong’ mar Nyasaye!
8 Daudi wuoyo e wi gimachielo miwuoro ma Jehova nochueyo kowacho kama: “Oseguro hema ne wang’ chieng’ e polo; ochalo ka wuon kisera mowuok e ode; oil ka ng’at ma ratego ma piem e ng’wech. Owuok gie polo konchiel, kendo olworore nyaka komachielo; lietne chopo ne gik moko duto.”—Zaburi 19:4-6.
9 Chieng’ tin ahinya kopime gi sulwe mamoko. Kata kamano, chieng’ duong kopime gi planet ma lwore. Buk moro wacho ni pekne romo tan bilionde modhuro! Bor mantie e kind chieng’ gi piny en kilomita milion 150, to mano miyo piny lworore mana kama owinjore kode ma ok osudo machiegni ahinya gi chieng’ kata sudo mabor kode. Liet mar chieng’ ma chopo e piny tin ahinya, to mano oromo siro ngima.
10 Jandik zaburi wuoyo e wi chieng’ e yor ranyisi kopime gi ng’at ma ratego ma ringo kowuok e bath piny konchiel gokinyi to otieko ng’wech e bath piny komachielo godhiambo kodonjo e hema. Sama chieng’ podho ochalo ka gima odonjo e hema. Sama owuok gokinyi, ochiwo ler kod liet maber mipime mana gi “wuon kisera mowuok e ode.” Nikech Daudi ne en jakwath, nong’eyo kaka koyo ne nyaloga bedo mang’ich ahinya gotieno. (Chakruok 31:40) Noparo kaka chieng’ ne miyo oyudo liet kod alwora ma ne okwaye. Nenore maler ni ne ok ool gi wuodhno, kendo mana kaka ng’at ma ratego, ne oikore dhi e wuodhno.
g95-SW 11/8 7 ¶3
Jachuech Mang’ula ma Ji Ok Dew e Kindegi
Medo hero chuech biro konyowa mondo wamed ng’eyo Jachuechwa e yo matut nikech gik ma nochueyo olworowa kamoro amora. Chieng’ moro, Yesu nojiwo jopuonjrene mondo ginon matut maupe ma ne dongo e pewe ma ne ni e alwora mar Galili. Nowachonegi niya: “Puonjreuru kaka maua mag pap dongo; ok gichandre gi tich kendo ok gitwang’ lewni; to awachonu ni, kata mana Solomon e ber mar duong’ne duto, ok norwakore kaka achiel kuom maupego.” (Mathayo 6:28, 29) Yo ma jaber ma ochuego maupe ma dongo e pap to lal mapiyo konyowa neno ni Nyasaye ong’eyo maber dwaro mag dhano.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Inyalo Lonyo “Kit Dhano Machon”
10 Bed gadier ni chike mag Jehova e chike ma beyoe moloyo. Wayudoga ber sama watimo gimoro amora ma Jehova dwaro ni watim. Joma luwoga chikene odak maber, ging’eyo tiyo gi ngimagi, kendo gin gi mor madier. (Zab. 19:7-11) To joma ok luwga chike mag Jehova niga gi chandruok mang’eny nikech gitimoga mana timbe mag ringruok. Ne ane gima dichwo moro miluongo ni Elie wacho e wi tamruok luwo chike mag Jehova. Kata obedo ni jonyuolne ne gin Joneno mag Jehova, ka ne Elie jahigni apar gi wiye, nochako mako osiep gi joma richo. Nochako tiyo gi yedhe ma mero ji, kendo nodonjo e timbe mag terruok kod kuo. Elie wacho ni nochako bedo ja mirima kendo noger. Owacho kama: “Ne atimo gigo duto ma ne opuonja ni kik atim kaka Jakristo.” Kata kamano, wiye ne ok owil gi gik ma nopuonjore ka ne pod otin. Gikone, nochako puonjore Muma kendo. Notimo kinda mondo owe timbene marichogo kendo nobatise e higa mar 2000. Gin ber mage moseyudo nikech luwo chike mag Jehova? Elie wacho kama: “Gie sani, pacha okuwe, chunya bende ok chandre.” Mana kaka ranyisino nyiso, joma tamorega luwo chike mag Jehova hinyorega giwegi. Kata kamano, Jehova pod oikore konyogi mondo gitim lokruok.
MACH 25-31
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 22
Muma Nokoro Kaka Yesu ne Dhi Tho
Ne Ginwang’o Mesia!
16 Ne dhi chalo ka gima Nyasaye ojwang’o Mesia. (Som Zaburi 22:1.) Kaluwore gi weche ma ne okorgo, e ‘sa ongachiel [kar sa ochiko odiechieng’] Yesu nokok gi dwol maduong’ niya: “Eloi, Eloi, lama sabakthani?” tiende ni, “Nyasacha, Nyasacha, iweya nang’o?”’ (Mari. 15:34) Mano ne ok onyiso ni yie ma Yesu ne nigo kuom Wuon mare me polo ne olal. Nyasaye ne oweyo Yesu e lwet wasike kane ogolo rit ma ne oyudo omiye, mondo eka chung’ motegno mar Kristo oket e bwo tem chutho. Kuom ywak kamano Yesu ne ochopo weche manie Zaburi 22:1.
Ne Ginwang’o Mesia!
13 Daudi nokoro ni ne idhi yany Mesia. (Som Zaburi 22:7, 8.) Ne oyany Yesu sama ne en e yadh-sand, nimar Mathayo wacho kama: “Jo ma kadho noyanye, ka giboto wigi, ka giwacho niya, ‘In miketho Hekalu, kendo gerogo gi ndalo adek! Ara resri iwuon ane! Ka in e Wuod Nyasaye, to lor ane ia e [yadh-sand]!’” Kamano bende, jodolo madongo, jondiko, koda jodongo ne jare ka giwacho niya: “Noreso jo moko, to en owuon ok onyal resore. Ni! En e Ruodh Israel! Ara olor oa e [yadh-sand], eka wanayie kuome. Nogeno Nyasaye; koro okonye ane, kodware, nikech nowacho ni, ‘An e Wuod Nyasaye.’” (Math. 27:39-43) Kata kamano, Yesu ne onano e bwo mago duto. Mano kaka noketonwa ranyisi maber.
Ne Ginwang’o Mesia!
14 Ne idhi go ombulu kuom law Mesia. Jazaburi nondiko niya: “Gipogo lepa e kindgi, kendo gigo ombulu kuom arwakana ng’a ma dikaw.” (Zab. 22:18) Mano e gima ne otimore, nimar “ka ne [askeche Rumi] osegure [Yesu] ne gipogore lepe kendgi ka gigoyo ombulu.”—Math. 27:35; som Johana 19:23, 24.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 11/1 29 ¶7
Chiwo Luor ne Chokruogewa mag Lamo
7 Nitie yore mang’eny ma wanyalo chiwogo luor ne chokruogewa mag lamo. Yo achiel en bedo e chokruok sama iwero wende mag Pinyruoth. Thoth wendego ondikga kaka lamo, omiyo onego owergi e yor luor. Jaote Paulo notiyo gi weche mag Zaburi 22 ka nondiko kama e wi Yesu: “Analand nyingi ne owetena; anapaki gi wer e chokruok.” (Jo-Hibrania 2:12) Kuom mano, onego watem matek mondo wabed e kombewa ka pok jakom owacho wer ma iwero kendo waket pachwa kuom tiend weche ma wawero. Sama wawer, onego wanyis ni wan gi paro ma jandik zaburi ne nigo ka ne ondiko niya: “Abiro pako Jehova gi chunya duto e dier buch jo matir, kendo e chokruok.” (Zaburi 111:1) Ee, wero pak ne Jehova en achiel kuom gik monego ochwalwa mondo wachop e chokruok chon kendo wabed nyaka giko.
w03-SW 9/1 20 ¶1
Pak Jehova “e Chokruok”
Mana kaka kinde machon, kindegi bende imiyo jotich Nyasaye thuolo mar nyiso yie margi sama gin e chokruok. Achiel kuom thuolo ma ji duto nigago en chiwo paro ne penjo ma ipenjoga jowinjo sama wan e chokruok. Onego wakaw mapek ber ma wayudo sama wachiwo paro e chokruok. Kuom ranyisi, paro ma nyiso kaka wanyalo loyo pek kata chandruoge moko jiwo owete gi nyimine mondo omed tiyo gi puonj mag Muma. Paro ma ji chiwo ka gitiyo gi Ndiko ma ok ondik wechegi e paragraf, kata paro ma nyiso ni ng’ato notimo nonro matut nyalo jiwo jomamoko mondo obed gi chenro maber mar puonjruok kendgi giwegi.
APRIL 1-7
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 23-25
“Jehova e Jakwadha”
w11-SW 5/1 31 ¶3
“Jehova e Jakwadha”
Jehova tayo rombene. Rombe ma onge gi jakwath lalga. E yo machalo kamano, wan bende onego okonywa mondo wawuoth e yo makare e ngimawa. (Jeremia 10:23) Daudi nowacho ni Jehova tayo joge e “lum mang’ch” kendo “kuonde yueyo ma nigi pi.” Otayogi e “yore makare.” (Kwan matindo 2, 3) Ranyisi motigogi konyowa bedo gadier ni wanyalo geno Nyasaye. Sama waluwo kaka roho mare tayowa kaka inyisowa e Muma, wanyalo dak e ngima ma nigi mor kod arita maber.
w11-SW 5/1 31 ¶4
“Jehova e Jakwadha”
Jehova rito rombene. Rombe bedoga maluor sama gionge jakwath. Jehova nyiso joge ni ok onego giluor, kata mana sama ‘giwuotho e hoho motimo mudho mandiwa.’ (Kwan matindo 4) Jehova ritogi maber kendo oikore konyogi kinde duto. Omiyo jotichne rieko kod teko ma dwarore mondo ginyagre gi tembe ma giromogo e ngimagi.—Jo-Filipi 4:13; Jakobo 1:2-5.
w11-SW 5/1 31 ¶5
“Jehova e Jakwadha”
Jehova pidho rombene. Rombe ritoga ahinya mondo jakwadhgi omanynegi chiemo. Wan bende wan gi riyo mar ng’eyo Nyasaye kendo Nyasaye kende e ma nyalo konyowa loyo riyono. (Mathayo 5:3) Gima ber en ni Jehova en Nyasaye ma Jachiwo ma miyo jotichne chiemo modhuro. (Kwan matindo 5) Muma kaachiel gi buge ma lero kaka ma isomoni oting’o chiemb chuny ma konyowa ng’eyo kit ngima maber monego wadagie kod gima Nyasaye dwaro ni watim.
Puonj Manie Wach Nyasaye
Her Tim Matir gi Chunyi Duto
KOKALO kuom Wachne kod rohone maler, Jehova tayowa “e yore mag tim matir.” (Zab. 23:3) Kata kamano, nikech onyuolwa e richo, wahinyo bayo yorno. Mondo wachak waduog e yor tim matir kinda maduong’ dwarore. Ang’o mabiro konyowa timo mano? Mana kaka Yesu, nyaka waher timo tim matir.—Som Zaburi 45:7.
2 “Yore mag tim matir” gin mage? Yo en kama olos ma ji wuothoe. ‘Yorego’ gin chike koda puonj makare ma Jehova owuon ema oketo. E dho Hibrania kod Grik, “tim matir” en gima nyiso “tim makare,” manyiso ni ng’ato luwo chuth chike koda puonj mag timbe mabeyo. Nikech Jehova “e kar dak mar tim makare,” joma lame neno ni en ema owinjore ketonegi yore matir monego giluw.—Yer. 50:7, New World Translation.
3 Mana ka watemo matek gi chunywa duto luwo chike makare mag Nyasaye, eka wanyalo bedo joma oyiego chuth. (Rapar 32:4) Timo kamano chakore gi puonjruok duto mwanyalo e wi Jehova Nyasaye, kwatiyo gi Wachne ma en Muma. Kaka wamedo puonjore kuome kendo sudo machiegni kode odiechieng’ kodiechieng’, e kaka wabiro medo hero wechene makare. (Jak. 4:8) Bende nyaka waluw kaka Wach Nyasaye tayowa, sama wadwaro ng’ado paro e wi weche madongo e ngima.
APRIL 8-14
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 26-28
Gik ma Daudi Notimo Mondo Odhi Nyime Makore gi Jehova
w04-SW 12/1 14 ¶8-9
Wuoth e Yor Tim Matir
8 Daudi nokwayo kama e lamo: “A Jehova, nona kendo itema; pwodh pacha ma iye gi chunya.” (Zaburi 26:2) Nyarogno yudore ei dend dhano iye. Muma tiyo gi wach mar nyarogno e yor ranyisi sama owuoyo kuom gik ma ng’ato paro e chunye ma iye. To chuny ochung’ ne gik ma chwalo ng’ato mondo otim gimoro, kaka owinjo e chunye, kod rieko ma en-go. Ka ne Daudi okwayo Jehova mondo onone, nokwayo mondo Jehova onon gik ma noparo e chunye ma iye kod kaka nowinjo e chunye.
9 Daudi nokwayo mondo Jehova opwodh pache kod chunye. Ere kaka Jehova nyalo pwodho kaka wachalo gi iye? Daudi nowero kama: “Anapak Jehova, nikech en e ma ong’adona rieko. Kata mana gotieno, chunya rieya.” (Zaburi 16:7) Mano tiende ang’o? Tiende ni yo ma Jehova norieyogo Daudi nochopo e chunye ma iye. Mano bende e gima nyalo timorenwa ka wakawo mapek siem ma wayudo e Wach Nyasaye, joma oketo mondo oti e loye, kod riwruok mar ogandane kendo yie mondo siem omul chunywa ma iye. Lamo kinde duto ka wakwayo Jehova mondo opwodhwa biro konyowa mondo wawuoth e yor matir.
w04-SW 12/1 15 ¶12-13
Wuoth e Yor Tim Matir
12 Nitie gimachielo ma nokonyo Daudi mondo owuoth e yor tim matir. Nowacho niya: “Ok ariwra gi jomiriambo, kendo ok awuoth gi jo ma pando kitgi. Asin gi chokruok mar jo ma timo gik maricho, adagi riwora gi joricho.” (Zaburi 26:4, 5) Daudi ne otamore riwore gi joma richo. Ne osin gi osiepe maricho.
13 To nade wan? Be watamore riwore gi jomiriambo ma wanyalo romogo e programbe mag TV, vidio, piche, intanet, kata yore mamoko ma kamago? Be watang’ gi joma pando kitgi? Moko kuom joma wasomogo kata ma watiyogo nyalo wuondore ni gin osiepewa to kare gin gi paro ma ok ber. Be dwaher mako osiep gi joma ok wuoth e adiera mar Nyasaye? Joma ong’anyo ne adiera bende nyalo wuondore ni gidwa konyowa to kare gidwaro mana ni mondo wawe tiyo ne Jehova. To nade ka nitie jomoko e kanyakla ma ok ochomore tir gi adiera? Gin bende gipando kitgi. Jayson, ma sani en jakony tich e kanyakla ne nigi osiepe ma kamago ka ne en rawera. Owacho kama e wi osiepego: “Chieng’ moro achiel kuomgi ne onyisa niya: ‘Gik ma watimo sani ok onego obadhwa nikech wang’eyo ni piny manyien biro chopo ka ne wasetho chon. Ok wabi ng’eyo ni ne nitie gimoro ma nobayowa.’ Gima nowachono noyawo wang’a.” Jayson nong’ado osiep gi joma kamago. Jaote Paulo nochiwo siem kama: “Kik wuondu. Osiepe maricho ketho timbe mabeyo.” (1 Jo-Korintho 15:33) Dwarore ahinya ni watang’ gi osiepe maricho!
w04-SW 12/1 16 ¶17-18
Wuoth e Yor Tim Matir
17 E kinde Jo-Israel, tabenakel ma ne nigi kendo mar wang’o misengini e kama ne ilamoe Jehova. Daudi nonyiso kaka nohero tabenakel ka nolemo kama: “Ahero ka ma idakie, A Jehova, ka ma duong’ni nitiere.”—Zaburi 26:8.
18 Be wahero kuonde ma wachokoree mondo walam Jehova? Ute Romo duto ma ipuonjowae weche Jehova e kar lamo madier e alwora ma ute romogo yudoree. E wi mano, higa ka higa wan gi chokruok maduong’ mar ndalo adek, chokruoge mag alwora, kod chokruoge moyiedhi. Ipuonjowaga chike Jehova e chokruogego. Ka wahero chikego gi ‘chunywa duto,’ wabiro bedo gi siso mar dhi e chokruogego kendo wabiro chiko itwa maber sama wan kuondego. (Zaburi 119:167) To mano kaka wamor bedo gi Jokristo wetewa ma dewowa kendo moikore konyowa mondo wadhi nyime wuotho e yor tim matir!—Jo-Hibrania 10:24, 25.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 7/15 28 ¶15
Jehova Reso Joma Chandore
15 Daudi nower kama: “Kata ka wuonwa gi minwa ojwang’a, Jehova biro kawa.” (Zaburi 27:10) Donge en gima hoyowa ng’eyo ni hera ma Jehova oherowago oloyo mar janyuol! Kata bed ni ng’ato nyalo winjo malit sama janyuolne sande kata ojwang’e, mano ok nyal mono Jehova here kendo rite. (Jo-Rumi 8:38, 39) Par ni Jehova ywayo ire mana joma ohero. (Johana 3:16; 6:44) Kata bed ni dhano osetimoni gik malit ma chalo nade, ng’e ni Wuonu manie polo oheri!
APRIL 15-21
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 29-31
Nyasaye Rieyowa Nikech Oherowa
it-1-E 802 ¶3
Wang’
Wach motigo ni ‘pando wang’’ tiende ng’eny kaluwore gi chal mantie. Seche ma Jehova Nyasaye opandonwa wang’e mano nyiso ni oweyo nyisowa ng’wonone kod tekone mosirowago. Mano nyalo timore kapo ni ng’ato kata oganda duto otamore winjo Nyasaye mana kaka oganda mar Jo-Israel notimo. (Ayu 34:29; Za 30:5-8; Isa 54:8; 59:2) Pando wang’ bende nyalo nyiso ni Jehova weyo timo ne ng’ato gimoro nyaka e kinde mowinjore. (Za 13:1-3) Ka ne Daudi okwayo Nyasaye ni ‘olok wang’e kik orang richone,’ mano nyiso ni nokwayo Nyasaye mondo owene richone.—Za 51:9; pim gi Za 10:11.
w07-SW 3/1 19 ¶1
Rit Jehova Kimor
Ber ma wayudo sama Jehova orieyowa inyalo pim gi yo ma olemo dongogo ma bed motegno maber. Muma wacho kama e wi kum mowuok kuom Nyasaye: “Onyago olemb kuwe ma en yor ngima makare kuom jo ma kumno osetiego.” (Jo-Hibrania 12:11) Mana kaka olemo dwaro kinde malach e ka otegno maber, e kaka wan bende kinde dwarore mondo walok pachwa kaluwore gi yo ma Nyasaye tiegowago. Kuom ranyisi, kapo ni watimo gimoro marach ma walalo migawo, ka waikore rito Nyasaye, mano biro konyowa mondo chunywa kik nyosre. E chal kaka mano, weche ma Daudi nowacho kotelne gi roho maler nyalo jiwowa. Nowacho niya: “Nikech obedo gi mirima mana kuom kinde matin, to ng’wonone siko nyaka chieng’. Ji ywak godhiambo, to kochopo gokinyi chunygi pong’ gi mor.” (Zaburi 30:5) Ka wanyago chuny mar rito kendo tiyo gi siem ma wuok e Wach Nyasaye kod riwruok mar ogandane, chunywa biro “pong’ gi mor” e kinde mowinjore.
Loko Chuny Gadier Tiende En Ang’o?
18 Ng’at mogol e kanyakla biro nyiso ni oloko chunye gadier ka obiro e chokruoge mag kanyakla ma ok obare, kendo ka oluwo gik ma jodongo nonyise ni otim, kaka lamo kod puonjruok Muma. Bende, obiro timo matek mondo otang’ gi gik ma nomiyo odonjo e richo. Ka otimo matek mondo olos winjruokne gi Jehova, onyalo bedo gadier ni Jehova biro weyone richone chuth, kendo jodongo biro dwoke e kanyakla. En adier ni sama jodongo yalo jaricho moro, gibiro temo mondo giyal kes ka kes ka luwore gi chal mare, kendo gibiro temo mondo kik ging’ad bura ang’aya.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 5/15 19 ¶13
Puonj Mayudore e Buk Mokwongo mar Zaburi
31:23—Ere kaka Jehova chulo josunga e yo moromo chuth? Ochulogi kuom miyogi kum. To ng’at makare ma otimo gimoro marach kobothne, Jehova chule kuom rieye. Nikech ng’at ma jasunga ok dwar weyo timbene maricho, Jehova chule moromo chuth kuom miye kum mager.—Ngeche 11:31; 1 Petro 4:18.
APRIL 22-28
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 32-33
Ang’o Momiyo Ok Onego Ipand Richo Maduong’ Mitimo?
w93-SW 3/15 9 ¶7
Ng’wono mar Jehova Miyo Oresowa e Kinde Chandruok
7 Sama waketho chik Nyasaye kuom timo richo maduong’, wanyalo yudo ka teknwa hulo richono kata mana ne Jehova. Ang’o ma nyalo timorenwa sama wan e chal ma kamano? Daudi nowacho kama e Zaburi 32: “Kinde ma ne pok ahulo richona, chokena ne onyosore nikech lit ma ne an-go odiechieng’ mangima. Nikech odiechieng’ gotieno lweti ne pek kuoma. Tekona ne oduono mana kaka pi duonoga e kinde oro.” (Kwan matindo 3, 4) Ka ne Daudi otemo pando richone kendo temo mondo kik chunye chande, mano nomiyo omedo nyosore. Bedo gi lit e chunye nomiyo tekone orumo mochalo mana gi yien ma ok nyal yudo pi e kinde oro. Mano ne nyalo miyo obed gi tuoche moriwo nyaka mag paro. Nolalo mor ma ne en-go. Kapo ni gima kamano otimorenwa, onego watim ang’o?
Nyasaye ma ‘Oikore Weyo Richo ne Ji’
8 Daudi ma ne oloko chunye nowacho niya: ‘Nayie kethona e nyima, kendo ok asepando timna mamono. Mi niweyo timna mamono makethogo.’ (Zaburi 32:5) Wach ma ne otigo e dho-Hibrania molok ni ‘weyo,’ tiende en “golo” kata “ting’o.” Itiyo kode kiwuoyo kuom golo ne ng’ato “chuny ma chandore, richo, kata ketho.” Omiyo, chal ka gima Jehova ne ogolo richo mag Daudi mokawogi. Onge kiawa ni mano ne omiyo chuny Daudi ma ne chande oyweyo. (Zaburi 32:3) Kuom mano, wan be wanyalo geno chuth ni Jehova Nyasachwa ma weyo richo ne jogo ma kwaye koketo yie kuom misango mar Yesu, biro weyonwa richowa.—Mathayo 20:28.
w01-SW 6/1 30 ¶1
Wayudo Ber Sama Wahulo Richowa
Bang’ ka Daudi nosehulo richone, ne ok odhi nyime parore ni en ng’at manono. Weche ma nowacho ma nondik e zaburi e wi hulo richone nomiyo obedo gi chuny mokuwe kendo dwaro dhi nyime tiyo ne Nyasaye gi chunye duto. Ne ane ranyisi ma yudore e Zaburi 32. Kwan matindo 1 wacho niya: “Ng’at mamor en ng’at mowene kethone, kendo moruch richone.” Kata bed ni ng’ato otimo richo maduong’ machalo nade, pod onyalo bedo ma mor ka oloko chunye gadier. Yo achiel ma wanyisogo ni waloko chunywa gadier en kuom yie kawo ting’ ma richowa okelo mana kaka Daudi. (2 Samuel 12:13) Ne ok otemo nyiso Jehova ni onge richo ma notimo kata temo keto ketho kuom jomoko. Kwan matindo 5 wacho niya: “Gikone, ne ahuloni richona, ne ok apando kethona. Ne awacho niya: ‘Abiro hulo richona e nyim Jehova.’ Kendo ne iweyona richona.” Hulo richowa konyowa nikech chunywa ok bi dhi nyime chandore nikech richo ma ne watimo chon.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 5/15 20 ¶1
Puonj Mayudore e Buk Mokwongo mar Zaburi
33:6—‘Much dho’ Jehova en ang’o? Mae en teko mar Nyasaye kata rohone maler ma ne otiyogo e chueyo gik moko. (Chakruok 1:1, 2) Iluonge ni much dho Jehova nikech mana kaka muya man gi teko, inyalo ore mondo odhi tim gik moko gi kama bor.
APRIL 29–MEI 5
MWANDU MA YUDORE E WACH NYASAYE | ZABURI 34-35
“Pak Jehova Kinde Duto”
w07-SW 3/1 22 ¶11
Wapakuru Nying Jehova Kanyachiel
11 “Abiro pako Jehova kinde duto, kendo ok nawe pake seche duto.” (Zaburi 34:1) E kinde ma Daudi noringo mondo ores ngimane, nyaka bed ni chunye chandore kaka nonyalo yudo gik mokonyorego, kata kamano, mana kaka weche manie ndikono nyiso, ne ok oweyo mondo gik ma ne chando chunyego omone pako Jehova. Mano doko ranyisi maber sama waromo gi pek moko e ngimawa! Bed ni wan e skul, e tich, wan gi Jokristo wetewa, kata wan e tij lendo, gombowa maduong’ onego obed pako Jehova. Pa ane gik mathoth ma chwalowa mondo watim kamano! Kuom ranyisi, nitie gik mathoth kendo ma morowa ma wanyalo puonjore kuom gik mabeyo miwuoro ma Jehova nochueyo. To par ane gik mabeyo mosetimo kotiyo gi riwruok mar ogandane! Kata obedo ni wan dhano morem, Jehova osetiyo gi jotichne momakore kode e timo gik madongo ahinya e kindegi. Gik ma Jehova osetimo ok nyal pim gi gik ma dhano ma ji pako ahinya osetimo. Mano miyo wayie gi Daudi ma bende nondiko niya: “A Jehova, onge nyasaye moro amora ma chal kodi, kata ma nyalo timo gik misetimo.”—Zaburi 86:8.
w07-SW 3/1 22 ¶13
Wapakuru Nying Jehova Kanyachiel
13 “Abiro dendo Jehova; jo mamuol nowinja, mi ginibed mamor.” (Zaburi 34:2) Ka ne Daudi dendo kata pako Jehova, ne ok opakre kuom gik ma en owuon notimo. Kuom ranyisi, ne ok opakore kaka nowuondo ruodh Gath. Nong’eyo ni Jehova e ma norite ka ne en Gath kendo notony mana nikech Jehova nokonye. (Ngeche 21:1) Omiyo, Daudi ne ok opakore owuon, to nopako Jehova. Timo kamano nomiyo joma muol osudo machiegni gi Jehova. Yesu bende nopako nying Jehova kendo mano nomiyo joma muol ma ne oyie mondo opuonjgi obedo machiegni kode. E kindegi, joma muol ma wuok e ogendni duto donjo e kanyakla mar Jokristo mowal e piny mangima kendo Yesu e wi kanyaklano. (Jo-Kolosai 1:18) Sama joma muolgo owinjo ka jotich Jehova mobolorene pako nyinge kendo giwinjo puonj manie Muma ma roho mar Nyasaye konyogi winjo tiendgi maler, mano mulo chunygi ahinya.—Johana 6:44; Tich Joote 16:14.
w07-SW 3/1 23 ¶15
Wapakuru Nying Jehova Kanyachiel
15 “Ne akwayo Jehova kony, mi ne odwoka. Notiekona luoro duto ma ne an-go.” (Zaburi 34:4) Daudi nokawo wachno kaka gima duong’ ahinya. Mano e momiyo nodhi nyime wacho niya: “Jal ma sandore ne oluongo Jehova, mi nowinje. Ne orese e chandruogene duto.” (Zaburi 34:6) Sama wan gi Jokristo wetewa, wan-ga gi thuolo mathoth mag nyisogi gik mabeyo ma Jehova osetimonwa mondo okonywa nano e pek ma waromogo. Timo kamano tego yie mar Jokristo wetewa mana kaka weche Daudi notego yie mar joma ne riwe lwedo. Nikech joma ne riwo Daudi lwedogo ne ogeno Jehova, ‘wengegi ne rieny kendo wigi ne ok kuod ngang’.’ (Zaburi 34:5) Kata obedo ni ne giringo mondo Ruoth Saulo kik neggi, wigi ne ok okuot. Ne gin gadier chuth ni Nyasaye ne konyo Daudi, omiyo wengegi ne rieny. E yo machalo kamano, joma e ka ochako tiyo ne Jehova kod Jokristo mosebedo ka tiyone kuom kinde malach keto genogi kuom Jehova mondo okonygi. Nikech giseneno kaka Jehova konyogi e ngimagi, wengegi rieny ka nyiso ni giramo mar dhi nyime makore gi Jehova.
Puonj Manie Wach Nyasaye
w06-SW 5/15 20 ¶2
Puonj Mayudore e Buk Mokwongo mar Zaburi
35:19, weche moler piny—Ka ne Daudi okwayo Jehova mondo kik owe jowasike “osigre gi wengegi” mano tiende ang’o? Sigo wang’ ne dhi nyiso ni jowasik Daudi ne dhi bedo ma mor ka chenro ma ne gin-go mar timo ne Daudi gik maricho odhi maber. Daudi nokwayo Jehova mondo gima kamano kik timre.