Abril
Taingo 1 sá abril
Jon ngasʼa kontra tsakiyo nga kjoatsʼen kinʼiao, tonga ndʼaibi jekʼoasʼin kisikjáondano, xi totʼatsʼe xi kʼienntjaino (Col. 1:21, 22).
Je Niná kontra sʼin bekon je chjota xi tsín tjínle kjoamakjain tʼatsʼe kjoabʼechjíntjaile Jesús. Kuinga tjínnenile kʼoakʼuínlee nga koa̱n miyole Niná koa̱n. Je pastro Juan i kitso: “Je xi makjainle tʼatsʼe ʼndíle Niná, tjínle kjoabijnachon ngantsjai. Je xi tsín makjainle tʼatsʼe ʼndíle Niná, likui skoe̱ kjoabijnachon, tonga je kjoañʼai xi Niná tsjoále tíjnanele” (Juan 3:36). Tsjoa maná nga ʼyaa nga je kjoabʼechjíntjaile Cristo xi nda síkatío ijngokʼaniná kao Niná (2 Cor. 5:18-20). Binyakaoñá je chjota kʼianga bakoyalee jme xi tso je Biblia. Kʼoa nga miyole Niná katama. Nga tíʼmiyason kʼoasʼin tínokjoani “je énnda xi tʼatsʼe kjoandale Niná”. w16.07 4:8-10
Nga faʼaitsjenya kjoabiyale Cristo: Yaa koa̱nxkia Juan 19:1-42 (Jme xi koan nga nichxin: 14 sá nisán)
Lune 2 sá abril
Kataʼyaxkón jaʼaínli (Mat. 6:9).
Je xi títjon kisikʼaxki̱ Jesús ya padrenuestro kuinga kataʼyaxkón je jaʼaínle Niná nga̱ nʼio tsje. Jé Niná xi ngisasa tse nganʼio tjínle kʼoa xi nʼio kixi. Je Jesús “Nʼaitsje” kitsole je Jeobá. Nga nʼio tsje je Jeobá, kʼoati tsje ngayeje jmeni xi sʼín kʼoa kao kjoatéxomale. Tonga ya ʼndenaxóle Edén, je Na̱i kʼoakitso nga tsín tiʼndele Niná nga kjoatéxoma tsjoále chjota. Énndiso tsakáne je Jeobá kʼoa kisijndí je jaʼaínle (Gén. 3:1-5). Je Jesús nʼio tsjoake koan je jaʼaínle Niná. Kuinga tsabexkónni ngantsjai (Juan 17:25, 26, TNM). Jmeni xi kisʼin kʼoa jmeni xi kitsoya tsakakó nga tsabexkón je jaʼaínle Niná. Nga kʼoakisʼin, tsakasenkao xi kjaʼaí nga tsabe nga kixi je kjoatéxomale Jeobá kʼoa nga kjoanda tsaanñá ngayeje jmeni xi tsoná (Sal. 40:8-10). Jé Na̱i xokisʼin nga tse kjoañʼai kinikjaʼá je Jesús kʼianga kinikʼien. Ninga kʼoakinikao, je Jesús kixi kitʼale Niná. Tsakakó nga jngo chjotatsje koaanle ñaki nda sitjosonle je Niná. w17.02 2:2-4
Nga faʼaitsjenya kjoabiyale Cristo: Yaa koa̱nxkia Mateo 27:62-66 (Jme xi koan nga nichxin: 15 sá nisán) Yaa koa̱nxkia Juan 20:1 (Jme xi koan nga jekiskantjai Tsʼuí: 16 sá nisán)
Majte 3 sá abril
Je Barré katasʼele kjoangʼa kao kjoajeya (Apoc. 5:13).
Je xi “Barré” ʼmile jé Jesucristo. Jósʼin ʼyañá. Kʼianga tsakʼejna je Jesús i̱ Sonʼnde i tsakʼinle: “ʼNdí barréle Niná, xi faʼáxin jéele chjotasonʼnde” (Juan 1:29). Je Jesús bakinle nga jchaxkoán, nga̱ tojé xi kitsjoantjai yaole tʼatsʼe chjota xi batéxomale. Ijngosa koya anni nga bakinnile nga jchaxkoán, kuinga je xi “Naitítjonle xi nai ma, kʼoa ngʼajko̱le je xi chjotatítjon” (1 Tim. 6:14-16). Kʼoajinti satío tokoán jotjío kon je xi ya tjío ngʼajmi, kʼianga i̱ tso nga se: “Je Barré xi kinikʼen bakinle nga je skoé kjoatéxoma kao kjoanyiná kao kjoaʼisentakon kao nganʼio kao kjoangʼa, kao kjoajeya, kao kjoanichikontʼain” (Apoc. 5:12). Kuinga tjínnenile jchaxkoán. Kʼianga ʼyaxkoán je Jesús, joxi kʼoaniti tiʼyaxkoán je Jeobá. Tsa ʼyaxkoán je Jesús kao Nʼaile, koaan kuiyoaa ngantsjai nichxin. Je Jesús i̱ kitso ya Juan 5:23: “Je xi tsín bexkón ʼndíle, kʼoati tsín bexkón Nʼainá xi kisikasén ʼndíle” (Sal. 2:11, 12). w17.03 1:3, 4
Nga faʼaitsjenya kjoabiyale Cristo: Yaa koa̱nxkia Juan 20:2-18 (Jme xi koan nga nichxin: 16 sá nisán)
Mixkue 4 sá abril
Kʼiatsa timangínkao ijngokʼanáo, an ngʼajko̱ koatejnano (Juec. 11: 9).
Je Jefté nʼio nda tsabe xi tʼatsʼe naxinandá Israel kao Kjoatéxomale Moisés. Kʼianga kui kisikjaʼaitsjen josíkao je Jeobá naxinandále, koanjinle jméni xi ndatjín kʼoa jméni xi chʼaotjín (Juec. 11:12-27). Jokji tse tsakʼejna kui kitjenngi kjoafaʼaitsjen xi faʼaitʼa Kjoatéxomale Moisés kʼianga jme xi kisʼin. Tsabee nga tsín sasénle je Jeobá nga nijndañá kʼiatsa ʼya xi josikaoná nga tosa kui xi mele nga tsjoacha koaan xíngiaa. Kʼoati koanjinle jótjínnele si̱koaa xi kjaʼaí chjota ninga je xi jtikená (Éx. 23:5; Lev. 19:17, 18). Tsakui nichxin je xi kʼoati tsakasenkao je Jefté kui choa̱le José. Bejin nga je José koanmake je xtindsʼe̱ ninga jtike koan (Gén. 37:4; 45:4, 5). Tsakui nichxin kui kisikjaʼaitsjen je Jefté kʼoa kui tsakasenkao nga kui kʼoakisʼinni jmeni xi sasénle je Jeobá. Aonjin koanle je Jefté jmeni xi kisikao je ndsʼe̱, tonga tsínkui tsakʼéchjoale nga kisixále je Jeobá kao naxinandále (Juec. 11:1-3). w16.04 1:8, 9
Xipe 5 sá abril
Nyaon nyaon tojngo koanxkó (Hech. 2:42).
Xi choʼndale Niná maa nʼio ʼyachjiá je kjoajtín xi satíoná. Tobʼelañá, je chjotale Cristo xi títjon tsakatio nʼio tsjoake koan nga tsakatiojtín nga tsakʼétsʼoale je Jeobá kʼoa nga koansale xi tʼatsʼe. Kʼoajinti nio tsjoachaa nga mangián je kjoajtín xi satíoná tsanda ñá. Tsakui nichxin tiyo kʼaa xi ñʼai maná nga mangián ngayeje kjoajtínná. Tsakui nichxin kuinga nʼio nkjín ora nixá, tsa nʼio tse xá tjínná kʼoa tsa nʼio kijtanáje̱. Nga chjí jchatokoán je kjoajtínná kui xi koasenkaoná nga tsín si̱chaa. Tjínkʼa ndsʼee xi tsín kʼoama kjoaixile nga fi je kjoajtín. Tobʼelañá, je xi nʼio tjíobʼetʼale chʼin. Je xi chjotajchínga sʼin tjío koaan sʼinle grabar jmeni xi faʼa ya kjoajtín kʼoa tsa maije̱ koaan kuinyakao nga kao teléfono kjuinrʼoénile je kjoajtín. w16.04 3:3
Bixine 6 sá abril
Katamanʼio tokon. An jekisikinjele sonʼnde (Juan 16:33).
Xi koasenkaoná nga josʼin tjen kuiyondaa ndʼaibi nga tsín kjoa polítika kuinójiaan yaoná kuinga si̱kjaʼaitsjeen jokisʼin je choʼndale Jeobá nga kixi kitʼale. Nichxin kjoatse, nʼio nkjín choʼndale Niná xi nʼiojin koan kʼoa tsín kjoasi kitsjonjin yaole. Tobʼelañá Sadrac, Mesac kao Abednego alikui tsakʼétsʼoale je xkóson xi chjotaxále Babilonia kitsoyanile (Dan. 3:16-18). Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi nʼio nkjín ndsʼee xi tjíobinyakao choa̱ jebi nga tjíosʼele kjoanʼiojin kʼoa tsín tjíobʼétsʼoale bandera. Kʼoalati si̱kjaʼaitsjeen je choa̱le Jesús. Alikui kjoa polítika kitsjonjin yaole kʼoa tsa jmesa kjoani xi chjota síxkoa̱ya. Bení nga nʼio kuinyakao chjotale je choa̱le. Kuinga kʼoakitsonile chjotale nga nʼiojin katama. Je ndsʼee koaan kuinyakaoná nga tsín kjoasi kuinójiaan yaoná. Kʼoa tsa tjíojinle je ndsʼee xi tjío ya jinjtín jme xi kjimaná kʼoati tsjoánganʼioná tsanda je. Koaan kʼoakʼuínlee nga katabʼétsʼoantjainá. Tonga ñá kʼoati koa̱n kʼoainganʼiolee kʼoa kʼoétsʼoantjé je ndsʼee (Mat. 7:12). w16.04 4:16, 18
Xoto 7 sá abril
Je naxinandáli kao kjoatsjoa tsjoánganʼio (Sal. 110:3).
Jósʼín je testigole Jeobá. A tao̱n síjé nga satíole kjoajtín kao kjoajtíntse. Mai. Yaa ni̱ma̱ná nroajinni jotjín tao̱n nikʼéjnaa, kʼoa kui xi machjén nga tíbitjoson je xá xi kitso Jesús (2 Cor. 9:7). Ningalani tsín machjíná nga Biblia ʼmiyaa, je nó xi jaʼato me 2,000 miyón ora tsakʼinyasoán kʼoa tsʼato ñajan miyón estudio tsakʼé nga xki̱ sá. Tsaan tao̱n nichjén kʼianga kʼoanʼia xá jebi. Jngo chjota xi tʼatsʼe relijión kotʼayason kʼoakitso nga je xá xi ngisa sʼín je testigole Jeobá kuinga tsoyason kʼoa nga Biblia tsoyale je chjota. Kʼoa kʼoakitso nga tsín machjíle je xi nyatítjonle. Tonga tsa tsín tao̱n njená, ánni nga ʼmiyasonñá. Kui kʼoanʼiañá nga tsjoachaa je Jeobá kao chjota. Nga kʼoanʼia kui tíbitjoson jmeni xi tso je én xi kamaxkia ndʼaibi. w16.05 2:9
Taingo 8 sá abril
Je kjoaʼisentakon xi ngʼá nroani, títjonkjoanla tsje, kʼia tojbi, indajin, ndʼé, tse kjoamatakon xi tjínle, nda xále (Sant. 3:17).
Kuinga tsín koa̱n kui kʼoétsaojinkaosíñá xi kui ska̱niya jkoaa xi chʼaotjín kʼoa xi jndí tjín. Kʼiatsa ʼyaa jmeni xi tsjoake je Jeobá kʼoa jmeni xi jtike, jchañá jmeni xi sʼiaan kʼoa alikui je ndsʼee chjónangilee jmé libroni xi koa̱n kʼoéxkiaa kʼoa jmé pelíkulani xi koa̱n chótsenlee. Nkjín koya tjín xi sasénle Jeobá xi koa̱n chjoéjiaan kʼiatsa jme xi sʼiaan. Tonga tsa nʼio tjínle kjoandosin jmeni xi sʼiaan, koaan si̱jélee kjoafaʼaitsjen je xi chjotajchínga sʼin tjío kʼoa tsa jngoje̱ ndsʼee kʼoa tsa jngo tichjaa xi jetjínle kjoafaʼaitsjen (Tito 2:3-5; Sant. 5:13-15). Tonga alikui koa̱n kʼoakʼuínlee nga je kʼoakatatsoná jmeni xi sʼiaan. Je pastro Pablo i kitso: “Nga jngójngó katabʼami chʼá xi titsʼeni” (Gál. 6:5). Je xi sʼiaan kuinga nda si̱kjaʼaitsjenjiaan jme xi tso je Biblia kʼoa xijekoa̱n kʼia chjoéjiaan jmeni xi sʼiaan (Heb. 5:14). w16.05 3: 15, 16
Lune 9 sá abril
Kinchjaʼaonle, kitjenngikontrale k’oa taon tsaʼbe (1 Tim. 1:13).
Je Jeobá kui kotsenle jotjío ni̱ma̱le chjota (1 Sam. 16:7b). Tobʼelañá, nʼio nkjín chjota xi tsín nʼio chjí ʼyatokon tsakatiojin je jtínle Cristo kʼianga tosʼa kisʼejnatítjon (Juan 6:44). Tobʼelañá, je xi Saulo tsakʼin, xi tsakasentítjonle relijiónle chjota judío, ngʼakon koan, nʼio tsʼen koan kʼoa kitjenngike je chjotale Cristo kʼoa énndiso tsakáne. Tonga je Jeobá kui kiskotsenle jotjín je ni̱ma̱le Saulo kʼoa alikui kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen tsa tsín tikoa̱n koa̱nndayani (Prov. 17:3). Tosa kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen nga koa̱nchjénle nga kuitsoyason “ngixko̱n chjota xi li judíojin, kao chjotatítjon, kao xtile Israel” (Hech. 9:15). Je Jeobá kʼoati kiskoejin xi kjaʼaí chjota kʼianga kisindaya kʼoa kui koanngóson jngo tii “xi nʼio nda kji” (Rom. 9:21). Tjínkʼa xi kisiché, xi chjotachʼi̱ koan kʼoa xi kisichajngi (1 Cor. 6:9-11). Tonga nga tsabe xi tʼatsʼe Niná, sa tse sa tse kjoamakjain kisʼele kʼoa kitsjoaʼnde nga kisindaya Niná. w16.06 1:4
Majte 10 sá abril
Tojosʼin síxákaoni ntsja je niʼnde je chjota xi tii sínda, kʼoatisʼin sikaono an ya yandsa̱ (Jer. 18:6).
Nga tíbasenkaoná je Jeobá nga kjimandayaa kui tísíchjén je Biblia, je jtín kao nga ʼmiyasoán. Kʼianga nyaon nyaon kʼoéxkiaa je Biblia kʼoa si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi kʼoéxkiaa kʼoati koasenkaoná nga koa̱n sindayaná je Jeobá. Kuinga kʼoakitsonile je xi rey sʼin tsakatio ya naxinandá Israel nga jngo copia katakji xi tsʼe kjoatéxoma kʼoa nga nyaon nyaon katabʼéxkia (Deut. 17:18, 19). Je pastrole Jesús koanjinle nga nʼio chjíle nga tsakʼéxkia kʼoa nga kisikjaʼaitsjenjin jmeni xi tso je Énle Niná nga koan kitsoyason. Kuinga nʼio nkjín kʼa kisikʼaxki̱ni je testo xi faʼaitʼa ya Escrituras Hebreas kʼianga kiski je Escrituras Griegas. Kʼoa kʼianga kitsoyason, kʼoakitsole je chjota nga katabʼéxkia je Énle Niná (Hech. 17:11). Ñá, kʼoati ʼyaa nga nʼio chjíle nga nyaon nyaon kʼoéxkiaa je Biblia kʼoa nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jmeni xi tso (1 Tim. 4:15). Tsa kʼoasʼiaan, kui xi koasenkaoná nga tosi tonda nangitokon koaan kʼoa nga tosi tonda sindayaná je Jeobá. w16.06 2:10
Mixkue 11 sá abril
Kʼoasʼin skoe̱ ngatsʼi nga jonño chjotana, tsa tsjoachao xíngio (Juan 13:35).
Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, je choʼndale Jeobá tjíobakó nga tsjoake xínkjín ninga kʼia nga kjoajchán tjín. Tobʼelañá, kʼianga kisʼejna Kjoajchántse xi majaoni ñachan xjaʼaonla miyón chjota kʼienjin. Tonga je testigole Jeobá nijngojinla chjota kisikʼien kʼianga kisʼejna kjoajchán jebi (Miq. 4:1, 3). Kʼoa nga tsín kjoajchán fijin alikui je bʼakaotʼale njínle chjota (Hech. 20:26). Nichxin xi tiyoaa ndʼaibi, tosi tonda kjimankjínya je choʼndale Jeobá ninga tíjna jngo kontra xi nʼio tjínle nganʼio. Kontra jebi jé Na̱i, “niná xi tsʼe sonʼndebi” (2 Cor. 4:4). Jé Na̱i kjinentsja je jtín xi tsʼe chjota polítiko kʼoa kao jmeni xi faʼa ya radio kao telebisión, kʼoa kui síchjén nga mele tsín tisa̱kóyasonni. Tonga alikui je kʼoakoa̱nle. Bení nga tochoasa nichxin tíjnale kʼoa kuinga mesínile nga tsín ti Jeobá si̱xánilee (Apoc. 12:12). w16.06 4:3, 4
Xipe 12 sá abril
Chótsenlao naxójñá (Mat. 6:28).
Je Jesús kʼoakitsole je chjotale nga je Jeobá síkuindaa jme xi kisinda. Jngo choa̱ tsakʼéjnale tʼatsʼe “naxójñá”. Tsakui nichxin kui xokitsole je naxó gladiola, jacinto kao tulipán. Naxó jebi alikui je sínda xi bʼakjá. Tonga nʼio naskánakjoan kʼoa je Jesús kʼoakitso nga je “Salomón, kao ngayije kjoajeyale, likui tsakʼakjáni najño xi kʼoakjoan jo kjoan” naxó jebi. Kʼianga jekʼoakitsole Jesús je chjotale nga je Niná naskákjoan xi síkʼakjá je naxó, je Jesús kitsole: “A tsí sikʼakjáno jon, chjota xi tochoa makjainno” (Mat. 6:29, 30). Tojo kitso Jesús, je Jeobá tsjoále jme xi koa̱nchjénle, tonga tjínnele nga sʼe̱sale kjoamakjain (Mat. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20). Machjén nga koa̱nkjainle nga mele Jeobá nga sikuinda kʼoa nga kʼoasʼin kjoaixi. Machjén nga si̱kjaʼaitsjenjiaan jebi kʼoa chjónangilee yaoná: “A ñaki makjainna nga sikuindana je Jeobá”. w16.07 1:15, 16
Bixine 13 sá abril
Josʼin kjoanda tsakʼaile, nga jngó jngó katasíchjén tʼatsʼe xi kjaʼaí. Katasíchjén josʼin xi nda síchjén je kjoandale Niná (1 Ped. 4:10).
Je Niná basenkaoná nga kaná tojme kjoa xi bitjatojiaan (1 Ped. 1:6). Tsa jme kjoa tjínná kuikjoán tsjoáná jmeni xi koasenkaoná. Je Jeobá “kjaʼaíngá” sʼin bakóná kjoandale. Xi tsonile, nkjín koya josʼin bakóná kjoanda. Nga nkjín koya josʼin bakóná kjoandale Niná, nʼio tse kjoanichikontʼain tjínná. Jngo koya kuinga je Jeobá síchatʼaná je jéená. Nga tjínle kjoanda je Jeobá síchatʼaná je jéená. Tonga tokʼiaa síchatʼaná kʼiatsa kʼoamaniná kʼoa tsa bʼenelee yaoná nga tsín tikui kʼoanʼiañá je xi chʼaotjín (1 Juan 1:8, 9). Je Pablo kʼoakitsole je chjotale Cristo xi ya koai ngʼajmi josʼin síchatʼaná je Jeobá. I kitso: “Kʼoasʼin tsakʼasjentjaininá je nganʼiole kjoanjio. Kisikjaʼaná ya jña nga batéxoma je ʼndíle, xi kjaínga tsjoake, je Jesucristo. Je tsakʼéchjíntjainá kao njínle. Kisichatʼa jéená” (Col. 1:13, 14). Kʼiatsa bʼailee kjoanda je Niná jmeni xi kisʼin xi tʼatsaan, chʼa̱sjengʼajián. Kʼoa nga síchatʼaná je jéená, nʼio tse kjoanichikontʼain tjínná. w16.07 3:7-9
Xoto 14 sá abril
Yaa jkui koase̱nne (Gén. 3:15).
Ningalani kʼoakisʼin je Na̱i ya Edén, je Jeobá jngo kjoachoya kitsjoale je chjotasonʼnde. Jngo ánkje kiskoejin, nga je sikʼien je Na̱i kʼoa nga tsjoále kjoachoya je chjota nga koa̱n sʼe̱le kjoanda xi kisicha Adán kao Eva. Je chjota xi sitjoson kui kjoanda sʼe̱le nga koa̱n koatio ngantsjai nichxin i̱ Sonʼnde, tojosʼin koanmele je Jeobá saʼnda nga títjon (Juan 3:16). Nga yátsʼi̱n tsakinyále Niná je Adán kao Eva nʼio tse kjoa tsakajngile yaole je kʼoa kao xi koatio nga koa̱nskanni. Tobʼelañá, je Eva kʼoa ngatsʼi yánchjín nʼio tse kjoañʼai kjoaʼa nga sʼe̱le ʼndíxti. Je yánchjín kʼoati kui xi koa̱nmele nga je xʼinle tsjoake koa̱n kʼoa kuenta sʼin. Kʼoa jé xi xʼin koanentsja kʼoa tjínkʼa xi totaon skoe̱, tojo ma nichxin xi tiyoaa ndʼaibi (Gén. 3:16). Je Jeobá kʼoatso nga je xi xʼin xi ngʼajko̱ sʼin koatio ya yaniʼya kʼoa nga tjínnele tsjoake koa̱n je yánchjínle kʼoa nga je yánchjín tjínnele skoe̱xkón je xʼinle (Efes. 5:33). Kʼianga tsjoánganʼiole xínkjín xi jechixan, ndasʼin batio. w16.08 1:6, 7
Taingo 15 sá abril
Jósʼin ʼyani ji chjoón tsa tsín kʼoasʼin chʼa̱sjentjai xʼinli, axo jósʼin ʼyani ji xʼin tsa tsín kʼoasʼin chʼa̱sjentjai chjoónli (1 Cor. 7:16).
Je Biblia kʼoatso anni nga tsín katatsjionni xínkjín je chjotale Cristo ninga tsín testigole Jeobá ma xʼinle kʼoa tsa chjoónle (1 Cor. 7:12-14). Je xi tsín testigole Jeobá ma ndasʼin tíjna ngixko̱n Niná nga̱ je tíjnakao jngo xi Jeobá síxále. Kʼoa je xtile kʼoati ndasʼin tjío ngixko̱n Niná. Nʼio nkjín choa̱ tjín tʼatsʼe tichjaa kao ndsʼee xi chan kʼoati testigole Jeobá koan nga koanskanni je chjoónle kʼoa tsa xʼinle. Je pastro Pedro i kitsole je yánchjín xi chjotale Cristo ma: “Kʼoatisʼinni jon xi yánchjón, nangi tiyolao xʼinno, jméni nga je xʼinno xi tsín makjainle je énle Niná kuinje̱tʼasínile Cristo, ali totʼatsʼe énle yánchjínlejin, tokui kjoa nga nda fikao yaole je yánchjínle. Nga̱ kotsenno nga tsje tiyokao yaono, nga bijkonchao”. Kʼoa xijekoan i kitsole: “Tichjáon xi tíjnaʼma jajin ni̱ma̱ná, xi tsín tsa fitson nga tsʼe ni̱ma̱ndʼé xi tojbi. Je xi ngisa tse chjíle ngixko̱n Niná” (1 Ped. 3:1-4). w16.08 2:14, 15
Lune 16 sá abril
Nʼio katamatsjoachao xíngio (1 Ped. 1:22).
Je Jeobá kui xi mele nga tsjoacha katamaa xíngiaa kʼoa nga kuinyakoaa xíngiaa (Luc. 22:24-27). Je Biblia kʼoatso nga je Jesús tsakasenkao chjota jokji tjen kʼoakoanle. Saʼnda kitsjoantjai kjoabijnachonle xi totʼatsaan (Mat. 20:28). Kʼoa je Dorcas kʼoasʼin ngale nga tsakasenkao xi kjaʼaí (Hech. 9:36, 39). Kʼoa je María “nʼio nda kisixá” tʼatsʼe ndsʼe̱ xi tsakatio ya Roma (Rom. 16:6). Jósʼin kuinyakoaa je xi sʼa chjotse nga katamajinle nga nʼio chjíle nga kuinyakoaa je ndsʼee. Koaan kʼoakʼuínlee je xi sʼa chjotse nga katafikaoná kʼianga koanngínchótsenlee je ndsʼee xi jejchínga kʼoa kao xi tjíomʼe. Kʼianga koa̱n, je xi xijchá ma koaan koaikao je ʼndíxtile nga koaikotsenle je ndsʼee. Je xi chjotajchínga sʼin tjío koaan kʼoakuitsole je xi sʼa xti kʼoa kao je xi sʼa chjotse nga katabinyakao. Tobʼelañá, kʼianga katafikaole tsojmi je ndsʼee xi jejchínga kʼoa nga katabinyakao tsa jme xi sʼe̱ndaya ya niʼyale. Tsa skoe̱ je xti kao je xi sʼa chjotse nga síkuindangañá xínkjín je ndsʼee, kʼoati sʼin tsanda je (Rom. 12:10). w16.08 4:13, 14
Majte 17 sá abril
Jebi xi nrʼoé kʼoa machoyale énbi kʼoa jebi xi ñaki sínkjínyani (Mat. 13:23).
Ya Francia, jngo tichjaa xi i̱ kitso: “Je maestro xi tsoyana tokʼoamale nga tojo tjínsa xti xi makjainle tʼatsʼe Biblia”. Nʼio nkjín chjota xi tsín makjainle tsa Niná kisindaná. Tsa sʼa xti kʼoa tsa je Jeobá jetinixálai kʼoa tsa sʼa kjimali xi tʼatsʼe, tsakui nichxin kui nikjaʼaitsjain jósʼin koakui nga je kisindaná. Je Biblia basenkaoná nga nda nikjaʼaitsjenjiaan jmeni xi bʼexkiaa kʼoa jmeni xi noʼyá kʼoa nga ñásoa nijinlee yaoná. Je Énle Niná itso: “Nga koa̱nli nda si̱kjaʼaitsjain koasenkaoli”. Jósʼin basenkaoná je Énle Niná. Basenkaoná nga chʼasjengiaa jmeni xi tsínni kʼoatjín kʼoa ngisaa matajasa kjoamakjainná xi tʼatsʼe Jeobá (Prov. 2:10-12). Nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná, tjínnele nga nda jchaa je Jeobá (1 Tim. 2:4). Kʼianga kʼoéxkiai Biblia kao xo̱n xi Énle Niná faʼaitʼa, nʼio chjíle nga si̱kjaʼaitsjenjin. Tijinlai yaoli jmeni xi tibʼexkiai. w16.09 4:1-3
Mixkue 18 sá abril
Tikinjelai xi chʼaotjín xi totʼatsʼe xi ndatjín (Rom. 12:21).
Ninga tse kjoa kitjatojiaan nga sʼa koanjchíngaa kʼoa tsa kʼoasʼin nikjaʼaitsjeen nga tsín sʼe̱ndajin je kjoa xi tibitjatojiaan. Xi tsín jao sʼe tokoán kuinga sichikontʼainná je Jeobá kʼiatsa tosi tonda kʼoénelee yaoná nga kui kʼoasʼiaan xi ndatjín (Gén. 39:21-23). Tsakui nichxin kʼoati nʼio ñʼai tjín kjoa tibitjatojiaan. Tsakui nichxin tsín kixi jmeni xi kjimatʼeen, tsa bʼasjenginá je chjota, tsa besinná kʼoa tsa jme xi tísíkaoná je xi maxinkonkená. Tonga tsín si̱kinroajeen tokoán. Si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi tsakasenkao je Jacob, Raquel kao José nga tosi tonda kao kjoatsjoa kisixále je Jeobá. Nʼio chjí tsabe je kjoamiyo xi kisʼele kao Jeobá, kʼoa nga kʼoakisʼin kitsjoale nganʼio kʼoa kisichikontʼain. Je choʼndale Niná jebi tosi tonda kiskantʼakao xi chʼaotjín kʼoa kʼoakisʼin jmeni xi kitsole Jeobá kʼianga tsakʼétsʼoale. Nga toje nichxin fetʼa tiyoaa, nʼio chjíle nga nʼio sʼe̱jna kjoamakjainná tʼatsʼe kjoachoya xi tjínná. A tiyondañá nga kʼoénelee yaoná nga tjoéná kjoanichikontʼainle Jeobá. w16.09 2:8, 9
Xipe 19 sá abril
Je kjoanda xi tsjoá je Espíritu Santo kui kjoamakjain (Gál. 5:22).
Nʼio tse xi koa̱nle je ʼndíxtili kʼianga skoe̱ nga taja tíjna kjoamakjainli xi tʼatsʼe Jeobá. Kui skótsenle jmeni xi sʼiain. Kuinga tosi tonda titajani kjoamakjainli kʼoa katabe je ʼndíxtili nga ñaki ʼyai nga tíjna je Jeobá. Si̱kjaʼaitsjenla josʼín jngo ndsʼee kao chjoónle xi ya Islas Bermudas tsʼe. Kʼianga jme xi síkjáojin bʼétsʼoale Jeobá nga tjíobasen xtiyánchjínle kʼoa kui síjéle nga katabándiaale. Kʼoati tsole je xtile nga kʼoati katabʼétsʼoale Jeobá. Kʼoa je tsotile xi majchínga kʼoatsole nga nʼio katasínʼiotʼa je Jeobá, nga katatsjoánganʼio je xá xi tsʼe Niná kʼoa nga tsín nʼio katasíkjaʼaitsjenjin. Xijchá jebi itso: “Kʼianga be je xtinajin josʼin bichótsjoá ngayeje, bení nga je Jeobá tíbasenkaonajin. Kʼoa nʼio kjimataja kjoamakjainle tʼatsʼe Niná kao tʼatsʼe Biblia”. Jon xi xijchá mao, tikjaʼaitsjaon nga tsín koa̱n kʼoénelao je ʼndíxtino nga katasʼele kjoamakjain. Koaan kʼoéntjao naxó kʼoa koasenndálao, tonga tojé Jeobá xi koa̱nle nga singʼa (1 Cor. 3:6). Kuinga chʼa̱sjesíño nganʼio nga tʼinyalao tʼatsʼe Jeobá je ʼndíxtino kʼoa kʼoatʼinlao je Jeobá nga katatsjoáno nganʼiotsjele ánni nga sʼe̱sínile kjoamakjain. Je Jeobá sichikontʼainno nga tibʼenelao yaono (Efes. 6:4). w16.09 5:16-18
Bixine 20 sá abril
Tjínneli nga koakoya kjitʼalai je xtili (Deut. 6:7).
Je Serge kao Muriel tsʼato jan nó nga ya kitsjoanganʼio ya jtín jñani kjaʼaí én nokjoa. Tochan tsabe nga tsín tinanda tsjoakeni je tile xi 17 nóle kʼianga tsoyason kʼoa nga fi kjoajtín. Je Serge kʼoatso nga tsín tinanda kisixánile Niná je tile kʼianga kjaʼaí én nokjoa ya jtín jñani tsakatiojin. Kuinga ki ijngokʼasíni ya jtín jñani tjío tsakai. Tsakui nichxin tjínkʼa xijchá xi tjínnele kuenta sʼin jebi. Xi títjon, kui tsa tjínle nichxin kʼoa tsa chókjoale nga kuitsoyale ʼndíxtile nga tsjoake katama Jeobá kʼoa nga kjaʼaí én kuitsoya kaonile. Xi majaoni, tjínnele kuenta sʼin tsa mele ʼndíxtile nga fitsoyason, nga fi kjoajtín kʼoa tsa mele ya koatio ya jtín jñani kjaʼaí én nokjoa. Kʼianga jenda kasíkjaʼaitsjenjin jebi je xi xijchá ma, tsakui nichxin koai ijngokʼani ya jtín jñani kui nokjoa je én xi ngisa majinle je ʼndíxtile. Kʼoa kʼianga ñaki jemiyole Jeobá ma ʼndíxtile, tsakui nichxin kʼia koai ijngokʼa ya jtín jñani kjaʼaí én nokjoa (Deut. 6:5-7). w16.10 2:14, 15
Xoto 21 sá abril
Kuinga koankjainle Noé kʼoa nga kitsokjonke tsakʼénda chitsoje. Kʼoasʼin kitjontjai ngatsʼi chjotaniʼyale (Heb. 11:7).
Je choa̱le Noé basenkaoná nga majinná jmeni xi tsoyanile nga sʼená kjoamakjain. Je Noé koankjainle jmeni xi kitsole Niná, kuinga tsakʼéndani je arca. Tsakui nichxin kiskonangile je chjotandaindʼiale ánni nga kui tíbʼéndani. Alikui jao tjínná nga kitsoyale je Noé, nga̱ je Biblia kʼoatso nga “kinchja̱ya xi kjoakixi” (2 Ped. 2:5). Kisikjinrʼoé je chjota nga jngo Jtsínʼio kjoaʼaíkao Niná nga kjoaʼaxin je kjoatsʼen. Tsakui nichxin tikui én kisichjénni Noé jokitsole Niná, kʼianga kitso: “Jekʼoatjín tokoan nga sikjesoan ngatsʼi xi tjíokon, nga̱ je sonʼnde ñaki to kjoatsʼen kijnakitse” kʼoa “jtsínʼio kjoaʼaikoa i̱ sonʼnde nga sikjesoan ngatsʼi xi kui tjíokonni nganʼio xi tsjoá kjoabijnachon. Kʼoa ngatsʼi xi tjío i̱ sonʼnde kuiyání”. Xijekoan, je Noé kʼoajin kitsole je chjota jmeni xi tjínnele sʼin nga kuitjontjai. Nga̱ je Jeobá i kitsole Noé: “Tjínneli kuitjásʼain ya arca” (Gén. 6:13, 17, 18). w16.10 4:7
Taingo 22 sá abril
Saʼnda likui bakinle je chjota nga je koandiaale yaole (Jer. 10:23).
Je xi xijchá ma, jósʼin kuitsoyale je ʼndíxtile. Je Jeobá kui síchjén je Biblia nga kʼoatsole je xi xijchá ma josʼin kuitsoyale je ʼndíxtile. Kʼianga sítjoson je xijchá jmeni xi tso je Jeobá, bakó nga kixi tjíofitʼale. Tjínnele sikuinda yaole nga tsín kʼoasʼin sikjaʼaitsjen josʼin síkjaʼaitsjen je chjota xi tjín sonʼnde (Efes. 2:2). Tjín ʼnde jñani kʼoasʼin síkjaʼaitsjen je chjota nga je xi yánchjín tjínnele kuitsoyale je ʼndíxtile. Tonga je Biblia kʼoatsokixi nga je xi nʼai ma tjínnele kuitsoyale je ʼndíxtile tʼatsʼe Jeobá (Efes. 6:4). Je xijchá xi tsjoake Jeobá kui xi mele nga miyole Jeobá katama je ʼndíxtile, joni je Samuel nga miyole Jeobá koan saʼnda nga sʼa ʼndí kji (1 Sam. 3:19). Tjínnele kuenta sʼiaan jmeni xi tso je Biblia kʼoa kʼia chjoéjiaan jmeni xi sʼiaan xi tʼatsʼe familianá kao tʼatsʼe xáná. Machjén nga je Jeobá koandiaaná. w16.11 3:14, 15
Lune 23 sá abril
Kʼianga kotsen jochon ya ngʼajmi, je xi ndsai kinindani, je sá kao je niño xi ji kinindai, ʼyáni je chjotasonʼnde kʼianga kuenta tinʼiani (Sal. 8:3, 4).
Kʼianga nikjaʼaitsjeen jmeni xi kisinda Niná, ʼyañá nga ñaki tjío chʼin chʼin ngayeje. Ya Proverbios 3:19 kʼoatso nga kao kjoachjine kisindani je Sonʼnde kao ngʼajmi. Tonga nʼio tochoa ʼyaa tʼatsʼe jmeni xi kisinda Niná. Kuinga kʼoatsosíni je Biblia nga tosʼa i̱natjín jmeni xi ʼyaa (Job 26:14). Ningalani tochoa ʼyaa xi tʼatsʼe ngʼajmi kao Sonʼnde, ʼyañá nga nʼio ndasʼin tsakʼéndajin jotsakʼé. Si̱kjaʼaitsjenla je niño, miyón mani kʼoa ñaki tjíosíkjan chʼin chʼin. Kʼoa si̱kjaʼaitsjenla je planeta xi tjíondaile Tsʼuí, ñaki tjíosíkʼótji chʼin chʼin. Kuinga kʼoasʼin tjío chʼin chʼinni nga̱ jé Jeobá xi kʼoasʼin tsakʼénda. Nga nikjaʼaitsjeen nga kao kjoachjine kisindani Jeobá je Sonʼnde kao ngʼajmi, chʼasjengʼañá, ʼyaxkónñá kʼoa kixi mangíntʼalee (Sal. 136:1, 5-9). w16.11 2:3
Majte 24 sá abril
Je Jeobá kʼoasʼin skoe̱kon nga ñaki kao kjoakixi tjíotsjoátʼale je kjoatjaole (Mal. 3:3).
Malaquías 3:1-3 kʼoatso jmeni xi koantʼain je ndsʼee kʼianga nó 1914 saʼnda nga tífitsʼia nó 1919. Je Jeobá, “je Nainá xi ñaki kixi”, kʼoa kao Jesús, “je xi fikao én tʼatsʼe kjoa xi kisʼendajin” jaʼaisítsjee je “xtile Leví”, xi tsonile, je xi ya koai ngʼajmi. Kʼianga jekisitsje kʼoa kisikixiyanda je Jeobá, jetjíonda nga jngo xá kʼoaile. Kʼianga nó 1919, je Jesús jngo jtín chjotale xi kui xá kitsjoale nga “choʼnda xi nʼiotʼakon, xi nda be xá” koa̱n. Choʼnda jebi kui xá kisʼenele nga je koandiaale kʼoa kuitsoyale je choʼndale Niná (Mat. 24:45). Nga kʼia, je naxinandále Niná jetsakationdaíle Babilonia xi nʼioje. Kʼoa tosi tonda tjíobesa jmeni xi mele Niná nga sʼin kʼoa sa tsjoake sa tsjoake kjima. Nʼio bʼailee kjoanda je Niná nga kʼoasʼin tísíchikontʼain je naxinandále. w16.11 5:14
Mixkue 25 sá abril
Tʼiaon kjoanda chótʼayakaonáo xi tʼatsʼe jebi, kui xi tso Jeobá, xi tsʼe chjotakjoajchán, a tsílaxó skoxʼáno ngʼajmi kʼoa nʼio tse kjoanichikontʼain tsjoano saʼnda nga tsín tijme xi ñʼai koa̱nchonnino (Mal. 3:10).
Je Jeobá tsjoachañá nga je títjon koantsjoakená (1 Juan 4:19). Kʼianga sa tsjoacha sa tsjoacha koaan je Jeobá ngisaa nʼio koa̱ntajasa kjoamakjainná kʼoa ngisaa kʼoakʼoé tokoán nga tse kjoanichikontʼain tsjoále Jeobá je xi tsjoake (Heb. 11:6). Je Jeobá mele nga sichikontʼain je choʼndale nga̱ je toxá kʼoasʼínni. Nga ñaki taja sʼe̱jna kjoamakjainná tjínnele kʼoakʼoé tokoán nga tse kjoanichikontʼain tsjoále Jeobá je xi ñaki kao ni̱ma̱le básjaini. Ñaki “makjainná [...] nga kjoakixi nga tjío je kjoa xi choyalee” (Heb. 11:1). Kʼoa ñaki kʼoatjín tokoán nga sichikontʼain Jeobá je xi kixi tjíofitʼale. Tojo tso je testo xi kamaxkia ndʼaibi, kʼiatsa kʼoasʼiaan tibakoñá nga bʼailee kjoanda. w16.12 4:1-3
Xipe 26 sá abril
Je xi sísinle kjoale yaoná, tjínle kjoabiya (Rom. 8:6).
Saʼnda jngo xi jekjoatse tísíxále Jeobá tsakui nichxin kui kʼoasʼin josʼin mele yaole. Jebi alikuijin xi tsonile nga tsín koa̱n kui si̱kjaʼaitsjeen tsojmi xi chinee, josʼin si̱xá, josʼin kʼoétsaojiaan kʼoa tsa ʼya xi koa̱ntsjoachaa. Saʼnda je Jesús tsakʼétsaojinkao tsojmi xi kiskine, nkjín chjota kisikjen, kʼoa kʼoati kisikjáya. Kʼoa je Pablo kʼoakitso nga toxá kjoáyokaoni xínkjín xi jekabixan. Je én griego xi kisichjén Pablo kui tsoyanile tsa jmeni xi tokui nikjaʼaitsjeen ʼndeʼndee kʼoa tojmeni xi nʼia ñaki tokui nikjaʼaitsjeen. Jngo chjotachjine kʼoakitso nga én jebi kui tínchja̱ni je chjota xi ñaki tokui tjíosíkjaʼaitsjen jme xi mele kʼoa tokui tjíofáoyani ngantsjai. Kui ngisa tsjoále kjoandosin jme xi mele kʼoa tokui batéxomale (Rom. 8:5). w16.12 2:5, 9, 10
Bixine 27 sá abril
ʼYáni ji nga nikʼaxki̱síni xíngi (Sant. 4:12).
Tsa tsín si̱kuindaa yaoná kʼianga kui nimetokoán jmeni xi tsín kixi tíjna, kʼoati kui xosikaoná nga ngʼakon koaan. Nʼio nkjín xi mangʼakon kʼianga kui mamele nga katabʼasjengʼa xi ngikʼa, tsakuije̱ kjoaxinkon tíbʼetʼale kʼoa tsakuije̱ nga nʼio síjtile yaole. Kʼoakoan kʼa je chjota xi síkʼaxki je Biblia, jolani Absalón, Uzías kao Nabucodonosor. Nga ngʼakon koan, kjoasoa tsakatiojin (2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Crón. 26:16-21; Dan. 5:18-21). Tsakui nichxin tjínsa jmeni xosíkao je chjota nga tsín bakóni kjoanangitokon. Si̱kjaʼaitsjenla jokoan je Abimélec kao Pedro (Gén. 20:2-7; Mat. 26:31-35). A kjoangʼakon tsakʼetʼale axo kuinga kʼoakisʼinni nga tsín be jokjoantjínni kjoa, axo tsín kisikjaʼaitsjen jmeni xi kisʼin. Nga tsín ʼyaa jotjío ni̱ma̱le chjota, alikui koa̱n ñá kʼoakuixoán anni nga kʼoasʼínni tsa jmeni. w17.01 3:9, 10
Xoto 28 sá abril
Ninga ma̱ tísíjchá yaole kitsjoaa ngayeje xi tjínle (Luc. 21:4).
Joni je ʼndíchjoónkʼan jebi, ñá kʼoati ʼyaa nga je Jeobá tsjoáná jme xi machjénná kʼiatsa kui títjon si̱kʼéjnaa xá xi tsʼe (Mat. 6:33). Si̱kjaʼaitsjenla je ndsʼee xi Malcolm ʼmi. Jokji tse nga kisixále Jeobá kao chjoónle sakʼoaa kjoa jaʼatojin. Je ndsʼee i kitso: “Sakʼoaa likui ñá tjínjinná jmeni xi koa̱ntʼeen, tonga je Jeobá síchikontʼain ʼyani xi je sínʼiotʼa”. Jmé kjoafaʼaitsjen kitsjoa je ndsʼee. Kitso: “Si̱jélee Niná nga katabasenkaoná nga nʼio si̱xálee. Kui si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi koa̱n kʼoasʼiaan kʼoa tsínkui kuenta sʼiaan jmeni xi tsín kʼoakoa̱nná”. Nga sa chʼao sa chʼao kjimachon sonʼnde, sa tse sa tsee kjoa sʼe̱ná (2 Tim. 3:1, 13). Kʼoa nʼio machjén nga tsín kʼoaiʼndee nga kui kjoa kuinyaxkónná. Tosa je Jeobá si̱nʼiotʼaa kʼoa kui si̱kjaʼaitsjeen jmeni xi kʼoakoa̱nná sʼiaan. w17.01 1:17-19
Taingo 29 sá abril
Alikui ji kʼoéndanái niʼya jña koatejna (1 Crón. 17:4).
Je David kui xi koanmele nga jngo yo̱ngo̱ xi nʼio naskákji kʼoendale je Jeobá. Tonga je Jeobá alikui kʼoasʼin kisikjaʼaitsjen, tojo tso testo xi kamaxkia ndʼaibi. Je Jeobá kʼoakitsole David nga tosi tonda sichikontʼain, tonga nga je Salomón kʼoenda je yo̱ngo̱. Jókitso je David (1 Crón. 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1). Je David kui xi koanmele nga je kʼoendale yo̱ngo̱ je Jeobá. Tsakui nichxin ba koanle nga kʼoatsakʼinle nga tsín je kʼoenda. Ninga kʼoalani, kitsjoanganʼiole je Salomón nga tsakʼénda je yo̱ngo̱. Tsakasenkao josʼin kisixá je chjota kʼoa jé tsakajngi yá xi koanchjén, je ki̱cha̱, cobre, plata kao oro xi koanchjén. Je David alikui kui kisikjáojin tsa je kuitjongʼa nga kisʼenda je yo̱ngo̱, kʼoa saʼnda yo̱ngo̱le Salomón sʼin tsaʼyale je yo̱ngo̱ xi kisʼenda. Je David kʼoakitsole je Salomón nga je Jeobá koasenkao kʼoa nga ñaki nda kuitjo je xá xi sʼin nga kʼoendale yo̱ngo̱ je Jeobá (1 Crón. 22:11, 14-16). w17.01 5:6, 7
Lune 30 sá abril
Chʼa̱sjentjaináijin kʼoa tichatʼanáijin je jéenajin xi totʼatsʼe jaʼaínli (Sal. 79:9).
Ninga chjota fitjenngikená, bʼenelee yaoná nga nitjosoán jmeni xi tsoyaná Jeobá. Kʼianga nitjosoán kjoatéxomale, chʼasjengʼañá jaʼaínle (Mat. 5:14-16). Kʼoati bakoá nga nʼio nda je kjoatéxomale Jeobá kʼoa nga ndiso je Na̱i. Nga chjotajée maa sakʼoaa saténgiaa. Tonga kʼianga kʼoama, kʼoamaniná jmeni xi chʼao kanʼia kʼoa bʼenelee yaoná nga tsín tikui kʼoanʼiañá jmeni xi síjndí jaʼaínle Jeobá. Ninga ya ngʼajmi tjínná kjoachoya kʼoa ninga ya tiyojinlee xi “kjaʼaí barré”, je Jeobá síchatʼaa je jéená kʼiatsa tjínná kjoamakjain tʼatsʼe kjoabʼechjíntjai. Ndasʼin bekon Niná ngatsʼi xi je tsjoátʼale yaole. Je Jeobá chjotakixi sʼin bekon je chjotale Cristo, xtile tsole xi ya ngʼajmi koai kʼoa miyo tsole je xi “kjaʼaí barré” (Juan 10:16; Rom. 5:1, 2; Sant. 2:21-25). Xi totʼatsʼe kjoabʼechjíntjai, koaan ndasʼin kuiyoaa kao Niná nichxin xi tiyoaa ndʼaibi kʼoa koaan chʼa̱sjetsjee je jaʼaínle. w17.02 2:5, 6