“Niˈigyëtsë netyë Jyobaa nmëdunäˈäny”

Mä kyajnëm ndukmëtmaytyäˈäktë wiˈixëtsën ok njäjt ngëbajttë, min jawyiin nˈoktukmëtmaytyäˈäktë titsën ko ja nwinmäˈäny nbëjktaky parëts ja nxëëw ndiempë nyajtunäˈäny mä Diosë tyuunk.

Jats nmaxuˈunkˈäjty 1942 jap Curazao, mä tuˈugë lugäär mëdiˈibë nëgooyë yˈoyˈäjnë mejnybyëˈääy. Ja ndeetyëts myaxuˈunkˈäjty Surinam, per ok, ta ojts nyëjkxy tuumbë Curazao ets ja nyëbejty mätsë nety kyajnëm nmaxuˈunkˈaty. Yëˈë tim jawyiin tëjkë ëxpëjkpë jap Curazao.a Jats niwinëˈattë nimëgoxk, sëmään sëmäänëts ijtyë ndeety xyaˈëxpëktë, oyëtsë nety näˈäty ngaˈëxpëkäˈändë. Kotsë netyë njëmëjt 14, tats ja ndeety jyënany etsëts nëjkxtët tsënaabyë Surinam parë ja tyääk tkuentëˈatäˈäny mët ko të nety myëjjäˈäyënë.

YËˈËTS XYPYUDËJKËDË JA NMËTNAYMYAAYËBËTS

Jap Surinam, nˈixyˈäjtëts nimayë ënäˈktëjk mëdiˈibë nety jyantsy jyotmooytyëbë Diosë tyuunk. Ja nety tyundë prekursoor regulaar naa tuknaxëtsë nety mëëdëty. Jantsy jotkujkë nety kyëxëˈëktë ko tnimaytyäˈäktë wiˈix ojts të kyäjpxwäˈkxtë. Ko ijty kyexy ja reunyonk, tats mëët ndëkëdë käjpx maytyakpë, ets näˈäty, uxëbëts mëët nnaybyäädëdë parëts ngäjpx nmaytyäˈäktë mientrësëts nbätˈixtë ja mëtsäˈä. Kots duˈun naymyaayëdë, yëˈëts xypyudëjkë parëts nnijawët titsë nety ndunaampy mätsë njukyˈäjtën, tatsë nwinmäˈäny nbëjktaky ko yëˈëts nmëdunaambyë Jyobaa. Päätyëts nnëbejty kotsë nety njëmëjt 16, etsëts nduuntsondaky prekursoor regulaar kotsë netyë njëmëjt 18.

MËJWIIN KAJAAJËTS TIJATY NJATY

Kots nduundëjkë prekursoor, mëjwiin kajaajëts tijaty njäjty mëdiˈibëts xypyudëjkë parë jamyë nxëëw ndiempë nyajtunët mä Diosë tyuunk. Tuk pëky mëdiˈibëts njäjt, yëˈëts ndukniˈˈixët tijatyë nmëguˈuktëjk. Kots nduundëjkë prekursoor, yëˈëts xypyudëjkë Willem van Seijl,b tuˈugë misioneerë. Xytyukniˈˈijxëts wiˈixëts mbäät nduny ja tuunk mëdiˈibëts yajtuknipëjkp mä kongregasionk. Kyajts ndimwinmääy nuˈunëtsë nety mëjwiin kajaa xypyudëkëyaˈany tijatyëts xytyukniˈˈijxë. Kyumduk jëmëjt, tats nyaˈˈanmääy parëts ndunët prekursoor espesial. Ets ok, ëjts nikëjxmˈäjt mäjatyë nety të nyaxkëdaˈaky ja grupë jap Surinam mä ja it lugäärë nidëkëbë. Ngukäjpxëbëts kots duˈun tijatyë nmëguˈuktëjk xytyukniˈˈijxëdë mätsë nety meerë nyajtëgoyˈaty. Desde jaa, tatsë nwinmäˈäny nbëjktaky ko nanduˈunëts tijatyë nmëguˈuktëjk ndukniˈˈixëyaˈany.

Ja tuk pëky mëdiˈibëts njäjt, yëˈë ko tsojkëbëtsë nety adëyë njukyˈatët etsëts yajxon tijaty ndukniwitsët. Ko yˈäänëˈëky ja poˈo, tats mët ja nmëguˈuk mëdiˈibë nanduˈun tuump prekursoor espesial, nˈixtëts tijatyëts nyajtunandëp nuˈun ja xëëw sëmään tyuˈuyeˈeyaˈany etsëts njuytyë ja jeˈxy pëky. Ets tats niduˈuk nitsoondë parëts nëjkx njuytyë. Tsojkëbëtsë nety nˈixtët wiˈixëts nyajtundët ja meeny sentääbë mëdiˈibëts yajmooytyëp, etsëts yajxon ndukniwitsëdët ja jeˈxy pëky parëts ndukpäättët tuk poˈo. Pes pën nyajkëjxtëbëts, tsipë nety parëts pën nduknigaxtët mët ko jantsy nidëkë ja lugäär mätsë nety nˈittë. Kots njäjty tijaty ndukniwitsët etsëts adëyë njukyˈatët, yëˈëts të xypyudëkë parë jamyë njot nwinmäˈäny të nbëjktaˈaky mä Diosë tyuunk.

Ja tuk pëky mëdiˈibëts njäjt, yëˈko niˈigyë jäˈäy pyudëkëdë Diosë yˈayuk ko ndukmëtmaytyakëm mä yˈayukëty. Kots nˈyeˈky nbejty, yëˈëts ngäjpxë ayuk holandés, inglés, papiamento ets surinamés (nanduˈunë jäˈäy tˈixyˈattë extëm sranan), pes yëˈë nety mayë jäˈäy kyäjpxtëp jap Surinam. Kots nˈijty mä ja it lugäärë nidëkëbë, tats nbëjkyë kuentë ko niˈigyë jäˈäy tˈoymyëdowdë Diosë yˈayuk ko ndukmëtmaytyakëm mä yˈayukëty. Ojtsëts xytsyiptakxëty njatët näägë ayuk, extëm ja saramacano, yëˈko pajt jënäjkpë yoˈkn, per oy wyimbëtsëëmy kots njäjty. Kots duˈun nduny, yëˈëts xypyudëjkëp parëts niˈigyë jäˈäy nduknijawëdë ja tëyˈäjtën.

Ko wiink ayuk njäjtëm, xëmë ngäjpxtëgoˈoyëm ets ntsoytyuˈunbatëm. Extëm tëgok, yëˈëtsë nety nyaˈëxpëjkypy tuˈugë jäˈäy mëdiˈibë kyajpxypyë saramacano ets kom tëtsë nety xytyukˈawanë ko pëjkpë jyot, pääty yëˈëtsë nety nyajtëwaampy wiˈix nyayjyawëty, per yëˈëdëmëts nyajtëëw pën uˈunkmëët ets kyaj tˈoymyëdooy. Per oyëts näˈäty ngäjpxtëgooy, xëmëts nduunyë mëjääw parë nmëtmaytyakyë jäˈäy mä yˈayukëty.

NGUPËKYËTS NIˈIGYË TUUNK

Jats nduundëjkë sirkuitë 1970. Mä taabë tiempë, kanäägëtsë grupë nguˈijxë mëdiˈibë nety yajpattëp mä it lugäärë nidëkëbë ets japëts nyajnäjxyë diskursë mëdiˈibë xëwˈäjt: “Kuˈixëdë mä yajpäätyë kyopkë Jyobaa tyestiigëty”, yäˈädë diskursë ijty nyaxy mëdë dibujë. Lantsyotyëts ijty nëjkxtë mët ja wiinkpë nmëguˈukˈäjtëm mä yäˈädë lugäär. Nmënëjkxtëts tuˈugë generadoor parë jyäˈtëdë jëën, tuk tankë gasolinë, ja lamprë mëdiˈibë mëët tyunyë petrolyë ets tijatyëtsë nety nyajtunandëp mäts nyajnaxäˈändë ja diskursë. Kots ijty ndukjënaktë ja lantsyë, tats ntsëmëˈktäˈäytyë tijaty nmënëjkxtëp axtë kots njäˈttë mä ja it lugäär. Mëdiˈibëts niˈigyë njamyejtsypy, yëˈë kots nˈijxy wiˈixë jäˈäy tkuˈëw tkukäjpxëdë kots nyajnaxy ja diskursë. Ets yëˈëts agujk jotkujk xyajnayjyäˈäwë kots nˈijxy wiˈixëtsë jäˈäy nbudëkë parë tˈixyˈattëdë Jyobaa ets ja nyax kyäjpn. Kots nˈijxy wiˈix niˈigyë tmëwingondë Jyobaa, yëˈëts xyajxondak, oyëts nuˈun nyajnimëjääwdaky.

TUˈUGË TEJPXYNY MËDIˈIBË ADËGËKWIITY

Nnijäˈäwëbëts nety ko niˈigyë yˈoyëty kots naytyuˈuk nduny sirkuitë, per ntsojkypyëtsë nety tuˈugëtsë njamyëët mëdiˈibëts mbäät mëdë nxëëw njukyˈäjtënë nyajnaxy. Päätyëts nˈanmääyë Jyobaa parëts xypyudëkët etsëts nbäädët tuˈugë ngudëjk mëdiˈibëts mbäät mëët nduny mä yäˈädë it lugäär ets mëdiˈibë tsyojkënyëˈatëp yˈitäˈänët mä duˈumbë lugäär. Kyumduk jëmëjt, tats nˈixyˈajtyë Ethel, tuˈugë prekursoora espesial mëdiˈibë nety nanduˈun yojxypyë jyot myëjääw mä Diosë tyuunk. Desde mutsknëmë Ethel, tjantsy yˈoymyëdooy wiˈix yajnimaytyaˈagyë apostëlë Pablo ets nanduˈunë nety mëk tyunäˈäny mä ja Dios tyuunk. Tats nbëjktë 1971 ets duˈunyëmëts nduunˈadëtstë sirkuitë.

Ethel ojts yujy mä yäˈädë it lugäär, pes të nety tˈijxwëˈëmy ko kyaj nëgoo ti tmëdaty tjaygyepy. Extëm nˈokpëjktakëm, kots nëjkx nguˈixëyäˈändë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënääytyëp jantsy nidëkë, kyajts may tijaty nmënëjkxtë, ets japëts ijty nwitpujtë nëˈagëˈp etsëts ntsiˈiw nxëtstë. Njëˈxtëts tits ja nmëguˈuktëjk xytyimmooytyë, extëmë nëdoky o tëtsëj, äjkx o tijaty tyimmäjtstëp. Ko ijty kyaj ti texy, yëˈëts ndexyˈäjttëbë tsäˈämˈääy ets ko kyaj ti kutsyäärë, duˈunyëts njantsy kyaaygyojtë. Kots duˈun tijaty të nyajnimëjääwdäˈäktë, nwinmaytyëts ko yëˈëts të xypyudëkëdë parëts niˈigyë ja ntsënäˈäy njukyˈäjtënë nyaˈittë täˈtspëky extëm ja tejpxyny mëdiˈibë adëgëkwiity (Ecl. 4:12). Nitiits mëët ngaˈijxkijpxyëdë extëmëts të njukyˈattë.

Mëdiˈibëts të tnimaytyaktsoony, ja duˈun tyuun jyäjtë kotsë nety nëjkxtë mä it lugäärë nidëkëbë. Ko ja lantsyë tyëjkë mä nety mëk ja nëë wyoony, ta ojts nyipeˈetsy, per netyë jatëgok kyënaanbëtsëëmy. Mëdiˈibë tyukˈoy, yëˈë ko nmënëjkxtëbëtsë netyë salbabiidë ets päätyëts kyaj wiˈix njäjttë. Per kom tëjkë ja komnëë mä ja lantsyë, tats ja nduˈts nyajtukwatstääytyë mätsë nety nmënëjkxtë ja ngaaky ndojkx parëts ndukjaˈpëtsëëmdë ja nëë.

Kom tëtsë nety ja ndojkx nˈëxpëjktäˈäytyë, tats njamatsandë äjkx mientrësëts nduˈuyeˈeytyë, per nitiits ngapattë. Päätyëts nmënuˈkxtaktë Jyobaa etsëts nˈanmääytyë parëts xymyoˈoytyë ngäˈäy nˈukën mä taabë xëëw. Jantsy jeˈeyëtsë nuˈkxtaktääytyë, ta niduˈuk ja nmëguˈukˈäjtëm tkujëbijpë ja piity ets tmäjtsy tuˈuk ja äjkx mëdiˈibëts ojts nˈaˈuxˈattë nimëgoxk ets ujts jotkëdaktëts.

NDUNYËTS SIRKUITË ETS UˈUNKTEETY

Mëgoxk jëmëjtëtsë nety ndundë sirkuitë kots ja njukyˈäjtën tyëgäjtstë, pesë Ethel uˈunkmëët ojts wyeˈemy. Jantsy agujk jotkujkëts nnayjyäˈäwë, per kyajtsë nety ndimwinmay wiˈixëts ja njukyˈäjtën tyëgatsäˈäny. Ojtsëts nnimaytyäˈäktë ko pën mbäät, duˈunyëmëts aduˈuk ja nxëëw ndiempë nyajtunäˈändë mä Diosë tyuunk. Mä jëmëjt 1976, ta myaxuˈunkˈäjtyë Ethniël, ja tim jawyiimbëtsë nmäänk ets ja kyum majtsk jëmëjt jakujkm, ta myaxuˈunkˈäjtyë Giovanni.

Kom kyaj nety nëgoo pën mëdiˈibë mbäät tyuny sirkuitë jap Surinam, pääty ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë Betel, xyˈanmääytyëts parëts nduunˈadëˈëtsët sirkuitë. Kotsë nety ja nˈënäˈkuˈunk myutskˈattë, kyajts nëgoo may nyajmooy ja kongregasionk parëts nguˈixët. Mä tuˈukpë poˈo, jeˈeyëts ijty nduny majtsk sëmään sirkuitë ets ja majtsk sëmään prekursoor. Kots wingon xypyaaty parëts nëjkx nguˈixë ja kongregasionk, tats xyjyamyëdaty ja ngudëjk etsëts ja nˈënäˈkuˈunk. Per nnaytyuˈugëts ijty nëjkxy kots nikëjxmˈaty ja asamblee o kots nëjkx nguˈixë ja nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë tsënääytyëp nidëkë.

Tsojkëbëtsë nety yajxon tijaty ndukniwitsët parëts nduundäˈäyët tijatyëts nikëjxmˈäjtypy. Xëmëts nˈëxpëjktë sëmään sëmään tuk familyë. Kots ijty nëjkxy jagam parëts nguˈixëdë ja nmëguˈukˈäjtëm, ta Ethel yˈëxpëky mët ja ënäˈkuˈunk. Nˈëxtääytyëtsë nwinmäˈäny wiˈixëts mbäät ja tiempë nyajnaxtë tuk familyë. Ndukniwijtsëdëts nanduˈun tijatyëts mëët ja ënäˈkuˈunk ndunäˈändë, extëmëts nyajnëjkxtë ëyëˈk kuyäjtpë o pasialˈäjtpë naa jaayë wingon mäts ntsëënëdë. Kootspäädëts ijty nˈëxpëky parëts nduny tijatyëtsë nety të nyajtuknipëky mä Diosë kyäjpn. Ethel mëjwiin kajaats të xypyudëkë, pes duˈun extëm ja toxytyëjk mëdiˈibë yajmaytyakpë mä Proverbios 31:15. Tsojk ijty pyëdëˈkojy parëts ngäjpxtë ja tekstë mëdiˈibë bom bom yajkäjpxp etsëts nˈajopyˈäjtkojtë määnëm ja ënäˈkuˈunk kyanëjkxtënëm eskuelë. Nguˈëˈëw ngukäjpxëbëts kots duˈunë ngudëjk xypyudëkë parëts nduny tijatyëtsë Jyobaa të xytyuknipëky mä kyäjpn.

Nduundëtsë mëjääw mëdë Ethel etsëts nbudëjkëdë nˈuˈunk nˈënäˈk parë ttsoktëdë Jyobaa ets tmëdundët. Ndukmëtsojktëts parë wyinmäˈäny tpëjktäˈäktët ets aduˈuk ja xyëëw tiempë dyajtundët mä Diosë tyuunk, per kyajtsë nety ndukˈatsipˈatäˈändë, pes ntsojkëts parë këˈëmë wyinmäˈäny tpëjktäˈäktët. Xëmëts nanduˈun ndukmëtmaytyaktë wiˈixëts agujk jotkujk nmëduundë Jyobaa kots aduˈuk ja nxëëw ndiempë nyajtuundë mä ja tyuunk. Ndukmëtmaytyaktëts nanduˈun tijaty jotmayëts nwinguwäˈkëdë, per xëmëts nˈanmääytyë wiˈixëtsë Jyobaa xypyudëjkëdë etsëts ojts xykyunuˈkxtë. Nbudëjkëdëts nanduˈun parë nyaymyayëdët mëdë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jëjpˈam pyëjktaktëbë Diosë tyuunk.

Nitiits ojts xykyatëgoyˈäjtxëdë mët ko yëˈëtsë Jyobaa xypyudëjkëdë. Per nduunëtsë mëjääw parëts nduuny mëdiˈibëtsë nety nikëjxmˈäjtypy extëmë uˈunkteety. Pes kots nnaytyuˈukˈäjty ets kots nduuny prekursoor espesial mä ja lugäärë nidëkëbë, xypyudëjkëts mëjwiin kajaa parëts nˈixët yajxon wiˈixëts ja nmeeny nsentääbë nyajtunäˈäny. Per näˈäty, ojtsëts xytsyiptakxëty nmoˈoyët ja nfamilyë tijatyë nety yajtëgoyˈäjttëp. Ijtpëts seguurë ko Jyobaa yëˈëts ojts xypyudëkëdë. Extëm nˈokpëjktakëm, ko tyuunë tsip jap Surinam mä jëmëjt 1986 axtë 1992, nëgooyë ojts tijaty yˈamääytyaknë. Per xëmëts nˈijxtë ko Jyobaa ninäˈäts xykyamastuttë (Mat. 6:32).

KOTS NJAMYETSY WIˈIXËTS TË NJUKYˈATY

Jyobaa ninäˈäts të xykyamastuˈuttë ets tëts xypyudëkëdë parëts agujk jotkujkë nxëëw njukyˈäjtën nyajnaxtë. Nguˈëˈëw ngukäjpxëdëbëts kotsë nˈuˈunk nˈënäˈk të nyajˈyaak të nyajpattë mä Diosë kyäjpn ets agujk jotkujkëts xyajnayjyawëdë. Ndukxondaktëbëts kots nˈixtë wyinmäˈäny të tpëjktäˈäktë parë aduˈugë xyëëw tiempë dyajtunäˈändë mä Diosë tyuunk. Ethniël mëdë Giovanni të yˈotstë mä eskuelë mëdiˈibë tyam yajtijp Eskuelë parë pënaty kyäjpxwäˈkxtëbë Diosë Kyutujkën, ets tyam jap tyundë mä Betel mëdiˈibë Surinam mëdë kyudëjkëty.

Tëts nmëjjäˈäyënë mëdë Ethel, per duˈunyëmëts nmëduunˈadëˈëtstë Jyobaa extëmë prekursoor espesial. Ets kom kyajts nëgoo tiempë nmëdattë, axtë tyambäät kyajnëmëts ndukjaty nëëguyunët. Per oy kots duˈunë nwinmäˈäny nbëjktaky, pes kots njamyetsy wiˈixëts të njukyˈaty, mbäädëtsë net tyam njënäˈäny ko nitii duˈun kyaˈoyëty ko desde mutsknëm nbëjktakëmë winmäˈäny parë nmëduˈunëmë Jyobaa.