Ti mbäät nduˈunëm parë duˈunyëm nmëbëjkëm ja jembyë jukyˈäjtën

1, 2. ¿Ti mbäät nduˈunëm mientrës wyingony ja jembyë jukyˈäjtën?

JYOBAA të twandaˈaky ko yaˈoyëyaambyë yäˈädë it naxwinyëdë mä jyaˈˈatäˈänyë tuˈugyëˈäjtën ets nguˈëˈëw ngukäjpxëm ko duˈun ttunäˈäny (2 Peed. 3:13). Kyaj nnijäˈäwëm näˈäjën duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyëty, per ko nˈijxëm tijaty jaa tyam tuun jäjtëp, ta nbëjkëmë kuentë ko tim tsojkën duˈun ttunäˈäny (Mat. 24:32-34, 36; Apos. 1:7).

² Oy nuˈun jeky kujk nDiosmëduˈunënë, niˈamukë tsyokyëty nmëbëjkëm ko Dios jyantsy yajminaambyën ja jembyë jukyˈäjtën. ¿Tiko? Yëˈko mbäädë net kyaj nˈokmëbëjkënë. Apostëlë Pablo jyënany ko pën kyaj nmëdäjtëm mëk ja mëbëjkën, mbäät pojën “ja peky xyajwinmäˈänyjyoˈpëm” (Eb. 12:1). Parë kyaj duˈun njäjtëm, tsojkëp nˈëxpëjkëm mä yajmaytyaˈaky ko Jyobaa tim tsojk dyajminäˈäny ja jembyë jukyˈäjtën (Eb. 11:1).

3. ¿Ti nˈixäˈänëm mä yäˈädë artikulo?

³ Mä yäˈädë artikulo nˈixäˈänëm tëgëk pëky mëdiˈibë mbäät xypyudëjkëm parë nmëbëjkëm ko Jyobaa jyantsy yajminaambyën ja jembyë jukyˈäjtën: 1) ko nbawinmäˈäyëm wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm, 2) ko nwinmäˈäyëm nuˈunënë Jyobaa tmëdatyë mëkˈäjtën ets 3) ko nduˈunëm tijaty mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Ets ok, ta nˈixäˈänëm wiˈix nanduˈunë mëbëjkën dyajkëktëkë extëmë Jyobaa tˈanmääyë Habacuc. Per min jawyiin nˈoknimaytyakëm tiko niˈigyë mbäät nmëbëjkëm ja jembyë jukyˈäjtën.

TIKO TSYOKYËTY NMËDÄJTËM MËKË MËBËJKËN

4. Ko nety nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm, ¿wiˈix mbäät nyajnigëxëˈkëm ko mëk nmëdäjtëmë mëbëjkën?

⁴ Tuˈuk tuˈugë xëëw nwinˈijxëm ti ndunäˈänëm, pääty tsojkëp nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën. Extëm nˈokpëjktakëm, ko nwinˈijxëm pën mëët nnaymyayäˈänëm, wiˈix ja xëëw tiempë nyajtunäˈänëm ko nety nboˈkxëm, ti niˈëxpëkëyäˈänëm, pën pëkäˈänëm o kyaj, pën nmëdatäˈänëmë uˈunk ënäˈk ets ti tuunk ndunäˈänëm. Mbäät nnayajtëˈëwëm: “¿Ti yajnigëxëˈkypy extëmëts tijaty nduny? Extëmëts njukyˈaty, ¿yajnigëxëˈkypy ko nmëbëjkypyëts ko këxäämp naxäämbë yäˈädë jukyˈäjtën ets ko tim tsojkë Dios dyajminäˈänyë jembyë jukyˈäjtën? ¿O nanduˈunëts nwinmay extëmë jäˈäyëty ko yëˈëyënë yäˈädë jukyˈäjtënˈäjtp?” (Mat. 6:19, 20; Luk. 12:16-21). Pën nmëbëjkëm ko ta wyingoonë ja jembyë jukyˈäjtën, ta ndunäˈänëm mëdiˈibë oybyëtsëmëp.

5, 6. ¿Tiko tsyokyëty nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën ko nyajnäjxëmë amay jotmay? Nimaytyäˈäk mët tuˈugë ijxpajtën.

⁵ Näˈäty, nbatëmë amay jotmay mä tsyokyëty nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën, extëm ko nyajnibëdëˈkëm, ko xypyatëmë päˈäm mëdiˈibë kyaj ti nyitsooynyë o jam ti wiinkpë jotmay. Ko nbatëmë jotmay, mbäät nˈokmëmadakëm. Per ko jyajknë, tsojkëbë net mëk nmëdäjtëmë mëbëjkën parë nmëmadakëm ets nmëduˈunˈadëtsëmë Jyobaa agujk jotkujk (Rom. 12:12; 1 Peed. 1:6, 7).

⁶ Ko nduknäjxëm tuˈugë jotmay, waˈan nwinmäˈäyëm ko Jyobaa kyaj dyajminäˈäny ja jembyë jukyˈäjtën. ¿Päätyëdaa duˈun nwinmäˈäyëm mët ko kyaj mëkë mëbëjkën nˈokmëdäjtënë? Kyaj. Nˈokpëjktakëm tuˈugë ijxpajtën. Ko nëgooyë tyuunë o xyujxnë, waˈan nwinmäˈäyëm ko kyaj yˈokpojjëˈëganë, per näjxp ja tuu. Nanduˈunën jyaty ko mon tuk nnayjyäˈäwëm, waˈan nwinmäˈäyëm ko ninäˈä kyaminäˈäny ja jembyë jukyˈäjtën. Per pën mëk ja mëbëjkën nmëdäjtëm, nnijäˈäwëm ko Jyobaa kyuytyunaampy tijaty të twandaˈaky (Sal. 94:3, 14, 15; Eb. 6:17-19). Ko duˈun nmëbëjkëm, yëˈë xypyudëkëyäˈänëm parë jëjpˈam nbëjktakëmë Diosë tyuunk.

7. ¿Wiˈix kyaj yˈoyëty nwinmäˈäyëm?

⁷ Tsojkëp nanduˈun nmëdäjtëm mëkë mëbëjkën ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm. Mayë jäˈäy jyaˈoymyëdoowdëp ko ndukmëtmaytyakëm myiny kyëdaˈagyë oybyë jukyˈäjtën, per tsiptakxëdëp tmëbëktët (Mat. 24:14; Ezeq. 33:32). Ëtsäjtëm ninäˈä mbäät duˈun ngawinmäˈäyëm, tsojkëbën nmëbëjkëm tijatyë Jyobaa xytyukwandakëm. Parë kyaj duˈun njäjtëm, tsojkëp niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën. Min nˈokˈijxëm tëgëk pëky wiˈix mbäät duˈun nduˈunëm.

NˈOKPAWINMÄˈÄYËM WIˈIX TË NYAJJUUYBYËTSËˈËMËM

8, 9. ¿Tiko dyajkëktëkë mëbëjkën ko nwinmäˈäyëm wiˈix ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm?

⁸ Tuk pëky wiˈix mbäät nyajkëktëjkëmë mëbëjkën, yëˈë ko nwinmäˈäyëm ko Jyobaa të xyjyuuybyëtsëˈëmëm. Ets mbäädë net nˈijtëm seguurë ko kyuytyunaampy tijaty të twandaˈaky. Pääty oy ko nbawinmäˈäyëm tijatyënë Jyobaa tyuun parë ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm ets tiko duˈun ttuuny. Pën nduˈunëm duˈun, ta nˈitäˈänëm seguurë ko Jyobaa yajminaampy ja oybyë jukyˈäjtën mä nëjkx njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm. ¿Tiko duˈun njënäˈänëm?

⁹ ¿Wiˈixën ojts nyajjuuybyëtsëˈëmëm? Jyobaa yëˈë kyajxë tyuˈukˈUˈunk, mëdiˈibë nety mëk tsyojkypy parë myaxuˈunkˈatët yä Naxwiiny extëm tuˈugë wäˈätsjäˈäy. Ko Jesus jyukyˈajty yä Naxwiiny, axëëk jyajty kyëbejty, pyatë amay jotmay ets axëëgë jäˈäy tyuunë ko yˈoˈky tyëgooy. Extëm nˈijxëm, Jyobaa mëjwiin kajaa ojts xykyujuˈuyëm. Komë Jyobaa jantsy oyjyaˈay, kyajxyëp ojts tnasˈixë parë yˈUˈunk yˈayowët ets xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm pën jeˈeyë tuk ratë njukyˈäjtëm (Fwank 3:16; 1 Peed. 1:18, 19). Jyobaa mëjwiin kajaa ojts xykyujuˈuyëm, pääty seguurë ko dyajminäˈäny ja tsujpë it lugäär mä njukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm.

NˈOKWINMÄˈÄYËM NUˈUNËNË JYOBAA TMËDATYË MËKˈÄJTËN

10. Extëm jyënaˈanyë Éfesʉ 3:20, ¿ti Jyobaa mbäät ttuny?

¹⁰ Ja tuk pëky mëdiˈibë xypyudëkëyäˈänëm parë niˈigyë nyajkëktëjkëmë mëbëjkën, yëˈë ko nwinmäˈäyëm nuˈunënë Jyobaa tmëdatyë mëkˈäjtën. Tukëˈëyë tijaty të xytyukwandakëm, mbäät nmëbëjkëm mët ko myëdäjtypyë mëkˈäjtën. Tyam, mayë jäˈäy kyaj tmëbëktë ko jukyˈatäˈänëm xëmëkyëjxm mä tiempë myiny kyëdaˈaky. Perë Jyobaa mbäät ttuny mëdiˈibë tsipë naxwinyëdë jäˈäy myëbëkëp mët ko myëdäjtypy tukëˈëyë mëkˈäjtën (Job 42:2; Mar. 10:27). Pääty, kyaj mëjˈixy mëjmëdoy njäˈäwëm tijatyë Jyobaa të twandaˈaky (käjpxë Éfesʉ 3:20).

11. Oknigäjpx ti Jyobaa wyandak mëdiˈibë tsip yajmëbëkët (ixë rekuäädrë “Tijatyë Jyobaa wyandak mëdiˈibë tsip yajmëbëkëp”).

¹¹ Jyobaa ojts tijaty ttukwandaˈagyë nyax kyäjpn mëdiˈibë nety tsip yajmëbëkët. Extëm nˈokpëjktakëm, Abrahán mëdë Sara të nety jyantsy myëjjäˈäyëndë ko Jyobaa tyukwandakëdë ko pyäädandëp tuˈugë yˈuˈunk (Gén. 17:15-17). Desde tëëyëp, Jyobaa të nety ttukwandaˈagyë Abrahán ko ja tyëëm yˈääts, jaˈa njënäˈänëm ja israelitëty, yëˈë nety jyaˈabëkandëp ja it naxwinyëdë mëdiˈibë Canaán. Per tsipë nety duˈun tyun jyatëdët, pes ja israelitëty yajtuumbëˈäjt yajmosëˈäjttëbë nety Egipto. Ko tiempë nyajxy, Jyobaa ojts nanduˈun ttukwandaˈagyë Elizabeth ko pyäädaambyë netyë yˈuˈunk oy të myëjjäˈäyënë. Etsë María tyukwandak ko yajmaxuˈunkˈataampy ja Diosë yˈUˈunk, oyë nety kyapëkynyëm. Duˈunën yˈadëëy mëdiˈibë nety atsux kanäk mil jëmëjt të yajnaskäjpxënë Edén (Gén. 3:15).

12. Extëm jyënaˈanyë Josué 23:14 etsë Isaías 55:10, 11, ¿wiˈix xytyukˈijxëm nuˈunënë Jyobaa tmëdatyë mëkˈäjtën?

¹² Ko nˈijxëm tijatyë Jyobaa wyandak ets wiˈix dyaˈˈadëëy, ta nbëjkëmë kuentë nuˈunën tmëdatyë mëkˈäjtën ets niˈigyë net nmëbëjkëm ko miimp këdakp ja jembyë jukyˈäjtën (käjpxë Josué 23:14; Isaías 55:10, 11). Xypyudëjkëm nanduˈun parë ndukmëtmaytyakëmë wiink jäˈäy ko ja jembyë jukyˈäjtën, kyaj dyuˈunëty extëmë tsuu kumäˈäy. Jyobaa duˈun tnimaytyaky ja jembyë tsäjp etsë jembyë naxwinyëdë: “Tyäˈädë diˈibëts ngajxypy, tëyˈäjtënëˈë es mbäät xymyëbeky” (Diˈibʉ Jat. 21:1, 5).

NˈOKTUˈUNËM TIJATY MBÄÄT XYTYUKMËWINGOˈONËMË JYOBAA

13. ¿Wiˈixë mëbëjkën dyajkëktëkë ko nëjkxëm reunyonk?

¹³ Ja myëdëgëk pëkypyë mëdiˈibë mbäät xypyudëjkëm parë kyëktëkët ja mëbëjkën, yëˈë ko nduˈunëm tijaty mbäät xytyukmëwingoˈonëmë Jyobaa, extëm ko nëjkxëm reunyonk. Min nˈokˈijxëm wiˈix jyënaˈanyë Anab mëdiˈibë të tyuny Betel ets prekursoora espesial: “Kots nëjkxy reunyonk, niˈigyëtsë nmëbëjkën kyëktëkë ets mëk yˈity extëm ja pujxn mëdiˈibë barkë wyoˈonˈijtypy mejnyoty. Oy näˈäty ja nmëguˈukˈäjtëm kyaj nëgoo oy dyiskursaraty o yëˈëyëm nyimaytyakypy mëdiˈibëts nnijäˈäwënëp, per xëmëts ti nmëdoy mëdiˈibëts xypyudëjkëp parëts njaygyukë ja tëyˈäjtën mëdiˈibë yajpatp mä Biiblyë, etsë yëˈëtsë net niˈigyë ja nmëbëjkën yajkëktëjkëp”. Nanduˈun ëtsäjtëm, ko nmëdoˈowëm mä reunyonk wiˈix kyomentarattë ja nmëguˈukˈäjtëm, ta niˈigyë ja mëbëjkën kyëktëkë (Rom. 1:11, 12; 10:17).

14. ¿Wiˈix niˈigyë dyajkëktëkë mëbëjkën ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm?

¹⁴ Ja tuk pëky mëdiˈibë nanduˈun yajkëktëjkëbë mëbëjkën, yëˈë ko nˈëwäˈkx ngäjpxwäˈkxëm (Eb. 10:23). Barbara, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë kujk Tyestiigëˈaty tëgëˈpx mäjk jëmëjt naxy, jyënaˈany: “Kots xëmë nˈëwäˈkx ngäjpxwaˈkxy yajkëktëjkëbëtsë nmëbëjkën. Ets tëts nbëkyë kuentë kots niˈigyë nnigajpxy nimaytyaˈagyë Jyobaa ets tijaty tyuknibëjktakëp, niˈigyëtsë nmëbëjkën dyajkëktëkë”.

15. Ko nˈëxpëjkëm tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë, ¿wiˈix dyajkëktëkë mëbëjkën? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁵ Ja tuk pëky mëdiˈibë niˈigyë mëbëjkën yajkëktëjkëp, yëˈë ko nˈëxpëjkëm naytyuˈuk. Susan jyënaˈany ko mëdiˈibë pudëjkëp, yëˈë ko ttukniwitsë näˈä yˈëxpëkäˈäny. Duˈun tnimaytyaˈaky: “Domingë domingëts nˈëxpëkyë rebistë mëdiˈibë yaˈëxpëkäämp mä jatuˈukpë sëmään; lunës ets martës yëˈëts nˈëxpëjkypy tijaty naxäämp reunyonk sëmäänoty ets nuˈun ja xëëw sëmään yˈaktuˈuyeˈey, tatsë net naytyuˈuk nˈëxpëky parëts tijaty nbayeˈey”. Ko duˈunë Susan ttukniwitsë, yëˈë pudëjkëp parë niˈigyë myëbëjkën dyajkëktëkë. Irene mëdiˈibë kanäk jëmëjt kujk yˈijnë mä Betel mëdiˈibë Estados Unidos, jyënaˈany ko mëdiˈibë pudëjkëp parë myëbëjkën dyajkëktëkë, yëˈë ko tˈëxpëky tijaty ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë. Yëˈë jyënaˈany: “Mëjˈixy mëjmëdoyëts njawë kots nˈëxpëky mä Biiblyë wiˈixën meerë yˈadëy tijatyë Jyobaa ojts tnaskäjpxë”.c

“SEGUURË DUˈUN TYUNÄˈÄNY JYATÄˈÄNYËTY”

16. ¿Tiko njënäˈänëm ko xypyudëjkëm nanduˈun tyam extëmë Jyobaa tˈanmääyë Habacuc? (Ebreeʉsʉty 10:36, 37).

¹⁶ Ta näägë Diosmëduumbëty mëdiˈibë jeky kujk tjëjpˈijxnëdë parë myinëdë kutëgoˈoyën, ets ko kyaminy, ta wyinmaytyë ko kyaj yˈokminanë. Jyobaa jyaygyujkëp wiˈix nyayjyawëdë, pääty tˈanmääy ja kugajpxy Habacuc: “Mëdiˈibë të yaˈixy kyajnëmë tiempë tpääty parë yˈadëwët, ets niˈigyë wyingoonˈadëˈëtsy axtë ko tpäädët ja kutëgoˈoyën, ets seguurë ko yˈadëwäˈäny. Oyxyëp jyajkpë, ëwxit jëjpˈix; pes seguurë duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyëty. ¡Kyaj jyakäˈäny!” (Hab. 2:3). Extëm yaˈˈanmääyë Habacuc, xypyudëjkëm nanduˈun tyam. Pesë Jyobaa tyukujäˈäyë apostëlë Pablo parë duˈunyëm ja Diosmëduumbëty tˈëwxit tjëjpˈixtët ja jembyë jukyˈäjtën (käjpxë Ebreeʉsʉty 10:36, 37). Ets oyxyëbë nety njawinmäˈäyëmbë ko Jyobaa kyaj tnekyyajminy ja kutëgoˈoyën, nˈokjamyajtsëm ko “seguurë duˈun tyunäˈäny jyatäˈänyëty”. ¡Kyaj jyakäˈäny!

17. ¿Wiˈix tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm pyudëjkë extëmë Jyobaa tˈanmääyë Habacuc?

¹⁷ Mayë nmëguˈukˈäjtëm duˈun ttundë extëmë Jyobaa jyënaˈany, yˈëwxijt jyëjpˈijxtëp parë jyäˈtëdë yäˈädë tiempë ets nääk kanäk jëmëjt duˈun ttuunëdë. Extëm nˈokpëjktakëm, Louise mëdiˈibë myëduuntsondakë Jyobaa mä jëmëjt 1939. Duˈun jyënaˈany: “Duˈunëtsë nety nwinmay ko Armajedon tim tsojk myinäˈäny määnëmtsë nety njëmëjt ngayaˈˈabety 18. Per mëdiˈibëts xypyudëjkë parëts duˈunyëm njëjpˈijxy, yëˈë kots ojts ngajpxy mä yajnimaytyäˈäktë Diosmëduumbëty mëdiˈibë ojts nëgooyë myaˈkxtujknëdë, extëmë Noé, Abrahán, José etsë wiinkpë Diosmëduumbëty. Kots duˈun nduuny, yëˈëts xypyudëjkë parëts duˈunyëm njëjpˈijxy etsëts nˈijty seguurë ko taadën tyimwingoonë ja jembyë jukyˈäjtën”. Seguurë ko nanduˈun ttundë nimayë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë jeky kujk Diosmëduunëdë.

18. Ko nˈijxëm tijatyë Jyobaa të dyajkojy, ¿wiˈix xypyudëjkëm parë nmëbëjkëm ko yajminaambyë jembyë jukyˈäjtën?

¹⁸ Kyajnëm jyantsy myiny ja jembyë jukyˈäjtën, per okˈix tijatyë Dios të ttuny. Të dyajkojy ja mëtsäˈä, ääy ujts, jëyujk animal etsë naxwinyëdë jäˈäy. Tukëˈëyë yäˈädë kyaj nety jyaˈˈaty, per tyam ta nˈijxëm mët ko yëˈë Jyobaa të dyajkojy (Gén. 1:1, 26, 27). Etsë Jyobaa të twandaˈaky ko dyajminäˈäny ja jembyë jukyˈäjtën ets seguurë ko duˈun ttunäˈäny. Nëjkxëp njukyˈäjtëm xëmëkyëjxm ets oy mëk. Mbäät nˈijtëm seguurë ko ja jembyë jukyˈäjtën jyantsy yajminaambyënë Dios näˈä yëˈë të ttuknibëjktäägë (Is. 65:17; Diˈibʉ Jat. 21:3, 4).

19. ¿Ti mbäät nduˈunëm parë niˈigyë mëbëjkën nyajkëktëjkëm?

¹⁹ Mientrës jyaˈty ja jembyë jukyˈäjtën, nˈokˈyajkëktëjkëm niˈigyë mëbëjkën. Ko nbawinmäˈäyëm wiˈixë Jyobaa të xyjyuuybyëtsëˈëmëm, ko nwinmäˈäyëm nuˈunënë mëkˈäjtën tmëdaty ets ko nduˈunëm tijaty mbäät xypyudëjkëm parë niˈigyë nmëwingoˈonëmë Jyobaa. Pën nduˈunëm duˈun, ta nyajpäädäˈänëm mët ja Diosmëduumbëty “mëdiˈibë mët yëˈëgyëjxmë mëbëjkën etsë maˈkxtujkën yajtukumääytyëp ja wandakën” (Heb. 6:11, 12, TNM; Rom. 5:5).