Jyobaa yëˈë mëdiˈibë mbäät xyjyotkujkmoˈoyëm

1. ¿Wiˈix ja judiyëtëjk nyayjyäˈäwëdë ko ojts yajmënëjkxtë Babilonia?

KANÄK jëmëjtë nety ja judiyëtëjk kyaj tnekymyëmëdowdë Jyobaa, pääty tnasˈijxë ets ja soldäädëtëjk mëdiˈibë Babilonia dyajkutëgoytyëdë Jerusalén ets ja judiyëtëjk yajmënëjkxtët jam Babilonia. ¿Wiˈixëdaa nyayjyäˈäwëdë ko jam ojts yajmënëjkxtë ets ko tˈijxtë wiˈixë ja yˈit lyugäär kyutëgooy? (2 Crón. 36:​15, 16, 20, 21). Jam Babilonia, mbäädë nety duˈunyëm ja jyukyˈäjtën dyajnëjkxtë ixtëmë nety të tˈijxwëˈëmdë (Jer. 29:​4-7). Per ja judiyëtëjk ojts tsyiptakxëdë mët ko kyaj tjatsojktë ets jam yajmënëjkxtët, pääty niduˈuk duˈun jyënany: ‘Ko ijty jam nˈëënyaˈayëm wingon mä ja Babilonyë mëjnëëjën, jeˈeyë ijty njëˈëyëm nyaxëm ko njaˈamyajtsëm ja Sión käjpn’ (Sal. 137:​1, TY). Ixtëm nˈijxëm, ja judiyëtëjk yajtëgoyˈäjttëbë nety ets yajjotkujkmoˈoytyët. Per ¿pënë nety mbäät jyotkujkmoˈoyëdë?

2, 3. 1) ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety të yajmënëjkxtë Babilonia? 2) ¿Ti nyimaytyäˈägaambyë yäˈädë artikulo?

² Jyobaa yëˈë “ja nDeetyˈäjtëm diˈibë [ . . . ] xyajjotkujkˈäjtëm” (2 Kor. 1:3). Yëˈë mëk ttsoky pënaty mëwingoonëp ets yˈagujkmoˈoyaampy jyotkujkmoˈoyaampy. Pääty ko nety yˈaktëgoyˈaty ja 100 jëmëjt naxyën mä ja judiyëtëjk yajmënëjkxäˈändë Babilonia, ta Jyobaa tˈanëmääyë Isaías ets tjäˈäyët ja liibrë mëdiˈibë myënëjkxypy ja xyëëw. ¿Tiko? Ja kugajpxy Isaías duˈun tkujäˈäyë: ‘Jëduˈun ja Wintsën yˈënaˈany, mëdiˈibë miits mDiosˈäjtëbën: Yajjotkujkˈattë, yajjotkujkˈattë ja nnaax ngäjpnës’ (Is. 40:​1, TY). Jyobaa nyijäˈäwëbë nety ko tamˈatäämp ja judiyëtëjk mëdiˈibë jodëmbitandëp ets yˈawdatäˈänëdë jatëgok ixtëm pyaaty nyitëkëty (Is. 59:20). Päätyë Jyobaa yëˈë yajtuunë yäˈädë liibrë mëdiˈibë Isaías jyaay parë ojts tjotkujkmoˈoy ja judiyëtëjk.

³ Ëjtsäjtëm nan nyajtëgoyˈäjtëm ets näˈäty pën xyjyotkujkmoˈoyëm. Pääty mä yäˈädë artikulo nnimaytyäˈägäˈänëm tëgëk pëky wiˈixë Jyobaa ojts tjotkujkmoˈoy ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety të yajmënëjkxtë Babilonia: 1) Tyukwandak ko pyokymyaˈkxaampy pën jodëmbijttëp, 2) yˈawäˈänë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën ets 3) pyudëjkë parë kyaj tsyëˈëgëdët. Ko nnimaytyakëmë yäˈädë tëgëk pëkypyë, ta nˈixäˈänëm ko nanduˈun tyamë Jyobaa xyjyotkujkmoˈoyëm.

JYOBAA XYPYAˈˈAYOˈOWËM ETS XYPYOKYMYAˈKXËM

4. ¿Wiˈixë Jyobaa tpaˈˈayooy ja judiyëtëjk? (Isaías 55:7).

⁴ Jyobaa yëˈë “ja nDeetyˈäjtëm diˈibë myëdäjtypy ja paˈˈayoˈowën” (2 Kor. 1:3). Ets yajnigëxëˈk ja pyaˈˈayoˈowën ko ttukwandaky ja judiyëtëjk ko pyokymyaˈkxaambyë nety pën jodëmbijttëp (käjpxë Isaías 55:7). Jyobaa duˈun ojts jyënaˈany: ‘Mët ja tsojkën jäˈäwën xëmëkyëjxmëbë ojts jatëgok nbaˈˈayoy’ (Is. 54:​8, TY). Per ¿wiˈixë nety tpaˈˈayowäˈäny? Ja ko ttukwandaky ko pyäädaambyë nety ja tiempë mä jatëgok jyëmbitäˈändë mä ja nyax kyäjpn. Per jawyiinë nety tkumëdowäˈändë ja pyoky kyaytyeyëty ko wyëˈëmdët kanäk jëmëjt jam Babilonia (Is. 40:2). Ko duˈunë Jyobaa twandaky, yëˈë jotkujkmooyëdë ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety të jyodëmbittë.

5. ¿Tiko ëjtsäjtëm tyam niˈigyë nˈijtëm seguurë ko Jyobaa xypyokymyaˈkxäˈänëm?

⁵ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm? Ko mbäädë Jyobaa xypyokymyaˈkxëm mëjwiin kajaa. Ets ëjtsäjtëm niˈigyë nˈijtëm seguurë ko jantsy duˈun, ets kyaj dyuˈunëty ja judiyëtëjk mëdiˈibë yajmënëjkxtë Babilonia, pes nnijäˈäwëtyaˈayëm tijatyë Jyobaa të ttuny parë nyajpokymyaˈkxëm. Pes ko nety të nyäjxnë naa 700 jëmëjtën mä Isaías tnimaytyaky ko Jyobaa pokymyaˈkxp, ta tkejxy ja yˈUˈunk parë tkuˈoogët ja pokyjyaˈaytyëjkëty mëdiˈibë jodëmbijttëp. Ets ko Jesús ojts xykyuˈoˈk xykyutëgoˈoyëm, mbäädë net ja nbokyˈäjtëm yajmeˈkxy ets tyëgooytyaˈay (Apos. 3:19; Is. 1:18; Éfes. 1:7). ¡Nëgooyë Jyobaa xypyaˈˈayoˈowënë!

6. Ko nnijäˈäwëmë Jyobaa xypyokymyaˈkxëm, ¿tiko xyjyotkujkmoˈoyëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

⁶ Pën ojts nduundëgoˈoyëm tëëyëp ets duˈunyëm axëëk xyajnayjyäˈäwëm oy të njajodëmbijtëm, ja ääw ayuk mëdiˈibë Jyobaa yajkujäˈäyë mä Isaías 55:​7, mbäät xyjyotkujkmoˈoyëm mëjwiin kajaa. Taaˈäjtpë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë duˈunyëm axëëk yajnayjyäˈäwëp ja poky kaytyey mëdiˈibë tyuun ets niˈigyë pën duˈunyëm tkuˈayowë. Per pën të nnigäjpxëm ja poky ets pën kyaj nˈoktuˈunënë, mbäät nˈijtëm seguurë ko Jyobaa tëjën xypyokymyaˈkxëm. Ets ko yëˈë xypyokymyaˈkxëm, ninäˈä tkajamyatsäˈäny ja poky kaytyey mëdiˈibë nety të nduˈunëm (ijxkijpxyë mëdë Jeremías 31:34). Pënë Jyobaa kyaj tjotˈaty ti të nduˈunëm, kyaj tiko net ëjtsäjtëm njotˈäjtëm (Ezeq. 33:​14-16). Jyobaa yëˈë yˈijxypy tijaty tyam nduˈunëm, kyaj yëˈëjëty tijaty të nduundëgoˈoyëm. Oy tyam nˈokkuˈayoˈowëm ja poky mëdiˈibë të nduˈunëm, nˈokjamyajtsëm ko ja nDeetyˈäjtëm mëdiˈibë xypyaˈˈayoˈowëm, tim tsojk dyajjëwäˈktäˈäyaˈany.

7. Pën të nbokytyuˈunëm, ¿ti xypyudëkëyäˈänëm parë ndukˈawäˈänëm ja mëjjäˈäytyëjk?

⁷ ¿Ets ti mbäät nduˈunëm pën nmëkjäˈäwëm ja poky kaytyey mëdiˈibë të nduˈunëm, per kyajnëm nnigäjpxëm? Mä Biiblyë nyaˈˈanëmäˈäyëm ets nˈamdoˈowëmë naybyudëkë ja mëjjäˈäytyëjk (Sant. 5:​14, 15). Mbäät xytsyiptakxëm ndukmëtmaytyakëm ti të nduˈunëm, per nˈokjamyajtsëm ko Jyobaa yëˈë të tyuknipëkëdë parë xypyudëjkëm. Pääty pën të njantsy jyodëmbijtëm ets pën nyaˈijtëm winmäˈänyoty ko Jyobaa ets ja mëjjäˈäytyëjkëty tsuj yajxon xymyëtmaytyäˈägäˈänëm ets xypyaˈˈayowäˈänëm, ta kyaj ntsëˈëgëyäˈänëm parë ndukmëtmaytyakëm ti të nduundëgoˈoyëm. Min nˈoknimaytyakëm wiˈixë Jyobaa tpaˈˈayooy ets tjotkujkmooyë Arthur, yëˈë axëëk jyantsy nyayjyäˈäwë mët ko kyaj yˈoyëty mëdiˈibë nety të ttuny.a Arthur tnimaytyaˈaky: “Ja waanë kyatukjëmëjtëty nˈijxyëtsë pornografía. Per tëgok, tajëts nmëdooy tuˈugë diskursë mä ojts yajnimaytyaˈaky ko tsojkëp nyaˈijtëm wäˈäts ja jot winmäˈäny. Tajëts ndukmëtmaytyaky ja ngudëjkëts ets ja mëjjäˈäytyëjkëty. Duˈunëts njäˈäwë ixtëmëtsë nety ti të nnaytyuknikëëytyuˈutyëty mëdiˈibë jantsy jeˈemtsy, per duˈunyëmëts axëëk njantsy nyayjyäˈäwë. Ja mëjjäˈäytyëjkëty tsuj yajxonëts xyˈanëmääytyë ko Jyobaa tëjëtsë nety jatëgok xykyupëky ets ko yëˈë jyëjwijtsëmbijtypy pënaty tsyojkypy. Ixtëmëts xyˈanëmääytyë xytyimˈajäjt xytyimjotjäjtëts, ets yëˈëjëts xypyudëjkë parëts kyaj axëëk nekynyayjyäˈäwë”. Tyamë Arthur tyuny pyudëjkëbë mëjjäˈäy ets prekursoor regulaar. ¡Nëgooyë xyjyotkujkmoˈoyënë ko Jyobaa xypyokymyaˈkxäˈänëm pën jodëmbijtëm!

JYOBAA XYˈAWÄˈÄNËMË JOTKUJKˈÄJTËN

8. 1) ¿Ti Jyobaa tyukwandak ja judiyëtëjk? 2) Ixtëm jyënaˈanyë Isaías 40:​29-31, ¿wiˈix pyudëjkëdë ja judiyëtëjk ti Jyobaa tukwandakëdë?

⁸ Ko ja soldäädëtëjk mëdiˈibë Babilonia ijty tmatstë ja myëtsip ets tmënëjkxtë mä ja kyäjpn, tsip parë jatëgok tnasmatsëdët. Pääty ja judiyëtëjk duˈunë nety wyinmaytyë ko ninäˈä kyanekyjyëmbitäˈändë mä ja nyax kyäjpn (Is. 14:17). Perë Jyobaa jotkujkmooyëdë ets tukwandakëdë ko yaˈˈawäˈätspëtsëmanëdëbë nety. ¡Nitii nety mbäät kyaˈˈawäˈktukyëty parë duˈun ttunët! (Is. 44:26; 55:12). Jyobaa duˈunë nety tˈixyë Babilonia ixtëmë puˈxmën (Is. 40:15). ¡Mëdiˈibë mbäät pojënë yaˈëxpiˈixy! Ko duˈun tnijäˈäwëdë ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety të yajmënëjkxtë Babilonia, mëjwiin kajaa yˈagujkmooy jyotkujkmooyëdë. Ja kugajpxy Isaías nanduˈun ojts tkujayë: “Per pënaty yˈëwxijt jyëjpˈijxtëbë Jyobaa pyëkandëp jatëgokë jyot myëjääw” (käjpxë Isaías 40:​29-31). Ko duˈun yajjotkujkmooytyë, yëˈë pudëjkëdë ets jatëgokë tmëdattëdë jot mëjääw, duˈun ixtëmë witsn ko kyaagëˈëky.

9. ¿Tiko nety mbäät ja judiyëtëjk tmëbëktë tijatyë Jyobaa tukwandakëdë?

⁹ Ja judiyëtëjk mëdiˈibë yajmënëjkxtë Babilonia, tam tiko nety mbäät tmëbëktë tijatyë Jyobaa tukwandakëdë, pes yˈijx nyijäˈäwëdë wiˈix yˈadëëy tijatyë Jyobaa nyaskäjpxë. Ixtëm nˈokpëjktakëm, nyijäˈäwëdë ko ja soldäädëtëjk mëdiˈibë Asiria të nety dyajkutëgoytyë ja mäjkpë tëëm ääts mëdiˈibë Israel, ets të dyajnëjkxtë tsumy matsy ja jäˈäyëty (Is. 8:4). Të nety nanduˈun tˈixtë wiˈix ja soldäädëtëjk mëdiˈibë Babilonia dyajkutëgoytyë Jerusalén ets tmënëjkxtë ja judiyëtëjk (Is. 39:​5-7). Nyijäˈäwëdë nanduˈun ko ja rey mëdiˈibë Babilonia ojts dyajwiintsë ja rey Sedequías ets ojts tmënëjkxy Babilonia (Jer. 39:7; Ezeq. 12:​12, 13). Tukëˈëyë tijatyë Jyobaa ojts tnaskäjpxë të nety yˈadëëwdäˈäy (Is. 42:9; 46:10). Ko duˈun tyuun jyäjtë, yëˈë pudëjkëdë parë niˈigyë tmëbëjktë ko Jyobaa yaˈˈawäˈätspëtsëmanëdëbë nety ixtëm tyukwandakëdë.

10. ¿Ti xypyudëkëyäˈänëm parë nyaˈijtëm ja jot winmäˈäny mä tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm?

¹⁰ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm? Ko nˈëwxijt njëjpˈijxëm tijatyë Jyobaa të twandaˈaky, yëˈë mëdiˈibë xypyudëkëyäˈänëm ets xymyoˈoyäˈänëmë jot mëjääw ko mon tuk nyajpatëm. Tyam yëˈë ndukjukyˈäjtëm ja tiempë mëdiˈibë tsip nimëjääw ets ta nanduˈunë nmëtsipˈäjtëm, per kyaj tiko nˈëxtëkëwäˈkëm. Jyobaa të xytyukwandakëm ja jukyˈäjtënë xëmëkyëjxmbë mä jyamˈatäˈänyë agujkˈäjt jotkujkˈäjtën ets kyaj ti ntsëˈëgëyäˈän njawëyäˈänëm. Pääty, jamën mbäät yˈity ja jot korasoon ets ja jot winmäˈäny. Pën kyaj jam nyaˈijtëm, duˈun tpääty ixtëm jeexyë nˈijxnäjxëm mä tuˈugë bentanë mëdiˈibë jantsy axëëk ets njaˈixäˈänëm ja pëjy ujts mëdiˈibë tëjkˈagëˈp, per kom kyaj wyäˈätsëty ja bentanë, tsip parë yajxon nˈijxëm. ¿Wiˈix mbäät nyajwatsëm ja bentanë, jaˈa njënäˈänëm, nyaˈijtëm ja jot winmäˈäny mä tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm? Ko njuˈtëmë tiempë bom bom ets nbawinmäˈäyëm wiˈixën nëjkx jantsy oy njukyˈatäˈänëm mä ja jembyë jukyˈäjtën, ets ko ngäjpxëmë ëxpëjkpajn mä yajnimaytyaˈaky wiˈixën myiny kyëdaˈaky ja jukyˈäjtën, nˈijxëmë bideo ets nmëdoowˈijtëmë ëy. Ets ko nanduˈun ndukmëtmaytyakëmë Jyobaa, tiijën mas niˈigyë njantsy yˈëwxijt njantsy jyëjpˈijxëm mä ja jembyë jukyˈäjtën.

11. ¿Ti pudëjkëbë Joy parë tmëmadaˈaky ja yuu päˈäm?

¹¹ Nˈoknimaytyakëmë yˈijxpajtënë Joy, tuˈugë nmëguˈukˈäjtëm mëdiˈibë mëk päˈäm myëdäjtypy. Yëˈë nyimaytyakypy wiˈix jyotkujkmoˈoyëty ko tnijawë tijatyë Jyobaa të twandaˈaky. Duˈun jyënaˈany: “Kojëts kyaj nˈokmadäˈäganë, tajëts nyaˈˈawäˈätsyë nˈääw njot mä Jyobaa etsëts ndukmëtmaytyaktäˈäy wiˈixëts nnayjyawëty. Ijtpëts seguurë ko yëˈë jyaygyujkëp, ets të tˈatsoowëmbity kojëts të xymyoˈoy ja mëkˈäjtën mëdiˈibë jantsy mëjwiin kajaa” (2 Kor. 4:7). Joy nayˈijxëp nanduˈun mä ja jembyë jukyˈäjtën mä ‘nipën nëjkx kyaˈënäˈäny: Pëjkëbës’ (Is. 33:​24, TY). Ko nyaˈˈawatsëm ja ääw jot mä Jyobaa ets ko jamyë ja jot winmäˈäny nyaˈijtëm mä tijaty miin këdakp, yëˈë mëdiˈibë xymyëjääwmoˈoyäˈänëm.

12. ¿Tiko nmëbëjkëm ko adëwäämp tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹² ¿Tiko tyam nmëbëjkëm tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm duˈun ixtëm ja judiyëtëjk? Yëˈko ta ndimyˈijxëm wixaty yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë. Ixtëm nˈokpëjktakëm, ta tuˈugë gobiernë mëdiˈibë nëgooyë mëjääw tmëdäjnë abëtsëmy nyaxwinyëdë, per näˈäty ‘mëk yajpääty ets jënäˈäjëty käˈäp’ (Dan. 2:​42, 43, TY). Nˈijx nmëdoˈowëm nanduˈun ko nyaxyë “mëk ujx oymyääty” ets ko yajkäjpxwaˈkxy ja oybyë ayuk “mä tëgekyë naxwinyëdë” (Mat. 24:​7, 14). Ko nˈijxëm wiˈix yˈadëy tijaty ojts yajnaskäjpxë, yajkëktëjkëbë mëbëjkën ko adëwäämp tukëˈëyë tijatyë Jyobaa të xytyukwandakëm.

JYOBAA XYPYUDËJKËM ETS KYAJ NTSËˈKËM

13. 1) ¿Ti jotmay pyattë ja judiyëtëjk mä nety tyimˈawäˈätspëtsëmanëdë? 2) Ixtëm jyënaˈanyë Isaías 41:​10-13, ¿wiˈixë Jyobaa tjotkujkmooy ja judiyëtëjk?

¹³ Jyobaa tyukwandak ja judiyëtëjk ko yaˈˈawäˈätspëtsëmaambyë nety, ets yëˈë mëdiˈibë jotkujkmooyëdë. Per mä yˈawäˈätspëtsëmanëdë, wyinguwäˈägëyandëbë nety ja amay jotmay. Të nety yajnaskäjpxë ko jamˈatäämp tuˈugë reyë kumëjääwbë mëdiˈibë jyaˈabëkaampy ja it lugäär mëdiˈibë yajpatp Babilonia pëˈääy, ets ok, ta jam tyëkëyäˈändë (Is. 41:​2-5). Ja judiyëtëjk kyaj tiko nety tsyëˈëk jyawëdët mët ko Jyobaa të nety duˈun jyotkujkmoˈoyëdë: “Këdii mtsëˈëgë, yëˈko nyajpäätyëts mët mijts. Këdii mmay mdäjy, mët ko ëjtsëts xyDiosˈäjtp” (käjpxë Isaías 41:​10-13). ¿Tiko Jyobaa tˈanëmääy ja judiyëtëjk: “Ëjtsëts xyDiosˈäjtp”? Yëˈë parë kyaj tjäˈäytyëgoytyët ko yajpäädäämbë nety mëët yëˈëjëty parë tpudëkëyäˈändë kyaj parë tjamyatstët ko tsojkëp yˈawdatëdët (Sal. 118:6).

14. ¿Ti Jyobaa tyukjamyajts ja judiyëtëjk parë kyaj tsyëˈëk jyawëdët?

¹⁴ Ja tuk pëky mëdiˈibë judiyëtëjk pudëjkëdë parë kyaj tsyëˈk jyäˈäwëdë, yëˈë ko Jyobaa tyukjamyajtsëdë ko ja wyijyˈäjtën ets ja myëkˈäjtën ninäˈä kyakëxy kyanaxy. Anëmääyëdë nanduˈun ets pyäˈtˈixtët tsäjpotm, per kyaj jeˈeyë tˈixtët nuˈunë nety ja may myëtsäˈä të dyajkojy yëˈë duˈun parë tnijawëdët ko të txëëwmooytyaˈay tuˈuk tuˈuk (Is. 40:​25-28). Pääty, njënäˈänëm ko Jyobaa nan nyijäˈäwëtyaapy wiˈix txëwˈaty tuˈuk tuˈuk ja jäˈäy mëdiˈibë mëduunëp. Ets duˈun ixtëm tmëdäjty ja mëkˈäjtën parë ojts dyajkojy ja may mëtsäˈä, nan mbäädë nety tpudëkë ja nyax kyäjpn. Pääty ja judiyëtëjk mëdiˈibë nety jam yajpattëp Babilonia, kyaj tiko nety tsyëˈëk jyawëdët.

15. ¿Wiˈixë Jyobaa tpudëjkë ja judiyëtëjk parë nyayjyëjpˈixëdët?

¹⁵ Jyobaa të nety tˈokˈanëmaabyë ja nyax kyäjpn ets nyayjyëjpˈixëdët, pes duˈunë Isaías ttukujäˈäyë: “Tëkë mä mguartë ogäjpë, ets yaˈˈadukë mdëjkˈääw. Nayuˈutsëdë jeˈeyë tuk ratë axtë ko nyaxët ja ayoˈon” (Is. 26:20). Yäˈädë ääw ayuk waˈan ja ëgäˈäny yˈadëëy ko ja rey Ciro tjaˈabëjkyë Babilonia. Pesë tuˈugë grieegë jäˈäy mëdiˈibë nyiˈëxpëjkë tijaty tuun jäjtë tëëyëp, ojts tnimaytyaˈaky ko Ciro tyëjkë Babilonia, ta “ojts ttukˈaneˈemy ja [syoldäädëtëjk] ets dyaˈoˈktäˈäytyët pënaty tyimpattëp nëˈääy tuˈääy”. ¡Seguurë ko ja Babilonia jäˈäyëty jantsy tsëˈk jäˈäwëdë! Per ja judiyëtëjkëty mëdiˈibë myëmëdoowdë wiˈixë Jyobaa yˈanëmääyëdë ojts nyitsoˈoktë.

16. ¿Tiko kyaj mbäät ntsëˈk njäˈäwëm ko nnijäˈäwëm myiny ja mëj ayoˈon? (Ix nanduˈunë dibujë).

¹⁶ ¿Ti xytyukniˈˈijxëm? Tim tsojk myinäˈäny tuˈugë mëj ayoˈon mëdiˈibë ninäˈänëm duˈun kyatuny kyajatyëtynyëm. Ets ko nety tsyondaˈaky, ja jäˈäyëty kyaj tnijawëyäˈändë ti tyundëp ets jyantsy tsyëˈëgëyäˈän jyantsy jyawëyäˈändë. Per ëjtsäjtëm nnijäˈäwëm ko Jyobaa yëˈë mëdiˈibë nDiosˈäjtëm, pääty kyaj ntsëˈëgëyäˈän njawëyäˈänëm mët ko nnijäˈäwëm ko yëˈë nety jam wingoomp ‘ja nitsokën’ (Luc. 21:​28, TY). Ets mä xynyibëdëˈkëm tuk grupë ja nasiongëty mëdiˈibë nety të nyayajtuˈugyëdë, duˈunyëm ndukjotkujkˈatäˈänëmë Jyobaa. Yëˈë mëdë yˈanklëstëjk xykyuentëˈatäˈänëm ets xynyëˈëmoˈoyäˈän xytyuˈumoˈoyäˈänëm parë kyaj wiˈix njäjt ngëbajtëm. ¿Per wiˈixën xytyuˈumoˈoyäˈänëm? Kyajnëm nnijäˈäwëm. Waˈan mä ja tuˈukmujkën nyajtukˈawanëyäˈänëm ti mbäät nduˈunëm. Pes waˈan yëˈëjëty ja ‘kuartë ogäjpë’ mä nyajkuwäˈänäˈänëm mëdiˈibë Isaías nyigäjpx. ¿Wiˈix mbäät nnayjyëjpˈijxëm? Ko nyajpatëm tuˈugyë mët ja nmëguˈukˈäjtëm, ko xondaˈakyˈääw xondaˈakyjyot nmëmëdoˈowëm ixtëmë Diosë kyäjpn xytyuˈumoˈoyëm ets ko nˈijtëm seguurë ko yëˈë Jyobaa mëdiˈibë yajnëˈëyeˈepy yajtuˈuyeˈepy ja nyax kyäjpn (Eb. 10:​24, 25; 13:17).

17. ¿Ti mbäät nyaˈijtëm winmäˈänyoty oy ti tyun jyatëdët?

¹⁷ Ja judiyëtëjk mëdiˈibë yajpattë Babilonia, tsip nimëjääw ja jyukyˈäjtën jam dyajnäjxtë, perë Jyobaa yëˈë mëdiˈibë jotkujkmooyëdë. Ets yëˈë nanduˈun tyam xyjyotkujkmoˈoyëm. Pääty, oy ti tyun jyatëdët bom jëxtëjkm, ijtëm seguurë ko Jyobaa xyjyantsy xypyokymyaˈkxëm ets xypyaˈˈayoˈowëm. Nˈokˈyaˈijtëm xëmë wyinmäˈänyoty ja agujkˈäjt jotkujkˈäjtën mëdiˈibë miin këdakp ets kyaj njäˈäytyëgoˈoyëm ko Jyobaa yëˈë nDiosˈäjtëm, pääty, kyaj mbäät ti ntsëˈkëm.