Nosy Iray Sady Kely no Mitokana

NY MPAMARI-TOETRA ampiasaina matetika indrindra mba hilazalazana ny nosy Sainte-Hélène dia hoe “kely” sy “mitokana”. Sahaza io nosy io izany, satria 17 kilaometatra ny halavany ary 10 kilaometatra ny sakany, ary any amin’ny 1 950 kilaometatra miala amin’ny morontsiraka atsimoandrefan’i Afrika, izay tany akaiky azy indrindra, no misy azy io. Tao no nandefasana an-tsesitany an’i Napoléon Bonaparte tamin’ny 1815, mba handaniany ireo taona faramparany niainany, taorian’ny nahareseny.

Toy ny manda mahatahotra ilay nosy raha jerena avy eny amin’ny ranomasimbe. Raha ny marina, izy io dia volkano maty, izay nipoitra avy tao Atlantika, ary ahitana hantsam-bato mideza mahatratra 500 ka hatramin’ny 700 metatra ny haavony. Ao afovoaniny no misy ny Tendrombohitra Actéon, manerinerina any amin’ny 818 metatra, ary ahatazanana ilay nosy manontolo. Noho ny alizay mangatsiaka avy any Atlantika Atsimo sy ny korian-dranomasina, dia mazàna no malefaka sy mahafinaritra ny toetr’andro any. Manomboka eny amin’ny morontsiraka ambany ka hatrany afovoan-tany be tendrombohitra anefa, dia samy hafa be ny toetr’andro sy ny karazan-javamaniry.

I Sainte-Hélène dia zanatany britanika hatramin’ny faramparan’ny taonjato faha-17. Vitsy ny mponin’i Sainte-Hélène, 5 000 eo ho eo, ary fifangaroan’olona manana firazanana eoropeanina sy aziatika ary afrikanina. Ny teny anglisy no ampiasaina manerana ilay nosy, saingy miavaka ny fomba fanonona azy. Tsy misy seranam-piaramanidina any; tsy misy afa-tsy sambo no mampifandray azy amin’ny any ivelany, ka misy zotra tsy tapaka mampitohy amin’i Afrika Atsimo sy amin’i Angletera. Raha ny marina, dia tany antenatenan’ireo taona 1990 vao nisy tany ny televiziona, noho ny fampitana sary amin’alalan’ny zanabolana.

Tany am-piandohan’ireo taona 1930, no tonga voalohany tany ny vaovao tsaran’ny Fanjakan’Andriamanitra. (Matio 24:14). Rehefa nandeha ireo taona, dia mponina anosy maro no nifikitra tamin’io zava-tsarobidy io, izay mahatonga ireo harena ara-nofo ho tsinontsinona. (Matio 6:19, 20). Ankehitriny i Sainte-Hélène dia miavaka, satria manana ny salanisa tsara indrindra eran-tany, dia: Vavolombelona 1 isaky ny mponina 31!

[Sarintany, pejy 24]

(Jereo ny gazety)

Sainte-Hélène

JAMESTOWN

Levelwood

AFRIKA

OSEANA ATLANTIKA

Sainte-Hélène