Watchtower LAIBULALE UWA PA INTANETI
Watchtower
LAIBULALE UWA PA INTANETI
Cimambwe-Lungu
  • BAIBO
  • MPAPULO
  • KULONGANA
  • fy cipa. 9 mafwa 103-115
  • Ulupwa Umwaya Umuvyazi Wenga Lungatunguluka!

Kutaaya vidyo pali vino mwasoolola

Awe icumi catala, vidyo wakaana ukuloleka

  • Ulupwa Umwaya Umuvyazi Wenga Lungatunguluka!
  • Icingaazwa Amu Lupwa Ukuya ni Nsansa
  • Utumitwe
  • UKUSAMBILILA UKUOMBA IMILIMO PA NG’ANDA
  • INTAZI IIKAYAKO PA KUSAKAMALA ULUPWA
  • A WENI ALINZILE UKUSAKAMALA UMUZE?
  • MWATWALILILA UKUSALAPULA ANA INU
  • VINO MUNGACITA PAKUTI MUTAAZUKILWA
  • VINO YAUZE YANGAMWAZWA
Icingaazwa Amu Lupwa Ukuya ni Nsansa
fy cipa. 9 mafwa 103-115

CIPANDE 9

Ulupwa Umwaya Umuvyazi Wenga Lungatunguluka!

1-3. I vyani ivyaleenga ukuti indupwa umwaya sile umuvyazi wenga zivule sana ndakai, nupya intazi ci zino antu yano vii vyacitikila yakakwata?

INDUPWA umwaya umuvyazi wenga zikuya zikuvulikako sile umu nsi yonsi. Antu aingi yano yataana, yano yapuuka kuli ya wao, yano yapatukana, alino sile na akapula inda, yakakwata sana intazi kumwi sile na ana yao.

2 Umuvyazi umwanaci umwi walemvile ukuti: “Nene mukamfwilwa uwa myaka 28, nakwata ana yaili. Nkauvwa ulanda sana pano nsilonda ukuti nakuzya sile ana nenga ukwaula ya isi. Nkauvwa kwati pasi uwanjikako amano. Ana yane ilingi yakalola nkulila nupya yasiuvwa ningo.” Avyazi yano yakasyala na ana yakaya nu ulanda, yakaipeela imilandu, alino nu kuzukilwa, napya kwaya intazi na zyuze zino yakakwata. Yakacula pa kuzana incito ino yangaomba pa kusakamala ana yano yasyala nayo alino nu kuomba imilimo ya pa ng’anda. Umuvyazi umwi watiile: “Ukusunga ing’anda ala uli wenga, kwatala sana. Pakuti uwelezye ukuomba incito izingi sana wenga cikatala sana. Nupya lino sile ukuti wamala ukuomba zimwi, alino nupya zyuze izizilapo!”

3 Nanti sile ana akuluko aaya umu ndupwa umwaya umuvyazi wenga nayo yakaya ni ntazi sana. Pano ala yalinzile ukwelezya ivya kwikala nu muvyazi wenga lino umuvyazi muze wayasya ukwaula ukwenekela nanti sile lino wafwa. Ana aingi cikayatalila sana ukwikala nu muvyazi wenga ndi vya musango uu vyacitika.

4. Uzye twamanya uli ukuti Yeova wikako amano uku ndupwa umwaya umuvyazi wenga sile?

4 Indupwa umwaya umuvyazi wenga akuno zyali nu mu nsita zya ina Izlaeli. Malembelo yakalanda sana pa “mwana musyale” na pali “mukamfwilwa.” (Kufuma 22:22; Malango 24: 19-21; Yobo 31: 16-22) Yeova wikangako amano sana kuli vyonsi vino vyayacitikilanga. Kalemba wa masamu walanzile ukuti Leza “ali wino akasunga ana asyale, nu kuvwangila ya mukamfwilwa.” (Masamu 68:5) Fwandi, na ndakai kwene Yeova akaikako sana amano ku ndupwa zino zyaya nu muvyazi wenga sile! Nupya, Izwi Lyakwe Leza lyakwata ivisinte vino vingayavwa ukutwalilila ukuya ni nsansa.

UKUSAMBILILA UKUOMBA IMILIMO PA NG’ANDA

5. I ntazi ci ino avyazi asyala yonga yakakwata pa kutandika?

5 Mutale mwelenganye pa mulimo wa kusakamala ing’anda. Namayo umwi uno icupo caasila walanzile ukuti: “Kukaya insita izingi lino ungaelenganya ukuti fwandi nga paali umonsi pa ng’anda nga cisi vii, wakwe ngi cakuti motoka watandika ukononeka, nomba utamanyile na pakulema.” Aonsi akuti patalengile sana pano yatanine na aci yao nanti ukufwilwa, nayo kwene yakakwata sana imilimo iingi iyakuomba. Ana nayo yasiuvwa ningo kapya yakaya ni ntete sana lino ivintu vyatandika ukuvulungana pa ng’anda.

Picture on page 109

Mwe yana mwaombela pamwi nu muvyazi winu uwasyala wenga

6, 7. (a) I visuma ci vino “umuci umufyeleke” uwalondololwa mu Mapinda wacitanga? (b) Uzye ukuombesya imilimo ya pa ng’anda kungaazwa uli indupwa umwaya umuvyazi wenga?

6 Uzye ngi cakuti ivintu vili vivyo, mungacita uli? Tale elenganyini pa “muci umufyeleke” uwalandwa pa Mapinda 31:10-31. Waombanga imilimo iingi sana—ukukala ivintu, ukukazya, ukusuma, ukweleka, ukusunga ningo ivyuma vyakwe, ukulima, kumwi nu kuculuzya. Uzye wakwanisyanga uli ukuomba imilimo yonsi iyo? Waombesyanga, wazyukanga katondotondo, napya waombanga kufika manguzi. Cuze icakuti watantikanga ningo imiombele, wankanyangako yauze imilimo kuti yamwazwe alino imwi aiombela. Uli mulandu uno yamulumbilizya!

7 Ngi cakuti mwemwe muvyazi uwaya wenga, mufwile ukulaombesya sana imilimo ya pa ng’anda. Mufwile ukutemwa sana imilimo ino mukuomba pano cico cilalenga kuti ana inu nayo yaaya ni nsansa. Lelo pakuti mwakwanisya ukuomba ningo, mulinzile ukutantika ningo ivintu. Baibo ikalanda ukuti: “Amapange ya muntu wino watekela yakamuletela umuzano.” (Mapinda 21:5) Isi umwi uwasyala wenga walanzile ukuti: “Nsilonda ukwelenganya pa vyakulya, suka sile ndi nuvwa inzala.” Lelo kwene ivyakulya vino imutantikila limwi ukuti mumaeleka, napya mwavyeleka na ningo, vyazipa uku umi ukucila ivyakulya vino mwafulumizya sile. Nupya mulinzile ukusambilila incito na zyuze izya pa ng’anda. Munguzya ivyuza vinu, nanti antu yauze, pali vino mungacita pakuti mwakwanisya ukusunga ningo ulupwa, umuvyazi umwanaci angasambilila ivyakusunga iviteekwa nanti sile imilimo yuze.

8. Uzye ana yangaazwako uli umu lupwa umwaya sile umuvyazi wenga?

8 Uzye cingaya ningo ukuneena ana inu ukuti yamwazweko ukuombako vimwi? Nyina umwi uwasyala wenga walanzile ukuti: “Kukaaya ukuombesya imilimo, kumwi na ino uwako waombanga; ala ukulonda kuti ana citayatalila sana.” Kwene cingaya ningo ukuombesya, nomba cingalenga umwana ukukanasambilila imilimo. Ana yano yuvwilanga Yeova aku mpiti yayapeelanga imilimo ya kuomba ilinge. (Utandiko 37:2; Lwimbo lwakwe Solomoni 1:6) Fwandi, nanti cakuti mutange mupeele ana inu imilimo ikome sana, cingaya ningo ndi cakuti mukuyapeelako utumilimo tumwi tumwi, wakwe, ukufula iviya nanti sile ukuzifya umu muputule uno yakalalamo. Napya cingazipa sana ndi cakuti imilimo imwi mukuombela pamwi nayo. Mungauvwa ningo sana pamwi na ana inu.

INTAZI IIKAYAKO PA KUSAKAMALA ULUPWA

Picture on page 107

Mwaikala pamwi na ana inu insita izingi

9. U mulandu ci uno avyazi asyala yonga cikayatalila pa kukwata impiya zya kusakamalila ulupwa?

9 Avyazi aingi asyala yonga cikayatalila sana pa kuzana impiya zya kusungilamo ulupwa, napya anaci acance aingi akakwata ana ukwaula ya isi yene cikayatalila na sana.a Umu mpanga muno yaka-azwilizya antu ya musango uu uku uteeko, cingaya sile ningo ukupoka uwazwilizyo uwo, kufika lino yalazana incito. Baibo ikalanda ukuti kucita vivyo kwaya sile ningo nga cati cilinga. (Loma 13:1, 6) Ya mukamfwilwa na yano ivyupo vyasila nayo kwene yakakwata intazi zya musango uu. Antu aingi akuti pa myaka iingi yaombanga sile incito zya pa ng’anda, yakaiza yakuzana sile incito ya kuyalipila ka lupiya kanono. Yamwi nayo yakaiza yakwikala ningo ndi cakuti iza-yaisambilizya ukuomba kacito kamwi nanti ukuya uku sukulu pa nsita inono pakuti yakasambilileko imilimo imwi.

10. Uzye nyina uwasyala akusunga ana wenga angalondolwela uli ana yakwe umulandu uno watapingwila ukwingila incito?

10 Mutafwile ukuzunguka ndi cakuti ana yatatemilwe lino mwatandika ukulonda incito, napya mutalinzile ukuyuvwa uwa mulandu. Lelo, mufwile ukuyalondolwela umulandu uno mukulondela ukwingila incito, napya mufwile ukuyalondolwela ukuti Yeova wamupeela umulimo wa kuyapekanyizizya ivikalondekwa. (1 Timoti 5:8) Mu kuya kwa nsita ana inu yalauvwa sile ningo pali vino mukuomba incito. Nomba mwaezya ukukwatako insita ya kuya pamwi na ana inu nanti cakuti ilingi mukapamviwa. Kucita vivyo kulalenga kuti ulupwa lwaumvwa ningo nanti cakuti lukukwata uwavya wa kuulizya impiya.—Mapinda 15:16, 17.

A WENI ALINZILE UKUSAKAMALA UMUZE?

Picture on page 110

Cilongano cikasakamala “ya mukamfwilwa” na “ana asyale”

11, 12. I vyani vino avyazi asyala yonga yafwile ukwiusya lyonsi, napya yangacita uli vivyo?

11 Avyazi aingi asyala yonga yakalonda ukupalama sana uku yana yao, lelo ana kumwi na avyazi yafwile ukucenjela pakuti yonsi yaomba imilimo ino Leza wayapeela, kwaula ukucila muli vino waalanda. Insita zimwi kungaya intazi izipisye ndi cakuti muvyazi umwanaci akulonda umwana umonsi aomba ngati ali mutwe wa ng’anda, nanti ndi cakuti amaneena umwana mukazyana vimwi ivya nkama ivitamulinzile. Ukucita vivyo kutaya ningo napya kukalenga ana yaya sana nu ulanda.

12 Mwanena ana inu kuti mwemwe mufwile ukuyasakamala, asi aliyo ukumusakamala. (Loliniko na 2 Kolinto 12:14.) Insita zimwi mungalondeka ukuti yamwi yamupandako mano nanti akumwavwa muli vimwi. Mungaya kuli ya eluda nanti kuli ya nkazi yauzo aalunduluka muli vyakwe Leza kuti aliyo yamupandeko mano, asi ku yana inu anono foo.—Tito 2:3.

MWATWALILILA UKUSALAPULA ANA INU

13. U wavya ci uno umuvyazi umwanaci uwasyala wenga angakwata pa kusalapula ana?

13 Umuvyazi umonsi citange camutalila sana pa kusalapula ana, nomba umuvyazi umwanaci cingamutalila sana. Umuvyazi umwi umwanaci uwasyala wenga walanzile ukuti: “Ana yane aonsi yalunduka nupya yakwata amazwi atimbe. Fwandi insita imwi cikantalila sana pa kuyasalapula.” Lyene nupya, mungauvwa sana ulanda pa mfwa yakwe ya winu yano mwatemilwe sana, nanti limwi mungayuvwa amulandu nanti ukuvwa icikonko pali vino mwatana na ya winu. Ndi cakuti uteeko wamizumilizya ukuti mwensi mweili mwasunga ana, limwi mungalola kwati ana inu yatemwapo ukuya kuli yano mwataana nayo ukuluta kuli mwemwe. Fwandi ndi vya musango uu vikucitika, nanti nga mukuvwa wakwe vii, cingamutalila sana ukusalapula ana ningo.

14. Uzye umuvyazi uwasyala wenga angacita uli pakuti atwalilile ukusalapula ningo ana?

14 Baibo ikalanda ukuti “umwana ndi yamutazyela, ala yakumulolekesya sile, wene alaletela nyina insonyi.” (Mapinda 29:15) Lyonsi lino mukwazwa ana inu ukulalondela masunde ya pa ng’anda, mwaiusya ukuti Yeova akamutungilila, fwandi mutaipeela imilandu nanti ukumvwa sana uyi, napya mutalinzile ukumvwa intete. (Mapinda 1:8) Mwalondela vyonsi vino Baibo ikalanda. (Mapinda 13:24) Mwatekanyizizya ana inu, napya ndi mwapingula vimwi, mwacita vivyo kwene, alino mwatwalilila ukuya asipe. Mu kuya kwa nsita ana yamwi yangatandika ukuvwa vino mukulanda. Lelo, cikazipa sana ndi mukwikako mano kuli vino ana inu yakwelenganya. Umuvyazi umwi umonsi aakasunga ana apaula nyina walanzile ukuti: “Ndi nkusalapula ana nkayatekanyizizya pano yakauvwa uyi pali vino yasyala ukwaula nyina. Nkalanda nayo insita izingi. Tukakwata insita ya kulanzyanya lino tukupekanya ivyakulya vya manguzi. Insita iyo alino ana yakanena ivikuyacitikila.”

15. I vyani vino avyazi yatafwile ukucita lino yakulanda pali wino yatwaline nawe mpiti?

15 Ndi cakuti mwataana na ya winu, citange ciye ningo ukucita vimwi ivyakulanga ukuti mutayacindika. Ana yakaumvwa uyi sana ndi cakuti mwe yavyazi mutakucindikana, napya cingalenga ukuti yatamucindika mwensi mweili. Fwandi mutalinzile ukuomvya mazwi aipe wakwe ukunena umwana muti: “Imiyele yako yaya ungati i yakwe so!” Nanti cakuti uwali uwinu, wacisile vimwi ivyamusosya sana, acili u muvyazi wa yana inu, napya ana yakalondekwa ukutemwikwa, ukusakamalwa nu kusalapulwa ku yavyazi yonsi yoili.b

16. I vyani vino umuvyazi uwaya wenga afwile ukutantika ukulacita pamwi na ana pakuti ayasalapula ningo?

16 Wakwe vino ivipande vyafumileko vyalanzile, ukusalapula kusipiliula sile ukuma, lelo mu kusalapula mwaya ukusambilizya nu kulungika. Mungamala intazi izingi ndi cakuti mukulanzyanya pali Leza. (Filipi 3:16) Ukuya uku kulongana lyonsi nako kwacindama. (Ayebulai 10:24, 25) Mufwile nu kulakwata kupepa kwa lupwa cila mulungu. Kwene citangupala ukucita vi lyonsi. Nyina umwi aakasakamala sana ana walanzile ukuti, “Kukaya ukulonda ukupuza pa cisila ca kuomba imilimo uwanda onsi. Lelo nkaipekanya ukusambilila nu mwanane umukazyana, pano nkamanya ukuti avino mfwile ukucita. Watemwa sana kupepa kwa lupwa!”

17. I vyani vino tungasambilila kuli vino Timoti cuza wako Paulo yamukuzizye?

17 Timoti cuza wako Paulo wasambiliziwe ivisinte vya muli Baibo kufuma kuli ya nyina na ya nyinakulu, asi kuli ya isi foo. Lelo Timoti wizile aya Umwina Klistu uwaombanga ningo sana! (Milimo 16:1, 2; 2 Timoti 1:5; 3:14, 15) Namwe kwene mungataila ukuti ana inu yalakula ningo ndi cakuti “mwayakuzya mu kuyasunda nu kuyasambilizya kwa wina Klistu.”—Efeso 6:4.

VINO MUNGACITA PAKUTI MUTAAZUKILWA

18, 19. (a) Uzye umuvyazi wino wasyala wenga angatandika uli ukuzukilwa? (b) I vyani vino Baibo yalandapo ivingamwazwa ukuti aaikanya ndi cakuti uvwa insuna?

18 Umuvyazi umwi uwasyala wenga walanzile ukuti: “Nga naya uku ng’anda nazana ukuti indi nenga, alino maka maka nga ana iyalala, nkazukilwa sana.” Ukuzukilwa ali ntazi ino avyazi aingi atakwata ya wao yakakwata. Caya sile ningo ukuluuka ukutemwana ukukaya pa yantu atwalana. Nomba uzye Umwina Klistu alinzile ukucita consi cino welenganya pakuti sile acimvye uwavya uwo? Umu manda yakwe Paulo, ya mukamfwilwa yamwi acance ‘yalondanga sana ukutwalwa, i cakuti yapuulolwa ni vya nsi nu kufutatila Klistu.’ (1 Timoti 5:11, 12) Ukuya sana nu lunkumbwa kungalenga ukuti tuleke ukwika amano kuli ukapepa.—1 Timoti 5:6.

19 Umonsi umwi Umwina Klistu walanzile ukuti: “Insita zimwi ungaalondesya ukupanga icupo, nomba ungaikanya wemwisikulu. Ndi cakuti watandika ukwelenganya pali vivyo, zuwa zuwa ulinzile ukuta. Nupya cika-azwa sana ndi cakuti ukwelenganya na pa mwana wino ukweti.” Izwi lyakwe Leza likatucelula ukuti: ‘Mulinzile kukoma vilondwa viipe vya mwili vino vikuomba munomuli, wakwe, insuna.’ (Kolose 3:5) Ndi cakuti mukulonda ukuta ukulya ivyakulya vimwi, uzye mungaalola umu kabuku kano mwaya ivikope vya vyakulya ivisuma sana, nanti ukulazanwa pamwi na auzo yano yatemwa ukulanda pa vyakulya vivyo lyonsi? Awe foo! Ali vino caya na pa nsuna ya kulonda ukucita uzelele.

20. (a) U wavya ci uwaya umu kulonda ukutwalana na asipepa Yeova? (b) Uzye i cani icazwilizye asimbe amu nsita ya atumwa icika-azwilizya na asimbe ya ndakai ukuti yataazukilwa?

20 Aina Klistu yamwi yakatandika ukuvwana na antu asipepa Yeova pakuti ayano yakatwalane nayo. (1 Kolinto 7:39) Uzye ukucita vivyo kwalenga ukuti yamale intazi yao? Awe. Mama umwi Umwina Klistu wino yataana na iya walanzile ukuti: “Kwaya icintu cimwi iciipisya ukuluta nu kuya umusimbe. Cintu cico u kutwalwa uku muntu wino musikuvwana nawe!” Ya mukamfwilwa amu nsita ya atumwa nayo kwene yazukilwanga, nomba acenjele yene yaombesyanga ‘ukusunga aenyi mu mang’anda yao, kutumikila Aina Klistu yauze mu ufuke, nu kwazwa antu aali umu ntazi.’ (1 Timoti 5:10) Na ndakai kwene Aina Klistu ya cumi yatwalilila ukuombesya sana apa myaka iingi lino yakuloleela uwakutwalana nawe aakatiina Yeova. Mukamfwilwa umwi Umwina Klistu uwa myaka 68 watandalilanga ya mukamfwilwa yauze lyonsi lino uvwa icitendwe. Walanzile ukuti: “Nazana ukuti vii vino nkatandalila anji, kuomba incito zya pa ng’anda alino nu kuisambilizya Baibo, ntakwata insita ino nkazukilwa.” Ukusambilizya yauze pa Wene wakwe Leza ali mulimo usuma wakwe cimwi ungalenga umwi ukuya ni nsansa.—Mateo 28:19, 20.

21. Uzye ipepo ni vyuza visuma vingamwazwa uli ukukanazukilwa?

21 Kwene, kutaya umulembo uno mungaomvya pakuti mute ukuzukilwa. Lelo Yeova angaazwa umuntu ukuzizimizya. Ndi cakuti Umwina Klistu “wika upaalilo wakwe muli Leza nupya akapepa usiku nu musanya,” Yeova angamupeela amaka. (1 Timoti 5:5) Kuli kuti mulinzile ukupepa lyonsi kuli Leza nu kupapata ukuti amwazwe, limwi mungaomvya ni zwi likulu na minsozi pa kumulenga. (Loliniko na Ayebulai 5:7.) Kupepa kuli Yeova “usiku nu musanya” nu kumunena vyonsi ivikumucuzya cingamwazwa sana. Alino nupya, ukukwata ivyuza ivisuma kungalenga ukuti mutaazukilwa. Ndi cakuti imukwata ya cuza asuma, yangamunenako “amazwi ya mutembo” akumikomelezya wakwe vino ilembelo lyakwe Mapinda 12:25 likalanda.

22. I vyani ivingamwavwa ndi cakuti mwatandika ukuvwa ukuzukilwa?

22 Ndi cakuti insita zimwi mukuvwa ukuzukilwa, mwaiusya ukuti kutaya atakwata intazi umu umi wakwe. Baibo ikati, “Umu nsi yonsi antu ataila wakwe mwemwe yakupita mu macuzi amusango uli onga.” (1 Petulo 5:9) Mutaelenganya sana pali vino vyamucitikilanga mpiti. (Kasambilizya 7:10) Mwaelenganya sana pa visuma vino mukaipakizya ndakai. Lyene ni cicindamisye, mwatwalilila ukuya akaele kuli Yeova nu kutwalilila kuzanzya umwenzo wakwe.—Mapinda 27:11.

VINO YAUZE YANGAMWAZWA

23. U mulimo ci uno Aina Klistu amu cilongano yakwata uku ndupwa umwaya umuvyazi wenga?

23 Ukwazwa kwa Aina Klistu yauzo kwacindama sana. Pali Yakobo 1:27 pakati: “Upefi uno Leza Tata akalola ukuti uwa mpomvu aewu: Ukwazwa ana asyale na ya mukamfwilwa mu macuzi yao.” Aina Klistu yakwata umulimo wa kwazwa indupwa umwaya umuvyazi wenga. I vyani vino yangacita pa kuyazwa?

24. I nzila ci zimwi zino tungaomvya pa kwazwilizya indupwa umwaya umuvyazi wenga?

24 Mungayapeelako ivili vyonsi vino mukweti. Baibo ikalanda ukuti: “Umuntu ndi akweti icuma nupya walola umwina wakwe wataulilwa, lelo wakomya umwenzo nu kuntaazwa umwina wakwe, uzye wene angavwanga uli ukuti watemwa Leza?” (1 Yoane 3:17) Izwi lya Cigliki lino yaomvya lyakuti ndi “walola,” likapiliula ukwikako mano kuli vino vikucitikila umwi nu kumwazwa, asi kumulola sile foo. Cii cikupiliula nu kuti Umwina Klistu alinzile ukumanya ningo vino angazwilizyako ulupwa luze. Limwi cingaya ukuti ulupwa luulo lukulondekwa impiya. Yamwi nayo yangalondekwa ukuyalungisizya vimwi apa ng’anda ivyononeke. Nanti limwi yangalondekwa ukuyama uku ng’anda ukumwinu pakuti muliile capamwi icakulya nanti sile ukwizizya pamwi.

25. Uzye Aina Klistu yangalanga uli ukuti yakwata ukutemwa uku muvyazi wino wasyala wenga?

25 Ilembelo lyakwe 1 Petulo 3:8 nalyo likati: “Mwensi kwene mulinzile kuya amwenzo onga nu kuvwilana ulanda ukuli kumwi. Mwatemwana wa ina ataila, mwauvwilana uluse.” Umuvyazi umwi umwanaci uwasyala na ana 6 walanzile ukuti: “Citangupala foo ukuya nenga pa kukuzya ana. Nomba, insita zimwi aina nanti ya nkazi yakanena yati: ‘Joan, ukuomba ningo sana. Uku nkoleelo ivintu vilakuzipila.’ Ukumanya ukuti yauze yaakwikako amano nu kuti yakakusakamala, cikakomelezya sana.” Ya mama acikalamba Aina Klistu ali yano yalinzile ukula-azwa sana ya mama acance yano yataya pamwi na ya iya yao, yalinzile ukulakutika sana kuli vino yakuyalondolwela maka maka ndi yakwata intazi yakuti yatange yalondolwele umwina.

26. Uzye Aina Klistu aonsi yangazwilizya uli ana asyale?

26 Aina Klistu aonsi nayo yangazwilizyako umu nzila yuze. Yobo walanzile ukuti: ‘Ana ya nsiwa atakweti ukwakuya, namayazwilizyanga.’ (Yobo 29:12) Na ndakai kwene, Aina Klistu yamwi aonsi, nayo yakasakamala ana atakwata ya isi nu kuyalanga ukuti umu cumi yakwata “kutemwa kuno kukafuma mu mwenzo uswepe,” kuli kuti kutemwa kwa cumi cumi. (1 Timoti 1:5) Yakatwalilila ukulanga ukutemwa uku ndupwa zyao, lelo insita zimwi yakatantika nu kuombela pamwi na ana atakwata ya isi umu mulimo wa kusimikila, nu kuti yazanweko pa kupepa kwa lupwa alino nu kucitila pamwi ivyakulezezyamo icitendwe. Kucita vii kungalenga ukuti umwana musyale akule ningo.

27. Uzye avyazi asyala yonga yangenekela ukuti aaweni angayazwa?

27 Ukuya kwene, avyazi akuti yasyala sile yonga ‘yalinzile ukuisendela cisendo cao aisikulu’. (Galatiya 6:5) Lelo, aina na ya nkazi umu cilongano yalinzile ukuyalanga ukuti yayatemwa nu kuti na Yeova kwene wayatemwa. Baibo ikalanda ukuti Yeova: “Akawaka yamukamfwilwa na ana asyale.” (Masamu 146:9) Ndi Yeova watungilila indupwa umwaya umuvyazi wenga, zingatunguluka nupya zingaya ni nsansa!

a Ngi cakuti Umwina Klistu wacance wakwata indilwa pa mulandu nu kucita ulalelale, icilongano cisilola ukuti vino watacita vili sile ningo. Lelo ndi walapila, ya eluda kumwi na yauze amu cilongano yangamwazwa.

b Tusikulanda pali vino vikacitika ndi cakuti umwana asikusungwa ningo nu muvyazi. Napya ndi cakuti muvyazi muze akulanda nanti kucita vimwi pakuti ana yaleke ukumucindika, nanti limwi akulonda kuti ana yafume kuli mwemwe, cingazipa kulanda kuli ya cuza inu aangamwazwa, wakwe ya eluda aya umu cilongano, pakuti yamupandeko mano pali vino mungacita.

UZYE IVISINTE VII VINGAAZWA ULI . . . AVYAZI NA ANA AYA UMU NDUPWA UMWAYA UMUVYAZI WENGA UKUMALA INTAZI?

Yeova Leza “ali wino akasunga ana asyale, nu kuvwangila yamukamfwilwa.” —Masamu 68:5.

Pakuti mwaomba ningo ivintu, mulinzile ukulatantika ningo.—Mapinda 21:5.

Yeova aka-azwa avyazi pakuti yangasalapula ningo ana.—Mapinda 1:8.

Ya mukamfwilwa ya mano yakatwalilila ukuombesya nu kupepa lyonsi kuli Yeova. —1 Timoti 5:5, 10.

Nga tukwikako amano uku “ana asyale na yamukamfwilwa,” cikalangilila ukuti sweswe ya kapepa ya cumi.—Yakobo 1:27.

VINO ANA YANGACITA

Mwe yana, uzye mwasyala sile nu muvyazi wenga? Nga avino cili, uzye mungacita uli pakuti mwa-azwilizya umuvyazi wiyo? Ca nkoleelo, mufwile ukuya ni cumvwila. Ana yonsi, asi mulandu ni cimo, nupya asi mulandu yaye akazyana nanti alumendo, yalinzile ‘yasumba mano kuli vino nyina akuyasambizya.’ (Mapinda 1:8) Mwe yana, Yeova wamunena ukuti mulinzile ukuya ni cuvwila, nupya ndi mukucita vivyo, mulaya ni nsansa.—Mapinda 23:22; Efeso 6:1-3.

Mwaitandikilako ukwazwa, napya mwataizya. Mulumendo umwi uwi zina lyakuti Tony walanzile ati, “Ya mayo yakaomba umu cipatala, napya yunifomu ino yakazwala ikalondekwa ukuciisa. Fwandi nkayazwako ukuciisa. Nkacita vivyo pano nkalola ukuti cika-azwako sana ya mayo.” Mama umwi uwasyala na ana ukwaula isi walanzile ati: “Ilingi nkalola ukuti ndi nazukilwa, nanti ndi nawela pa ng’anda ala inuvwa uyi pali vimwi iviipe ivyali vyancitikila uku ncito, ali lino umwanane umukazyana akaombesya ukupekanya ivyakuti tulye amanguzi.”

Mwaiusya lyonsi ukuti ukucita vino umuvyazi akulanda kukazipa sana. Tuti limwi wawela ukufuma uku ncito ala watatonta sana, limwi cingamutalila ukutungulula ukupepa kwa lupwa. Ndi cakuti musikucita vino akulanda, mungaleka ukuti auvwe uyi kucila napo. Mwaezya ukuipekanya zuwa pakuti lino insita yafika iya kukolongana pamwi, imucita zuwa vivyo kwene. Mwapitulukilamo limwi umwi sambililo lino mumasambilila. Nga mukuya ni cumvwila, nu kulataizya, alino nu kuzumila ukucita vino umuvyazi akulanda, cilalenga umuvyazi wiyo ukumvwa ningo sana, alino ni cicindamisye i cakuti Leza alazanga.

    Impapulo Zya Cimambwe-Lungu (2009-2025)
    Fumini
    Ingilini
    • Cimambwe-Lungu
    • Tumiliniko Yamwi
    • Vino mukulonda ukucita
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Masunde pa Miomvezye
    • Kusunga Inkaama
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Ingilini
    Tumiliniko Yamwi