Ogasiti

Lolini ivisinka viili ivicindame umwi isamu lii: (1) Antu aasuma yakacula. (2) Yawe akamupususya uku ntazi zyonsi. Uzye Yeova akatupususya uli? Inzila yonga u kutwazwa ukumanya ukuti ivintu umu nsi ii vyatala. Nanti cakuti Yeova watulaya ukuti tulaya nu luzango lino tukumuombela, atatulaya ukuti tutalakwata intazi. (Eza. 66:14) Akatukomelezya ukwika mano pa vya ku nkoleelo lino tulaipakizya umi usuma amanda pe. (2 Kol. 4:​16-18) Lelo ndakai akatwazwa ukulamuombela cila wanda. I vyani vino tungasambilila uku yaomvi yakwe Yeova aacisinka aliko mpiti na ayako ndakai? Wakwe vino tumalola, swensi kwene tungakwata intazi iyaula ukwenekela. Lelo nga twataila Yeova, atatalatala atutazyele.—Masa. 55:22. w23.04 14-15 ¶3-4

Tungasambililako kuli Josefu na Maliya aitemiilwe ukuvwila uteeko na lino citangupile ukucita vivyo. (Luka 2:​1-6.) Lino inda ino Maliya wakweti yali umupipi ni myezi 9, uteeko wayanenyile ukucita icintu icitali icanguke. Agusto wafumizye isunde lyakuti antu yonsi yakalembesye uku musumba wa ku mwao. Josefu na Maliya yali nu kupita ulwendo lwa makilomita 150 ukufuma kuno ikalanga ukuya uku Yelusalemu nupya umuseo wapisile umu myamba. Ulendo uu utaali ningo sana kuli Maliya. Josefu afwile wasakamile sana pali Maliya na pa mwana uwali munda. Cali nu kuya uli ndi cakuti apaapa lino yali pa ulendo? Wali nu kuvyala Mesiya uwalavilwe. Uzye vii vyali nu kulenga yakane ukuvwila isunde lya uteeko? Josefu na Maliya yatalesile ivintu vii kuyalenga yatuvwila uteeko. Yeova wayapaazile pali vino yali ni cuvwila. Maliya wafisile umu Betelemu ukwaula intazi ili yonsi, avyala umwana umusuma, nupya wazwilizye ukufikilizya usesemo.—Mika 5:2. w23.10 8 ¶9; 9 ¶11-12

Mungacita uli ndi cakuti mukuvwa intete izya kwasukapo pa kulongana? Cingamwazwa sana ndi cakuti mukupekanya ningo. (Mapi. 21:5) Ndi cakuti mwapekanya ningo ukulongana, cilamwangukila ukuitemelwa ukwasukapo. Nupya, mwaipimpazya ivyasuko. (Mapi. 15:23; 17:27) Ndi cakuti mukwasuka ivyasuko iviipi, mutalauvwa sana intete. Nga mukwasuka ivyasuko iviipi umu mazwi inu, mulalangilila ukuti imumanya ningo ivyeo nupya imupekanya ukulongana. Nga ndi cakuti mwazana ukuti imwezya inzila zii zino twalandapo nomba ala mucili mukuvwa sana intete, mungacita uli? Mwasininkizya ukuti Yeova akataizya sana pali vino mukaezya na maka. (Luka 21:​1-4) Yeova asienekela ukuti twacita ivintu vino tutanga tukwanisye ukucita. (Filipi 4:5) Mwapanga ivya kucita, mwaimika uyo uwa kufikilizya vino mwapanga, nupya mwapepa pakuti mwateeka umwenzo. Limwi uyo uuwo, ungaya u wa kwasuka icasuko iciipi. w23.04 21 ¶6-8

Mutumwa Paulo watukolinye uku yasilika aatiyaipekanya ukulwa ulwi. Umusilika akalondekwa ukuya umuipekanye insita zyonsi. Vikwene a vino caya na kuli sweswe. Tukatwalilila ukuya aipekanye uku wanda wakwe Yeova lino tukuzwala ica kucinga icisao, kuli kuti utailo alino nu kuya nu kutemwa nu kuzwala icisote ci pusukilo. Ukuya ni miyeele ii kungatwazwa sana. Ica kucinga icisao cacingililanga umwenzo wa musilika. Utailo nu kutemwa vikacingilila umwenzo witu uwa unkolanya. Imiyele ii ikatwazwa ukuombela Leza nu kulondela Yesu. Utailo ukalenga tusininkizye ukuti Yeova alatulambula ndi cakuti twatwalilila ukumulonda nu mwenzo witu onsi. (Aeb. 11:6) Ulatwazwa ukutwalilila ukuya acisinka kuli Yesu intunguluzi itu na lino tukuzizimizya intazi. Tungakomya utailo witu ndi cakuti tukusambilila uku ina na ya nkazi aayako ndakai aatwalilila ukuya na ucisinka asi mulandu nu kuzunyiwa nanti intazi iya kuulizya impiya. Tungacimvya uwezyo uwa kutemwisya impiya ni vikwatwa nga tukukolanya yayo aangupazya umi nu kukolezya Uwene inkoleelo. w23.06 10 ¶8-9

Izwi lyakuti ukuikaanya likalozya mukuti umuntu umwi alinzile ukuombesya pakuti atacita icipe. Naswe kwene tukalondekwa ukuikaanya nanti cakuti umulimo uno tukuomba iutala nanti tusikulonda ukuuomba. Mwaiusya ukuti kuikaanya i miyele iikafuma uku mupasi wa muzilo, fwandi mwalenga Yeova ukumupeela umupasi wa muzilo pakuti mungaya ni miyele kwene ii icindame. (Luka 11:13; Gala. 5:​22, 23) Mutaalolela ukuti ivintu viye ningo. Umu nsi ii, tutalinzile ukulaelenganya ukuti ivintu vilaya ningo. Ndi cakuti tukulolela ukuti ivintu vikazipe, tutanga tufikilizye uyo. Tungatandika ukuvwa ukasu ndi cakuti uyo ukuloleka kwati uutale. Ndi cakuti avino cili kuli mwemwe, uzye mutanga mutandike ukufikilizya uyo uwo panono panono? Ndi cakuti uyo winu u kukwata imiyele imwi, uzye citanga cizipe ndi cakuti mwatandika ukulanga imiyele iyo umutuntu utunono? Ndi cakuti uyo winu u wa kumala ukubelenga Baibo yonsi, uzye citanga cizipe ndi cakuti mwatandika ukubelenga nanti sile a pa nsita inono? w23.05 29 ¶11-13

Ukufuma pano twayela umu manda aakusyalikizya, Yeova akaomvya iuvi lyakwe ukutupekanyizizya ivya kutwazwa muli ukapepa pakuti swensi kwene twatwalilila ukupita umu “Museo wakutungulula kuli Umuzilo (Eza. 35:8; 48:17; 60:17)Tungalanda sile ukuti ndi cakuti umwi wapingulapo ukutandika ukusambilila Baibo, ala umuntu wiyo wakwata isyuko ilya kutandika ukulapita umu “Museo wakutungulula kuli Umuzilo.” Yamwi yakapita sile intamfu inono umu museo uu nu kuleka ukupitamo. Yamwi yakalondesya ukutwalilila ukupita umu museo uu mpaka yakafike kuno wapeleela. Aekwi kuno wapeleela? Kuli yano yakwata upaalilo wa kwikala ukwi yulu, “Museo wakutungulula kuli Umuzilo” ukayatungulula kuli “paladaise wakwe Leza” uwayela ukwi yulu. (Kuso. 2:7) Nupya kuli yano yakwata upaalilo uwa kwikala pano nsi, umuseo uu ukalamba ukayatungulula uku kumalilika lino imyaka 1,000 ilasila umu kuteeka kwakwe Klistu. Ndi cakuti mukapita umu museo uu ukalamba, mutalinzile ukulaelenganya pa vintu vino mwasya uku cisila. Nupya mulinzile ukutwalilila ukupita umu museo uu mpaka nu mu nsi ipya. w23.05 17 ¶15; 19 ¶16-18

Mulalondesya ukuipeela kuli Yeova nga mukwelenganya pali vino akamucitila. (Masa. 116:​12-14) Baibo ikaama Yeova ukuti akapeela wa ca “upe consi icisuma nupya icimalilike.” (Yako. 1:17) Ni ca upe icacila upe onsi umwana wakwe uno watupeezile, kuli kuti Yesu. Elenganyini pali cii. Ilambo lyakwe Yesu lyalenga mukwate ucuza upalamisye sana na Yeova. Nupya mwakwata ni syuko ilya kwikala amanda pe. (1 Yoa. 4:9) Ukuipeela inzila yakulangililmo ukuti mukataizya pali vino Yeova walanga ukutemwa alino na pa mapalo yano mulapokelela.—Malan. 16:17; 2 Cor. 5:15. w24.03 5 ¶8

Ndi cakuti twalola iviipe ivikacitika umu nsi, tukayuvwa wakwe vino Loti wayuvwanga. Loti “uuvwanga sana uyi pa vicitwa vya winyi vino ya mpulamasunde yacitanga,” pano wamanyile ukuti Tata witu uwa kwi yulu wapata imiyele iipe. (2 Pet. 2:​7, 8) Ukuya na katiina alino nu kutemwa Leza kwalenzile ukuti Loti apate iviipe vino antu aliko mu manda yakwe yacitanga. Naswe kwene tukaikala umu nsi umwaya antu aatacindika amasunde yakwe Yeova aakalanda pa miyele iisuma. Nomba asi mulandu na vii, tungatwalilila ukuya ni miyele isuma ndi cakuti twatwalilila ukutemwa Leza alino nu kuya na katiina kasuma ku aliwe. (Mapi. 14:2) Yeova akatwazwa ukuya ni miyele isuma ukupitila muli vino akatukomelezya ivyaya umwi buku lya Mapinda. Aina Klistu yonsi, aonsi na anaci, acance kumwi sile na akote, yangaipakizya sana ndi cakuti yakusambilila uku vyeo ivyaya umwi buku lya Mapinda. Ndi cakuti tuli na katiina kuli Yeova, tulaya aacenjele pakuti tutacita ivintu ivingalenga tuyembuke. w23.06 20 ¶1-2; 21 ¶5

Limwi ya lupwa yakamukanya, nanti limwi mwapeela ivikwatwa vinu vyonsi uku kutungilila Uwene Wakwe Leza. (Mate. 6:33) Nga vino cili, mwaiusya ukuti Yeova akalola vino mukamuombela na ucisinka. (Aeb. 6:10) Mufwile mwasininkizya ukuti mazwi yano Yesu walanzile acumi akuti: “kusi nanti aumwi uwasya ing’anda nanti aina nanti ya kaci yakwe nanti nyina nanti isi nanti ana nanti ivyalo pa mulandu wane na pa mulandu wi lyasi lisuma, aatalapokelela ivingi ndakai ukucila pali vino wasya, kuli kuti mang’anda, aina, ya kaci yakwe, ya nyina, ana, ivyalo alino nu kucuziwa nupya nu ku nkoleelo alapokelela umi wa pe.” (Mako 10:​29, 30) Mu cumi amapaalo yano mwapokelela aingi ukuluta vino mwaomba.—Masa. 37:4. w24.03 9 ¶5

Lino Aina Klistu ikalanga umu Yudeya, mwizile imuya icipowe icipisye,. Amu cilongano ica mu Antioki yalangizye icikuuku uku ina na ya nkazi lino yayazwilizye muli vino yalondekwanga. “Yatumile uwazwilizyo uku ina aikalanga umu Yudeya, ukulingana na vino cila muntu wakweti.” (Mili. 11:​27-30) Nanti cakuti aina na ya nkazi ali umu Yudeya iikalanga umu ncende izya kutali, aina na ya nkazi amu cilongano ca mu Antioki yalondesyanga ukuyazwa. (1 Yoa. 3:​17, 18) Naswe kwene ndakai tungalanga ukuti twaya ni cikuuku lino aina na ya nkazi yaponelwa na mazanzo. Zuwa zuwa tukaipeelesya ukuyazwa ukupitila umu kuuzya ya eluda ndi cakuti tungazwilizyako, ukusangwilako uku mulimo uwa mu nsi yonsi, nanti kupepelako aina na ya nkazi atiyaponelwa na mazanzo. Nupya Aina na ya nkazi yangalondekwa uwazwilizyo pakuti yakwate vino yakulondekwa. Lino Umwene witu Klistu Yesu aliza umu kupingula antu, tukalonda ukuti akatuzane tukulanga icikuuku pakuti akatunene ukuti “pyanini Uwene.”—Mate. 25:​34-40. w23.07 4 ¶9-10; 6 ¶12

Yeova wamutumile ukwiza pano nsi uku kusimikila ‘uku yantu amu luko lwa ina Izlaeli aali wa mfwele iziponge.’ Lelo lino Yesu wasimikilanga walangilile ukuti atumiliile sile kuli vino Isi wamutumile. Apa nsita imwi, umwanaci ataali umwina Izlaeli wamupapasile ukuti apozye umwanakwe ‘uwacuziwanga sana ni ciwa.’ Yesu wacisile vino umwanaci wamunenyile nupya wapozizye umwanakwe. (Mate. 15:​21-28) Elenganyini pa cilangililo na cuze. Lino Yesu wacitandika sile umulimo uwa kusimikila, walanzile ukuti: “Wensi uwankana . . . , nani kwene ndamukana.” (Mate. 10:33) Nomba uzye Yesu wakanyile Petulo uwamukanyile imiku itatu? Awe foo. Yesu wisile sana mano uku utailo uno Petulo wakweti alino na kuli vino walapiile. Lino Yesu watuutulwilwe, walolekiile kuli Petulo nupya walangilile ukuti wamwelezile nu kuti wali acili wamutemwa. (Luka 24:​33, 34) Yeova Leza na Yesu Klistu yakalangilila ukuti yasiumilila sile pali vino yakwelenganya. Nomba nga swemo? Yeova akalonda ukuti naswe kwene tutaumilila sile pali vino tukwelenganya. w23.07 21 ¶6-7

Uzye tungazwa uli antu aakatwisika ukuti Leza atalafikilizya ulayo wakwe uwakuleta Paladaise ukusininkizya ukuti alaufikilizya? Ica kutandikilapo, Yeova umwineco u walaya ulayo uu. Ibuku lya Kusokolola lyalanda ukuti: “Uwikala pa cilimba ca wene walanzile ati: ‘Lolini! Nkupanga ivintu vyonsi ukuya ivipya.’” Wakwata mano, amaka, nupya akalondesya ukufikilizya ukulonda kwakwe. Cakwe ciili, Yeova wamanya ukuti vino walanzile vilacitika cakuti walanzile ulayo uu kwati wafikiliziwa mpiti. Walanzile ukuti: “Mazwi yaa aacisinka nupya acumi. . . . Ivifikiliziwa!” Cakwe citatu, Yeova ndi cakuti watandika cimwi, akasininkizya ukuti wamalilila wakwe vino walanda ukuti a “Aufa nupya Omega.” (Kuso. 21:6) Yeova alalenga tusininkizye ukuti Satana uwa ufi. Umwi nga walanda ukuti, “Ivintu vii vyazipisya vitanga vicitike,” mungamubelengela nu kumulondolwela Kusokolola 21:​5, 6. Mwalangilila antu vino Yeova wapeela usininkizyo wakuti alafikilizya vino walaya.—Eza. 65:16. w23.11 7 ¶18-19

Yeova walavile ulayo uu kuli Abulahamu wali ni myaka 75 ala atatala wakwata umwana. Uzye Abulahamu waweniko kuno ulayo uu wafikiliziwe? Ataweniko kuno ulayo uu onsi ukufikiliziwa. Pa cisila cakulamba Uluzi Lwa Yufuleti nu kuloleela pa myaka 25, Abulahamu waweniko lino Isaki wavilwe, nupya pa cisila ca myaka 60, waweniko lino aizikulu yakwe, Esau na Yakobo yavilwe. (Aeb. 6:15) Nomba Abulahamu ataweniko kuno amu lupwa lwakwe izile iyaya uluko ulukalamba nu kupyana Impanga ya Ulayo. Nomba umonsi wii uwa cisinka waipakizye ucuza usuma na Kaumba wakwe. (Yako. 2:23) Nupya lino Abulahamu alatuutululwa, aluvwa ningo ukumanya ukuti utailo wakwe na vino wateekile vyalenzile antu aingi pano nsi ukupaalwa! (Utan. 22:18) I vyani vino tukusambililako? Naswe kwene limwi tutanga tulole kuno malayo yonsi yano Yeova watulaya yakufikiliziwa. Lelo nga twatwalilila ukuya ateekele wakwe Abulahamu, tungasininkizya ukuti Yeova alatulambula ndakai alino nu mu nsi ipya ino watulaya.—Mako 10:​29, 30. w23.08 24 ¶14

Lino Umwene Uziya wali umwance, wali u muicefye. Wasambilile “ukutiina Leza.” Nupya Yeova wamupaazile apa myaka 68. (2 Mila. 26:​1-4) Uziya wacimvizye alwani ya Ina Izlaeli aingi nupya wasininkizye ukuti umusumba wa Yelusalemu wacingililwa ningo. (2 Mila. 26:​6-15) Uziya wali ni nsansa pali vyonsi vino Leza wamwazwile ukucita. (Kasa. 3:​12, 13) Umwene Uziya welizye ukunena antu ivyakucita. Limwi cii camulenzile ukulaelenganya ukuti angacita ivili vyonsi vino akulonda. Uwanda umwi Uziya wingile umwi tempele nupya osile ubani pa ulambo, icintu cino aene yatazumiliziwe ukucita. (2 Mila. 26:​16-18) Lino Simapepo Mukalamba Azaliya wezizye ukumulungika, Uziya wasosile sana. Uziya atatwalilile ukuya uwa cisinka kuli Yeova nupya wamulwalike tembwe. (2 Mila. 26:​19-21) Uziya atwalilila ukuya umuicefye, ivintu umu umi wakwe nga vitasenwike. w23.09 10 ¶9-10

Mutumwa petulo watwalilile ukulwisyanya nu utonte na lino wizile aya Umwina Klistu umupakwe. Umu 36 C.E., Petulo akuno wali lino Koneli aatali umuzembululwe wapasilwe nu mupasi wa muzilo, cii calangilile ukuti “Leza atakwata kapaatulula” nupya na aatali Ayuda yali nu kuya umu cilongano ca Ina Klistu. (Mili. 10:​34, 44, 45) Pa cisila cakwe vii, Petulo watandike ukulila pamwi na aatali Ayuda, icintu cino atacitanga uku cisila. Lelo Aina Klistu Ayuda yamwi yayuvwanga ukuti Ayuda yatanga yalile pamwi na asi Ayuda. Lino yamwi aelenganyanga vivyo yaile uku Antioki, Petulo watile ukulila pamwi na ina aatali Ayuda pakuti limwi atasosya Aina Klistu Ayuda. Umutumwa Paulo waweni vino Petulo wacisile nupya wamukalipile apa yantu. (Gala. 2:​13, 14) Asi mulandu ni vyacitiike, Petulo atatoovwike w23.09 22 ¶8

Ndi cakuti mukuiceeceta ningo mungazana ukuti limwi kuli muno mulinzile ukuzifya, lelo mutalinzile ukutoovoka. “Umwene waya ni cikuuku,” nupya alamwazwa. (1 Pet. 2:3) Petulo walanzile ukuti “Leza . . . alamalilila ukumusambilizya. Alakomya utailo winu, alamupeela maka, nupya alamutungilila.” Petulo wayuvwanga ukuti atalinzile ukuya pamwi nu Mwana wakwe Leza. (Luka 5:8) Lelo vino Yeova na Yesu yamwazwile, vyalenzile Petulo atwalilile ukuya umulondezi uwa cisinka wakwe Klistu. Nupya Petulo wizile azumiliziwa ukwingila umu “Wene wa manda pe uwa Mwene nupya Kapususya witu Yesu Klistu.” (2 Pet. 1:11) Cii cali icilambu icisuma sana. Ndi cakuti mutatoovwike wakwe Petulo nu kuleka Yeova amusambilizya, namwe kwene mulapokelela icilambu ca umi wa pe. Nupya “mulaya ni nsansa lino mulapusuka pa mulandu nu utailo winu.”—1 Pet. 1:9. w23.09 31 ¶16-17

Itenti lya kupepelapo lyakweti sile umusolo onga uno yazingulwisyeko maketani nupya ali pano ya simapepo yaombelanga imilimo yao. Pa musolo pali ulambo wakwe koopa ukalamba uwa kocelapo malambo, nupya pali na beseni wakwe koopa umwali manzi yano ya simapepo yafulalanga lino yatatala yatandika ukuomba imilimo yao iya muzilo. (Kufu. 30:​17-20; 40:​6-8) Ndakai, aina yakwe Klistu apakwe yakatwalilila ukuomba na ucisinka pano nsi umu musolo wa mukasi umwi tempele ilya unkolanya. Beseni wakwe koopa umwali manzi, akayiusyako icintu icicindame, wakwe vino caya uku Ina Klistu yonsi, ukuti yalinzile ukutwalilila ukuya ni miyele isuma. Aekwi lyene kuno “iumba ilikalamba,” likaombela Yeova? Umutumwa Yoani wayaweni iimilila pa “nkoleelo ya cilimba cakwe Leza, nupya yakamuombela umusanya nu usiku umwi tempele lyakwe.” Amwi iumba ilikalamba yakacita vii pano nsi umu musolo wa panzi umwi tempele lya unkolanya. (Kuso. 7:​9, 13-15) Umu cumi tukataizya sana api syuko lino Yeova watupeela ilya kumuombela umwi tempele lyakwe ilya unkolanya. w23.10 28 ¶15-16

Inzila yonga ino Yeova akatupeelelamo amaka u kupitila muli ya eluda. (Eza. 32:​1, 2) Fwandi ndi cakuti twasakamikwa, twanena ya eluda vino tukuyuvwa. Nupya tulinzile ukupokeelela ukwazwa ukukafuma kuli aliyo. Yeova angamikomya ukupitila muli ya eluda. Amalayo aya muli Baibo akalanda pa upaalilo wa kwikala ukwi yulu, nanti upaalilo wa kwikala umu paladaise isuma pano nsi amanda pe. yakatukomelezya ukutwalilila ukuzizimizya intazi, ukusimikila ilyasi lisuma, alino nu kuombako imilimo ipusanepusane umu cilongano. (1 Tesa. 1:3) Upaalilo kwene uu u wazwile umutumwa Paulo ukuzizimizya intazi. ‘Watitikiziwanga,’ ‘ukupeziwa amano,’ ‘ukucuziwa,’ nu ‘kutamwa pansi. Umi wakwe wali sana umu uzanzo. (2 Kol. 4:​8-10) Paulo wisile amano kuli vino vyali nu kucitika uku nkoleelo. (2 Kol. 4:​6-18) Paulo welenganyanga sana pa upaalilo uno wakweti, na cii calenzile ukuti ‘umukasi azipilako sile cila wanda’ asi mulandu ni ntazi zino wakwatanga.” w23.10 15-16 ¶14-17

Lino umukupepa mwaelenganya ndi cakuti insita itilinga iyakuti Yeova asuke ipepo linu. Insita zimwi tungalola kwati Yeova alinzile ukwasuka ipepo litu papo kwene sile. Lelo Yeova wamanya insita isuma iyakwasukilapo amapepo itu. (Aeb. 4:16) Ndi cakuti tutapokelile vino twalenga papo kwene, tungatandika ukwelenganya ukuti Yeova watakana ukwasuka ipepo litu. Nomba limwi ala insita iyakuti atucitile vino tukulonda itatala yafika. Wakwe mwina uwacance uwapepanga kuli Yeova ukuti amupozye ulwale uwipisye, lelo atapozile. Ndi cakuti Yeova apozya umwina wii umu cizungusyo, Satana nga watandike ukulanda ukuti umwina wii watwalilile ukuombela Yeova pa mulandu wakuti Yeova wamupozizye. (Yobo 1:​9-11; 2:4) Ukulunda pali cii, Yeova wikako insita ilinge lino alafumyapo ukulwala konsi. (Eza. 33:24; Kuso. 21:​3, 4) Pali ino nsita tutalinzile ukulaelenganya ukuti Yeova angatupozya umu cizungusyo. Fwandi umwina wii walondekwanga ukulenga amaka nu mutende wa mumelenganyo ukufuma kuli Yeova pakuti atwalilile ukuzizimizya lino akulwala alino nu kutwalilila ukuombela Yeova na ucisinka. w23.11 24 ¶13

Samusoni waluvyanyizye sana, lelo atatoovwike. Walonzile inzila iyakucimvizyamo Aina Filisti, nupya ukwene ali mulimo uno Yeova wamupeeziile. (Yakapi. 16:​28-30) Samusoni wapapasile Yeova ukuti: “Leka ndandule uku Ina Filisti.” Leza wa cumi waswike ipepo lyakwe Samusoni nu kumupeela amaka nupya. Cii calenzile ukuti Samusoni akome Aina Filisti aingi ukucila pa kutandika. Nanti cakuti Samusoni wacuzile sana pa mulandu nu kukanapingula ningo, atatile ukwezya ukucita ukulonda kwake Yeova. Nanti cakuti twaluvyanya nupya twasundwa nanti twapokwa imilimo, tutalinzile ukutoovoka. Mwaiusya ukuti Yeova waiteyanya ukutwelela. (Masa. 103:​8, 9) Asi mulandu na vino tukaluvyanya, Yeova angatupeela amaka akucita ukulonda kwakwe, wawe vino wacisile kuli Samusoni. w23.09 6 ¶15-16

Ukuzizimizya u kukalenga Yeova atutemwe. Cii cisikupiliula ukuti Yeova akatemwa lino muli ni intazi. Nomba akauvwa ningo pa mulandu wakuti mukatwalilila ukuzizimizya na ucisinka. Cikatukomelezya sana ukumanya ukuti Yeova akauvwa ningo pali vino tukazizimizya. (Masa. 5:12) Mwaiusya ukuti Abulahamu wakweti intazi izingi lelo watwilile ukuzizimizya na ucisinka nupya Yeova wamutemilwe. Yeova wamile Abulahamu ukuti acuza wakwe nupya wamuweni ukuti umulungami. (Utan. 15:6; Loma 4:​13, 22.) Vikwene avino caya na kuli sweswe. Ukutemwa kwakwe Yeova kutasintilila pa milimo uwingi ino tukaomba umwi iuvi nanti ino tukaipakizya ukuomba. Yeova akatwalilila ukututemwa nga tukuzizimizya intazi na ucisinka. Nupya asi mulandu ni myaka ino tukweti, ivikutucitikila umu umi, nanti vino tungakwanisya ukuomba, swensi kwene tungakwanisya ukuzizimizya. Uzye umukwata intazi zino mukuzizimizya na ucisika? Nga avino cili, mwaiusya ukuti mukulenga Leza ukuya ni nsansa. Ukumanya ukuti Leza watutemwa kulalenga tutwalilile ukuzizimizya. Nupya kulatwazwa ukukomya upaalilo witu. w23.12 11 ¶13-14

Umwina Klistu wensi alinzile ukumanya ivya kulanzyanya ningo na antu. Cii cikupiliula ukuti alinzile ukukutikisya nu kuvwikisya vino umwi akwelenganya nu kuyuvwa. (Mapi. 20:5) Alinzile ukumanya vino izwi lya muntu likuvwika, vino akucita pa manso, na vino akuomvya umwili. Pakuti mucite vii mulinzile ukulazanwa pamwi na yauze. Ndi cakuti ilingi mukaomvya maimeo, mameseji, ni inzila zyuze izya pa intaneti lino mukulanzyanya na antu, cilamutalila ukulalanzyanya ningo na yauze lino muli pamwi nayo. Fwandi mwaezya ukulonda inzila izyakulanzyanyizizyamo na antu ala muli pamwi nayo. (2 Yoa. 12) Umwina uwakula muli ukapepa akamanya ni vyakuisakamala umwineco nu kusakamala ulupwa lwakwe. (1 Tim. 5:8) Cazipa ukumanya imilimo ingamwazwa ukuzana incito. (Mili. 18:​2, 3; 20:34; Efes. 4:28) Antu yalalola ukuti mwika mano uku milimo inu ndi cakuti mukuombesya nu kumala imilimo ino mwapeelwa. Nga mukucita vivyo mulazana incito nupya mulaomba ningo incito iyo. w23.12 27 ¶12-13

Baibo nga yalanda pa “wanda wakwe Yeova,” ikalozya pa nsita ino Yeova alonona alwani yakwe nu kupususya antu yakwe. Mpiti, Yeova wapingwile inko zimwi. (Eza. 13:​1, 6; Ezek. 13:5; Zefa. 1:8) Mu manda itu, “uwanda wakwe Yeova” ulatandika lino mauteeko yalonona Babiloni Mukalamba alino lyene inkondo ya Amagedoni ilatandika. Pakuti tukapusuke pa “wanda” uu, tulinzile ukuipekanya likwene. Yesu wasambilizye ukuti tutalinzile sile ukulaloleela “ucuzi ukalamba” lelo tulinzile nu ‘kuiteyanya. (Mate. 24:21; Luka 12:40) Muli kalata wa kutandikilapo wino Paulo walembiile Aina Tesalonika, waomvizye ivilangililo ivingi pakuti aazwe Aina Klistu ukuipekanya ku wanda wakwe Yeova uwa upinguzi. Paulo wamanyile ukuti uwanda wakwe Yeova utaali nu kwiza pa nsita kwene iya. (2 Tesa. 2:​1-3) Nanti ciye vivyo, Paulo wakomelizye aina na ya nkazi ukuipekanya uku wanda uwa kwati sile umaiza pa nsita kwene iya, nupya naswe kwene avino tulinzile ukucita. w23.06 8 ¶1-2

Uku kusila kwakwe ya 1970, umu Tokyo uku Japan mwali icikuulwa icatalimfile sana ukucila ivikuulwa vyonsi. Antu yasakamalanga ndi cakuti icikuulwa cii cali nu kutwalilila ukuyako ndi cakuti umu musumba uwa mwacitika icilundumusi. Uzye yakakuula ya cikuulwa cii yacisile uli pakuti cikatwalilile ukuyako ndi cakuti kwacitika icilundumusi? Ya kakuula yakuuzile icikuulwa cii ukuya icikome nupya yacikuuzile umu nzila ya kuti nanti cakuti icilundumusi catekanya umusili citanga cipone. Aina Klistu yaya wa cikuulwa cii. U mu nzila ci? Umwina Klistu alinzile ukuya umusipe nupya alinzile ukuya umuiteyanye ukusenuka. Alinzile ukuya umukome nupya aasitenta lino cikulondekwa ukulondela masunde yakwe YeovaAlinzile “ukuya uwa cuvwila” nupya aasikana ukulondela masunde. Nupya pa nsita ili imwi kwene, alinzile ukuya umuntu “asiumilila pali vino akwelenganya” ndi cakuti calondekwa ukusenuka. (Yako. 3:17) Umwina Klistu uwaya ni miyele yii asiumilila sile pa cintu conga nanti ukuzumila ivili vyonsi. w23.07 14 ¶1-2

Yesu walondekwanga ukucimvya matunko aafumanga kuli Satana aali nu kumulenga ukukanatwalilila ukuya uwa cisinka kuli Leza. (Mate. 4:​1-11) Satana walondanga Yesu ukuyembuka pakuti Yesu atapeela ilambo. Lino Yesu waombanga umulimo wa kusimikila, wazizimizye intazi na zyuze. Yamucuzyanga nupya yalondanga nu kumukoma. (Luka 4:​28, 29; 13:31) Waombanga na antu ataali amalilike. (Mako 9:​33, 34) Lino wali mupipi nu kufwa, yamucuzyanga nu kumuma. Nupya yamuzewanyizye nu kumukoma wa cipondo. (Aeb. 12:​1-3) Lino wali umupipi nu kufwa, wazizimizye intazi zyonsi zino wakweti ukwaula ukuti Yeova amucingilile.—Mate. 27:46. Umu cumi Yesu wacuzile sana pakuti atufwile. Nga twelenganya pali vino Yesu waipeelisye ukwizatufwila, tukamutemelwako sana. w24.01 10-11 ¶7-9

Kuteeka umwenzo kukatwazwa ukuya na ucuza usuma na yauze. Kukatwazwa ukukutikisya lino yauze yakulanda. (Yako. 1:19) Kuteeka umwenzo kukatwazwa ukuya pa mutende na yauze. Kukatwazwa ukukanacita ivintu zuwa zuwa nu kulanda mazwi aipe lino iitusakamikwa. Nupya ukuteeka umwenzo kukatwazwa ukukanasoka zuwa ndi cakuti yamwi yatusosya. Ukucila ukuswilizya uyi pa uyi, tulatwalilila “kuteekelelana nu kuitemelwa ukwelelana.” (Kolo. 3:​12, 13) Nupya ukuteeka umwenzo kungatwazwa ukulapingula ningo pa vintu. Ukucila ukuzukuwa ukupingula pa vintu, tulalonda insita iyakulondelezya pali vino tukulonda ukupingulapo nu kupingulapo ningo. Wakwe, ndi cakuti tukulonda incito. Lelo ndi cakuti tuli ateekele, tulalola vino incito iyo ilalenga ulupwa lwitu na ucuza witu na Yeova ukuya. Nga tukuteeka umwenzo, tulapingula ningo pa vintu. w23.08 22 ¶8-9

Insita zimwi, mungauvwa ukutoovoka pa mulandu wakuti ala mukulwisyanya nu luyembu. Nomba, ukwelenganya pali vino mwalavile Yeova lino mwaipeezile kuli aliwe kulamwazwa ukuya akome lino mwakwata uwezyo. Umu nzila cii? Nga mwaipeela kuli Yeova ala mwaikana mweineco. Cii cikupiliula ukukana cita ivilondwa vya mwili alino ni miyele iipe ingasosya Yeova. (Mate. 16:24.) Lino mweziwa mutalalondekwa ukusakamala pali vino mumacita. Pano ala mwasoolola mpiti vino mulinzile ukucita kuli kuti ukutwalilila ukuya acisinka kuli Yeova. Mulatwalilila ukulondesya ukuzanzya Yeova. Mu nzila yuze tungati mulaya wakwe Yobo. Nanti cakuti wakweti intazi izingi, walanzile ati “ntalatala inte ukuvwanga ukuti nene muntu umwi uwakaele!”—Yobo 27:5. w24.03 9 ¶6-7

Yeova, “Leza uwaya nu kutemwa,” waya naswe. (2 Kol. 13:11) Watwikako mano swensi wenga na wenga. Twasininkizya ukuti “kutemwa kwakwe ukwa pe” kwaya naswe. (Masa. 32:10) Ukwelenganya sana pali vino akatulanga ukutemwa, kulalenga twamulola ukuti uwa cumi cumi nupya tulapalama sana kuli aliwe. Tungapepa kuli aliwe ukwaula intete nu kumunena vino tukulonda. Tungamunena vyonsi ivikutusakamika, pano twasininkizya ukuti akatuvwikisya nupya akalondesya ukutwazwa. (Masa. 145:​18, 19) Wakwe viivi kwene vino tukapalama uku moto lino ikuzuka, ali vino nu kutemwa kwakwe Yeova kukatupalamika kuli aliwe. Yeova wakwatisya ukutemwa ni cikuuku. Fwandi mwaya ni nsansa pano Yeova wamitemwa. Acino lekini naswe twamunena ukuti: ‘Nakutemwa Yeova.’—Masa. 116:1. w24.01 31 ¶19-20

Yesu atanenanga sile antu ukuti izina lyakwe Leza a Yeova. A Yuda yano Yesu wasambilizyanga yamanyile mpiti izina lyakwe Leza. Nomba pa mulandu wakuti Yesu waya umupiipi sana na Yeova wayalondolwelanga ningo sana. (Yoa. 1:​17, 18) Wakwe malembo yakalondolola ukuti Yeova wakwata uluse ni cikuuku. (Kufu. 34:​5-7) Yesu wazwile antu ukuvwikisya lino walanzile pa cilangililo ca mwana umuponge alino na isi. Nga twabelenga pali vino isi wasimwilile umwana ala “acili apatali,” na vino wamuvwilile uluse, nu kumwelela nu mwenzo onsi, tukalola vino Yeova waya nu luse alino nu kutemwa. (Luka 15:​11-32) Yesu walondolwile isi vi vikwene vino waya. w24.02 10 ¶8-9

Yeova akalenga umuntu aali ni ntazi ukuvwa ningo nu kuteekeziwa. Tungakolanya uli Yeova lino tukuvwila yauze uluse nu kuyateekezya? Inzila yonga ino tungacitilamo vivyo, u kukwata imiyele ingatwazwa ukulauvwila yauze uluse nu kuyateekezya. I miyele ci imwi iyo kwene? I vyani ivingatwazwa ukutwalilila ukutemwana nu kuteekezyanya cila wanda? (1 Tesa. 4:18) Tulinzile ukukwata imiyele wakwe ukulangulukilana, kutemwana wa ina, ni cikuuku. (Kolose 3:12; 1 Petulo 3:8) Uzye imiyele ii ingatwazwa uli? Ndi cakuti tukuvwila ana itu uluse nu kuikako sana mano, tulalondesya ukuyateekezya lino yakucula. Wakwe vino Yesu walanzile, “umuntu akalanda ivyaya umu mwenzo wakwe. Umuntu umusuma akalanda ivisuma pano i vyazuula umu mwenzo wakwe.” (Mate. 12:​34, 35) Ukuteekezya aina na ya nkazi aakulondekwa ukuteekeziwa i nzila isuma sana ino tungalangilamo vino twayatemwa. w23.11 10 ¶10-11

Tulinzile ukulenga uwazwilizyo pakuti tuvwikisye masesemo amuli Baibo. Katulangilile. Elenganyini ukuti mukuya uku ncende ino mutamanya ningo nomba cuza winu wene amanyile ningo sana incende iyo. Watamanya pano mwafika nupya watamanya na kuno umuseo ukuya. Ukwaula ukutwisika munguvwa ningo ukupitila capamwi na cuza winu. Vikwene avino caya na kuli Yeova, waya wakwe cuza witu uwamanya ningo kuno tukuya nupya wamanya ningo ivili nu kutucitikila uku nkoleelo. Fwandi pakuti tuvwikisye amasesemo amuli Baibo, tulinzile ukulenga uwazwilizyo ukufuma kuli Yeova. (Dan. 2:28; 2 Pet. 1:​19, 20) Wakwe vino umuvyazi umusuma waya, Yeova nawe akalonda ana yakwe yakaye ni nsansa uku nkoleelo. (Yele. 29:11) Lelo Yeova wene wapusanako nu muvyazi, pano Yeova wene nga wasoowela ivilacitika uku nkoleelo ala vilafikiliziwa. Yeova waomvizye aonsi ukulemba amasesemo muli Baibo pakuti tumanyile limwi ivintu ivicindame lino vitatala vyacitika.—Eza. 46:10. w23.08 8 ¶3-4