Yeova Ali Wino ‘Tukasansamukilamo Sana’

1-2. (a) Uzye intazi zikalenga antu yayuvwa uli? (b) I vyani vino tumasambilila umu cipande cii?

ANTU aingi ndakai yakacita ivintu ivingi pakuti sile yaye ni nsansa. Nanti cakuti yakacita ivintu ivingi, yasiya ni nsansa. Antu aingi yaya nu ulanda nupya yakaelenganya ukuti ivintu vitalatala viyazipilepo. Vikwene ali vino na antu yakwe Yeova yamwi yakayuvwa. Pa mulandu wakuti tukwikala umu “manda akushalikizya,” tungakwata intazi izingalenga twasakamala sana.—2 Tim. 3:1.

² Umu cipande cii, tumasambilila pa vintu ivikalenga tutaya ni nsansa na pali vino tungacita pakuti tuye ni nsansa nupya. Lelo inkoleelo katulande pa vikalenga twaya ni nsansa zya cumi cumi.

IVIKALENGA TWAYA NI NSANSA ZYA CUMI CUMI

3. Uzye vino Yeova waumba vikatusambilizya vyani pali aliwe? (Loliniko ni vikope.)

³ Yeova lyonsi waya ni nsansa. Nupya akalonda ukuti naswe kwene twaya ni nsansa. Ali mulandu uno wapangiile ivintu ivingi ivikalenga twaya ni nsansa. Wakwe tukaya ni nsansa ukulola makala apusanepusane ni vinyama alino nu kuipakizya ivyakulya ivisuma. Umu cumi Yeova watutemwa, ali mulandu uno akalonda ukuti twaipakizya umi.

Akana ka nzovu: Image © Romi Gamit/Shutterstock; twana twakwe pengwini: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; twana twa mbuzi: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; ya dofini yaili: georgeclerk/E+ via Getty Images

4. (a) Uzye Yeova angatwalilila uli ukuya ni nsansa asi mulandu nu kucula ukukacitika umu nsi? (b) Upe ci uno Yeova watupeela? (Masamu 16:11)

⁴ Nanti Yeova a “Leza wa nsansa,” wamanya intazi zino tukakwata nu ucuzi uwaya umu nsi yii. (1 Tim. 1:11) Lelo ivikacitika umu nsi vitalenga ukuti ate ukuya ni nsansa. Wamanya ukuti ukucula kuno tukacula ukwa pa kasita sile, nupya wikako uwanda uno alafumyapo intazi zyonsi. Nupya watwalilila ukuzizimizya ukufikila lino alafumyapo ukucuziwa amanda pe. Lelo pali ino nsita, Yeova akamanya intazi zino tukakwata nupya akalonda ukutwazwa. Akatwazwa uli? Inzila yonga ino akatwazwilamo, u kutupeela upe uwa kuya ni nsansa. (Belengini Masamu 16:11.) Lekini tulole vino ukumanya Yeova kwalenzile Yesu aye ni nsansa.

5-6. U mulandu ci uno Yesu wayela ni nsansa?

⁵ Ukulunda pali Yeova, na Yesu kwene waya ni nsansa. U mulandu ci? Katulande pa milandu iili. (1) ‘Waumbwa umu cata cakwe Leza aasiloleka’ nupya wakwata imiyele ino Isi wakwata. (Kolo. 1:15) (2) Yesu wikazile na Isi pa nsita iitali ukucila umuntu ali wensi.

⁶ Yesu akaya ni nsansa pano akacita vyonsi vino Yeova akamunena ukucita. (Mapi. 8:​30, 31; Yoa. 8:29) Yeova wamutemwa sana pa mulandu wakuti waya na ucisinka.—Mate. 3:17.

7. Uzye tungacita uli pakuti tuye ni nsansa izya cumi?

⁷ Naswe kwene tungaya ni nsansa zya cumi ndi cakuti twatwalilila ukupalama kuli Yeova. Nupya ndi cakuti tukukwata insita ikulu iya kusambilila pali vino akaelenganya nu kuyuvwa, tulamukolanya nupya tulaya sana ni nsansa. Nupya tulaya ni nsansa lino tukucita ukulonda kwakwe, nu kumanya ukuti tukucita ivya kumuzanzya.a (Masa. 33:12) Nga ndi cakuti insita zimwi tukuyuvwa ukuti tusi ni nsansa nanti nga twatwalilila ukuyuvwa vivyo? Uzye cii ala cikupiliula ukuti Yeova watata ukumutemwa? Awe foo. Tutamalilika, fwandi insita zimwi tukauvwa ukuwaika, ulanda, nupya tukasakamala. Nupya Yeova wamanya vii. (Masa. 103:14) Lekini lyene tulande pa vintu ivingalenga tute ukuya ni nsansa na pali vino tungacita pakuti tuye ni nsansa nupya.

MWACENJELA UKU VINTU IVINGALENGA MUTAYA NI NSANSA

8. I vyani ivingatucitikila ndi cakuti twakwata intazi?

⁸ Ndi cakuti twakwata intazi. Limwi mukucuziwa pa mulandu na mazanzo aakuiponela, ukuulizya impiya, ukulwala, nanti ukote. Intazi zingalenga twauvwa sana uyi, sana sana ndi cakuti pasi vino tungacita pakuti tumale intazi zizyo. Baibo ikalanda ukuti “umwenzo wa ulanda ukalenga umuntu ukutoovoka.” (Mapi. 15:13) Umwina Babis, eluda uwafwililwe umwina wakwe na avyazi yakwe yonsi yoili umu myaka sile 4, walanzile ati: “Nayuvwile ukuti nali nenga nu kuti pataali vino nali nu kucita. Insita zimwi nuvwanga sana ulanda pano nanti cakuti nalondanga ukuya pamwi na avyazi yane alino nu mwinane lino yatatala yafwa, nafilwanga.” Vikwene ali vino naswe intazi zingalenga twayuvwa atonte nu kutoovoka.

9. I cani icingatwazwa ukuya ni nsansa nupya? (Yelemiya 29:​4-7, 10)

⁹ I cani icingatwazwa ukuya ni nsansa nupya? Tungaya ni nsansa ndi cakuti tusikwika sana mano uku vintu vino tutanga tusenule alino nu kulataizya pali vino tukweti. Antu amu nsi yakaelenganya ukuti tungaya sile ni nsansa mu umi ndi cakuti ivintu vyonsi vili ningo. Lelo vino yakaelenganya asi vya cumi. Wakwe, Yeova wanenyile antu yano yasenzile uku Babiloni ukuti yaombesha nu kuipakizya umi uku Babiloni. (Belengini Yelemiya 29:​4-7, 10.) I vyani vino tungasambililako? Mwaezya ukulola ivintu ivisuma ivikumucitikila nu kuipakizya ivintu vivyo asi mulandu ni ntazi zino imukwata. Mwaiusha ukuti Yeova alatwalilila ukumwazwa. (Masa. 63:7; 146:5) Ya Effie yakataizya pali vino Yeova wayazwile. Yali umu uzanzo uwalenzile yate ukupita. Lelo yatiile: “Yeova, ya lupwa alino na ina na ya nkazi umu cilongano yangazwile nu kunkomelezya. Nkalonda ukuyalanga ukuti nkataizya pali vino yakancitila, fwandi nkaezya na maka ukuya ni nsansa.”

10. U mulandu ci uno tungayela ni nsansa nanti cakuti tuli ni ntazi?

¹⁰ Tungaya ni nsansa asi mulandu ivintu visi ukulingana na vino tukwenekela kuli sweswe nanti kuli ya lupwa lwitu.b (Masa. 126:5) U mulandu ci? Pano insansa zitu zitasintilila pali vino ivintu vili. Nkazi Maria, painiya walanzile ati: “Ndi cakuti uli ni nsansa lino uli ni ntazi, cisipiliula ukuti utisile mano kuli vino ukuyuvwa. Lelo cikapiliula ukuti utilileko kuli vino Yeova walaya. Tata witu alatwalilila ukutwazwa ukuya ni nsansa.” Mwaiusha ukuti nanti intazi zingatala uli, italatwalilila. Likwene sile Yeova washa afumyepo ivintu vyonsi ivikalenga twacula nu kuya nu ulanda.

11. Uzye ivyacitikile umutumwa Paulo vyamukomelezya uli?

¹¹ Insita zimwi tungaelenganya ukuti itukwata intazi pa mulandu wakuti Yeova watata ukututemwa. Ndi cakuti tukuyuvwa vivyo, tulinzile ukwelenganya pa yaomvi yakwe Yeova aakweti intazi izikolineko na zino tukweti. Elenganyini pali vino vyacitikile umutumwa Paulo. Yesu umwineco u wamusoolwile ukusimikila icumi “uku yantu amu nko na kuli ya mwene alino nu ku yana yakwe Izlaeli.” (Mili. 9:15) Yesu wamupeezile umulimo ucindame. Nomba Paulo wakwatanga intazi. (2 Kol. 11:​23-27) Uzye intazi zino Paulo wakwatanga zyalangililanga ukuti Yeova watiile ukumutemwa? Awe foo. Lelo vino watwalilile ukuzizimizya vyalangililanga ukuti Yeova wamwazwanga. (Loma 5:​3-5) Lyene elenganyini pa ntazi zino mukweti. Namwe kwene mwatwalilila ukuzizimizya intazi zinu na ucisinka. Fwandi mungasininkizya ukuti Yeova wamutemwa.

12. I vyani ivingacitika ndi cakuti twafilwa ukufikilizya mauyo yano twimika umu mulimo wakwe Yeova?

¹² Ndi cakuti tusikuomba ukulingana na vino twaombanga mpiti umu mulimo wakwe Yeova. (Mapi. 13:12) Twatemwa Yeova nupya tukataizya pali vino akatucitila. Fwandi tukaezya ukwelenganya pali vino tungacita pakuti twamuombela sana. Lelo ndi cakuti twafilwa ukufikilizya mauyo yano twimika pa mulandu na vino ivintu vili umu umi, cingalenga ukuti tutoovoke. (Mapi. 17:22) Ya Holly, ya painiya, yalanzile ati: “Nalondanga ukuya ukwi Sukulu Lyakwe ya Kasimikila ya Wene, ukuombela uku mpanga zyuze, nanti ukuya uku makuule ya ku Ramapo. Lelo ivintu vyasenwike umu umi wane, nupya nafizilwe ukufikilizya mauyo yaa yano nimike. Nuvwile sana uyi. Kukaya ukuvwa sana uyi ndi cakuti walondanga ukucita ivintu, lelo wakana ukukwanisha ukuvicita.” Vikwene avino aingi yakayuvwa.

13. I vyani vimwi vino tungezya ukucita asi mulandu na vino ivintu vili?

¹³ I cani icingatwazwa ukuya ni nsansa nupya? Iushini ukuti Yeova asitupatikizya ukucita ivintu vimwi. Asitwenekela ukucita ivintu vino tutanga tukwanishe ukucita nanti ukututemwa pa mulandu ni vintu vino tungakwanisha ukucita. Yeova akalonda ukuti twaya aicefye nupya acisinka. (Mika 6:8; 1 Kol. 4:2) Yeova akaika mano kuli vino tukaelenganya, vino tukalonda ukucita, alino ni miyele itu, ukucila ukwika mano uku vintu vino tutanga tukwanishe ukucita. Fwandi tutalinzile ukulaenekela ukucita vintu vino tutanga tukwanishe ukucita. Ndi cakuti mutanga mukwanishe ukuomba umulimo umwi, mwaelenganya pa vintu vino mungakwanisha ukuomba umu mulimo wakwe Yeova. Wakwe, mungasambilizya acance imilimo nanti ukukomelezya akoloci. Limwi mungatandalilako umwi, nanti kumutumilako foni nanti sile ukumulembelako ka meseji pakuti mumukomelezye. Yeova alamupaala ndi cakuti mukuomba ukulingana na vino mungakwanisha. Nupya mwaiusha ukuti likwene sile, mulakwata mashuko akuombela Yeova umu nsi ipya umu nzila zino mutanga mwelenganye napo. Nupya ya Holly yano itulandapo, yalanzile ukuti: “Nga natandika ukuvwa uyi, nkata nu kwiusha ukuti ndikala amanda pe. Nupya ndakwanisha ukucita vino nkalonda ukumuombela umu nsi ipya.”

14. I vyani vyuze ivingalenga tutaya ni nsansa?

¹⁴ Ndi cakuti tukulola ukuti impiya ni vintu vyuze i vingalenga tuye ni nsansa. Antu yamwi yakaomvya intaneti ku kulangilila ukuti umuntu angaya ni nsansa ndi cakuti akucita ivyakuizanzya. Antu yakakomelezya antu yauze ukuti nga yakucita vintu vino yatemwa, ukukala vino yakulonda, nu kuya uku ncende izipusanepusane cingalenga ukuti yaye ni nsansa. Citaipa ukuipakizya ivintu vii. Yeova akalonda ukuti twaipakizya ivintu ivisuma vino waumba. Lelo aingi yazana ukuti ivintu vino yakaelenganya ukuti vingalenga yaye ni nsansa vyalenga ukuti yataya ni nsansa. Ya Eva, ya painiya, yatiile, “Ndi cakuti ukwelenganya sile pali vino vingakuzipila we mwineco, lyonsi ulalondesha na vyuze.” Ndi cakuti lyonsi tukulonda ukulacita sile ivya kutuzipila sweineco, tulaya nu ulanda alino nu kuvwa uyi.

15. I vyani vino tungasambililako uku Mwene Solomoni?

¹⁵ Tungasambililako kuli vino vyacitikile Umwene Solomoni lino wisile sana mano uku vintu ivya kuizanzya. Umwene Solomoni wezyanga ukucita ivintu ivipusanepusane pakuti alole nga vingalenga aye ni nsansa, wakwe ukuipakizya ivyakulya ivisuma, ukukutika uku nyimbo izisuma, alino nu kukala ivintu ivya mutengo sana. Lelo vyonsi vii vitaalenzile ukuti aye ni nsansa. Walanzile ati: “Ilinso lisitonta ukulola; ni ikutwi lisitonta ukuvwa.” (Kasa. 1:8; 2:​1-11) Antu yamwi yakaelenganya ukuti ndi cakuti iyakwata impiya nupya yakucita vyonsi vino yakulonda, yangaya ni nsansa. Nomba ivintu vii vitanga vilenge tuye ni nsansa zya cumi cumi.

16. Uzye ukwazwa yauze kungalenga tuye uli ni nsansa nupya? (Loliniko ni vikope.)

¹⁶ I cani icingatwazwa ukuya ni nsansa nupya? Yesu watusambilizye ukuti, “mu kupeela mwaya insansa izingi ukucila izyaya umu kupokelela.” (Mili. 20:35) Ya Alekos, ya eluda, yatiile: “Nkaika mano uku kucitila antu yauze nu tuntu sile utunono. Lino nkuyazwa nsielenganya pali vino nkulonda, nupya cii cikalenga naya ni nsansa.” I vyani vino mungacita pakuti mwazwe yauze? Ndi cakuti mwalola umwi akucula, mwamukomelezya. Mutanga mufumyepo intazi zino akweti, lelo mungamuteekezya ndi cakuti mukukutika lino akumulondolwela alino nu kumwiushako ukuti anena Yeova intazi ino akweti pano akamusakamala. (Masa. 55:22; 68:19) Nupya mungamwiushako nu kuti Yeova atamutazyela. (Masa. 37:28; Eza. 59:1) Limwi mungamucitilako ni vintu ivisuma. Wakwe, mungamwelekelako ivyakulya vimwi, nanti ukumunena ukuti alyatokeko pamwi namwe. Nanti mungaombela pamwi nawe umu mulimo wa kusimikila, pano ukalenga twaya ni nsansa. Mwaleka Yeova amuomvya uku kukomelezya yauze. Ukwika mano kuli yauze ukucila ukwika mano kuli sweineco kungalenga tuye ni nsansa zya cumi.—Mapi. 11:25.

17. Ndi cakuti tukulonda ukuya ni nsansa zya cumi, i vyani vino tulinzile ukucita? (Masamu 43:4)

¹⁷ Tungaya ni nsansa zya cumi ndi cakuti twatwalilila ukupalama kuli Tata witu uwa kwi yulu. Baibo yatulaya ukuti Yeova alalenga tuye ni nsansa zya cumi. (Belengini Masamu 43:4.) Fwandi asi mulandu ni ntazi zino tungakwata, tungayuvwa acingililwe. Ndi cakuti twaleka ukuti Yeova aye cuza witu umupalamishe, alatwazwa ukuya ni nsansa manda pe.—Masa. 144:15.