Luk

12 Ilo iien in, elõñ to̦ujin armej rar kobatok, joñan aer lõñ rar ko̦baj doon. Innem Jesus ear jiroñl̦o̦k m̦okta ri-kal̦oor ro an im ba: “Kom̦win kõjparok kom̦ jãn iij in kauwe kan̦ an Parisi ran̦, mel̦el̦ein jãn aer etao. 2  Jabdewõt men ko ren̦ojak renaaj wal̦o̦k, im jabdewõt men ko rettino renaaj alikkar. 3 Kõn men in, jabdewõt men ko kom̦ij ba ilo marok, armej renaaj roñjake ilo meram. Im jabdewõt men ko kom̦ij wũnojidikdik kaki ilowaan ruum̦ ko, naaj kwal̦o̦ki jãn iraan m̦õko. 4 Bareinwõt ij ba ñan kom̦ ro m̦õtta, kom̦win jab mijak ro remaroñ m̦an kom̦ ñan mej, im ãlikin ejjel̦o̦k bar men en̦ remaroñ kõm̦m̦ane ñan kom̦. 5 In kwal̦o̦k ñan kom̦ wõn eo kom̦ij aikuj mijake: Kom̦win mijak Eo ewõr an maroñ ñan m̦an kom̦ ñan mej im ãlikin, jol̦o̦k kom̦ ilo Kena.* Ij ba ñan kom̦ bwe eñin ej Eo kom̦ij aikuj mijake. 6 Armej rej wiakake l̦alem bao sparrow kõn ruo jããn jiddik,* ejjab ke? Meñe ãindein ak Anij ejjab mel̦o̦kl̦o̦ke* jabdewõt iaan bao kein. 7 Anij ebar jel̦ã kõn oran aolep kool̦ ko ilo bõrami. Kõn men in, kom̦win jab mijak, el̦apl̦o̦k ami aorõk jãn bao sparrow ko.

8 “Ij ba ñan kom̦ bwe jabdewõt eo ej kile eõ im̦aan mejãn armej, Nejin armej* enaaj bar kwal̦o̦k an kile im̦aan mejãn enjel̦ ro an Anij. 9 Bõtab, jabdewõt eo ej kaarmejjeteik eõ im̦aan mejãn armej, inaaj bar kaarmejjeteik e im̦aan mejãn enjel̦ ro an Anij. 10 Im jabdewõt eo ej kõnono n̦ae Nejin armej, Anij enaaj jol̦o̦k an bõd. Bõtab jabdewõt eo ej kõnono n̦ae jetõb kwõjarjar,* innem Anij ejjãmin jol̦o̦k an bõd. 11 Ñe renaaj bõkl̦o̦k kom̦ ñan im̦aan elõñ armej,* im ri-tõl ro an kien, im ri-utiej ro, kom̦win jab inepata kõn ta ko kom̦ naaj ba ak wãween ami naaj jojomare kom̦ make. 12 Kom̦win jab inepata kõnke ilo iien eo wõt, jetõb kwõjarjar* enaaj katakin kom̦ ta ko kom̦ij aikuj in ba.”

13 Innem juon armej jãn ibwiljin jarlepju eo ear ba ñane: “Ri-Kaki, kwõn ba ñan l̦een̦ jeiũ bwe en letok jimattanin menin jolõt kan̦ jãn jem̦am̦ro.” 14 Im eba ñane: “Em̦m̦aan en̦, wõn eo ear jitõñ ña bwe in ri-ekajet ak ri-kõjjemo̦o̦j ikõtaamiro?” 15 Innem ear ba l̦o̦k ñan jarlepju eo: “Kom̦win lale im kõjparok kom̦ jãn jabdewõt kain arõk,* kõnke jekdo̦o̦n ñe elõñ m̦weien juon armej ak men kein reban lel̦o̦k mour ñane.” 16 Innem ear kwal̦o̦k juon waanjoñak ñan er im ba: “Ewõr juon em̦m̦aan em̦weiie me el̦ap an jikin kallib eo an kalle. 17 Kõn men in, ear l̦õmn̦ak ippãn make im ba, ‘Ta l̦e inaaj ta kiiõ ke ejjel̦o̦k jikin aõ kakon̦i leen keinikkan kein aõ?’ 18 Innem eba, ‘Eñin men eo inaaj kõm̦m̦ane: Inaaj rupi im̦õn kakkon̦kon̦ kein aõ im kalõk m̦õko rekkillepl̦o̦k. Innem inaaj aini aolep wiit kein im men ko jet m̦weiõ n̦a ie. 19 Im inaaj ba ippa make: “Elukkuun lõñ m̦weiõ rem̦m̦an im em̦õj aõ kakon̦i ñan iiõ lõñlõñ kan̦e im̦aan. Kõn men in, inaaj kakkije im idaak im m̦õñã im m̦õn̦õn̦õ.”’ 20 Bõtab Anij ear ba ñane, ‘Kwõlukkuun jajel̦o̦kjen̦, buñniin renaaj m̦an eok. Innem enaaj an wõn men kan̦e kwaar kakon̦i?’ 21 Eñin men eo ej wal̦o̦k ñe juon ej kakkon̦ m̦weiuk ñan e make bõtab ejjab m̦weiie im̦aan mejãn Anij.”

22 Innem ear jiroñl̦o̦k ri-kal̦oor ro an im ba: “Kom̦win bõjrak jãn ami inepata kõn wãween ami naaj mour, ãinwõt kõn ta ko kom̦ naaj m̦õñã, im kõn ta ko kom̦ naaj kõn̦aki. 23 El̦apl̦o̦k an aorõk mour jãn m̦õñã, im el̦apl̦o̦k an aorõk ãnbwin jãn nuknuk. 24 L̦õmn̦ak m̦õk kõn bao raven ko: Rejjab ekkat ine ak m̦adm̦õd, im ejjel̦o̦k aer im̦õn kakkon̦ m̦õñã im men ko jet, bõtab Anij ej naajdik er. Ta kom̦ij jab aorõkl̦o̦k jãn bao ko ke? 25 Wõn iaami emaroñ kaetokl̦o̦k an mour kõn an inepata kake? 26 El̦aññe kom̦ij jab maroñ kõm̦m̦ane men in, innem etke kom̦ij inepata kõn men ko jet? 27 L̦õmn̦ak m̦õk kõn wãween an wũt ko eddek: Rejjab jerbal im rejjab keke aer nuknuk. Ak ij ba ñan kom̦ bwe meñe Solomon ear kõn̦ak elõñ men ko raiboojoj, ak rar jab aiboojojin wõt juon iaan wũt kein. 28 El̦aññe Anij ej kõm̦m̦an bwe en aiboojoj menin eddek ko ilo mel̦aaj ko me rej pãd rainin im ilju rebwil ilo kijeek, el̦apl̦o̦k an naaj lewaj ami nuknuk, edik wõt ami tõmak! 29 Kõn men in, kom̦win bõjrak jãn ami inepata kõn ta ko kom̦ naaj m̦õñã im ta ko kom̦ naaj idaak, kom̦win bõjrak jãn ami lukkuun inepata. 30 Men ko kein el̦ap an armej ro ilo lal̦ in jibadeki, bõtab Jememi ejel̦ã bwe kom̦ij aikuji men kein. 31 Kõn men in, kom̦win wõnm̦aanl̦o̦k wõt im pukot Aelõñ eo an,* im enaaj lewaj men kein ñan kom̦.

32 “Bwij edik, kom̦win jab mijak kõnke Jememi em̦õn̦õn̦õ in lewaj Aelõñ eo ñan kom̦. 33 Kom̦win wiakaki men ko m̦weiemi im jipañl̦o̦k ro rejeram̦õl. Kom̦win kõm̦m̦an iep in jããn ko reban etal im jorrããn, mel̦el̦ein kom̦win koorl̦o̦k m̦weiuk ilañ, ijo reban maat ie, im dile* eban ko̦kkuri im ri-ko̦o̦t reban ko̦o̦ti. 34 Bwe ijo men ko m̦weiemi rej pãd ie, bũruomi enaaj bar pãd ie.

35 “Kom̦win kõn̦ak nuknuk ko ami im pojak, im kom̦win tũli kadede l̦aam̦ ko ami. 36 Kom̦win ãinwõt armej ro rej kõttar an irooj eo aer jepl̦aaktok jãn juon iien kõjota in m̦are, kõnke en l̦ak itok im kal̦l̦al̦l̦al̦, rekajju kõpel̦l̦o̦k ñane. 37 Ri-karejar* rein renaaj m̦õn̦õn̦õ ñe irooj eo aer ej itok im lo aer pojak! Ij ba ñan kom̦ bwe enaaj kõn̦ak juon nuknukin jerbal, im enaaj kajijet er ilo tebõl̦ eo im itok im lel̦o̦k kijeer. 38 Ri-karejar rein renaaj m̦õn̦õn̦õ ñe enaaj itok im lo bwe repojak, meñe emaroñ itok in boñ* ñe ejjab ilo iien en̦ ej ikkũr kako.* 39 Kom̦ jel̦ã bwe ñe juon armej en kar jel̦ã awa ta eo juon ri-ko̦o̦t enaaj jãde ie, eban kar kõtl̦o̦k an ri-ko̦o̦t eo del̦o̦ñe m̦weo im̦õn. 40 Kom̦win bareinwõt pojak wõt kõnke Nejin armej enaaj itok ilo awa eo kom̦ jaje kake.”

41 Innem Piter eba: “Irooj, kwõj kwal̦o̦k waanjoñak in ñan kõm wõt ke ak kwõj bar kwal̦o̦ke ñan aolep armej?” 42 Im Irooj eba: “Wõn ri-karejar eo etiljek im mãlõtlõt* me irooj eo an enaaj jitõñe bwe en bõk eddon aolep ri-karejar ro an,* im bwe en wõnm̦aanl̦o̦k wõt im lel̦o̦k kijeer ekkar ñan joñan eo rej aikuji ilo iien eo ejejjet? 43 Ri-karejar in enaaj m̦õn̦õn̦õ ñe irooj eo an ej itok im lo bwe ej kõm̦m̦ane eddo in an! 44 Ij jiroñ kom̦ bwe irooj eo enaaj jitõñe bwe en bõk eddon aolepen men ko m̦weien. 45 Bõtab el̦aññe ri-karejar eo ej ba ilo bũruon im ba, ‘Ej to wõt an irooj eo aõ ro̦o̦ltok,’ innem ej jino m̦an ri-karejar ro jet im ej m̦õñã im idaak im kadek, 46 irooj eo an enaaj itok ilo raan eo ri-karejar eo ejjab kõtmãne kake im awa eo ejaje kake. Innem enaaj l̦ap an irooj eo kajeiki, im enaaj jol̦o̦ke ippãn ro rejjab tiljek. 47 Ri-karejar in ear mel̦el̦e kõn kõn̦aan ko an irooj eo an, bõtab ear jab kõppojak ak kõm̦m̦ani men ko irooj eo ear kajjitõk* bwe en kõm̦m̦ani. Kõn men in, naaj deñl̦o̦ke elõñ alen. 48 Ak ri-karejar eo me ejaje kõn kõn̦aan ko an irooj eo an, im ej kõm̦m̦ane men ko ekkar bwe ren deñl̦o̦ke kake, naaj jet wõt alen an irooj eo an deñl̦o̦ke. El̦aññe juon armej ej bõk juon eddo el̦ap, naaj kõtmãne bwe en kajejjete eddo in an. Im el̦aññe juon armej ej bõk eddon elõñ men, naaj kõtmãne bwe en jim̦we an kõm̦m̦ani aolep eddo kein an.

49 Iar itok bwe in kõjo̦ juon kijeek ilo lal̦ in, im em̦õj aõ kõjo̦e. Kõn men in, ejjel̦o̦k bar men en̦ ij l̦õmn̦ak in kõm̦m̦ane. 50 Ilo m̦ool, ij aikuj peptaij ilo juon wãween ejejuwaan, im el̦ap aõ inepata m̦ae iien enaaj dedel̦o̦k! 51 Ta kom̦ij l̦õmn̦ak iar itok bwe in bõktok aenõm̦m̦an ñan lal̦ in ke? Iar jab. Iar itõn kõm̦m̦an jepel. 52 Jãn kiiõ im ilo̦k, l̦alem armej ilo juon baam̦le renaaj jum̦aik doon. Jilu armej renaaj jum̦aik ruo armej, im ruo renaaj jum̦aik jilu. 53 Erwõj naaj jepel. Em̦m̦aan ro renaaj jum̦aik l̦õm̦aro nejier, im l̦õm̦aro renaaj jum̦aik jemãer. Kõrã ro renaaj jum̦aik lim̦aro nejier, im lim̦aro renaaj jum̦aik kõrã ro jineer. Bareinwõt kõrã ro renaaj jum̦aik lim̦aro pãleen l̦õm̦aro nejier, im lim̦aro renaaj jum̦aik jinen l̦õm̦aro pãleer.”

54 Innem ear bar ba ñan jarlepju eo im ba: “Ñe kom̦ij lo an wal̦o̦ktok juon kõdo̦ jãn iturilik, kom̦ij m̦õkaj im ba, ‘M̦õttan jidik ewõt-mijeljel im ewal̦o̦k juon kõto el̦ap,’ innem eñin men eo ej wal̦o̦k. 55 Im ñe kom̦ij lo an ekkõtoto jãn iturõk, kom̦ij ba, ‘Enaaj det jilõñlõñ,’ innem eñin men eo ej wal̦o̦k. 56 Kom̦ ri-etao, kom̦ jel̦ã kilen katu ñan kwal̦o̦k mel̦el̦ein men ko rej wal̦o̦k ilo lañ im lal̦, ak etke kom̦ jaje ta mel̦el̦ein men ko rej wal̦o̦k ilo iien in? 57 Im etke kom̦ij jab kile men eo ejim̦we kom̦ij aikuj in kõm̦m̦ane? 58 Ñan waanjoñak, ñe juon ej kõm̦m̦an an abn̦õn̦õ n̦ae eok im komiro ej etal ñan ippãn juon ri-tõlin kien, kwõn kate eok ñan kõm̦adm̦õde apañ eo ilo ial̦ eo amiro l̦o̦k bwe armej eo en jab liaakel̦o̦k eok ñan ri-ekajet eo, im ri-ekajet eo en jab liaakel̦o̦k eok ñan ri-waj eo im ri-waj eo en jab likũti eok ilo kalbuuj. 59 Ij ba ñan eok bwe kwoban diwõj jãn kalbuuj m̦ae iien em̦õj am̦ kõl̦l̦ãik aolepen m̦uri eo am̦.”*