Luk

1 Elõñ armej rar kobaiki aolep men ko rar wal̦o̦k me jej lukkuun tõmaki, im rar jei men kein. 2 Ro jet me rar loi men kein im rej keeañ kõn ennaan eo jãn Anij rar bar kwal̦o̦ktok men kein ñan kõj. 3 Kõn men in, Tiopilõs, aõ ri-utiej, ij jeje waj ñan kwe im kõllaajraki waj aolep mel̦el̦e kein rem̦ool, kõnke iar etali aolepeer im jejjetin aer kar wal̦o̦k jãn jinoin. 4 Ij jeje waj ñan eok kõn men kein bwe kwõn lukkuun jel̦ã bwe aolep men ko kwaar katak kaki rem̦ool.

5 Ilo kar tõre eo Herod* ear kiiñ ilo Judia, ekar wõr juon bũrij etan Zakeraias jãn kumi eo etan Abaija. Etan kõrã eo pãleen in Elisabet, im kõrã in ej itok jãn nukũn eo an Aron. 6 Erro jim̦or ar wãnõk im̦aan mejãn Anij im ejjel̦o̦k n̦otaer kõnke rar pokake aolep kien im laajrak ko an Jeova.* 7 Bõtab, ear ejjel̦o̦k nejierro kõnke Elisabet ewar, im erro jim̦or kanooj rũtto.

8 Juon raan, Zakeraias ear kõm̦m̦ani jerbal ko an ãinwõt juon bũrij im̦aan mejãn Anij ãinwõt ke ejejjet iien ñan kumi eo an. 9 Ekkar ñan wãween jerbal* ko an bũrij ro, ejejjet iien eo bwe Zakeraias en aje kein kaijurjur ko. Kõn men in, ear del̦o̦ñl̦o̦k ilo jikin eo eokkwõjarjar ilo tampel̦ eo an Jeova.* 10 Ilo tõre in, jarlepju in armej ro rar pãd inabõj im jar. 11 Innem enjel̦ eo an Jeova* ear wal̦o̦ktok ñane, im ear jutak ituanbwijmaroñin lokatok eo. 12 Ke Zakeraias ear lo enjel̦ eo, ear ilbõk im kanooj mijak. 13 Bõtab enjel̦ eo ear ba ñane: “Zakeraias, kwõn jab mijak bwe em̦õj an Anij eo̦roñ kajjitõk eo kwaar akwel̦ap kake. Elisabet, kõrã eo pãleem̦, enaaj keotak juon nejũm̦ l̦addik, innem kwõnaaj n̦aetan Jon. 14 Enaaj l̦ap am̦ lañlõñ im m̦õn̦õn̦õ, im elõñ armej renaaj bar m̦õn̦õn̦õ kõn an l̦otak, 15 kõnke enaaj juon em̦m̦aan eo el̦ap tokjãn im̦aan mejãn Jeova.* Bõtab, ejjab aikuj idaak wain ak jabdewõt dãnnin arkool̦ ñan jidik. Bareinwõt, enaaj obrak kõn jetõb kwõjarjar* meñe jãn iien eo ejjañin l̦otak.* 16 Enaaj jipañ elõñ iaan ro nejin Israel bwe ren jepl̦aak ñan Jeova,* Anij eo aer. 17 Bareinwõt, enaaj etal im̦aaninl̦o̦k Anij kõn kajoor* im maroñ ãinwõt kar Ilaija bwe en ukot bũruon em̦m̦aan ro ewõr nejier bwe ren ãinwõt ajri ro, im jipañ ro rejjab pokake bwe ren jerbal ilo mãlõtlõt ãinwõt ro rewãnõk. Enaaj kõm̦m̦ani men kein bwe en kõpooj armej ro ñan Jeova.”*

18 Bõtab Zakeraias ear ba ñan enjel̦ eo: “Ewi wãween aõ jel̦ã bwe enaaj lukkuun jejjet men kein? Ña ilukkuun rũtto kiiõ, im kõrã eo pãleõ ebar rũtto.” 19 Enjel̦ eo ear uwaak im ba: “Eta in Gebriel, im ij jutak im̦aan Anij. Ear jilkintok eõ bwe in kõnono ippam̦ im kwal̦o̦k ennaan in em̦m̦an ñan kwe. 20 Bõtab ij ba ñan eok bwe kõn am̦ jab tõmaki naan ko aõ, kwõnaaj jaje kõnnaan m̦ae raan eo ewal̦o̦k men kein. Naan kein ij ba ñan eok renaaj jejjet kũtieer ilo iien eo em̦õj karõke.” 21 Ilo tõre in, armej ro rar kõttar wõt Zakeraias ilo nabõj, im rar bwilõñ kõn an to an pãd ilo jikin eo eokkwõjarjar ilo tampel̦ eo. 22 Ke ear diwõjtok, ear jab maroñ kõnnaan ippãn armej ro, innem rar kile bwe ear loe juon menin kabwilõñlõñ* ilowaan jikin eo eokkwõjarjar ilo tampel̦ eo. Kõnke ear jaje kõnnaan, ear kõkal̦l̦el̦o̦k kõn pein ñan er. 23 Ke ear jem̦l̦o̦k raanin jerbal ko an ilo tampel̦ eo, ear ro̦o̦l ñan m̦weo im̦õn.

24 Innem jet raan tokãlik, Elisabet, kõrã eo pãleen, ear bõro̦ro im ear pãdwõt m̦weo im̦õn ium̦win l̦alem allõñ. Ear ba: 25 “Eñin ej men eo Jeova* ej kõm̦m̦ane ñan ña kiiõ. Ear keememej eõ im jol̦o̦k aõ ãinwõt juon menin kajjookok* ippãn armej.”

26 Ke ear jiljino an Elisabet allõñ, Anij ear jilkinl̦o̦k enjel̦ Gebriel ñan juon jikin ilo Galili etan Nazeret 27 ñan ippãn juon bõjin etan Meri. Jiroñ in em̦õj an kallim̦ur bwe enaaj m̦areik Josep, juon em̦m̦aan jãn nukũn eo an Devid. 28 Enjel̦ eo ear itok ñan ippãn Meri im ba: “Yokwe eok, kwe juon eo el̦ap an jeraam̦m̦an, Jeova* ej pãd ippam̦.” 29 Bõtab Meri ear kanooj bwilõñ kõn naan ko an enjel̦ eo, im ear kõl̦mãnl̦o̦kjen̦ kõn mel̦el̦ein naan kein an.* 30 Kõn men in, enjel̦ eo ear ba ñane: “Meri, kwõn jab mijak kõnke ebuñbũruon Anij ippam̦. 31 Ij ba ñan eok bwe kwõnaaj bõro̦ro im keotak juon nejũm̦ l̦addik, im kwõnaaj n̦aetan Jesus. 32 Enaaj juon eo elukkuun aorõk im naaj n̦aetan Nejin eo Eutiejtata. Jeova* Anij enaaj lel̦o̦k ñane tũroon eo an Devid, eo jemãn, 33 im enaaj Kiiñ ioon ro bwijjin Jekob ñan indeeo, im Aelõñ eo an* ejjãmin jako.”

34 Ak Meri ear kajjitõk ippãn enjel̦ eo im ba: “Ekõjkan an maroñ ãindein, ke ña ijjañin pãd ippãn em̦m̦aan?” 35 Innem enjel̦ eo ear uwaak im ba: “Jetõb kwõjarjar* enaaj itok ioom̦, kajoor eo an Eo Eutiejtata enaaj kõjparok eok. Eñin unin ñe enaaj l̦otak ajri eo, naaj n̦aetan kwõjarjar im Nejin Anij. 36 Elisabet, kõrã eo nukum̦, jiljino an allõñ kiiõ im enaaj keotak juon nejin l̦addik meñe erũtto kiiõ im armej rekõn ba bwe ewar. 37 Ejjel̦o̦k jabdewõt men en̦ Anij ebane.”* 38 Innem Meri ear ba: “Ña ij juon ri-karejar* ñan Jeova!* Men ko kwaar ba ren jejjet im wal̦o̦k ñan ña.” Ãlikin an ba men in, enjel̦ eo ear ilo̦k jãne.

39 Tokãlik, Meri ear m̦õkaj im etal ñan juon jikin ilo Juda me epãd ijoko retol̦tol̦e. 40 Innem ear del̦o̦ñl̦o̦k ñan m̦weo im̦õn Zakeraias im yokyokwe Elisabet. 41 Elisabet ej roñ wõt an Meri yokyokwe e ak niñniñ eo ilowaan lo̦jien ear em̦m̦akũtkũt. Innem Elisabet ear obrak kõn jetõb kwõjarjar,* 42 im ear kõl̦l̦aaj ainikien im ba: “Kwõjeraam̦m̦an iaan aolep kõrã otemjej, im ejeraam̦m̦an wõt leen lo̦jiem̦! 43 Ak kiiõ wõn ña bwe jinen aõ Irooj en itok im lotok eõ? 44 Ij roñ wõt ainikien am̦ yokyokwe eõ ak ajri e ilo̦jiõ em̦m̦akũtkũt kõn an lañlõñ. 45 Em̦õn̦õn̦õ wõt kõrã eo ej tõmaki men ko kar jiroñl̦o̦ke kaki, kõnke enaaj jejjet kũtien aolep men ko Jeova* ear kallim̦uri kaki.”

46 Im Meri ear ba: “Ij lukkuun nõbar Jeova,* 47 im bũruõ* elukkuun m̦õn̦õn̦õ kõn Anij, aõ ri-Lo̦mo̦o̦r, 48 kõnke ear keememej eõ, eo ri-karejeran* im ettã. Jãn kiiõ im etal, armej in epepen otemjej renaaj ba bwe ilukkuun jeraam̦m̦an, 49 kõnke Eo ekajoor ear kõm̦m̦ane elõñ men ko rem̦m̦an ñan ña, im ãt eo etan eokkwõjarjar. 50 Ej tũriam̦o kõn armej ro ilo epepen otemjej me rej mijake.* 51 Ear kõjerbal pein ñan kwal̦o̦k an kajoor, im ear kajjeplõklõk ro rej kwal̦o̦k an utiej bũrueer. 52 Ear kajijetl̦o̦k ro reutiej jãn jea* ko aer, im ear kautiej ro rettã. 53 Ear kabwe aolep aikuj ko an ro rej pãd ilo aikuj kõn men ko rem̦m̦an, im ear jilkinl̦o̦k ro rem̦weiie ak ejjel̦o̦k jabdewõt ippãer. 54 Ear jipañ Israel, eo karejeran, ñan kaalikkar ke ej keememej wõt kallim̦ur eo an bwe enaaj kwal̦o̦k tũriam̦o 55 ñan Ebream im ro nejin* ñan indeeo ãinwõt an kar ba ñan ro jim̦m̦aad.” 56 Innem Meri ear pãdwõt ippãn Elisabet ium̦win enañin jilu allõñ, im tokãlik ear ro̦o̦l ñan m̦weo im̦õn.

57 Kiiõ ear jejjet iien an Elisabet kõl̦l̦otak, im ear keotak juon nejin l̦addik. 58 Ro ri-turin kab armej ro nukũn rar roñ bwe Jeova* ear kwal̦o̦k el̦ap tũriam̦o ñane, im rar lañlõñ ippãn. 59 Ilo raan eo kein karalitõk, rar itok ñan iien m̦wijm̦wij* eo an ajri eo, im rar itõn kõm̦m̦an bwe en bõk etan Zakeraias, jemãn. 60 Bõtab jinen ear jironl̦o̦k er im ba: “Ejjab, etan in Jon.” 61 Innem rar ba ñane: “Ak ejjel̦o̦k juon iaan ro nukum̦ ej bõk ãt in.” 62 Kõn men in, rar kõkal̦l̦el̦o̦k kõn peier ñan jemãn ajri eo im kajjitõk ippãn kõn ãt ta eo ekõn̦aan. 63 Innem Zakeraias ear kajjitõk bwe ren lel̦o̦k juon an kein jeje,* im ear je: “Etan in Jon.” Ke rar lo men in, aolepeer rar kanooj bwilõñ. 64 Ilo iien eo wõt, Zakeraias ear kajju bar jel̦ã kõnnaan, im ear jino kõnono im nõbar Anij. 65 Innem armej ro rej jokwe iturier rar kanooj mijak, im aolep armej ro ilo jikin ko retol̦tol̦e ilo Judia rar kõnnaan kõn men kein. 66 Aolep ro rar roñ men kein rar make ba ilo bũrueer im ba: “Naaj kain armej rot ajri in ñe enaaj rũttol̦o̦k?” Rar ba men in kõnke elukkuun alikkar bwe Jeova* ear pãd ippãn ajri eo.

67 Innem Zakeraias, jemãn ajri eo, ear obrak kõn jetõb kwõjarjar,* im ear kanaan im ba: 68 “Jen nõbar Jeova,* Anij eo an Israel, kõnke ej tũriam̦okake armej ro an im ej lo̦mo̦o̦ren er. 69 Ear letok ñan kõj juon doon in lo̦mo̦o̦r* jãn m̦weo im̦õn Devid,* eo karejeran. 70 Eñin kar kallim̦ur eo an me ri-kanaan ro an rekkwõjarjar ilo iien ko etto rar kwal̦o̦ke. 71 Ear kallim̦ur bwe enaaj lo̦mo̦o̦ren kõj jãn ri-kõjdat ro im jãn pein ro rej dike kõj. 72 Enaaj tũriam̦okake kõj ãinwõt an kar kallim̦ur ñan ro jim̦m̦aad, im enaaj keememeje bujen eo an eokkwõjarjar, 73 bujen eo ear kõm̦m̦ane ippãn Ebream, eo jim̦m̦aad. 74 Ãlikin an naaj Anij lo̦mo̦o̦ren kõj jãn ri-kõjdat ro, enaaj kõtl̦o̦k bwe jen kabuñ ñane ilo ejjel̦o̦k mijak, 75 im jenaaj tiljek wõt ñane im kõm̦m̦ani men ko rejim̦we* iien otemjej. 76 Ak ñan kwe nejũ, naaj n̦aetam̦ ri-kanaan eo an Eo Eutiejtata, kõnke kwõnaaj etal im̦aaninl̦o̦k Jeova* im kõpooj ial̦ ko an. 77 Kwõnaaj kwal̦o̦k ñan armej ro an bwe ren jel̦ã ke enaaj lo̦mo̦o̦ren er ilo an naaj jol̦o̦k jerawiwi ko aer, 78 kõnke el̦ap an Anij eo ad tũriam̦o. Tũriam̦o in jãn lañ enaaj rome kõj ãinwõt an al̦ tak, 79 enaaj rome aolep ro rej pãd ilo marok im ro rej pãd ilo lurin mej, im enaaj tõl kõj bwe jen etetal ilo ial̦an aenõm̦m̦an.”

80 Innem ajri eo ear rũttol̦o̦k im kajoorl̦o̦k,* im ear pãd ilo ãne jem̦aden m̦ae raan eo enaaj kwal̦o̦k e make ñan armej in Israel.