Watchtower ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Watchtower
ONLINE L̦ÃIBRÃRE
Kajin M̦ajel̦
O̦
  • N̦
  • n̦
  • M̦
  • m̦
  • L̦
  • l̦
  • O̦
  • o̦
  • BAIBÕL̦
  • BOK IM KEIN KATAK
  • KWEILO̦K KO
  • w00 5/1 p. 10-15
  • Jehovah Ejamin Rumijtok

Ejjañin wõr pija in ilo tõre in.

Jol̦o̦k bõd, ewõr juon problem ej kõm̦m̦an an jab jo̦ pija in.

  • Jehovah Ejamin Rumijtok
  • Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—2000
  • Unin Tõl Jidikdik Ko
  • Katak ko Jet
  • “Ejamin Rumijtok”
  • Menin Jerata ko Lalem Moktata Rekairujruj
  • Jerata eo Kein Karuo
  • Jerata eo Kein Kajilu im Kajitõk eo kin Wõr Ruõn kin Bõtõktõk
  • Jerata Ko Kein Kemen im Kalalem
  • Lõke Jeova im Mour!
    Naan in Keeañ Kõn Aelõñ eo an Jeova (Kein Katak)—2018
  • Ewi Joñan An Naj Aetoklok Wõt Nana?
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—2000
  • Lañliñ Ilo Anij Eo Ej Ad Ri Lomour
    Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—2000
  • Jen Anõke Rũkanaan ro Ãinwõt—Habakkuk
    Ad Jerbal ñan Anij—2015
Ebar Wõr
Imõniaroñroñ Ej Kwalok kin Ailiñ eo an Jehovah—2000
w00 5/1 p. 10-15

Jehovah Ejamin Rumijtok

“Meñe [vision eo] emaroñ rumij, kwon kõtmene wõt kake; bwe ejamin likjap an jejjet kitien. Ejamin rumijtok.”​—HABAKKUK 2:3, New World Translation.

1. Ta karõk eo armij ro an Jehovah rej kwalok kake, im ta eo menin ear kamakit ir ñan air kõmmane?

“INAJ jutak ilo imõn waj eo aõ.” Eñin mejelan eo ri kanan eo an Anij Habakkuk ear loe. (Habakkuk 2:1) Armij ro an Jehovah ilo ebeben eo kein ka 20 rar kwalok kin ejja bebe in wõt. Eindein, rar uak ilo kijejeto ñan kir in ear ellaj ilo juõn kwelok ilo September 1922: “Eñin ran eo in ran otemjelok. Lo, King eo ej iroij! Kom rej ri kwalok ro aõ ñan armij. Kin menin, kejelã, kejelã, kejelã, King eo im ailiñ eo an.”

2. Ke kar kajeblak ir ñan makitkit in kõmmalijar eo elikin Bata eo an Lal Kein Ka I, ta eo bwen Christian ri kabit ro rar maroñ keañ kake?

2 Elikin Bata eo an Lal Kein Ka I, Jehovah ear kajeblak bwen ri kabit ro an retiljek ñan juõn wãwen makitkit eo ekõmmalijar. Einwõt Habakkuk, kajjojo iair ear maroñ keañ: “Inaj likit iõ make bwe in bed ion likepijñak eo ilo lal in; im inaj waje wõt, ñan lale ta eo enaj ba ñan iõ.” Nan in Hebrew ko kin “waje” im “lale” rej eliji ilo elõñ kanan ko.

“Ejamin Rumijtok”

3. Etke jej aikwij ekkõl wõt?

3 Ke Ri Kennan ro an Jehovah rej kwalok ainikien kakkõl eo an Anij rainin, rej aikwij ekkõl wõt in bõk ñan burueir nan in kajemlok ko an kanan eo elap an Jesus: “Inem komin ekil; bwe kom jaje ñat iroij in mweo ej itok, ke ejota, ak ilukwõn boñ, ak ñe kako ej ekir, ak ñe ejiboñ; Ñe ab naj mõkõj an itok im lo ami kiki. Im nan eo Ij ba ñõn kom, Ij ba ñõn otemjelok, Komin ekil.” (Mark 13:35-37) Einwõt Habakkuk, im ilo errã ibben nan ko an Jesus, jej aikwij ekkõl wõt!

4. Wãwen eo jej bed ie ewi wãwen an einlok wõt eo an Habakkuk iturinlok 628 B.C.E.?

4 Habakkuk emaroñ kar kadedelok an je book eo an iturinlok 628 B.C.E., meñe mokta jen an Babylon erom kajur eo an lal in. Iumin elõñ yiõ ko ekajet eo an Jehovah ion Jerusalem eo ear buñ jen tõmak ear kwalok manlok ainikien. Ak, ear ejelok menin kalikar kin ñããt eo ekajet in enaj kar jerbale. Wõn eo emaroñ kar tõmak bwe kar jet wõt 21 jima yiõ ko tokelik im bwe Babylon enaj kar e eo ej jerbale ekajet eo an Jehovah? Ejja einlok wõt rainin, jejjab jelã ‘ran eo im auõ eo’ emwij karõk ñan jemlok in jukjuk im bed in, ak Jesus ear kakkõl lok kij iman: “Kin men in komin bareinwõt pojõk: bwe ilo auõ komij jab lemnok, Nejin armij ej itok.”​—Matu 24:36, 44.

5. Ta eo elaptata an menin kakajur kin nan ko an Anij emwij jei ilo Habakkuk 2:2, 3?

5 Kin un eo emõn, Jehovah ear lelok ñan Habakkuk jerbal in ekairujruj: “Je vision eo, im likiti ion book ko bwe en alikar, im bwe juõn eo ej konono ilo ellaj jene emaroñ kõmman eindein ilo melak. Bwe vision eo enaj jejjet kitien ilo ien ekkar, im ej wõnmanlok wõt ñan jemlokin, im ejamin riap. Meñe emaroñ rumij, kwon kõtmene wõt kake; bwe ejamin likjap an jejjet kitien. Ejamin rumijtok.” (Habakkuk 2:2, 3, NW) Rainin, nana im kowadoñ rej laplok ibelakin lal in, ej kalikar bwe jej jutak itõrerein wõt “ran eo elap im kalelñoñ an Jehovah.” (Joel 2:31, NW) Emol, emenin kakajur, nan in kamol ko an Jehovah make: “Ejamin rumijtok”!

6. Ewi wãwen ad maroñ ellã im mour jen ran eo ej itok ran in jerbale ekajet eo?

6 Inem, ewi wãwen, ad maroñ ellã jen ran eo ej itok ran in ekajet eo ej jerbal? Jehovah ej uak ilo an keidi kõtan in ikõtan wãnik im jab wãnik: “Lo! Emwij warõñlok aan eo; ear jab jimwe iloan make. Ak juõn eo ewãnik, enaj mour wõt kin an tiljek.” (Habakkuk 2:4, NW) Iroij ro im armij ro eutiej burueir im kibbon emwij air kõmãre alen ko in bwebwenato eo ran kein kin bõtõktõk in million armij ro rejorrãn im ejelok rueir, elaptata ilo bata ko ruo an lal in im ilo ialin kabõtõktõk ko. Ilo keidi, ri kabit ro ri karejaran Anij im rej yokwe ainemõn rar kate ir ilo tiljek. Rej “ailiñ eo etiljek wõt.” Ailiñ in, koba ibben ro mõttan, rej ‘s̃ip ro jet,’ rej lor nan in kõketak in: “Komin liki Jeova ñõn in drio; bwe ilo Ja, aet, Jeova, juõn dreka ñõn in drio.”​—Aiseia 26:2-4; Jon 10:16.

7. Ilo kobalok ibben an Paul kajerbal Habakkuk 2:4, ta eo jej aikwij kõmmane?

7 Ilo an jeje ñan Christian ri Hebrew ro, ri jilek Paul ear eliji Habakkuk 2:4 ke ej jiroñlok armij ro an Jehovah: “Bwe emõn komin kijenmij bwe, mõjen ami kõmõnmõn ankil an Anij, komin bõk men in kalimur eo. Bwe jirik wõt ien, im Eo ej itok E naj botok im jab rumij. A, aõ dru wãnik e naj mour kin tõmak, a elañe ej jenliklik, Aõ e jab buñburuõ kake.” (Hibru 10:36-38) Ran eo ad ejjab ien ñan nukuj pã ak ñan kõmãr kin mweiuk, kin wãwen kamõnõnõ ko an lal in an Satan. Ta eo jej aikwij kõmmane mae ien “jirik wõt ien” in ej jemlok? Einwõt Paul, kij ro rej ailiñ eo ekwojarjar an Jehovah jej aikwij ‘ellok maanlok ñan men ko imad, jibadõklok mejenkajjik eo’ kin mour indio. (Dri Pilippai 3:13, 14) Im einwõt Jesus, jej aikwij ‘kijenmij ñan lañliñ eo emwij likit imad.’​—Hibru 12:2.

8. Wõn “emaan” eo ilo Habakkuk 2:5, im etke enaj ejelok tõbrak en enaj ione?

8 Habakkuk 2:5 ej kwalok kin “juõn emaan ej wãlok,” ilo keidi ibben ro ri karejaran Jehovah, ej likjap in tõbar mejenkajjik eo an, meñe ear “kõmmane aan bwe en juõn melaj ejja einwõt Sheol.” Wõn emaan in eo ej “jab maroñ juburuen”? Kin an tõr einwõt eo an Babylon ilo ien ko an Habakkuk, “emaan” in ilo kõkkar, ej ejaak in kajur ko an kien​—elañe ej Fascist, Nazi, Communist, ak meñe men eo rej naetan democratic—​ej tarinae ilo tarinae ko ñan erakelok ene ko enen. Ej bareinwõt kobrak Sheol, lũp eo kin an ro ejelok rueir. Ak “maan” in ejelã kilen etao ej ejaak ilo lal in an Satan, ej kadõk kin tõmak eo an make eaorõk, ejelok tokjen en ej tõbare ilo an “ainitok wõt ailiñ ko ñan e make im ainitok armij ro ñan e make.” Jehovah Anij wõt emaroñ kakuktok armij otemjej, im enaj kõtõbrak menin ikijen Ailiñ in Messiah.​—Matu 6:9, 10.

Menin Jerata ko Lalem Moktata Rekairujruj

9, 10. (a) Ta eo Jehovah ej etal wõt im kejelã kake ikijen Habakkuk? (b) Ikijen tõbar jab wãnik, ta wãwen eo rainin?

9 Ikijen Habakkuk ri kanan eo an, Jehovah ej etal wõt em kejelã kin juõn lajrak in lalem menin ekkõl ko, ekajet ko rej aikwij jerbal ñan keboj lal in ñan karmije kin ri kabuñ ro an Anij retiljek. Rein emõn burueir rej ‘leliñtak juõn jabõn kennan’ eo me Jehovah ej kwaloke. Jej konono ilo Habakkuk 2:6: “Jerata ñan eo ej korlok men eo ejjab an​—O ewi toan!—im ñan eo ej korlok muri nae emake!”

10 Ijin ej kalikar tõbrak eo ejjab wãnik. Ilo lal in ibelakid, ri mweie ej eddek an mweielok, im ri jeramel ej eddek an jeramellok. Ri wia kin uno kan kadõk ko im ri wia ro rejjab mol elap air jerammõn, ke elõñ armij ro jet rej kwuli. Juõn mõttan emen in armij in lal in rej ba bwe rej mour ilal in lain in jeramel. Wãwen mour ejjab emõn ilo elõñ ailiñ ko. Ro rej bukõt wãnik ion lal rej lamõj: “O ewi toan” an nana ko orlok! Ak, jemlokin ebak! Emol, vision eo “ejamin rumijtok.”

11. Ta eo Habakkuk ej ba kake kin katorlok bõtõktõkin armij, im etke jemaroñ ba bwe ewõr ruõn eo elap kin bõtõktõk ion lal rainin?

11 Ri kanan eo ej jiroñlok eo enana: “Kinke kwe make kwar rakimi elõñ ailiñ ko, aolep bwen armij ro renaj rakimi yuk, kin am katorlok bõtõktõkin armij im kowadoñe lal, bukwon eo im ro otemjej rej jokwe ie.” (Habakkuk 2:8, NW) Elap an wõr ruõn kin katorlok bõtõktõk jej lo ion lal rainin! Jesus ear ba ilo melak: “Bwe ro otemjej rej bõk jãji, re naj mij kin jãji.” (Matu 26:52) Ak, ilo ebeben in kein ka 20 make, ailiñ ko ewõr rueir kin bõtõktõk im kumi in armij ro reinjuõn jen don ir eo rej bõk eddon mõnmõn elõñlok jen buki million armij. Jerata ñan ro rej bõk kunair ilo wãwen katorlok bõtõktõk kein!

Jerata eo Kein Karuo

12. Ta ekkõl eo kein karuo Habakkuk ear je, im ewi wãwen ad maroñ tõmak bwe mweie ko rejjab mol enaj ejelok tokjeir?

12 Jerata eo kein karuo, emwij je ilo Habakkuk 2:9-11, ej wõtlok ion “eo ej kõmman nana ñan bõk tokjen eo emõn ñan mweo imõn, ñan an likit ijo jikin ion ijo eutiej, bwe en ellã jen an bed ilo men eo ej menin jorrãn!” Tõbrak eo juõn ej tõbare ikijen kõmman nana ejamin wõr tokjen, einwõt an ri jeje Sam kalikare: “Kwon jab mijõk ñe juõn armij e mweielok, ñe wuj an mweo imõn elõñlok, bwe e naj mij, e jamin bõklok jabrewõt; an aibujuij e jamin wõnlõllok iben.” (Sam 49:16, 17) Inem, men eo emõn kalimjeke, ej nan in kakabilek eo emeletlet an Paul: “Kwon kowe ro dri mweie kin men ko an lõl in, bwe ren jab kejatrikrik ir kin mweiuk ko mweiuk torlok, a kin Anij, eo Ej wujleptok ñõn kij men ko otemjej bwe jen mõnõnõ kaki.”​—1 Timote 6:17.

13. Etke jej aikwij etal wõt im kwalok ainikien kakkõl eo an Anij?

13 Elap tokjen bwe rej kalaj ainikeir ñan kwalok kin ennan ko in ekajet eo an Anij rainin! Ke Pharisee ro rar jumae jar in armij ro kin air kautiej Jesus einwõt “Kiñ eo Ej itok ilo etan Iroij,” ear ba: “Ij kennanek kom, bwe elañe rein rej ikõñ, e naj mõkõj an dreka ko lamij.” (Luk 19:38-40) Eindeinlok, elañe armij ro an Anij rainin ren kar likjap in kajedmatmate nana eo ej bed rainin ilo lal in, ‘jen worwor eo juõn dekã make enaj kar lamõj ilo ainikien kaburomõjmõj.’ (Habakkuk 2:11) Inem jen ilo beran etal wõt im kalaj ainikien nan in kakkõl eo an Anij!

Jerata eo Kein Kajilu im Kajitõk eo kin Wõr Ruõn kin Bõtõktõk

14. Kabuñ ko an lal in rej bõk eddon ta eo kin ruõn bõtõktõk?

14 Jerata eo kein kajilu kar kejelã kake ikijen Habakkuk ej kwalok kin menin konono eo kin wõr ruõn kin bõtõktõk. Habakkuk 2:​12 ej ba: “Jerata ñan eo ej kalek juõn jikin kwelok ilo katorlok bõtõktõk, im ear kabin an ejaake juõn bukwon ilo jab wãnik!” Ilo jukjuk im bed in, jab wãnik im katorlok bõtõktõk ekkã air itok ibben don. Ealikar, kabuñ ko an lal in rej bõk eddon men eo elap an nana ilo ialin bõtõktõk ko ilo bwebwenato. Jej baj kwalok wõt kin Crusade ko, ak tarinae in Christian ko ilo ien etto kar kamakit ri Christian ro ñan tarinaik ri Muslim ro; Etale eo an Catholic ilo Spain im Latin America; Tarinae ko ilo Jilñul Yiõ ko ilo Europe ikõtan Protestant im Catholic; im men eo elap an kabõtõktõk iair aolep, bata ko ruo an lal in ilo ebeben in ad, erro jimor rar ijjino ibelakin Christendom.

15. (a) Kin an kabuñ jurake ak rejetake, ta eo ailiñ ko rej etal wõt im kõmmane? (b) United Nations emaroñ ke bõktok juõn jemlok ñan kein tarinae ko an lal in?

15 Juõn ian wãwen ko ej make wõt nana ilo bata eo an lal kein karuo kar ittil kin kijeek eo an Nazi, ak Nazi Holocaust, eo ear tile million ri Jew ro im armij ro jet ejelok rueir ilo Europe. Ej kab ilo ran kein jet armij ro ilo Roman Catholic ilo France rar kamol bwe ear likjap in bõprae air jilkinlok buki thousand bwe ren mõn ir ñan mij ilo camp in mõnmõn eo an Nazi. Ak, ailiñ ko rar etal wõt im kebojak ñan katorlok bõtõktõk, ilo an kabuñ ko rejetak ir ak errã. Ilo an konono kin kabuñ in Orthodox eo an Russia, Time magazine (international edition) ilo ran ko lok ear ba: “Kabuñ eo rar bar kemouri ear bareinwõt lap kilan ilo juõn jikin rar jab lemnak kake mokta: jar in tarinae eo an Russia. . . . Kajerammõn balun in tarinae ko im moko imõn ri tarinae im menin ear etal im einwõt juõn men ekkã air kõmmane. Ilo November, Danilovsky ilo Moscow, jikin kabuñ eo an Patriarchate in Russia (ri utiej ro an kabuñ) rar kokwojarjar jikin illik nuclear eo an Russia.” United Nations emaroñ ke kabõjrak air bar kajorrãn lal in kin kein tarinae ko an demon? Ebin! Ekkar ñan The Guardian newspaper in London, England, armij eo ear wini Nobel Peace Prize eo ear kwalok an lemnak: “Men eo emol im ejañin mwij an kon ej bwe ro lalem im rej uan UN Security Council rej jikin ko lalem relap ilo lal in im rej kõmman im wiakake kein tarinae ko.”

16. Ta eo Jehovah enaj kõmmane ñan ailiñ ko rej kõmman tarinae?

16 Jehovah en jerbale ke ekajet eo an ion ailiñ ko rej bõktok tarinae? Habakkuk 2:13, NW ej ba: “Lo! Ejjab jen jar in tarinae ko an Jehovah bwe armij ro renaj jerbal ñan kijeek eo wõt, im bwe kumi in ailiñ ko renaj make kamõk ir kin ejelok tokjen ke?” “Jar in tarinae ko an Jehovah”! Aet, Jehovah ewõr an jar in tarinae in enjel ro ilañ, eo enaj kajerbale ilo an bõktok armij ro einwõt armij in tarinae im ailiñ ko ñan ejelok tokjen!

17. Ñan joñan et eo jelãlokjen eo kin Jehovah enaj kobrak lal elikin jerbale ekajet eo an ion kumi in ailiñ ko rej kõmman kowadoñ?

17 Ta eo enaj lortok jerbal in ekajet eo an Jehovah ion kumi in ailiñ ko rej kowadoñ? Habakkuk 2:14, NW ej letok uak eo: “Lal enaj obrak kin jelã aibujuij eo an Jehovah einwõt den ko rej kalibubu lojet.” Juõn jerammõn elap! Ilo Armageddon, kajur bõtata eo an Jehovah enaj karreoik etan jen air enoiki ñan indio. (Revelation 16:​16, NW) Ej kamol ñan kij bwe enaj ‘kaibujuij jikin eo an neen,’ lal in jej jokwe ie. (Aiseia 60:13) Armij otemjej renaj katakin ir ilo ialin mour eo an Anij, bwe jelãlokjen eo kin karõk ko raibujuij an Jehovah enaj kobrak lal einwõt an den ko teñi lojet ko.

Jerata Ko Kein Kemen im Kalalem

18. Ta ekkõl eo kein kemen kar kejelã kake ikijen Habakkuk, im ewi wãwen an jelet wãwen mour erreo ilo lal rainin?

18 Jerata eo kein kemen rej kameleleiki ilo Habakkuk 2:15, NW ilo nan kein: “Jerata ñan eo ej lelok ñan armij ro rejetan juõn men ñan idak, kobaiklok na ie inebata im illu eo am, bwe ren kadõk, im kwalok mõttan ko air rekajookok.” Menin ej kalikar ñan jemlokin, wãwen eo lal eo rainin ej jebwãbwe ie. Mour in etton eo an, me elõñ kabuñ ko rar rejetake bareinwõt, ear laplok ñan juõn joñan ekãl. Nañinmij ko, einwõt AIDS im nañinmij ko rekabobo, rej walok jen mour in lũñ emõkaj air jededlok, kõmman eñtan im mij ibelakin lal. Jen an kalikar “aibujuij eo an Jehovah,” wãwen eo me ña-mokta ilo ebeben in rainin ej laplok wõt an wõtloklallok ñan loan nana im lok ñan jerbal in ekajet eo an Anij. “Kwonaj obrak kin jab kautiej im jab kin aibujuij,” lal in elikjap enañin idak jen bowl in illu eo an Jehovah, eo ej jutaklok ñan ankilan. ‘Enaj ejelok kautiej ion aibujuij eo an.’​—Habakkuk 2:16, NW.

19. Juõn men eo moktalok jen ekkõl eo kein kalalem Habakkuk ear kejelã kake ear jitõñlok ñan ta, im etke kain nan rot kein elap tokjeir ilo lal in rainin?

19 Juõn men ej itok imanin ekkõl eo kein kalalem ej kakkõl eo nae kabuñ ñan annañ ko emwij eiki. Jehovah ear kõmman bwe ri kanan eo en keañ kin nan kein rekajur: “Jerata ñan eo ej ba ñan mõttan alal eo: ‘O kwoj ruj!’ ñan juõn dekã eo ejjab maroñ konono: ‘O kwon ruj! E make enaj lelok nan in jiroñ’! Lo! Ej kalibubu gold im silver, im ejelok menono ñan jidik ilobwilijin.” (Habakkuk 2:​19, NW) Ñan rainin, Christendom im men eo rej naetan heathendom (ri jab tõmak ilo kabuñ) erro jimor rej badikdik ñan debail, annañin ekjap in virgin Mary, ekjap ko, im men ko eierlok wõt armij im menin mour. Ejelok ian men kein emaroñ ruj ñan lomoren ri kabuñ ro air ñe Jehovah ej itok in jerbale ekajet eo. Gold im silver ko air rej ejojik ion don enaj ejelok tokjeir ñan jidik ilo keidi ñan emõn eo an Anij eo ej indio, Jehovah, im aibujuij ko an menin kõmanmõn ko an rej mour. Jen wijtake ãt eo etan ejelok einwõt ñan indio!

20. Ilo karõk an temple et eo jej jerammõn ñan karejar ilo lañliñ ie?

20 Aet, Anij eo ad, Jehovah, ej tellokin bõk nebar otemjej. Kin juõn eñjake in kautiej eo emũlal ñane, jen eoroñ nan in kakkõl eo nae kabuñ ñan ekjap. Ak roñjake! Jehovah ej konono wõt: “Jehovah ej bed ilo temple eo ekwojarjar an. Aolepen lal, ej ikõñ iman mejen!” (Habakkuk 2:20, NW) Ri kanan eo ejelok bere ear bed ilo an lemnak temple eo ilo Jerusalem. Bõtab, kij rainin jej jerammõn ñan kabuñ ilo juõn karõk in temple eo elaplok ilo jitõb, ijo ad Iroij Jesus Christ ej bed einwõt Priest eo Elap. Ijin, ilo melaj in temple eo ilo lal in, jej kwelok, jerbal, im jar, lelok ñan Jehovah kautiej eo tellokin ñan ãt eo etan eaibujuij. Im ewõr ad lañliñ in lelok jen eñjake in buru kabuñ ñan Jemed ilañ eo ej yokwe!

Kwoj Kememej Ke?

• Ewi wãwen am lemnak kin nan kein an Jehovah: “Ejamin rumij”?

• Ta eo elap tokjen ilo ran kein kin nan in ekkõl ko ikijen Habakkuk?

• Etke jej aikwij etal wõt im kwalok ainikien nan in kakkõl eo an Jehovah?

• Ilo melaj in temple et eo jej jerammõn in jerbal ie?

[Pija eo ilo peij 11]

Einwõt Habakkuk, ro ri karejaran Anij rainin rejelã bwe Jehovah ejamin rumij

[credit Line]

U.S. Army photo

[Pija eo ilo peij 13]

Kwoj kamolol ke kin jerammõn in kabuñ ñan Jehovah ilo melan temple eo an ilo jitõb?

    Bok im Kein Katak ilo Kajin M̦ajel̦ (1983-2026)
    Log Out
    Log In
    • Kajin M̦ajel̦
    • Share
    • Preferences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Kilen Kõjerbale
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share