Младите прашуваат
Како да се справам со стресот?
Не се трпи веќе
На граница сум
Се справувам
Стрес? Што е тоа?
ДА СЕ носиш со стресот е како да влечеш тежок бродски контејнер. Голем камион може лесно да го пренесе каде и да било. Но, автомобил не може. Ако автомобилот го влече товарот макар и на мало растојание, може да го уништи моторот. Истото може да се случи и со твојот „мотор“ ако си изложен на преголем стрес.
Дали тоа значи дека ситуацијата е безнадежна? Ни најмалку! За да не „прегориш“, треба или да си го намалиш товарот или да ставиш помоќен мотор. Всушност, можеш да ги направиш и двете работи. Да видиме како.
Олесни си го товарот
ПРЕДИЗВИК: Преголем залак.
„Некој ќе ме замоли да му помогнам или да одиме некаде кога и самата имам многу работи да завршам. А не сакам никого да одбијам“ (Карина).a
РЕШЕНИЕ: Научи да кажеш ‚не‘.
„Мудроста е кај скромните“, вели Библијата (Изреки 11:2). Скромноста, односно свесноста за твоите граници, ќе ти помогне да кажеш ‚не‘ кога товарот ќе ти стане претежок.
Се разбира, секогаш нема да можеш да кажеш ‚не‘ — на пример, кога родителите ќе побараат од тебе да завршиш нешто низ дома! Но, ако секој ти стави на грбот уште нешто, на крајот товарот ќе те скрши. Дури и најголемите камиони имаат ограничена носивост.
Предлог: Ако ти е тешко да одбиеш некого веднаш штом ќе те замоли за нешто, би можел да речеш: „Може ли да ти одговорам подоцна?“ Потоа, пред да му одговориш, размисли: ‚Реално гледано, можам ли да си дозволам да потрошам толку време и сила за да му завршам работа?‘
ПРЕДИЗВИК: Одолговлекување.
„Кога некоја работа ми се чини тешка, обично ја одложувам. Но, потоа се секирам зашто знам дека сѐ уште ме чека. Кога конечно ќе се зафатам со неа, морам да брзам, а тоа ме става под стрес“ (Сара).
РЕШЕНИЕ: Почни — макар и да не завршиш веднаш.
„Во работата не бидете мрзливи“, советува Библијата (Римјаните 12:11). Самото тоа што те чека тешка задача е веќе товар и зошто само да го правиш потежок со тоа што ќе одолговлекуваш? Така само подолго ќе се мачиш!
Како мотивација може да ти послужи список со обврски. Потешките задачи подели ги на неколку чекори. „Уживам да си правам списоци“, вели Керол. „Обично први на списокот ги ставам работите што најмалку ги сакам, и како што ги пречкртувам една по една, станува сѐ полесно. Без да осетиш, на ред дошле поинтересните работи!“
Предлог: Ако ти е тешко да се натераш да сработиш нешто, намести го алармот да ти ѕвони за 10 или 15 минути и почни веднаш. Кога ќе заѕвони алармот, веќе си сработил 10 или 15 минути од задачата. Штом почнеш, може ќе се изненадиш колку полесно е да продолжиш.
Расчисти го нередот! Кога треба да копаш низ хаос за да си ги најдеш книгите или за да најдеш чисти алишта, се ставаш под голем стрес. За да не трчаш наутро како мува без глава, одвој си пет минути за да си ја суредиш собата пред да си легнеш
Стави помоќен „мотор“
Грижи се за своето тело.
Стручњаците се едногласни во врска со тоа дека ако здраво се храниш, редовно вежбаш и доволно спиеш, ќе можеш да сработиш повеќе.b Но, не се секирај — не е толку комплицирано да се грижиш за твоето тело. Можеш да почнеш со неколку едноставни чекори. На пример, во врска со спиењето, би можел да се обидеш со следново.
Спиј доволно. Одреди си конкретно време кога ќе си легнуваш и кога ќе стануваш, барем во работните денови.
Одвој си доволно време да се опуштиш пред спиење. Не вежбај три часа пред да си легнеш, не јади тешка храна и избегнувај кофеин.
Кога е време за спиење, погрижи се твојата соба да биде темна, тивка и удобна.
Сподели со некого.
Не срами се да побараш помош од родителите или од пријателите. Но, дали тоа навистина ќе ти помогне? Да, зашто истражувањата покажуваат дека емотивната поддршка ги намалува штетните последици што зголемениот стрес може да ги остави врз срцето, крвните садови и имунолошкиот систем.
Овие сознанија се во склад со она што го вели Библијата: „Од загриженост срцето на човекот му премалува, а добриот збор го радува“ (Изреки 12:25). Кога ‚загриженоста‘ ќе те притисне, вистинските пријатели можат да те охрабрат со ‚добар збор‘, кој можеби е токму она што ќе ти помогне да издржиш.
Дали ти треба дополнителна помош за да се носиш со стресот? Прочитај ги следниве поглавја во двата дома од книгата Младите прашуваат — делотворни одговори, издадена од Јеховините сведоци.
ТОМ 1
Поглавје 18: Како да се справам со стресот?
Поглавје 21: Како да си го планирам времето?
ТОМ 2
Поглавје 26: Чувства — како да ги контролирам?
Поглавје 27: Зошто мислам дека треба да бидам совршен?
a Некои имиња во оваа статија се сменети.
b Предлози во врска со исхраната и вежбањето можеш да најдеш во 10. поглавје од книгата Младите прашуваат — делотворни одговори, том 1, издадена од Јеховините сведоци.
ЗОШТО НЕ ГИ ПРАШАШ РОДИТЕЛИТЕ?
Со каков стрес се соочувате вие? Што ви помага да се носите со него?