റോമാ​ക്കാ​രു​ടെ വാൾ

യരുശ​ലേ​മി​ലെ​യും യഹൂദ്യ​യി​ലെ​യും ആളുകൾ ‘വാളിന്റെ വായ്‌ത്ത​ല​യാൽ വീഴും’ എന്നു യേശു മുൻകൂ​ട്ടി​പ്പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. (ലൂക്ക 21:24) ഫോ​ട്ടോ​യിൽ കാണി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന 2,000 വർഷം പഴക്കമുള്ള ഈ വാൾ യരുശ​ലേ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന റോമൻ കാലാൾപ്പ​ട​യി​ലെ ഒരാളു​ടേ​താ​യി​രി​ക്കാൻ സാധ്യ​ത​യുണ്ട്‌. ജൂതന്മാർ എ.ഡി. 66-ൽ റോമാ​ക്കാർക്കെ​തി​രെ വിപ്ലവം അഴിച്ചു​വി​ട്ട​തി​നെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ റോമൻ കാലാൾപ്പ​ട​യു​ടെ ഒരു വിഭാഗം അവിടെ തമ്പടി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഏകദേശം 60 സെ.മീ. നീളം വരുന്ന ഈ വാളിന്‌ ഇപ്പോ​ഴും തുകലു​റ​യുണ്ട്‌, അല്‌പ​മൊ​ക്കെ ദ്രവി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെന്നു മാത്രം. അടുത്ത കാലത്ത്‌ പുരാ​വ​സ്‌തു​ഗ​വേ​ഷകർ യരുശ​ലേ​മി​ലെ ഒരു അഴുക്കു​ചാ​ലിൽ ഉത്‌ഖ​നനം നടത്തി​യ​പ്പോൾ കിട്ടി​യ​താണ്‌ ഈ വാൾ (2011-ലാണ്‌ ഈ വിവരം റിപ്പോർട്ട്‌ ചെയ്‌തത്‌.). ദാവീ​ദി​ന്റെ നഗരത്തി​നും യരുശ​ലേ​മി​ന്റെ പടിഞ്ഞാ​റേ മതി​ലിന്‌ അടു​ത്ത്‌ പുരാ​വ​സ്‌തു​ശേഷിപ്പുകളുള്ള മേഖ​ല​യ്‌ക്കും ഇടയി​ലുള്ള ഒരു സ്ഥല​മാണ്‌ ഇത്‌. എ.ഡി. 70-ലെ യരുശ​ലേ​മി​ന്റെ നാശത്തി​നു മുമ്പുള്ള പ്രക്ഷു​ബ്ധ​മായ സമയത്ത്‌ യരുശ​ലേം​കാ​രു​ടെ ഒരു ഒളിസ​ങ്കേ​ത​മാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കാം ഈ അഴുക്കു​ചാൽ.