മതത്തിന്റെ ഒരു അടുത്ത വീക്ഷണം

മതത്തെ “മതഭ്രാ​ന്തി​ന്റെ​യും ആഭ്യന്തര കലഹത്തി​ന്റെ​യും ജനയി​താ​വും . . . മനുഷ്യ​വർഗ​ത്തി​ന്റെ ശത്രു​വും” എന്ന്‌ വോൾട്ടയർ വിളി​ച്ച​തു​സം​ബ​ന്ധി​ച്ചു നിങ്ങ​ളോ​ടു ചോദി​ച്ചാൽ നിങ്ങളും അദ്ദേഹ​ത്തോ​ടു യോജി​ച്ചേ​ക്കാം. അല്ലെങ്കിൽ 17-ാം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ ആംഗ്ലിക്കൻ വൈദി​ക​നാ​യി​രുന്ന റോബർട്ട്‌ ബർട്ടൻ പറഞ്ഞതു​പോ​ലെ “ഒരു മതം മറെറാ​ന്നി​നെ​പ്പോ​ലെ​തന്നെ സത്യമാണ്‌” എന്ന്‌ ഉദാസീ​ന​ത​യു​ടെ ഒരു മനോ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടെ നിങ്ങൾ പറഞ്ഞേ​ക്കാം.

സാദ്ധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌, 18-ാം നൂററാ​ണ്ടി​ലെ ഫ്രഞ്ച്‌ ഉപന്യാ​സ​കൃ​ത്തായ ജോസഫ്‌ ജൂബേർട്ട്‌ വർണ്ണി​ച്ച​തു​പോ​ലെ, നിങ്ങൾ “മതത്തിൽ തന്റെ സന്തോ​ഷ​വും കടമയും കണ്ടെത്തുന്ന” ആളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി സമ്മതി​ച്ചേ​ക്കാം.

ആഴം കുറഞ്ഞ മതം

ഈ നാളു​ക​ളിൽ, “യഥാർത്ഥ​ത്തിൽ മതത്തിൽ തന്റെ സന്തോ​ഷ​വും കടമയും കണ്ടെത്തുന്ന” ഒരാൾക്ക്‌ അലോ​സ​ര​പ്പെ​ടു​ന്ന​തിന്‌ കാരണ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌. മതഭക്തി​യുള്ള രാജ്യ​ങ്ങ​ളിൽ പോലും തങ്ങൾ യഥാർത്ഥ​ത്തിൽ എന്താണ്‌ വിശ്വ​സി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്ന​തു​സം​ബ​ന്ധിച്ച്‌ അനേകർക്കും അവ്യക്ത​മായ ധാരണയേ ഉള്ളു; അവരുടെ മതത്തിന്‌ അവരുടെ അനുദി​ന​ജീ​വി​ത​ത്തിൻമേൽ സ്വാധീ​ന​മില്ല. ചില സ്ഥലങ്ങളിൽ, സ്ഥിതി​വി​വ​ര​ക്ക​ണ​ക്കു​കൾ പള്ളിഹാ​ജ​രിൽ ഒരു കുറവു കാണി​ക്കു​ന്നു. ദൃഷ്ടാ​ന്ത​ത്തിന്‌, മൊത്തം 2 കോടി 63 ലക്ഷത്തിൽ 68 ലക്ഷം കത്തോ​ലി​ക്കർ മാത്രമേ കുറു​ബാന കാണു​ന്നു​ള്ളു​വെന്ന്‌ ജർമ്മനി​യെ സംബന്ധിച്ച അടുത്ത കാലത്തെ സ്ഥിതി​വി​വ​ര​ക്ക​ണ​ക്കു​കൾ വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തി. ജർമ്മൻ ഫെഡറൽ റിപ്പബ്ലിക്ക്‌, “പദത്തിന്റെ അത്യന്തം ഉപരി​പ്ല​വ​മായ വ്യാഖ്യാ​ന​പ്ര​കാ​രം മാത്ര​മ​ല്ലാ​തെ ക്രിസ്‌തീ​യ​രാ​ജ്യ​മാ​യി​രി​ക്കുന്ന​താ​യി” തങ്ങൾ കരുതു​ന്നി​ല്ലെന്ന്‌ കത്തോ​ലി​ക്കാ പള്ളിക്കാർ പറയു​ന്നത്‌ അതിശ​യമല്ല.

ആയിര​ത്തി​ത്തൊ​ള്ളാ​യി​രത്തി എൺപത്തി​ര​ണ്ടിൽ പ്രസി​ദ്ധീ​ക​രിച്ച വേൾഡ ക്രിസറ​റ്യൻ എൻ​സൈ​ക്ലോ​പ്പീ​ഡിയ പറയു​ന്ന​ത​നു​സ​രിച്ച്‌ “ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​ത്വം മാത്രമല്ല അധഃപ​തി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌; മതത്തിന്റെ മുഴു പ്രതി​ഭാ​സ​വു​മാണ്‌.”

മതചരി​ത്രം പുനര​വ​ലോ​കനം ചെയ്യു​ന്ന​തെ​ന്തിന?

ഇങ്ങനെ​യുള്ള സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ വീക്ഷണ​ത്തിൽ, മതത്തിന്റെ ഭാവി​തന്നെ എന്താണ്‌? 1990-ലും 1991-ലും പ്രത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടുന്ന 24 ഉണരുക! ലേഖന​ങ്ങ​ളു​ടെ പരമ്പര ആ ചോദ്യ​ത്തിന്‌ ഉത്തരം നൽകത്ത​ക്ക​വ​ണ്ണ​മാണ്‌ സംവി​ധാ​നം​ചെ​യ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. മതത്തിന്റെ പ്രാരം​ഭ​വർഷങ്ങൾ തുടങ്ങി ആധുനി​ക​കാ​ല​ങ്ങൾവ​രെ​യുള്ള അതിന്റെ ചരിത്രം പുനര​വ​ലോ​ക​നം​ചെ​യ്‌തു​കൊണ്ട്‌ ഈ ലേഖനങ്ങൾ സംക്ഷി​പ്‌ത​വും എന്നാൽ വിപു​ല​വു​മായ ഒരു ലോക​മ​ത​ച​രി​ത്രം അവതരി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും. ചരി​ത്ര​ത്തിൽ പിന്നോ​ട്ടു കാണാ​നുള്ള കണ്ണാടി​യിൽ നോക്കു​ന്നത്‌, നിങ്ങൾ വിതക്കു​ന്ന​തു​തന്നെ കൊയ്യു​ന്നു എന്ന സുപ്ര​സിദ്ധ തത്വത്തി​ന​നു​സ​ര​ണ​മാ​യി മതത്തിന്റെ ഭാവി​യി​ലേക്കു നോക്കാൻ നമ്മെ പ്രാപ്‌ത​രാ​ക്കും.

‘മതചരി​ത്ര​ത്തിൽ എനിക്കു താല്‌പ​ര്യ​മില്ല!’ എന്ന്‌ പറയാൻ ധൃതി​പ്പെ​ട​രുത്‌. വർത്തമാ​ന​കാ​ലം ഭൂതകാ​ല​ത്തിൽ അധിഷ്‌ഠി​ത​മാണ്‌. ഒരുവൻ ഒരു വിശ്വാ​സി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും അല്ലെങ്കി​ലും, മതചരി​ത്രം നേരി​ട്ട​ല്ലെ​ങ്കിൽ പരോ​ക്ത​മാ​യി സകല​രെ​യും ബാധി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌.

മതത്തിന്റെ ആസ്‌തി​ത്വ​ത്തെ നിഷേ​ധി​ക്കുന്ന ആളുകൾ ഇപ്പോ​ഴും യഥാർത്ഥ​ത്തിൽ മതഭക്ത​രാണ്‌. എങ്ങനെ? ദൈവ​ത്തി​നു പകരം മറെറ​ന്തി​നെ​യെ​ങ്കി​ലും തങ്ങളുടെ ഭക്തിയു​ടെ ലക്ഷ്യമാ​ക്കു​ന്ന​തി​നാൽ. 20-ാം നൂററാ​ണ്ടി​ന്റെ പ്രാരം​ഭ​ത്തി​ലെ സ്‌ക്കോ​ട്ടിഷ്‌ നോവ​ലി​സ്‌റ​റാ​യി​രുന്ന ജെ. എം. ബാരി അതുസം​ബ​ന്ധിച്ച്‌ ഇപ്രകാ​രം പ്രസ്‌താ​വി​ച്ചു: “ഒരുവന്‌ അത്യന്തം താല്‌പ​ര്യ​മു​ള്ള​തെ​ന്താ​യാ​ലും അതാണ​യാ​ളു​ടെ മതം.”

ഈ മാസി​ക​യിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കുന്ന പ്രകാരം, മതം നിർവ​ചി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നത്‌ ആരാധ​നാ​രീ​തി​യെ​ന്നാണ്‌. അതിൽ വ്യക്തി​പ​ര​മാ​യി പുലർത്തു​ന്ന​തോ ഒരു സംഘടന ശുപാർശ​ചെ​യ്യു​ന്ന​തോ ആയ മതമ​നോ​ഭാ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും വിശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ആചാര​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഒരു പദ്ധതി ഉൾപ്പെ​ടു​ന്നു.

“മതത്തിന്റെ ഭൂതകാ​ല​ത്തി​ന്റെ വീക്ഷണ​ത്തിൽ അതിന്റെ ഭാവി” നിങ്ങൾ ആസ്വദി​ക്കു​മെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ ആശിക്കു​ന്നു. മതം ദീർഘ​നാ​ളാ​യി സംഘട്ട​ന​ത്തി​ന്റെ ഒരു ഉറവാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​തു​കൊണ്ട്‌ “മതപര​മായ അനൈ​ക്യം—അത്‌ തുടങ്ങിയ വിധം” എന്ന വിഷയ​ത്തിൽ തുടങ്ങു​ന്നത്‌ സമുചി​ത​മാ​യി​രി​ക്കും. (g89 1/8)