വാച്ച്ടവര്‍ ഓണ്‍ലൈന്‍ ലൈബ്രറി
വാച്ച്ടവര്‍
ഓണ്‍ലൈന്‍ ലൈബ്രറി
മലയാളം
  • ബൈബിൾ
  • പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ
  • യോഗങ്ങൾ
  • g97 12/22 പേ. 4-9
  • വിജയവും ദുരന്തവും

ഇപ്പോൾ തിരഞ്ഞതിന് ഒരു വീഡിയോയും ലഭ്യമല്ല

ക്ഷമിക്കണം, വീഡിയോ ലോഡ് ചെയ്യുന്നതിൽ ഒരു പിശകുണ്ടായി.

  • വിജയവും ദുരന്തവും
  • ഉണരുക!—1997
  • ഉപതലക്കെട്ടുകള്‍
  • സമാനമായ വിവരം
  • ഒടുവിൽ ഒരു പ്രതി​വി​ധി!
  • മാരക​മായ മടങ്ങി​വ​രവ്‌
  • മാരക​മായ മടങ്ങി​വ​രവ്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?
  • എച്ച്‌ഐവി-യും ടിബി-യും—ഇരട്ട കുഴപ്പം
  • ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി
  • പ്രതി​രോ​ധ​വും പ്രതി​വി​ധി​യും
  • ക്ഷയരോഗത്തിന്‌ എതിരെയുള്ള പോരാട്ടത്തിന്‌ ഒരു പുതിയ ആയുധം
    ഉണരുക!—1999
  • ഒരു മാരക സഖ്യം
    ഉണരുക!—1998
  • യുദ്ധത്തിന്റേതിനോടു കിടപിടിക്കുന്ന മരണനിരക്ക്‌
    ഉണരുക!—1997
  • ക്ഷയരോഗം തിരിച്ചടിക്കുന്നു!
    ഉണരുക!—1996
കൂടുതൽ കാണുക
ഉണരുക!—1997
g97 12/22 പേ. 4-9

വിജയ​വും ദുരന്ത​വും

“കഴിഞ്ഞ 30 വർഷത്തെ ക്ഷയരോ​ഗ​ത്തി​ന്റെ കഥ വിജയ​വും ദുരന്ത​വും ഇടകലർന്ന​താ​യി​രു​ന്നു—രോഗത്തെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കാ​നും ആത്യന്തി​ക​മാ​യി തുടച്ചു​നീ​ക്കാ​നു​മുള്ള മാർഗങ്ങൾ പ്രദാ​നം​ചെയ്‌ത ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രു​ടെ വിജയ​വും അവരുടെ കണ്ടുപി​ടി​ത്ത​ങ്ങളെ ഫലകര​മാ​യി ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തിൽ വ്യാപ​ക​മാ​യി പരാജ​യ​പ്പെ​ട്ട​തു​മൂ​ല​മുള്ള ദുരന്ത​വും.”—ജെ. ആർ. ബിഗ്നോൾ, 1982.

ക്ഷയരോ​ഗം (ടിബി) സംഹാ​ര​താ​ണ്ഡ​വ​മാ​ടാൻ തുടങ്ങി​യിട്ട്‌ ദീർഘ​നാ​ളാ​യി. യൂറോ​പ്യൻമാർ കപ്പൽമാർഗം തെക്കേ അമേരി​ക്ക​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​തി​നു ദീർഘ​നാൾ മുമ്പേ അത്‌ പെറു​വി​ലെ ഇങ്കകളെ ക്ലേശി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഫറവോ​മാർ ആഢംബ​ര​പ്രൗ​ഢി​യിൽ വാണി​രുന്ന നാളു​ക​ളിൽ അത്‌ ഈജി​പ്‌തു​കാ​രെ ആക്രമി​ച്ചി​രു​ന്നു. ടിബി പുരാതന ബാബി​ലോ​നി​ലും ഗ്രീസി​ലും ചൈന​യി​ലു​മുള്ള ആളുകളെ വലുപ്പ-ചെറുപ്പ വ്യത്യാ​സ​മി​ല്ലാ​തെ വേട്ടയാ​ടി​യി​രു​ന്ന​താ​യി പുരാതന എഴുത്തു​കൾ കാണി​ക്കു​ന്നു.

18-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടു​മു​തൽ 20-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ ആരംഭം​വരെ പാശ്ചാ​ത്യ​ലോ​കത്തെ മരണത്തി​ന്റെ മുഖ്യ കാരണം ടിബി ആയിരു​ന്നു. ഒടുവിൽ, 1882-ൽ ജർമൻ ഡോക്ട​റായ റോബർട്ട്‌ കോക്ക്‌ രോഗ​കാ​രി​യായ ബാസി​ല്ല​സ്സി​ന്റെ കണ്ടുപി​ടി​ത്ത​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഔദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി പ്രഖ്യാ​പി​ച്ചു. പതിമൂ​ന്നു വർഷം കഴിഞ്ഞ്‌ വിൽഹെം റോൻറ്‌ജൻ എക്‌സ്‌റേ കണ്ടുപി​ടി​ച്ചു. ക്ഷയരോ​ഗം മൂലം ക്ഷതമു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ള്ള​തി​ന്റെ സൂചനകൾ കണ്ടുപി​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി ജീവനു​ള്ള​വ​രു​ടെ ശ്വാസ​കോ​ശങ്ങൾ സൂക്ഷ്‌മ​പ​രി​ശോ​ധ​ന​യ്‌ക്കു വിധേ​യ​മാ​ക്കാൻ അതുമൂ​ലം സാധിച്ചു. അടുത്ത​താ​യി, 1921-ൽ ഫ്രഞ്ച്‌ ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാർ ടിബി-ക്കെതിരെ ഒരു വാക്‌സിൻ നിർമി​ച്ചു. ബിസിജി (ബാസി​ല്ലസ്സ്‌ ക്യാമറ്റ്‌ ഗ്വാറിൻ) എന്ന പേരി​ലുള്ള ആ വാക്‌സിന്‌ അതു കണ്ടുപി​ടിച്ച ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രു​ടെ പേരാണ്‌ കിട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ക്ഷയരോ​ഗ​ത്തിന്‌ എതിരെ ലഭ്യമായ ഒരേ​യൊ​രു വാക്‌സിൻ അതാണ്‌. ഇതൊ​ക്കെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും, ടിബി അസംഖ്യം ജീവൻ അപഹരി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രു​ന്നു.

ഒടുവിൽ ഒരു പ്രതി​വി​ധി!

ഡോക്ടർമാർ ടിബി രോഗി​കളെ ആരോ​ഗ്യ​മ​ന്ദി​ര​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ (sanatoriums) അയച്ചു. ഈ ആശുപ​ത്രി​കൾ സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ കുന്നു​ക​ളി​ലാണ്‌ സ്ഥിതി​ചെ​യ്‌തി​രു​ന്നത്‌, അവിടെ രോഗി​കൾക്ക്‌ വിശ്ര​മ​മെ​ടു​ക്കാ​നും ശുദ്ധവാ​യു ശ്വസി​ക്കാ​നും കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌, 1944-ൽ ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളി​ലെ ഡോക്ടർമാർ സ്‌​ട്രെ​പ്‌റ്റോ​മൈ​സിൻ കണ്ടുപി​ടി​ച്ചു. ടിബി-ക്കെതിരെ ഫലപ്ര​ദ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്ന​താ​യി കണ്ടെത്ത​പ്പെട്ട ആദ്യത്തെ ആൻറി​ബ​യോ​ട്ടി​ക്കാണ്‌ അത്‌. അതി​നെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ മറ്റു ടിബി പ്രതി​രോധ ഔഷധ​ങ്ങ​ളും ഉടൻതന്നെ വികസി​പ്പി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ഒടുവിൽ, സ്വന്തം വീടു​ക​ളിൽവെ​ച്ചു​തന്നെ ടിബി രോഗി​കൾക്ക്‌ സുഖം പ്രാപി​ക്കാൻ കഴിയു​മെ​ന്നാ​യി.

രോഗ​സം​ക്ര​മണ നിരക്ക്‌ കുത്തനെ താഴ്‌ന്ന​പ്പോൾ ഭാവി പ്രത്യാ​ശാ​നിർഭ​ര​മാ​യി കാണ​പ്പെട്ടു. ആരോ​ഗ്യ​മ​ന്ദി​രങ്ങൾ അടച്ചു​പൂ​ട്ടി. ടിബി ഗവേഷ​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി​യുള്ള ധനശേ​ഖ​ര​വും വറ്റി. പ്രതി​രോധ പരിപാ​ടി​ക​ളും ഉപേക്ഷി​ക്ക​പ്പെട്ടു. ശാസ്‌ത്ര​ജ്ഞ​ന്മാ​രും ഡോക്ടർമാ​രും പുതിയ വൈദ്യ​ശാ​സ്‌ത്ര വെല്ലു​വി​ളി​കൾ തേടി​പ്പോ​യി.

വികസ്വര ലോകത്ത്‌ ടിബി അപ്പോ​ഴും അസംഖ്യം ജീവൻ അപഹരി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും തീർച്ച​യാ​യും കാര്യങ്ങൾ മെച്ച​പ്പെ​ടു​മാ​യി​രു​ന്നു. ടിബി ഒരു ഗതകാല സംഗതി​യാ​യി​രു​ന്നു. അങ്ങനെ​യാണ്‌ ആളുകൾ വിചാ​രി​ച്ചത്‌, എന്നാൽ അവർക്കു തെറ്റു​പറ്റി.

മാരക​മായ മടങ്ങി​വ​രവ്‌

1980-കളുടെ മധ്യത്തിൽ ടിബി ഭയാന​ക​മായ വിധത്തിൽ മരണം വിതച്ചു​കൊണ്ട്‌ മടങ്ങി​വ​രാൻ തുടങ്ങി. അങ്ങനെ, 1993 ഏപ്രി​ലിൽ ലോകാ​രോ​ഗ്യ സംഘടന (ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ) ടിബി-യെ “ഗോള​വ്യാ​പ​ക​മാ​യി അടിയ​ന്തിര ശ്രദ്ധ ആവശ്യ​മുള്ള ഒന്ന്‌” ആയി പ്രഖ്യാ​പി​ച്ചു. “രോഗ​ത്തി​ന്റെ വ്യാപനം നിയ​ന്ത്രി​ക്കാൻ സത്വര നടപടി കൈ​ക്കൊ​ള്ളാ​ത്ത​പക്ഷം അത്‌ അടുത്ത പതിറ്റാ​ണ്ടിൽ മൂന്നു കോടി​യി​ല​ധി​കം പേരുടെ ജീവൻ അപഹരി​ക്കു”മെന്ന്‌ ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ കൂട്ടി​ച്ചേർത്തു. ചരി​ത്ര​ത്തിൽ ആദ്യമാ​യി​ട്ടാണ്‌ അത്‌ ഇങ്ങനെ​യൊ​രു പ്രഖ്യാ​പനം നടത്തു​ന്നത്‌.

അതിനു​ശേ​ഷം, യാതൊ​രു “സത്വര നടപടി”യും രോഗ​വ്യാ​പ​ന​ത്തി​നു കടിഞ്ഞാ​ണി​ട്ടി​ട്ടില്ല. വാസ്‌ത​വ​ത്തിൽ, സ്ഥിതി​വി​ശേഷം വഷളാ​യി​ത്തീർന്നി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌. 1995-ൽ ടിബി മൂലം മരണമ​ട​ഞ്ഞ​വ​രു​ടെ എണ്ണം ചരി​ത്ര​ത്തി​ലെ മറ്റേ​തൊ​രു വർഷത്തി​ലും അതുമൂ​ലം മരണമ​ട​ഞ്ഞി​ട്ടു​ള്ള​വ​രു​ടെ എണ്ണത്തെ​ക്കാൾ കൂടു​ത​ലാ​ണെന്ന്‌ അടുത്ത​കാ​ലത്ത്‌ ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ റിപ്പോർട്ടു ചെയ്‌തു. അടുത്ത 50 വർഷം​കൊണ്ട്‌ 50 കോടി​വരെ ആളുകൾ ടിബി രോഗി​ക​ളാ​യി​ത്തീർന്നേ​ക്കാ​മെ​ന്നും ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകി. കൂടാതെ, പലപ്പോ​ഴും ചികി​ത്സി​ച്ചു ഭേദമാ​ക്കാൻ കഴിയാത്ത ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി പിടി​പെ​ടു​ന്ന​വ​രു​ടെ എണ്ണവും വർധി​ച്ചു​വ​രും.

മാരക​മായ മടങ്ങി​വ​രവ്‌ എന്തു​കൊണ്ട്‌?

കഴിഞ്ഞ 20 വർഷമാ​യി ലോക​ത്തി​ന്റെ പല ഭാഗങ്ങ​ളി​ലും ടിബി നിയന്ത്രണ പരിപാ​ടി​കൾ ഫലപ്ര​ദ​മ​ല്ലാ​താ​കു​ക​യോ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​കു​ക​യോ ചെയ്‌തി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​താണ്‌ ഒരു കാരണം. ഇതുമൂ​ലം രോഗ​നിർണയം നടത്തു​ന്ന​തി​നും ചികി​ത്സി​ക്കു​ന്ന​തി​നും കാലതാ​മസം നേരി​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇത്‌ കൂടുതൽ മരണങ്ങൾക്കും രോഗ​ത്തി​ന്റെ വ്യാപ​ന​ത്തി​നും ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ടിബി വീണ്ടും തലപൊ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള മറ്റൊരു കാരണം ജനത്തി​ര​ക്കുള്ള നഗരങ്ങ​ളിൽ, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും വികസ്വര ലോക​ത്തി​ലെ വൻനഗ​ര​ങ്ങ​ളിൽ കഴിയുന്ന ദരി​ദ്ര​രും വികല​പോ​ഷി​ത​രു​മായ ആളുക​ളു​ടെ എണ്ണം വർധി​ച്ചു​വ​രു​ന്നു​വെ​ന്ന​താണ്‌. ടിബി ദരി​ദ്ര​ജ​ന​ങ്ങൾക്കു മാത്രമല്ല പിടി​പെ​ടു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും—ടിബി ആർക്കും പിടി​പെ​ടാം—ശുചി​ത്വ​മി​ല്ലാ​യ്‌മ​യും ആളുകൾ തിങ്ങി​പ്പാർക്കു​ന്ന​തും രോഗം എളുപ്പം പകരാൻ ഇടയാ​ക്കു​ന്നു. കൂടാതെ, അവ രോഗത്തെ ചെറു​ത്തു​നിൽക്കാൻ കഴിയാ​താ​കും​വി​ധം ആളുക​ളു​ടെ പ്രതി​രോധ വ്യവസ്ഥ ദുർബ​ല​മാ​കാ​നുള്ള സാധ്യ​ത​യും വർധി​പ്പി​ക്കു​ന്നു.

എച്ച്‌ഐവി-യും ടിബി-യും—ഇരട്ട കുഴപ്പം

ടിബി, എയ്‌ഡ്‌സ്‌ വൈറ​സായ എച്ച്‌ഐവി-യുമായി മാരക​മായ ഒരു കൂട്ടു​കെട്ട്‌ രൂപീ​ക​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന​താണ്‌ ഒരു പ്രധാന പ്രശ്‌നം. 1995-ൽ എയ്‌ഡ്‌സു​മാ​യി ബന്ധപ്പെട്ട കാരണ​ങ്ങ​ളാൽ മരണമ​ട​ഞ്ഞ​താ​യി കണക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന പത്തുല​ക്ഷം​പേ​രു​ടെ മൂന്നി​ലൊന്ന്‌ ടിബി പിടി​പെ​ട്ടാ​യി​രി​ക്കാം മരണമ​ട​ഞ്ഞത്‌. ടിബി-യെ ചെറു​ക്കാ​നുള്ള ശരീര​ത്തി​ന്റെ പ്രാപ്‌തി​യെ എച്ച്‌ഐവി ദുർബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു​വെ​ന്ന​താണ്‌ ഇതിനു കാരണം.

ക്ഷയരോ​ഗാ​ണു​ബാധ മിക്കയാ​ളു​ക​ളി​ലും ഒരിക്ക​ലും രോഗ​മാ​യി വികാ​സം​പ്രാ​പി​ക്കാ​റില്ല. എന്തു​കൊണ്ട്‌? ടിബി ബാസി​ല്ല​സ്സു​കൾ, ബൃഹദ്‌ഭ​ക്ഷ​ക​ജീ​വാ​ണു​ക്കൾ (macrophages) എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന കോശ​ങ്ങൾക്കു​ള്ളി​ല​ട​യ്‌ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു എന്നതാണ്‌ അതിനു കാരണം. അവിടെ അവയെ വ്യക്തി​യു​ടെ പ്രതി​രോധ വ്യവസ്ഥ, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും ടി ലസികാ​ണു​ക്കൾ അഥവാ ടി കോശങ്ങൾ തളച്ചി​ടു​ന്നു.

ഇറുകിയ മൂടി​യുള്ള കൂടകൾക്കു​ള്ളിൽ അടയ്‌ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കുന്ന മൂർഖൻ പാമ്പു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാണ്‌ ടിബി ബാസി​ല്ല​സ്സു​കൾ. കൂടകൾ ബൃഹദ്‌ഭ​ക്ഷ​ക​ജീ​വാ​ണു​ക്ക​ളും മൂടികൾ ടി കോശ​ങ്ങ​ളു​മാണ്‌. എന്നാൽ, എയ്‌ഡ്‌സ്‌ വൈറസ്‌ രംഗ​പ്ര​വേശം ചെയ്യു​മ്പോൾ അത്‌ കൂടക​ളു​ടെ മൂടി തട്ടിമാ​റ്റു​ന്നു. അപ്പോൾ ബാസി​ല്ല​സ്സു​കൾ രക്ഷപ്പെ​ടു​ക​യും ശരീര​ത്തി​ന്റെ ഏതൊരു ഭാഗ​ത്തെ​യും ആക്രമി​ക്കാൻ തക്കവണ്ണം സ്വത​ന്ത്ര​മാ​കു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

അതു​കൊണ്ട്‌, ആരോ​ഗ്യാ​വ​ഹ​മായ പ്രതി​രോധ വ്യവസ്ഥ​യു​ള്ള​വരെ അപേക്ഷിച്ച്‌ എയ്‌ഡ്‌സ്‌ രോഗി​ക​ളിൽ പ്രവർത്ത​ന​ക്ഷ​മ​മായ ടിബി വികാ​സം​പ്രാ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള സാധ്യത വളരെ​ക്കൂ​ടു​ത​ലാണ്‌. “എച്ച്‌ഐവി ബാധി​തർക്ക്‌ ടിബി പിടി​പെ​ടാൻ അങ്ങേയറ്റം സാധ്യ​ത​യുണ്ട്‌” എന്ന്‌ സ്‌കോ​ട്ട്‌ലൻഡി​ലെ ഒരു ടിബി വിദഗ്‌ധൻ പറഞ്ഞു. “ലണ്ടനിലെ ഒരു ക്ലിനി​ക്കി​ലെ ഇടനാ​ഴി​യിൽ ഇരിക്കു​ക​യാ​യി​രുന്ന രണ്ട്‌ എച്ച്‌ഐവി രോഗി​ക​ളു​ടെ മുന്നിൽക്കൂ​ടെ ഒരു ടിബി രോഗി​യെ സ്‌​ട്രെ​ച്ച​റിൽ കൊണ്ടു​പോ​യ​പ്പോൾ അവർക്ക്‌ രോഗം പിടി​പെട്ടു.”

അങ്ങനെ എയ്‌ഡ്‌സ്‌, ടിബി എന്ന പകർച്ച​വ്യാ​ധി ആളിപ്പ​ട​രാൻ ഇടയാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒരു കണക്കനു​സ​രിച്ച്‌, 2000-ാമാണ്ട്‌ ആകു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും എയ്‌ഡ്‌സ്‌ പകർച്ച​വ്യാ​ധി​കൊ​ണ്ടു​മാ​ത്രം 14 ലക്ഷം ടിബി കേസുകൾ ഉണ്ടാകു​ന്ന​താ​യി​രി​ക്കും. എയ്‌ഡ്‌സ്‌ രോഗി​കൾക്ക്‌ ടിബി പിടി​പെ​ടാൻ അങ്ങേയറ്റം സാധ്യ​ത​യു​ണ്ടെ​ന്ന​തി​നു പുറമേ, എയ്‌ഡ്‌സ്‌ ഇല്ലാത്ത​വ​രുൾപ്പെ​ടെ​യുള്ള ആളുക​ളി​ലേക്ക്‌ അവർക്ക്‌ ടിബി പകർത്താ​നും കഴിയു​മെ​ന്നത്‌ ടിബി-യുടെ വർധന​വിന്‌ ഇടയാ​ക്കുന്ന ഒരു സുപ്ര​ധാന ഘടകമാണ്‌.

ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി

ടിബി-ക്കെതി​രെ​യുള്ള പോരാ​ട്ടത്തെ ഏറെ ദുഷ്‌ക​ര​മാ​ക്കി​ത്തീർക്കുന്ന അവസാ​നത്തെ ഘടകം ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി ഇനങ്ങളു​ടെ ആവിർഭാ​വ​മാണ്‌. ശക്തി​യേ​റിയ ഈ ഇനങ്ങൾ, ആൻറി​ബ​യോ​ട്ടി​ക്കു​കൾ കണ്ടുപി​ടി​ക്കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ​ത്തെ​പ്പോ​ലെ​തന്നെ രോഗത്തെ വീണ്ടും ചികി​ത്സി​ച്ചു​ഭേ​ദ​മാ​ക്കാൻ കഴിയാ​ത്ത​താ​ക്കി​ത്തീർക്കു​ന്നു.

വിരോ​ധാ​ഭാ​സ​മെന്നു പറയട്ടെ, ടിബി പ്രതി​രോധ ഔഷധങ്ങൾ ഫലപ്ര​ദ​മ​ല്ലാത്ത വിധത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​താണ്‌ ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി-യുടെ മുഖ്യ കാരണം. ടിബി-യുടെ ഫലപ്ര​ദ​മായ ചികി​ത്സ​യ്‌ക്ക്‌ കുറഞ്ഞത്‌ ആറു മാസ​മെ​ങ്കി​ലും വേണ്ടി​വ​രും. രോഗി​കൾ ക്രമം​തെ​റ്റാ​തെ നാലു മരുന്നു​കൾ കഴിക്കു​ക​യും വേണം. രോഗിക്ക്‌ ഒരു ദിവസം പന്ത്രണ്ടു ഗുളി​ക​കൾവരെ കഴി​ക്കേണ്ടി വന്നേക്കാം. രോഗി​കൾ മരുന്നു​കൾ ക്രമമാ​യി കഴിക്കാ​തി​രി​ക്കു​ക​യോ ചികിത്സ പൂർത്തി​യാ​ക്കാ​തി​രി​ക്കു​ക​യോ ചെയ്യു​ന്ന​പക്ഷം ചികി​ത്സി​ച്ചു​ഭേ​ദ​മാ​ക്കാൻ ബുദ്ധി​മു​ട്ടു​ള്ള​തോ അസാധ്യ​മോ ആയ ഇനങ്ങളി​ലുള്ള ടിബി വികാ​സം​പ്രാ​പി​ക്കു​ന്നു. ടിബി-ക്കെതിരെ സാധാരണ ഉപയോ​ഗി​ക്കുന്ന ഏഴു മരുന്നു​ക​ളോ​ടു​വരെ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ചില വകഭേ​ദ​ങ്ങ​ളുണ്ട്‌.

ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി ബാധിച്ച രോഗി​കളെ ചികി​ത്സി​ക്കു​ന്നത്‌ ദുഷ്‌ക​ര​മാ​ണെന്നു മാത്രമല്ല, ചെല​വേ​റി​യ​തു​മാണ്‌. മറ്റു ക്ഷയരോ​ഗി​കളെ ചികി​ത്സി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ​തി​ന്റെ ഏതാണ്ട്‌ 100 ഇരട്ടി ചെലവുണ്ട്‌ അവരെ ചികി​ത്സി​ക്കാൻ. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, ഐക്യ​നാ​ടു​ക​ളിൽ ഇത്തരം ടിബി-യുള്ള ഒരാളെ ചികി​ത്സി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ 2,50,000 ഡോള​റി​ല​ധി​കം ചെലവു​വ​ന്നേ​ക്കാം!

ലോക​മെ​മ്പാ​ടു​മാ​യി 10 കോടി​യോ​ളം ആളുകൾക്ക്‌ ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ടിബി-യുടെ വകഭേ​ദങ്ങൾ പിടി​പെ​ട്ടേ​ക്കാ​മെന്ന്‌ ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ കണക്കാ​ക്കു​ന്നു. അവയിൽ ചിലത്‌ അറിയ​പ്പെ​ടുന്ന ഏതെങ്കി​ലും ടിബി പ്രതി​രോധ ഔഷധ​ങ്ങ​ളാൽ ചികി​ത്സി​ച്ചു ഭേദമാ​ക്കാൻ കഴിയാ​ത്ത​വ​യാണ്‌. മാരക​മായ ഈ വകഭേ​ദങ്ങൾ കൂടുതൽ സാധാ​ര​ണ​മായ വകഭേ​ദ​ങ്ങ​ളു​ടെ അത്രയും​തന്നെ സാം​ക്ര​മി​ക​വു​മാണ്‌.

പ്രതി​രോ​ധ​വും പ്രതി​വി​ധി​യും

ഗോള​വ്യാ​പ​ക​മായ ഈ അടിയ​ന്തി​രാ​വ​ശ്യ​ത്തെ നേരി​ടാൻ എന്താണ്‌ ചെയ്‌തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നത്‌? ഈ രോഗത്തെ നിയ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന​തി​നുള്ള ഏറ്റവും നല്ല മാർഗം സാം​ക്ര​മിക കേസു​കളെ ആരംഭ​ദ​ശ​യിൽ തിരി​ച്ച​റിഞ്ഞ്‌ ചികി​ത്സി​ക്കു​ക​യെ​ന്ന​താണ്‌. അത്‌ ഇപ്പോൾത്തന്നെ രോഗം പിടി​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​വർക്കു സഹായ​ക​മാ​കു​മെന്നു മാത്രമല്ല, മറ്റുള്ള​വ​രി​ലേക്ക്‌ രോഗം പടരു​ന്നത്‌ തടയു​ക​യും ചെയ്യുന്നു.

ചികി​ത്സി​ക്കാ​തി​രു​ന്നാൽ ടിബി അതിന്റെ പകുതി​യി​ല​ധി​കം ഇരകളെ കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കു​ന്നു. എന്നാൽ, ശരിയായ ചികിത്സ നടത്തു​ന്ന​പക്ഷം മിക്കവാ​റും എല്ലാ ടിബി കേസു​ക​ളും ഭേദമാ​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​യാണ്‌. ബഹു-ഔഷധ പ്രതി​രോ​ധ​ശേ​ഷി​യുള്ള ഇനങ്ങൾ മാത്ര​മാണ്‌ ഇതിന്‌ അപവാദം.

നാം കണ്ടുക​ഴി​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ രോഗി​കൾ ചികിത്സ പൂർത്തി​യാ​ക്കു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലേ ചികിത്സ ഫലപ്ര​ദ​മാ​കു​ക​യു​ള്ളൂ. പലപ്പോ​ഴും അവർ അതു ചെയ്യു​ന്നില്ല. കാരണം? സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ ചുമയും പനിയും മറ്റുചില രോഗ​ല​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും ചികിത്സ തുടങ്ങി ഏതാനും ആഴ്‌ച കഴിയു​മ്പോൾ അപ്രത്യ​ക്ഷ​മാ​കും. അതു​കൊണ്ട്‌, പല രോഗി​ക​ളും രോഗം ഭേദമാ​യെന്നു വിചാ​രിച്ച്‌ മരുന്നു കഴിക്കു​ന്നതു നിർത്തു​ന്നു.

ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​വേണ്ടി ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ ഡോട്ട്‌സ്‌ എന്നു വിളി​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ഒരു പരിപാ​ടി പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കു​ന്നുണ്ട്‌, അതായത്‌ “ഡയറക്‌റ്റ്‌ലി ഒബ്‌സേർവ്‌ഡ്‌ ട്രീറ്റ്‌മെൻറ്‌, ഷോർട്ട്‌-കോഴ്‌സ്‌” (ഹ്രസ്വ​കാ​ല​ത്തേക്ക്‌ നേരിട്ട്‌ നിരീ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടുള്ള ചികി​ത്സാ​രീ​തി). പേരു സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​തന്നെ, രോഗി​കൾ ഓരോ ഡോസ്‌ മരുന്നും കഴിക്കു​ന്നു​ണ്ടോ​യെന്ന്‌ ചികി​ത്സ​യു​ടെ ആദ്യത്തെ രണ്ടു മാസക്കാ​ല​ത്തേ​ക്കെ​ങ്കി​ലും ആരോ​ഗ്യ​പ്ര​വർത്തകർ നിരീ​ക്ഷിച്ച്‌ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തു​ന്നു. എന്നാൽ, ഇത്‌ എല്ലായ്‌പോ​ഴും എളുപ്പമല്ല. എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ ക്ഷയരോ​ഗി​ക​ളിൽ പലരും പരിമി​ത​മായ ജീവി​ത​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ കഴിഞ്ഞു​കൂ​ടു​ന്ന​വ​രാണ്‌. അവരുടെ ജീവിതം പലപ്പോ​ഴും പ്രശ്‌ന​ങ്ങ​ളും അസ്വസ്ഥ​ത​ക​ളും നിറഞ്ഞ​താ​യ​തു​കൊണ്ട്‌—ചിലർ ഭവനര​ഹി​തർപോ​ലു​മാണ്‌—അവർ മരുന്നു കഴിക്കു​ന്നു​ണ്ടോ​യെന്നു ക്രമമാ​യി ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തു​ന്നത്‌ ഒരു വലിയ വെല്ലു​വി​ളി​യാ​യി​രി​ക്കാൻ കഴിയും.

അതു​കൊണ്ട്‌, മനുഷ്യ​വർഗത്തെ ബാധി​ക്കുന്ന ഈ മഹാവ്യാ​ധി​യെ ഒടുവിൽ കീഴ്‌പെ​ടു​ത്താൻ കഴിയു​മെന്ന്‌ പ്രത്യാ​ശി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ എന്തെങ്കി​ലും വകയു​ണ്ടോ?

[5-ാം പേജിലെ ചതുരം]

ടിബി ഫാക്‌റ്റ്‌ ഷീറ്റ്‌

വിവരണം: സാധാ​ര​ണ​ഗ​തി​യിൽ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങളെ ആക്രമിച്ച്‌ അവയെ ക്രമാ​നു​ഗ​ത​മാ​യി നശിപ്പി​ക്കുന്ന ഒരു രോഗ​മാണ്‌ ടിബി. എന്നാൽ അത്‌ ശരീര​ത്തി​ന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും—പ്രത്യേ​കിച്ച്‌ മസ്‌തി​ഷ്‌കം, വൃക്കകൾ, അസ്ഥികൾ എന്നിവി​ട​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌—വ്യാപി​ച്ചേ​ക്കാം.

രോഗ​ല​ക്ഷ​ണങ്ങൾ: ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങളെ ബാധി​ക്കുന്ന ടിബി-യുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ ചുമ, തൂക്കം​കു​റയൽ, വിശപ്പി​ല്ലായ്‌മ, രാത്രി​യിൽ കലശലായ വിയർപ്പ്‌, ക്ഷീണം, ശ്വാസം​മു​ട്ടൽ, നെഞ്ചു​വേദന എന്നിവ​യാണ്‌.

രോഗ​നിർണയ രീതികൾ: ഒരു വ്യക്തി​യു​ടെ ശരീര​ത്തിൽ ബാസി​ല്ലസ്സ്‌ കടന്നു​കൂ​ടി​യി​ട്ടു​ണ്ടോ എന്നറി​യാൻ ട്യൂബർക്കു​ലിൻ ത്വക്ക്‌ പരി​ശോ​ധന സഹായി​ക്കു​ന്നു. നെഞ്ചിന്റെ എക്‌സ്‌റേ ശ്വാസ​കോ​ശ​ങ്ങൾക്കു ക്ഷതമു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ടോ​യെന്ന്‌ വെളി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു, പ്രവർത്ത​ന​ക്ഷ​മ​മായ ടിബി ഉണ്ടെന്നു​ള്ള​തി​ന്റെ സൂചന​യാ​യി​രി​ക്കാം അത്‌. രോഗി​യു​ടെ കഫത്തിന്റെ ലബോ​റ​ട്ടറി പരി​ശോ​ധ​ന​യാണ്‌ ടിബി ബാസി​ല്ല​സ്സു​കളെ കണ്ടുപി​ടി​ക്കാ​നുള്ള ഏറ്റവും ആശ്രയ​യോ​ഗ്യ​മായ മാർഗം.

പരി​ശോ​ധ​ന​യ്‌ക്ക്‌ വിധേ​യ​രാ​കേ​ണ്ടവർ: ടിബി-യുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ ഉള്ളവരും ടിബി രോഗി​യു​മാ​യി കൂടെ​ക്കൂ​ടെ അടുത്തി​ട​പ​ഴ​കു​ന്ന​വ​രും—പ്രത്യേ​കി​ച്ചും വായു​സ​ഞ്ചാ​രം കുറഞ്ഞ മുറി​ക​ളിൽവെച്ച്‌—ആണ്‌ പരി​ശോ​ധ​ന​യ്‌ക്ക്‌ വിധേ​യ​രാ​കേ​ണ്ടത്‌.

പ്രതി​രോധ കുത്തി​വെപ്പ്‌: ടിബി-ക്കെതിരെ ഒരു കുത്തി​വെപ്പേ ഉള്ളൂ, ബിസിജി. അത്‌ കുട്ടി​ക​ളിൽ ഗുരു​ത​ര​മായ ടിബി ഉണ്ടാകു​ന്നതു തടയുന്നു. എന്നാൽ യുവജ​ന​ങ്ങൾക്കും മുതിർന്ന​വർക്കും അത്‌ പ്രയോ​ജനം ചെയ്യു​ന്നില്ല. പ്രതി​രോധ കുത്തി​വെപ്പ്‌ ഏറിയാൽ ഏതാണ്ട്‌ 15 വർഷ​ത്തേക്ക്‌ സംരക്ഷണം നൽകുന്നു. ബിസിജി രോഗ​ബാ​ധി​ത​ര​ല്ലാ​ത്ത​വരെ മാത്രമേ സംരക്ഷി​ക്കു​ന്നു​ള്ളൂ; രോഗം പിടി​പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​വർക്ക്‌ അത്‌ പ്രയോ​ജ​ന​ക​രമല്ല.

[6-ാം പേജിലെ ചതുരം]

ടിബി-യും ഫാഷനും

19-ാം നൂറ്റാ​ണ്ടിൽ ടിബി-ക്ക്‌ ഒരു കാൽപ്പ​നിക പരി​വേഷം നൽകി​യത്‌ വിചി​ത്ര​മാ​യി തോന്നി​യേ​ക്കാം. ആ രോഗ​ത്തി​ന്റെ ലക്ഷണങ്ങൾ സംവേ​ദ​ന​ക്ഷ​മ​ത​യും കലാപ​ര​മായ അഭിരു​ചി​ക​ളും വർധി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി ആളുകൾ വിശ്വ​സി​ച്ചു​വെ​ന്ന​താണ്‌ അതിനു കാരണം.

ഫ്രഞ്ച്‌ നാടക​കൃ​ത്തും നോവ​ലെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നു​മായ അലെക്‌സാ​ണ്ട്ര ഡൂമാ തന്റെ മേമ്‌വാ​റിൽ 1820-കളുടെ ആരംഭ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ എഴുതി: “നെഞ്ചു​വേദന ഫാഷനാ​യി​രു​ന്നു; എല്ലാവർക്കും ക്ഷയരോ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു, പ്രത്യേ​കി​ച്ചും കവികൾക്ക്‌; മുപ്പതു വയസ്സിനു മുമ്പു മരിക്കു​ന്നത്‌ ഫാഷനാ​യി കണക്കാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.”

ആംഗലേയ കവിയായ ലോർഡ്‌ ബൈറൺ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞതാ​യി റിപ്പോർട്ടു ചെയ്യ​പ്പെട്ടു: “ക്ഷയരോ​ഗം പിടി​പെട്ട്‌ മരിക്കാൻ എനിക്കി​ഷ്ട​മാണ്‌ . . . എന്തു​കൊ​ണ്ടെ​ന്നാൽ മാന്യ​സ്‌ത്രീ​ക​ളെ​ല്ലാം പറയും, ‘പാവം ബൈറൺ, മരിക്കു​മ്പോ​ഴും അദ്ദേഹത്തെ കാണാൻ എന്തു ഭംഗി​യാണ്‌!’”

ടിബി പിടി​പെട്ടു മരിച്ച​താ​യി പറയ​പ്പെ​ടുന്ന അമേരി​ക്കൻ എഴുത്തു​കാ​ര​നായ ഹെന്‌റി ഡേവിഡ്‌ തൊറോ എഴുതി: “ജീർണ​ന​വും രോഗ​വും പലപ്പോ​ഴും സുന്ദര​മാണ്‌, ക്ഷയജ്വ​ര​തേ​ജസ്സു . . . പോലെ.”

ടിബി-യുടെ ഈ വശ്യത​യെ​ക്കു​റിച്ച്‌ അഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊണ്ട്‌ ദ ജേർണൽ ഓഫ്‌ ദി അമേരി​ക്കൻ മെഡിക്കൽ അസോ​സി​യേ​ഷ​നിൽ വന്ന ഒരു ലേഖനം ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു: “രോഗ​ത്തോ​ടുള്ള ഈ വൈരു​ദ്ധ്യാ​ത്മക മമത ഫാഷൻ അഭിരു​ചി​ക​ളി​ലേ​ക്കും പടർന്നു​ക​യറി; വിളറി​വെ​ളുത്ത്‌ മെലി​ഞ്ഞു​ണ​ങ്ങിയ ആകാര​ത്തി​നു​വേണ്ടി കൊതിച്ച സ്‌ത്രീ​കൾ വെളുത്ത മേക്കപ്പ്‌ ഉപയോ​ഗി​ച്ചു, മസ്ലിൻ തുണി​കൊ​ണ്ടുള്ള കട്ടികു​റഞ്ഞ വസ്‌ത്രങ്ങൾ ഇഷ്ടപ്പെട്ടു—അനോ​റെ​ക്‌സിയ നെർവോസ ബാധി​ച്ച​തു​പോ​ലെ കാണ​പ്പെ​ടുന്ന ഇന്നത്തെ മോഡ​ലു​കൾ ആഗ്രഹി​ക്കുന്ന ആകാര​ത്തോട്‌ വളരെ സമാന​മായ ഒന്നായി​രു​ന്നു അത്‌.”

[7-ാം പേജിലെ ചതുരം]

ടിബി പിടി​പെ​ടാൻ എളുപ്പ​മാ​ണോ?

“ക്ഷയരോഗ ബാക്ടീ​രി​യ​ങ്ങ​ളിൽനിന്ന്‌ ഓടി​യൊ​ളി​ക്കാൻ ഒരിട​വു​മില്ല” എന്ന്‌ ഡബ്ലിയു​എച്ച്‌ഒ ആഗോള ടിബി പരിപാ​ടി​യു​ടെ ഡയറക്ട​റായ ഡോ. ആരാറ്റാ കോച്ചി മുന്നറി​യി​പ്പു നൽകുന്നു. “ചുമയി​ലൂ​ടെ​യോ തുമ്മലി​ലൂ​ടെ​യോ വായു​വി​ലേക്കു കടന്ന ഒരു ടിബി അണുവി​നെ ശ്വസന​ത്തി​ലൂ​ടെ ഉള്ളി​ലേ​ക്കെ​ടു​ക്കുക വഴി ആർക്കും ടിബി പിടി​പെ​ടാം. ഈ രോഗ​ബീ​ജ​ങ്ങൾക്ക്‌ മണിക്കൂ​റു​ക​ളോ​ളം, വർഷങ്ങ​ളോ​ളം പോലും വായു​വിൽ തങ്ങിനിൽക്കാൻ കഴിയും. നാമെ​ല്ലാം അപകട​ത്തി​ലാണ്‌.”

എങ്കിലും, ഒരു വ്യക്തി ക്ഷയരോ​ഗി ആയിത്തീ​രു​ന്ന​തി​നു മുമ്പ്‌ രണ്ടു കാര്യങ്ങൾ സംഭവി​ക്കണം. ഒന്ന്‌, ആ വ്യക്തി​യിൽ ടിബി ബാക്ടീ​രിയ കടന്നു​കൂ​ടണം. രണ്ട്‌, അണുബാധ രോഗ​മാ​യി വികാസം പ്രാപി​ക്കണം.

ഉയർന്ന രോഗ​സം​ക്രമണ ശേഷി​യുള്ള ഒരു വ്യക്തി​യു​മാ​യുള്ള ഹ്രസ്വ സമ്പർക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ ടിബി പകരാ​നി​ട​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും സ്ഥലസൗ​ക​ര്യ​മി​ല്ലാ​ത്ത​യി​ട​ങ്ങ​ളിൽ തിങ്ങി​ഞെ​രു​ങ്ങി കഴിയുന്ന കുടും​ബാം​ഗ​ങ്ങൾക്കി​ട​യിൽ ഉണ്ടായി​രി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലുള്ള ആവർത്തി​ച്ചുള്ള സമ്പർക്ക​ത്തി​ലൂ​ടെ അതു പകരാ​നാണ്‌ കൂടുതൽ സാധ്യത.

ഒരു വ്യക്തി ബാസി​ല്ല​സ്സു​കളെ ശ്വസന​ത്തി​ലൂ​ടെ ഉള്ളി​ലേ​ക്കെ​ടുത്ത്‌ അണുബാ​ധി​ത​നാ​യി​ത്തീ​രു​മ്പോൾ അവ അയാളു​ടെ നെഞ്ചി​ന​കത്ത്‌ പെരു​കു​ന്നു. എന്നാൽ 10-ൽ 9 പേരു​ടെ​യും പ്രതി​രോധ വ്യവസ്ഥ രോഗാ​ണു​ക്ക​ളു​ടെ വ്യാപ​നത്തെ തടയുന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ അണുബാ​ധി​ത​നായ വ്യക്തി രോഗി​യാ​യി​ത്തീ​രു​ന്നില്ല. എന്നാൽ, ചില​പ്പോൾ എച്ച്‌ഐവി, പ്രമേഹം, കാൻസ​റി​നുള്ള രാസചി​കി​ത്സകൾ എന്നിവ​യാ​ലും മറ്റു കാരണ​ങ്ങ​ളാ​ലും പ്രതി​രോധ വ്യവസ്ഥ വല്ലാതെ ദുർബ​ല​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​പക്ഷം സുഷു​പ്‌തി​യി​ലാണ്ട ബാസി​ല്ല​സ്സു​കൾ പ്രവർത്ത​ന​ക്ഷ​മ​മാ​യി​ത്തീർന്നേ​ക്കാം.

[4-ാം പേജിലെ ചിത്ര​ത്തിന്‌ കടപ്പാട്‌]

New Jersey Medical School—National Tuberculosis Center

[7-ാം പേജിലെ ചിത്രം]

എയ്‌ഡ്‌സ്‌ വൈറ​സി​നാൽ സ്വത​ന്ത്ര​മാ​ക്ക​പ്പെ​ടുന്ന ടിബി ബാസി​ല്ല​സ്സു​കൾ കൂടക​ളിൽനിന്ന്‌ തുറന്നു​വി​ടുന്ന മൂർഖൻ പാമ്പു​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാണ്‌

    മലയാളം പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങൾ (1970-2025)
    ലോഗ് ഔട്ട്
    ലോഗ് ഇൻ
    • മലയാളം
    • പങ്കുവെക്കുക
    • താത്പര്യങ്ങൾ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • നിബന്ധനകള്‍
    • സ്വകാര്യതാ നയം
    • സ്വകാര്യതാ ക്രമീകരണങ്ങൾ
    • JW.ORG
    • ലോഗ് ഇൻ
    പങ്കുവെക്കുക