യഹോവ ‘എന്റെ വഴികൾ നേരെ​യാ​ക്കി’

ശരിയായ വഴി കണ്ടെത്താൻ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ എന്നെ സഹായി​ച്ചു

എന്റെ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ, വിവാ​ഹി​ത​രാ​കു​ന്ന​തി​നു മുമ്പു​തന്നെ 1920-കളിൽ സത്യം പഠിച്ച​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. 1939-ലാണ്‌ ഞാൻ ജനിച്ചത്‌. ഇംഗ്ലണ്ടിൽ ആയിരു​ന്നു എന്റെ കുട്ടി​ക്കാ​ലം. ചെറു​പ്പം​മു​തലേ മാതാ​പി​താ​ക്കൾ എന്നെ മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്ക്‌ കൊണ്ടു​പോ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നീട്‌ ഞാൻ ദിവ്യാ​ധി​പത്യ ശുശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂ​ളിൽ പേര്‌ ചാർത്തി. സ്‌കൂ​ളി​ലെ എന്റെ ആദ്യത്തെ നിയമനം നടത്തി​യത്‌ ഞാൻ ഇപ്പോ​ഴും ഓർക്കു​ന്നുണ്ട്‌. ചെറിയ കുട്ടി​യാ​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ പ്രസം​ഗ​പീ​ഠ​ത്തി​നൊ​പ്പം എത്താൻ ഒരു പെട്ടി​പ്പു​റത്ത്‌ കയറി​നി​ന്നാണ്‌ ഞാൻ പ്രസംഗം നടത്തി​യത്‌. വെറും ആറു വയസ്സു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഞാൻ മുന്നി​ലി​രി​ക്കുന്ന വലിയ​വ​ലിയ ആളുകളെ കണ്ടപ്പോൾ പേടി​ച്ചു​പോ​യി.

വയൽസേ​വ​ന​ത്തിന്‌ ഉപയോ​ഗി​ക്കാ​നാ​യി എന്റെ പപ്പ നമ്മുടെ സന്ദേശം ഒരു കാർഡിൽ ടൈപ്പ്‌ ചെയ്‌തു​തന്നു. എനിക്ക്‌ എട്ടു വയസ്സു​ള്ള​പ്പോ​ഴാണ്‌ ഞാൻ ആദ്യമാ​യി ഒറ്റയ്‌ക്ക്‌ ഒരു വീട്ടിൽ സാക്ഷീ​ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌. ആ വീട്ടു​കാ​രൻ ഞാൻ കാണിച്ച കാർഡ്‌ വായിച്ചു. “ദൈവം സത്യവാൻ” എന്ന പുസ്‌തകം സ്വീക​രി​ക്കു​ക​യും ചെയ്‌തു. അപ്പോൾ എനിക്കു​ണ്ടായ സന്തോഷം! അക്കാര്യം പറയാ​നാ​യി ഞാൻ പപ്പയുടെ അടു​ത്തേക്ക്‌ അപ്പോൾത്തന്നെ ഓടി​പ്പോ​യി. ശുശ്രൂ​ഷ​യും മീറ്റി​ങ്ങു​ക​ളും എനിക്ക്‌ വളരെ സന്തോഷം തന്നു. യഹോ​വയെ മുഴു​സ​മയം സേവി​ക്കാ​നുള്ള ആഗ്രഹം അത്‌ എന്നിൽ വളർത്തി.

പിന്നീട്‌ പപ്പ എനിക്കു​വേണ്ടി വീക്ഷാ​ഗോ​പു​ര​ത്തി​ന്റെ ഒരു വരിസം​ഖ്യ എടുത്തു. ഓരോ ലക്കവും കിട്ടു​മ്പോൾത്തന്നെ ഞാൻ അതീവ​താ​ത്‌പ​ര്യ​ത്തോ​ടെ അത്‌ വായി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. ബൈബിൾസ​ത്യ​ത്തോ​ടുള്ള എന്റെ സ്‌നേഹം കൂടി​ക്കൂ​ടി വന്നു. അതു​പോ​ലെ യഹോ​വ​യി​ലുള്ള എന്റെ ആശ്രയ​വും വർധിച്ചു. അങ്ങനെ ഞാൻ യഹോ​വ​യ്‌ക്കു സ്വയം സമർപ്പി​ച്ചു.

1950-ൽ ന്യൂ​യോർക്കിൽവെച്ച്‌ നടന്ന ‘ദിവ്യാ​ധി​പത്യ വർധന’ സമ്മേള​ന​ത്തിന്‌ ഞങ്ങളുടെ കുടും​ബം പോയി. ആഗസ്റ്റ്‌ 3 വ്യാഴാ​ഴ്‌ചത്തെ സമ്മേള​ന​പ​രി​പാ​ടി​യു​ടെ ആധാര​വി​ഷയം “മിഷന​റി​ദി​വസം” എന്നായി​രു​ന്നു. അക്കാലത്ത്‌ ഭരണസം​ഘാം​ഗ​മാ​യി സേവിച്ച ക്യാരി ബാർബർ സഹോ​ദരൻ അന്നേ ദിവസം സ്‌നാ​ന​പ്ര​സം​ഗം നടത്തി. പ്രസം​ഗ​ത്തി​ന്റെ അവസാനം എഴു​ന്നേ​റ്റു​നിന്ന സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂട്ടത്തിൽ ഞാനും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. സഹോ​ദരൻ ചോദിച്ച രണ്ടു ചോദ്യ​ങ്ങൾക്കും ഞാൻ “ഉവ്വ്‌” എന്ന്‌ ഉത്തരം പറഞ്ഞു. എനിക്ക്‌ അന്ന്‌ 11 വയസ്സേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ എങ്കിലും ഞാനെ​ടു​ത്തത്‌ വളരെ പ്രധാ​ന​പ്പെട്ട ഒരു പടിയാ​ണെന്ന്‌ എനിക്ക്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ വെള്ളത്തിൽ ഇറങ്ങുന്ന കാര്യം ഓർത്ത​പ്പോൾ എനിക്ക്‌ പേടി തോന്നി. കാരണം എനിക്ക്‌ നീന്തൽ അറിയി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. എനിക്ക്‌ കൂട്ടായി അങ്കിൾ എന്റെകൂ​ടെ സ്‌നാ​ന​ക്കു​ള​ത്തി​ലേക്ക്‌ വന്നു. ഒരു കുഴപ്പ​വും പറ്റില്ല എന്നു പറഞ്ഞ്‌ അങ്കിൾ എന്നെ ആശ്വസി​പ്പി​ച്ചു. ഞാൻ പേടി​ച്ച​തു​പോ​ലെ ഒന്നും നടന്നില്ല. എല്ലാം പെട്ടെന്നു കഴിഞ്ഞു. സത്യം പറഞ്ഞാൽ, എന്റെ കാൽ കുളത്തി​ന്റെ അടിയിൽ തൊട്ട​തു​പോ​ലു​മില്ല. ഒരു സഹോ​ദരൻ എന്നെ സ്‌നാ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി. ആ സഹോ​ദരൻ വേറൊ​രു സഹോ​ദ​രന്റെ കൈയിൽ എന്നെ കൊടു​ത്തു. അദ്ദേഹം എന്നെ കരയ്‌ക്ക്‌ എത്തിച്ചു. സുപ്ര​ധാ​ന​മായ ആ ദിവസം​മു​തൽ ഇന്നുവരെ യഹോവ എന്റെ വഴികൾ നേരെ​യാ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയിച്ച്‌ ജീവി​ക്കാൻ തീരു​മാ​നി​ക്കു​ന്നു

സ്‌കൂൾപ​ഠ​ന​ത്തി​നു ശേഷം എനിക്ക്‌ മുൻനി​ര​സേ​വനം ചെയ്യാ​നാ​യി​രു​ന്നു ആഗ്രഹം. പക്ഷേ, ഉന്നതവി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നു പോകാൻ അധ്യാ​പകർ എന്നെ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ച്ചു. അവരുടെ സമ്മർദ​ത്തി​നു വഴങ്ങി ഞാൻ യൂണി​വേ​ഴ്‌സി​റ്റി​യിൽ ചേർന്നു. പക്ഷേ പഠനത്തിൽ പൂർണ​ശ്രദ്ധ കൊടു​ത്താൽ എനിക്കു സത്യത്തിൽ ഉറച്ചു​നിൽക്കാൻ കഴിയി​ല്ലെന്ന്‌ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ മനസ്സി​ലാ​യി. അതു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ പഠനം നിറു​ത്താൻ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ഞാൻ ഈ വിഷയ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ യഹോ​വ​യോ​ടു പ്രാർഥി​ച്ചു. ഒന്നാം വർഷത്തി​ന്റെ അവസാനം ഞാൻ പഠനം നിറു​ത്തു​ക​യാ​ണെന്ന്‌ പറഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടുള്ള ഒരു കത്തു കൊടു​ത്തു. യഹോ​വ​യിൽ പൂർണ​വി​ശ്വാ​സം അർപ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഞാൻ ഉടനെ​തന്നെ മുൻനി​ര​സേ​വനം തുടങ്ങി.

എനിക്ക്‌ കൂടെ പ്രവർത്തി​ക്കാൻ കഴിയുന്ന അനുഭ​വ​പ​രി​ച​യ​മുള്ള ഒരു മുൻനി​ര​സേ​വ​കന്റെ പേര്‌ നിർദേ​ശി​ക്കാ​മോ എന്ന്‌ ഞാൻ ലണ്ടൻ ബഥേലി​ലെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളോട്‌ ചോദി​ച്ചു. അവർ ബെർട്ട്‌ വെയ്‌സി സഹോ​ദ​രന്റെ പേര്‌ നിർദേ​ശി​ച്ചു. അങ്ങനെ 1957 ജൂ​ലൈ​യിൽ വെല്ലി​ങ്‌ബോ​റോ പട്ടണത്തിൽ ഞാൻ മുഴു​സ​മ​യ​സേ​വനം ആരംഭി​ച്ചു. ബെർട്ട്‌ വെയ്‌സി സഹോ​ദരൻ എനിക്ക്‌ ഒരു വഴികാ​ട്ടി​യെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി. സന്തോ​ഷ​വാർത്ത അറിയി​ക്കു​ന്ന​തിൽ നല്ല തീക്ഷ്‌ണ​ത​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ആ സഹോ​ദരൻ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്ത​ന​ത്തിന്‌ നല്ല ഒരു പട്ടിക​യു​ണ്ടാ​ക്കാൻ എന്നെ സഹായി​ച്ചു. ആ സഭയിൽ പ്രായ​മുള്ള ആറു സഹോ​ദ​രി​മാ​രും വെയ്‌സി സഹോ​ദ​ര​നും ഞാനും മാത്രമേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. എല്ലാ മീറ്റി​ങ്ങു​കൾക്കും തയ്യാറാ​യ​തും പങ്കുപ​റ്റി​യ​തും യഹോ​വ​യി​ലുള്ള ആശ്രയം ശക്തമാ​ക്കാ​നും എന്റെ വിശ്വാ​സം തുറന്നു​പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കാ​നും എനിക്ക്‌ അവസരം നൽകി.

സൈനി​ക​സേ​വ​ന​ത്തിൽ ചേരാ​ത്ത​തി​ന്റെ പേരിൽ കുറച്ചു​നാൾ ഞാൻ തടവിൽ കഴിഞ്ഞു. അതു കഴിഞ്ഞ്‌ ബാർബറ എന്ന പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വി​കയെ ഞാൻ പരിച​യ​പ്പെട്ടു. 1959-ൽ ഞങ്ങൾ വിവാ​ഹി​ത​രാ​യി. എവിടെ നിയമനം കിട്ടി​യാ​ലും പോകാൻ ഞങ്ങൾ തയ്യാറാ​യി​രു​ന്നു. ആദ്യം ഞങ്ങൾക്ക്‌ നിയമനം കിട്ടി​യത്‌ ഇംഗ്ലണ്ടി​ന്റെ വടക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റുള്ള ലാങ്ക്‌ഷ​യ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു. പിന്നെ, 1961 ജനുവ​രി​യിൽ ലണ്ടൻ ബഥേലിൽവെച്ച്‌ നടന്ന ഒരു മാസത്തെ രാജ്യ​ശു​ശ്രൂ​ഷാ​സ്‌കൂ​ളി​ലേ​ക്കുള്ള ക്ഷണം എനിക്ക്‌ കിട്ടി. എന്നെ അതിശ​യി​പ്പി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ആ കോഴ്‌സി​ന്റെ അവസാനം സഞ്ചാര​വേ​ല​യി​ലേക്ക്‌ എന്നെ നിയമി​ച്ചു. ബർമി​ങ്‌ഹാ​മി​ലെ അനുഭ​വ​പ​രി​ച​യ​മുള്ള ഒരു സഞ്ചാര​മേൽവി​ചാ​ര​ക​നിൽനി​ന്നും എനിക്ക്‌ രണ്ടാഴ്‌ചത്തെ പരിശീ​ലനം കിട്ടി. ബാർബ​റ​യ്‌ക്കും എന്റെകൂ​ടെ പോരാൻ പറ്റി. പിന്നീട്‌ ഞങ്ങൾ ഞങ്ങളുടെ നിയമി​ത​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലേക്ക്‌ തിരി​ച്ചു​പോ​യി. ലാങ്ക്‌ഷ​യ​റും ചെഷയ​റും ആയിരു​ന്നു ആ പ്രദേ​ശങ്ങൾ.

യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ച്ചത്‌ വെറു​തെ​യാ​യി​ല്ല

1962 ഓഗസ്റ്റിൽ ഞങ്ങൾ അവധി​യി​ലാ​യി​രുന്ന സമയത്ത്‌ ബ്രാ​ഞ്ചോ​ഫീ​സിൽനി​ന്നും ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു കത്ത്‌ കിട്ടി. അതിൽ ഗിലെ​യാദ്‌ സ്‌കൂ​ളി​ലേ​ക്കുള്ള അപേക്ഷാ​ഫോ​മും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. ഈ വിഷയ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞങ്ങൾ യഹോ​വ​യോ​ടു പ്രാർഥി​ച്ചു. പിന്നീട്‌ ഞാനും ബാർബ​റ​യും കൂടെ ആ അപേക്ഷാ​ഫോം പൂരി​പ്പിച്ച്‌ ബ്രാഞ്ച്‌ ആവശ്യ​പ്പെ​ട്ട​തു​പോ​ലെ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ തിരിച്ച്‌ അയച്ചു. അഞ്ചു മാസത്തി​നു ശേഷം ഞങ്ങൾ ഗിലെ​യാ​ദി​ന്റെ 38-ാമത്തെ ക്ലാസിൽ പങ്കെടു​ക്കാ​നാ​യി ന്യൂ​യോർക്കി​ലെ ബ്രൂക്ലി​നി​ലേക്ക്‌ പോയി. പത്തു മാസത്തെ ഒരു ബൈബിൾ വിദ്യാ​ഭ്യാ​സ​പ​രി​പാ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു അത്‌.

ഗിലെ​യാ​ദിൽ ഞങ്ങൾ ദൈവ​വ​ച​ന​ത്തെ​യും സംഘട​ന​യെ​യും കുറിച്ച്‌ മാത്രമല്ല പഠിച്ചത്‌, ലോക​മെ​മ്പാ​ടു​മുള്ള നമ്മുടെ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ യഹോ​വയെ എങ്ങനെ​യാ​ണു സേവി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നും മനസ്സി​ലാ​ക്കാ​നാ​യി. എനിക്ക്‌ അന്ന്‌ 24-ഉം ബാർബ​റ​യ്‌ക്ക്‌ 23-ഉം ആയിരു​ന്നു പ്രായം. മറ്റു വിദ്യാർഥി​ക​ളിൽനിന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ പഠിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഞങ്ങളുടെ ഒരു അധ്യാ​പ​ക​നായ ഫ്രെഡ്‌ റസ്‌ക്‌ സഹോ​ദ​ര​ന്റെ​കൂ​ടെ എല്ലാ ദിവസ​വും ബഥേലിൽ ഒരു നിയമനം ചെയ്യാൻ എനിക്ക്‌ അവസരം കിട്ടി. ഉചിത​മായ രീതി​യിൽ, അതായത്‌ തിരു​വെ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ അടിസ്ഥാ​ന​ത്തിൽ ബുദ്ധി​യു​പ​ദേശം കൊടു​ക്കേ​ണ്ട​തി​ന്റെ പ്രാധാ​ന്യ​ത്തെ​ക്കു​റിച്ച്‌ ഞാൻ അദ്ദേഹ​ത്തിൽനിന്ന്‌ പഠിച്ചു. നേഥൻ നോർ, ഫ്രഡെ​റിക്‌ ഫ്രാൻസ്‌, കാൾ ക്ലൈൻ തുടങ്ങിയ അനുഭ​വ​സ​മ്പ​ന്ന​രായ സഹോ​ദ​രങ്ങൾ കോഴ്‌സി​നി​ടെ പ്രസം​ഗങ്ങൾ നടത്തി. താഴ്‌മ​യു​ടെ കാര്യ​ത്തിൽ നല്ല മാതൃ​ക​യാ​യി​രുന്ന എ. എച്ച്‌. മാക്‌മി​ല്ലൻ സഹോ​ദ​ര​നിൽനി​ന്നും വിദ്യാർഥി​കൾ ധാരാളം കാര്യങ്ങൾ പഠിച്ചു. 1914 മുതൽ 1919-ന്റെ തുടക്കം​വ​രെ​യുള്ള പരി​ശോ​ധ​നാ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തിൽ യഹോവ എങ്ങനെ​യാണ്‌ തന്റെ ജനത്തെ വഴിന​ട​ത്തി​യ​തെന്ന്‌ അദ്ദേഹം വിവരി​ച്ചു.

പുതി​യൊ​രു നിയമനം

എന്നെയും ബാർബ​റ​യെ​യും ഗിലെ​യാദ്‌ ക്ലാസ്‌ തീരാ​റാ​യ​പ്പോൾ ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ബുറു​ണ്ടി​യി​ലേ​ക്കാ​യി​രി​ക്കും നിയമി​ക്കുക എന്ന്‌ നോർ സഹോ​ദരൻ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ നേരെ പോയത്‌ ബഥേലി​ലെ ലൈ​ബ്ര​റി​യി​ലേ​ക്കാണ്‌. ബുറു​ണ്ടി​യിൽ അപ്പോൾ എത്ര പ്രചാ​ര​ക​രുണ്ട്‌ എന്ന്‌ അറിയാൻ ഞങ്ങൾ വാർഷി​ക​പു​സ്‌തകം നോക്കി. ആ രാജ്യത്ത്‌ ഒറ്റ പ്രചാ​രകർ പോലു​മില്ല എന്ന്‌ അറിഞ്ഞ​പ്പോൾ ഞങ്ങൾ ഞെട്ടി​പ്പോ​യി. ഞങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു പരിച​യ​വു​മി​ല്ലാത്ത ഒരു ഭൂഖണ്ഡ​ത്തി​ലെ, രാജ്യ​വിത്ത്‌ ഇതേവരെ വിതച്ചി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ഒരു പ്രദേ​ശ​ത്തേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ഞങ്ങൾക്ക്‌ പോ​കേ​ണ്ടത്‌. ഞങ്ങൾക്ക്‌ വല്ലാത്ത ടെൻഷൻ തോന്നി. പ്രാർഥ​ന​യാണ്‌ മനസ്സിനെ ശാന്തമാ​ക്കാൻ ഞങ്ങളെ സഹായി​ച്ചത്‌.

ഞങ്ങളുടെ പുതിയ നിയമ​ന​സ്ഥ​ലത്ത്‌ കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം വ്യത്യ​സ്‌ത​മാ​യി​രു​ന്നു. കാലാവസ്ഥ, സംസ്‌കാ​രം, ഭാഷ അങ്ങനെ​യെ​ല്ലാം. ഞങ്ങൾ ഫ്രഞ്ച്‌ ഭാഷ പഠിക്ക​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. പറ്റിയ ഒരു താമസ​സ്ഥലം കണ്ടുപി​ടി​ക്കു​ന്ന​തും പ്രശ്‌ന​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങൾ ബുറു​ണ്ടി​യി​ലെത്തി രണ്ടു ദിവസം കഴിഞ്ഞ്‌ ഗിലെ​യാ​ദിൽ ഞങ്ങളുടെ സഹപാ​ഠി​യാ​യി​രുന്ന ഹാരി അർനോൾഡ്‌ സഹോ​ദരൻ ഞങ്ങളെ വന്ന്‌ കണ്ടു. തന്റെ നിയമ​ന​സ്ഥ​ല​മായ സാംബി​യ​യി​ലേക്ക്‌ മടങ്ങുന്ന വഴിയാ​യി​രു​ന്നു അദ്ദേഹം. ഒരു വീട്‌ കണ്ടുപി​ടി​ക്കാൻ ഹാരി ഞങ്ങളെ സഹായി​ച്ചു. അതായി ഞങ്ങളുടെ ആദ്യത്തെ മിഷന​റി​ഭ​വനം. പക്ഷേ പെട്ടെ​ന്നു​തന്നെ യഹോ​വ​യു​ടെ സാക്ഷി​ക​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ യാതൊ​ന്നും അറിയാത്ത ഗവൺമെന്റ്‌ അധികാ​രി​കൾ ഞങ്ങളുടെ പ്രവർത്ത​നത്തെ എതിർക്കാൻ തുടങ്ങി. പ്രവർത്ത​നാ​നു​മതി ഇല്ലാതെ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവിടെ തുടരാൻ കഴിയി​ല്ലെന്ന്‌ അധികാ​രി​കൾ ഞങ്ങളോട്‌ പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾക്ക്‌ ആകെ സങ്കടമാ​യി. കാരണം ഞങ്ങൾ അവിടത്തെ സേവനം ഒന്ന്‌ ആസ്വദിച്ച്‌ വരിക​യാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ, ഇപ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവിടം വിട്ട്‌ മറ്റൊരു രാജ്യ​ത്തേക്ക്‌ പോ​കേ​ണ്ടി​വന്നു, യുഗാ​ണ്ട​യി​ലേക്ക്‌.

ഒരു വിസയി​ല്ലാ​തെ യുഗാ​ണ്ട​യി​ലേക്കു പോകാൻ ഞങ്ങൾക്ക്‌ വളരെ ടെൻഷ​നാ​യി​രു​ന്നു. എങ്കിലും ഞങ്ങൾ യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ച്ചു. യുഗാ​ണ്ട​യി​ലെ ആവശ്യം അധിക​മുള്ള ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ സേവി​ച്ചി​രുന്ന കാനഡ​യിൽനി​ന്നുള്ള ഒരു സഹോ​ദരൻ ആ സമയത്ത്‌ ഞങ്ങളെ സഹായി​ച്ചു. ഇമി​ഗ്രേഷൻ ഓഫീ​സ​റി​നോട്‌ ഞങ്ങളുടെ സാഹച​ര്യം വിശദീ​ക​രി​ക്കാൻ അദ്ദേഹ​ത്തി​നാ​യി. ഏതാനും മാസ​ത്തേക്ക്‌ അവിടെ താമസി​ക്കാൻ ആ ഓഫീസർ അനുവ​ദി​ച്ചു. ആ സമയം​കൊണ്ട്‌ ആ രാജ്യത്ത്‌ താമസി​ക്കാ​നുള്ള നിയമ​പ​ര​മായ അനുമതി ഞങ്ങൾ നേടണ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഈ സംഭവം യഹോവ ഞങ്ങളു​ടെ​കൂ​ടെ​യു​ണ്ടെന്ന്‌ ഞങ്ങളെ ബോധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി.

ബുറു​ണ്ടി​പോ​ലെ​യ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു യുഗാണ്ട. അവിടെ പ്രസം​ഗ​പ്ര​വർത്തനം അപ്പോൾത്തന്നെ നടക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പക്ഷേ ആ സമയത്ത്‌ രാജ്യത്ത്‌ എല്ലായി​ട​ത്തും​കൂ​ടെ 28 സാക്ഷി​കളേ ഉണ്ടായി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഇംഗ്ലീഷ്‌ സംസാ​രി​ക്കുന്ന ധാരാളം പേരെ ഞങ്ങൾക്ക്‌ അവിടെ കാണാൻ കഴിഞ്ഞു. എന്നാൽ താത്‌പ​ര്യം കാണി​ക്കു​ന്ന​വരെ പുരോ​ഗ​മി​ക്കാൻ സഹായി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കിൽ ഒരു പ്രാ​ദേ​ശി​ക​ഭാ​ഷ​യെ​ങ്കി​ലും പഠിക്ക​ണ​മെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ മനസ്സി​ലാ​യി. ഞങ്ങൾ പ്രവർത്തി​ച്ചി​രുന്ന കംപാ​ല​യിൽ കൂടുതൽ ആളുക​ളും സംസാ​രി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ ലുഗാണ്ട ഭാഷയാ​യി​രു​ന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌, ആ ഭാഷ പഠിക്കാൻ ഞങ്ങൾ തീരു​മാ​നി​ച്ചു. ഭാഷ വശത്താ​ക്കാൻ വർഷങ്ങ​ളെ​ടു​ത്തു. എങ്കിലും ശുശ്രൂഷ ഫലപ്ര​ദ​മാ​യി ചെയ്യാൻ അത്‌ ഒത്തിരി സഹായി​ച്ചു. ബൈബിൾവി​ദ്യാർഥി​ക​ളു​ടെ ആവശ്യങ്ങൾ മനസി​ലാ​ക്കി അവരെ ആത്മീയ​മാ​യി സഹായി​ക്കാൻ അങ്ങനെ ഞങ്ങൾക്ക്‌ കഴിഞ്ഞു. അപ്പോൾ അവർ ഞങ്ങളോ​ടും അവരുടെ ഉള്ളു തുറക്കാൻ തുടങ്ങി. പഠിക്കുന്ന കാര്യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റിച്ച്‌ തങ്ങൾക്ക്‌ എന്താണു തോന്നു​ന്ന​തെ​ന്നും അവർ തുറന്നു​പ​റഞ്ഞു.

മറ്റൊരു നിയമനം

സത്യ​ത്തോട്‌ അനുകൂ​ല​മാ​യി പ്രതി​ക​രി​ക്കുന്ന താഴ്‌മ​യുള്ള ആളുകളെ കണ്ടെത്തു​ന്ന​തി​ന്റെ സന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം മറ്റൊരു സന്തോ​ഷ​വും​കൂ​ടെ ഞങ്ങളെ തേടി​യെത്തി. അത്‌ സഞ്ചാര​വേ​ല​യാ​യി​രു​ന്നു. രാജ്യം മുഴുവൻ ഞങ്ങളുടെ പ്രദേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു. കെനിയ ബ്രാഞ്ചി​ന്റെ നിർദേ​ശ​മ​നു​സ​രിച്ച്‌ പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വ​ക​രു​ടെ ആവശ്യം ഏറ്റവും കൂടു​ത​ലുള്ള പ്രദേ​ശങ്ങൾ അന്വേ​ഷി​ച്ചു​കൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾ യുഗാണ്ട മുഴുവൻ സഞ്ചരിച്ചു. സാക്ഷി​കളെ മുമ്പ്‌ പരിച​യ​മി​ല്ലാത്ത പലരും ഞങ്ങളെ ഊഷ്‌മ​ള​മാ​യി സ്വാഗതം ചെയ്‌തു. ചിലർ ഭക്ഷണം ഉണ്ടാക്കി തരുക​പോ​ലും ചെയ്‌തു. ഞങ്ങളെ അതിശ​യി​പ്പിച്ച ചില അനുഭ​വ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു അതൊക്കെ.

ഇന്ത്യൻ മഹാസ​മു​ദ്ര​ത്തി​ലെ ദ്വീപായ സെയ്‌ഷെൽസി​ലേ​ക്കുള്ള യാത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു അടുത്തത്‌. കംപാ​ല​യിൽനിന്ന്‌ കെനിയൻ തുറമു​ഖ​മായ മുമ്പാ​സെ​യി​ലേക്ക്‌ രണ്ടു ദിവസം ട്രെയിൻ യാത്ര, അവി​ടെ​നിന്ന്‌ കപ്പലിൽ സെയ്‌ഷെൽസി​ലേക്ക്‌. പിന്നീട്‌ 1965 മുതൽ 1972 വരെ സെയ്‌ഷെൽസി​ലെ സർക്കിട്ട്‌ സന്ദർശ​ന​ങ്ങ​ളിൽ ബാർബ​റ​യ്‌ക്കും എന്നോ​ടൊ​പ്പം പോരാൻ കഴിഞ്ഞു. രണ്ടു പ്രചാ​രകർ മാത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ആ പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഒരു ഗ്രൂപ്പു​ണ്ടാ​യി, അതു പിന്നീട്‌ ഒരു സഭയായി വളർന്നു. എന്റെ നിയമ​ന​ത്തി​ന്റെ ഭാഗമാ​യി ഞാൻ എറി​ട്രിയ, ഇത്യോ​പ്യ, സുഡാൻ എന്നീ രാജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും യാത്ര ചെയ്‌തു. അവിടത്തെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും കണ്ടു.

ഒരു സൈനിക അട്ടിമ​റി​യെ​ത്തു​ടർന്ന്‌ യുഗാ​ണ്ട​യി​ലെ രാഷ്ട്രീയ സ്ഥിതി​ഗ​തി​കൾ പെട്ടെന്ന്‌ മാറി​മ​റി​ഞ്ഞു. പിന്നീ​ടുള്ള വർഷങ്ങൾ ഭീതി​യു​ടെ കാലങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. ‘സീസർക്കു​ള്ളതു സീസർക്കു കൊടു​ക്കുക’ എന്ന ബൈബി​ളി​ന്റെ ഉപദേശം അനുസ​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടുള്ള പ്രയോ​ജനം ആ സമയത്ത്‌ ഞാൻ ശരിക്കും മനസ്സി​ലാ​ക്കി. (മർക്കോ. 12:17) ഒരു സമയത്ത്‌ യുഗാ​ണ്ട​യി​ലുള്ള വിദേ​ശി​ക​ളെ​ല്ലാം തങ്ങൾ താമസി​ക്കു​ന്ന​തിന്‌ അടുത്തുള്ള പോലീസ്‌ സ്റ്റേഷനിൽ പേര്‌ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യണ​മെന്ന്‌ ഒരു നിയമം വന്നു. ഒട്ടും വൈകി​ക്കാ​തെ ഞങ്ങൾ അത്‌ അനുസ​രി​ച്ചു. കുറച്ച്‌ ദിവസങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ്‌ ഞാനും ഒരു മിഷന​റി​യും കംപാ​ല​യി​ലൂ​ടെ വണ്ടി ഓടിച്ച്‌ പോകു​മ്പോൾ രഹസ്യ​പ്പോ​ലീസ്‌ ഞങ്ങളെ സമീപി​ച്ചു. ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയം പടപടാന്ന്‌ ഇടിക്കാൻ തുടങ്ങി. ചാരന്മാ​രാ​ണെന്ന്‌ ആരോ​പിച്ച്‌ അവർ ഞങ്ങളെ പ്രധാന പോലീസ്‌ സ്റ്റേഷനി​ലേക്ക്‌ കൊണ്ടു​പോ​യി. ഞങ്ങൾ സമാധാ​ന​പ​ര​മാ​യി മിഷന​റി​വേല ചെയ്യു​ന്ന​വ​രാ​ണെന്ന്‌ അവരോ​ടു പറഞ്ഞു. ഞങ്ങൾ നേര​ത്തേ​തന്നെ പോലീസ്‌ സ്റ്റേഷനിൽ പേര്‌ രജിസ്റ്റർ ചെയ്‌തി​ട്ടു​ണ്ടെന്ന്‌ പറഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും അവർ അതൊ​ന്നും കേൾക്കാൻ കൂട്ടാ​ക്കി​യില്ല. ഞങ്ങളെ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്‌ത്‌ മിഷന​റി​ഭ​വ​ന​ത്തിന്‌ അടുത്തുള്ള പോലീസ്‌ സ്റ്റേഷനി​ലേക്ക്‌ കൊണ്ടു​പോ​യി. അവി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഓഫീ​സർക്ക്‌ ഞങ്ങൾ പേര്‌ രജിസ്റ്റർ ചെയ്‌ത​താ​ണെന്ന്‌ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞങ്ങളെ കൂട്ടി​ക്കൊ​ണ്ടു​ചെന്ന പോലീസ്‌ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നോട്‌ ഞങ്ങളെ വിട്ടയ​യ്‌ക്കാൻ അദ്ദേഹം ആവശ്യ​പ്പെട്ടു. അപ്പോൾ ഞങ്ങൾക്ക്‌ വലിയ ആശ്വാ​സ​മാ​യി.

അക്കാലത്ത്‌ പട്ടാള​ക്കാർ വഴി തടഞ്ഞ്‌ കൂടെ​ക്കൂ​ടെ പരി​ശോ​ധന നടത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ സമയ​ത്തൊ​ക്കെ വലിയ പേടി തോന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു. പ്രത്യേ​കി​ച്ചും, പട്ടാള​ക്കാർ മദ്യപി​ച്ചാണ്‌ നിൽക്കു​ന്ന​തെ​ങ്കിൽ. ഓരോ തവണയും ഞങ്ങൾ പ്രാർഥി​ക്കും. അവർ ഞങ്ങളെ കടത്തി​വി​ടു​മ്പോൾ എന്ത്‌ ആശ്വാ​സ​മാണ്‌ തോന്നി​യി​രു​ന്നത്‌ എന്നോ! പക്ഷേ ഞങ്ങളെ സങ്കട​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊണ്ട്‌ യുഗാ​ണ്ട​യി​ലുള്ള എല്ലാ വിദേ​ശ​മി​ഷ​ന​റി​മാ​രും അവിടം​വിട്ട്‌ പോക​ണ​മെന്ന്‌ 1973-ൽ നിയമം വന്നു.

അങ്ങനെ ഞങ്ങൾക്ക്‌ പുതിയ സ്ഥലത്തേക്ക്‌ നിയമനം കിട്ടി. പശ്ചിമ ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ കോറ്റ്‌-ഡീ ഐവോ​റി​ലേക്ക്‌. പുതി​യൊ​രു സംസ്‌കാ​രം, ഫ്രഞ്ച്‌ ഭാഷയി​ലേക്ക്‌ ഒരു മടക്കയാ​ത്ര, പല നാടു​ക​ളിൽനി​ന്നുള്ള മിഷന​റി​മാ​രോ​ടൊ​ത്തുള്ള ജീവിതം, ഇതെല്ലാ​മാണ്‌ ഞങ്ങളെ അവിടെ കാത്തി​രു​ന്നത്‌. പക്ഷേ അവി​ടെ​യുള്ള ആത്മാർഥ​ഹൃ​ദ​യ​രായ താഴ്‌മ​യുള്ള ആളുകൾ സന്തോ​ഷ​വാർത്ത​യോട്‌ പെട്ടെന്നു പ്രതി​ക​രി​ക്കു​ന്നത്‌ കണ്ടപ്പോൾ ശരിക്കും യഹോവ ഞങ്ങളെ വഴി നയിക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു എന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്കു മനസ്സി​ലാ​യി. യഹോവ ഒരിക്കൽക്കൂ​ടി ഞങ്ങളുടെ വഴികൾ നേരെ​യാ​ക്കി.

അങ്ങനെ​യി​രി​ക്കെ ബാർബ​റ​യ്‌ക്ക്‌ ക്യാൻസ​റാ​ണെന്ന്‌ കണ്ടെത്തി. വിദഗ്‌ധ​ചി​കി​ത്സ​യ്‌ക്കാ​യി ഞങ്ങൾ പല തവണ യൂറോ​പ്പിൽ പോയി. എങ്കിലും 1983 ആയപ്പോ​ഴേ​ക്കും ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലെ ഞങ്ങളുടെ നിയമ​ന​ത്തിൽ തുടരാ​നാ​കി​ല്ലെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ മനസ്സി​ലാ​യി. ഞങ്ങൾക്ക്‌ രണ്ടു പേർക്കും വല്ലാത്ത നിരാശ തോന്നി.

സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളിൽ വന്ന മാറ്റം

ലണ്ടൻ ബ്രാഞ്ചിൽ സേവി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ ബാർബ​റ​യു​ടെ രോഗം മൂർച്ഛി​ച്ചു. വൈകാ​തെ, അവൾ മരണമ​ടഞ്ഞു. ആ സമയ​ത്തെ​ല്ലാം ബഥേൽകു​ടും​ബം വലി​യൊ​രു പിന്തു​ണ​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ സാഹച​ര്യ​വു​മാ​യി പൊരു​ത്ത​പ്പെ​ടാ​നും തുടർന്നും യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ക്കാ​നും പ്രത്യേ​കി​ച്ചും ഒരു ദമ്പതികൾ എന്നെ വളരെ​യ​ധി​കം സഹായി​ച്ചു. പിന്നീട്‌ ബഥേലിൽ കമ്മ്യൂ​ട്ട​റാ​യി സേവി​ക്കുന്ന (പോയി​വന്ന്‌ സേവി​ക്കു​ന്ന​യാൾ) ആൻ എന്ന സഹോ​ദ​രി​യെ ഞാൻ പരിച​യ​പ്പെട്ടു. മുമ്പ്‌ സഹോ​ദരി ഒരു പ്രത്യേക മുൻനി​ര​സേ​വി​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. യഹോ​വ​യോ​ടു സ്‌നേ​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ഒരു ആത്മീയ​വ്യ​ക്തി​യാ​യി​രു​ന്നു അവൾ. 1989-ൽ ഞങ്ങൾ വിവാ​ഹി​ത​രാ​യി. അന്നുമു​തൽ ഞങ്ങൾ ഒരുമിച്ച്‌ ബഥേലിൽ സേവി​ക്കു​ന്നു.

1995 മുതൽ 2018 വരെ ഒരു ലോകാ​സ്ഥാന പ്രതി​നി​ധി​യാ​യി (മുമ്പ്‌ മേഖലാ മേൽവി​ചാ​രകൻ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു) സേവി​ക്കാൻ എനിക്ക്‌ കഴിഞ്ഞു, 60 വ്യത്യ​സ്‌ത​രാ​ജ്യ​ങ്ങൾ സന്ദർശി​ച്ചു. ഓരോ സ്ഥലത്തും വ്യത്യസ്‌ത സാഹച​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലുള്ള തന്റെ ദാസരെ യഹോവ സഹായി​ക്കു​ന്നത്‌ എനിക്ക്‌ കണ്ടറി​യാൻ കഴിഞ്ഞു.

ഞാൻ നേരത്തേ സേവി​ച്ചി​രുന്ന ആഫ്രി​ക്ക​യി​ലേക്ക്‌ ഒരു ലോകാ​സ്ഥാ​ന​പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​യി 2017-ൽ ഞാൻ പോയി. ബുറു​ണ്ടി​യി​ലെ സഹോ​ദ​ര​ങ്ങൾക്ക്‌ ആനിനെ പരിച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ക്കാൻ എനിക്ക്‌ കഴിഞ്ഞു. അവിടെ പുതു​താ​യി സത്യം പഠിച്ച​വ​രു​ടെ എണ്ണം കണ്ട്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ വളരെ സന്തോ​ഷ​മാ​യി. 1964-ൽ ഞങ്ങൾ വീടു​തോ​റു​മുള്ള സാക്ഷീ​ക​രണം നടത്തിയ ഒരു പ്രദേ​ശത്ത്‌ ഇപ്പോൾ ഒരു ബഥേൽഭ​വ​ന​മുണ്ട്‌. ഇന്ന്‌ ആ രാജ്യത്ത്‌ 15,500-ലധികം പ്രചാ​ര​ക​രു​മുണ്ട്‌.

2018-ൽ ഞാൻ സന്ദർശി​ക്കേണ്ട രാജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ലിസ്റ്റ്‌ കിട്ടി​യ​പ്പോൾ എനിക്ക്‌ വളരെ സന്തോ​ഷ​മാ​യി. കാരണം ആ കൂട്ടത്തിൽ കോറ്റ്‌-ഡീ ഐവോ​റും ഉണ്ടായി​രു​ന്നു. തലസ്ഥാ​ന​ന​ഗ​ര​മായ അബിജാ​നിൽ എത്തിയ​പ്പോൾ ആ പഴയ കാലത്തി​ലേക്ക്‌ ഞാൻ തിരി​ച്ചു​പോ​യി. അവിടത്തെ ബഥേലിൽ ഞങ്ങൾക്ക്‌ കിട്ടിയ മുറി​യു​ടെ അടുത്ത്‌ താമസി​ക്കു​ന്നത്‌ ആരാ​ണെന്ന്‌ അറിയാൻ ഞാൻ ടെലി​ഫോൺ ലിസ്റ്റ്‌ എടുത്തു​നോ​ക്കി. സോസു എന്നൊരു സഹോ​ദരൻ ആയിരു​ന്നു അത്‌. പണ്ട്‌ ഞാൻ അബിജാ​നിൽ ഉണ്ടായി​രു​ന്ന​പ്പോൾ അദ്ദേഹ​മാ​ണ​ല്ലോ നഗര​മേൽവി​ചാ​ര​ക​നാ​യി സേവി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ എന്ന്‌ ഞാൻ ഓർത്തു. പക്ഷേ ആ മുറി​യിൽ ഉണ്ടായി​രു​ന്നത്‌ അദ്ദേഹ​മ​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു, അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ മകനാ​യി​രു​ന്നു.

യഹോവ തന്റെ വാക്ക്‌ പാലി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. എന്റെ ജീവി​ത​ത്തി​ലു​ണ്ടായ പലപല കഷ്ടതക​ളിൽനിന്ന്‌ എനിക്ക്‌ ഒരു കാര്യം ഉറപ്പിച്ച്‌ പറയാ​നാ​കും: നമ്മൾ യഹോ​വ​യിൽ ആശ്രയി​ച്ചാൽ യഹോവ നമ്മുടെ വഴികളെ നേരെ​യാ​ക്കും. പുതിയ ലോക​ത്തി​ലെ ഒരിക്ക​ലും അവസാ​നി​ക്കാത്ത കൂടുതൽ ശോഭ​യുള്ള വഴിയി​ലൂ​ടെ സഞ്ചരി​ക്കാൻ ഞാൻ ആകാം​ക്ഷ​യോ​ടെ കാത്തി​രി​ക്കു​ക​യാണ്‌.—സുഭാ. 4:18.