8:27

കന്ദക്ക: സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ഇത്‌ ഒരാളു​ടെ പേരല്ല, പകരം ഫറവോൻ, സീസർ എന്നിവ​പോ​ലുള്ള ഒരു സ്ഥാന​പ്പേര്‌ മാത്ര​മാണ്‌. സ്‌​ട്രെ​ബോ, പ്ലിനി ദി എൽഡർ, യൂസേ​ബി​യസ്‌ തുടങ്ങിയ പുരാതന എഴുത്തു​കാർ എത്യോ​പ്യ​യി​ലെ രാജ്ഞി​മാ​രെ കുറി​ക്കാൻ ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​ട്ടുണ്ട്‌. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, പ്ലിനി ദി എൽഡർ (ഏ. എ.ഡി. 23-79) ഇങ്ങനെ എഴുതി: “ഏതാനും കെട്ടി​ട​ങ്ങ​ളുള്ള ഒരു നഗരമാണ്‌ (മോരെ, പുരാതന എത്യോ​പ്യ​യു​ടെ തലസ്ഥാനം.) അത്‌. കന്ദക്ക എന്നൊരു സ്‌ത്രീ​യാണ്‌ അവിടം ഭരിക്കു​ന്നത്‌ എന്ന്‌ അവർ പറഞ്ഞു. പരമ്പരാ​ഗ​ത​മാ​യി അവിടത്തെ രാജ്ഞി​മാർക്കു നൽകി​പ്പോ​രുന്ന ഒരു പേരാണു കന്ദക്ക.”—പ്രകൃ​തി​ശാ​സ്‌ത്രം (ഇംഗ്ലീഷ്‌), VI, XXXV, 186.

എത്യോ​പ്യ​ക്കാ​രൻ: അക്കാലത്ത്‌ എത്യോ​പ്യ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നത്‌ ഈജി​പ്‌തി​നു തെക്കുള്ള ഒരു പ്രദേ​ശ​മാണ്‌. അവി​ടെ​നി​ന്നുള്ള ആളായി​രു​ന്നു ഈ വ്യക്തി. പുരാ​ത​ന​ഗ്രീ​ക്കു​കാർ “എത്യോ​പ്യ” എന്നതിന്റെ ഗ്രീക്കു​പദം (ഐത്യോ​പ്യ, അർഥം: “പൊള്ളിയ മുഖങ്ങ​ളു​ടെ നാട്‌.”) ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌ ഈജി​പ്‌തി​നു തെക്കുള്ള ആഫ്രിക്കൻ പ്രദേ​ശത്തെ കുറി​ക്കാ​നാണ്‌. ഏതാണ്ട്‌ ഈ പ്രദേ​ശം​ത​ന്നെ​യാണ്‌ എബ്രാ​യ​ഭാ​ഷ​യിൽ കൂശ്‌ എന്ന്‌ അറിയ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന​തും. പ്രധാ​ന​മാ​യും ആധുനിക ഈജി​പ്‌തി​ന്റെ തെക്കൻ ഭാഗങ്ങ​ളും ഇന്നത്തെ സുഡാ​നും ഉൾക്കൊ​ള്ളുന്ന ഒരു പ്രദേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു കൂശ്‌. “കൂശ്‌” എന്ന എബ്രാ​യ​പദം പരിഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താൻ സെപ്‌റ്റു​വ​ജി​ന്റിൽ മിക്കവാ​റും എല്ലായി​ട​ത്തും ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌ “എത്യോ​പ്യ” എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​മാണ്‌. അതിന്‌ ഉദാഹ​ര​ണ​മാണ്‌ യശ 11:11. ബാബി​ലോൺകാർ യഹൂദാ​ദേശം പിടി​ച്ച​ട​ക്കി​യ​പ്പോൾ ജൂതന്മാർ ചിതറി​പ്പോയ ദേശങ്ങ​ളി​ലൊന്ന്‌ “കൂശ്‌” (LXX-ൽ “എത്യോ​പ്യ.”) ആണെന്ന്‌ അവിടെ പറയുന്നു. അതു​കൊണ്ട്‌ എത്യോ​പ്യ​ക്കാ​ര​നായ ഈ ഉദ്യോ​ഗ​സ്ഥനു സ്വന്തനാ​ട്ടി​ലു​ണ്ടാ​യി​രുന്ന ജൂതന്മാ​രെ പരിച​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്കണം. ഇനി, ധാരാളം ജൂതന്മാർ താമസി​ച്ചി​രുന്ന ഈജി​പ്‌തിൽവെ​ച്ചും അദ്ദേഹം ജൂതവം​ശ​ജ​രു​മാ​യി ഇടപഴ​കി​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​കാം.

ഷണ്ഡൻ: ഇവിടെ കാണുന്ന യൂനൂ​ഖൊസ്‌ എന്ന ഗ്രീക്കു​പ​ദ​ത്തി​ന്റെ അക്ഷരാർഥം “പുനരു​ത്‌പാ​ദ​ന​ശേഷി ഇല്ലാതാ​ക്ക​പ്പെട്ട പുരുഷൻ” എന്നാണ്‌. ഇത്തരം പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ പണ്ട്‌ മധ്യപൂർവ​ദേ​ശ​ത്തും ആഫ്രി​ക്ക​യു​ടെ വടക്കൻ ഭാഗങ്ങ​ളി​ലും രാജ​കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ പല തസ്‌തി​ക​ക​ളിൽ നിയമി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ്രധാ​ന​മാ​യും രാജ്ഞി​യു​ടെ​യും രാജാ​വി​ന്റെ ഉപപത്‌നി​മാ​രു​ടെ​യും പരിചാ​ര​ക​രും ഭൃത്യ​രും ആയിട്ടാണ്‌ ഇവർ സേവി​ച്ചി​രു​ന്നത്‌. എന്നാൽ “ഷണ്ഡൻ” എന്ന പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്നതു പുനരു​ത്‌പാ​ദ​ന​ശേഷി ഇല്ലാതാ​ക്കിയ പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ കുറി​ക്കാൻ മാത്രമല്ല. പിൽക്കാ​ലത്ത്‌ രാജ​കൊ​ട്ടാ​ര​ങ്ങ​ളിൽ വിവിധ ഔദ്യോ​ഗി​ക​ചു​മ​ത​ലകൾ വഹിച്ചി​രുന്ന പുരു​ഷ​ന്മാ​രെ കുറി​ക്കാൻ വിശാ​ല​മാ​യൊ​രു അർഥത്തി​ലും ഈ പദം ഉപയോ​ഗി​ച്ചു​തു​ടങ്ങി. “ഷണ്ഡൻ” എന്നതിന്റെ ഗ്രീക്കു​പ​ദം​പോ​ലെ​തന്നെ അതിന്റെ എബ്രാ​യ​പ​ദ​ത്തി​നും (സാറീസ്‌) കൊട്ടാ​രോ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥനെ സൂചി​പ്പി​ക്കാ​നാ​കും. ഉദാഹ​ര​ണ​ത്തിന്‌, വിവാ​ഹി​ത​നാ​യി​രുന്ന പോത്തി​ഫ​റി​നെ ‘ഫറവോ​ന്റെ കൊട്ടാ​ര​ത്തി​ലെ ഉദ്യോ​ഗസ്ഥൻ (അക്ഷ. “ഷണ്ഡൻ.”)’ എന്നാണു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. (ഉൽ 39:1) പ്രവൃ​ത്തി​ക​ളു​ടെ പുസ്‌ത​ക​ത്തി​ലെ വിവര​ണ​ത്തിൽ, രാജഖ​ജ​നാ​വി​ന്റെ മേൽനോ​ട്ട​ക്കാ​ര​നായ എത്യോ​പ്യ​ക്കാ​രനെ “ഷണ്ഡൻ” എന്നു വിളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തും അദ്ദേഹം ഒരു കൊട്ടാ​രോ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നാണ്‌ എന്ന അർഥത്തി​ലാ​യി​രി​ക്കാം. അദ്ദേഹം ആരാധ​ന​യ്‌ക്കു​വേണ്ടി യരുശ​ലേ​മിൽ പോയിട്ട്‌ വരുക​യാ​യി​രു​ന്നു എന്ന വസ്‌തുത സൂചി​പ്പി​ക്കു​ന്നത്‌ അദ്ദേഹം ജനതക​ളിൽപ്പെ​ട്ട​വ​നാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും പരി​ച്ഛേ​ദ​ന​യേറ്റ്‌ ജൂതമതം സ്വീക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു അഥവാ യഹോ​വ​യു​ടെ ആരാധ​ക​നാ​യി​ത്തീർന്നി​രു​ന്നു എന്നാണ്‌. (പദാവ​ലി​യിൽ “ജൂതമതം സ്വീക​രി​ച്ച​യാൾ” കാണുക.) വൃഷണം ഉടയ്‌ക്ക​പ്പെട്ട ഒരാൾ ഇസ്രാ​യേൽസ​ഭ​യിൽ വരുന്ന​തി​നെ മോശ​യു​ടെ നിയമം വിലക്കി​യി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ (ആവ 23:1) അദ്ദേഹം എന്തായാ​ലും അക്ഷരാർഥ​ത്തി​ലുള്ള ഒരു ഷണ്ഡനാ​യി​രു​ന്നില്ല എന്നു വ്യക്തം. ഈ എത്യോ​പ്യ​ക്കാ​രൻ ജൂതമതം സ്വീക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​തു​കൊണ്ട്‌ ന്യായ​മാ​യും അദ്ദേഹത്തെ ജനതക​ളിൽപ്പെട്ട ഒരാളാ​യി​ട്ടല്ല കണ്ടിരു​ന്നത്‌. അതു​കൊണ്ട്‌, പരി​ച്ഛേ​ദ​ന​യേ​റ്റി​ട്ടി​ല്ലാത്ത ജനതക​ളിൽനിന്ന്‌ ക്രിസ്‌ത്യാ​നി​യാ​യി​ത്തീർന്ന ആദ്യത്തെ വ്യക്തി കൊർന്നേ​ല്യൊ​സു​ത​ന്നെ​യാണ്‌.—പ്രവൃ 10:1, 44-48; “ഷണ്ഡൻ” എന്ന പദം ആലങ്കാ​രി​കാർഥ​ത്തിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ വിശദീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നാ​യി മത്ത 19:12-ന്റെ പഠനക്കു​റി​പ്പു കാണുക.