അടിക്കുറിപ്പ്

സാക്ഷര​ത​യും യശസ്സും

ലഭ്യമായ നാലു രേഖക​ളിൽ വില്യം ഷേക്‌സ്‌പി​യർ സാധ്യ​ത​യ​നു​സ​രിച്ച്‌ ആറു തവണ ഒപ്പിട്ടി​ട്ടുണ്ട്‌. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പേര്‌ അതിൽ അത്ര വ്യക്തമല്ല, പല പദവി​ന്യാ​സ​ങ്ങ​ളാണ്‌ പേരിൽ ഉപയോ​ഗി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നത്‌. അഭിഭാ​ഷകർ ഷേക്‌സ്‌പി​യ​റി​നു വേണ്ടി വിൽപ്പ​ത്ര​ത്തിൽ ഒപ്പിട്ടി​രി​ക്കാം എന്നാണു ചില വിദഗ്‌ധ​രു​ടെ അഭി​പ്രാ​യം. എന്നാൽ അതു ശ്രദ്ധേ​യ​മായ ഒരു ചോദ്യം ഉന്നയി​ക്കു​ന്നു: വില്യം ഷേക്‌സ്‌പി​യ​റിന്‌ അക്ഷരാ​ഭ്യാ​സം ഉണ്ടായി​രു​ന്നോ? അദ്ദേഹ​മെ​ഴു​തിയ ഒറ്റ കയ്യെഴു​ത്തു​പ്ര​തി​യും ലഭ്യമല്ല. അദ്ദേഹ​ത്തി​ന്റെ പുത്രി​യായ സൂസന്ന​യ്‌ക്ക്‌ ഒപ്പിടാൻ അറിയാ​മാ​യി​രു​ന്നു എന്നതിൽ കവിഞ്ഞ്‌ എന്തെങ്കി​ലും ചെയ്യാൻ കഴിയു​മാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി യാതൊ​രു തെളി​വു​മില്ല. ഷേക്‌സ്‌പി​യ​റി​ന്റെ മറ്റൊരു മകളാ​യി​രുന്ന ജൂഡിത്ത്‌ പിതാ​വു​മാ​യി വലിയ അടുപ്പം പുലർത്തി​യി​രു​ന്നു. അവളുടെ ഒപ്പ്‌ വെറു​മൊ​രു അടയാ​ള​മാ​യി​രു​ന്നു. അവൾക്കു തെല്ലും അക്ഷരാ​ഭ്യാ​സ​മി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. തന്റെ മക്കൾ സാഹി​ത്യ​ത്തി​ന്റെ അമൂല്യ പ്രയോ​ജ​നങ്ങൾ ആസ്വദി​ക്കു​ന്നു​വെന്ന്‌ ഉറപ്പു​വ​രു​ത്തു​ന്ന​തിൽ ഷേക്‌സ്‌പി​യർ പരാജ​യ​മ​ട​ഞ്ഞ​തി​ന്റെ കാരണം ആർക്കും അറിഞ്ഞു​കൂ​ടാ.