Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • nwt Daniɛll 1:1-12:13
  • Dãniyɛll

Video pa be zĩ-kãngã ye.

Video wã pa tõog n yi ye.

  • Dãniyɛll
  • Gʋls-sõamyã, Dũni-paalgã lebgre
Gʋls-sõamyã, Dũni-paalgã lebgre
Dãniyɛll

A DÃNIYƐLL SEBRE

1 Zida rĩm a Zowakim+ naamã yʋʋm a tãab-n-soabã, Babilon rĩm a Nebukadnezaar wa n gũbga Zerizalɛm n na n zabe.+ 2 Wẽnnaam sɩd-sɩd a Zeova wa n dɩka Zida rĩm a Zowakim n ning Babilon rĩmã nugẽ,+ n paas a doogã* teed kẽere. A tall-b lame n kẽng a wẽnnaamã roogẽ,* Sineyaar* soolmẽ wã.+ A bĩnga teedã a wẽnnaamã laog bĩngr zĩigẽ.+

3 Dẽ, rĩmã yeela a Aspenaaz sẽn yaa na-yirã tʋm-tʋmdbã naabã t’a tall Israyɛll neb* kẽer n wa, sẽn yɩɩd fãa na-biisã, n paas nin-kãsemsã kambã.+ 4 Segd n yɩɩ kom-bɩɩs* sẽn pa tar zanga, n yaa rasãmba, n tar yam, bãngr la yam-vẽenem,+ la sẽn tõe n tʋm na-yirã. A segd n zãms-b-la Kalde nebã gʋlsem la b buud-gomdã. 5 Sẽn paase, rĩmã yeelame tɩ daar fãa, b segd n yãkda yẽ rɩ-noodã la divẽ ning yẽ sẽn yũudã n kõt-ba. B segd n zãms-b-la* yʋʋm a tãabo, tɩ wakat kãng sã n pid bɩ b yaool n sɩng n tʋmd rĩmã tʋʋmã.

6 Zida buudã neb* kẽer n da be kom-bɩɩsã sʋka: Yaa a Dãniyɛlle,*+ a Hananiya,* a Misayɛll* la a Azariya.*+ 7 Na-yirã tʋm-tʋmdbã naab kõ-b-la yʋya.* A pʋda a Dãniyɛll t’a Bɛltesazaare,+ n pʋd a Hananiya t’a Sadrake, n pʋd a Misayɛll t’a Mesake, la a pʋd a Azariya t’a Abɛɛdnego.+

8 La a Dãniyɛll yãka yam a sũurẽ n pa na n dẽgem a meng ne rĩmã rɩ-noodã wall ne divẽ wã rĩmã sẽn yũudã ye. Rẽ n so t’a kos na-yirã tʋm-tʋmdbã naab sẽn na yɩl t’a kõ-a sore, t’a ra rɩ bõn-kãensã sẽn na n dẽgm-a wã ye. 9 Wẽnnaam kɩtame tɩ na-yirã tʋm-tʋmdbã naab maan a Dãniyɛll neere, la a zoe a nimbãanega.+ 10 La na-yirã tʋm-tʋmdbã naab yeela a Dãniyɛll yaa: “Mam zoeta rĩmã sẽn yaa mam zu-soabã, soab ning sẽn wilg yãmb sẽn segd n dɩ rɩɩb ning la y yũ bũmb ningã. Rĩmã sã n yã tɩ yãmb faagame n pa ta kom-bɩɩs* a taabã yʋʋm sẽn zems yãmbã, mam na n kẽe yɛ? Yãmb na n kɩtame tɩ mam* paam taal rĩmã taoore.” 11 La a Dãniyɛll yeela gũud ning na-yirã tʋm-tʋmdbã naab sẽn yãk t’a get yẽ ne a Hananiya, a Misayɛll la a Azariya yellã yaa: 12 “M bõos tɩ y mak tõnd sẽn yaa y tʋm-tʋmdbã rasem piig pʋgẽ, n kɩt tɩ b kõt tõnd rɩɩb sẽn pa naag nemd la zĩm, la b kõt-d koom. 13 Rẽ poore, bɩ y mak tõnd yalẽ wã ne kom-bɩɩs* nins sẽn dɩt rĩmã rɩ-noodã yalẽ, la y maan tõnd sẽn yaa y tʋm-tʋmdbã wa sẽn zems bũmb ning y sẽn na n yã wã.”

14 Dẽ, a saka b sẽn yeelã, n mak-b rasem piig pʋgẽ. 15 Rasem piigã poore, a mikame tɩ b yaa neeb la b tar laafɩ n yɩɩd kom-bɩɩs* nins fãa sẽn dɩt rĩmã rɩ-noodã. 16 Dẽ, gũudã ra basda rɩ-noodã la divẽ wã, n kõt-b rɩɩb sẽn pa naag nemd la zĩm. 17 Wẽnnaam kõo kom-bɩɩs* a naasã yam, bãngr la yam-vẽenem gʋlsem buud fãa wɛɛngẽ. Sẽn paase, a kõo a Dãniyɛll tõog t’a n tõe n wʋm vẽnegr la zãmsd buud fãa võore.+

18 Wakat ning rĩmã sẽn yãk tɩ b segd n tall-b n wa wã sẽn wa n ta,+ na-yirã tʋm-tʋmdbã naab tall-b lame n kẽng a Nebukadnezaar taoore. 19 Rĩmã sẽn gom ne-bã, a mikame tɩ sullã tõr pʋgẽ, ned baa a ye kae n yaa wa a Dãniyɛlle, a Hananiya, a Misayɛll la a Azariya ye.+ Woto, b kell n tʋma rĩmã tʋʋma. 20 Rĩmã sã n sok-b yell buud fãa wɛɛngẽ, tɩ yaa yell sẽn baood yam la bãngre, a mikdame tɩ b yɩɩda soolmã tõr maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, la bag-bʋgdbã+ naoor piiga. 21 A Dãniyɛll kell n paa be n tãag rĩm a Sirus naamã pipi yʋʋmdã.+

2 A Nebukadnezaar naamã yʋʋm a yiib-n-soabã, a zãmsa zãmsd wʋsgo. A ra maanda yɩɩre,+ hal n pa le tõe n gũs ye. 2 Dẽ, rĩmã yeelame tɩ b bool maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, bag-bʋgdbã, tɩtã rãmb la Kalde ãds-bagbã,* sẽn na yɩl tɩ b togs rĩmã a zãmsd toor-toorã. Dẽ, b wa n kẽeme n yaas rĩmã taoore.+ 3 Rĩmã yeel-b lame yaa: “Mam zãmsa zãmsdo, n maand yɩɩre, bala m dat n bãnga zãmsdã sẽn yaa a soaba.” 4 Kalde ãds-bagbã leoka rĩmã ne Arameyẽ buud-gomdã yaa:*+ “N-na, Wẽnd na kaoos-yã! Togs-y tõnd sẽn yaa y tʋm-tʋmdbã y zãmsdã, tɩ d na n bilg-y-la a võore.”

5 Rĩmã leoka Kalde ãds-bagbã yaa: “Ad mam sẽn yãk yam ningã: Yãmb sã n pa togs maam zãmsdã, la y bilg a võore, b na n beesa yãmba, la b kɩt tɩ y zagsã lebg zãma wã we-kɛɛng zĩisi.* 6 La yãmb sã n sɩd togs maam zãmsdã la y bilg a võore, mam na n kõo yãmb kũun toor-toore, keoor la waoogr sẽn yaa kãsenga.+ Woto wã, togs-y maam zãmsdã la y bilg a võore.”

7 B leoka naoor a yiib-n-soab yaa: “Bɩ rĩmã togs tõnd sẽn yaa a tʋm-tʋmdbã a zãmsdã, tɩ d na n bilga a võore.”

8 Dẽ, rĩmã yeelame yaa: “Mam mii vẽeneg tɩ yãmb baooda weere, bala yãmb bãnga mam sẽn yãk yam ningã. 9 Yãmb sã n pa togs maam zãmsdã, y fãa na n paama sɩbg-yɛnga. La yãmb zemsa taab n na n togs maam bũmb sẽn pa sɩd n belg maam hal tɩ yɛlã wa toeeme. Woto wã, togs-y maam zãmsdã tɩ rẽ la m na n bãng tɩ y tõe n bilga a võore.”

10 Kalde ãds-bagbã leoka rĩmã yaa: “Ned kae tẽngã* zug n tõe n maan rĩmã sẽn kosã ye. Bala rĩm-kãseng wall guvɛrneer nan pa kos maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, pa rẽ bɩ bag-bʋgdbã wall Kalde ãds-bagbã tɩ b maan bũmb a woto ye. 11 Rĩmã sẽn kot bũmb ningã yaa toogo. Sẽn paase, ned kae n tõe n togs rĩmã bõn-kãnga, sã n pa wẽnnaam-dãmbã sẽn pa be ninsaalbã sẽn yaa kiidbã sʋkã.”

12 Rẽ la rĩmã sũur puug wʋsg t’a yiis noor n yeel tɩ b kʋ Babilon yam dãmbã fãa.+ 13 B sẽn wa n moon noorã tɩ b rat n kʋ yam dãmbã, b ra gẽesda a Dãniyɛll ne a tũud-n-taasã me n na n kʋ.

14 Wakat kãnga, a Dãniyɛll soosame n tɩ gom ne a Ariok sẽn yaa rĩmã gũudbã naabã ne waoogre. A ra yiime n na n tɩ kʋ Babilon yam dãmbã. 15 A Dãniyɛll soka rĩmã soda-naab a Ariok yaa: “Bõe yĩng tɩ rĩmã yiis noor sẽn yaa toaag a woto?” T’a Ariok togs-a yellã.+ 16 Dẽ, a Dãniyɛll kẽngame n tɩ kos rĩmã t’a kõ-a weere, t’a wa bilg-a zãmsdã võore.

17 Rẽ poore, a Dãniyɛll kuila a yiri. A rɩka yellã n togs a Hananiya, a Misayɛll ne a Azariya sẽn yaa a tũud-n-taasã. 18 A kos-b lame tɩ b pʋʋs saasẽ Wẽnnaamã t’a zoe b nimbãaneg n vẽneg-b yel-soalgdgã, sẽn na yɩl tɩ b ra wa naag yẽ ne a tũud-n-taasã la Babilon yam dãmbã sẽn ketã n kʋ ye.

19 A Dãniyɛll paama vẽnegr ne yʋngo, n bãng yel-soalgdgã.+ Dẽ, a pẽga saasẽ Wẽnnaamã. 20 A Dãniyɛll yeelame yaa:

“Bɩ Wẽnnaam yʋʋr paam pẽgr wakat fãa yĩnga,*

bala yaa yẽ bal n so yam la pãnga.+

21 A toeemda wakatã la yɛlã.+

A sikda rĩm-dãmb la a rʋʋsd rĩm-dãmb naamẽ.+

A kõta yam dãmb yam, la a kõt yam-vẽenem dãmb bãngre.+

22 A vẽnegda yel-zulums la yɛl sẽn solge.+

A mii bũmb ning sẽn be likẽ.+

Vẽenem bee ne-a.+

23 Mam yaab-rãmbã Wẽnnaam, mam pʋʋsda yãmb bark la m pẽgd yãmba,

bala yãmb kõo maam yam la pãnga.

Yãmb kɩtame tɩ mam bãng bũmb ning tõnd sẽn kos yãmbã.

Yãmb kɩtame tɩ tõnd bãng bũmb ning sẽn pak rĩmã.”+

24 A Dãniyɛll kẽnga a Ariok sẽn yaa ned ning rĩmã sẽn yãk t’a kʋ Babilon yam dãmbã nengẽ,+ n yeel-a yaa: “Ra kʋ Babilon yam soab baa a yembr ye. Tall maam n kẽng rĩmã taoore, tɩ m na n bilg-a-la zãmsdã võore.”

25 A Ariok talla a Dãniyɛll tao-tao n kẽng rĩmã taoore, n yeel-a yaa: “Mam yãa ned sẽn tõe n bilg rĩmã zãmsdã võor Zida yembsã sʋka.”+ 26 Rĩmã soka a Dãniyɛll b sẽn boond me t’a Bɛltesazaarã+ yaa: “Fo sɩd tõe n togsa maam zãmsdã m sẽn zãmsã, la f bilg a võore?”+ 27 A Dãniyɛll leoka rĩmã yaa: “Yam dãmbã, bag-bʋgdbã, maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, la ãds-bagbã baa a ye pa tõe n wilg rĩmã yel-soalgdg ning a sẽn yeel tɩ b togsã ye.+ 28 La Wẽnnaam n be saasẽ, n yaa Soab ning sẽn vẽnegd yel-solgdsã.+ A kɩtame tɩ rĩm a Nebukadnezaar bãng bũmb ning sẽn na n maan beoog sẽn wate. Ad zãmsd ning yãmb sẽn zãmsã, la vẽnegr nins yãmb sẽn yã y sẽn wa n gãe y gãagã zugã:

29 “M dĩma, yãmb sẽn wa n gãe y gãagã zugã, yãmb tagsa bũmb ning sẽn na n maan beoog-daarã yelle, tɩ Soab ning sẽn vẽnegd yel-solgdsã kɩt tɩ yãmb bãng bũmb ning sẽn na n maanã. 30 Sã n yaa ne maam, b pa vẽneg maam yel-soalgdgã, mam yamã sẽn yɩɩd neb a taabã yĩng ye. Yaa sẽn na yɩl tɩ rĩmã bãng zãmsdã võore. Woto, yãmb na n bãnga tagsa nins sẽn da be y sũurẽ wã.+

31 “M dĩma, yãmb sẽn wa n getẽ wã, yãmb yãa bõn-naandg sẽn yaa kãsenga. Bõn-naandgã ra yaa parwẽnde, n pɩnd wʋsgo. A ra yasa yãmb taoore, t’a yalẽ wã kẽesd rabeem. 32 Bõn-naandgã zugã maana ne sãnem halaale,+ t’a yãoogã ne a nusã maan ne wanzuri,+ t’a pʋgã ne a gɛyã yaa ne zũudu.+ 33 A karsã maana ne kutu,+ t’a naoã zĩis kẽer yaa ne kutu, tɩ zĩis sãnda yaa ne yagdo.*+ 34 Yãmb sẽn wa n getẽ wã, kugr n wa n luk tãng zugu. La pa yɩ ned nug n luk kugrã ye. A wa n wẽe bõn-naandgã naoã sẽn maan ne kut la yagdã, n wã-ba.+ 35 Wakat kãnga, kutã, yagdã, zũudã, wanzuri wã la sãnemã fãa naaga taab n wã zõm-zõme, n lebg wa wudg sẽn be zɛɛgẽ sɩpaolgo. Sobgã rɩk-b lame n loog hal tɩ baa fʋɩ pa kell ye. La kugr ning sẽn wẽ bõn-naandgã lebga tãn-kẽeng n pid dũniyã tõre.

36 “Zãmsdã la woto. Masã, d na n bilga rĩmã a võore. 37 M dĩma, yãmb yaa rĩm-dãmb rĩma, soab ning saasẽ Wẽnnaamã sẽn kõ rĩungã,+ tõogã, pãngã, la ziirã. 38 A rɩka ninsaalbã n ning yãmb nugẽ, baa b sẽn be zĩig ning fãa, n paas we-rũmsã sẽn be weoogẽ wã, la liuuli wã sẽn yɩgd yĩngrã. A kɩtame tɩ yãmb rɩt naam b fãa zutu.+ Yãmb n yaa zugã sẽn yaa ne sãnemã.+

39 “La yãmb loogr poore, rĩung sẽn pa ta yãmb n na n wa.+ Rẽ poore, rĩung a tãab-n-soab n na n wa, n yaa ne zũudu. A na n dɩɩ naam dũniyã gill zugu.+

40 “Sã n yaa ne rĩung a naas-n-soabã, a na n talla pãng wa kutu.+ A na n wãa rĩun-kãens fãa n sãam-b zãnga, wa kut sẽn wãad bũmb fãa la a neemd to-to wã, rat n yeel tɩ wa kut sẽn sãamd bũmb zãng to-to wã.+

41 “Yãmb sẽn yã tɩ naoã ne nao-bi wã zĩis kẽer yaa ne yagd tɩ zĩis sãnda yaa ne kutã, rĩungã na n welgame. La kut pãng n na n zĩnd a pʋgẽ, yãmb sẽn yã tɩ kutã kalma ne yagd sẽn yaa maasrã yĩnga. 42 Nao-bi wã zĩis kẽer sẽn yaa ne kut tɩ zĩis sãnda yaa ne yagdã, rĩungã zĩis kẽer na n talla pãnga, tɩ zĩis sãnda pa tar pãng ye. 43 Yãmb sẽn yã tɩ kutã kalma ne yagd sẽn yaa maasrã, b na n naaga nin-buiidã,* la b pa na n tabend taaba, wa kut sẽn pa tõe n kalem yagdã.

44 “Rĩm-dãmb-kãens wakate, saasẽ Wẽnnaamã na n lugla rĩung+ sẽn pa na n tol n sãame.+ Buud baa a ye pa na n tol n deeg rĩun-kãng ye.+ A na n wãa rĩun-kãensã fãa,+ n kɩt tɩ b meneme, tɩ yẽ a ye pa wakat fãa.+ 45 Yaa rẽ la yãmb sẽn yã kugr sẽn luk tãngã zugu, tɩ pa ned nug n luk-a wã, t’a wa wẽ kutã, zũudã, yagdã, wanzuri wã la sãnemã n wã wã.+ Wẽnnaam-kãsengã kɩtame tɩ rĩmã bãng bũmb ning sẽn na n maan beoog-daarã.+ Zãmsdã yaa sɩda. A võorã bilgr me zemsa reegre.”

46 Dẽ, rĩm a Nebukadnezaar lʋɩɩme n fõgen a neng tẽng a Dãniyɛll taoore, n waoog-a. Rĩmã yeelame tɩ b kõ-a kũuni, la b yõog wisd a yĩnga. 47 Rĩmã yeela a Dãniyɛll yaa: “Sɩd-sɩda, fo Wẽnnaamã yaa wẽnnaam-dãmb Wẽnnaam, rĩm-dãmb Zu-soaba, la Soab ning sẽn vẽnegd yel-solgdse. Bala fo tõog n vẽnega yel-soalgdgã.”+ 48 Rẽ poore, rĩmã kõo a Dãniyɛll naam, la a kõ-a kũun-sõma wʋsgo. A kɩtame t’a lebg Babilon soolmã tõr taoor soaba,+ la Babilon yam dãmbã fãa naaba. 49 Sẽn paase, a Dãniyɛll kosame tɩ rĩmã yãk a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego+ tɩ b lebg Babilon soolmã yel-gɛtba. La a Dãniyɛll ra tʋmda na-yirã.

3 Rĩm a Nebukadnezaar maana sãnem bõn-naandg woglem sẽn yaa kãntɩɩg pis-yoobe,* t’a yalmã yaa kãntɩɩg a yoobe.* A lugl-a-la Duura tẽn-nabrẽ wã Babilon soolmã pʋgẽ. 2 Rẽ poore, rĩm a Nebukadnezaar tʋmame tɩ b bool guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã, nanambsã, guvɛrneer-dãmbã, sagendbã, laogã gũudbã, bʋ-kaoodbã, bʋ-kaood-sõngdbã, la soolem toor-toorã yel-gɛtbã fãa tɩ b wa bõn-naandgã rĩm a Nebukadnezaar sẽn luglã tigrã.

3 Dẽ, guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã, nanambsã, guvɛrneer-dãmbã, sagendbã, laogã gũudbã, bʋ-kaoodbã, bʋ-kaood-sõngdbã, la soolem toor-toorã yel-gɛtbã fãa tigma taab bõn-naandgã rĩm a Nebukadnezaar sẽn luglã tigr yĩnga. B yaasa bõn-naandgã a Nebukadnezaar sẽn luglã taoore. 4 Koe-taasdã zẽka a koɛɛg n yeel yaa: “B yeta yãmb sẽn yaa buud toɛy-toɛy neba, n yit tẽns toɛy-toɛy pʋsẽ, la y gomd buud-goam toor-toorã 5 tɩ y sã n wa wʋm baorg rãamde, wɩɩga, kʋnde, pɛndg sẽn tar kɩrems a tãabo, yʋʋm-teed sẽn tar rissi, wɩɩg sẽn sẽ ne korg la yʋʋm-teed a taabã fãa rãamde, yãmb segd n wõgemdame n waoog sãnem bõn-naandgã rĩm a Nebukadnezaar sẽn luglã. 6 Ned sã n pa wõgemd n waoog bõn-naandgã, b na n yɩɩ tao-tao n lob-a wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ.”+ 7 Dẽ, nebã sẽn wa n wʋm baorgã rãamde, wɩɩgã, kʋndã, pɛndg sẽn tar kɩrems a tãabã, yʋʋm-teed sẽn tar rissã, la yʋʋm-teed a taabã fãa rãamdã, buud toɛy-toɛyã fãa nebã, sẽn yit tẽns toɛy-toɛy pʋsẽ, la sẽn gomd buud-goam toor-toorã wõgemdame n waoog sãnem bõn-naandgã rĩm a Nebukadnezaar sẽn luglã.

8 Wakat kãnga, Kalde neb n kolg rĩmã n kãneg Zʋɩf-rãmbã. 9 B yeela rĩm a Nebukadnezaar yaa: “N-na, Wẽnd na kaoos-yã! 10 N-na, yãmb yiisa noor n yeel tɩ ned ning fãa sẽn na n wʋm baorg rãamde, wɩɩga, kʋnde, pɛndg sẽn tar kɩrems a tãabo, yʋʋm-teed sẽn tar rissi, wɩɩg sẽn sẽ ne korg la yʋʋm-teed a taabã fãa rãamd segd n wõgemdame n waoog sãnem bõn-naandgã, 11 la tɩ ned sã n pa wõgemd n waoog bõn-naandgã, b segd n lob-a-la wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ.+ 12 La Zʋɩf-rãmb kẽer la yãmb yãk tɩ b yaa Babilon soolmã yel-gɛtba: Yaa a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego.+ N-na, nin-kãensã pa nand yãmb baa bilf ye. B pa waoogd yãmb wẽnnaam-dãmbã ye. Sẽn paase, b zãgsame tɩ b kõn waoog sãnem bõn-naandgã yãmb sẽn luglã ye.”

13 A Nebukadnezaar sũurã puuga wʋsgo, t’a yeel tɩ b tɩ tall a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego n wa. Dẽ, b tɩ tall-b lame n wa rĩmã taoore. 14 A Nebukadnezaar sok-b lame yaa: “A Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego, yaa sɩd tɩ yãmb pa tũud mam wẽnnaam-dãmbã,+ la tɩ y zãgsame tɩ y kõn waoog sãnem bõn-naandgã mam sẽn luglã? 15 Masã, yãmb sã n segl n saame tɩ y sã n wʋm baorg rãamde, wɩɩga, kʋnde, pɛndg sẽn tar kɩrems a tãabo, yʋʋm-teed sẽn tar rissi, wɩɩg sẽn sẽ ne korg la yʋʋm-teed a taabã fãa rãamde, bɩ y na n wõgemd n waoog bõn-naandgã mam sẽn maanã, yell kae ye. La yãmb sã n zãgs tɩ y kõn waoog bõn-naandgã, zĩig pʋgẽ, b na n lob-y-la wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ. Wẽnnaam-bʋg n tõe n fãag yãmb mam nugẽ?”+

16 A Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego leoka rĩmã yaa: “Rĩm a Nebukadnezaare, pa tɩlɛ tɩ tõnd gom ne yãmb yel-kãngã wɛɛngẽ ye. 17 N-na, b sã n segd n loba tõnd wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ, tõnd Wẽnnaamã tõnd sẽn waoogdã tõe n fãaga tõnd wʋngã pʋgẽ, la yãmb nugẽ.+ 18 N-na, baa a sã n pa na n fãag tõndo, bãng-y tɩ tõnd pa na n tũ yãmb wẽnnaam-dãmbã, wall d waoog sãnem bõn-naandgã yãmb sẽn luglã ye.”+

19 Dẽ, a Nebukadnezaar sũurã puuga wʋsg ne a Sadrake, a Mesak la a Abɛɛdnego, hal t’a nengã teke.* A yeelame tɩ b wɩng wʋngã naoor a yopoe n yɩɩd raasenkamã. 20 A yeela a tãb-biis kẽer sẽn tar pãng wʋsg tɩ b sẽb a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego, n tɩ lob wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ.

21 Dẽ, b sẽb-b-la ne b koabã, b fu-yordã, b pugli wã, la b fut a taabã fãa n lob-b wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ. 22 Rĩmã noorã sẽn yɩ toaag tɩ wʋngã me ra tolg n wɩng wʋsgã yĩnga, bugmã kʋʋ neb nins sẽn dɩk a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego n lobã. 23 La a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego sẽn yaa neb a tãab nins b sẽn sẽbã lʋɩɩ wʋngã sẽn wɩng wʋsgã pʋgẽ.

24 Rẽ poore, rabeem yõka rĩm a Nebukadnezaar t’a yik tao-tao n sok a tʋm-tʋmd-kãsemsã yaa: “Pa neb a tãab la tõnd sẽn sẽb n lob bugmẽ wã sɩda?” Tɩ b leok rĩmã yaa: “N-ye, naaba.” 25 T’a yeel yaa: “Mam nee rap a naas sẽn kẽnd bugmã pʋgẽ tɩ bũmb pa sẽb-b ye. Baa fʋɩ pa maan-b me ye. Sẽn paase, naas-n-soabã wõnda wẽnnaam-dãmbã biiga.”

26 A Nebukadnezaar kolga wʋngã sẽn wɩng wʋsgã noor n yeele: “A Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego, yãmb sẽn yaa Wẽnnaam Sẽn ka to wã tʋm-tʋmdba,+ wa n yi-y ka!” A Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego yii bugmẽ wã. 27 Guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã, nanambsã, guvɛrneer-dãmbã ne rĩmã tʋm-tʋmd-kãsemsã sẽn da tigim be wã+ yãame tɩ bugmã pa maan nin-kãensã yĩnsã bũmb ye.+ B zutã zoobg baa a ye pa yõoge, tɩ b koabã me ket n yaa wa pĩndã. Bugmã yũug meng ra pa be b zut ye.

28 Dẽ, a Nebukadnezaar yeelame yaa: “Bɩ a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego Wẽnnaamã paam pẽgre.+ A tʋma a malɛkã t’a fãag a tʋm-tʋmdbã. B kɩs-a-la sɩda, n kɩɩs maam a rĩmã noore. B saka kũum n yɩɩd b sẽn na n waoog wall n tũ wẽnnaam a to tɩ pa bãmb Wẽnnaamã ye.+ 29 Woto wã, ad noor mam sẽn yiisi: Ned sã n gom n paoog a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego Wẽnnaamã, baa a sẽn yaa buud ning neda, a sẽn yit tẽng ning wall a sẽn gomd buud-gomd ninga, b segd n bees-a lame, la b kɩt t’a zakã lebg zãma wã we-kɛɛng zĩiga.* Bala wẽnnaam a to kae n tõe n fãag ned wa Wẽnnaam-kãng ye.”+

30 Rẽ poore, rĩmã paasa a Sadrak ne a Mesak la a Abɛɛdnego naam Babilon soolmã pʋgẽ.+

4 “Ad koɛɛg rĩm a Nebukadnezaar sẽn toond buud toɛy-toɛyã fãa neba, sẽn be tẽns toɛy-toɛy pʋsẽ, la sẽn gomd buud-goam toɛy-toɛya, n be dũniyã gill zugu: Wẽnd na kõ-y laafɩ wʋsgo! 2 Mam sũur yaa noog tɩ m dat n wilg yãmb bãn la yel-soalem nins Wẽnnaam sẽn ka to wã sẽn maan mam yĩnga. 3 A bãnã sɩd yaa kãsemse, t’a yel-soalmã me sɩd tar pãnga! A rĩungã yaa rĩung sẽn paad wakat fãa, t’a naamã kaoosd zãmaan woo zãmaana.+

4 “Maam a Nebukadnezaar ra zĩi bãan m doogẽ wã, tɩ m yɛlã yaa sõma na-yirã. 5 Mam zãmsa zãmsd sẽn kẽes-m rabeem. Mam sẽn wa n gãe m gãagã zugã, mam sẽn yã bũmb ninsã, la vẽnegr nins m sẽn paamã kɩtame tɩ m yɛɛse.+ 6 Rẽ n so tɩ mam yiis noor n yeel tɩ b tall Babilon yam dãmbã fãa n wa mam taoore, tɩ b bilg maam zãmsdã võore.+

7 “Wakat kãnga, maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, bag-bʋgdbã, Kalde ãds-bagbã* la ãds-bagb a taabã waame.+ Mam sẽn togs-b zãmsdã, b pa tõog n bilg maam a võor ye.+ 8 Sẽn na n baase, a Dãniyɛll waa mam taoore. B boond-a lame me t’a Bɛltesazaare,+ sẽn yaa yʋʋr b sẽn pʋd-a mam wẽnnaamã waoogr yĩnga.+ Nin-kãng tara wẽnnaam-dãmb nins sẽn yaa sõamyã wã vʋʋsem.+ Mam togs-a-la zãmsdã, n yeele:

9 “‘Foom a Bɛltesazaar sẽn yaa maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã naaba,+ mam mii vẽeneg tɩ fo tara wẽnnaam-dãmb nins sẽn yaa sõamyã wã vʋʋsem,+ la tɩ yel-soalgdg kae n yaa toog wʋsg ne foo ye.+ Rẽ wã, bilg maam vẽnegr nins mam sẽn yã m zãmsdã pʋgẽ wã, la f bilg a võore.

10 “‘Mam sẽn wa n gãe m gãagã zugã, m paama vẽnegr toor-toor n yã tɩɩg+ sẽn be dũniyã tẽn-sʋka, t’a woglmã pa tõe n bãng n bilg ye.+ 11 Tɩɩgã bɩɩme n paam pãnga, t’a zugã tat saasã. B ra tõe n paa dũniyã kɩremsã fãa n yã-a. 12 A vãadã ra yaa neeba, t’a biisã yaa zembala, tɩ rɩɩb be a zug bõn-vɩɩsã fãa yĩnga. We-rũmsã sẽn be weoogẽ wã ra wat n soondeda a maasmẽ wã, tɩ bõn-yɩgdɩ wã sẽn yɩgd yĩngrã wat n zao a wilẽ wã. Bõn-vɩɩsã fãa* ra rɩta a biisã.

13 “‘Mam sẽn wa n ket n gãe m gãagã zug n get vẽnegr toor-toorã, mam yãa gũuda. Yaa koe-taasd sẽn yaa sõng sẽn yi saasẽ n sigda.+ 14 A zẽka a koɛɛgã wʋsg n yeel yaa: “Lub-y tɩɩgã+ la y kɛ a wilã! Fãr-y-yã a vãadã, la y sãeeg a biisã! Bɩ we-rũmsã zoe n yi a tẽngre, tɩ bõn-yɩgdɩ wã me yɩg n yi a wilẽ wã. 15 Bas-y-yã a viukã ne a yẽgã tẽng la y sẽbg-a ne kut la zũudu, weoogã mood sʋka. Bɩ meenemã sẽn yit saasẽ wã rʋʋg-a. Bɩ a pa ne rũmsã moodã sʋka.+ 16 Bɩ a sũurã sẽn yaa ninsaal sũurã toeem n lebg rũng sũuri, hal tɩ wakat a yopoe+ looge.+ 17 Woto yaa noor gũudbã sẽn moone,+ la kosg koe-taasdb nins sẽn yaa sõamyã wã sẽn togse, sẽn na yɩl tɩ sẽn vɩ-bã bãng tɩ Sẽn ka-a to wã yaa Naab ninsaalbã soolmẽ,+ la t’a kõta soolmã ned ning fãa a sẽn date. A yãkda baa ned ning sẽn pa ta a taabã t’a rɩ naam ninsaalbã soolem zugu.”

18 “‘Zãmsd ning maam a rĩm a Nebukadnezaar sẽn zãmsã la woto. Masã, foom a Bɛltesazaare, bilg maam a võore, bala mam rĩungã yam dãmb a taabã fãa pa tõe n bilg maam a võor ye.+ La fo tõeeme, bala fo tara wẽnnaam-dãmb nins sẽn yaa sõamyã wã vʋʋsem.’

19 “Wakat kãnga, a Dãniyɛll b sẽn boond me t’a Bɛltesazaarã+ yɛɛsa wakat bilfu, t’a tagsa wã kẽesd-a rabeem.

“Rĩmã yeelame yaa: ‘Foom a Bɛltesazaare, ra bas tɩ zãmsdã ne a võorã yɛɛs foo ye.’

“A Bɛltesazaar leokame yaa: ‘M zu-soaba, bɩ zãmsdã yɩ sẽn kis-b yãmbã yĩnga, t’a võorã yɩ y bɛɛbã rẽnda.

20 “‘Tɩɩgã yãmb sẽn yã t’a bɩ n lebg wok n tar pãnga, t’a zugã tat saasã, tɩ b tõe n pa dũniyã fãa n yã-a wã,+ 21 tɩɩg ning vãad sẽn yaa neeba, t’a biisã yaa zembala, tɩ rɩɩb be a zug bõn-vɩɩsã fãa yĩnga, tɩ we-rũmsã sẽn be weoogẽ wã wat n soonded a tẽngre, tɩ bõn-yɩgdɩ wã sẽn yɩgd yĩngrã wat n zao a wilẽ wã,+ 22 n-na, yaa yãmb la tɩ-kãnga. Bala yãmb lebga kãseng n tar pãnga. Yãmb ziirã zẽk n taa saasã,+ tɩ y naamã tat dũniyã kɩremsã.+

23 “‘Rĩmã yãa gũud sẽn yaa koe-taasd sẽn yaa sõng+ sẽn yi saasẽ n sigda. A ra yetame yaa: “Lub-y tɩɩgã la y sãam-a! Bas-y-yã a viukã ne a yẽgã tẽng la y sẽbg-a ne kut la zũudu, weoogã mood sʋka. Bɩ meenemã sẽn yit saasẽ wã rʋʋg-a. Bɩ a pa ne rũmsã sẽn be weoogẽ wã, hal tɩ wakat a yopoe looge.”+ 24 N-na, ad a võorã: Yaa bũmb ning Sẽn ka-a to wã sẽn yãk yam n na n maane. Bõn-kãng n na n paam rĩmã sẽn yaa mam zu-soabã. 25 B na n diga yãmb n yiis ninsaalbã sʋka. Yãmb na n tɩ zĩnda ne rũmsã sẽn be weoogẽ wã. Yãmb na n wãba yamd wa lolsã. Meenemã sẽn yit saasẽ wã na n dʋʋga yãmba.+ Wakat a yopoe+ na n loogame,+ hal tɩ y wa bãng tɩ Sẽn ka-a to wã yaa Naab ninsaalbã soolmẽ, la t’a kõta soolmã ned ning fãa a sẽn date.+

26 “‘La b sẽn yeel tɩ b bas tɩɩgã viukã ne a yẽgã,+ y sã n wa bãng tɩ Wẽnnaam rɩta naam saasẽ, y na n le paama y rĩungã n sooge. 27 Woto wã, n-na, bɩ y tũ mam saglgã. Bas-y y yel-wẽnã la y maan sẽn yaa tɩrga. Bas-y y tʋʋm-beedã, la y zoe naong rãmbã nimbãanega. Tõe tɩ rẽ la y yɛlã na n kell n yɩ sõma.’”+

28 Bõn-kãensã fãa paama rĩm a Nebukadnezaare.

29 Kiuug piig la a yiib poore, a wa n kẽnda Babilon na-yirã roog zugu. 30 Rĩmã ra yetame: “Pa Babilon sẽn yaa kãsengã mam mengã sẽn me na-yirã yĩngã la woto sɩda? Mam me-a-la ne m meng pãng la m tõogo, mam naamã ziir yĩnga.”

31 Rĩmã sẽn wa n ket n gomdã, koɛɛg n yi saasẽ n yeele: “Foom a rĩm a Nebukadnezaare, b yeta foo yaa: ‘B reega rĩungã n bas foo,+ 32 la b rig-f n yiis ninsaalbã sʋka. Fo na n tɩ zĩnda ne rũmsã sẽn be weoogẽ wã. Fo na n wãba yamd wa lolsã. Wakat a yopoe na n loogame, hal tɩ fo wa bãng tɩ Sẽn ka-a to wã yaa Naab ninsaalbã soolmẽ, la t’a kõta soolmã ned ning fãa a sẽn date.’”+

33 Wakat kãng bala, gomdã pidsa a Nebukadnezaar zugu. B rig-a lame n yiis ninsaalbã sʋka, t’a sɩng yamd wãbr wa lolsã. Meenemã sẽn yit saasẽ wã rʋʋg-a lame. A zoobdã wa n lebga wogd wa sɩlsã kõbdo, t’a nug-yẽesã lebg wa bõn-yɩgdɩ wã nao-yẽese.+

34 “Wakatã sẽn wa n sa wã,+ maam a Nebukadnezaar zẽka m neng n ges saasẽ, tɩ m yamã lebg n wa. Mam pẽga Sẽn ka-a to wã. Mam pẽga Soab ning sẽn vɩ wakat fãa wã la m kõ-a ziiri, bala a naamã yaa naam sẽn paad wakat fãa, t’a rĩungã kaoosd zãmaan woo zãmaana.+ 35 Ninsaalbã fãa sẽn be tẽngã zugã yaa wa zaalem yẽ taoore. A maanda a sẽn dat saasẽ tãb-biisã ne ninsaalbã sẽn be tẽngã zugã sʋka. Ned kae n tõe n gɩdg-a,+ wall a sok-a yaa: ‘Yaa bõe la yãmb sẽn maanã?’+

36 “Wakat kãnga, mam yamã lebg n waame. B lebs n kõo maam m rĩungã ziiri, m naamã la m waoogrã.+ Mam tʋm-tʋmd-kãsemsã ne m nin-kãsemsã yɩɩ tao-tao n bao mam zĩiga. B lebs n zĩniga maam m naamẽ wã. Mam pʋd n paama ziir n paase.

37 “Masã, maam a Nebukadnezaar pẽgda saasẽ Rĩmã, n waoogd-a la m kõt-a ziiri,+ bala a tʋʋmã fãa yaa sɩda, t’a manesmã me yaa tɩrga.+ Sẽn paase, a tõe n sika sẽn kẽnd-b ne wuk-m-mengã.”+

5 Rĩm a Bɛlsazaar+ maana tig-kãseng a nin-kãsems tusr yĩnga. A ra zĩi b taoor n yũud divẽ.+ 2 Divẽ wã sẽn wa n yilimd a Bɛlsazaar nengã, a yeelame tɩ b tɩ tall sãnem la wanzuri teed nins a ba a Nebukadnezaar sẽn wʋk Zerizalɛm wẽnd-doogẽ wã+ n wa, tɩ yẽ ne a nin-kãsemsã, a pʋg-rɩkdsã* la a pagb a taabã tall-b n yũ. 3 Dẽ, b tɩ talla sãnem teed nins b sẽn wʋk Wẽnnaam doogẽ wã Zerizalɛmmã n wa, tɩ rĩmã ne a nin-kãsemsã, a pʋg-rɩkdsã la a pagb a taabã tall n yũ. 4 B yũu divẽ, la b pẽg wẽnnaam-dãmb sẽn maan ne sãnem, wanzuri, zũudu, kutu, raad la kuga.

5 Wakat kãng bala, ninsaal nug n puk n sɩng na-yirã lalgã zug gʋlsgo, zĩig ning sẽn tees fɩtl-doagendgã, tɩ rĩmã ne nug ning sẽn gʋlsdã poore. 6 Rĩmã yɛɛsame t’a nengã pelge.* A tagsa wã kẽes-a-la rabeem t’a karsã gĩin maage,+ t’a rũmã pãbd taaba.

7 Rĩmã zẽka a koɛɛg n yeel tɩ b bool bag-bʋgdbã, Kalde ãds-bagbã* la ãds-bagb a taabã.+ Rĩmã yeela Babilon yam dãmbã yaa: “Ned ning sẽn na n karem gʋlsmã, la a bilg maam a võore, b na n yeelg-a-la fuug sẽn yaa miuug-miuugu, la b pid a yublã sãnem yãndo.+ A na n lebga rĩm a tãab-n-soab soolmã pʋgẽ.”+

8 Dẽ, rĩmã yam dãmbã fãa waame. La b pa tõog n karem gʋlsmã wall b bilg rĩmã a võor ye.+ 9 Rẽ kɩtame tɩ rĩm a Bɛlsazaar yɛɛs wʋsgo, hal t’a nengã pelge. A nin-kãsemsã me ra pa mi b sẽn maandg ye.+

10 Rĩm-poakã sẽn wʋm bũmb ning rĩmã ne a nin-kãsemsã sẽn yetã, a kẽe tigrã roogẽ. Rĩm-poakã yeelame yaa: “N-na, Wẽnd na kaoos-yã! Ra bas-y tɩ y tagsa wã kẽes-y rabeem, wall y bas tɩ y nengã pelg ye. 11 Rao n be yãmb soolmẽ wã n tar wẽnnaam-dãmb nins sẽn yaa sõamyã wã vʋʋsem. Yãmb ba wã naamã wakate, b yãame tɩ ra-kãng tara bãngre, yam-vẽenem la yam wa wẽnnaam-dãmbã.+ Rĩm a Nebukadnezaar sẽn yaa yãmb ba wã ra yãk-a lame t’a yaa maan-kʋʋdb nins sẽn maand tɩtã, bag-bʋgdbã, Kalde ãds-bagbã,*+ la ãds-bagb a taabã naaba. N-na, yãmb ba wã maana woto. 12 Bala a Dãniyɛll sẽn yaa soab ning rĩmã sẽn da pʋd t’a Bɛltesazaarã+ ra tara yam-kãsenga, bãngr la yam-vẽenem n tõe n bilg zãmsd võore, n bilg goam sẽn gom ne pagd võore, la a welg yel-gĩtim.*+ Masã, kɩt-y tɩ b bool a Dãniyɛll t’a wa, t’a na n bilg-y-la a võore.”

13 Dẽ, b talla a Dãniyɛll n wa rĩmã taoore, tɩ rĩmã sok-a yaa: “Yaa foo la a Dãniyɛll sẽn naag Zida yembsã,+ mam ba wã sẽn yaa rĩmã sẽn tall n yi Zida n wa wã bɩ?+ 14 Mam wʋmame tɩ b gomd tɩ fo tara wẽnnaam-dãmbã vʋʋsem,+ la tɩ b yãame tɩ fo tara bãngre, yam-vẽenem la yam-kãsenga.+ 15 B talla yam dãmbã la bag-bʋgdbã n wa mam taoor sẽn na yɩl tɩ b karem gʋlsmã la b bilg maam a võore, la b pa tõe n bilg maam a võor ye.+ 16 La mam wʋmame tɩ b gomd tɩ fo tõe n bilga bũmb võore,+ la tɩ f tõe n welga yel-gĩtim.* Fo sã n tõog n karem gʋlsmã, la f bilg maam a võore, b na n yeelga foo fuug sẽn yaa miuug-miuugu, la b pid f yublã sãnem yãndo. Fo na n lebga rĩm a tãab-n-soab soolmã pʋgẽ.”+

17 A Dãniyɛll leoka rĩmã yaa: “Yãmb tõe n talla y kũunã, la y rɩk y keoorã n kõ neb a taaba. Baasgo, mam na n karma gʋlsmã la m bilg yãmb a võore. 18 N-na, Wẽnnaam sẽn ka to wã ra kõo yãmb ba a Nebukadnezaar rĩungu, waoogr la naam, la a kɩt t’a lebg kãsenga.+ 19 Wẽnnaam sẽn da kɩt t’a lebg kãsengã yĩnga, buud toɛy-toɛyã fãa nebã, sẽn be tẽns toɛy-toɛy pʋsẽ, la sẽn gomd buud-goam toor-toorã ra rigda a taoore.+ A ra kʋʋda ned ning a sẽn date, la a basd a sẽn dat a soab t’a vɩɩmde. A ra zẽkda ned ning a sẽn date, la a paoogd a sẽn dat a soaba.+ 20 A sẽn wa n lebg wuk-m-meng soaba, t’a sũurã riglim hal t’a tʋm tɩta-tʋʋmã,+ Wẽnnaam sik-a-la a naamã geer zugu, la a reeg a ziirã n bas-a. 21 A rig-a lame n yiis ninsaalbã sʋka, la a kɩt t’a sũurã lebg wa rũng sũuri. A zĩnda ne we-bõensã, n da wãbd yamd wa lolsã. Meenemã sẽn yit saasẽ wã rʋʋg-a lame, hal t’a wa bãng tɩ Wẽnnaam sẽn ka to wã yaa Naab ninsaalbã soolmẽ, la t’a yãkda a sẽn dat a soab t’a rɩ naam ninsaalbã soolem zugu.+

22 “La yãmb a Bɛlsazaar sẽn yaa a biigã pa sik y menga, baa ne y sẽn mi bõn-kãensã fãa wã. 23 Yãmb pʋd n zẽka y meng saasẽ Zu-soabã taoore,+ n kɩt tɩ b tɩ tall a roogã teed n wa.+ Dẽ, yãmb ne y nin-kãsemsã, y pʋg-rɩkdsã la y pagb a taabã tall-b lame n yũ divẽ, la y pẽg wẽnnaam-dãmb sẽn maan ne wanzuri, sãnem, zũudu, kutu, raad la kuga. Yaa wẽnnaam-dãmb sẽn pa ne baa fʋɩ, sẽn pa wʋmde, la sẽn pa mi baa fʋɩ ye.+ Yãmb pa waoog Wẽnnaam ning sẽn so yãmb vɩɩmã+ la bũmb ning fãa y sẽn maandã ye. 24 Yaa rẽ yĩng la a sẽn tʋm nugã t’a wa gʋls bõn-kãnga wã.+ 25 Ad b sẽn gʋls bũmb ningã: MENE, MENE, TEKƐL la PARSIN.

26 “Ad goamã võore: MENE, rat n yeelame tɩ Wẽnnaam sõda yãmb rĩungã ray sõore, n kɩt t’a ta a tɛka.+

27 “TEKƐL, rat n yeelame tɩ b maka yãmb ne zɩslem makdga, n mik tɩ y yaa faasga.

28 “PERƐS, rat n yeelame tɩ b welga yãmb rĩungã n kõ Meed-rãmbã la Pɛrs-rãmbã.”+

29 Dẽ, a Bɛlsazaar kõo noore, tɩ b yeelg a Dãniyɛll fuug sẽn yaa miuug-miuugu, la b pid a yublã sãnem yãndo. Sẽn paase, b mooname n yeel t’a lebga rĩm a tãab-n-soab soolmã pʋgẽ.+

30 Yʋn-kãng bala, b kʋʋ rĩm a Bɛlsazaar sẽn yaa Kalde nedã,+ 31 tɩ Medi ned a Daryuus+ reeg naamã. Rẽ t’a tara yʋʋm pis-yoob la a yiibu.

6 Taa a Daryuus yam t’a yãk neb koabg la pisi, tɩ b yɩ guvɛrneer-dãmbã taoor dãmb soolmã tõr pʋgẽ.+ 2 A yãka tʋm-tʋmd-kãsems a tãab tɩ b na n ges nin-kãensã yelle. A Dãniyɛll+ ra naaga bãmb b tãabã sʋka. Guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã+ ra segd n wat n wilgd-b-la b sẽn tʋmd to-to wã, sẽn na yɩl tɩ rĩmã ra paam bõn ye. 3 A Dãniyɛll ra wilgdame t’a tara minim n yɩɩd tʋm-tʋmd-kãsems a taabã la guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã. Bala a ra tara yam-kãsenga,+ tɩ rĩmã ra magd n na n kõ-a tõog soolmã fãa zugu.

4 Wakat kãnga, tʋm-tʋmd-kãsemsã la guvɛrneer-dãmbã taoor dãmb ra baooda bũmb n na n tik n dõd a Dãniyɛll a sẽn get soolmã yɛl to-to wã wɛɛngẽ, la b pa tõog n yã bũmb b sẽn tõe n tik n dõd-a ye. B pa yã zãmb a nengẽ me ye. Bala a ra yaa ned b sẽn tõe n kɩs sɩda. Sẽn paase, a ra pa tʋmd ne laas-laase, wall a maand zãmb ye. 5 Dẽ, nin-kãensã yeelame yaa: “Tõnd pa na n yã bũmb baa bilf a Dãniyɛll nengẽ n tik n dõd-a, sã n pa d gẽes bũmb a Wẽnnaamã tõogã wɛɛngẽ.”+

6 Tʋm-tʋmd-kãsemsã la guvɛrneer-dãmbã taoor dãmb tũu taab n kẽng rĩmã nengẽ, n yeel-a yaa: “Rĩm a Daryuusi, Wẽnd na kaoos-yã! 7 N-na, rĩmã tʋm-tʋmdbã, nanambsã, guvɛrneer-dãmbã taoor dãmbã, rĩmã tʋm-tʋmd-kãsemsã la guvɛrneer-dãmbã fãa yẽsa ne taab n na n kos rĩmã t’a yiis noor sẽn wilgd tɩ rasem pis-tã pʋgẽ, ned ning fãa sẽn na n pʋʋs wẽnd wall ninsaal tɩ pa yãmba, b segd n lob-a-la gɩgma wã bokẽ.+ 8 Woto wã, n-na, bɩ y yiis noorã, la y tik y nug+ tɩ ned ra tõog n toeem-a, wa sẽn zems Meed-dãmbã ne Pɛrs-rãmbã tõogã ned sẽn pa tõe n toeemã.”+

9 Dẽ, rĩm a Daryuus tika a nug noorã b sẽn gʋlsã zugu.

10 La a Dãniyɛll sẽn bãng tɩ rĩmã tika a nug noorã b sẽn gʋlsã zugã bala, a tɩ kẽe a roogẽ wã. A yĩngr doogã feneta wã ra pak n teesa Zerizalɛm.+ A ra yĩgimdida a rũmã zut naoor a tãab daar fãa, n pʋʋsd a Wẽnnaamã la a pẽgd-a, wa a sẽn da minim n maandẽ wã. 11 Wakat kãnga, nin-kãens yɩɩ tao-tao n kẽ, n yã a Dãniyɛll t’a pʋʋsdẽ la a yõkd Wẽnnaam sɛɛga.

12 Dẽ, b kolga rĩmã n tẽeg-a noor ning a sẽn da yiisã n soke: “N-na, yãmb pa tik y nug n wilg tɩ rasem pis-tã pʋgẽ, ned ning fãa sẽn na n pʋʋs wẽnd wall ninsaal tɩ pa yãmba, b segd n lob-a-la gɩgma wã bokẽ sɩda?” Tɩ rĩmã leok yaa: “Noorã lugla sõma wa sẽn zems Meed-dãmbã ne Pɛrs-rãmbã tõogã ned sẽn pa tõe n toeemã.”+ 13 B yɩɩ tao-tao n yeel rĩmã yaa: “N-na, a Dãniyɛll sẽn yaa Zida yembsã sʋk nedã+ pa nand yãmb baa bilf ye. A toor kae me ne noor ning zug yãmb sẽn tik y nugã ye. A pʋʋsda naoor a tãab daar fãa.”+ 14 Rĩmã sẽn wʋm dẽ wã, a sũurã sãama zĩig pʋgẽ, t’a ra tagsd a sẽn na n maan to-to n fãag a Dãniyɛlle. Hal n tãag wĩntoogã kõom, a maana a sẽn tõe fãa n na n fãag-a. 15 Sẽn na n baase, rapã tũu taab n kẽng rĩmã nengẽ, n yeel-a yaa: “N-na, tẽeg-y tɩ Meed-dãmbã ne Pɛrs-rãmbã tõogã wilgdame tɩ noor ning fãa rĩmã sẽn lugl pa tõe n toeem ye.”+

16 Dẽ, rĩmã kõo noor tɩ b tall a Dãniyɛll n tɩ lob gɩgma wã bokẽ.+ Rĩmã yeela a Dãniyɛll yaa: “Wẽnnaam ning fo sẽn tũud wakat fãa wã na n fãaga foo.” 17 B talla kugr n wa yẽd bokã noore, tɩ rĩmã ning bãnd ne a nugbĩng sẽn tar n ningd bãndã, la ne a nin-kãsemsã nugbĩng sẽn tar n ningd bãndã, sẽn na yɩl tɩ yam ning b sẽn yãk a Dãniyɛll wɛɛngẽ wã ra toeem ye.

18 Rẽ poore, rĩmã kẽnga na-yirã. Yʋngã tõre, a pa rɩ ye. A zãgsa yõ-noogr buud fãa.* Sẽn paase, a pa tõog n gũs ye.* 19 Zĩigã sẽn wa n sɩng yẽegrã, rĩmã yikame n kẽng gɩgma wã bokẽ tao-tao. 20 A sẽn wa n kolg bokã, a zẽka a koɛɛg n bool a Dãniyɛll ne sũ-sãanga. Rĩmã sok-a lame yaa: “Dãniyɛlle, Wẽnnaam ning sẽn vɩ wã tʋm-tʋmda, fo Wẽnnaamã fo sẽn tũud wakat fãa wã tõog n fãaga foo ne gɩgma wã bɩ?” 21 Zĩig pʋgẽ, a Dãniyɛll leoka rĩmã yaa: “N-na, Wẽnd na kaoos-yã! 22 Mam Wẽnnaamã tʋma a malɛk t’a wa mum gɩgma wã noy+ tɩ b pa maan maam bũmb ye.+ Bala a yãame tɩ mam pa tar taal ye. N-na, mam pa beeg yãmb me ye.”

23 Rĩmã sũur yɩɩ noog wʋsgo, t’a yeel tɩ b yiis a Dãniyɛll bokã pʋgẽ. B sẽn yiis a Dãniyɛllã, b mikame tɩ baa fʋɩ pa maan-a ye. Bala a ra teega a Wẽnnaamã.+

24 Rẽ poore, rĩmã kõo noor tɩ b tall neb nins sẽn dõd* a Dãniyɛllã n wa. B lob-b-la gɩgma wã bokẽ ne b kambã la b pagbã. B pa yã n ta bokã tẽngr la gɩgma wã kogs-ba, n kao b kõabã zãnga.+

25 Dẽ, rĩm a Daryuus gʋlsa sebr n tool buud toɛy-toɛyã fãa neba, sẽn be tẽns toɛy-toɛy pʋsẽ, la sẽn gomd buud-goam toɛy-toɛy n be dũniyã gill zugã,+ n yeel yaa: “Wẽnd na kõ-y laafɩ wʋsgo! 26 Mam yiisa noor n wilg tɩ mam soolmã zĩig fãa, nebã segd n zoee a Dãniyɛll Wẽnnaamã la b waoog-a.+ Bala yẽ n yaa Wẽnnaam ning sẽn vɩ wã. A paada wakat fãa yĩnga. A rĩungã pa na n tol n sãame, t’a naamã me paad wakat sẽn kõn sa yĩnga.+ 27 A kogendame,+ n fãagdẽ, la a maand bãn la yel-soalem saasẽ la tẽngã zugu.+ Bala a fãaga a Dãniyɛll gɩgma wã nao-yẽesẽ.”

28 Woto, a Dãniyɛll yɛlã yɩɩ sõma a Daryuus naamã wakate,+ la Pɛrs ned a Sirus naamã wakate.+

7 Babilon rĩm a Bɛlsazaar+ naamã pipi yʋʋmdã, a Dãniyɛll zãmsa zãmsd la a yã vẽnegr toor-toor a sẽn wa n gãe a gãagã zugu.+ Rẽ poore, a gʋlsa zãmsdã.+ A gʋlsa bũmb nins a sẽn yã wã fãa zãnga. 2 A Dãniyɛll yeelame yaa:

“Mam sẽn wa n get vẽnegr toor-toorã ne yʋngã, mam yãa saasẽ sobd a naasã sẽn dãmbd mogrã sẽn yalmã,+ 3 tɩ rũm-bɛd a naas+ yi mogrẽ wã. B baa a ye ra pa wõnd a to ye.

4 Pipi soabã ra wõnda gɩgemde.+ A ra tara sɩlg pɩgsa.+ Mam gesame hal tɩ b wa võ a pɩgsã, la b yik-a n yals nao a yiib zug wa ninsaala. Sẽn paase, b kõ-a-la ninsaal sũuri.

5 “Rẽ poore, mam yãa rũng a to. Yaa rũng a yiib-n-soab sẽn wõnd urse.*+ A ra kɩll n yasame, tɩ sĩif kõab a tãab be a noorẽ wã, a yẽnã sʋka. B yeel-a lame yaa: ‘Yik n wãb nemd wʋsgo.’+

6 “Mam da ket n getame, n wa yã rũng a to sẽn wõnd ãbga.+ La pɩgs a naas sẽn wõnd bõn-yɩgdg pɩgs n da be a poorã zugu. Rũngã ra tara zut a naase.+ B kõ-a-la tõog sẽn na yɩl t’a rɩ naam.

7 “Rẽ poore, mam kell n gesa vẽnegr toor-toorã mam sẽn paam ne yʋngã. Mam yãa rũng a naas-n-soab sẽn kẽesd rabeem, sẽn yɩkd pɛleng la sẽn tar pãng wʋsgo. A ra tara yẽn-bɛd sẽn yaa kutu. A ra wãbda bũmb ning fãa sẽn gũbg-a wã la a neemd-ba. A ra tabda sẽn kellã ne a naoã.+ A ra yaa toor ne rũms nins fãa sẽn deng-a wã, n tar yɩɩl piiga. 8 Mam sẽn wa n maag m yĩng n get yɩɩlã, mam yãa yɩɩll a to sẽn yi b sʋka. Yaa yɩɩn-bila.+ Pipi yɩɩlã sʋka, b võo yɩɩl a tãab yẽ taoore. Mam yãa nin sẽn wõnd ninsaal nin yɩɩllã zugu, la noor sẽn gomd gom-bɛda.*+

9 “Mam kell n gesame, hal tɩ b wa rɩgl gɛya, tɩ Soab ning sẽn be wakat fãa yĩngã+ zĩndi.+ A futã ra yaa peels wa sa-lamdo,+ t’a zugã zoobd yaa wa rũms kõbd sẽn yaa peelse. A geerã ra yaa bug-witim. A geerã naoã ra yaa bugum sẽn wita.+ 10 Bugum kʋɩlg n da yit a taoorã n zoetẽ.+ Malɛgs tusr naoor tusa n da tʋmd a yĩng wakat fãa, tɩ malɛgs tus-piig naoor tus-piig yas a taoore.+ Bʋ-kaoodã*+ zĩndame, tɩ b lags sɛba.

11 “Wakat kãnga, mam da ket n getame, yɩɩllã gom-bɛdã* rãamd yĩnga.+ Mam kell n gesame hal tɩ b wa kʋ rũngã n sãam a yĩngã, la b rɩk-a n lob bugmẽ wã sẽn na yɩl t’a rɩ. 12 La sã n yaa ne rũms nins sẽn ketã,+ b reega b naamã, la b bas-b lame tɩ b kell n vɩɩmd wakat a wãn yĩnga.

13 “Mam sẽn da ket n get vẽnegr toor-toorã mam sẽn paam ne yʋngã, mam wa n yãa bũmb sẽn wõnd ninsaal bi-ribla,+ n wat ne sawatã sẽn be saasẽ wã. B kõ-a-la sor t’a kẽ Soab ning sẽn be wakat fãa yĩngã nengẽ.+ B tall-a lame n kolg-a. 14 B kõ-a-la naam,+ ziir+ la rĩungu, tɩ buud toɛy-toɛyã sẽn be tẽns toɛy-toɛyã, la sẽn gomd buud-goam toɛy-toɛyã fãa segd n sak-a.+ A naamã yaa naam sẽn paad wakat fãa n pa na n tol n loog ye. A rĩungã pa na n tol n sãam ye.+

15 “La maam a Dãniyɛll sũurã sãama wʋsgo, bala vẽnegr toor-toorã mam sẽn yã wã kẽesa maam rabeem.+ 16 Mam kolga malɛgs nins sẽn da yas be wã a ye n na n sok n bãng bõn-kãensã võor meng-menga. Dẽ, a leoka maam n bilg maam bõn-kãensã võore, n yeele:

17 “‘Rũm-bɛd a naasã+ yaa rĩm-dãmb a naas sẽn na n yik dũniyã zugu.+ 18 La b na n dɩka rĩungã n kõ+ Wẽnnaam ning sẽn ka to wã nin-sõamyã wã.+ Bãmb na n soog-a-la+ wakat fãa yĩnga, n-ye, wakat sẽn kõn sa yĩnga.’

19 “Mam da baood n bãnga bũmb wʋsg rũng a naas-n-soabã zugu. A ra yaa toor ne a taabã fãa. A ra kẽesda rabeem wʋsgo, n tar yẽn sẽn yaa kutu, la nao-yẽes sẽn yaa zũudu. A ra wãbda bũmb ning fãa sẽn gũbg-a wã la a neemd-ba. A ra tabda sẽn kellã ne a naoã.+ 20 Sẽn paase, m da rat n bãnga bũmb wʋsg yɩɩl piigã+ sẽn be a zugẽ wã wɛɛngẽ, la yɩɩll a to wã sẽn yi tɩ yɩɩl a tãab lʋɩ a taoorã wɛɛngẽ,+ rat n yeel tɩ yɩɩll ning sẽn tar nin la noor sẽn gomd gom-bɛda,* la bedrem sẽn yɩɩd yɩɩl a taabã.

21 “Mam da ket n getame, n ne yɩɩlã sẽn zabd ne nin-sõamyã wã, n tõogd-ba,+ 22 hal tɩ Soab ning sẽn be wakat fãa yĩngã+ wa, n kao bʋʋd n kõ Wẽnnaam sẽn ka to wã nin-sõamyã wã bʋʋm,+ tɩ wakat ning b sẽn yãk tɩ nin-sõamyã wã na n deeg rĩungã ta.+

23 “Ad a sẽn yeele: ‘Sã n yaa ne rũng a naas-n-soabã, yaa rĩung a naas-n-soab sẽn na n zĩnd tẽngã zugu. A na n yɩɩ toor ne rĩmd a taabã fãa. A na n tõoga dũniyã gilli, n tab-a n bedse.+ 24 Sã n yaa ne yɩɩl piigã, yaa rĩm-dãmb piig sẽn na n yi rĩun-kãng pʋgẽ. La rĩm a to n na n pʋgl rĩm-kãens n yi. A na n yɩɩ toor ne pipi rãmbã. A na n ninga rĩm-dãmb a tãab yãnde.+ 25 A na n goma Sẽn ka-a to wã wẽnga.+ A na n namsa Wẽnnaam ning sẽn ka to wã nin-sõamyã wã wakat fãa. A na n baoo n toeema wakatã la tõogã. B na n basa nin-sõamyã wã a nugẽ wakat a ye, wakat a yiibu, la wakat pʋɩ-sʋka.*+ 26 La bʋ-kaoodã* zĩndame. B reega a naamã n bas-a, sẽn na yɩl n sãam-a la b menes-a zãnga.+

27 “‘B rɩka rĩungã, naamã la rĩmd nins fãa sẽn be saasã tẽngrã ziir n kõ Wẽnnaam ning sẽn ka to wã nin-sõamyã wã.+ B rĩungã yaa rĩung sẽn paad wakat fãa.+ Soolem toor-toorã fãa neb na n tʋm n kõ-b lame la b sak-ba.’

28 “Kibarã baasg la woto. Sã n yaa ne maam a Dãniyɛlle, mam tagsa wã kẽes-m-la rabeem wʋsgo, hal tɩ m nengã pelge.* La mam kell n bĩnga kibarã m sũurẽ.”

8 Rĩm a Bɛlsazaar+ naamã yʋʋm a tãab-n-soabã, maam a Dãniyɛll yãa vẽnegre, vẽnegr ning mam sẽn yã pĩndã poore.+ 2 Mam yãa vẽnegrã, la mam sẽn gesã, mam da bee Suuz+ sẽn yaa na-yirã* sẽn be Elam soolmẽ wã.+ Mam sẽn wa n get vẽnegrã, m da bee Ulayi ko-soogã noore. 3 Mam sẽn zẽk m nengã, m yãa pe-raoog+ sẽn yas ko-soogã noore, n tar yɩɩl a yiibu.+ Yɩɩl a yiibã ra yaa wogdo, la a yembr woglem n da yɩɩd a to wã. Sẽn yaa-a wok n yɩɩdã n yɩ yaoolem n yi.+ 4 Mam yãa pe-raoogã sẽn tãad nin-taoor sẽnese, rɩtg la goabg sẽnese, tɩ we-rũng baa a ye pa tõe n yals a taoor ye. Ned baa a ye ra pa tõe n fãag a to a nugẽ* ye.+ A ra maanda sẽn noom-a, la a wukd a menga.

5 Mam sẽn wa n ket n getẽ wã, mam yãa boɛɛg+ sẽn yi nin-taoor* n watẽ. A ra gilgda dũniyã gilli, t’a naoã pa sɩɩsd tẽngã ye. Boɛɛgã ra tara yɩɩll sẽn yaa bedr a ninã sʋka.+ 6 A ra wata pe-raoog ning sẽn tar yɩɩl a yiibã mam sẽn da yã t’a yas ko-soogã noorã sẽnese. A ra tees-a lame n zoet n wat ne sũ-pu-kãsenga.

7 Mam yãa a sẽn kolgd pe-raoogã, t’a sũurã ra yik wʋsg ne-a. A tãa pe-raoogã n kao a yɩɩl a yiibã, tɩ pe-raoogã pa tõog n maan-a bũmb ye. A luba pe-raoogã tẽng n tab-a, tɩ ned ra kae n na n fãag-a a nugẽ* ye.

8 Rẽ poore, boɛɛgã wuka a meng hal wʋsgo, la a sẽn wa n paam pãngã bala, a yɩɩn-bedrã kaoogame. Yɩɩn-bɛd a naas n yi n ledg yɩɩn-yɛngã zĩigẽ, n tees ween-vɩɩs a naasã.*+

9 Yɩɩll a to n yi yɩɩn-kãens a yembr zugu. Yaa yɩɩn-bila. A bɩɩme n lebg wok wʋsgo, n tees goabga, yaang* la Tẽn-neerã.+ 10 A bɩɩme n lebg wok hal n ta saasẽ tãb-biisã. A kɩtame tɩ tãb-biis la ãds kẽer lʋɩ t’a tab-ba. 11 A wuka a meng ne tãb-biisã Naab menga, n gɩdg tɩ b ra le maan maand daar fãa* n kõ-a* ye. Sẽn paase, a tusa a zĩ-sõngã b sẽn da lugl kãn-kãe wã n lubi.+ 12 Yel-wẽnã yĩnga, b basa tãb-biis a nugẽ la b bas daar fãa* maandã maanego. A ra lobda sɩdã tẽnga. A tõog n maana a sẽn da rat bũmb ningã.

13 Mam wʋma malɛk sẽn gomde, tɩ malɛk a to sok sẽn gomd-a wã yaa: “Vẽnegr ning sẽn gomd daar fãa* maandã ne yel-wẽndã sẽn wat ne sãoongã yellã,+ n paas zĩ-sõngã ne tãb-biisã tabrã na n kaoosa wakat a wãna?” 14 Rẽ la a yeel maam yaa: “A na n kaoosa zaabr la yibeoog tus a yi la kobs-tã. Rẽ poore, b na n kɩtame tɩ zĩ-sõngã le yɩ wa a sẽn segd n yɩ to-to wã.”

15 Maam a Dãniyɛll sẽn wa n get vẽnegrã, n baood n na n wʋm a võorã, zĩig pʋgẽ, mam yãa bũmb sẽn wõnd ninsaal t’a yas mam taoore. 16 Dẽ, mam wʋma ned koɛɛg Ulayi ko-soogã sʋka.+ A zẽka a koɛɛg n yeele: “Gabriyɛlle,+ wilg ra-kãngã a sẽn yã bũmb ningã võore.”+ 17 A kolga zĩig ning mam sẽn da yasã. La a sẽn ta wã, rabeem yõka maam wʋsg hal tɩ m lʋɩ n fõgen m neng tẽnga. A yeela maam yaa: “Foom a ninsaal biiga, bãng tɩ vẽnegrã yaa saabã wakat yĩnga.”+ 18 La a sẽn wa n gomd ne maamã, mam gũsa tamm tɩ m nengã fõg tẽnga. Rẽ n so t’a sɩɩs maam n kɩt tɩ m yik n yaas zĩig ning m sẽn da yasã.+ 19 Rẽ poore, a yeelame yaa: “Mam na n wilga foo bũmb ning sẽn na n maan Wẽnnaam sũ-puugrã wakat baasgẽ, bala vẽnegrã yaa wakat ning b sẽn yãk tɩ na n yɩ saabã wakatã yĩnga.+

20 “Pe-raoog ning sẽn tar yɩɩl a yiibã fo sẽn yã wã makda Medi ne Pɛrs rĩm-dãmbã.+ 21 Boɛɛg ning sẽn tar kõbd wʋsgã makda Gɛrɛs rĩmã,+ tɩ yɩɩn-bedrã sẽn da be a ninã sʋkã makd pipi rĩmã.+ 22 Yɩɩllã sẽn kaoog tɩ yɩɩl a naas yi a zĩigẽ wã,+ rat n yeelame tɩ rĩmd a naas n na n yi bu-kãng pʋgẽ, la b pãngã pa na n ta-a ye.

23 B rĩungã baasg wakate, yel-wẽn-maandbã tʋʋmã sã n wa pidi,* rĩm sẽn yaa toaag wʋsg n na n wa. Yaa rĩm sẽn wʋmd gom-bɩndem. 24 A na n lebga kãsenga, la pa na n tũ ne a mengã pãng ye. A na n waa ne sãoong wʋsgo. A na n tõoga bũmb ning fãa a sẽn maande. A na n waa ne sãoong pãens rãmbã sʋka, la nin-sõamyã wã sʋka.+ 25 A sɩlmã yĩnga, a na n tũnuga ne belgr n tõog n maan a sẽn datã. A na n wuka a meng a sũurẽ wã. A na n sãama neb wʋsg b sẽn wat n zĩ bãan wakate.* A na n yikame meng n zab ne nanambsã Naaba, la b na n sãam-a lame* tɩ pa tũ ne ninsaal nug ye.

26 “Bũmb ning b sẽn yeel vẽnegrã pʋgẽ zaabr la yibeoogã wɛɛngẽ wã yaa sɩda, la fo segd n solga vẽnegrã, bala a gomda wakat sẽn ket n zãr yelle.”+

27 La sã n yaa ne maam a Dãniyɛlle, mam yaamsã yɩɩ wʋsgo. Mam lʋɩɩ bãag rasem a wãna.+ Rẽ poore, mam yikame n tʋm rĩmã tʋʋma.+ La bũmb ning mam sẽn yã wã kɩtame tɩ m gĩinã maage. Sẽn paase, ned baa a ye ra pa tõe n wʋm a võor ye.+

9 A Asuerus biig a Daryuus naamã pipi yʋʋmdã,+ (a yaa Medi ned b sẽn kɩt t’a lebg Kalde nebã soolmã rĩma,)+ 2 a naamã pipi yʋʋmdã pʋgẽ, maam a Dãniyɛll karma sɛbã,* n bãng yʋʋm nins sõor a Zeova sẽn da togs no-rɛɛs a Zeremi tɩ Zerizalɛm na n kell n yɩɩ raboogã,+ rat n yeel tɩ yʋʋm pis-yopoe wã.+ 3 Rẽ n so tɩ mam wẽnemd m neng n tees Wẽnnaam a Zeova, n na n pʋʋs-a n yõk a sɛɛga. Mam loee noore,+ n sẽgen bot la m yug m meng ne tompɛglem. 4 Mam pʋʋsa m Wẽnnaam a Zeova la m vẽneg d yel-wẽnã n togse, n yeel yaa:

“Yãmb a Zeova sẽn yaa Wẽnnaam sɩd-sɩdã, yãmb n yaa Soab ning sẽn yaa kãsenga, tɩ nebã segd n zoe yãmb la b waoog-yã. Yãmb pidsda y kaoolã, la y maand neb nins sẽn nong yãmb la b tũud yãmb noyã neere.+ 5 Tõnd maana yel-wẽna. Tõnd maana sẽn yaa wẽnga. D tʋma tʋʋm-wẽnse. D yɩɩ tõatba.+ Sẽn paase, tond bʋdgame n bas yãmb noyã la y tõodã. 6 Tõnd pa kelg no-rɛɛsdbã sẽn yaa yãmb tʋm-tʋmdbã+ sẽn da gomd yãmb yʋʋr yĩngã ye. B goma ne tõnd rĩm-dãmbã, d nanambsã, d yaab-rãmbã la ne soolmã nin-buiidã fãa. 7 Yãmb a Zeova n so tɩrlem, tɩ tõnd so yãnd wa sẽn yaa to-to rũndã-rũndã wã. Yaa Zida nebã, Zerizalɛm nebã la Israyɛll nebã fãa, sẽn pẽ-b la sẽn zãr-bã, n be soolem nins fãa pʋsẽ yãmb sẽn sãeeg-bã, b sẽn pa maan sɩd ne yãmbã yĩnga.+

8 “Zeova, tõnd n so yãnde, tõnd ne d rĩm-dãmbã, d nanambsã la d yaab-rãmbã, bala tõnd maana yel-wẽn n beeg yãmba. 9 Tõnd Wẽnnaam a Zeova n so nimbãan-zoeer la sugri,+ bala tõnd kɩɩs-a lame.+ 10 Tõnd pa sak d Wẽnnaam a Zeova koɛɛgã, n tũ a tõodã a sẽn tũnug ne no-rɛɛsdbã sẽn yaa a tʋm-tʋmdbã n kõ-dã ye.+ 11 Israyɛll nebã fãa kɩɩsa yãmb Tõogã, la b wẽnemd n pa sak yãmb koɛɛgã, hal tɩ yãmb kɩt tɩ kãab-wẽng ning sẽn naag ne wẽenegã wa tõnd zutu, tõnd sẽn maan yel-wẽn n beeg yãmbã yĩnga. B gʋlsa kãab-wẽn-kãng Wẽnnaam tʋm-tʋmd a Moyiiz Tõogã pʋgẽ.+ 12 Yãmb pidsa y sẽn da yeel tɩ y na n sɩbga tõnd+ ne d taoor dãmbã sẽn da so tõndã,* n kɩt tɩ yel-beed sẽn yaa kãseng wa tõnd zutu. Saasã tẽngr fãa, bũmb ning sẽn maan Zerizalɛmmã buud ra nan zɩ n maan ye.+ 13 Yel-be-kãngã fãa waa tõnd zut+ wa b sẽn gʋls a Moyiiz Tõogã pʋgẽ wã. Baa ne rẽ, tõnd pa yõk d Wẽnnaam a Zeova sɛɛg sẽn na yɩl t’a maan-d lohorem ye. Tõnd pa tek yam n bas d kongrã,+ la d maag d yĩng n kelg sɩdã ye.*

14 “Rẽ n so t’a Zeova kell n gũusi, n kɩt tɩ yel-beed wa tõnd zutu, bala tõnd Wẽnnaam a Zeova yaa tɩrg tʋʋm nins fãa a sẽn tʋmã pʋgẽ. Baasgo, tõnd pa sak a koɛɛgã ye.+

15 “Masã, tõnd Wẽnnaam a Zeova sẽn yaa Soab ning sẽn yiis a nin-buiidã Ezɩpt soolmẽ wã ne nug sẽn tar pãnga,+ n kɩt t’a yʋʋrã yi hal n tãag rũndã wã,+ tõnd maana yel-wẽna, la d tʋm tʋʋm-wẽnse. 16 Zeova, yãmb sẽn maand tɩrg wakat fãa wã,+ m bõos tɩ y kɩt tɩ y sũurã sẽn yik wʋsg ne Zerizalɛm tẽngã sẽn yaa yãmb tãn-sõngã sigi. Bala tõnd yel-wẽnã la d yaab-rãmbã kongrã yĩnga, Zerizalɛm ne yãmb nin-buiidã lebga bũmb neb nins fãa sẽn gũbg tõndã sẽn yaande.+ 17 Tõnd Wẽnnaam, kelg-y y tʋm-tʋmdã pʋʋsg la a se-yõkrã. Zeova, kɩt-y tɩ y nengã vẽenem yãg y roogã sẽn sãamã zugu,+ yãmb mengã yĩnga. 18 Mam Wẽnnaam, kɩll-y y tʋbr n kelge! Puk-y y nin n ges tõnd yɛlã sẽn sãam to-to wã, la y ges tẽng ning sẽn da zãad yãmb yʋʋrã. Bala tõnd pa yõkd yãmb sɛɛg d tʋʋm-tɩrs yĩng ye. Yaa yãmb nimbãan-zoeerã sẽn yaa kãsengã yĩnga.+ 19 Zeova, kelg-y-yã. Zeova, maan-y sugri.+ Zeova, maag-y y yĩng n ges la y maan bũmbu! Mam Wẽnnaam, yãmb mengã yĩng bɩ y ra bas tɩ kaoos ye. Bala yãmb tẽngã ne y nin-buiidã zãada yãmb yʋʋrã.”+

20 Mam sẽn wa n ket n gomda, n pʋʋsdẽ, n vẽnegd m yel-wẽnã ne Israyɛll nin-buiidã yel-wẽn n togsdẽ, la m yõkd m Wẽnnaam a Zeova sɛɛg a tãn-sõngã wɛɛngẽ wã,+ 21 n-ye, mam sẽn wa n ket n pʋʋsdẽ wã, rao a Gabriyɛll+ mam sẽn da yã vẽnegrã pʋgẽ wã+ waa mam nengẽ. Rẽ tɩ mam da yaa wʋsgo. Ra yaa zaabr maoongã kũun wakat sẽnese. 22 A sõnga maam tɩ m wʋm bũmb nins sẽn na n maanã võore, n yeele:

“Foom a Dãniyɛlle, mam waame n na n kõ foo yam-vẽenem la bãngre. 23 Fo sẽn wa n sɩng f se-yõkrã, gomd n yi Wẽnnaam nengẽ, tɩ m wa n na n togs foo gom-kãnga, bala fo yaa ned sẽn tar yõod wʋsgo.*+ Woto wã, kelg mam sẽn na n yeel foo bũmb ningã neere, n wʋm vẽnegrã võore.

24 “B yãka rasem a yopoe* naoor pis-yopoe fo buudã yĩnga, la f tẽn-sõngã yĩnga,+ n na n kɩt tɩ beegrã ne yel-wẽndã sa,+ la b maan paasg* kongrã yĩnga,+ n kɩt tɩ tɩrlem sẽn pa sat wa,+ n wilg tɩ vẽnegrã la bãngr-gomdã* yaa sɩda,+ la b zae Zĩ-sõng sẽn yɩɩdã. 25 Ad fo sẽn segd n bãng bũmb ning la f wʋm a võore: Wakat ning b sẽn na n yiis noor n yeel tɩ b lebs n maneg Zerizalɛm la b lebs n me-a wã+ n tãag Mesi*+ sẽn yaa Taoor soabã waoongo,+ rasem a yopoe naoor a yopoe n na n zĩndi. Rasem a yopoe naoor pis-yoob la a yiib me n na n zĩndi.+ B na n lebs n maneg-a lame la b lebs n me-a t’a tar zãma zĩiga, la b tu bok n gilg-a. La na n yɩɩ sũ-sãang wakate.

26 “Rasem a yopoe naoor pis-yoob la a yiibã poore, b na n kʋʋ Mesi wã,+ n pa bas-a ne bũmb ye.+

“Rẽ poore, taoor soab sẽn wat tãb-biis n na n sãam tẽngã ne zĩ-sõngã.+ A saabã na n yɩɩ wa sa-kãseng sẽn sãamd to-to wã. Hal n tãag saabã, na n yɩɩ zaba. Wẽnnaam yãka yam tɩ sãoong na n zĩnd be.+

27 “A na n kell n talla kaoolã neb wʋsg nafr yĩng rasem a yopoe. Rasem a yopoe wã pʋɩ-sʋka, a na n kɩtame tɩ maoong la kũun sa.+

“Sẽn wat-a ne sãoongã+ na n zĩnda bõn-yoodã pɩgsr zugu. B na n kiiga bũmb nins b sẽn yãk yam n na n maanã me sẽn yaa-a raboogã zugu, hal t’a wa sãam zãnga.”

10 Pɛrs rĩm a Sirus+ naamã yʋʋm a tãab-n-soabã, a Dãniyɛll b sẽn boond me t’a Bɛltesazaarã paama vẽnegre.+ Koɛɛgã yaa sɩda, n gomd zab-kãseng yelle. A wʋma koɛɛgã võore. B kɩtame t’a wʋm bũmb ning a sẽn yã wã võore.

2 Wakat kãng tɩ maam a Dãniyɛll ra maanda sũ-sãang+ hal rasem pisi la a ye tõre. 3 Rasem pisi la a ye wã tõre, mam pa rɩ rɩ-noog ye. Nemd wall divẽ pa kẽ mam noorẽ wã ye. Mam pa zae m yĩngã kaam me ye. 4 Pipi kiuugã rasem pisi la a naas-n-soabã daare, mam sẽn wa n be kʋɩl-kãsengã b sẽn boond tɩ Tɩɩgrã*+ noore, 5 mam zẽka m neng n yã rao sẽn yer lẽ gĩs fuugu,+ n sẽb Ufaaz sãnem sẽbdg a sɛɛgẽ. 6 A yĩngã ra yaa wa kirzolit kugri,+ t’a nengã yalẽ yaa wa sa-yãgbo. A ninã ra yaa wa bug-vɩlense. A nusã ne a naoã ra yaa wa zũud b sẽn tẽg tɩ pɩnda,+ t’a koɛɛgã rãamd yaa wa neb kʋʋng koees rãamde. 7 Yaa maam a Dãniyɛll bal n yã vẽnegrã. Rap nins sẽn da be ne maamã pa yã-a ye.+ La b yɛɛsa wʋsgo, n zoe n tɩ solge.

8 Dẽ, mam paa m yembre. Mam sẽn yã vẽneg-kãngã sẽn yaa kãsengã, mam pãngã yi n bas-m lame. Mam nengã pelga wʋsgo, tɩ mam pãngã fãa sa.+ 9 Mam wʋma sẽn da gomd-a wã koɛɛgã rãamde. La mam sẽn wʋm a sẽn gomdã, mam gũsa tamm tɩ m nengã fõg tẽnga.+ 10 La ned nug n sɩɩs maam+ n kɩt tɩ m yĩgimd m rũmã zut tɩ m nusã tik tẽnga. 11 Rẽ poore, a yeela maam yaa:

“Foom a Dãniyɛlle, fo yaa ned sẽn tar yõod wʋsgo.*+ Maag f yĩng n kelg goam nins mam sẽn na n togs-fã. Masã, yik n yals f zĩigẽ wã, bala b tʋma maam fo nengẽ.”

A sẽn togs maam bõn-kãnga wã, mam yikame n yas n digda.

12 Dẽ, a yeela maam yaa: “Dãniyɛlle, ra zoe rabeem ye.+ Hal pipi daarã fo sẽn yãk yam n na n bao bãngre, la f sik f meng f Wẽnnaamã taoorã, a wʋma fo pʋʋsgã. Yaa fo pʋʋsgã yĩng la mam wa-yã.+ 13 La Pɛrs rĩungã naab+ gɩdga maam rasem pisi la a ye. La a Mikayɛll*+ sẽn yaa na-kãseng a ye wã* wa n sõnga maam. Mam paa be, Pɛrs rĩm-dãmbã sɛɛgẽ. 14 Mam waame n na n sõng foo tɩ f bãng bũmb ning sẽn na n paam fo buudã beoog sẽn wate.+ Bala yaa vẽnegr sẽn gomd bũmb ning sẽn na n maan beoog-daarã yelle.”+

15 A sẽn wa n togsd maam gom-kãensa wã, mam sulga m nengã tẽng n pa tõe n gom ye. 16 Bũmb sẽn wõnd ninsaal n sɩɩs mam no-bɩmsã,+ tɩ mam yaag m noorã n yeel sẽn da yas-a mam taoorã yaa: “M zu-soaba, vẽnegrã kɩtame tɩ mam digda. Mam pa le tar pãng ye.+ 17 Woto wã, mam sẽn yaa m zu-soabã tʋm-tʋmdã na n yɩɩ wãn n gom ne m zu-soabã?+ Bala mam pa le tar pãng ye. Vʋʋsem me pa le be mam pʋgẽ ye.”+

18 Sẽn wõnd-a ninsaalã le sɩɩsa maam n kõ-m pãnga.+ 19 Rẽ poore, a yeela maam yaa: “Foom a ned sẽn tar yõod wʋsgo,*+ ra zoe rabeem ye.+ Bɩ laafɩ zĩnd ne foo!+ Tall raoodo, n-ye, tall raoodo.” A sẽn wa n gomd ne maamã mam paama pãnga, n yeel yaa: “Bɩ m zu-soabã gome, bala yãmb kõo maam pãnga.”

20 A yeelame yaa: “Fo mii mam sẽn wa fo nengẽ wã võore? Masã, m na n lebg n tɩ zaba ne Pɛrs naabã.+ Mam sã n looge, Gɛrɛs naabã na n waame. 21 La mam na n togsa foo bũmb nins sẽn gʋls sɩdã sebr pʋgẽ wã. Ned kae n sõngd maam bõn-kãensã wɛɛngẽ, n zʋʋg a Mikayɛll+ sẽn yaa yãmb naabã ye.+

11 “Sã n yaa ne maam, Medi ned a Daryuus+ naamã pipi yʋʋmdã pʋgẽ, mam yikame n na n keng a raood la m paas-a pãnga.* 2 Mam sẽn na n togs foo masã wã yaa sɩda:

“Kelge! Rĩm-dãmb a tãab n na n le yik Pɛrs soolmã pʋgẽ, la naas-n-soabã na n paama arzɛgs wʋsg n yɩɩd a taabã fãa. A sã n wa paam pãng a arzɛgsã yĩnga, a na n kɩtame tɩ nebã fãa zab ne Gɛrɛs rĩungã.+

3 “Rĩm sẽn tar pãng n na n yik n dɩ naam ne pãn-kãsenga.+ A na n maana a sẽn date. 4 La a sã n wa paam pãng wʋsgo, a rĩungã na n wãame, n welg n tees ween-vɩɩs a naasã,*+ la rĩungã pa na n lebg a kambã ne a yagensã rẽnd ye. Sẽn paase, rĩungã pa na n kell n tall pãng wa yẽ sẽn wa n dɩt naamã sasa wã ye. Bala b na n deega* a rĩungã n kõ neb a taab sẽn pa a kamb wall a yagense.

5 “Goabg rĩmã na n paama pãnga, rat n yeel t’a naab a yembr n na n paam pãnga. La ned n na n tõog-a, n dɩ naam ne pãn-kãsenga, naam sẽn yɩɩd yẽ rẽndã.

6 “Yʋʋm a wãn poore, b na n maana kaoole, tɩ goabg rĩmã bi-puglã kẽng rɩtg rĩmã nengẽ* sẽn na yɩl n bao zems-n-taar sẽn zemse. La a kangã pa na n kell n tall pãng ye. Rĩmã meng na n lʋɩɩme. A na n konga a pãngã fãa me. B na n dɩk-a lame n ning neb a taab nusẽ, yẽ ne neb nins sẽn tall-a n wa wã n paas ned ning sẽn dog-a wã, la ned ning sẽn da kõt-a pãng wakat kãngã. 7 Tobeng n na n yi a yẽgẽ wã, n yik n ledg-a. A na n wa zaba ne tãb-biisã, la a zab ne rɩtg rĩmã tẽngã sẽn gũbg ne lalsã. A na n zaba ne-b n tõoge. 8 A na n lebg n waa Ezɩpt ne b wẽnnaam-dãmbã, b bõn-naands nins sẽn dõogã, b wanzuri la b sãnem te-neebã* la ne yembse. Yʋʋm a wãn pʋgẽ, a na n zãaga a meng ne rɩtg rĩmã. 9 Rɩtg rĩmã na n wa zaba ne goabg rĩmã rĩungã, la a na n lebg n leba a meng soolmẽ.

10 “Sã n yaa ne a kambã, b na n segla b mens zabr yĩnga, la b tigim tãb-biis ka tɛka. Sãmbg sẽn kae, b nin-yend* na n kẽe soolmã n kãag bũmb fãa wa sa-kãseng koom. La a na n lebg n waame, n zab hal n tãag a galʋ-tẽngã sẽn gũbg ne lalsã.

11 “Goabg rĩmã sũurã na n yika wʋsgo, t’a yi n na n tɩ zab ne-a, rat n yeel tɩ ne rɩtg rĩmã. A* na n tigma neb kʋʋngo, la b na n ninga kʋʋngã rĩm-kãng nugẽ. 12 B na n talla kʋʋngã n looge. A na n lebga wuk-m-meng soaba. A na n kɩtame tɩ neb tus ka tɛk lʋɩ. A na n paama pãng wʋsgo, la a pa na n dɩ a pãngã yõod ye.

13 “Rɩtg rĩmã na n lebg n waame. A na n tigma neb kʋʋng sẽn yɩɩd pipi rãmbã. Wakat a wãn loogr poore, rat n yeel tɩ yʋʋm a wãn loogr poore, a na n waa ne tãb-biis wʋsg la ne zab-teed wʋsgo. 14 Wakat kãnga, neb wʋsg na n yik n zaba ne goabg rĩmã.

“La sã n yaa ne fo buudã sʋk nen-kɛglem dãmbã,* b na n bao n kɩtame tɩ vẽnegr pidsi. La b pa na n tõog ye.

15 “Rɩtg rĩmã na n waame, n zam tãnd sẽn na yɩl n zab ne tẽng sẽn gũbg lalse. A na n tõog n deeg-a lame. Goabg rĩmã tãb-biisã* pa na n tõog n yals ye. Na n yɩɩ woto me ne a rap nins sẽn mi zabr sõma wã. B pa na n paam pãng n tõog n yals ye. 16 Sẽn wat-a n na n zab ne goabg rĩmã na n maana a sẽn date. Ned baa a ye pa na n tõog n yaas a taoor ye. A na n yalsa Tẽn-neerã pʋgẽ.+ A na n paama pãng n tõog n sãam neba. 17 A na n wẽnemda a neng* n wa ne a rĩungã pãng fãa. A na n maana kaool ne rĩm-kãnga. A na n tõoga bũmb ning fãa a sẽn maande. Sã n yaa ne pagbã bi-puglã, b na n dɩk-a lame n kõ-a t’a kʋ. Bi-puglã pa na n tõog toog ye. A pa na n kell n yɩ a rẽnd ye. 18 A na n wẽnemda a neng n tees tẽns nins sẽn be mogrã noorã, n dees tẽns wʋsgo. Tãb-biis taoor soab n na n kɩt t’a sẽn da paoogd yẽ wã sa, sẽn na yɩl t’a ra le paam paoogr ye. A na n kɩtame t’a paoogrã wẽneg n leb a meng zugu. 19 Rẽ poore, a na n wẽnemda a neng n lebg n wa a meng soolmã tẽns nins sẽn gũbg ne lalsã sẽnese. A na n lakame n lʋɩ, n meneme.

20 “Ned n na n yik n ledg-a. Yẽ soabã na n kɩtame tɩ ned sẽn deegd yõor-yaood* gilg rĩung ning sẽn yaa neerã. La rasem bilf poore, a na n kiime, la pa na n yɩ sũ-puugr pʋgẽ wall zabr pʋgẽ ye.

21 “La ned b sẽn kis n na n yik n ledg-a. B pa na n kõ yẽ soabã rĩungã naam ye. A na n waa nebã sẽn wat n zĩ ne bãan wakate,* n maan sɩlem n deeg rĩungã. 22 A na n tõoga tãb-biis* nins sẽn yaa wa koom sẽn zoet ne pãngã, n sãam-ba. Na n yɩɩ woto me ne kaoolã+ Taoor soabã.+ 23 Kaoolã b sẽn maan ne-a wã yĩnga, a na n maana zãmbo, la a zẽk n paam pãnga, buud sẽn yaa bilf maasem yĩnga. 24 Nebã sẽn wat n zĩ ne bãan wakate,* a na n kẽe soolmã zĩis nins sẽn tar arzɛgs n yɩɩdã, n maan bũmb a ba-rãmbã ne a yaab-rãmbã sẽn pa maane. A na n pʋɩɩ nebã te-zɛɛdem la teed a taaba. A na n maana sɩlem sẽn na yɩl n zab ne zĩis sẽn gũbg ne lalse, la na n yɩɩ wakat a wãn yĩng bala.

25 “A na n yika ne tãb-biis wʋsgo, n wɩsg a meng n zab ne goabg rĩmã ne a sũur fãa. Goabg rĩmã na n segla a meng zabrã yĩng ne tãb-biis ka tɛk la sẽn tar pãng wʋsgo. A pa na n tõog n yals ye. Bala b na n maana sɩlem n zãmb-a. 26 Neb nins sẽn dɩt a rɩ-noodã n na n wa ne a lʋɩɩse.

“Sã n yaa ne a tãb-biisã, b na n kãag-b lame.* B na n kʋʋ neb wʋsgo.

27 “Sã n yaa ne rĩm-dãmb a yiibã, b sũyã na n bee wẽng maanego. B na n zĩi taabl-yɛngẽ n gomd zirẽ-be-goam ne taaba. La baa fʋɩ pa na n yɩ wa b sẽn datã ye. Bala saabã na n waa wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã.+

28 “A* na n lebg n leba a soolmẽ wã ne teed wʋsgo. A sũurã na n kisga kaool sẽn yaa sõngã. A na n tõoga bũmb ning fãa a sẽn maande, la a lebg n leb a soolmẽ wã.

29 “Wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã sã n ta, a na n lebgame n wa zab ne goabg soolmã. La wakat kãnga, pa na n yɩ wa pĩndã ye. 30 Bala Kitim koom-kogendã+ na n wa zaba ne-a, n ning-a yãnde.

“A na n lebgame, n sik a sũ-puugrã kaoolã sẽn yaa sõngã+ zugu. A na n tõoga bũmb ning fãa a sẽn maande. A na n lebg n waame, n kelg neb nins sẽn basd kaool sẽn yaa sõngã. 31 Tãb-biis* sẽn yit yẽ nengẽ n na n yiki. B na n dẽgma wẽnd-doogã+ sẽn yaa pãng zĩigã, la b kɩt tɩ b bas daar fãa* maandã maanego.+

“B na n lugla bõn-yook ning sẽn wat ne sãoongã.+

32 “A na n goma gom-nood* n kɩt tɩ neb nins sẽn kɩɩsd kaoolã n tʋmd tʋʋm-wẽnsã lebg wẽn-kɩɩsdba. La neb nins sẽn mi b Wẽnnaamã na n tõogame. B na n tõoga bũmb ning fãa b sẽn maande. 33 Neb nins sẽn tar yam-vẽenem+ nin-buiidã sʋkã na n sõnga neb wʋsg tɩ b paam bãngre. Rasem a wãn pʋgẽ, b na n leng-b lame: B na n kʋʋ kẽer ne sʋʋse, n yõog sãnda bugmẽ, n yõg kẽer n kẽng yembdo, la b zɛ sãnda teedo. 34 La b sã n wa lengd-ba, b na n paama sõngr bilfu. Neb wʋsg na n goma gom-nood* n paam n naag-ba. 35 B na n lenga sẽn tar-b yam-vẽenemã kẽer sẽn na yɩl tɩ nebã paam makr bãmb yĩnga, la b kell n yɩlg nebã+ hal n tãag saabã wakate. Bala saabã na n waa wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã.

36 “Rĩmã na n maana a sẽn date. A na n wuka a menga, n zẽk a meng n yɩɩg wẽnnaam buud fãa. A na n goma gom-bɛd n paoog wẽnnaam-dãmb Wẽnnaamã.+ A na n tõoga bũmb ning fãa a sẽn maande, hal n tãag sũ-puugrã saabo. Bala Wẽnnaam sẽn yãk yam ningã na n pidsame. 37 A na n maana a toog kae ne a yaab-rãmbã Wẽnnaam. A toog pa na n zĩnd ne pagbã tʋlsem, wall ne wẽnnaam a to me ye. La a na n zẽka a meng n yɩɩg ned buud fãa. 38 A na n waooga tãn-soben-dotã wẽnnaam. A na n talla sãnem, wanzuri, kug-neeb la bõn-sõma a taab* n waoog wẽnnaam a yaab-rãmbã sẽn pa bãnge. 39 A na n zaba ne soondg zĩis nins sẽn tar pãng wʋsgã ne wẽn-sãang sõngre, n tõoge. A na n kõo neb nins sẽn teend-a wã ziir-kãsenga, la a kɩt tɩ b rɩ naam neb wʋsg sʋka. A na n pasa* tẽngã n kõ ned ning fãa sẽn na n yao.

40 “Saabã wakate, goabg rĩmã na n yikame tɩ b teeg taaba.* Rɩtg rĩmã na n kẽ-a-la ne pãng wa sob-kãsenga. A na n waa ne saar-dãmba,* wed-rʋʋdb la koom-kogend wʋsgo. A na n kẽe soolem toɛy-toɛyã n kãag bũmb fãa wa sa-kãseng koom. 41 A na n kẽe Tẽn-neerẽ wã+ me. Soolem wʋsg na n lʋɩɩme. La ad soolem nins sẽn na n põs a nugẽ wã: Yaa Edom ne Mowaab la Amon nebã soolmã babg ning sẽn tar yõod n yɩɩdã. 42 A na n ket n tẽegda a nug n zabd ne soolem toɛy-toɛyã. Ezɩpt soolmã meng pa na n põs ye. 43 A na n sooga Ezɩpt paoongã sẽn solgã sẽn yaa sãnem ne wanzuri wã, la a soog a bõn-sõma wã* fãa. Libi ne Etiyopi nebã na n tũu a naoã.*

44 “La kibay sẽn yit yaang* ne rɩtg n na n yik a sũuri, t’a yi ne sũ-pu-kãseng n na n sãam neb wʋsg la a menes-ba. 45 A na n tilga a naam fu-rotã mog-kãsengã ne Tẽn-neerã+ tãn-sõngã sʋka. A na n kell n taa a saabã, tɩ ned baa a ye kae n na n sõng-a ye.

12 “Wakat kãnga, a Mikayɛll*+ sẽn yaa na-kãsengã+ sẽn yas fo buudã neb* yĩngã na n yikame. Toog wakat n na n zĩndi. Sẽn sɩng buud sẽn be tẽngã zug tɛk n tãag wakat kãnga, toog a woto buud zɩ n zĩnd ye. Wakat kãnga, fo buudã neb na n põsame,+ rat n yeel tɩ ned ning fãa yʋʋr b sẽn na n yã sebrã+ pʋgẽ na n põsame. 2 Sẽn gõe-b tẽngã tomẽ wã wʋsg me na n nekame. Kẽer na n yik n paama vɩɩm sẽn pa sate, tɩ sãnda paam paoogr la yaalg sẽn pa sate.

3 “Sẽn tar-b yam-vẽenemã na n yãga wʋsg wa sa-gãongã, tɩ sẽn sõngd-b neb wʋsg tɩ b lebgd tɩrsã yãg wa ãdsã wakat sẽn kõn sa yĩnga.

4 “La sã n yaa ne foom a Dãniyɛlle, solg gom-kãensã, la f sog sebrã hal n tãag saabã wakate.+ Neb wʋsg na n vaees-a lame,* la bãngr hakɩɩkã na n lebga wʋsgo.”+

5 Rẽ poore, maam a Dãniyɛll zẽka m neng n yã malɛgs a yiib a taab sẽn yase. A ye wã ra yasa kʋɩlgã noor a ye, t’a to wã yas kʋɩlgã noor a to wã.+ 6 A yembr soka rao ning sẽn yer lẽ gĩs fuug+ n be kʋɩlgã koom zugã yaa: “Na n kaoosa wakat a wãn tɩ yaool n ta bõn-kãensã sẽn yaa kãsemsã saabo?” 7 Dẽ, mam yãa rao ning sẽn yer lẽ gĩs fuug n be kʋɩlgã koom zugã sẽn zẽk a rɩtg nugã ne a goabg nugã n tees saasã, n wẽen ne Soab ning sẽn vɩ wakat fãa yĩngã+ n yeel yaa: “B yãka wakat a ye, wakat a yiibu, la wakat pʋɩ-sʋk* bõn-kãens yĩnga. B sã n wa kɩt tɩ nin-sõamyã wã pãng sa bala,+ bõn-kãensã fãa na n taa b tɛka.”

8 Sã n yaa ne maam, mam wʋmame, la m da pa tõe n wʋm a võor ye.+ Dẽ, mam sokame yaa: “M zu-soaba, bõn-kãensã baasg na n yɩɩ wãna?”

9 T’a yeel yaa: “Dãniyɛlle, kẽnge. Bala b segd n kell n solga gom-kãensã la b sog-b hal n tãag saabã wakate.+ 10 Neb wʋsg na n yɩlga b mense. B na n maanda sẽn yaa tɩrga, la b vɩɩmd vɩɩm sẽn yaa yɩlemde.+ Nin-wẽnsã na n tʋmda tʋʋm-wẽnse. Nin-wẽnsã baa a ye pa na n wʋm a võor ye. La sẽn tar-b yam-vẽenemã na n wʋma a võore.+

11 “Sẽn sɩng wakat ning b sẽn kɩt tɩ b bas daar fãa* maandã maanego,+ ne bõn-yook ning sẽn wat ne sãoongã luglgu,+ rasem tusr la kobs-yi la pis-wɛ n na n zĩndi.

12 “Sũ-noog soab la ned ning sẽn na n kell n gũ,* la sẽn na n ta rasem tusr la kobs-tã la pis-tã la a nu wã!

13 “La sã n yaa ne foo, kell n yals kãn-kãe n tãag saabã. Fo na n vʋʋsame, la fo na n wa yika wakatã saabẽ+ n deeg f pʋɩɩrã.”*

Bɩ, “wẽnd-doogã.”

Bɩ, “wẽnd-doogẽ wã.”

Rat n yeel tɩ Babiloni.

Ebre, “a Israyɛll kom-dibli.”

Ebre, “kamb.”

Pa rẽ bɩ, “rɩlg-b-la.”

Ebre, “kom-dibli.”

Rat n yeel tɩ “Wẽnnaam la m bʋ-kaooda.”

Rat n yeel t’a “Zeova maana maam neere.”

Tõe tɩ rat n yeelame tɩ “Ãnda n yaa wa Wẽnnaam?”

Rat n yeel t’a “Zeova sõngame.”

Rat n yeel tɩ Babilon neb yʋya.

Ebre, “kamb.”

Ebre, “mam zugã.”

Ebre, “kamb.”

Ebre, “kamb.”

Ebre, “kamb.”

Yaa neb sull sẽn mi bagr bʋgb la ãds gesgo.

Sɩngrẽ wã, b gʋlsa Dãn. 2:4b n tãag 7:28 ne Arameyẽ buud-gomdã.

Pa rẽ bɩ, “tãmpʋʋre. Põosg zĩiga.”

Bɩ, “tẽn-koɛɛngã.”

Bɩ, “zãmaan woo zãmaana.”

Bɩ, “yagd b sẽn yõoge (b sẽn yage).”

Bɩ, “ninsaalbã kamba,” rat n yeel tɩ nin-zaalsã.

Na maan metr 27. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

Na maan metr a 2,7. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

Bɩ, “t’a manesmã toeem zãnga.”

Pa rẽ bɩ, “tãmpʋʋre. Põosg zĩiga.”

Yaa neb sull sẽn mi bagr bʋgb la ãds gesgo.

Ebre, “Yĩn-nemsã fãa.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Bɩ, “t’a yalẽ wã toeeme.”

Yaa neb sull sẽn mi bagr bʋgb la ãds gesgo.

Yaa neb sull sẽn mi bagr bʋgb la ãds gesgo.

Ebre, “logs yoada.”

Ebre, “logsa yoada.”

Pa rẽ bɩ, “B pa kɩt tɩ yʋʋmb wa a taoor ye.”

Ebre, “a gõeemã yɩk n bas-a lame.”

Bɩ, “kãneg.”

Yaa we-rũng sẽn tar nao a naas n yaa bedre, t’a noorã wõnd baag noore.

Bɩ, “ne wuk-m-menga.”

Ebre, “Bʋ-kaoodbã.”

Bɩ, “wuk-m-meng goamã.”

Bɩ, “ne wuk-m-menga.”

Ebre, “wakat a ye, wakat-rãmba, la wakat pʋɩ-sʋka,” rat n yeel tɩ wakat a tãab la pʋɩ-sʋka.

Ebre, “bʋ-kaoodbã.”

Bɩ, “tɩ m yalẽ wã toeeme.”

Bɩ, “tãn-soben-doogã.”

Bɩ, “pãngẽ.”

Bɩ, “wĩndg sẽn lʋɩtẽ.”

Bɩ, “pãngẽ.”

Ebre, “saasẽ sobd a naasã.”

Bɩ, “wĩndgã sẽn yitẽ.”

Bɩ, “wakat fãa.”

Rat n yeel tɩ n kõ tãb-biisã Naabã.

Bɩ, “wakat fãa.”

Bɩ, “wakat fãa.”

Bɩ, “ta b tɛka.”

Pa rẽ bɩ, “n pa reng n maan dãamd ye.”

Ebre, “kaoog-a lame.”

Rat n yeel tɩ Wẽnnaam sɛbã.

Ebre, “tõnd bʋ-kaoodbã sẽn da kaood tõnd bʋʋdã.”

Bɩ, “d pa ning d yamẽ tɩ yãmb pidsda y goamã wakat fãa ye.”

Bɩ, “b sẽn nand wʋsgo.”

Rat n yeel tɩ yʋʋm a yopoe.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ebre, “no-rɛɛsã.”

Bɩ, “Soab ning b sẽn zae wã.”

Ebre, “Hidekɛllã.”

Bɩ, “b sẽn nand wʋsgo.”

Rat n yeel tɩ “Ãnda n yaa wa Wẽnnaam?”

Bɩ, “naab sẽn tar naam wʋsgã.”

Bɩ, “b sẽn nand wʋsgo.”

Bɩ, “la m yɩ wa a pãng zĩiga.”

Ebre, “saasẽ sobd a naasã.”

Ebre, “võoga.”

Bɩ, “kẽ kãadem ne rɩtg rĩmã.”

Bɩ, “teed sẽn tar yõod wʋsgã.”

Ebre, “a.”

Tõe tɩ yaa rɩtg rĩmã yell la b gomda.

Bɩ, “fãadb kambã.”

Ebre, “kamsã.”

Bɩ, “yãka yam.”

Tõe tɩ yaa ned sẽn deegd lampo. Bɩ, “tʋʋm taoor soab.”

Pa rẽ bɩ, “A na n waame n pa reng n maan dãamde.”

Ebre, “kams.”

Pa rẽ bɩ, “Nebã sẽn wat n pa tẽed wakate.”

Bɩ, “lim-b-la wa koom.”

Wõnda yaa rɩtg rĩmã yell la b gomda.

Ebre, “kams.”

Bɩ, “wakat fãa.”

Bɩ, “belgr goam. Pʋ-lik goam.”

Bɩ, “belgr goam. Pʋ-lik goam.”

Bɩ, “bũmb a taab sẽn tar yõod wʋsg.”

Bɩ, “pʋɩɩ.”

Bɩ, “tɩ b tã taab wa rũmsi.”

Yaa bũmb sẽn wõnd sarɛt tɩ wed-moos tatẽ.

Bɩ, “bũmb nins sẽn tar yõod wʋsgã.”

Bɩ, “pʋg-a lame.”

Bɩ, “wĩndgã sẽn yitẽ.”

Rat n yeel tɩ “Ãnda n yaa wa Wẽnnaam?”

Ebre, “fo buudã kom-dibli.”

Ebre, “kẽnga ka la ka.”

Ebre, “wakat a ye, wakat-rãmba, la wakat pʋɩ-sʋka,” rat n yeel tɩ wakat a tãab la pʋɩ-sʋka.

Bɩ, “wakat fãa.”

Bɩ, “gũud ne a sũur fãa.”

Bɩ, “zĩig ning b sẽn pʋɩ n yãk n kõ-fã pʋgẽ.”

    Moorã Sɛba (1991-2025)
    Pag-y
    Pak-y
    • Moore
    • Toole
    • Y sẽn date
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Y sẽn segd n sake
    • Noy d sẽn tũudi
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Pak-y
    Toole