Agħti lit-​Tfal Dak li Jeħtieġu

JIDHER ċar li t-​tfal żgħar għandhom bżonn ħafna attenzjoni, u jidher ukoll li ħafna minnhom mhux qed jingħataw dak li għandhom bżonn. Il-​kundizzjoni taż-​żgħażagħ taʼ llum tissuġġerixxi li dan huwa minnu. “Iż-​żgħażagħ tagħna qatt ma kienu daqshekk imbiegħda mill-​familji tagħhom, daqshekk imċaħħda mill-​esperjenza u l-​għerf prattiku,” ilmentat riċerkatriċi li ġiet kwotata f’The Globe and Mail taʼ Toronto, il-​Kanada.

Liema żball sar? Jistaʼ jkun li t-​tort tal-​problema, jew għallinqas parti minnu, ġej minħabba li ma nirrealizzawx kemm hu importanti li nagħtu l-​attenzjoni lil dawk ċkejknin ħafna? “Ilkoll kemm aħna rridu nitgħallmu kif insiru ġenituri,” tispjega psikologa li tgħin lin-​nisa li jaqilgħu paga baxxa jitgħallmu kif jieħdu ħsieb it-​trabi żgħar tagħhom. “U rridu nirrealizzaw li ż-​żmien li nqattgħu maʼ wliedna issa se jiġi premjat bil-​kbir.”

Anki t-​trabi għandhom bżonn taħriġ regulari. Mhux biss ftit minuti ’l hawn u ’l hemm imma regolarment—iva, matul il-​jum kollu. Il-​ħin li nqattgħu maċ-​ċkejknin minn meta jkunu trabi huwa vitali biex huma jiżviluppaw tajjeb.

Il-​Bżonn li Ssir Preparazzjoni

Biex iwettqu r-​responsabbiltà tqila li għandhom, il-​ġenituri jridu jippreparaw għall-​wasla tat-​tarbija tagħhom. Jistgħu jitgħallmu minn prinċipju li semma Ġesù Kristu dwar l-​importanza taʼ li nippjanaw bil-​quddiem. Hu qal: “Min minnkom ikun irid jibni torri u ma joqgħodx bilqiegħda biex l-​ewwelnett iqis in-​nefqa?” (Luqa 14:28) It-​trobbija tat-​tfal—li spiss tissejjaħ proġett t’20 sena—hija ħafna iktar komplikata mill-​bini taʼ torri. Allura biex trabbi tifel u tirnexxi teħtieġ pjan għal din il-​biċċa xogħol.

L-ewwelnett, il-​preparazzjoni mentali u spiritwali hija importanti biex terfaʼ r-​responsabbiltajiet taʼ ġenitur. Fi studju li sar fil-​Ġermanja fuq 2,000 mara tqila nstab li t-​tfal t’ommijiet li kienu ħerqanin biex ikollhom familja kienu iktar b’saħħithom—emozzjonalment u fiżikament—mit-​tfal taʼ l-​ommijiet li ma ridux lit-​trabi tagħhom. Mill-​banda l-​oħra, wieħed riċerkatur ikkalkula li mara li tkun maqbuda fi żwieġ kollu ġlied għandha riskju akbar b’237 fil-​mija li jkollha tarbija bi ħsara emozzjonali jew fiżika minn mara li jkollha relazzjoni hienja.

Allura, jidher ċar li l-​missirijiet għandhom irwol importanti biex it-​tarbija tiżviluppa kif suppost. It-​Tabib Thomas Verny innota: “Hemm ftit affarijiet li huma iktar perikolużi, emozzjonalment u fiżikament, għal tarbija minn missier li jabbuża jew jittraskura lil martu li tkun tqila.” Tabilħaqq, spiss jiġi notat li l-​aqwa rigal li jistaʼ jingħata lit-​tarbija hu missier li jħobb lil ommha.

L-ormoni relatati maʼ l-​ansjetà u l-​istress, li jiġru fid-​demm taʼ l-​omm, jistgħu jeffettwaw il-​fetus. Madankollu, l-​evidenza donnha tindika li huwa biss meta l-​omm iġġarrab ansjetà qawwija u fit-​tul, minflok xi emozzjonijiet negattivi u ġrajjiet stressanti taʼ kultant, li jkun hemm il-​periklu. Milli jidher l-​iktar ħaġa importanti hi kif l-​omm tqila tħares lejn it-​tarbija li tkun għadha ma twilditx.a

Xi ngħidu jekk int tqila u żewġek ma jappoġġakx, jew inkella int stess m’intix kuntenta li se ssir omm? M’hijiex xi ħaġa stramba li xi ċirkustanzi jistgħu jġagħlu lil mara tħossha mdejqa dwar it-​tqala. Madankollu, dejjem ftakar li t-​tarbija tiegħek m’għandhiex tort. Allura, kif tistaʼ żżomm attitudni kalma minkejja ċ-​ċirkustanzi diffiċli?

Id-direzzjoni għaqlija provduta fil-​Kelma t’Alla, il-​Bibbja, għenet lil ħafna wħud. Din tgħid: “Fit-​talb kollu tagħkom itolbu u uru lil Alla xi jkollkom bżonn, u iżżuh ħajr. U s-​sliem taʼ Alla, sliem li jgħaddi kull ma l-​moħħ jistaʼ jifhem, iżommilkom qalbkom u moħħkom sħaħ fi Kristu Ġesù.” Se tibqaʼ skantat kemm il-​fatt li tgħix skond dan il-​kliem se jgħinek issegwi dan il-​parir: “Tħabbtu raskom b’xejn.” (Filippin 4:​6, 7) Se tħoss l-​appoġġ u l-​qalb tajba tal-​Ħallieq li jistaʼ jieħu ħsiebek.—1 Pietru 5:7.

M’Hijiex Esperjenza Rari

Fl-​ewwel ftit ġimgħat wara li jwelldu, xi ommijiet żgħar jgħaddu minn dwejjaq u ħedla li r-​raġuni għalihom mhix ċara. Anki xi nisa li jkunu kuntenti bit-​tarbija jistgħu jibdew ibatu bil-​burdati. Dawn il-​bidliet fil-​burdata m’humiex strambi. Dan għaliex wara li jwelldu, in-​nisa jistgħu jgħaddu minn bidliet drammatiċi fil-​livelli taʼ l-​ormoni. Huwa wkoll komuni li omm ġdida tħossha mgħobbija żżejjed bir-​responsabbiltà tagħha bħala omm—titmaʼ, tbiddel il-​ħrieqi, u tieħu ħsieb it-​tarbija li l-​bżonnijiet tagħha m’għandhomx ħin.

Waħda omm ħasset li t-​tarbija tagħha kienet qed tibki sempliċement biex titturmentaha. Mhux taʼ b’xejn li speċjalista fit-​trobbija tat-​tfal mill-​Ġappun qal: “Ħadt m’hu ħieles mill-​istress li jiġi mit-​trobbija tat-​tfal.” Skond dan l-​ispeċjalista, “l-​iktar ħaġa importanti hi li l-​omm qatt ma tiżola lilha nfisha.”

Anki jekk l-​omm kultant tħossha dipressa, hi tistaʼ tipproteġi lit-​tarbija tagħha milli tiġi effettwata mill-​bidla fil-​burdati tagħha. Ir-​rivista Time rrapportat: “L-​ommijiet dipressi li rnexxielhom jegħlbu l-​malinkonija tagħhom, waqt li taw ħafna attenzjoni lit-​tarbija tagħhom u lagħbu ħafna magħha, kellhom tfal b’attività mentali taʼ natura ħafna iktar ferriħija.”b

Kif il-​Missier Jistaʼ Jgħin

Missier it-​tarbija spiss ikun fl-​aħjar pożizzjoni biex joffri l-​għajnuna u l-​appoġġ li jkun hemm bżonn. Meta t-​tarbija tibki f’nofs taʼ lejl, ħafna drabi l-​missier jistaʼ jieħu ħsieb il-​bżonnijiet tat-​tarbija ħalli martu tkun tistaʼ torqod. Il-​Bibbja tgħid: “Intom ukoll, rġiel, għammru bl-​għaqal man-​nisa tagħkom.”—1 Pietru 3:7.

Ġesù Kristu pprovda l-​eżempju perfett biex l-​irġiel miżżewġin isegwuh. Hu saħansitra ta ħajtu għas-​segwaċi tiegħu. (Efesin 5:​28-30; 1 Pietru 2:​21-24) Għalhekk, l-​irġiel miżżewġin li jissagrifikaw il-​kumditajiet tagħhom stess biex jieħdu xi inizjattivi fit-​trobbija tat-​tfal ikunu qed jimitaw lil Kristu. Tabilħaqq, it-​trobbija tat-​tfal hi biċċa xogħol li ssir id f’id, sforz b’kooperazzjoni li fih iż-​żewġ ġenituri għandhom jieħdu sehem it-​tnejn.

Sforz b’Kooperazzjoni mit-​Tnejn

“Bħala raġel u mara miżżewġin, aħna ddiskutejna fid-​dettall dwar kif għandna rrabbu lil bintna,” jgħid Yoichiro, missier tifla li għandha sentejn. “Kulmeta jinqalaʼ xi ħaġa, niddiskutu bejnietna x’għandna nagħmlu.” Yoichiro jirrealizza li martu għandha bżonn il-​mistrieħ tagħha, u spiss hu jieħu lil bintu miegħu meta jmur jagħmel xi qadi.

Qabel, meta l-​familji kienu jkunu akbar u iktar magħqudin, il-​ġenituri kien ikollhom l-​għajnuna tat-​tfal il-​kbar u l-​qraba biex jgħinuhom jieħdu ħsieb iż-​żgħar. Allura, mhux taʼ b’xejn li ħaddiema f’Ċentru li Jgħin fit-​Trobbija tat-​Tfal f’Kawasaki, il-​Ġappun, tosserva: “Ħafna drabi, l-​ommijiet jistrieħu meta jitkellmu maʼ ħaddieħor dwar is-​suġġett. Sempliċement b’naqra għajnuna, ħafna ommijiet irnexxielhom ikampaw meta ffaċċjaw xi ostakli.”

Ir-rivista Parents tgħid li l-​ġenituri “jeħtieġu grupp taʼ nies maʼ min jistgħu jitkellmu biex jgħidulhom x’inhu jinkwetahom.” Fejn jistgħu jsibu grupp taʼ nies bħal dan? Billi jkunu moħħhom miftuħ u jisimgħu lill-​ġenituri tagħhom stess jew lill-​kunjati, l-​ommijiet u l-​missirijiet ġodda jistgħu jibbenefikaw ħafna. M’għandniex xi ngħidu, in-​nanniet għandhom iżommu f’moħħhom li d-​deċiżjonijiet finalment huma f’idejn il-​koppja żagħżugħa.c

Il-ġenituri żgħażagħ spiss jistgħu jistrieħu wkoll fuq sħabhom fit-​twemmin reliġjuż. Fil-​kongregazzjoni lokali tax-​Xhieda taʼ Jehovah, tistaʼ ssib nies li għandhom snin sħaħ t’esperjenza fit-​trobbija tat-​tfal u li huma lesti jagħtu widen għall-​problemi tiegħek. Jistgħu jaqsmu miegħek xi suġġerimenti utli. Spiss tistaʼ titlob l-​għajnuna tan-​“nisa xjuħ”—kif il-​Bibbja ssejjaħ lil dawk li jkollhom esperjenza akbar tal-​ħajja Kristjana—li huma lesti li jgħinu lin-​nisa iżgħar.—Titu 2:​3-5.

Veru, il-​ġenituri jridu jkunu selettivi meta jisimgħu l-​opinjonijiet taʼ l-​oħrajn. “F’daqqa waħda, in-​nies taʼ madwarna saru esperti fl-​edukazzjoni tat-​tfal,” jgħid Yoichiro. Martu Takako tammetti: “Għall-​ewwel, iddejjaqt minħabba s-​suġġerimenti li bdew jagħtuni l-​oħrajn, għax ħassejthom qishom qed jikkritikaw in-​nuqqas t’esperjenza tiegħi bħala ġenitur.” Madankollu, billi tgħallmu mill-​oħrajn, ħafna rġiel u nisa miżżewġin ġew megħjunin iżommu ħarsa bilanċjata dwar kif jieħdu ħsieb il-​bżonnijiet taʼ wliedhom.

L-​Aqwa Għajnuna Disponibbli

Anki jekk jidher li m’hemm ħadd disponibbli biex jgħinek, hemm sors wieħed li tistaʼ tistrieħ fuqu biex isaħħek. Dan hu Alla Jehovah, il-​wieħed li ħalaqna, il-​wieħed li għajnejh jistgħu jaraw lil dawk li jitwieldu fuq l-​art saħansitra meta jkunu għadhom fil-​ġuf. (Salm 139:​13, 16) Jehovah darba qal lill-​poplu tiegħu taʼ żmien ilu, kif inhu mniżżel fil-​Kelma tiegħu, il-​Bibbja: “Tistaʼ mara tinsa t-​tarbija tagħha, u ma tħennx għal bin ġufha? Mqar jekk din tinsa, jien ma ninsiek qatt!”—Isaija 49:15; Salm 27:10.

Tabilħaqq, Jehovah ma jinsihomx lill-​ġenituri. Fil-​Bibbja, hu pprovdielhom gwida mill-​aqwa biex tgħinhom fit-​trobbija tat-​tfal. Per eżempju, xi 3,500 sena ilu, il-​profeta t’Alla, Mosè, kiteb: “Ħobb, mela, lill-​Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha u b’saħħtek kollha.” Imbagħad Mosè qal: “Żomm f’qalbek dan il-​kliem [inkluż il-​parir li tħobb u taqdi lil Jehovah] u dawn il-​kmandamenti li qiegħed nagħtik illum. Tennihom lil uliedek, u tkellem fuqhom meta tkun f’darek, u meta tkun miexi fit-​triq, u meta timtedd, u meta tqum.”—Dewteronomju 6:​5-7.

X’taħseb li hu l-​punt taʼ din id-​direzzjoni fil-​Kelma t’Alla? Mhux li t-​taħriġ taʼ wliedek għandu jkun proċess regulari u kontinwu li jibqaʼ għaddej kuljum? Fil-​fatt, m’huwiex biżżejjed li sempliċement kultant tagħmel skeda għal dak li jissejjaħ ħin taʼ kwalità maċ-​ċkejknin tiegħek. Peress li l-​mumenti importanti taʼ komunikazzjoni spiss iseħħu għal għarrieda, int trid tkun disponibbli għal uliedek regolarment. Jekk tagħmel hekk se jkun possibbli għalik li twettaq il-​kmand tal-​Bibbja: “Ħarreġ tifel jimxi fit-​triq it-​tajba.”—Proverbji 22:6.

It-​taħriġ xieraq għaż-​żgħar jinkludi li taqralhom b’leħen għoli. Il-​Bibbja tgħidilna li Timotju, dixxiplu taʼ l-​ewwel seklu, ‘sa minn żgħoritu sar midħla tal-​Kotba Mqaddsa.’ Allura, jidher ċar li ommu Ewniki u nanntu Lojd kienu jaqrawlu b’leħen għoli meta kien għadu biss tarbija. (2 Timotju 1:5; 3:​14, 15) Huwa tajjeb li tibda tagħmel dan malli tibda titkellem mat-​tarbija tiegħek. Imma x’tistaʼ taqralha, u kif tistaʼ saħansitra tgħallem lil tarbija bl-​aħjar mod?

Ħalli lit-​tfal tiegħek jisimgħuk taqra l-​Bibbja. Jidher ċar li lil Timotju lilha kienu jaqrawlu. Hemm ukoll disponibbli kotba li jgħinu lit-​tfal isiru familjari mal-​Bibbja permezz taʼ stampi kuluriti. Dawn jgħinu lit-​tfal jimmaġinaw dak li tkun qed tgħallimhom il-​Bibbja. Per eżempju, hemm Il-​Ktieb Tiegħi taʼ Stejjer mill-​Bibbja u L-​Aqwa Bniedem Li Qatt Għex. Permezz taʼ kotba bħal dawn, it-​tagħlim tal-​Bibbja influwenza profondament il-​moħħ u l-​qalb taʼ miljuni taʼ ċkejknin.

Bħalma tgħid il-​Bibbja, “wirt il-​Mulej huma l-​ulied, ħlas tiegħu hu frott il-​ġuf.” (Salm 127:3) Il-​Ħallieq tiegħek fdalek “wirt,” tarbija taʼ min iħobbha, li tistaʼ tkun sors taʼ foħrija u hena. It-​trobbija tat-​tfal, speċjalment biex isiru wħud li jfaħħru lill-​Ħallieq, hija tabilħaqq karriera premjanti!

[Noti taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 8]

Dak li l-​omm tħoss għat-​tarbija f’ġufha hu importanti ħafna

[Stampa f’paġna 9]

Għalkemm omm ġdida tistaʼ tgħaddi minn bidliet fil-​burdati wara li twelled, hemm ħafna x’tistaʼ tagħmel biex it-​tarbija tagħha tħossha maħbuba u protetta

[Stampa f’paġna 10]

Il-​missirijiet għandhom ir-​responsabbiltà li jagħtu sehemhom f’li jieħdu ħsieb it-​tfal

[Stampa f’paġna 10]

Il-​qari lit-​tfal għandu jibda miċ-​ċokon