Nikkultivaw il-Personalità l-Ġdida fiż-Żwieġ
“Għandkom tiġu mġeddin fil-forza li qiegħda tħaddem lil moħħkom, u għandkom tilbsu l-personalità ġdida.”—EFESIN 4:23, 24.
1. Iż-żwieġ għala m’għandux jittieħed ħafif ħafif?
IŻ-ŻWIEĠ hu wieħed mill-iktar passi serji li wieħed jieħu fil-ħajja, u għalhekk qatt m’għandu jittieħed ħafif ħafif. Dan għala? Għaliex jirrikjedi rabta għal għomrok maʼ persuna oħra. Ifisser li taqsam ħajtek kollha kemm hi maʼ dik il-persuna. Ġudizzju matur hu meħtieġ biex dik ir-rabta tkun waħda b’saħħitha. Jitlob ukoll influwenza pożittiva li ‘tħaddem il-moħħ u b’hekk issawwar il-personalità ġdida.’—Efesin 4:23, 24; qabbel Ġenesi 24:10-58; Mattew 19:5, 6.
2, 3. (a) X’inhu meħtieġ biex tagħżel sieħeb jew sieħba bil-għaqal? (b) X’inhu nvolut fi żwieġ?
2 Hemm raġuni tajba għala mhux tajjeb li tiżżewweġ taʼ malajr, billi tiġi mkaxkar bix-xewqa qawwija tal-laħam. Iż-żmien huwa meħtieġ għall-personalità adulta u l-karattru adult biex jiżżviluppaw. Maż-żmien tiġi ukoll l-esperjenza u l-għarfien li jistgħu jservu bħala pedament għal ġudizzju tajjeb. Imbagħad, jekk tagħżel sieħeb jew sieħba kompatibbli jistaʼ jkollok ammont akbar taʼ suċċess. Qawl Spanjol jistqarr b’mod ċar: “Aħjar timxi waħdek milli tkun miżżewweġ ħażin.”—Proverbji 21:9; Ekkleżjasti 5:2.
3 Li tagħżel is-sieħeb jew is-sieħba li tkun addattata għalik hu ovvjament fundamentali għal żwieġ taʼ suċċess. Għaldaqstant il-Kristjan irid iżomm f’moħħu l-gwida tal-Bibbja, billi ma jiġix iggwidat biss b’attrazzjoni fiżika u minn pressjonijiet emozzjonali u romantiċi. Iż-żwieġ hu wisq iżjed mill-għaqda flimkien taʼ żewġt iġsma. Huwa l-għaqda flimkien taʼ żewġ personalitajiet, żewġ familji u sfondi taʼ edukazzjoni, possibilment żewġ kulturi u lingwi. Il-għaqda taʼ żewġ persuni fiż-żwieġ ċertament li titlob għall-użu xieraq tal-ilsien; bil-qawwa tal-kliem, aħna jew inkissru jew nibnu. Għal dan kollu, aħna naraw ukoll il-għerf tal-parir taʼ Pawlu biex ‘niżżewġu biss fil-Mulej,’ jiġifieri lil xi ħadd li jemmen bħalna.—1 Korintin 7:39; Ġenesi 24:1-4; Proverbji 12:18; 16:24.
Niffaċċjaw l-Pressjonijiet taż-Żwieġ
4. In-nuqqas taʼ qbil u t-tensjoni għala xi drabi jqumu fiż-żwieġ?
4 Saħansitra b’pedament tajjeb, se jkun hemm mumenti taʼ nuqqas taʼ qbil, pressjoni, u tensjoni. Dawn huma normali għal kwalunkwe persuna, kemm jekk miżżewġa jew le. Problemi ekonomiċi u taʼ saħħa jistgħu jikkaġunaw stress fi kwalunkwe relazzjoni. Bidliet taʼ burdati jistgħu jwasslu għal nuqqas taʼ qbil minħabba l-personalità fl-aqwa żwiġijiet. Fattur ieħor hu li ħadd m’għandu kontroll perfett fuq ilsienu, kif stqarr Ġakbu: “Għax aħna lkoll nieħdu gambetta ħafna drabi. Jekk xi ħadd ma jiħux gambetta fil-kelma, dan hu raġel perfett, kapaċi jrażżan ukoll lil ġismu kollu. . . . L-ilsien huwa membru ċkejken u madankollu jagħmel ftaħir kbir. Ħares! Kemm trid ftit nar biex tqabbad bosk daqshekk kbir bin-nar!”—Ġakbu 3:2, 5.
5, 6. (a) X’inhu meħtieġ meta jqum in-nuqqas taʼ qbil fiż-żwieġ? (b) Liema azzjoni forsi jkun hemm bżonn li tittieħed biex jitfejjaq xi ksur?
5 Meta jqumu l-pressjonijiet fiż-żwieġ, kif nistgħu nikkontrollaw is-sitwazzjoni? Kif nistgħu nevitaw li nuqqas taʼ ftehim jiżżviluppa fi ġlieda u ġlieda f’relazzjoni mkissra? Dan hu fejn tidħol il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ. Dan l-ispirtu li jqanqal jistaʼ jkun pożittiv jew negattiv, edifikanti u mxaqleb spiritwalment jew degradanti, maħkum minn inklinazzjonijiet tal-laħam. Jekk huwa edifikanti, l-individwu se jaġixxi biex ifejjaq il-ferita, biex iżomm iż-żwieġ tiegħu jew tagħha fil-korsa. Argumenti u nuqqasijiet taʼ qbil m’għandhomx itemmu ż-żwieġ. Il-problema tistaʼ tiġi ċċarata u jiġu rrestawrati r-rispett lejn xulxin u l-ftehim billi jiġu applikati l-pariri tal-Bibbja.—Rumani 14:19; Efesin 4:23, 26, 27.
6 Taħt dawn iċ-ċirkostanzi l-kliem taʼ Pawlu hu ferm addattat: “Għaldaqstant, bħala l-uħud magħżulin t’Alla, qaddisin u maħbubin, tlibbsu bl-affezzjonijiet teneri taʼ mogħdrija, qalb tajba, umiltà tal-moħħ, ħlewwa, u sabar fit-tul. Komplu ssaportu lil xulxin u aħfru lil xulxin liberament jekk xi ħadd għandu x’jilmenta kontra ieħor. Saħansitra bħalma Jehovah ħafer lilkom liberament, hekk agħmlu intom ukoll. Imma, barra minn dawn l-affarijiet kollha, tlibbsu bl-imħabba, għax hi rabta perfetta taʼ għaqda.”—Kolossin 3:12-14.
7. Xi problema jistaʼ jkollhom xi wħud fiż-żwieġ tagħhom?
7 Dak it-test hu faċli biex jinqara, imma taħt il-pressjoni tal-ħajja moderna, mhux dejjem tant faċli biex tapplikah. X’tistaʼ tkun problema bażika? Xi drabi, mingħajr ma jirrealizza, Kristjan jistaʼ jkun qed igħix b’livell doppju. Fis-Sala tas-Saltna, hu jinsab fost l-aħwa, u jaġixxi bil-qalb tajba u bil-konsiderazzjoni. Imbagħad, lura d-dar, fir-rutina domestika, hu forsi jinsa r-relazzjoni spiritwali tiegħu. Hemm jeżistu biss ir-raġel u martu, “hu” u “hi.” U taħt stress hu (jew hi) jispiċċa jgħid affarijiet neqsin mill-qalb tajba li qatt ma jitlissnu fis-Sala tas-Saltna. X’ġara? Għal mument, il-Kristjanità evaporat. Qaddej t’Alla nesa li hu (jew hi) għadu ħu (jew oħt) Kristjan id-dar. Il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ saret negattiva minflok pożittiva.—Ġakbu 1:22-25.
8. X’jistaʼ jirriżulta meta l-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ hija negattiva?
8 X’inhu r-riżultat? Ir-raġel jistaʼ jieqaf li ‘jgħammar maʼ martu skond il-għarfien, billi jagħtiha unur bħal li kieku lil reċipjent iktar dgħajjef, il-femminili.’ Il-mara forsi ma tibqax tirrispetta lil żewġha; “l-ispirtu kwiet u kalm” tagħha jintilef. Il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ saret fiżika minflok spiritwali. ‘Il-ħsieb tal-laħam’ ħa l-kontroll. Mela, x’jistaʼ jsir biex dik il-forza li tqanqal tinżamm spiritwali u pożittiva? Irridu nsaħħu l-ispiritwalità tagħna.—1 Pietru 3:1-4, 7; Kolossin 2:18.
Saħħaħ il-Forza
9. Liema għażliet għandna x’nagħmlu fil-ħajja taʼ kuljum?
9 Il-forza li tqanqal hija l-inklinazzjoni mentali li tibda taħdem meta nkunu rridu nieħdu xi deċiżjonijiet jew nagħmlu xi għażliet. Il-ħajja tippreżenta sensiela kontinwa taʼ għażliet—tajbin jew ħżiena, egoisti jew m’humiex, morali jew immorali. X’se jgħinna biex nieħdu d-deċiżjonijiet tajbin? Il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ jekk din tkun iċċentrata fuq li tagħmel ir-rieda taʼ Jehovah. Is-salmista talab: “Struwini, O Jehovah, fil-mogħdija tar-regolamenti tiegħek, biex inkun nistaʼ nosservaha sat-tmiem.”—Salm 119:33; Eżekjel 18:31; Rumani 12:2.
10. Kif nistgħu nsaħħu b’mod pożittiv il-forza li qiegħda tħaddem lil moħħna?
10 Relazzjoni b’saħħitha maʼ Jehovah se tgħinna biex nogħġbuh u nitbiegħdu minn dak li hu ħażin, inkluż in-nuqqas taʼ fedeltà fiż-żwieġ. Iżrael ġie nkuraġġit biex ‘jagħmlu dak li hu tajjeb u sewwa f’għajnejn Jehovah Alla [tagħhom].’ Imma Alla ta wkoll il-parir: “O maħbubin taʼ Jehovah, obogħdu dak li hu ħażin.” Meta nqisu s-sebaʼ wieħed mill-Għaxar Kmandamenti: “Ma tridx tikkommetti adulterju,” l-Iżraeliti kellhom jobogħdu l-adulterju. Dak il-kmandament wera l-ħarsa stretta t’Alla dwar il-fedeltà fiż-żwieġ.—Dewteronomju 12:28; Salm 97:10; Eżodu 20:14; Levitiku 20:10.
11. Kif nistgħu nsaħħu iktar il-forza li qiegħda tħaddem lil moħħna?
11 Kif nistgħu nsaħħu iktar il-forza li qiegħda tħaddem lil moħħna? Billi napprezzaw attivitajiet u valuri spiritwali. Dak ifisser li rridu nwettqu l-ħtieġa li nistudjaw il-Kelma t’Alla regolarment u nitgħallmu li nitgħaxxqu f’li niddiskutu flimkien dwar il-ħsibijiet u l-pariri taʼ Jehovah. Is-sentimenti taʼ qalbna għandhom ikunu bħal dawk tas-salmista: “B’qalbi kollha fittixtek. Iġġagħalnix nitbiegħed mill-kmandamenti tiegħek. F’qalbi jien żammejt bħala teżor il-qawl tiegħek, sabiex inkun nistaʼ ma nidnibx kontra tiegħek. Struwini, O Jehovah, fil-mogħdija tar-regolamenti tiegħek, biex jien nistaʼ nosservaha sal-aħħar. Agħmilni nifhem, biex inkun nistaʼ nosserva l-liġi tiegħek u biex inkun nistaʼ nżommha bil-qalb kollha.”—Salm 119:10, 11, 33, 34.
12. Liema affarijiet jistgħu jgħaqqduna f’li nirriflettu l-moħħ taʼ Kristu?
12 Din il-għamla taʼ apprezzament lejn il-prinċipji taʼ tjieba taʼ Jehovah tinżamm mhux biss billi nistudjaw il-Bibbja imma wkoll billi nieħdu sehem regolarment fil-laqgħat Kristjani u billi nipparteċipaw fil-ministeru Kristjan flimkien. Dawn iż-żewġ influwenzi qawwijin jistgħu kontinwament isaħħu l-forza li qiegħda tħaddem lill-imħuħ tagħna biex b’hekk il-mod taʼ ħajja mhux egoist tagħna dejjem se jirrifletti l-moħħ taʼ Kristu.—Rumani 15:5; 1 Korintin 2:16.
13. (a) It-talb għala huwa fattur imprezzabbli f’li jsaħħaħ il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ? (b) Ġesù liema eżempju ħalla f’dan ir-rigward?
13 Fattur ieħor hu dak li jenfasizza Pawlu fl-ittra tiegħu lill-Efesin: “B’kull għamla taʼ talb u tħannin . . . ibqgħu itolbu f’kull okkażjoni fl-ispirtu.” (Efesin 6:18) Ir-raġel u l-mara miżżewġin għandhom bżonn jitolbu flimkien. Taʼ spiss dak it-talb jiftaħ il-qalb u jwassal għal konversazzjonijiet sinċieri li jsewwu kwalunkwe ksur. Fi żminijiet taʼ prova u taʼ tentazzjoni, għandna bżonn induru lejn Alla fit-talb, billi nistaqsuh għall-għajnuna, għas-saħħa spiritwali biex nagħmlu dak li hu fi qbil mal-moħħ taʼ Kristu. Saħansitra Ġesù li kien perfett f’ħafna okkażjonijiet dar lejn Missieru fit-talb, billi staqsieh għas-saħħa. It-talb tiegħu kien mill-qalb u bil-qawwa. Bl-istess mod illum, fi żminijiet taʼ tentazzjoni, nistgħu nsibu saħħa biex nieħdu d-deċiżjoni ġusta billi nsejħu lil Jehovah biex igħinna nirreżistu x-xewqa li nċedu għal-laħam u niċħdu l-wegħda taż-żwieġ.—Salm 119:101, 102.
Eżempji taʼ Kondotta Kuntrastanti
14, 15. (a) Ġużeppi kif irreaġixxa għat-tentazzjoni? (b) X’għen lil Ġużeppi jirreżisti t-tentazzjoni?
14 Kif nistgħu niffaċċjaw it-tentazzjoni? F’dan l-aspett għandna distinzjoni ċara bejn il-korsa li ħa Ġużeppi u dik taʼ David. Meta l-mara taʼ Potifar b’mod persistenti pprovat tisseduċi lil Ġużeppi li kien raġel sabiħ u li b’mod evidenti dak iż-żmien kien għadu mhux miżżewweġ, hu fl-aħħar weġibha billi qal: “M’hemm ħadd akbar f’din id-dar minni, u [żewġek] ma żamm lura minni assolutament xejn ħlief lilek, għaliex int martu. Mela kif nistaʼ nikkommetti dan il-ħażen kbir u attwalment nidneb kontra Alla?”—Ġenesi 39:6-9.
15 X’għen lil Ġużeppi jieħu l-korsa ġusta meta kien ikun tant faċli li jċedi? Hu kellu forza qawwija li kienet tħaddem lil moħħu. Kien konxju ħafna dwar ir-relazzjoni tiegħu maʼ Jehovah. Kien jaf li jekk jikkommetti żina maʼ din il-mara infatwata kien se jkun attwalment dnub mhux biss kontra żewġha imma, iktar importanti, kontra Alla.—Ġenesi 39:12.
16. David kif irreaġixxa għat-tentazzjoni?
16 B’kuntrast, xi ġralu David? Hu kien raġel miżżewweġ, b’ħafna nisa kif kien permess mil-Liġi. Lejla waħda hu osserva mill-palazz tiegħu mara qiegħda tinħasel. Kienet is-sabiħa Batxiba, il-mara taʼ Urija. David b’mod ċar kellu għażla taʼ azzjoni—li jibqaʼ jħares fil-waqt li x-xenqa tikber f’qalbu jew li jdur lil hinn u jirrifjuta t-tentazzjoni. X’għażel li jagħmel? Ġagħalhom iġibuhielu fil-palazz tiegħu, u kkommetta adulterju magħha. Jerġaʼ agħar minn hekk, hu kompla billi kkaġuna l-mewt taʼ żewġha.—2 Samwel 11:2-4, 12-27.
17. X’nistgħu nikkonkludu dwar l-istat spiritwali taʼ David?
17 X’kienet il-problema taʼ David? Mill-qrara niedma tiegħu iktar tard f’Salm 51, nistgħu naslu għal xi fatti. Hu qal: “Oħloq fija saħansitra qalb pura, O Alla, u qiegħed ġewwa fija spirtu ġdid, wieħed sod.” Huwa evidenti li fl-okkażjoni tat-tentazzjoni tiegħu, hu ma kellux spirtu pur u sod. Forsi hu kien ittraskura l-qari tiegħu tal-Liġi taʼ Jehovah, u bħala riżultat, l-ispiritwalità tiegħu ddgħajfet. Jew forsi ħalla l-pożizzjoni u l-qawwa tiegħu bħala sultan li jikkorrompu l-ħsieb tiegħu biex b’hekk waqaʼ vittma għal xewqa tal-laħam. Ċertament, il-forza li kienet qiegħda tħaddem lil moħħu f’dak il-mument kienet egoista u midinba. B’hekk, hu wasal li rrealizza li kellu bżonn “spirtu ġdid, wieħed sod.”—Salm 51:10; Dewteronomju 17:18-20.
18. Ġesù x’parir ta dwar l-adulterju?
18 Xi żwiġijiet Kristjani ġew irrovinati għaliex wieħed mill-imseħbin jew it-tnejn li huma ħallew lilhom infushom li jaqgħu fi stat taʼ djufija spiritwali simili għal tas-Sultan David. L-eżempju tiegħu għandu jwissina kontra li nibqgħu nħarsu lejn mara oħra, jew raġel ieħor, bil-passjoni, għax dan jistaʼ jwassal għall-adulterju. Ġesù wera li hu kien jifhem fl-emozzjonijiet umani f’dan ir-rigward, għax qal: “Smajtu intom li ntqal, ‘Ma tridx tikkommetti adulterju.’ Imma jien ingħidilkom li kulmin jibqaʼ jħares lejn mara biex ikollu passjoni għaliha diġà kkommetta adulterju magħha f’qalbu.” F’kas bħal dan, il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ hija egoista u tal-laħam, mhix spiritwali. X’jistgħu, allura, jagħmlu l-Kristjani biex jevitaw l-adulterju u jżommu ż-żwiġijiet tagħhom henjin u sodisfaċenti?—Mattew 5:27, 28.
Saħħaħ ir-Rabta taż-Żwieġ
19. Żwieġ kif jistaʼ jiġi msaħħaħ?
19 Is-Sultan Salamun kiteb: “Jekk xi ħadd jistaʼ jegħleb lil wieħed waħdu, tnejn flimkien jistgħu jieħdu waqfa kontra tiegħu. U ħabel bi tlieta ma jistax jinqataʼ fi tnejn malajr.” Ċertament, tnejn fi żwieġ armonjuż jistgħu jieqfu flimkien fi żmien taʼ nkwiet aħjar minn wieħed waħdu. Imma jekk ir-rabta tagħhom hi bħal ħabel bi tlieta billi jkollha lil Alla fiha, iż-żwieġ se jkun solidu. U Alla kif jistaʼ jkun fi żwieġ? Billi l-koppja japplikaw il-prinċipji u l-pariri tiegħu għaż-żwieġ.—Ekkleżjasti 4:12.
20. Liema pariri Bibliċi jistgħu jgħinu lil raġel miżżewweġ?
20 Ċertament, jekk raġel miżżewweġ japplika l-pariri tat-testi li ġejjin, iż-żwieġ tiegħu se jkollu bażi aħjar għal suċċess:
“Intom l-irġiel miżżewġin, komplu għammru bl-istess manjiera magħhom skond il-għarfien, billi tagħtuhom unur bħal li kieku lil reċipjent iktar dgħajjef, il-femminili, ladarba intom ukoll werrieta magħhom tal-favur mhux mistħoqq tal-ħajja, sabiex it-talb tagħkom ma jkunx imtellef.”—1 Pietru 3:7.
“Irġiel miżżewġin, komplu ħobbu lin-nisa tagħkom, sewwa sew bħalma l-Kristu wkoll ħabb lill-kongregazzjoni u ta lilu nnifsu għaliha. B’dan il-mod l-irġiel miżżewġin għandhom iħobbu lin-nisa tagħhom bħall-iġsma tagħhom stess. Dak li jħobb lil martu jħobb lilu nnifsu.”—Efesin 5:25, 28.
“[Żewġha] jqum, u jfaħħarha. Hemm ħafna wlied bniet li wrew kapaċità, imma int—int tlajt fuqhom ilkoll.”—Proverbji 31:28, 29.
“Jistaʼ raġel jimxi fuq il-ġamar u saqajh infushom ma jkunux mismutin? Bl-istess mod għal kulmin qiegħed ikollu relazzjonijiet mal-mara taʼ sieħbu, ebda wieħed li qiegħed imissha ma se jibqaʼ mhux ikkastigat. Kulmin qiegħed jikkommetti adulterju . . . qiegħed iġib lil ruħu għal rovina.”—Proverbji 6:28, 29, 32.
21. Liema pariri Bibliċi jistgħu jgħinu lil mara miżżewġa?
21 Jekk mara miżżewġa tagħti kas tat-tagħlim Bibliku li ġej, dan se jikkontribwixxi biex iż-żwieġ tagħha jibqaʼ:
“Intom in-nisa miżżewġin, kunu sottomessi lejn żwieġkom stess, sabiex, jekk xi wħud m’humiex ubbidjenti lejn il-kelma, jistgħu jintrebħu mingħajr kelma permezz tal-kondotta tan-nisa tagħhom, għaliex ikunu raw b’għajnejhom il-kondotta safja tagħkom flimkien maʼ rispett profond [u] l-ispirtu kwiet u kalm [tagħkom].”—1 Pietru 3:1-4.
“Ħalli r-raġel jagħti lill-mara tiegħu dak li hu tagħha [sesswalment]; imma ħalli l-mara tagħmel l-istess mar-raġel tagħha. . . . Toqogħdux iċċaħħdu lil xulxin minnu, ħlief bi qbil bejn it-tnejn għal żmien maħtur.”—1 Korintin 7:3-5.
22. (a) Liema fatturi oħrajn jistgħu jeffettwaw lil żwieġ għat-tajjeb? (b) Jehovah kif iħares lejn id-divorzju?
22 Il-Bibbja turi wkoll li l-imħabba, il-qalb tajba, il-mogħdrija, il-paċenzja, li tifhem, li tinkuraġġixxi, u li tfaħħar huma aspetti essenzjali oħrajn tal-ġawhra taż-żwieġ. Żwieġ mingħajrhom hu bħal pjanta mingħajr dawl tax-xemx u mingħajr ilma—bil-mod biex tiffjorixxi. Għalhekk ejjew inħallu l-forza li qiegħda tħaddem lill-imħuħ tagħna tqanqalna biex ninkuraġġixxu u niffriskaw lil xulxin fiż-żwieġ tagħna. Ftakar li Jehovah ‘jobgħod l-iddivorzjar.’ Jekk l-imħabba Kristjana qiegħda tiġi pprattikata, m’għandux ikun hemm lok għall-adulterju u għall-falliment taż-żwieġ. Għala? Għaliex “l-imħabba ma tfalli qatt.”—Malakija 2:16; 1 Korintin 13:4-8; Efesin 5:3-5.
Tistaʼ Tispjega?
◻ X’inhu fundamentali għal żwieġ hieni?
◻ Il-forza li qiegħda tħaddem il-moħħ kif tistaʼ teffettwa liż-żwieġ?
◻ X’nistgħu nagħmlu biex insaħħu l-forza li qiegħda tħaddem lil moħħna?
◻ Ġużeppi u David kif aġixxew differenti meta ġew ittantati?
◻ Liema pariri Bibliċi se jgħinu lill-irġiel u n-nisa miżżewġin biex isaħħu r-rabta taż-żwieġ?
[Stampi f’paġna 13]
Ingħixu aħna b’livelli doppji—qalbna tajba fil-kongregazzjoni u ħorox fid-dar?