Kif Nistaʼ Ngħin lil Uliedi Jiksbu Edukazzjoni Vera?

L-​EDUKAZZJONI taʼ tifel, jew tifla, tistaʼ titqabbel maʼ vjaġġ eċċitanti u taʼ sfida. Huwa vjaġġ li int u wliedek tagħmlu flimkien. Int tagħtihom l-​inkuraġġiment u bi mħabba tagħtihom il-​gwida, billi tgħinhom jagħmlu progress fit-​triq tal-​ħajja. Għandhom ħafna x’jitgħallmu!

Sabiex verament jirnexxu u jkunu ferħanin fil-​ħajja, it-​tfal għandhom jiżviluppaw valuri morali u spiritwali, billi jitgħallmu jagħrfu t-​tajjeb mill-​ħażin. Jekk huma jsiru jafu u jħobbu lil Ġeħova, l-​edukazzjoni tagħhom se tkun taʼ sodisfazzjon veru u l-​istruzzjoni li jirċievu se tkun dejjiema. Bħala ġenitur, int għandek irwol prinċipali f’dak li wliedek jitgħallmu u fil-​mod kif jistmaw u jifhmu dan it-​tagħlim.

F’dan il-​vjaġġ hemm sfidi li l-​ġenituri jridu jegħlbu. It-​tfal jinfluwenzaw ruħhom malajr u jistgħu jitgħallmu ħafna affarijiet li m’humiex siewja mill-​ambjent taʼ barra ċ-​ċirku tal-​familja. Aħna ngħixu f’dinja maħkuma minn Satana x-​Xitan. (1 Ġwanni 5:​19) Hu interessat fl-​edukazzjoni taʼ wliedek, imma għal raġunijiet kompletament differenti. Satana huwa għalliem tas-​sengħa u għandu ħafna esperjenza​—imma huwa wkoll għalliem mill-​agħar. Għalkemm jagħmilha taʼ “anġlu tad-​dawl,” l-​għarfien li hu joffri huwa qarrieqi u kontra l-​Kelma u r-​rieda taʼ Ġeħova. (2 Korintin 4:4; 11:14; Ġeremija 8:9) Kemm ix-​Xitan u kemm id-​demonji tiegħu għandhom sengħa kbira f’li jqarrqu, f’li jippromwovu l-​egoiżmu, id-​diżonestà, u l-​morali mħassrin.​—1 Timotju 4:1.

X’tistaʼ tagħmel biex tipproteġi lil uliedek milli jiġu żvijati? Kif tistaʼ tgħinhom iħaddnu dak li huwa veru u taʼ siwi? Pass importanti hu li teżamina sew lilek innifsek. Trid tagħti eżempju tajjeb. Huwa vitali wkoll li taċċetta r-​responsabbiltà tiegħek li tħarreġ lil uliedek u tqattaʼ l-​ħin meħtieġ biex tagħmel dan. Madankollu, qabel ma nikkunsidraw dawn il-​punti ejja niskopru x’inhu l-​pedament għal edukazzjoni siewja.

Il-​Pedament għal Edukazzjoni Vera

Nistgħu nitgħallmu mis-​Sultan Salamun taʼ Iżrael, wieħed mill-​iktar irġiel għorrief li qatt għexu. Il-​Bibbja tgħidilna: “Alla ta għerf lil Salamun u dehen kbir ħafna, u moħħ bla qjies bħar-​ramel f’xatt il-​baħar. U l-​għerf taʼ Salamun kien akbar mill-​għerf tan-​nies kollha tal-​Lvant u mill-​għerf kollu taʼ l-​Eġittu.” Salamun “qabbel tlett elef proverbju, u l-​għana tiegħu kien ilaħħaq elf għanja u ħamsa.” Hu kellu għarfien kbir dwar il-​pjanti u l-​ħajja taʼ l-​annimali. (1 Slaten 5:​9-​14 [4:​29-​34, NW]) Is-​Sultan Salamun kien ukoll jieħu ħsieb il-​proġetti taʼ bini f’Iżrael, inkluż il-​bini tat-​tempju grandjuż taʼ Ġeħova f’Ġerusalemm.

Il-kitbiet taʼ Salamun, bħal dawk li jinsabu fil-​ktieb taʼ Koħèlet, juru li hu kellu fehma profonda tan-​natura tal-​bniedem. Hu ġie ispirat minn Alla biex jenfasizza l-​pedament taʼ l-​edukazzjoni vera. Salamun qal: “Il-​biżaʼ tal-​Mulej hu l-​bidu taʼ l-​għerf.” Is-​sultan għaref stqarr ukoll: “Il-​biżaʼ tal-​Mulej hu l-​bidu taʼ l-​għerf, u li tagħraf lill-​Qaddis hu d-​dehen.”​—Proverbji 1:7; 9:​10.

Jekk għandna l-​biżaʼ t’Alla, aħna għandna rispett riverenzjali lejh u noqogħdu attenti li ma nagħmlux xi ħaġa li ma togħġbux. Aħna nagħrfu li hu l-​Wieħed Suprem u li aħna rridu nagħtu kont lilu. Dawk li ma jagħtux kas tal-​wieħed li ħajjitna tiddependi minnu jistgħu jitqiesu bħala għorrief mill-​bnedmin, imma għerf bħal dan huwa “bluha għal Alla.” (1 Korintin 3:​19) Uliedek għandhom bżonn edukazzjoni li hija bbażata fuq “l-​għerf li ġej minn fuq.”​—Ġakbu 3:​15, 17.

Il-biżaʼ li ma nogħġbux lil Ġeħova huwa relatat mill-​qrib maʼ l-​imħabba għalih. Ġeħova jixtieq li l-​qaddejja tiegħu jibżgħu minnu u jħobbuh. Mosè qal: “Iżrael, x’inhu jitlob Alla minnek, jekk mhux li tibżaʼ mill-​Mulej, Alla tiegħek; li timxi fi triqatu kollha; li tħobbu u li sservi lill-​Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha u b’ruħek kollha; li tħares il-​kmandamenti tal-​Mulej u l-​liġijiet tiegħu, li jien illum qiegħed nordnalek għall-​ġid tiegħek.”​—Dewteronomju 10:​12, 13.

Jekk innaqqxu f’uliedna l-​biżaʼ riverenzjali taʼ Ġeħova, aħna nkunu qed inqiegħdu l-​pedament għal edukazzjoni li se tagħmel lil uliedna verament għorrief. Hekk kif huma jibnu fuq dan il-​pedament, l-​apprezzament tagħhom għall-​Ħallieq tagħhom, is-​Sors taʼ l-​għerf veru kollu, se jikber. Dan se jgħin lil uliedna biex ikollhom fehma bilanċjata lejn dak li qed jitgħallmu, u biex ma jaslux għal konklużjonijiet ħżiena. Huma se jiżviluppaw l-​abbiltà li “jagħrfu jagħżlu kemm it-​tajjeb u kemm il-​ħażin.” (Ebrej 5:​14) Pedament bħal dan se jgħinhom ukoll biex jibqgħu umli u biex ma jagħmlux dak li hu ħażin.​—Proverbji 8:​13; 16:6.

Uliedek Qed Jinnotawk!

Però, kif nistgħu ngħinu lil uliedna jħobbu lil Ġeħova u jibżgħu minnu? It-​tweġiba għal din il-​mistoqsija tinsab fil-​Liġi li Ġeħova ta lill-​poplu taʼ Iżrael permezz tal-​profeta Mosè. Lill-​ġenituri Iżraelin intqalilhom: “Ħobb, mela, lill-​Mulej, Alla tiegħek, b’qalbek kollha, b’ruħek kollha u b’saħħtek kollha. Żomm f’qalbek dan il-​kliem u dawn il-​kmandamenti li qiegħed nagħtik illum. Tennihom lil uliedek, u tkellem fuqhom meta tkun f’darek, u meta tkun miexi fit-​triq, u meta timtedd, u meta tqum.”​—Dewteronomju 6:​5-7.

Dawn il-​versi jgħallmu lill-​ġenituri lezzjonijiet importanti. Waħda minnhom hija din: Bħala ġenitur, għandek tagħti eżempju tajjeb. Sabiex tgħallem lil uliedek iħobbu lil Ġeħova, int stess għandek tħobb lil Alla, u kliemu għandu jkun miktub f’qalbek. Dan għala huwa daqstant importanti? Għaliex int l-​għalliem prinċipali taʼ wliedek. Dak li jitgħallmu mill-​eżempju tiegħek se jkollu effett profond fuqhom. U xejn ma jkollu influwenza akbar fuq il-​ħajja tat-​tfal mill-​eżempju tal-​ġenituri.

Ix-xewqat, il-​prinċipji, il-​valuri, u l-​interessi tiegħek jidhru mhux biss f’dak li tgħid imma wkoll f’dak li tagħmel. (Rumani 2:​21, 22) Miċ-​ċokon, it-​tfal jitgħallmu billi josservaw bir-​reqqa lill-​ġenituri tagħhom. It-​tfal jagħrfu x’inhu importanti għall-​ġenituri tagħhom, u dawn huma l-​affarijiet li spiss isiru importanti għaż-​żgħar. Jekk int verament tħobb lil Ġeħova, it-​tfal tiegħek se jagħrfuh dan. Per eżempju, se jaraw li l-​qari tal-​Bibbja u l-​istudju huma importanti għalik. Huma se jirrealizzaw li int tpoġġi l-​interessi tas-​Saltna l-​ewwel f’ħajtek. (Mattew 6:​33) L-​attendenza regulari tiegħek għal-​laqgħat Kristjani u l-​parteċipazzjoni fix-​xogħol taʼ l-​ippridkar tas-​Saltna se juruhom li s-​servizz sagru lil Ġeħova huwa l-​iktar ħaġa importanti għalik.​—Mattew 28:​19, 20; Ebrej 10:​24, 25.

Erfaʼ r-​Responsabbiltà Tiegħek

Lezzjoni oħra li l-​ġenituri jistgħu jitgħallmu minn Dewteronomju 6:​5-7 hija din: Int għandek ir-​responsabbiltà li tħarreġ lil uliedek. Fost il-​poplu taʼ Ġeħova fi żmien il-​qedem, il-​ġenituri ħadu ħsieb l-​edukazzjoni taʼ wliedhom. Fost il-​Kristjani taʼ l-​ewwel seklu, il-​ġenituri baqaʼ jkollhom irwol vitali fl-​edukazzjoni taʼ wliedhom. (2 Timotju 1:5; 3:​14, 15) F’ittra lill-​Kristjani sħabu, l-​appostlu Pawlu indika li l-​missirijiet b’mod partikulari kellhom ‘jibqgħu jrabbu [lil uliedhom] fid-​dixxiplina u l-​gwida mentali taʼ Ġeħova.’​—Efesin 6:4.

Taħt pressjoni minħabba l-​bżonnijiet tal-​ħajja, ix-​xogħol, u l-​attivitajiet oħrajn li jirrikjedu l-​ħin u l-​enerġija tagħhom, il-​ġenituri jistgħu jitħajru jħallu l-​edukazzjoni taʼ wliedhom f’idejn ħaddieħor, bħall-​għalliema taʼ l-​iskola u nies professjonali li xogħolhom hu li jieħdu ħsieb it-​tfal. Madankollu, ħadd ma jistaʼ jieħu post ġenitur li jħobb u li juri interess. Qatt taħseb li l-​importanza u l-​influwenza tiegħek m’humiex taʼ valur. Jekk għandek bżonn l-​għajnuna, agħżilha bl-​għerf, imma qatt m’għandek twarrab id-​dmir sagru tiegħek.

Qattaʼ l-​Ħin fit-​Taħriġ taʼ Wliedek

Lezzjoni oħra li l-​ġenituri jitgħallmu minn Dewteronomju 6:​5-7 hija din: It-​taħriġ tat-​tfal jirrikjedi l-​ħin u l-​isforz. Il-​ġenituri Iżraelin kellhom itennu l-​verità t’Alla lil uliedhom. Il-​kelma Ebrajka oriġinali tradotta “tenna” tfisser “li tirripeti,” “li tgħid darba wara l-​oħra.” Dan kellu jsir matul il-​ġurnata, iva, minn fil-​għodu sa fil-​għaxija, “f’darek” u “fit-​triq.” Jirrikjedi ħin u sforz biex tgħallem lit-​tfal u biex issawwar l-​attitudni u l-​imġiba tagħhom b’mod li huma jogħġbu lil Alla.

Allura, x’tistaʼ tagħmel biex tgħin lil uliedek jiksbu edukazzjoni vera? Ħafna. Għallimhom iħobbu lil Ġeħova u jibżgħu minnu. Agħti eżempju tajjeb. Erfaʼ r-​responsabbiltà tiegħek biex tgħallem lil uliedek, u ħu l-​ħin meħtieġ biex tħarriġhom. Int m’intix perfett, u se tagħmel xi żbalji fl-​isforzi tiegħek biex tedukahom. Imma jekk sinċerament tistinka biex tagħmel ir-​rieda t’Alla, uliedek x’aktarx li se japprezzaw l-​isforzi tiegħek u jibbenefikaw minnhom. Proverbji 22:6 jgħid: “Ħarreġ tifel jimxi fit-​triq it-​tajba; ma joħroġx minnha lanqas meta jixjieħ.” L-​istess prinċipju japplika għall-​bniet.

L-edukazzjoni hija vjaġġ li jibqaʼ sejjer tul il-​ħajja kollha taʼ persuna. Jekk int u wliedek tħobbu lil Alla, huwa vjaġġ li se tkunu tistgħu tgawdu għal dejjem. Dan hu għaliex dejjem se jkun hemm iktar x’nitgħallmu dwar Ġeħova u dwar kif nistgħu nwettqu l-​iskop tiegħu.​—Koħèlet 3:​10, 11.

[Stampa f’paġna 15]

Taqraha int il-​Bibbja lil uliedek?

[Stampa f’paġna 16]

Ħu l-​ħin biex tgħallem lil uliedek dwar il-​Ħallieq