Twalililani Ukuwombela Yehova Ngati we Peter

1. Avyani vino Peter wacisile pano Yesu wapanzile icizungusyo?

WANDA wumwi e Peter wawomvile uwusiku wonsinye ukwasowa ukulema inswi nanti zimwi. Nomba ku cakuzungusya Yesu wizile amunena ukuti: “Sika uwato uleke wuye kunkolelo ukuzike, ngawewenye nawawuyo musumbile amakonde muvwime.” (Luk. 5:4) E Peter wavwilisile nga cakuti walinji nu kulema inswi, lelo wacisile vino Yesu wamunenile. Walile wasumbila, lizile alilema inswi izivule icakuti lyatalisile nu kulepuka. Pano e Peter na wano walinji nawo waweni icizungusyo cino Yesu wacisile wizile “awazunguka kutaluvile.” Acino wafukime nu kunena Yesu ukuti: “Funtuka pakwe nene, Mfumu! Amuno nemuwembu!” (Luk. 5:​6-9) Cino calenzile alande wo-o, apa mulandu wakulola ngati atafisilepo ukuwa ponga ne Yesu.

2. Amulandu ci wuno ukusambilila pe Peter kucindamizile?

² E Peter atawifile pano walanzile ukuti “nemuwembu.” Amuno amawaliko yakalanda ukuti walandanga nu kucita vino vyalenganga awalanguluka mukulecelezya. Uzye namwemwe avino mukayivwa ngati we Peter? Uzye kwawa umusango wuno mukalonda ukucimvya wo wamitamya pa mpindi intali? Nga akuno wawa lyo ukusambilila pe Peter kwandi kumyavwe nkaninye. Amuno acino calenzile Yehova alenge iviluwo vya kwe Peter vilembwe mu Baibolo. Vyalemvilwe pa kuti swensinye twasambililako. (2 Tim. 3:​16, 17) Fwandi ukusambilila pa viluwo vino Peter wacisile na vino wayivwanga kwandi kutwavwe ukulola ukuti e Yehova asikwenecela ukuti twacita ivintu ngati twapwililika. Akalonda tutwalilile ukwelezya na maka ukumuwombela ukwasowa ukunenuka asa mulandu na vino tukaluvyanya.

3. Amulandu ci wuno tutazipizile ukunenuka?

³ Amulandu ci wuno tutazipizile ukunenuka? Amuno pano tukuya tukwelezya ukucita cimwi apano tukaya tukumanyilako ivya kuwomba. Ku cakulolelako, nga cakuti wumwi akulonda ukusambilila ivya kulizya icete ivilimba, pa kapita imyaka imivule pa kuti ayize amanye icete cete. Pe yonsinye yo-o imyaka akaluvyanyako pano akusambilila lelo nga cakuti watwalilila ukwelezya, angasuka amanye. Nga wamanya ukulizya ivilimba na ponye mpindi zimwi angaluvyanyako mwe tumwi. Nanti ciwe wo-o, atanga aleke ukulizya. Akatwalilila vye ukuzifya muno mukulondekwa. Wonye avino cingawa na kwesweswe, manda yamwi tungalola ngati twacimvya umusango wumwi lelo ncepamwi tungiza tunyocezyepo na swinyanye. Tuzipizile vye ukutwalilila ukuzifya muno mukulondekwa. Swensinye tukalanda nu kucita vino tukakwiza mu kulanguluka mukulecelezya. Fwandi nga tutanenusile, e Yehova alitwavwa ukutwalilila ukuzifyako. (1 Pet. 5:10) Lekani nomba tusambilile pe vino Peter watwalilizile ukuwombela Yehova ukwasowa ukunenuka. Vino Yesu wamulanjizizye inkumbu asa mulandu na vino waluvyanyanga vingatwavwa ukutwalilila ukuwombela Yehova

AMAPAALO NA VINO WALUVINYE

4. Ukulingana ne Luka 5:​5-10, avyani vino Peter walanzile, swinya vino Yesu wamunenile vyamwavwizye wuli?

⁴ E Baibolo yitalanda umulandu wuno Peter wayinenezile ukuti “nemuwembu” nanti uluwembu luno wacisile. (Wazyani Luka 5:​5-10.) Afwile wacisile iviluwo ivikulu nkaninye. Nomba e Yesu waweni ukuti e Peter angatwalilila ukuwa ni cisinka. Lelo wamanyile ukuti walinji ni ntete pa mulandu wakuyilola ngati atafisilepo ukuwa nawe. Acino wamunenile mu cikuku ukuti “utize uwatina.” Vino Yesu wamunenile vyalenzile apiluke mwe vino welenganyanga. Mukupita kwa mpindi e Peter ne Andreya wizile awaleka umulimo wa kulema inswi nu kutalika ukuwomba ne Yesu umulimo wa kuwizya. Vino wapinguzilepo vyalenzile e Yehova awawapaala.—Mar. 1:​16-18.

5. Alongo ci luno Peter wakweti pa mulandu wakuleka ukuwa ni ntete nu kuzumila ukuwa umusambi wa kwe Yesu?

⁵ E Peter waweni ivya kuzungusya ivivule pano wizilewa amusambi wa kwe Yesu. Ku cakulolelako, waweni kuno Yesu wapozyanga awalwale, ukufumya iviwa mu wantu nu kuzyulupula awafwe.b (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42) Cinji acakuti waweni ni cilolwa cino calanjizyanga amaka yano e Yesu walinji nu kuwa nayo nga cakuti wawa Amfumu mu Wufumu wa kwe Leza. Co-o icilolwa camuwomizye nkaninye, icakuti atalinji nu kuciwililapo. (Mar. 9:​1-8; 2 Pet. 1:​16-18) E Peter wangekane ukuwa amusambi wa kwe Yesu, nge ataweni vino vya citisile. Fwandi ukwasowa nu kuvwilika, e Peter wivwile icete nkaninye wo-o vyo wacimvizye vyo vyalinji nu kulenga akane ukuwa nu longo lwa kulola vyonsinye vino twalandapo.

6. Uzye e Peter walecelezile ukucita iviwipe vino wacitanga? Londolani.

⁶ Asa mulandu na vino Peter waweni nu kwivwa, wacisile na vinjinye vino vyalenzile awayivwa uwuwi. Lekani tulandeko pe vimwi. Pano Yesu walondololanga vino walinji nu kumucuzya nu kumukoma pa kuficilisya vino Baibolo yalandizile lyankani, e Peter wanenile Yesu ukuti ivya musango wo-o vitalinji nu kumuciticila. (Mar. 8:​31-33) Swinya e Peter na watumwa wanji watalisile ukupanzinkana pe wino walinji we songo. (Mar. 9:​33, 34) Cinji acakuti uwusiku pano Yesu atani afwe, e Peter waputuzile umonsi wumwi ikutwi. (Yoha. 18:10) Uwanda uwuliwonganye, wakanile Yesu imiku yitatu pa mulandu wakutina awantu wano wamunenanga ukuti walinji we ciwuza wakwe. (Mar. 14:​66-72) Co-o calenzile e Peter alile nkaninye.—Mat. 26:75.

7. Amulimo ci wuno Yesu wapile Peter pano wazyulupusile?

⁷ E Yesu atasile awatumwa wakwe wano waluvyanyanga. Ku cakulolelako, pano wazyulupusile walanjizizye e Peter ukuti acili wamukunda. Wamupile umulimo wakucema ing’onzi zyakwe. (Yoha. 21:​15-17) E Peter na we atalemile na kwi sote, wazumizile paponye ukuwomba. Swinya apano walinji na pe wano watalicizile ukupakwa nu muzimu wutele mu Yerusalemu pa Pentekositi.

8. Acani cino Peter waluvinye pano walinji mu Antioki?

⁸ Na pano Peter wizilewa amwina Klistu umupakwe, kwalinji vimwi vino atacitanga icete. Ku cakulolelako mu 36 C.E, e Yehova watumile Peter ukuya kwe kornelio wino atalinji amu Yuda. Pe yo-o impindi apano Kornelio wizile apakwa nu muzimu wutele. Co-o calanjizizye ukuti e “Leza akalingania” swinya na wano asa wa Yuda nye wangawa awina Klistu. (Imili. 10:​34, 44, 45) Ukufuma paponye e Peter watalisile ukulya na wano watalinji awa Yuda, icintu cino atacitanga pa kutalika. (Gal. 2:12) Lelo nanti ciwe wo-o, awa Yuda wamwi wacilinji wakulola ngati watazipizile ukulya na wina Klistu wano watalinji awa Yuda. Pano wamwi pe wano walolanga wo-o wayile ku Antioki, e Peter walesile ukulya na wano watalinji awa Yuda, pa mulandu wakwivwa intete zya kuti wandi alumisye awina Klistu wawuye umwezo. Pano umutumwa Paulo waweni ukuti avino Peter akucita, wamulunjisile pa minso ya wantunye. (Gal. 2:​13, 14) Asa mulandu na vino vyacitisile, e Peter atanenusile. Acani cino camwavwizye ukutwalilila?

CINO CAMWAVWIZYE UKUTWALILILA

9. Uzye iwaliko lya kwe Yohani 6:​68, 69 likalanjizya wuli ukuti e Peter walinji ni cisinka kwe Yesu?

⁹ E Peter walinji ni cisinka atalesile icili consinye cilenge aleke ukukonka Yesu. Walanjizizye wo-o pano Yesu walanzile vimwi vino awasambi waposilwe ukwivwicisya. (Wazyani Yohani 6:​68, 69.) Awasambi wamwi walesile ukukonka Yesu ukwasowa nu kwivwicisya cino calenzile alande wowo. Lelo e Peter weni atalesile ukumukonka. Amuno wamanyile ukuti e Yesu awino walinji “namazwi yano yakapa uwumi wamuyayaya.”

10. Uzye Yesu walanjizizye wuli ukuti atalesile ukukunda Peter? (Lolani ni cikope.)

¹⁰ E Yesu atalesile ukukunda Peter. Ku cakulolelako, pa wanda wa kulecelezya uwusiku pano atani afwe, e Yesu wamanyile ukuti awasambi wakwe walinji nu kumukana. Lelo nanti ciwe wo-o, e Yesu wamanyile ukuti e Peter walinji nu kunyoka kwe weliwe nu kutwalilila ukumuwombela na swinya. (Luk. 22:​31, 32) Swinya wamanyile ukuti “umuzimu weni wukulonda, ukuwa umuwili weni watonta.” (Mar. 14:38) Ukumanya co-o icisinka kwalenzile e Yesu ukutwalilila ukumukunda nanti acakuti wamukanile. Cinji acakuti pano wazyulupusile walolesile na kwe Peter. (Mar. 16:7; Luk. 24:34; 1 Kor. 15:5) Teyelenganyani pe vino Peter wayivwile pa kulola Yesu nanti acakuti wayivwanga uwuwi pe vino wacisile.

11. Uzye Yesu wavwizye wuli e Peter ukumanya ukuti e Yehova walinji nu ku wamusakamala?

¹¹ E Yesu wacisile vino vyalenzile e Peter asinincizye ukuti e Yehova walinji nu ku wamusakamala. Pano wazyulupusile wavwizye e Peter na watumwa wanji ukulema inswi mu cizungusyo. (Yoha. 21:​4-6) Co-o icizungusyo calenzile e Peter asinincizye ukuti e Yehova angamupa vyonsinye vino vikulondekwa. Swinya cifwile cizusizye na watumwa wanji amazwi ya kwe Yesu aya kuti e Yehova akasakamala wonsinye wano “wakavwamba Uwufumu wakwe” inkolelo. (Mat. 6:33) Na co-o calenzile e Peter awike umulimo wakuwizya inkolelo mu wumi wakwe ukucila ukuwika amano ku kulema inswi. Cinji acakuti, pa Pentekositi mu 33 C.E., wawizizye mu kusipa, swinya awantu awavule wazumizile ukuteyelezya kwi lyasi lizima. (Imili. 2:​14, 37-41) Atapelezile vye pa-a, wavwizye na wina Samaria na wano watalinji awa Yuda ukusambilila pe Yesu nu kumukonka. (Imili. 8:​14-17; 10:​44-48) Ukwasowa nu kuvwilika, e Yehova awino wavwanga e Peter ukuleta awantu awalekana lekane mwiwungwe lyakwe.

VINO TUKUSAMBILILAKO

12. Uzye icakulolelako ca kwe Peter cingatwavwa wuli nga cakuti kuli umusango wumwi wuno wukatutalila ukuleka?

¹² E Yehova angatwavwa ukukana nenuka. Mpindi zimwi cisipepuka ukutwalilila ukuwombela Yehova maka maka nga kuli umusango wumwi wuno mwelezya pa mpindi ntali ukuwucimvya, lelo cikamitalila ukuwuleka. Manda yamwi tungalola ngati vyo sweswe tukaluvyanya vyakulisya ukucila vino calinji kwe Peter. Lelo e Yehova angatwavwa ukukana nenuka. (Amalu. 94:​17-19) Ku cakulolelako, umwanawitu wumwi wacitanga uwuzelele na wonsi wawuye pa myaka imivule pano atani asambilile icine. Nomba pano wasambilizile, wizile leka nu kutalika ukukonka amasundo ya mu Baibolo. Lelo nanti ciwe wo-o, mpindi zimwi walwisyanyanga nu kutalika ukuvwambisya ukucita iviwipe naswinya. Acani cino camwavwizye ukukana nenuka? Walondolozile ukuti: “e Yehova awino akatuwomya.” Walanzile nu kuti: “Nasambilila ukuti e Yehova nga watwavwa ukuwomvya umuzimu wakwe uwutele . . . , cawa acipepuke nkaninye ukutwalilila ukukonka amasundo yakwe. Akambomvya swinya asa mulandu wa kuti ntapwililika watwalilila ukumbomya.”

13. Ukulingana ni Imilimo 4:​13, 29, 31, tungakolanya wuli e Peter? (Lolani ni cikope.)

¹³ Ndi vino tusambilizile, kwalinji iviluwo ivivule vino Peter wacisile pa mulandu wa kutina awantu. Lelo ukupepa kwe Yehova ukuti awamwavwa akuno kwamwavwizye ukuwa umusipe. (Wazyani Imilimo 4:​13, 29, 31.) Nasweswenye tungaleka ukutina awantu. Lekani tulande pa mwanawitu uwacitici e Horst, wino wikalanga ku Germany pano kwalinji inkondo ya citiwili iya nsi yonsi. Pe yoyo impindi kwalinji isundo lya kuti pa kulamuka awantu walanda ukuti “Hitler wandi atupususye.” Nomba nanti acakuti e Horst wamanyile ukuti ukucita wo-o kwalinji akuwipe, mpindi zimwi nawenye walandanga pa mulandu wakutina wa kasukulu wawuye na wasambilizya. Awakwasi wakwe watamukalipizile pe vino wacitanga lelo wamupepezile kwe Yehova ukuti awamwavwa ukusipa. Mukupita kwa mpindi e Horst wizilewa umusipe pa mulandu wakwavwa kwa wakwasi nu kweyamila sana pe Yehova. Wizile alanda ukuti: “e Yehova asitela andecelezye.”c

14. Uzye wakacema wangavwa wuli wano watonsile?

¹⁴ E Yehova ne Yesu watalitela watulecelezye nanti ukututendwa. Pano Peter wakanile e Yesu, wizile apingula ukucita icintu cimwi icicindame nkaninye. Acani coconye? Uzye wapinguzile ukunenuka nanti ukutwalilila ukuwombela Yehova? Pano Yesu atani afwe, wapepezileko e Peter ukuti atiza anenuke. Swinya wanenile ne Peter pe lyo-o ipepo nu kumulanjizya kuno wamusuwizile ukuti ku nkolelo aliwakwavwa awina Klistu wawuye. (Luk. 22:​31, 32) E Peter afwile wawomelangako nga cakuti wizuka amazwi yano Yesu wamunenile. Nasweswenye nga cakuti tukulonda ukupingula pa cintu icicindame mu wumi, e Yehova angawomvya wakacema ku kutwavwa ukutwalilila ukuwa awa cisinka. (Efes. 4:​8, 11) Umwanawitu e Paul wino wawomba wu eluda pa myaka imivule akakwelezya ukucita wo-o. Akanena wano akulola ukuti watonsile ukwelenganya pe vino Yehova wawavwizye ukusambilila icine. Swinya akawanena ukuti e Yehova atalitela aleke ukuwakunda nanti ukuwatendwa. Namukulecelezya akawanena ukuti “Nalolapo awantu awavule wano watonsile lelo wano Yehova wavwa ukukana nenuka.”

15. Uzye icakulolelako ca kwe Peter ne Horst cikalanjizya wuli ukuti amazwi yano yawa pe Mateyu 6:33 aya cisinka?

¹⁵ E Yehova aliwatupa vyonsinye vino tukulondeka mu wumi nga cakuti tukukolezya uwufumu inkolelo, ngati awulyanye vino wacisile kwe Peter na watumwa wanji. (Mat. 6:33) Umwanawitu Horst wino tulanzilepo kaali, watalisile ukuwomba wupayiniya pa nsizi ya nkondo ya citi wili iyansi yonsi. Walinji amupina swinya atakweti ni ndalama zya ku yisakamalilamo pano akuwomba umulimo wa mpindi zyonsi. Wacisile wuli? Wasozilepo ukuwomba umulimo wakuwizya e sabata wensinye pano kangalila watandalizile iwungwe lyawo pa kuti ayelezye Yehova nga cakuti walinji nu kumusakamala. Pansilo ye sabata e kangalila wizile amupa e emvelupu ya ndalama, lelo atamunenile kuno zyafumile. Zyo-o indalama zyalinji nu kumwavwa ukuwomba wu payiniya pa myezi imivule. E Horst waweni ukuti yo-o ayili inzila yino Yehova wawomvizye pa kumulanjizya ukuti walinji nu kumusakamala. Acino wasozilepo ukuwika ivya wufumu inkolelo mu wumi wakwe wonsinye.—Mala. 3:10.

16. Amulandu ci wuno icakulolelako ca kwe Peter na vino walemvile vicindamizile kwe sweswe?

¹⁶ Ukwasowa nu kuvwilika, e Peter afwile wivwanga icete nkaninye wo-o vino Yesu ativwizile vino wamunenile ukuti atakamupalamile. Swinya e Yesu watwalilizile ukumusambilizya ukuwa uwa cisinka nu kuwa acakulolelako icizima ku wina Klistu wawuye. Cinji acakuti, kwe Peter tukasambililako ivintu ivivule. Swinya amasambililo yamwi tukayazana mu makalata yano walembezile amawungwe yakutalicilako, yano pe yo-o impindi yawa amabuku ya mu Baibolo. Mu cipande cino cikonsilepo, tulisambilila pe vimwi vino vyawa mwe ya-a ama kalata na vino tungaviwomvya pe yo-o impindi.