ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 25
YAA 96 Tu̱ʼun Ndióxi̱ ndáyáʼviníña
Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob tá kúma̱ní kuvira (táʼví 2)
“Iin tá iin na̱yóʼo nda̱kiʼinna bendición ña̱ xi̱niñúʼu taxira ndaʼa̱na” (GÉN. 49:28).
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱
Sakúaʼayó xa̱ʼa̱ profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob tá kúma̱níka kuvira xa̱ʼa̱ u̱na̱ na̱ se̱ʼera.
1. ¿Ndáaña sakúaʼayó nu̱ú artículo yóʼo?
NA̱ SE̱ʼE ta̱ Jacob nda̱takana nu̱ú yivána ña̱ xíniso̱ʼona ña̱ káʼa̱nra xíʼin iin tá iinna. Nu̱ú artículo ni̱ya̱ʼa xi̱toyó ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xíʼin se̱ʼera ta̱ Rubén, ta̱ Simeón, ta̱ Leví xíʼin ta̱ Judá, ta sana ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱yóʼo nda̱kanda̱ní-inina xíʼinña. Ta ¿ndáaña ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin inka na̱ ta̱a se̱ʼera? Ná kotoyó ndáaña sakúaʼayó xíʼin ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob ña̱ kundoʼo se̱ʼera ta̱ Zabulón, ta̱ Isacar, ta̱ Dan, ta̱ Gad, ta̱ Aser, ta̱ Neftalí, ta̱ José xíʼin ta̱ Benjamín.a
TA̱ ZABULÓN
2. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ ta̱ Zabulón, ta ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nuña? (Génesis 49:13; koto recuadro).
2 (Kaʼvi Génesis 49:13). Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra na̱ se̱ʼe ta̱ Zabulón xa̱a̱na koona chí yuʼú tá mar, ña̱ ndíkaa̱ chí norte nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ taxira ndaʼa̱na. Tá ni̱ya̱ʼa 200 ku̱i̱ya̱, na̱ tribu ta̱ Zabulón nda̱kiʼinna iin ñuʼú ña̱ ndíkaa̱ chí mar ña̱ Galilea ta saátu kítáʼan tá mar Mediterráneo xíʼinña. Ta̱ Moisés ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Kusi̱í-iniún Zabulón tá ná kitaún ku̱ʼún kachíñún” (Deut. 33:18). ¿Ndáaña xi̱kuni̱ra ka̱ʼa̱nra? Xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ndikaa̱ ñuʼúra yuʼú u̱vi̱ saá tá mar yóʼo, va̱ʼaníka xi̱kóra ña̱ʼa. Ni nda̱a̱ ndáaka xa̱ʼa̱ xi̱kuuña na̱ se̱ʼe ta̱ Zabulón xi̱kusi̱íva-inina.
3. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo ndakava-iniyó?
3 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Ni nda̱a̱ ndáaka nu̱ú ndóoyó xíʼin ki̱ʼva ña̱ íyoyó, íyova ña̱ táxi ña̱ sákusi̱í-iniyó. Ña̱ va̱ʼa kǒo ndakava-iniyó, ná kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó (Sal. 16:6; 24:5). Sava yichi̱ va̱ása kúsi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ xa̱a̱ kúúmiíyó saáchi ndákaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kǒo kúúmiíyó. Va̱ʼaka ná kusi̱í-iniyó xíʼin ña̱ʼa ña̱ kivi sakúsi̱í-iniyó (Gál. 6:4).
TA̱ ISACAR
4. ¿Ndáaña ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ ta̱ Isacar ta ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nuña? (Génesis 49:14, 15; koto recuadro).
4 (Kaʼvi Génesis 49:14, 15). Ta̱ Jacob va̱ʼaní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Isacar xa̱ʼa̱ ña̱ ndeéní xi̱kachíñura, saáchi ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ra ña̱ xi̱kachíñura nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé iin tí burro tí ve̱ení ndíso. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ koora nu̱ú iin ñuʼú ña̱ va̱ʼaní. Ta tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra ni̱xi̱nuvaña tá ni̱xa̱a̱ na̱ se̱ʼe ta̱ Isacar ña̱ ni̱xi̱yona nu̱ú ñuʼú ña̱ va̱ʼaní xi̱taxi ña̱ʼa ña̱ ni̱xi̱yo yatin yuʼú yu̱ta Jordán (Jos. 19:22). Sana na̱yóʼo xi̱kachíñunívana nu̱ú ñuʼúna, saátu xi̱chikaa̱na ndee̱ xíʼin inkana (1 Rey. 4:7, 17). Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ ku̱u, tá ndu̱kú ta̱ juez Barac xíʼin ñá profeta Débora ndee̱ ña̱ ku̱ʼu̱nna kanitáʼanna xíʼin ta̱ Sísara, siʼnaka na̱ tribu ta̱ Isacar kúú na̱ ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ chindeétáʼanna xíʼinna (Juec. 5:15).
5. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní chikaa̱yó ndee̱ ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová?
5 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Ndiʼi chiñu ña̱ xi̱keʼé na̱ tribu ta̱ Isacar xi̱ndayáʼviníña nu̱ú Jehová ta saátu ndáyáʼviní ndiʼi chiñu ña̱ kéʼé ndiʼi miíyó nu̱úra (Ecl. 2:24). Tá kúú, ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ na̱ hermano na̱ ndáa ña̱ congregación (1 Tim. 3:1). Na̱yóʼo kǒo xáʼa̱nna nu̱ú íyo ku̱a̱chi, soo chíkaa̱na ndee̱ ña̱ kundaana na̱ hermano ña̱ va̱ʼa kǒo kuxíkána nu̱ú Jehová (1 Cor. 5:1, 5; Jud. 17-23). Saátu chíkaa̱na ndee̱ ña̱ vií taxina discurso ña̱ chindeétáʼanna xíʼin na̱ congregación ta ndasandakúna inina (1 Tim. 5:17).
TA̱ DAN
6. ¿Ndáa chiñu nda̱kiʼin na̱ tribu ta̱ Dan? (Génesis 49:17, 18; koto recuadro).
6 (Kaʼvi Génesis 49:17, 18). Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra ta̱ Dan koora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ko̱o̱ saáchi kuchiñura kanitáʼanra xíʼin na̱ sáa̱-ini xíni miíra na̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo kúayi̱ tí xáʼa̱n nu̱ú ku̱a̱chi. Ña̱ xi̱kunira kachira kúú na̱ tribu yóʼo va̱ása yi̱ʼvína kanitáʼanna xíʼin na̱ sáa̱-ini xíni na̱ ñuu Israel. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra? Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n kíʼvi na̱ ñuu Israel nu̱ú ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ taxira ndaʼa̱na, na̱ tribu ta̱ Dan kúú na̱ ku̱a̱ʼa̱n chí sa̱tá ña̱ va̱ʼa kundaanana (Núm. 10:25). Savana, kǒo níxi̱kiʼinna kuenta xíʼin ña̱ xi̱keʼé na̱ tribu yóʼo, soo ña̱ xi̱keʼéna xi̱ndayáʼvinívaña.
7. Tá xa̱a̱ kéʼéyó iin chiñu nu̱ú Jehová, ¿ndáaña xíniñúʼu ndakaʼányó xa̱ʼa̱?
7 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Chiñu ña̱ kéʼéyó nu̱ú Jehová, savana kǒo kíʼinna kuenta xíʼinña, tá kúú, ña̱ ndayakunyó á ña̱ kíʼinyó kuenta xíʼin Salón ña̱ Reino, ña̱ kéʼéyó sava chiñu ti̱xin ña̱ asamblea á inkaka chiñu. Tá miíún xa̱a̱ kéʼún chiñu yóʼo, va̱ʼaní chiñu kéʼún. Soo va̱ása nandósoún ña̱ xíto Jehová ña̱ kéʼún ta̱ ndáyáʼviní ña̱ kéʼún xa̱ʼa̱ra. Ta ndáyáʼvikaña nu̱úra tá kúnda̱a̱-inira ña̱ kǒo kéʼúnña ña̱ ka̱ʼa̱n va̱ʼa inkana xa̱ʼún, chi kéʼúnña xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱níún xíniún miíra (Mat. 6:1-4).
TA̱ GAD
8. ¿Nda̱chun va̱ása ní ixayo̱ʼvi̱ña xíʼin na̱ ñuu na̱ xi̱saa̱-ini xi̱xini tribu ta̱ Gad ña̱ kanitáʼanna xíʼinna? (Génesis 49:19; koto recuadro).
8 (Kaʼvi Génesis 49:19). Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ iin tiʼvi na̱ kui̱ʼná kanitáʼanna xíʼin ta̱ Gad. Tá ni̱ya̱ʼa 200 ku̱i̱ya̱, na̱ tribu yóʼo nda̱kiʼinna ñuʼú ña̱ ndíkaa̱ chí este yuʼú yu̱ta ña̱ Jordán, nu̱ú ni̱xi̱yo ku̱a̱ʼá ñuu na̱ xi̱saa̱-ini xi̱xini miína. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo na̱ ñuu kán xi̱kunina kanitáʼanna xíʼinna ta va̱ása yo̱ʼvi̱ví ixaaña xíʼinna. Soo na̱ tribu kán xi̱kuni̱vana koona nu̱ú ñuʼú kán saáchi va̱ʼaní xi̱xiyo yukú nu̱úña ña̱ kuxu kití sa̱nána (Núm. 32:1, 5). Ndakúní ni̱xi̱yo-inina, soo xi̱kandíxana ña̱ mií Jehová chindeétáʼan xíʼinna ña̱ kanitáʼanna ta ndakiʼinna ñuʼú ña̱ ta̱xira ndaʼa̱na. Ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ chi̱ndaʼána na̱ soldado na̱ xi̱kuumiína chí inka táʼví yuʼú yu̱ta ña̱ Jordán ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin inka tribu ña̱ ndakiʼinna ñuʼú ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ taxira ndaʼa̱na (Núm. 32:16-19). Xi̱ndaa-inina ña̱ kunda̱a̱ Jehová ñá síʼina xíʼin se̱ʼena. Ta ta̱xira ku̱a̱ʼá bendición ndaʼa̱na xa̱ʼa̱ ña̱ ndakú ni̱xi̱yo-inina xíʼin xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱keʼéna (Jos. 22:1-4).
9. Tá kándíxayó Jehová, ¿ndáaña kúú ña̱ kivi keʼéyó?
9 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Xíniñúʼu kandíxayó Jehová ni nda̱a̱ ndáaka ña̱ ná ya̱ʼayó nu̱ú, ni yo̱ʼvi̱ní ná kooña (Sal. 37:3). Tiempo vitin ku̱a̱ʼání na̱ hermano sándakoona ña̱ʼa ña̱ kúúmiína ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanna xíʼin na̱ kéʼé veʼe nu̱ú ndásakáʼnuyó Ndióxi̱, ña̱ ku̱ʼu̱nna inka ñuu ña̱ natúʼunkana xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á ña̱ keʼéna inkaka chiñu ti̱xin ñuu Jehová. ¿Nda̱chun kéʼénaña? Saáchi kándíxana ña̱ ndiʼi tiempo kundaa Jehová miína (Sal. 23:1).
TA̱ ASER
10. ¿Ndáaña va̱ása va̱ʼa ke̱ʼé na̱ tribu ta̱ Aser? (Génesis 49:20; koto recuadro).
10 (Kaʼvi Génesis 49:20). Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra na̱ tribu ta̱ Aser kuumiínína ña̱ʼa, ta saá ni̱xi̱yovaña. Ñuʼú ña̱ nda̱kiʼin na̱yóʼo va̱ʼatu ña̱ʼa xi̱kana nu̱úña ña̱ ni̱xi̱yo chí ñuu Israel (Deut. 33:24). Ñuʼú ña̱ xi̱kuumiína ni̱xi̱yoña nu̱ú xi̱ndikaa̱ mar Mediterráneo ta kán xi̱ndikaa̱ ñuu fenicia ña̱ ndíkaa̱ chí Sidón, ta ñuu yóʼo xi̱ndikaa̱ iin puerto ña̱ xi̱ndayáʼviní. Soo na̱ tribu ta̱ Aser va̱ása va̱ʼa níkeʼéna chi kǒo ní távána na̱ ñuu Canaán saáchi ki̱xáʼana kéʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa táʼan ña̱ xi̱keʼé na̱kán (Juec. 1:31, 32). Xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuumiína ña̱ ku̱i̱ká kǒo níkusi̱íka-inina kachíñuna nu̱ú Jehová. Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ juez Barac xíʼinna ña̱ ku̱ʼu̱nna kanitáʼanna xíʼin na̱ soldado ñuu Canaán, na̱ tribu ta̱ Aser kǒo níxiinna ku̱ʼu̱nna. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kǒo níxinina milagro ña̱ ke̱ʼé Jehová tá chindeétáʼanra xíʼin na̱ ñuura nu̱ú xi̱ndikaa̱ ti̱kui̱í chí Meguidó (Juec. 5:19-21). Ku̱kaʼanní nu̱úna tá xi̱ta ta̱ Barac xíʼin ñá Débora yaa ña̱ kuchiñuna, ta táʼví ña̱yóʼo káchiña: “Na̱ tribu ta̱ Aser nda̱kundoona yuʼú tá mar ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa níkeʼéna” (Juec. 5:17).
11. ¿Nda̱chun kǒo kúni̱yó kuumiíyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa?
11 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó sakúsi̱íyó-ini Jehová kǒo kéʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ñuyǐví yóʼo, saáchi na̱yóʼo ndákanixi̱nína ña̱ vií kundoona xíʼin ña̱ kuumiína ku̱a̱ʼá xu̱ʼún kúú ña̱ ndáyáʼviníka nu̱úna (Prov. 18:11). Ná va̱ása kundi̱ʼi̱ní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kuumiíyó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa (Ecl. 7:12; Heb. 13:5). Ta ni kǒo kúni̱yó kuniñúʼuyó ku̱a̱ʼá tiempoyó ña̱ kuumiíyó ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ta sandákooyó ña̱ kachíñuyó nu̱ú Jehová. Saáchi kúni̱yó ku̱a̱ʼáka chiñu keʼéyó nu̱ú Jehová chi kúnda̱a̱-iniyó ña̱ chí nu̱únínu taxira ña̱ vií kundooyó ta ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa va̱ʼa taxira ndaʼa̱yó (Sal. 4:8).
TA̱ NEFTALÍ
12. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ ta̱ Neftalí? (Génesis 49:21; koto recuadro).
12 (Kaʼvi Génesis 49:21). Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra, ta̱ Neftalí liviní tu̱ʼun ka̱ʼa̱nra. Ta ña̱yóʼo ni̱xi̱nuña xíʼin ki̱ʼva ña̱ sa̱náʼa̱ ta̱ Jesús saáchi viíní sa̱náʼa̱ra (Juan 7:46). Ku̱a̱ʼání tiempo xi̱ndikaa̱ra chí ñuu ña̱ Capernaúm ña̱ xi̱kuu ñuʼú ta̱ Neftalí, xa̱ʼa̱ ña̱kán Biblia káʼa̱nña ña̱ “kúúña ñuura” (Mat. 4:13; 9:1). Ta̱ Isaías ni̱ka̱ʼa̱nra ta̱ Jesús xa̱a̱ra koora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ñuʼu̱ ña̱ sándaye̱ʼe̱ nu̱ú na̱ ñuu ta̱ Zabulón xíʼi ta̱ Neftalí (Is. 9:1, 2). Ta̱ Jesús xi̱kuura “ñuʼu̱ mií ña̱ ndixa ña̱ sándaye̱ʼe̱ nu̱ú ndiʼi na̱ yiví” xíʼin ki̱ʼva ña̱ sa̱náʼa̱ra (Juan 1:9).
13. Tá kúni̱yó sakúsi̱íyó-ini Jehová, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó?
13 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Nu̱ú Jehová ndáyáʼviní ña̱ káʼa̱nyó ta ndáa ki̱ʼva káʼa̱nyóña. Tá kúni̱yó sakúsi̱íyó-inira xíniñúʼu vií ka̱ʼa̱nyó. ¿Ndáa ki̱ʼva keʼéyó ña̱yóʼo? Ndiʼi tiempo ná ka̱ʼa̱nyó ña̱ nda̱a̱ (Sal. 15:1, 2). Ná ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun ña̱ chikaa̱ ndee̱ xíʼin inkana ta ka̱ʼa̱nyó tu̱ʼun va̱ʼa xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ kéʼéna ta ná va̱ása ka̱ʼa̱n ndaayó xa̱ʼa̱na (Efes. 4:29). Ta saátu kivi chinúuyó meta nu̱úyó ña̱ vií kixáʼayó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví ta saá kivi kixáʼayó ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ xíʼinna.
TA̱ JOSÉ
14. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nu profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ ta̱ José? (Génesis 49:22, 26; koto recuadro).
14 (Kaʼvi Génesis 49:22, 26). Ta̱ Jacob ni̱kusi̱íní-inira xa̱ʼa̱ ta̱ José, saáchi mií Jehová “nda̱kaxin ta̱yóʼo nu̱ú na̱ ñanira”. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ta̱ José íyora nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ndaʼa̱ yitu̱n tú sa̱kán kána. Ta̱ Jacob xi̱kuura yitu̱n yóʼo ta ndaʼa̱nú ña̱ va̱xi kána xi̱kuu ta̱ José. Ta̱ José xi̱kuura se̱ʼe nu̱ú ñá Raquel, ñá síʼi ta̱ Jacob ñá xi̱kuni̱níra. Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nra ta̱ José ndakiʼinra ñuʼú ña̱ xi̱xiniñúʼu ndakiʼin ta̱ Rubén, ta̱ xi̱kuu se̱ʼe nu̱ú ñá Lea, inka ñá xi̱kuu ñá síʼi ta̱ Jacob (Gén. 48:5, 6; 1 Crón. 5:1, 2). Táʼví ña̱ profecía yóʼo ni̱xi̱nuña tá u̱vi̱ se̱ʼe ta̱ José, ta̱ Efraín xíʼin ta̱ Manasés, ni̱xa̱a̱na ndu̱una u̱vi̱ tribu ta iin tá iin na̱yóʼo nda̱kiʼinna ñuʼú (Gén. 49:25; Jos. 14:4).
15. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ José tá ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo?
15 Ta̱ Jacob ni̱ka̱ʼa̱nkara xa̱ʼa̱ ta̱ José, “na̱ níʼi kuxu̱n [...] sa̱kánana flecha sa̱tára ta kǒo nísandákoona ña̱ sa̱a̱-inina kuninara” (Gén. 49:23). Na̱yóʼo xi̱kuu na̱ ñanira, saáchi ni̱xi̱yo iin tiempo ña̱ ni̱sa̱a̱ní-inina xi̱ninara ta i̱xandi̱va̱ʼanína xíʼinra. Soo ta̱ José kǒo nísa̱a̱ra xíʼin na̱kán ni xíʼin Jehová nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob: “Ndakúní ni̱xi̱yo kuxu̱n ta̱yóʼo, ta saátu ndakúní ni̱xi̱yo ndaʼa̱ra ta kamaní ni̱xi̱yoña” (Gén. 49:24). Tá ni̱ya̱ʼa ta̱ José nu̱ú tu̱ndóʼo xi̱ndaa-inira Jehová. Va̱ása ní ixakáʼnu kuití inira xa̱ʼa̱ na̱ ñanira chi saátu viíní ke̱ʼéra xíʼinna (Gén. 47:11, 12). Ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú tu̱ndóʼo va̱ʼaníka na̱ yiví ni̱xa̱a̱ra ndu̱ura (Sal. 105:17-19). Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo Jehová xi̱niñúʼurara ña̱ ke̱ʼéra ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní.
16. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ ta̱ José tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo?
16 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Ná kǒo kuxíkáyó nu̱ú Jehová tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ni nu̱ú na̱ hermanoyó. Ná ndakaʼányó Jehová táxivara ña̱ yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ta saá na̱ʼa̱yó ña̱ ndixa kándíxayóra ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ viíka xa̱a̱yó ndasakáʼnuyóra (Heb. 12:7). Ta saátu chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ʼaka koo iniyó ta ixakáʼnu-iniyó xa̱ʼa̱ inkana (Heb. 12:11). Tá ná kundeé-iniyó, mií Jehová taxira ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱yó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼéra xíʼin ta̱ José.
TA̱ BENJAMÍN
17. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xa̱ʼa̱ ta̱ Benjamín? (Génesis 49:27; koto recuadro).
17 (Kaʼvi Génesis 49:27). Ta̱ Jacob siʼna ni̱ka̱ʼa̱nra na̱ tribu ta̱ Benjamín va̱ʼaní kanitáʼanna nda̱a̱ táki̱ʼva íyo tí lobo (Juec. 20:15, 16; 1 Crón. 12:2). Ta ni̱ka̱ʼa̱nra tu̱ʼun yóʼo “tá xi̱ta̱a̱n” xíʼin “tá xi̱ku̱aá”. Tá ni̱ka̱ʼa̱nra tu̱ʼun “tá xi̱ta̱a̱n”, ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ rey ta̱ siʼna kixáʼa kaʼndachíñu ñuu Israel ta ta̱yóʼo xi̱kuu ta̱ Saúl, ta̱ ki̱xi ti̱xin tribu ta̱ Benjamín chi ndakú ni̱xi̱yo-inira ña̱ ka̱nitáʼanra xíʼin na̱ filisteo (1 Sam. 9:15-17, 21). Ta tá ni̱ka̱ʼa̱nra “tá xi̱ku̱aá”, tá ni̱ya̱ʼa ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱ tá kǒoka na̱ rey níxi̱yo ñuu Israel ñá reina Ester xíʼin ta̱ Mardoqueo na̱ ki̱xi ti̱xin tribu ta̱ Benjamín, sa̱kákuna na̱ ñuu Israel (Est. 2:5-7; 8:3; 10:3).
18. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱ tribu ta̱ Benjamín?
18 ¿Ndáaña sákuaʼayó? Sana ni̱kusi̱íní-ini na̱ tribu ta̱ Benjamín tá ni̱xa̱a̱ ta̱ Saúl nduura rey, ta saá ni̱xi̱nu profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob. Tá ni̱xa̱a̱ ta̱ David ndu̱ura rey i̱xaa Jehová, ta̱ kee ti̱xin tribu ta̱ Judá, na̱ tribu ta̱ Benjamín chi̱ndeétáʼanvana xíʼin ta̱yóʼo tá ni̱ya̱ʼa tiempo (2 Sam. 3:17-19). Tá ni̱ya̱ʼa ku̱a̱ʼá ku̱i̱ya̱, iinka tribu kǒo níxiinkana nda̱kú koo-inina xíʼin ta̱ David soo na̱ tribu ta̱ Benjamín nda̱kúva ni̱xi̱yo-inina xíʼinra saáchi mií Jehová nda̱kaxin ta̱yóʼo (1 Rey. 11:31, 32; 12:19, 21). Tiempo vitin, Ndióxi̱ nda̱kaxinra na̱ ta̱a na̱ kuniʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuura. Ná keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé na̱ tribu ta̱ Benjamín, ná kandíxayó ña̱ káʼa̱nna xíʼinyó ta nda̱kú ná koo-iniyó xíʼinna (1 Tes. 5:12).
19. ¿Ndáaña sa̱kúaʼayó xíʼin profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob tá kúma̱níka kuvira?
19 Ku̱a̱ʼání ña̱ sa̱kúaʼayó xíʼin profecía ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob tá kúma̱níka kuvira. Ña̱ ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta ndáa ki̱ʼva ni̱xi̱nuña, chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxakayó ña̱ xi̱nu ndiʼi ña̱ káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ ña̱ koo chí nu̱únínu. Ña̱ ndakaʼányó xa̱ʼa̱ bendición ña̱ nda̱kiʼin na̱ se̱ʼe ta̱ Jacob chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kunda̱a̱-iniyó ndáaña xíniñúʼu keʼéyó ña̱ va̱ʼa kusi̱í-ini Jehová xíʼinyó.
YAA 128 Ndakúní ná koo iniyó nda̱a̱ nu̱ú ndíʼi
a Tá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jacob xíʼin na̱ ku̱mí se̱ʼera, siʼna xíʼin ta̱ Rubén ta̱ xa̱a̱ chée ni̱ka̱ʼa̱nra, ta saátu xíʼin ta̱ Simeón, ta̱ Leví xíʼin ta̱ Judá ta̱ loʼo va̱ʼaka. Soo kǒo níkeʼékara ña̱ yóʼo xíʼin na̱ sava se̱ʼera.