Segundo ña̱ Samuel
13 Ta̱ Absalón se̱ʼe ta̱ David xi̱kuumiíra iin ku̱ʼvara ñá xi̱naní Tamar ta ñáyóʼo liviní ni̱xi̱yoñá. Ta inka se̱ʼe ta̱ David ta̱ xi̱naní Amnón ki̱xáʼara kútóora xínira ñáyóʼo. 2 Ta xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ní ta̱ Amnón ku̱ʼvara ñá Tamar xi̱ndi̱ʼi̱ní-inira ta nda̱a̱ ki̱xáʼa ndeéndóʼora. Saáchi ñáyóʼo nda̱a̱ ni iin yichi̱ ta̱ʼán ku̱su̱nñá xíʼin nda̱a̱ ni iin ta̱a, ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ta̱ Amnón nda̱kanixi̱níra ña̱ kǒo kivi keʼéra nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa xíʼinñá. 3 Soo ta̱ Amnón ni̱xi̱yo iin migora ta̱ xi̱naní Jehonadab se̱ʼe ta̱ Simeá,* ñani ta̱ David. Ta ta̱ Jehonadab yóʼo iin ta̱a ta̱ ndíchiní ni̱xi̱yora. 4 Ta ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrara: “¿Nda̱chun yóʼó ta̱ kúú se̱ʼe ta̱ rey kúsuchíní-iniún ndiʼi xi̱ta̱a̱n? Natúʼun xíʼi̱n ndáaña ndóʼún”. Ta ta̱ Amnón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Saáchi kútóoníi̱ xínii̱ ñá Tamar ku̱ʼva ñanii̱ ta̱ Absalón”. 5 Ta ta̱ Jehonadab ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kandúʼú* nu̱ú xi̱to ta keʼún nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ndeéndóʼo. Ta tá ná kixi yiváún kotora yóʼó, saá ka̱ʼún xíʼinra: ‘Ixaún ña̱ ma̱ní, taxiún ña̱ ná kixi ku̱ʼvai̱ ñá Tamar nu̱úi̱ ta ná kixi ña̱ʼa xíʼinñá kuxui̱. Tá ná kunii̱ ña̱ kéʼéñá ña̱ʼa ña̱ xíxi na̱ ndeéndóʼo ta taxiñá ña̱yóʼo ndaʼíi̱, kuxuvai̱ña’”.
6 Ña̱kán ta̱ Amnón nda̱kandúʼúra nu̱ú xi̱to ta ke̱ʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ndeéndóʼo, ta ta̱ rey ki̱xira xi̱torara. Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Amnón xíʼin ta̱ rey: “Ixaún ña̱ ma̱ní, taxiún ña̱ ná kixi ku̱ʼvai̱ ñá Tamar nu̱úi̱. Ta ná kunii̱ keʼéñá u̱vi̱ si̱ta̱váʼa ña̱ náʼa̱ nda̱a̱ táki̱ʼva náʼa̱ níma̱ va̱lí, ta ná taxiñáña kuxui̱”. 7 Ñá Tamar íyoñá chí veʼe ta ta̱ David chi̱ndaʼára na̱ ku̱a̱ʼa̱n ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo xíʼinñá: “Ixaún ña̱ ma̱ní, kúáʼan veʼe ku̱ʼvaún ta̱ Amnón ta keʼún ña̱ʼa kuxura”. 8 Xa̱ʼa̱ ña̱kán ñá Tamar ni̱xa̱ʼa̱nñá veʼe ku̱ʼvañá ta̱ Amnón nu̱ú kánduʼúra, tasaá nda̱sakañá yuxa̱n ta nu̱úra kán i̱xava̱ʼañá sava si̱ta̱váʼa. 9 Tándi̱ʼi, ki̱ʼinñá cacerola nu̱ú níndoso si̱ta̱váʼa ta ta̱ánñáña kuxura, soo ta̱ Amnón kǒo níxiinra kuxuraña ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Ná kee ndiʼina”. Tasaá ke̱e ndiʼina.
10 Ta ta̱ Amnón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ñá Tamar: “Kuniʼi si̱ta̱váʼa kixiún chí nu̱ú kánduʼíi̱ yóʼo, ña̱ va̱ʼa taxiúnña kuxui̱”. Ña̱kán, ñá Tamar ki̱ʼinñá si̱ta̱váʼa ña̱ náʼa̱ nda̱a̱ táki̱ʼva náʼa̱ níma̱ va̱lí ña̱ ke̱ʼéñá, ta ni̱xa̱ʼa̱nñá xíʼinña ini cuarto nu̱ú kánduʼú ku̱ʼvañá ta̱ Amnón. 11 Tá ku̱yatinñá ña̱ taxiñáña kuxura, ta̱kán ti̱inrañá ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Naʼa ku̱sún xíʼi̱n ku̱ʼva miíi̱”. 12 Ta ñáyóʼo ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Va̱ása ku̱ʼva, va̱ása keʼún ña̱ kaʼanní nu̱ú yóʼo xíʼi̱n, saáchi kǒo kéʼéna ña̱yóʼo ñuu Israel. Va̱ása keʼún ña̱ kíʼví yóʼo chi iin ña̱ kininí kúúña. 13 ¿Ndáa ki̱ʼvaka kutakui̱ xíʼin ña̱ kaʼanní nu̱ú yóʼo? Ta na̱ ñuu Israel kundasívana kunina yóʼó. Ña̱kán ixaún ña̱ ma̱ní, va̱ʼaka ka̱ʼún xíʼin ta̱ rey saáchi ta̱kán taxivara yi̱ʼi̱ ndaʼún”. 14 Soo ta̱kán va̱ása níxiinra kuniso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndakúkara nu̱úñá, ti̱in tuúnrañá* ta ke̱ʼéra iin ña̱ kaʼanní nu̱ú xíʼinñá. 15 Soo tándi̱ʼi, ta̱ Amnón ki̱xáʼara ndeéní sáa̱-inira xínirañá. Ndeéníka xi̱saa̱-inira xi̱xinirañá nu̱úka ña̱ xi̱kuni̱ra xi̱xinirañá. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Ndako̱o ta kúáʼan”. 16 Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Va̱ása ku̱ʼva, va̱ása taxíún yi̱ʼi̱, saáchi ndeéníkava koo ña̱yóʼo nu̱úka ña̱ xa̱a̱ ke̱ʼún xíʼi̱n”. Soo ta̱kán va̱ása níxiinra kuniso̱ʼora ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra.
17 Tasaá ka̱nara ta̱ káchíñu nu̱úra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Tavá ñá ñaʼá yóʼo ta chika̱ún seguro yéʼé”. 18 (Ñáyóʼo xi̱ndixiñá iin ti̱ko̱to̱ ña̱ liviní, saáchi saá kúú ña̱ xi̱ndixi ná ñaʼá kúa̱an se̱ʼe ta̱ rey). Ta ta̱ káchíñu nu̱ú ta̱ Amnón ta̱várañá ta chi̱kaa̱ra seguro yéʼé. 19 Tasaá ñá Tamar chi̱kaa̱ñá ya̱a̱ xi̱níñá ta nda̱táñá ti̱ko̱to̱ ña̱ liviní ndíxiñá, ta nda̱kiʼinñá ku̱a̱ʼa̱nñá ta ndáʼyi̱ñá ta xákuñá ku̱a̱ʼa̱nñá ta tíinñá xi̱níñá.
20 Tá xi̱ni ta̱ Absalón ku̱ʼvara ñá Tamar, ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunrañá: “¿Á ku̱ʼvaún ta̱ Amnón kúú ta̱ ke̱ʼé ña̱yóʼo xíʼún? Ku̱ʼva miíi̱, va̱ása natúʼún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo xíʼin inkana. Saáchi ku̱ʼvavaún kúúra. Va̱ása ndakaniníkaxi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ ndo̱ʼún”. Tándi̱ʼi, ñá Tamar ki̱ndooñá ni̱xi̱yoñá veʼe ku̱ʼvañá ta̱ Absalón, ta va̱ása níndakutáʼankañá xíʼin inka na̱ yiví. 21 Tá ku̱ndaa̱-ini ta̱ rey David xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ni̱sa̱a̱níra. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuu ta̱ Amnón se̱ʼenu̱úra ta saátu xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱níra xi̱xinirara, va̱ása níxikuni̱ra sasáa̱rara. 22 Ta ta̱ Absalón kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ va̱ʼa á ña̱ va̱ása va̱ʼa níka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Amnón. Saáchi ta̱ Absalón xi̱saa̱ní-inira xi̱xinira ta̱ Amnón xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra iin ña̱ kaʼanní nu̱ú xíʼin ku̱ʼvara ñá Tamar.
23 Tá xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa u̱vi̱ ku̱i̱ya̱, na̱ xáʼnda ixí* sa̱tá ndikachi* sa̱na̱ ta̱ Absalón ñúʼuna chí Baal-Hazor, yatin chí nu̱ú ndóo na̱ tribu ta̱ Efraín. Ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Absalón xíʼin ndiʼi na̱ se̱ʼe ta̱ rey ña̱ ná ku̱ʼu̱nna iin vikó ña̱ keʼéra. 24 Ta ta̱ Absalón ni̱xa̱ʼa̱nra nu̱ú ta̱ rey ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ixí sa̱tá ndikachi sa̱na̱i̱ xáʼndana, ña̱kán ixaún ña̱ ma̱ní ña̱ miíún ta saátu ndiʼi na̱ káchíñu nu̱ún ku̱ʼu̱nndó xíʼi̱n”. 25 Soo ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Va̱ása se̱ʼe miíi̱, saáchi tá ná ku̱ʼu̱n ndiʼindi̱ ku̱a̱ʼání xu̱ʼún kuniñúʼún”. Ta ni nda̱kundeé ta̱ Absalón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey, kǒo níxiinra ku̱ʼu̱nra xíʼinra, soo ta̱xivara bendición ndaʼa̱ra. 26 Tasaá ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Absalón xíʼinra: “Tá va̱ása ku̱ʼu̱n miíún xíʼinndi̱, ixaún ña̱ ma̱ní taxiún ña̱ ná ku̱ʼu̱n ta̱ Amnón xíʼinndi̱”. Ta ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra: “¿Ta nda̱chun xíniñúʼu ku̱ʼu̱n ta̱kán?”. 27 Soo xa̱ʼa̱ ña̱ tuku ta tuku ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Absalón xíʼin ta̱ rey, ta̱xivara ña̱ ná ku̱ʼu̱n ta̱ Amnón xíʼin inkaka na̱ se̱ʼera xíʼinra.
28 Tasaá ta̱ Absalón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ káchíñu nu̱úra: “Xa̱a̱ koo tu̱ʼvandó. Tá ndi̱ku̱n ki̱xáʼa kúsi̱í-ini ta̱ Amnón xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱ʼira vino, ka̱ʼi̱n ña̱yóʼo xíʼinndó ‘Kaʼníndó ta̱ Amnón’. Saá kúú ña̱ xíniñúʼu kaʼníndóra. Va̱ása yi̱ʼvíndó saáchi yi̱ʼi̱ kúú ta̱ xáʼnda chiñu yóʼo nu̱úndó, ndakú koo inindó ta va̱ása yi̱ʼvíndó”. 29 Ña̱kán, na̱ káchíñu nu̱ú ta̱ Absalón ke̱ʼéna xíʼin ta̱ Amnón nda̱a̱ táki̱ʼva íyo chiñu ña̱ xa̱ʼnda ta̱ Absalón nu̱úna. Tá ku̱u ña̱yóʼo, ndiʼika na̱ se̱ʼe ta̱ rey nda̱kunditana ta na̱kosona* mula sa̱na̱na ta xi̱nuna ku̱a̱ʼa̱nna. 30 Tá ku̱a̱ʼa̱nka na̱yóʼo chí yichi̱, ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱yóʼo xíʼin ta̱ David: “Ta̱ Absalón xa̱ʼníra ndiʼi na̱ se̱ʼún táta rey; nda̱a̱ ni iinna va̱ása níka̱ku”. 31 Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ rey ña̱yóʼo, nda̱tára ti̱ko̱to̱ra ta xi̱kundúʼura nu̱ú ñuʼú, ta ndiʼi na̱ káchíñu nu̱úra ki̱ndoona xi̱nditana síi̱nra* ta saátu ndiʼi na̱yóʼo nda̱tána ti̱ko̱to̱na.
32 Soo ta̱ Jehonadab se̱ʼe ta̱ Simeá,* ñani ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Táta rey, va̱ása kandíxaún ña̱ xa̱ʼnína ndiʼi na̱ se̱ʼún, saáchi iinlá ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ kúú ta̱ Amnón. Ta̱ Absalón kúú ta̱ xa̱ʼnda chiñu ña̱ ná keʼéna ña̱yóʼo, saáchi xa̱a̱ chi̱kaa̱-inira keʼéra ña̱yóʼo nda̱a̱ tá ki̱vi̱ ña̱ sa̱kúkaʼan ta̱ Amnón nu̱ú ku̱ʼvara ñá Tamar. 33 Táta rey, va̱ása kandíxaún ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ ndiʼi na̱ se̱ʼún, saáchi iinlá ta̱ ni̱xi̱ʼi̱ kúú ta̱ Amnón”.
34 Tándi̱ʼi, xi̱nuva ta̱ Absalón. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo ki̱vi̱, ta̱ ndáa ñuu kán nda̱niʼira nu̱úra ta xi̱nira ña̱ va̱xi ku̱a̱ʼání na̱ yiví chí yichi̱ ña̱ va̱xi chí sa̱tára, ña̱ va̱xi chí xa̱ʼa̱ yuku̱. 35 Tasaá ta̱ Jehonadab ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ rey: “Koto táta rey, ndi̱kóva na̱ se̱ʼún. Ña̱ nda̱a̱va kúú ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún”. 36 Ndi̱ku̱n tándi̱ʼi ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo, ni̱ki̱ʼvi na̱ se̱ʼe ta̱ rey nu̱ú íyora ta ndeéní xákuna ta saátu ta̱ rey xíʼin ndiʼi na̱ káchíñu nu̱úra ndeéní xákuna. 37 Ta ta̱ Absalón xi̱nura ku̱a̱ʼa̱nra chí Guesur nu̱ú íyo ta̱ rey Talmái se̱ʼe ta̱ Amihud. Ta ta̱ David ku̱a̱ʼání ki̱vi̱ ku̱suchí-inira xa̱ʼa̱ se̱ʼera. 38 Tá xi̱nu ta̱ Absalón, u̱ni̱ ku̱i̱ya̱ ni̱xi̱yora chí Guesur.
39 Tándi̱ʼi, ni̱ndi̱kova-ini ta̱ rey David xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼera ta̱ Amnón, ta xi̱kuni̱níra ku̱ʼu̱nra kotora ta̱ Absalón.