ဂျရုမ်း—ကျမ်းစာဘာသာပြန်ဆိုရာတွင် အငြင်းပွားလိုသော ရှေ့ဆောင်

လက်တင်ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းကို “[ကက်သလစ်] ချာ့ချ်က သဘောတူလက်ခံထားပြီဖြစ်ကြောင်း . . . နှင့် ၎င်းကိုမည်သူကမျှ၊ မည်သည့်ဆင်ခြေကိုမဆိုပေး၍ မငြင်းပယ်ဝံ့ကြောင်း” ကို ၁၅၄၆ ခုနှစ်၊ ဧပြီ ၈ ရက်နေ့တွင် ထရင့်တ်ကောင်စီက အမိန့်ထုတ်ဆင့်လိုက်သည်။ ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းသည် လွန်ခဲ့သော အနှစ်တစ်ထောင်ကျော်က ပြီးစီးခဲ့သော်လည်း ၎င်းကျမ်းနှင့် ၎င်းကိုဘာသာပြန်သူ ဂျရုမ်းနှင့်ပတ်သက်၍မူ အငြင်းပွားမှုဖြစ်နေသည်မှာ ကြာမြင့်ပြီဖြစ်သည်။ ဂျရုမ်းကား မည်သူနည်း။ သူနှင့် သူ၏ဘာသာပြန်ကျမ်းသည် အဘယ်ကြောင့် အငြင်းပွားဖွယ်ဖြစ်ရသနည်း။ သူ၏လုပ်ငန်းက ယနေ့ကျမ်းစာဘာသာပြန်ဆိုမှုကို မည်သို့သြဇာသက်ရောက်သနည်း။

ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်လာခြင်း

ဂျရုမ်း၏လက်တင်အမည်မှာ ယူစီဗီယပ်စ် ဟိုင်ရိုနီမတ်စ်ဖြစ်သည်။ သူသည် မျက်မှောက်ခေတ် အီတလီနှင့် စလိုဗေးနီးယားနယ်စပ်အနီးရှိ ရောမခရိုင် ဒဲလ်မေရှီယာဒေသ၊ စထရိဒေါန်မြို့၌ စီ.အီး. ၃၄၆ ခန့်တွင်မွေးဖွားခဲ့သည်။a သူ့မိဘများသည် အတော်အတန်ကြွယ်ဝသူများဖြစ်ကြရာ ငယ်ရွယ်စဉ်တွင် ချမ်းချမ်းသာသာနေခဲ့ရပြီး ရောမမြို့၌ ကျော်ကြားသော သဒ္ဒါကျွမ်းကျင်သူ ဒနေးတပ်စ်ထံတွင် ပညာသင်ယူခဲ့သည်။ ဂျရုမ်းသည် သဒ္ဒါ၊ နှုတ်စွမ်းရည်နှင့် အတွေးအခေါ်ပညာရပ်များဘက်တွင် ထူးချွန်သောကျောင်းသားတစ်ဦးဖြစ်ကြောင်း သက်သေထူခဲ့သည်။ ဤကာလအတောအတွင်း ဂရိဘာသာစကားကိုလည်း စတင်လေ့လာခဲ့သည်။

ဂျရုမ်းသည် စီ.အီး. ၃၆၆ တွင် ရောမမြို့မှထွက်ခွာပြီးနောက် အတန်ကြာခရီးလှည့်လည်ခဲ့၍ နောက်ဆုံးတွင် အီတလီနိုင်ငံ အကွဲလေယာမြို့သို့ရောက်သောအခါ ထိုနေရာတွင် ခြိုးခြံခြင်းအယူကို ကြားသိခဲ့ရသည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို လုံးလုံးလျားလျားငြင်းပယ်ခြင်းအယူအဆများကို နှစ်သက်သဘောကျကာ သူနှင့် သူ့မိတ်ဆွေတစ်စုသည် နှစ်အတန်ကြာ ခြိုးခြံသည့်ဘဝပုံစံမျိုးဖြင့် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။

စီ.အီး. ၃၇၃ တွင် မသိရှိရသော အနှောင့်အယှက်တစ်ခုကြောင့် အုပ်စုကွဲသွားသည်။ ဂျရုမ်းသည် ဟုတ်တိုင်းမှန်ရာကိုသိမြင်လာကာ အရှေ့ဘက်ရှိ ဗသီနီယာ၊ ဂလာရှယာနှင့် စလီရှယာပြည်တို့တွင် လှည့်လည်သွားလာခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဆီးရီးယားပြည်နယ် အန္တိအုတ်မြို့သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။

ဤခရီးရှည်ကြောင့် သူ၏ကျန်းမာရေးကိုထိခိုက်ခဲ့သည်။ ဂျရုမ်းသည် ပင်ပန်းနွမ်းနယ်ကာ ကျန်းမာရေးချို့တဲ့လျက် ဖျားနာ၍ သေလုမတတ်ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ “အို၊ သခင်ယေရှုခရစ်ကသာ ကျွန်ုပ်ကို သင့်ထံ ရုတ်တရက်ပို့ဆောင်ပေးလိမ့်မည်” ဟုမိတ်ဆွေတစ်ဦးထံစာရေးပြောဆိုခဲ့သည်။ “ကျန်းမာစဉ်ပင် အားနည်းနေသည့် ကျွန်တော့်ခန္ဓာကိုယ်သည် ချိနဲ့နေ၏။”

ဖျားနာမှု၊ အထီးကျန်မှုနှင့် အတွင်းမငြိမ်သက်မှုတို့၏ဒဏ်သာမက ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အခြားအကျပ်အတည်းတစ်ခုကိုလည်း ဂျရုမ်းသည် မကြာမီ ခံခဲ့ရသည်။ အိပ်မက်တစ်ခုတွင် သူသည် ဘုရားသခင်၏ “တရားစီရင်ရာပလ္လင်ရှေ့သို့ ဆွဲခေါ်ခံခဲ့ရကြောင်း” မြင်မက်ခဲ့သည်။ မိမိ မည်သူဖြစ်ကြောင်း ဖော်ပြရန်အမေးခံရသောအခါ ဂျရုမ်းက ဤသို့ဖြေဆိုခဲ့သည်– “ကျွန်တော်ဟာ ခရစ်ယာန်တစ်ဦးပါ။” သို့သော် ဦးစီးသူက ဤသို့ခွန်းတုံ့ပြန်ခဲ့သည်– “သင် မုသာပြောသည်၊ သင်သည် စစ္စရိုတပည့်ဖြစ်သည်၊ ခရစ်တော်တပည့်မဟုတ်။”

ထိုအချိန်အထိ ဂျရုမ်းသည် ဘုရားသခင့်စကားတော်အစား ဂန္ထဝင်မြောက် အယူမှားသောစာပေများကို အဓိကအာရုံစူးစိုက်လေ့လာလိုခဲ့သည်။ “ကိုယ်ကိုကိုယ်သိသောစိတ်၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုဒဏ်ကို ကျွန်တော်ခံခဲ့ရသည်” ဟုသူကဆိုခဲ့သည်။ ပြဿနာကိုဖြေရှင်းလိုသည့်သဘောဖြင့် ဂျရုမ်းသည် သူ၏အိပ်မက်တွင် ဤသို့ကတိပြုခဲ့သည်– “သခင်၊ ကျွန်တော့်မှာ လောကီစာပေတွေ ရှိနေဦးမယ် ဒါမှမဟုတ် ပြန်ပြီးဖတ်ဦးမယ်ဆိုရင် ကျွန်တော်ဟာ ကိုယ်တော့်ကို ငြင်းပယ်တယ်လို့ ယူမှတ်ပါ။”

နောက်ပိုင်းတွင် ဂျရုမ်းက အိပ်မက်၌ပြုခဲ့သောကတိအတွက် တာဝန်မရှိနိုင်ကြောင်း စောဒကတက်ခဲ့သည်။ သို့တိုင် မိမိ၏ကတိကို အနည်းဆုံး မူအရဖြည့်စွက်ဖို့ စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ဂျရုမ်းသည် အန္တိအုတ်မြို့မှထွက်ခွာခဲ့ပြီး ဆီးရီးယားသဲကန္တာရရှိ ကာလ်ကစ်တွင် တသီးတခြားနေထိုင်ခဲ့သည်။ သူသည် ရသေ့ပမာနေထိုင်ကာ သမ္မာကျမ်းစာနှင့် ဓမ္မပညာဆိုင်ရာစာပေများကို လေ့လာရေးတွင် မိမိကိုယ်ကို နှစ်မြှုပ်လိုက်သည်။ ဂျရုမ်းက ဤသို့ဆို၏– “လူ့စာပေစာတမ်းများကို ယခင်ကဇွဲနှင့်လေ့လာခဲ့သည်ထက် ဘုရားသခင်၏စာစောင်များကို ပိုမိုဇွဲရှိရှိ ဖတ်ရှုလေ့လာခဲ့ပါသည်။” ဒေသခံ ဆီးရီးယက်ခ်ဘာသာစကားကိုလည်းသင်ယူခဲ့ပြီး ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင် ဂျူးတစ်ဦး၏အကူအညီဖြင့် ဟေဗြဲဘာသာစကားကိုလည်း စတင်လေ့လာခဲ့သည်။

ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ တာဝန်ခန့်အပ်ချက်

ရဟန်းဘဝနှင့် ငါးနှစ်ခန့်မျှနေထိုင်ပြီးနောက် ဂျရုမ်းသည် ပညာကိုဆက်လေ့လာဖို့ အန္တိအုတ်မြို့သို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုတွင်ရောက်သောအခါ ချာ့ချ်သည် အစိတ်စိတ်အမြွှာမြွှာကွဲပြားနေသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။ အမှန်မှာ ဂျရုမ်းသည် သဲကန္တာရတွင် ရှိနေစဉ်အတွင်း ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်ထံ၌ ဤသို့အကြံဉာဏ်တောင်းဆိုခဲ့၏– “ချာ့ချ်ဟာ သုံးဂိုဏ်းကွဲနေပြီး တစ်ခုစီက ကျွန်တော့်ကိုဆွဲဖမ်းချင်ကြတယ်။”

အချိန်တန်သော် ဂျရုမ်းသည် အန္တိအုတ်မြို့မှ ဘိရှော့ရာထူးခံယူထိုက်သူဟု အခိုင်အမာဆိုသော သုံးဦးအနက်တစ်ဦးဖြစ်သူ ပေါလီးနပ်စ်အား ထောက်ခံရန် စိတ်ပိုင်းဖြတ်လိုက်သည်။ ဂျရုမ်းသည် အခြေအနေနှစ်ရပ်အပေါ်မူတည်ပြီး ပေါလီးနပ်စ်၏လက်တင်ခြင်းကိုခံရန် သဘောတူခဲ့သည်။ ဦးဆုံး၊ သူသည် ရဟန်းအဖြစ် မိမိ၏ရည်မှန်းချက်ကို လွတ်လွတ်လပ်လပ်လိုက်စားလို၏။ ဒုတိယမှာ ချာ့ချ်တစ်ခုခုအတွက် အမှုဆောင်ရန် မည်သည့်ဓမ္မဆရာဆိုင်ရာတာဝန်ကိုမျှမပေးဖို့ အခိုင်အမာတောင်းဆိုခဲ့သည်။

စီ.အီး. ၃၈၁ တွင် ဂျရုမ်းသည် ကောန်စတန်တီနိုပဲလ်အစည်းအဝေးကြီးသို့ ပေါလီးနပ်စ်နှင့်အတူ လိုက်ပါသွားပြီး ထိုနောက်ပိုင်း ရောမသို့ သူနှင့်အတူ ခရီးဆက်ခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်သည် ဂျရုမ်း၏ ပညာတတ်မြောက်မှုနှင့် ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှုတို့ကို လျင်မြန်စွာ သိရှိခဲ့သည်။ တစ်နှစ်အတွင်း ဒေးမဆပ်စ်၏ ဂုဏ်ရှိသော သီးသန့်အတွင်းရေးမှူးအဆင့်သို့ ချီးမြှောက်ခံခဲ့ရသည်။

ဂျရုမ်းသည် အတွင်းရေးမှူးတစ်ဦးအနေဖြင့် အချေအတင်ငြင်းခုံပြောဆိုမှုကို မရှောင်ရှားခဲ့ချေ။ သို့အစား၊ ငြင်းခုံမှုသည် သူ့အား ဆွဲဆောင်ပုံရသည်။ ဥပမာအနေဖြင့် စည်းစိမ်ရှိသော ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးရုံးတော်တွင်ပင် သူသည် ခြိုးခြံသူတစ်ဦးအဖြစ် ဆက်၍နေထိုင်ခဲ့သည်။ ထို့ပြင် သူ၏ အလွန်ခြိုးခြံသောဘဝပုံစံကို မြေတောင်မြှောက်ခြင်းနှင့် ဓမ္မဆရာတို့၏ လောကီဆန်လွန်းမှုတို့ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်ပြောဆိုခြင်းဖြင့် ဂျရုမ်းသည် ရန်သူအတော်များများရှိခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် ဂျရုမ်းကို အပြစ်တင်ပြောဆိုသူများရှိလျက်ပင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်၏ အပြည့်အဝထောက်ခံမှုကို သူရရှိထားသည်။ ကျမ်းစာရှာဖွေလေ့လာမှုကို ဆက်ပြုလုပ်ဖို့ ဂျရုမ်းကိုအားပေးရန် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးတွင် အကြောင်းကောင်းရှိသည်။ ထိုအချိန်တွင် သမ္မာကျမ်းစာ၏ လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်း မြောက်မြားစွာရှိသည်။ ၎င်းတို့မှအများစုကို နမော်နမဲ့ပြန်ဆိုထားရာ သိသာသောအမှားများပါရှိသည်။ ဒေးမဆပ်စ်၏ စိုးရိမ်ပူပန်မှုနောက်တစ်ခုမှာ ချာ့ချ်၏ အရှေ့ပိုင်းနှင့် အနောက်ပိုင်းနယ်မြေဒေသတွင် ဘာသာစကားကွဲပြားမှုကြောင့် စိတ်ဝမ်းကွဲနေခြင်းဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်ပိုင်းတွင် လက်တင်ဘာသာစကားတတ်သူနည်း၏; အနောက်ပိုင်းတွင်မူကား ဂရိဘာသာစကားတတ်သူ ထိုထက်ပင်နည်းသည်။

ထို့ကြောင့် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်သည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများကို လက်တင်ဘာသာစကားဖြင့် ပြန်လည်တည်းဖြတ်စေလိုခဲ့သည်။ မူရင်းဂရိကျမ်းကို တိတိကျကျဖော်ပြကာ တစ်ကြိမ်တည်းတွင် အာဝဇ္ဇန်းကောင်းသည့် ရှင်းလင်းပြတ်သားသော လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို ဒေးမဆပ်စ် အလိုရှိခဲ့သည်။ ထိုသို့ဘာသာပြန်ဆိုနိုင်သည့် ပညာရှင်အနည်းငယ်တို့တွင် ဂျရုမ်းသည် တစ်ဦးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဂရိ၊ လက်တင်နှင့် ဆီးရီးယက်ခ်ဘာသာစကားကို ကျွမ်းကျမ်းကျင်ကျင်တတ်ကာ ဟေဗြဲဘာသာစကားကို အတော်အသင့်တတ်မြောက်ထားရာ သူသည် ထိုလုပ်ငန်းကိုထမ်းဆောင်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီသူဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒေးမဆပ်စ်အပ်နှင်းသည့်တာဝန်ကိုထမ်းဆောင်ရန် ဂျရုမ်းသည် သူ့အသက်တာ၏ နောက်ထပ်အနှစ် ၂၀ မကကြာမည့် စီမံကိန်းတစ်ခုစတင်ခဲ့သည်။

အငြင်းပွားမှု ပြင်းထန်လာ

ဂျရုမ်းသည် ခရစ်ဝင်ကျမ်းများကိုပြန်ဆိုရာတွင် အလွန်မြန်ဆန်သော်လည်း ရှင်းလင်းပြတ်သားကာ ပညာသားပါပါပြန်ဆိုခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင်ရရှိနိုင်သော ဂရိစာမူအားလုံးကိုနှိုင်းယှဉ်ကာ ဂရိကျမ်းစာနှင့် ပိုမိုညီညွတ်စေရန် သူသည် လက်တင်ကျမ်းစာတွင် ယင်း၏ပုံစံနှင့် အချုပ်သဘောကိုပါ ပြင်ဆင်ချက်များပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ဂရိစက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းကိုအခြေပြုပြီး ဂျရုမ်း ပြန်လည်တည်းဖြတ်သည့် လက်တင်ဆာလံကျမ်းများအပါအဝင် သူပြန်ဆိုသော ခရစ်ဝင်ကျမ်းလေးစောင်ကို အများအားဖြင့် ကောင်းစွာလက်ခံခဲ့ကြသည်။ သို့တိုင် အပြစ်တင်ဝေဖန်သူများရှိဆဲဖြစ်သည်။ “ရှေးလူကြီးများ၏ အခွင့်အာဏာနှင့် တစ်ကမ္ဘာလုံး၏သဘောကိုဆန့်ကျင်ကာ ခရစ်ဝင်ကျမ်းပါ စာပိုဒ်များကို ကြိုးစားပြုပြင်သည်ဟု စက်ဆုပ်ဖွယ်ကောင်းသူအချို့က တမင်တကာ အပြစ်တင်စွပ်စွဲကြ၏” ဟုဂျရုမ်းက ရေးသားခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်ကွယ်လွန်ပြီးနောက်ပိုင်း စီ.အီး. ၃၈၄ တွင် ထိုသို့သော စွပ်စွဲချက်များ ပိုတိုးများလာခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းအသစ်နှင့် ဂျရုမ်းသည် အမြင်မတူညီခြင်းကြောင့် ရောမမှထွက်ခွာသွားရန် သူဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ သို့နှင့် အရှေ့ဘက်သို့ နောက်တစ်ဖန် ဦးတည်သွားခဲ့ပြန်သည်။

ဟေဗြဲကျမ်းပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်လာခြင်း

ဂျရုမ်းသည် စီ.အီး. ၃၈၆ တွင် ဗက်လင်မြို့၌အခြေချကာ ထိုတွင် အသက်ထက်ဆုံး နေထိုင်ခဲ့သည်။ သူနှင့်အတူ ရောမမြို့မှ ဂုဏ်သရေရှိ ကြွယ်ဝချမ်းသာသောအမျိုးသမီး ပေါ်လာအပါအဝင် သစ္စာရှိလူနည်းစုသည် သူ့နောက် လိုက်ပါလာခဲ့ကြသည်။ ပေါ်လာသည် ဂျရုမ်း၏ဟောပြောမှုကြောင့် ခြိုးခြံချွေတာသည့်အသက်တာကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။ သူ၏ ငွေကြေးထောက်ပံ့မှုဖြင့် ဂျရုမ်း၏ညွှန်ကြားမှုအောက်တွင် ဘုန်းကြီးကျောင်းတစ်ကျောင်းကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုတွင် ပညာရပ်ဆိုင်ရာ သူ၏လုပ်ငန်းကို ဆက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ရာ သူ၏အသက်တာတွင် အကြီးမားဆုံးကြိုးပမ်းမှုကို ပြီးစီးစေခဲ့သည်။

ပါလက်စတိုင်းတွင်နေထိုင်ခြင်းက ဂျရုမ်းအား ဟေဗြဲဘာသာစကားကို ပိုမိုနားလည်စေခဲ့သည်။ ဘာသာစကား၏ အခြားပိုမိုခက်ခဲရာများကို နားလည်ရန်အကူအညီရဖို့ ဂျူးနည်းပြဆရာအတော်များများကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။ သို့သော် နည်းပြဆရာနှင့်ပင် မလွယ်ကူလှချေ။ ဆရာတစ်ဦးဖြစ်သူ တိုင်ဘီးရီးယပ်စ်မှ ဘာရာနီနပ်စ်အကြောင်းကို ဂျရုမ်းက ဤသို့ဆိုသည်– “ညအချိန်မှာသင်ပေးဖို့ ဘာရာနီနပ်စ်ကို ငှားရတာ တော်တော်ခက်ခဲတဲ့အပြင် အကုန်အကျလည်းများတယ်။” သူတို့သည် အဘယ်ကြောင့် ညအချိန်တွင် လေ့လာခဲ့ရသနည်း။ “ခရစ်ယာန်” တစ်ဦးနှင့်ပေါင်းသင်းခြင်းအား ဂျူးအသိုင်းအဝိုင်းက မြင်မည်ကို ဘာရာနီနပ်စ်က စိုးရိမ်ခဲ့သောကြောင့်ဖြစ်သည်။

ဂျရုမ်း၏ခေတ်တွင် ဟေဗြဲစကားပြော တစ်ပါးအမျိုးသားများက လည်ချောင်းသံပါသောစကားလုံးများကို ပီသစွာမပြောဆိုနိုင်ကြသောကြောင့် ဂျူးများသည် သူတို့ကို ပြောင်လှောင်သရော်လေ့ရှိကြသည်။ သို့တိုင် များစွာကြိုးစားအားထုတ်ပြီးနောက် ဂျရုမ်းသည် ထိုအသံများကို ပိုင်နိုင်စွာပြောဆိုနိုင်ခဲ့သည်။ ဂျရုမ်းသည် ဟေဗြဲစကားလုံးအတော်များများကိုလည်း လက်တင်ဘာသာစကားသို့ အသံဖလှယ်ပြန်ဆိုခဲ့သည်။ သို့ပြုခြင်းက စကားလုံးများကို သူ့အား အမှတ်ရစေရုံသာမက ထိုခေတ်သုံး ဟေဗြဲအသံထွက်ကိုလည်း မပပျောက်စေခဲ့ပါ။

ဂျရုမ်း၏အကြီးကျယ်ဆုံး အငြင်းပွားမှု

ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ဒေးမဆပ်စ်သည် ဂျရုမ်းအား သမ္မာကျမ်းစာကို မည်မျှအထိဘာသာပြန်စေလိုကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိခဲ့ရပါ။ သို့သော် ဤကိစ္စကို ဂျရုမ်းမည်သို့ရှုမြင်ခဲ့ကြောင်းမှာမူ ရှင်းနေပါသည်။ ဂျရုမ်းသည် တစ်ခုတည်းကိုသာ အာရုံစိုက်ကာ စိတ်ပိုင်းဖြတ်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ သူ၏ပြင်းပြသောဆန္ဒမှာ “ချာ့ချ်အတွက်အသုံးဝင်သော၊ နောင်လာနောက်သားတို့ရထိုက်” ရာကိုထုတ်ပေးခြင်းဖြစ်သည်။ သို့ဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာတစ်အုပ်လုံး၏ ပြန်လည်တည်းဖြတ်ပြီးသား လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းကိုထုတ်ဖို့ သန္နိဋ္ဌာန်ချခဲ့သည်။

စက်ပ်တွားဂျင့်ကိုအခြေခံပြီး ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်များကိုပြန်ဆိုဖို့ ဂျရုမ်းရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ ဘီ.စီ.အီး. သုံးရာစုတွင် မူလကပြန်ဆိုခဲ့သည့် ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်များ၏ ဤဂရိဘာသာပြန်ကျမ်းကို ဘုရားသခင် တိုက်ရိုက်မှုတ်သွင်းခဲ့သည်ဟု အများက ယူမှတ်ခဲ့ကြသည်။ သို့ဖြင့် စက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းကို ထိုအချိန်က ဂရိစကားပြောခရစ်ယာန်များအား များစွာဖြန့်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် ဂျရုမ်းသည် သူ၏ဘာသာပြန်လုပ်ငန်းကို တဖြည်းဖြည်းတိုး၍လုပ်ဆောင်လာသည်နှင့်အမျှ လက်တင်ဘာသာစကား၌ကဲ့သို့ ဂရိကျမ်းလက်ရေးစာမူများတွင် ရှေ့နောက်မညီညွတ်မှုများကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဂျရုမ်း၏စိတ်ဓာတ်ကျမှုတိုးများခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးတွင် ယုံကြည်စိတ်ချနိုင်သော ဘာသာပြန်ကျမ်းတစ်ခုကိုထုတ်လုပ်ရန် အလွန်မြတ်နိုးကြသော စက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းအပါအဝင် ဂရိကျမ်းလက်ရေးစာမူများကိုဖယ်ကာ မူရင်းဟေဗြဲကျမ်းစာမှ တိုက်ရိုက်ပြန်ဆိုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။

ဤဆုံးဖြတ်ချက်က ဆူပူကန့်ကွက်မှုဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အချို့က ဂျရုမ်းအား ကျမ်းစာကို အလွဲလွဲအမှားမှားပြုပြင်သူ၊ ဘုရားသခင်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုသူ၊ ဂျူးတို့ကိုမျက်နှာသာပေးပြီး ချာ့ချ်၏ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို စွန့်ပယ်သူဟုအမည်ပေးခဲ့ကြသည်။ ထိုအချိန်က ချာ့ချ်ခေါင်းဆောင် ဓမ္မပညာရှင် ဩဂတ်စတင်းကပင် စက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းကိုပြန်သုံးရန် ဂျရုမ်းအား ဤသို့တောင်းပန်ခဲ့သည်– “သင့်ဘာသာပြန်ဆိုချက်ကို ချာ့ချ်အများအပြားတွင် ပိုမိုများပြားစွာဖတ်ရှုလာကြမည်ဆိုလျှင် လက်တင်ချာ့ချ်များနှင့် ဂရိချာ့ချ်များ၌ ကျမ်းစာဖတ်ရွတ်ခြင်း ကွဲပြားနေမည်ဖြစ်ရာ ဝမ်းနည်းစရာဖြစ်ပေလိမ့်မည်။”

မှန်ပါသည်၊ ဩဂတ်စတင်းစိုးရိမ်သည်မှာ အရှေ့ပိုင်းဂရိချာ့ချ်များက စက်ပ်တွားဂျင့်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို ဆက်အသုံးပြုစဉ် ဟေဗြဲကျမ်းစာကိုအခြေခံသော ဂျရုမ်း၏လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို အနောက်ပိုင်းချာ့ချ်များက အသုံးပြုနေမည်ဆိုလျှင် ချာ့ချ်ပြိုကွဲသွားမည်ဟူ၍ဖြစ်သည်။b ထို့အပြင် စက်ပ်တွားဂျင့်ကျမ်းအစား ဂျရုမ်းတစ်ဦးတည်းသာ ထောက်ခံနိုင်သည့် ဘာသာပြန်ကျမ်းကို အသုံးပြုခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ စိတ်ထင့်စရာများရှိကြောင်း ဩဂတ်စတင်းက ထုတ်ဖော်ပြောခဲ့သည်။

ဤဆန့်ကျင်သူအားလုံးကို ဂျရုမ်း မည်သို့တုံ့ပြန်ခဲ့သနည်း။ သူ၏ပင်ကိုစရိုက်နှင့်အညီ အပြစ်တင်ဝေဖန်သူများကို မမှုခဲ့ချေ။ ဟေဗြဲဘာသာစကားမှဆက်၍ တိုက်ရိုက်ဘာသာပြန်ဆိုကာ စီ.အီး. ၄၀၅ တွင် သူ၏လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို ပြီးစီးခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းနှစ်အတန်ကြာသော် သူ၏ဘာသာပြန်ကျမ်းကို ဗားလ်ဂိတ်ဟု သမုတ်ခဲ့ကာ အများကလက်ခံထားကြသည့်ကျမ်း (“လူသိများသော၊ ရေပန်းစားသော” ဟူသည့်အဓိပ္ပာယ်ရှိသော လက်တင်ဗားလ်ဂေတပ်စ်) ကိုရည်ညွှန်းခြင်းဖြစ်သည်။

ကြာရှည်တည်မြဲသောအောင်မြင်မှုများ

ဟေဗြဲကျမ်းစာ၏ ဂျရုမ်းဘာသာပြန်ကျမ်းသည် ရှိထားနှင့်သောကျမ်းစာကို ပြန်လည်တည်းဖြတ်ခြင်းထက်မကဖြစ်သည်။ လာမည့်လူမျိုးဆက်များတစ်လျှောက် ကျမ်းစာလေ့လာခြင်းနှင့် ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းနည်းလမ်းကို ယင်းက ပြောင်းလဲစေသည်။ သမိုင်းဆရာ ဝီလ်ဒူးရဲန့်က “ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းသည် လေးရာစု၏ အကောင်းဆုံးနှင့် ဩဇာအသက်ရောက်ဆုံး ပြောင်မြောက်သောစာပေအဖြစ် တည်ရှိနေသည်” ဟုပြောဆိုခဲ့သည်။

ဂျရုမ်းသည် ငေါ့ပြီး ငြင်းခုံတတ်သည့်ပင်ကိုစရိုက်ရှိသော်လည်း သူသည် တစ်ဦးတည်းနှင့် ကျမ်းစာရှာဖွေလေ့လာမှုကို မှုတ်သွင်းခံဟေဗြဲကျမ်းစာသို့ နောက်ကြောင်းပြန်ဦးတည်ခဲ့သည်။ သူသည် ယနေ့ ကျွန်ုပ်တို့တွင်မရှိတော့သည့် ရှေးဟေဗြဲနှင့် ဂရိကျမ်းလက်ရေးစာမူများကို စေ့စေ့စပ်စပ် စူးစမ်းလေ့လာ နှိုင်းယှဉ်ဖတ်ရှုခဲ့သည်။ သူ၏လုပ်ငန်းသည် ဂျူးမက်စရိများထက်လည်း အလျင်ကျသည်။ ထို့ကြောင့် ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းသည် အခြားကျမ်းချက်များကို မည်သို့ပြန်ဆိုထားကြောင်း နှိုင်းယှဉ်ရန်အတွက် အဖိုးတန်သော အညွှန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။

သူ၏အစွန်းရောက်သောအပြုအမူနှင့် ဘာသာရေးအယူအဆများကို လျှော်မပစ်ဘဲ ဘုရားသခင့်စကားတော်ကိုချစ်မြတ်နိုးသူများသည် သမ္မာကျမ်းစာကို ဘာသာပြန်ဆိုရာတွင် အငြင်းပွားလိုသည့် ရှေ့ဆောင်၏ဝီရိယစိုက်ထုတ်မှုများကို တန်ဖိုးထားလေးမြတ်နိုင်ကြပါသည်။ ထို့ပြင် ဂျရုမ်းသည် သူ့ပန်းတိုင်ကိုရောက်ခဲ့သည်—သူသည် “နောင်လာနောက်သားတို့ရထိုက်ရာ” ကိုထုတ်လုပ်ပေးခဲ့သည်။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်များ]

[စာမျက်နှာ ၂၈ ပါ ရုပ်ပုံ]

Garo Nalbandian

[စာမျက်နှာ ၂၈ ပါ ရုပ်ပုံ]

ဗက်လင်မြို့ရှိ ဂျရုမ်း၏ကျောက်ရုပ်

[Picture Credit Lines on page 26]

လက်ဝဲထိပ်၊ ဟေဗြဲကျမ်းလက်ရေးစာမူ– Courtesy of the Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem; လက်ဝဲအောက်ခြေ၊ ဆီးရီးယက်ခ်ကျမ်းလက်ရေးစာမူ– Reproduced by kind permission of The Trustees of the Chester Beatty Library, Dublin; အလယ်ထိပ်၊ ဂရိကျမ်းလက်ရေးစာမူ– Courtesy of Israel Antiquities Authority