စံနှုန်းများပြောင်းလဲ၊ ယုံကြည်အားထားမှု စော်ကားခံရ

အင်္ဂလန်ဘုရင် ဟင်နရီ ၁ လက်ထက် (၁၁၀၀-၁၁၃၅) တွင် တစ်ကိုက်သည် “ဘုရင်၏နှာခေါင်းဖျားမှသည် ဆန့်တန်းထားသောလက်၏ လက်မအဆုံးအထိအကွာအဝေး” ဖြစ်၏ဟု ယူမှတ်ကြသည်။ ဘုရင်ဟင်နရီ နိုင်ငံသားများ၏ ကိုက်တံများသည် မည်မျှတိကျမှန်ကန်ခဲ့မည်နည်း။ တိကျမှန်ကန်ရန် ဘုရင်မင်းနှင့်ဖူးတွေ့ မှသာဖြစ်ပေမည်။

အတိုင်းအတာများကို စံများနှင့်ယှဉ်၍ ယနေ့ဖော်ပြလေ့ရှိရာ ပိုမိုတိကျသည်။ ယင်းကြောင့် မီတာဟူသည် လေဟာနယ်တွင် အလင်း၏တစ်စက္ကန့်သွားနှုန်းကို ၂၉၉,၇၉၂,၄၅၈ ဖြင့်စား၍ရသောအတိုင်းအတာဟု ဖွင့်ဆိုထားသည်။ တိကျမှုရှိစေရန် ထိုအလင်းသည် တစ်မျိုးတည်းသာရှိသော လှိုင်းအလျားအရဖြစ်၍ အထူးလေဆာဖြင့် ထုတ်လွှတ်ခြင်းဖြစ်သည်။ လူတို့တွင် မူပွားစံအတိုင်းအတာကိရိယာရှိပါက မိမိတို့၏အတိုင်းအတာသည် အခြားသူတိုင်းတွင်ရှိသည့်အတိုင်းအတာနှင့် ထပ်တူထပ်မျှဖြစ်မဖြစ် တိုက်ကြည့်နိုင်သည်။

စံပြုထားသောအတိုင်းအတာတွင် အနည်းငယ်ပြောင်းလဲသွားခြင်းသည်ပင် မတိကျမသေချာဖြစ်သွားစေနိုင်သောကြောင့် စံများကိုထိန်းသိမ်းထားရန် အကြီးအကျယ်အားထုတ်ကြသည်။ ဥပမာအနေနှင့် ဗြိတိန်တွင် စံပြုထားသောထုထည်အတိုင်းအတာသည် ပလက်တီနမ်နှင့် အီရီဒီယမ်သတ္တုများ ရောစပ်ပြုလုပ်ထားသည့် တစ်ကီလိုဂရမ်အလေးချိန်ရှိ သတ္တုချောင်းတစ်ချောင်းဖြစ်သည်။ ထိုသတ္တုချောင်းကို အမျိုးသားရူပဗေဒဓာတ်ခွဲခန်း၌ထားသည်။ ယာဉ်အသွားအလာနှင့် လေယာဉ်ဖြတ်သန်းသွားခြင်းကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုက စံပြုထားသောကီလိုဂရမ်၏အလေးချိန်ကို နေ့စဉ်တိုးလာစေသည်။ သို့ရာတွင် ထိုသတ္တုချောင်း သို့မဟုတ် ဆလင်ဒါသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ စက်ဗာ့စ်ရှိ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အလေးချိန်နှင့်အတိုင်းအတာဗျူရို၏ မြေအောက်ခန်းတွင် ဖန်အုပ်ဆောင်းသုံးခုအောက်၌ထားသော ကမ္ဘာ့စံ၏မိတ္တူတစ်ခုဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် ထိုအရာဝတ္ထု၏အလေးချိန်ပင် အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းဖြင့်ကြည့်မှသာမြင်ရသည့် ညစ်ပေမှုကြောင့် ပြောင်းလဲမှုရှိသည်။ ကမ္ဘာ့အတိုင်းအတာပညာရှင်များသည် ထိုထက်ပို၍တည်မြဲသောစံကို ယခုထိတိုင် မဖန်တီးနိုင်ကြသေးချေ။

အလွန့်အလွန်သေးငယ်သည့် ပြောင်းလဲမှုများသည် သာမန်လူတစ်ဦးအတွက် အရေးမပါပုံရှိသော်လည်း စံတစ်ခု လုံးဝပြောင်းလဲသွားခြင်းသည် ကမောက်ကမဖြစ်စေနိုင်သည်။ ဗြိတိန်နိုင်ငံတွင် စံအဖြစ်သတ်မှတ်ထားသော အလေးချိန်အတိုင်းအတာ (ပေါင်များနှင့် အောင်စများ) မှ မက်ထရစ် (ကီလိုဂရမ်များနှင့် ဂရမ်များ) သို့ပြောင်းလဲခဲ့ချိန်က ယုံကြည်စိတ်ချမှု အတော်အတန်လျော့နည်းသွားစေခဲ့ခြင်းသည် ဖြစ်လည်းဖြစ်စရာပင်။ မသမာသောဆိုင်ရှင်အချို့သည် နည်းစနစ်သစ်နှင့်အကျွမ်းတဝင်မရှိသူ များသောကြောင့် အခွင့်အရေးယူပြီး သူတို့၏ဖောက်သည်များကို လိမ်ညာခဲ့ကြသည်။

မိသားစုနှင့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများ

မိသားစုနှင့် ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများ ပြောင်းလဲခြင်းကော အသို့နည်း။ ယင်းသို့သောပြောင်းလဲမှုများ၏အကျိုးဆက်သည် ပို၍ဆိုးရွားနိုင်သည်။ မိသားစုပြိုကွဲခြင်း၊ တွေ့ကရာလူနှင့်လိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ နေရာအနှံ့တွင် ကလေးကိုမတော်မတရားပြုခြင်းဆိုင်ရာ နောက်ဆုံးသတင်းများက လူများစွာကို ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စေ၍ စံနှုန်းများကျဆင်းနေသောခေတ်တွင် ကျွန်ုပ်တို့အသက်ရှင်နေရကြောင်း သေချာစေသည်။ မိဘမစုံသောမိသားစုများ၊ လိင်တူဆက်ဆံသော “မိဘများ” လက်ထဲကြီးပြင်းလာရသည့် ကလေးများနှင့် ရပ်ရွာအာဏာပိုင်များ၏ စောင့်ရှောက်မှုအောက်ရှိကလေးများ ထိတ်လန့်ဖွယ် လိင်ဆိုင်ရာမတော်မတရားပြုမူခံရခြင်းတို့က အများလက်ခံသည့်စံနှုန်းများကို လူတို့ကျောခိုင်းစွန့်ပစ်ခြင်း၏ ရလဒ်များဖြစ်သည်။ လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်းနှစ်ထောင်ခန့်က သမ္မာကျမ်းစာတင်ကြိုဟောထားသည့်အတိုင်း လူတို့သည် သာ၍ “ကိုယ့်ကိုယ်ကိုချစ်သောသူ၊ . . . ပကတိကြင်နာစုံမက်ခြင်းနှင့်ကင်းသောသူ၊ . . . သူတော်ကောင်းကိုမုန်းသောသူ၊ . . . ဘုရားသခင်ကိုနှစ်သက်သည်ထက် ကာမဂုဏ်ခံစားခြင်းကိုသာ၍နှစ်သက်သောသူ” များဖြစ်လာကြပြီ။—၂ တိမောသေ ၃:၁-၄။

ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများကျဆင်းခြင်းသည် တစ်ဖက်သား၏ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို ပစ်ပစ်ခါခါစော်ကားခြင်းနှင့် ဒွန်တွဲလျက်ရှိသည်။ အင်္ဂလန်မြောက်ပိုင်းရှိ ဟိုက်ဒ်မြို့တွင် ဆေးပညာသည်တို့ စောင့်စည်းအပ်သော မြင့်မားသည့်ကျင့်ဝတ်စံနှုန်းများမှ သိသိသာသာသွေဖည်မှုများ မကြာမီက ပေါ်သွားခဲ့သည်၊ ထိုမြို့သားများသည် ၎င်းတို့၏ “လေးစားယုံကြည်သော” မိသားစုဆရာဝန်များအား အတွင်းရေးများကို ဖွင့်ပြောလေ့ရှိသည်။ သို့သော် ထိုမြို့သားတို့၏ယုံကြည်အားထားမှုသည် ဝမ်းနည်းဖွယ်ကောင်းစွာ စော်ကားခံခဲ့ရသည်။ မည်သို့အားဖြင့်နည်း။ အထွေထွေကုဆရာဝန်တစ်ဦးသည် သူ၏အမျိုးသမီးလူနာ အနည်းဆုံး ၁၅ ယောက်ကို သေဆုံးစေခဲ့ကြောင်း မှုခင်းစစ်ဆေးချက်များကဖော်ပြသည်။ အဆိုပါဆရာဝန်နှင့်ပတ်သက်နေသည့် အခြားသေဆုံးမှု ၁၃၀ မကကို ရဲများပြန်၍စုံစမ်းစစ်ဆေးခဲ့ရသည်။ ၎င်းဆရာဝန်သည် ပြစ်မှုထင်ရှားပြီး ထောင်ဒဏ်စီရင်ချက်ချခံရသောအခါ သူတစ်ထူး၏ယုံကြည်စိတ်ချမှုကို မည်မျှအထိစော်ကားခဲ့ကြောင်း အထင်အရှားတွေ့ရသည်။ ဤနာမည်ပျက်အကျဉ်းသားကို မစောင့်ကြပ်ရစေရန်အလို့ငှာ ထိုဆရာဝန်ကြောင့် မိခင်အသက်ဆုံးခဲ့ရဖွယ်ရှိသည့် အကျဉ်းထောင်အရာရှိနှစ်ဦးကို တာဝန်ပြောင်းပေးခဲ့ရသည်။ သည်ဒေးလီးတယ်လီဂရပ်ဖ်တွင် ထိုမှုခင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပြစ်မှုထင်ရှားသော ၎င်းအထွေထွေကုဆရာဝန်ကို “‘မကောင်းဆိုးဝါး’ ဆရာဝန်” ဟုခေါ်ဆိုထားခြင်းသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ပေ။

ဘဝကဏ္ဍမြောက်မြားစွာတွင် ပြောင်းလဲပြီး ဆုတ်ယုတ်ကျဆင်းနေသောစံနှုန်းများကို ထောက်ရှုခြင်းဖြင့် သင်သည် မည်သူ့ကို စိတ်ချလက်ချယုံကြည်အားထားနိုင်မည်နည်း။ ထိန်းသိမ်းပေးနိုင်စွမ်းရှိသည့် အာဏာပိုင်တစ်ဦးက ကျောထောက်နောက်ခံပေးထားသော မပြောင်းလဲနိုင်သည့်စံနှုန်းများကို အဘယ်နေရာတွင် တွေ့နိုင်မည်နည်း။ နောက်ဆောင်းပါးက ထိုမေးခွန်းများကို အဖြေပေးပါမည်။