Puenu na ku Imba na Ndzolela!

1. Ku imba ce ku tu kuasa ku linga vika?

TANGUA LIMO umo mukua ku imba ua tsimana ua handekele ngueni: “Mezi e ku tu lingisa ku singanieka, miaso ye ku tu lingisa ku ivua vimo ku mutima, vunoni ku imba ce ku tu lingisa ku ivua visinganieka.” Miaso yetu ye ku sangaziala na ku muesa cilemo kuli Tatetu ua muilu, Yehova. Ye ku tu lingisa ku ivua ngue tu li ku hiehi neni. Ngeci mukemuo, ca casi ku ivuisisa omo lia vika miaso ya kala na seho mu ku lemesa ca vusunga, ambe nga tu imba lika lietu ni ha kati ka vamuanetu.

2, 3. (a) Vati vamo ve ku ivua ku tuala ha ku imba na lizi lia kama mu cikungulukilo? (b) Vihula vika tu lilongesa mu cilongesa cino?

² Vuno mua lema ku imba na lizi lia kama mu cikungulukilo ni? Mue ku ivua ntsoni ni? Ku visemua vimo, vamala ve ku ivua ntsoni ya ku imbila ha mbunga. Vunoni evi vi hasa ku lingisa cikungulukilo cose ku likela ku imba vuino, cikumakuma nga vakuluntu va likanuuela ku imba omo lia ku linga vimo vipanga ha ntsimbu ya ku imba muaso.​—Visamo 30:12.

³ Ku-imba ca pua mutamba ua ku lemesa cetu kuli Yehova. Mua vusunga, ka tua pandele ku tuhuka-tuhuka ni ku kotokela ha ntsimbu ya miaso. Ngeci mukemuo, tu vose tua pande ku lihula nguetu: ‘Seho ika nja haka ku ku-imba mu cikungulukilo? Vika nji hasa ku linga nga ka nje ku ivua ku zituka ku imbila ha mbunga?’

KU-IMBA CA PUA MUTAMBA UA SEHO MU KU LEMESA CA VUSUNGA

4, 5. Ku Isaleli ya laza, vati ca fuile ku imba ku tembele?

⁴ Mu ku hita ca miaka, vakua ku lemesa Yehova ve ku mu sangaziala na miaso. Kaha ca cili ku tantekeya ngecize, omo vaIsaleli vononokele Yehova, kuimba ca puile mutamba ua seho mu ku lemesa cavo. Ca ku muenako, omo Ndaviti ua viukisile via tembele, ua hanguile vaLevi 4.000 linga va sangaziale Yehova na miaso. Ha kati kavo, 288 va va longesele “ku imbila Yehova” kaha vose “va kele na vuino” vua ku imba.​—1 Mizimbu 23:5; 25:7.

⁵ Ku sika na ku imba via puile mutamba ua seho mu ku kundika tembele. Mbimbiliya nguayo: “Omo vakua ku sika maluneta na vakua ku imba va kele mumo, mu ku vuisa lizi limo mu ku sangala na ku santsela Yehova, . . . Vumpahu vua Yehova vua sulisile ndzivo ya Njambi.” Singaniekenu honi ha vati ntsimbu ize ya puile ya cili mu ku kaniamesa lutsilielo lua vaIsaleli!​—2 Mizimbu 5:13, 14; 7:6.

6. Vika Nehemiya ua viukisile ku tuala ha miaso na ku imba omo ua puile nguvulu ua Yelusalema?

⁶ Nehemiya, uze ua kunguluile vaIsaleli va tungulule vivumbe via Yelusalema, ikeye naua ua viukisile vaLevi linga va sike na ku imba miaso. Ku imba cavo ca vuezele ku ndzolela ya litangua lize li va kundikile vivumbe. Nehemiya ua hanguile “vivunga vivali via kama via vakua ku santsela.” Vivunga viaco viendelele ku mukulo ua vukandukilo vua vivumbe via Mbonge, cimo ci ila sinia eli, cikuavo sinia lize, noho va ka liuanene ku civumbe ca ku hiehi na tembele. Vembile ku tambakana ngeci mezi avo va a vuile ku laako. (Nehemiya 12:27, 28, 31, 38, 40, 43) Tu hasa ku kala na vusunga ngecize Yehova ca mu ile ku mutima mua vuile vangamba veni va mu imbila na ndzolela miaso ya ku mu sangaziala.

7. Vati Yesu ua muesele ngecize ku imba miaso ca puile mutamba ua seho ya kama ku ku lemesa ca Vakua Kilistu?

⁷ Ku ntsimbu ya Yesu, miaso ya tualeleho ku pua mutamba ua seho ya kama mu ku lemesa ca vusunga. Aci singaniekenu ha viuma via solokele ku vutsiki vua seho ya kama ku hiana matsiki ose ha mavu. Yesu, mu nima ya ku linga Mulalelo ua Muangana na vandongisi veni, vose vembile miaso ya ku sangaziala Yehova.​—Tandenu Mateo 26:30.

8. Lungano luka va tu sila Vakua Kilistu va ku livanga ku tuala ha ku imbila Njambi?

⁸ Vakua Kilistu va ku livanga va tu sila lungano lua cili lua ku sangaziala Njambi na miaso. VaIsaleli va kele na ku lemesela Yehova ku tembele, vunoni vaze Vakua Kilistu va kele na ku likunguluila mu vindzivo. Vutuhu vindzivo viaco ka via viukile ku hiana tembele, vunoni vaze vamuanetu kasi va kele na ku imba na ndzolela. Kapostolo Paulu ua lekele vaze Vakua Kilistu va tualeleleho ‘ku lilongesa na ku limamuna ha kati kavo na visamo, na miaso, na miaso ya cimbembesi, mu ku imba na kavumbi mu mitima yavo kuli Yehova.’ (Kolose 3:16) Mua vusunga, miaso yetu ya pande ku i imba “na kavumbi” ni nguetu na ku santsela. Muomu ya pua mutamba ua “ku-lia” ce ku tu hana “mukuamanda ua cili mukua mana.”​—Mateo 24:45.

VATI MU HASA KU IMBA NA MUTIMA UOSE?

9. (a) Omo lia vika vamo ve ku honoua ku imba ku viuano vietu? (b) Vati tua pande ku imbila Yehova, kaha iya na pande ku muesa lungano lua cili? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)

⁹ Vika vi hasa ku mi lingisa ku honoua ku imba? Halumo ku vusoko vuenu ni cisemua cenu ka ve ku imba cikuma. Ni mue ku halakana vakua vutongue vua kuimba ku cisandzi ni ku TV, kaha mu mue ku singanieka ha ku imba cenu mue ku ivua ntsoni ni vusiua. Vunoni tu vose tua kala na kapandi ka ku imbila Yehova. Ngeci mukemuo, puenu na ku kuatela helu livulu lienu lia miaso, ku andula mutue, kaha na ku imba na cizango ca vutuntu! (Ezela 3:11; tandenu Visamo 147:1.) Cingi ca Vindzivo via Vuangana vi li na mafuano he ku hita mezi a miaso yetu, eci ci hasa ku tu kuasa ku imba vuino. Kaha ca cili ku tantekeya ngecize ku Sikola ya Vipanga via Vuangana i ve ku ya vakuluntu va na vuezako mutamba ua ku imba miaso ya Vuangana. Eci ca muesa ngecize vakuluntu va pande ku muesa lungano lua cili mu ku imba mu cikungulukilo.

10. Vika tua pande ku vuluka nga tu ivua vuoma vua ku imba na lizi lia kama?

¹⁰ Vamo ve ku ivua vuoma vua ku imba na lizi lia kama nguavo halumo va tambakana cikuma ni ka va kele na lizi lia cili. Vunoni aci singaniekenu hali evi. “Etu vose tue ku suntsuka” ni ku sevuka nga tu handeka, vunoni ka tue ku likela ku handeka. (Tiango 3:2) Kaha omo lia vika tua pande ku ecelela mezi etu a ku hona ku tantuluka, a tu vindike ku imbila Yehova?

11, 12. Vati tu hasa ku lilongesa ku imba vuino?

¹¹ Halumo tue ku ivua vuoma vua ku imba muomu ka tu tantekeya ku imba vuino. Vunoni kuli vimo via viasi vi tu hasa ku linga tu lilongese ku imba vuino.a​—Talenu ha litota.

¹² Mu hasa ku imba na lizi lia cili lia kama nga mu lilongesa vati muntu na pande ku huima nga emba. Ngeci mua tuhia tua vunengu tue ku hana ndzili ku ndeya, ku huima cenu ce ku hana ndzili ku lizi lienu nga mu handeka ni mu imba. Mua pande ku imba na lizi lia kama ngue mu ku handeka ni ku tuvakana oho. (Talenu vimamuna mu livulu Escola do Ministério, mafo 181 ku tuala 184, muintsi lia mutue “Controle correto da respiração.”) Mua vusunga, vintsimbu vimo Mbimbiliya ya mamuna vakua ku lemesa Yehova va mu imbile na “lizi lia kama.”​—Visamo 33:1-3.

13. Lombololenu vati tu hasa ku imba na lizi lia ku tusuka vuino.

¹³ Mu ku Lemesa ca mu Vusoko ni mu vulika setekenu ku linga evi: Hangulenu muaso u mua lema mu livulu lietu lia miaso. Tandenu mezi a muaso na lizi lia kama. Mu nima yaco, handekenu mezi ose a ha mukana umo lika na ha pontu, ca ku hona ku tutumuisa. Kaha imbenu mezi aco na lizi lize vene lia kama. (Isaya 24:14) Lizi lienu li ka kaniama nga mu imba, kaha eci ci ka mi kuasa cikuma. Kati mu ivue vuoma ni ntsoni!

14. (a) Vati ku asama vuino kanua ci hasa ku tu kuasa nga tu imba? (Talenu cikasa “Lilongesenu ku Imba na Vutongue.”) (b) Ku tuala ha ku imba mua cili, vimamuna vika vie ku mi kuasa?

¹⁴ Linga mu imbe na lizi lia ku kanguka, mua pande ku asama vuino mu kanua. Ngeci mukemuo nga mu li na ku imba, puenu na ku asama ku hiana muze mu mue ku asama nga mu handeka. Vika mua pande ku linga nga lizi lienu lia pua lia ku savitita ni lia ku kanguka cikuma? Mu hasa ku uana vimamuna via cili mu cikasa “Como Superar Problemas Específicos, lifo 184.

IMBENU VISANGALA NA MUTIMA UOSE

15. (a) Vika va tuhuile ku ciuano ca muaka ca 2016? (b) Vusunga vuka vua lingisile ku hituluka livulu lia liha lia miaso?

¹⁵ Vose va kele ku ciuano ca muaka ca 2016 va vuile ndzolela ya kama omo Muanetu Stephen Lett, ua ku Civunga ca Vantuamena ua tuhuile livulu lia liha lia miaso lia mutue “Imbilenu Yehova na Ndzolela.” Ngue mua lomboluele Muanetu Lett, tua tondekele livulu lia liha li li na miaso muomu Mbimbiliya ya Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada va i hituluka. Miaso va i aluluile mu ku tundisamo mezi aze ka esi naua mu Mbimbiliya ya Tradução do Novo Mundo. Kaha naua, va vuezako miaso ya handeka via ku ambulula na cikombelo. Cikuavo naua, mu ku linga ku-imba ca pua mutamba ua seho ya kama cikuma mu ku lemesa cetu, vakua Civunga ca Vantuamena va tondele ku tuhula miaso ya ku panga na vutongue vua kama. Ngeci livulu lia miaso lia kala na cifua ngue ca Mbimbiliya ya Tradução do Novo Mundo.

16, 17. Viuma vikuavo vika va alulula mu livulu lia liha lia miaso?

¹⁶ Linga ci asiuise nkala muntu ku pangesa livulu lia ua miaso, miaso yose va i tepa mu vivunga ku liya na cimpande. Ca ku muenako, miaso 12 ya katete ya handeka via Yehova, ikuavo 8 ya hatako ya handeka via Yesu na cikombelo, na vikuavo naua. Ku vuputukilo vua livulu lia miaso ku li mukana ua miaso yose. Eci ci hasa ku kuasa cikuma, ca ku muenako, nga umo muanetu a tonda ku hangula muaso ua cimpande ca mbunga.

¹⁷ Linga tu hase ku imba na mutima uose, amo mezi va a alulula linga muzimbu ua muaso u zivike vuino. Kaha naua va alulula muaso “Niunga Mutima Uove” ku pua “Tu Niungenu Mitima Yetu.” Omo lia vika? Muomu nga umo muanetu a li na ku imba muaso uaco, ca solokele ngue a li na ku handekela vakuavo. Kaha vangendzi, vakua ku muesa cizango, vakuendze, na vandokazi, ka va kele na ku livua vuino ku viuano vietu, cipue via vindende ni via kama. Ngeci mutue na mezi a muaso uaco va alulula.

18. Omo lia vika tua pande ku lilongesa miaso ya mu livulu lietu lia liha? (Talenu ha litota.)

¹⁸ Cingi ca miaso ya mu livulu lia liha ya pua ngue vivundilo. Eyi miaso i hasa ku mi kuasa ku leka Yehova vati mue ku ivua ku mutima. Miaso ikuavo i ka tu kuasa ku sangumuka “cilemo na vipanga via ku viuka.” (VaHevelu 10:24) Tu lihakelenu kapandi ka ku tantekeya cikumo, ku taveya, na mezi a mu miaso yetu. Njila imo ya ku lingamo ya pua ku halakana ku miaso i vemba laza vamuanetu. Miaso yaco i li mu saiti yetu jw.org. Nga mu pua na ku lilongesa ku imba miaso yetu ku ndzivo mu ka tantekeya ku imba na lizi lia cili kaha na mutima uose.b​—Talenu ha litota.

19. Vati cikungulukilo cose ci hasa ku lemesa Yehova?

¹⁹ Vulukenu ngecize ku-imba ca pua mutamba ua seho ya kama mu ku lemesa cetu. Ya pua njila ya kama ya ku muesa ngecize tua lema Yehova kaha tue ku santsela ku viose vie ku tu lingila. (Tandenu Isaya 12:5.) Nga mu imba na ndzolela, mu ka kaniamesa vakuenu ku lingamo. Mu cikungulukilo cose, vakuendze, vahumbe, ni vaze va vaha mu vusunga, va hasa ku lemesa Yehova mu cifua eci. Ngeci mukemuo kati mu likanuuele ku imba na mutima uose. Ononokenu eci cimamuna ca mukua visamo: “Imbenu kuli Yehova.” Cili vene, tu puenu na ku imba na ndzolela!​—Visamo 96:1.