‘Kolesenu Kaha Manenu Ngo’

1-2. Mu njila ika Mukua Kilistu citava ku mu setekesa na ndzivo ya laha? (1 Kolintu 15:58)

MU 1978, mu Tokyo Japão, va tungilemo imo ndzivo ya laha. Ngeci vantu va kele na ku lihula nguavo: Vuno ndzivo yaco tangua ka i ka lundumuka ku mandunduma eku hita mu mbonge yaco ni? Vunoni ka ya lundumukile. Omo lia vika? Muomu va i tunga mu cifua ca ku linga citava i liningange, vunoni ku lundumuka kuahi. Na vuno vene, Vakua Kilistu va pua ngue ndzivo yaco. Mu njila ika?

² Mukua Kilistu na pande ku pua ua ku kaniama, vunoni naua ua ku votsika. Na pande ku kaniama ni nguetu ku hona ku ninganga, mu hakuila masiko na vitume via Yehova. (Tandenu 1 Kolintu 15:58.) Na pande ku liviukisila mu ku ononoka ca ku hona ku muesa lisino. Vunoni na pande ku pua naua ua ku votsika ha ntsimbu i ce ku tondeka ku lingamo. (Tia. 3:17) Mukua Kilistu ua lilongesa ku kala nevi vifua vivali, ue ku liniunga ku ku hianesamo, ku kaluua ni ku ku votsika mua kama. Mu cilongesa cino, tu hilula vati tu hasa ku pua va ku kola. Tu naua nongonona viuma vitanu vie ku pangesa Satana linga a zeyese kapandi ketu na vati tu hasa ku mu vula.

VATI TU HASA KU PUA VA KOLA?

3. Masiko aka ua tumbika mukua ku hana Masiko ua ku Hiana, ku Vilinga 15:28, 29?

³ Mu ku pua mukua ku hana Masiko ua ku Hiana, Yehova ue ku tualelelaho ku hana masiko ku vantu veni. (Isaya 33:22) Ca ku muenako, Civunga ca Vantuamena ca ku sekulu ya ku livanga, ca tumbuile vinjila vitatu vi va pande ku kaniama Vakua Kilistu: (1) Ku viana ku lemesa mahamba ni tumponia na ku lemesa lika Yehova, (2) ku singimika ku lela ca maninga kaha (3) ku kakatela ku masiko a Mbimbiliya. (Tandenu Vilinga 15:28, 29.) Kaha vati Vakua Kilistu va hasa ku kola mu hakuila masiko a Yehova mu vinjila evi vitatu?

4. Vati tue ku muesa ngecize tue ku lemesa lika Yehova? (Ku-Solola 4:11)

⁴ Tue ku viana ku lemesa tumponia na ku lemesa lika Yehova. Yehova ua sikile vaIsaleli va lemese lika Ikeye. (Ndeu. 5:6-10) Kaha Yesu, omo va mu esekele kuli Satana linga a mu lemese, Yesu ua muesele ngecize tua pande lika ku lemesa Yehova. (Mat. 4:8-10) Ngeci mukemuo, ka tue ku lemesa tumponia kaha naua ka tue ku lemesa vakuetu vantu, cipue nga va pua vakuluntu va malombelo, vantuamena va pulitika ni vakua lutsimo va ku vueho, mu ku va puisa ngue vanjambi. Tue ku kala ku mukulo ua Yehova na ku lemesa lika Ikeye muomu “ua tangele viuma viose.”—Tandenu Ku-Solola 4:11.

5. Omo lia vika tue ku hakuila lisiko lia Yehova ku tuala ha ku lela ca muono na maninga?

⁵ Tue ku hakuila lisiko lia Yehova ku tuala ha ku lela ca muono na maninga. Omo lia vika? Muomu Yehova ngueni, maninga emanena muono. Kaha muono co, ua pua vuana seho vua tu hana. (Levi. 17:14) Ntsimbu ya katete ya tavesele Yehova vantu ku-lia ntsitu ya tusitu, ka va tavesele ku-lia maninga. (Njen. 9:4) Kaha mua hilukilile Lisiko liaco ku vaIsaleli, ua va vindikile naua ku-lia maninga. (Levi. 17:10) Cikuavo naua, ku hitila mu Civunga ca Vantuamena ca ku sekulu ya ku livanga, Yehova ua sikile Vakua Kilistu vose va ‘zile ku . . . maninga.’ (Vili. 15:28, 29) Tue ku kaniama na ku tualelelaho ku ononoka eli lisiko liaco, mu tue ku linga vihangula via cihindu.b

6. Kapandi kaka tue ku lihakela mu ku yoya muaya vitume via Yehova?

⁶ Tue ku lihakela kapandi ka ku yoya muaya vitume via Yehova. (VaHe. 13:4) Paulu ua lomboluele evi, mu ku pangesa limo lizi lia cimueso ngueni: “Tsihenu vilio vienu.” Mezi aco, a lomboloka ngecize tua pande ku lihakela kapandi kose mu ku viana masungu a api. Ngeci mua ku viana ku tala nkala cuma ci hasa ku tu tuala ku vupangala. (Kolo. 3:5; Yombi 31:1) Mu tue ku hita mu ceseko ca ku linga vupi, tue ku viana visinganieka ni vilinga vize via hasa vihisa vusamba vuetu na Njambi.

7. Kapandi kaka tua pande ku lihakela, kaha omo lia vika?

⁷ Yehova ua tonda ku ononoka ca “ku mutima.” (Loma 6:17) Muomu ku tuamenena ceni, ce ku tu kuasa ntsimbu yose kaha masiko eni ka citava ku alulula. (Isaya 48:17, 18; 1 Kol. 6:9, 10) Tue ku lihakela kapandi ka kuya Yehova ku mutima na ku linga ngeci mua lingile mukua visamo, uze ua handekele ngueni: “Nji na zendeka mutima uange mu ku linga vitume viove ku miaka yose, ha ku sulumuina vene.” (Visa. 119:112) Vunoni Satana ue ku linga cose mu ku zeyesa a ka kapandi ketu. Vitua vika ue ku pangesa?

VATI SATANA UE KU ZEYESA KAPANDI KETU?

8. Vati Satana ue ku pangesa ku luisa mu ku zeyesa kapandi ketu?

⁸ Ku luisa. Satana ue ku pangesa mapakeso a ku muvila na a mu visinganieka, mu ku zeyesa kapandi ketu. Vutumbe vueni vua pua ‘ku-lia’ vusamba vuetu na Yehova. (1 Pet. 5:8) Vakua Kilistu va ku sekulu ya ku livanga, va va zuzuisile, ku va tingula kaha na ku va tsiha omo lia ku hakuila vusunga. (Vili. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Na lelo lino, Satana kasi ue ku pangesa ku luisa. Evi tue ku vi muena ku vukenia vu va li na ku muesa kuli vamuanetu na vandumbuetu ku Russia na mu vifuti vieka kaha na ku vantu va ngoco vene.

9. Cimueso ci hasa ku tu kuasa ku ivuisisa seho ya ntsindiye ya ku ndzimba?

⁹ Ntsindiye ya ku ndzimba. Satana ke ku tu luisa lika citona meso, vunoni na ku ndzimba naua. (Efe. 6:11) Halakanenu muzimbu ua muanetu Bob, ua tondekele ku mu tavula. Muanetu Bob ua lekele vandotolo ngecize ka va pandele ku mu haka maninga cipue kamandende. Kaha ndotolo mukua ku tavula, ua tavele ngecize a ka singimika cihangula ceni. Vunoni mu kua lisupile vutsiki vumo lika ku litangua lia ku mu tavula, ndotolo mukuavo (anestesiologista), ua ile mu hondo ya kele Bob tele vavusoko vose va nai laza ku ndzivo. Kaha ua mu lekele ngueni, va ka kala na maninga ha hiehi vutuhu ka va ka mu hakao vunoni ku lingila lika mua linga viuma. Ndotolo halumo ua singaniekele ngecize mu ku linga Bob na sala lika lieni, a hasa alulula visinganieka. Vunoni muanetu Bob, ua tualeleho ku kakatela ku cihangula ceni ngecize ka va pandele ku mu haka maninga cipue kamandende.

10. Omo lia vika mangana a vantu a pua ngandzo? (1 Kolintu 3:19, 20)

¹⁰ Mangana a vantu. Nga tu pua na ku mona viuma na meso a vuntu, tu hasa ku hakela ku mukulo Yehova na vitume vieni. (Tandenu 1 Kolintu 3:19, 20.) “Mangana a mavu ano,” eku sambeya vizango via ntsitu. Vamo Vakua Kilistu va mu Pelengamo na Tatila, va kele na ku temunuina visinganieka via ku lemesa mahamba na vupangala, via vantu va kele mu vimbonge viaco. Ngeci Yesu ua tumine cilungula ca kama ku vikungulukilo viose vivali, omo lia ku ecelela vupangala. (Ku-Solola 2:14, 20) Lelo lino, tue ku hita mu ntsindiye ya ku tava visinganieka via vavusoko na vandambo ku tuala ha viuma viaco evi. Kaha navo ve tu sindiya ku tsihako vimo vitume via Yehova. Ca ku muenako, va hasa ku handeka nguavo ku puisamo vizango vietu, ka ca puile vupi kaha masiko a mu Mbimbiliya ka a likuatele naua na muono ua matangua ano.

11. Ku tuala ha ku pua va ku kola, tua pande ku liniunga ku vika?

¹¹ Vintsimbu vimo, tu hasa ku singanieka ngecize vitume via na tu hana Yehova ka via puilemo. Kaha eci ci hasa ku tu lingisa ku uila mu ceseko ca “ku pulakana viuma vi va na soneka.” (1 Kol. 4:6) Ou ukeuo mulonga u va lingile vakuluntu va malombelo, va ku matangua a Yesu. Va lemuisile mbunga mu ku vueza masiko a vuntu ku masiko a Njambi. (Mat. 23:4) Yehova ue ku tu hana vimamuna via ku sungama ku hitila mu Lizi lieni kaha na mu lukungulukilo lueni. Ka ci tondeka tu vueze ku mizimbu yaco. (Visi. 3:5-7) Ngeci mukemuo, ka tue ku pulakana viuma vi va soneka mu Mbimbiliya ni ku tumbikila vamuanetu masiko, ku tuala ha viuma via na pande ku lihanguila muntu ku muntu.

12. Vati Satana ue ku sambeya “ku-onga ca cihuolohuohuo?”

¹² Makuli. Satana ue sambeya “ku-onga ca cihuolohuohuo” kaha “na zimpande zia ngoco zia ha mavu,” mu ku sevuisisa vantu na ku va tepesa. (Kolo. 2:8) Ku sekulu ya ku livanga, ua lingilemo mu ku sambeya filosofia, vilongesa via va Yundeya vize ka via puile via mu Mbimbiliya kaha na ku longesa ngecize Vakua Kilistu va pande ku niunga masiko a Mosesa. Evi via puile makuli, muomu via lingisile vantu ku likela ku kava Ndundzi ya mana a vusunga, Yehova. Lelo lino, Satana ue ku pangesa vakua mizimbu na internete, mu ku sanduola visaki vie ku tundilila ku vantuamena va pulitika. Evi tua vi muene mu ku hita ca musongo ua COVID-19.c Vakaleho va Yehova va liniungile ku ku lisosomua cikuma, cize ci va kele na ku pinda naco vantu vavengi mu ntsimbu yaco, muomu va kavele ku tuamenena ca lukungulukilo lua Yehova.—Mat. 24:45.

13. Omo lia vika tua pande ku liniunga ku vitanganeso?

¹³ Vitanganeso. Ka tua pandele ku suva “viuma via hiana ku viuka” ni nguetu viuma via hiana seho. (Filp. 1:9, 10) Vitanganeso vi hasa ku tu lia ntsimbu ya kama na ku tu tangula ku ku linga viuma via seho. Viuma vi tue ku linga tangua na tangua ngeci mua ku-lia, ku-nua, vueho na vipanga, vi hasa ku tu tanganesa nga tu viecelela vi kovele mu cihela ca seho ya kama mu muono uetu. (Luka 21:34, 35) Cikuavo naua, nkala litangua, vakua mizimbu ve ku tu zukuila vimpande via muimbo na via pulitika. Tua pande ku lihakela kapandi ka ku tina mu vimpande viaco, kati ngoco tu hasa ku putuka ku hakuila vimpande viaco mu visinganieka na mu mitima yetu. Satana ue pangesa vitua viose evi vi tua tumbula mu ku zeyesa kapandi ketu ka ku linga via cili. Tu hilulenu honi, vati tu hasa ku viana vieseko viaco evi na ku tualelelaho ku kaniama.

VATI TU HASA KU IMANA NGO?

14. Tumbulenu cimo cuma ci hasa ku tu kuasa ku imana ngo ku mutamba ua Yehova.

¹⁴ Puenu na ku hilula ha ku lihana cenu na mbatizimu. Mua puisilemo evi vinanga muomu mua tondele ku kala ku mutamba ua Yehova. Aci singaniekenu ha vika via mi kuasele ku tava ngecize mu uana mpundu vusunga. Mua lilongesele vusunga ku tuala hali Yehova kaha omo liaco, mua putukile ku mu singimika na ku mu lema, ku pua Isuenu ua muilu. Mua putukile ku kala na lutsilielo, ngeci mua vuile cizango ca ku aluluka. Mutima ueni ua mi sindiyile ku likela vilinga via ku vihia na ku yoya muaya cizango ca Njambi. Kaha mua vuile ku lembama mu mua nongonuene ngecize Njambi na mi ecela ku vipi vienu. (Visa. 32:1, 2) Mua putukile ku kunguluka na ku ambulula ku vakuenu viuma vi mua kele na ku lilongesa. Hano honi, mu nima ya ku lihana na ku mi mbatiza, muli na ku endela mu njila ya-ya ku muono oku mu lihakela kapandi ka ku linga cose linga kati mu i zimbalese.—Mat. 7:13, 14.

15. Omo lia vika ku lilongesa na ku hilula via pua via seho?

¹⁵ Puenu na ku lilongesa Lizi lia Njambi na ku li hilula. Muti ua kala na mizi ya lova, ka ue ku ua ngoco. Na vuno vene, tu hasa ku kaniama nga tu kala na lutsilielo lua kama lua hitukila ha Lizi lia Njambi. Muti nga uli na ku kola vuasi na mizi yauo ye ku kola vuasi. Na vuno vene, mu tue ku lilongesa na ku hilula tue ku kaniamesa lutsilielo luetu na lukulahelo luetu ngecize ku yoya mua ya vitume via Njambi cikeco ca hiana seho. (Kolo. 2:6, 7) Puenu na ku hilula ha vati vitume, masiko na ku tuamenena ca Yehova via kuasele vangamba veni ku nima. Ca ku muenako, Ezekiele ua halakanene vuino ku vitume via mu hele kangelo ku tuala ha tembele ya cimueso. Kaha eci cimona caco ca kaniamesele Ezekiele. Lelo lino tue ku lilongesako via vingi ku tuala ha vati tu hasa ku hakuila vitume via Yehova via likuata na ku lemesa ca ku lela.d (Ezek. 40:1-4; 43:10-12) Netu tue ku uana vukuasi vua vuingi mu tue ku lilongesa na hilula ha vilongesa via ku lova via kala mu Lizi lia Njambi.

16. Vati mutima ua ku kolesa ua niungile Bob? (Visamo 112:7)

¹⁶ Kalenu na mutima ua ku kolesa. Muangana Ndaviti uembile ku tuala ha cilemo ceni kuli Yehova ngueni: “Mutima uange u na [kolesa], A Njambi.” (Visa. 57:7) Netu tu hasa ku kala na mutima ua ku kolesa nga tu kulahela mu vutuntu muli Yehova. (Tandenu Visamo 112:7.) Tu hilulenu vati evi via kuasele Bob u tu na tumbuile laza. Mu va mu lekele ngecize maninga va ka a hakela ha hiehi, halumo mua linga viuma a ka alulula visinganieka vieni, ikeye ua kumbuluile ngueni, nga a ka nongonona ngecize vali na ku mu singaniekela ku mu haka maninga a ka tunda mu sipitali mu ntsimbu oyo vene. Mu nima ya miaka, muanetu Bob ua handekele ngueni: “Ka nja likanuuelele ni ku lisosomua cipue kamandende na viuma vie ku solokele mu nima ya cihangula cange.”

17. Vika tu hasa ku lilongesa ku muzimbu ua muanetu Bob? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁷ Muanetu Bob ua kolesele, muomu ua livangele laza ku linga cihangula ca ku ononoka Yehova ntsimbu kanda aye ku sipitali. Ha katete, ua kele na cizango ca ku vuisa Yehova ndzolela. Ca mu civali, ua lilongesele Mbimbiliya na civando hamo lika na mikanda yetu ku tuala ha ku lela ca muono na maninga. Ca mu citatu, ua tsilielele na mutima ueni uose ngecize ku kavangeya ku tuamenena ca Yehova cikeco ce ku neha vivezikiso via ya-ye. Netu tu hasa ku kala na mutima ua ku kolesa ambe nga tu hita mu visoti viose-ovio.

18. Mu njila ika lungano lua Mbalake lu tu longesa ku kulahela muli Yehova? (Talenu naua cikupulo ca helu lia Vutala.)

¹⁸ Kulahelenu muli Yehova. Mbalake ua hasele ku puisamo citeli ceni, muomu ua kulahelele mu ku tuamenena ca Yehova. Vutuhu mu cifuti cose ka mua kele cipue ntelo ni likunga, Yehova ua tumine Mbalake a ka lue ndzita na cimo civunga ca masualale va mu Kanana ca kele na ku tuamenena Sisela ca kele na vitua viose. (Vang. 5:8) Kaha kapolofeto ua mpuevo Ndevola ua lekele Mbalake linga aye mu cana a ka liuane na Sisela na matemba yeni 900. Vutuhu vantu va tantekeyele ngecize mu cana ci ka pua ca casi ku va vula, muomu vitozi vali na matemba, kasi uononokele. Kaha omo masualale va kele na ku sikuluka ha Muncinda Tavole, Yehova ua tumine liniondzi lia kama. Ngeci matemba a Sisela a putukile ku tompela. Mu ku lingamo Yehova ua kuasele Mbalake ku vula. (Vang. 4:1-7, 10, 13-16) Na vuno vene, Yehova a ka tu kuasa ku vula nga tu mu kulahela na ku kulahela mu ku tuamenena ce ku tu hana ku hitila mu miluua veni.—Ndeu. 31:6.

LIHAKELENU KAPANDI KA KU TUALELELAHO KU PUA VA KU KOLA

19. Omo lia vika mu tonda ku tualelelaho ku pua va ku kola?

¹⁹ Tua pande ku tualelelaho ku kola mu ntsimbu yose i tu yoyela mu mavu ano a Satana. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Tu lihakelenu kapandi ka ku kola na ku takama linga kati va tu hungumune ku hitila mu ku luisa, ntsindiye ya ku ndzimba, mangana a vantu, makuli na vitanganeso. (Efe. 4:14) Vunoni, tu lihakelenu kapandi ka ku imana ngo na ku kolesa mu ku lemesa lika Yehova na ku ononoka vitume vieni. Vunoni, tu puenu naua va ku votsika. Mu cilongesa ci na hatako tu ka mona vati Yehova na Yesu va pua malungano a ku tantuluka ku tuala ha ku votsika.