¿Tlake techmachtia tlen Jesús kichijki ipan nopa 40 tonali?

1, 2. ¿Tlake kinpanok omej itokilijkauaj Jesús kema yauiyayaj Emaús?

ELI nisán 16, xiuitl 33. Itokilijkauaj Jesús tlauel moyolkokojtokej uan majmauij. Omej itokilijkauaj kisteuaj Jerusalén uan yauij Emaús, se altepetl tlen mokaua se 11 kilómetros iuejkaka. Tlauel mokuesojtokej pampa kimiktijkej inintlayakanka Jesús. Moiljuiaj ayokmo moaxitis tlen mosentlalijtoya kichiuas nopa Mesías. Uan amo kimatij tlake panos teipa.

² Teipa se tlakatl kinnechkauia uan peua nejnemi ininuaya. Jesús itokilijkauaj kiiljuiaj nopa tlakatl tlauel mokuesojtokej uan moyolkokojtokej ika tlen kipanok inintlayakanka. Teipa nopa tlakatl kiniljuik se keski tlamantli tlen kipatlak ininnemilis. “Pejki ika tlen kiijkuilok Moisés uan nochi Teokamanalouanij, uan kinixtomilik” kenke monekiyaya tlaijiyouis uan mikis nopa Mesías. Kema asij Emaús, kiitaj katli kinkamanaljuijtiauiyaya eliyaya Jesús. Uelis tlauel yolpajkej pampa kiitakej nopa Mesías nojua yoltoya (Luc. 24:13-35).

3, 4. 1) ¿Tlake kinpanok Jesús itokilijkauaj? (Hechos 1:3). 2) ¿Tlake tikitasej ipan ni tlamachtili?

³ Jesús miakpa kinmonextilik itokilijkauaj ipan nopa 40 tonali kema nechka yaskia iluikak (xijpoua Hechos 1:3). Kinyolchikajki, yeka ayokmo mokuesojkej, ayokmo momajmatijkej, pejkej yolpakij, motemachijkej uan sampa mosemakakej kimoyauasej nopa tlamachtili tlen iTlanauatijkayo Dios.a

⁴ Tlauel techpaleuis tlaj timomachtisej tlen kichijki Jesús ipan nopa 40 tonali. Ipan ni tlamachtili tikitasej kenijkatsa Jesús kuali kitekiuik nopa tonali uan kiampa kinyolchikajki itokilijkauaj, kinpaleuik ma kikuamachilikaj iTlajkuilol Dios uan nojkia kinmachtik kenijkatsa kichiuasej sekinok tekitl. Nojkia, tikitasej kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jesús.

MA TIKINYOLCHIKAUAKAJ SEKINOK

5. ¿Kenke monekiyaya ma kinyolchikauakaj Jesús itokilijkauaj?

⁵ Jesús itokilijkauaj monekiyaya kinyolchikauasej pampa sekij kikajtejtoyaj ininchaj, ininteki uan nojkia kinkajtejtoyaj ininchampoyouaj (Mat. 19:27). Uan sekij pejkej kinchikoitaj (Juan 9:22). Inijuantij kikajtejtoyaj miak tlamantli pampa moiljuiyayaj Jesús eliyaya nopa Mesías (Mat. 16:16). Pero kema kimiktijkej, tlauel moyolkokojkej uan moiljuijkej ayokmo moaxitiskia tlen kichiayayaj.

6. ¿Tlake kichijki Jesús kema moyolkuik?

⁶ Jesús kimatiyaya itokilijkauaj moyolkokojtoyaj pampa kimiktijkej uan amo pampa amo kuali tlaneltokayayaj. Yeka ipan nopa tonali kema moyolkuik, nima kinyolchikajki. Kimonextilik María Magdalena kema chokayaya kampa kikajtoyaj itlakayo (Juan 20:11, 16). Kinmonextilik nopa omej itokilijkauaj katli tikijtojkej kampa peua ni tlamachtili. Uan nojkia apóstol Pedro (Luc. 24:34). ¿Tlake techmachtia tlen kichijki Jesús? Ma tikitakaj tlake panok kema kimonextilik María Magdalena.

7. ¿Tlake kiitak Jesús kichiuayaya María, uan kenijkatsa kipaleuik? (Juan 20:11-16; nojkia xikita tlaixkopinkayotl).

⁷ (Xijpoua Juan 20:11-16). Ipan nisán 16, se keskij siuamej yajkej tlauel kualka kampa kikajtoyaj itlakayo Jesús (Luc. 24:1, 10). Se eliyaya María Magdalena. Kema kiitak amo eltoya itlakayo Jesús, nima yajki kiniljuito Pedro uan Juan. Inijuantij nima motlalojkej kampa kitlalijtoyaj Jesús itlakayo uan María yajki inintepotsko. Pedro uan Juan kiitakej nelia melauak tlen kiniljuijtoyaj uan tlakuepilijkej ininchaj. Pero María mokajki nopaya uan pejki mochokilia. Maske ya amo kimatiyaya, Jesús kitlachilijtoya uan tlauel moyolkokok kema kiitak María tlauel mokuesojtoya. Teipa kimonextilik uan tlauel kiyolchikajki kema kinojnotski uan kinauatik ma kiniljuiti nopa sekinok itokilijkauaj moyolkuitoya (Juan 20:17, 18).

8. ¿Kenijkatsa uelis titeyolchikauasej kej Jesús?

⁸ ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jesús? Ma tikinyolchikauakaj toikniuaj uan kiampa nojua kitekipanojtosej Jehová. Tlaj kiampa tijnekij tijchiuasej, moneki tikitasej tlake tlaouijkayotl kiixnamikij, tikinkuamachilisej uan tikinnojnotsasej ika tlaiknelili. Ma tikitakaj tlen kipanok tosiuaikni Jocelyn, isiuaikni sanima mijki pampa kipanok tlen amo kuali. Ya kiijtoua miak metstli tlauel mokuesok. Se toikni iuaya isiua kitlanejkej ininchaj, kitlakakilijkej uan kiilnamikilijkej Jehová tlauel kipatiita. Jocelyn kiijtoua: “Maske ipan nopa tonali nijyolmatiyaya kejuak nimisauiyaya ipan se mar, Jehová nechpaleuik. Ya kintekiuik ni toikniuaj para ma nechpaleuikaj uan amo ma kikauakaj kejuak ma nimisaui. Nechpaleuijkej amo ma nijtlauelkaua Jehová”. Tlaj tijnekij tikinyolchikauasej sekinok, kuali ma tikintlakakilikaj kema kiijtouaj tlen tijyolmatij. Kiampa uelis tikinyolchikauasej uan tikinpaleuisej nojua ma kitekipanojtokaj Jehová (Rom. 12:15).

MA TIKINPALEUIKAJ SEKINOK MA KIKUAMACHILIKAJ ITLAJKUILOL DIOS

9. ¿Tlake monekiyaya kichiuasej Jesús itokilijkauaj, uan kenijkatsa kinpaleuik Jesús?

⁹ Jesús itokilijkauaj kineltokayayaj tlen kiijtouayaya iTlajkuilol Dios uan kichiuayayaj ipan ininnemilis tlen Dios kineki (Juan 17:6). Pero amo kikuamachiliyayaj se keski tlamantli uan kenke kimiktijkej Jesús kej se tlachtejketl o temiktijketl. Jesús kimatiyaya kipiayayaj kuali ininyolo pero monekiyaya kuali kikuamachilisej iTlajkuilol Dios (Luc. 9:44, 45; Juan 20:9). Yeka kinpaleuik ma kikuamachilikaj tlen kipouayayaj. Ma tikitakaj tlake kichijki kema kinmonextilik nopa omej itokilijkauaj katli yauiyayaj Emaús.

10. ¿Kenijkatsa Jesús kinpaleuik itokilijkauaj ma kikuamachilikaj ya nelnelia eliyaya nopa Mesías? (Lucas 24:18-27).

¹⁰ (Xijpoua Lucas 24:18-27). Jesús amo nima kiniljuik nopa omej itokilijkauaj tlaj ya moyolkuitoya. Achtoui kintlajtlanik se keski tlamantli pampa kinekiyaya kimatis tlake moiljuiyayaj uan tlake kiyolmatiyayaj. Uan inijuantij kiijtojkej kichiayayaj Jesús ma kinmakixti israeleuanij, kiampa ayokmo kinnauatiskiaj romanos. Kema ya kiijtojtoyaj tlen kintekipachouayaya, Jesús kitekiuik iTlajkuilol Dios uan kinpaleuik ma kikuamachilikaj kenijkatsa moaxitijtoya se keski tlajtolpanextili.b Uan ika tlayoua, yajki kinitato sekinok itokilijkauaj uan kinixtomilik kenijkatsa moaxitijtoya nopa tlajtolpanextili (Luc. 24:33-48). ¿Tlake techmachtia?

11, 12. 1) ¿Tlake techmachtia kema tikitaj kenijkatsa Jesús kitekiuik iTlajkuilol Dios? (Nojkia xikita tlaixkopinkayomej). 2) ¿Kenijkatsa toikni katli kimachtiyaya Nortey kipaleuik ika Biblia?

¹¹ ¿Kenijkatsa uelis tijchiuasej kej Jesús? Kema tijmachtijtokej se akajya, ma tijchiuilikaj se keski tlajtlanili tlen techpaleuis tijmatisej tlake moiljuia uan kiyolmati (Prov. 20:5). Uan kema tijkuamachilisej tlake kiyolmati, ma tijpaleuikaj ma kiasi textos tlen kipaleuis ma kiixnamiki nopa kuesoli tlen kipia. Amo ma tikiljuikaj tlake moneki kichiuas. Moneki tijtlajtlanisej sekinok tlamantli tlen kipaleuis ma moiljui kenijkatsa kichiuas ipan inemilis tlen Biblia kiijtoua. Ma tikitakaj tlen kipanok toikni Nortey, katli eua Ghana.

¹² Kema Nortey kipiayaya 16 xiuitl, pejki momachtia Biblia. Teipa, ichampoyouaj tlauel kualankej. ¿Tlake kipaleuik nojua ma momachti? Katli kimachtiyaya kipouilik tlen kiijtoua Mateo capítulo 10 uan kiixtomilik Cristo itokilijkauaj kintlaijiyouiltiskiaj. Nortey kiijtoua: “Kema nochampoyouaj pejkej nechtlaijiyouiltiaj, nikitak nijpantijtoya tlen melauak”. Katli kimachtiyaya nojkia kipouilik tlen kiijtoua Mateo 10:16, kampa kiijtoua moneki kuali titlajtlachiasej uan kipaleuik ma moiljui tlake monekiyaya kichiuas kema kinixtomiliskia ichampoyouaj tlen kineltoka. Uan kema Nortey ya moatsonpoliuiltijtoya, kinejki tlatekipanos kej precursor pero itata kinekiyaya ma yaui universidad. Katli kimachtiyaya amo kiiljuik tlake monekiyaya kichiuas, ya san kitlajtlanik se keski tlamantli uan kipaleuik ma moiljui ipan se keski textos. ¿Tlake kipanok Nortey? Mochijki precursor uan itata kitotokak tlen ichaj. Ya nojkia kiijtoua: “Amo nimoyolkokoua pampa nijmati nijchijki tlen kuali”. Kema tikinpaleuiaj sekinok ma kikuamachilikaj tlen Biblia kiijtoua, tikinpaleuiaj kuali ma tlaneltokakaj (Efes. 3:16-19).

XIKINMACHTI TOIKNIUAJ KUALI MA KICHIUAKAJ ININTEKI IPAN TLANECHIKOLI

13. ¿Tlake kichijki Jesús pampa kinekiyaya nojua ma tlajtolmoyajtokaj itokilijkauaj maske tlakuepiliskia iluikak? (Efesios 4:8).

¹³ Kema Jesús itstoya ipan Tlaltipaktli, kuali kichijki nopa tekitl tlen iTata kimakatoya (Juan 17:4). Pero amo kema moiljuik: “Tlaj nijneki kuali ma kisa se tekitl, moneki na nijchiuas”. Jesús kinmachtik itokilijkauaj kenijkatsa kichiuasej ininteki ipan eyi xiuitl uan tlajko. Uan tlauel motemachik ipan inijuantij, yeka kinkajki ma tlajtolmoyauakaj uan ma tlamachtikaj nopa kuali tlamachtili. Nojkia, maske se keskij ayamo kiaxitiyayaj 30 xiuitl, kinkajki ma kinmokuitlauikaj nopa sekinok itokilijkauaj (xijpoua Efesios 4:8). Maske ni tlakamej ipa tekititoyaj iuaya Jesús, ya nojua kinmachti kema moyolkuik pampa kiampa ueliskia kuali kichiuasej ininteki uan kinpaleuisej sekinok. Ma tikitakaj kenijkatsa kinmachtik.

14. ¿Kenijkatsa Jesús kinpaleuik itokilijkauaj kuali ma tlaneltokakaj ipan nopa 40 tonali kema nojua itstoya ipan Tlaltipaktli? (Xikita tlaixkopinkayotl).

¹⁴ Maske Jesús xitlauak kintlajtolmakak itokilijkauaj, kichijki ika tlaiknelili. Sekij amo kineltokayayaj tlaj moyolkuitoya, yeka kiniljuik ma kineltokakaj nelnelia kiampa panotoya (Luc. 24:25-27; Juan 20:27). Kiniljuik ma kinpaleuikaj sekinok uan amo ma mosentlalikaj kitlanisej tomij (Juan 21:15). Nojkia kiniljuik amo ma kinkualankaitakaj katli kiseliyayaj se tekitl (Juan 21:20-22). Uan kinpaleuik ma kikuamachilikaj tlake kiijtosnekiyaya iTlanauatijkayo Dios uan kinpaleuik ma mosentlalikaj tlajtolmoyauasej (Hech. 1:6-8). ¿Tlake uelis kiyekosej ueuejtlakamej?

15, 16. 1) Xikijto kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej sanse kej Jesús. 2) ¿Kenijkatsa kipaleuik Patrick tlen kiiljuik se ueuejtlakatl?

¹⁵ ¿Kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej sanse kej Jesús? Moneki kinmachtisej uan kinpaleuisej toikniuaj uan telpokamej ma kichiuakaj se keski tekitl ipan tlanechikoli.c Ueuejtlakamej amo moneki kichiasej toikniuaj ma elikaj xitlauakej. Inijuantij moneki kichiuasej kampeka kinpaleuisej telpokamej ma kiyekojtiakaj kenijkatsa kichiuasej se tekitl, amo ma moueyimatikaj, ma elikaj temachmej uan ma kinpaleuikaj sekinok (1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Ped. 5:5).

¹⁶ Ma tikitakaj tlen kipanok toikni Patrick. Kema nojua eliyaya piltelpokatsi amo kuali kinnojnotsayaya toikniuaj uan tosiuaikniuaj. Se ueuejtlakatl kiitak tlen kichiuayaya, yeka ika tlaiknelili xitlauak kitlajtolmakak. Patrick kiijtoua: “Tlauel nechpaleuik pampa kiampa kichijki. Nechyolkokouayaya kema nikitayaya sekinok kiseliyayaj se tekitl ipan tlanechikoli tlen nojkia nijnekiyaya nijselis. Tlen nechiljuik nopa ueuejtlakatl, nechpaleuik ma nimosentlali nikinpaleuis toikniuaj uan amo san ma nijneki nijselis se tekitl ipan tlanechikoli”. Patrick kipatlak inemilis, yeka pejki tlatekipanoua kej ueuejtlakatl kema kipiayaya 23 xiuitl (Prov. 27:9).

17. ¿Kenijkatsa kinextik Jesús motemachiyaya ipan itokilijkauaj?

¹⁷ Jesús amo san kinnauatik itokilijkauaj ma tlajtolmoyauakaj, nojkia kiniljuik ma tlamachtikaj (xikita nopa nota de estudio “Enséñenles”, ipan Mateo 28:20, TNM). Uelis Cristo itokilijkauaj moiljuijkej amo ueliskiaj kichiuasej nopa tekitl. Pero Jesús kimatiyaya kena ueliskiaj kichiuasej uan kinekiyaya inijuantij nojkia ma motemachikaj kena ueliskiaj. Yeka kiniljuik: “Sanse kej noTata nechtitlanki, na nojkia niinmechtitlani” (Juan 20:21).

18. Xikijto kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej sanse kej Jesús.

¹⁸ ¿Kenijkatsa ueuejtlakamej uelis kichiuasej sanse kej Jesús? Ueuejtlakamej katli miak xiuitl tlatekipanojtokej, kimatij moneki kinkauasej sekinok ma kichiuakaj se keski tekitl ipan tlanechikoli uan kinmachtisej kenijkatsa kichiuasej (Filip. 2:19-22). Uelis kiniljuisej se keskij telpokamej ma tlapaleuikaj kema tlachpanaj o kema kikualchijchiuaj se keski tlamantli ipan kali kampa timosentiliaj. Ueuejtlakamej kinextiaj motemachiaj ipan se toikni kema kimachtiaj uan moiljuiaj kena kuali kichiuas iteki. Toikni Matthew, katli namanok pejtok tlatekipanouaj kej ueuejtlakatl, tlauel kitlaskamati pampa sekinok ueuejtlakamej katli miak xiuitl tlatekipanojtokej kimachtiaj kenijkatsa kichiuas se keski tekitl ipan tlanechikoli uan motemachiaj ipan ya. Ya kiijtoua: “Toikniuaj amo kualanij kema nimokuapoloua, inijuantij nechpaleuiaj ma nikita kiampa nimomachtijtias, uan teipa nechnextiliaj kenijkatsa kuali nijchiuas se tekitl”.d

19. ¿Ipan tlake moneki timosentlalisej?

¹⁹ Ipan nopa 40 tonali kema Jesús nojua itstoya ipan Tlaltipaktli uan nechka yaskia iluikak, kinyolchikajki itokilijkauaj, kuali kinmachtik iTlajkuilol Dios uan kinmachtik kenijkatsa kichiuasej ininteki. Ma tijchiuakaj kampeka nojkia tijchiuasej kej Jesús (1 Ped. 2:21). Uan ya nojkia techpaleuis pampa kiijtojtok: “Nochipa niitstos inmouaya hasta kema tlamis tlen mochijtok ipan Tlaltipaktli” (Mat. 28:20).