MUSOLO WO KUJIJA 24
NGOMA 98 Matahwa Ese Akafemehwa ndi Mwari
Tinojijenyi Ngozvo Uphorofita Unobhuya Ngozvo Vana Vakuru 4 va Jakobe—Divi 1
‘Ungananyi kuti ndimuvhunje zvinozoitika kamuri mumazuva okupejisira.’—GENESISI 49:1.
ZVATISAJIJA
Mu cijijo cino, tinozowona kuti tingajijenyi kuvha pa magama a Jakobe okupejisira paainga oda kufa ku vana vake Rubheni, Simiyoni, Revhi uye Judha.
1-2. Zvicinyi zvakaizwa ndi Jakobe kumbhiri ko upenyu wake uye ngenyi? (Wonanyi pakhavha.)
PAINGA padarika makore 17 mushandiri wa Jehovha Jakobe paakavha kuKhenani kuti aende kuIjipita no mbhuri yake (Gen. 47:28) Mukati mo nguva iyi, iyena wakadakala maningi ngo kuwona mwana waaida maningi Josefa, uye pakupejisira kuwonazve mbhuri yakabatana. Asi zvino, Jakobe unowona kuti upenyu wake woguma kumbhiri. Ngo ndava yazvo unoita musangano unokosha maningi no mbhuri yake.—Gen. 49:28.
2 Mu mazuva aya, zvainga zvakajaereka kuti musolo wo mbhuri paanowona kuti upenyu wake woguma, waiunganija mbhuri yake kuti aipe ndhungamiriro jokupejisira. (Isa. 38:1) Pamusangano uwu panokhetwa kuti ndiyani anozova musolo wo mbhuri pasure po kufa kake.
Jakobe uri pa mubhedhu wake paainga oda kufa, esipa uphorofita ku vana vake 12 (Wonanyi ndima 1-2)
3. Tajijenyi pana Genesisi 49:1, 2?
3 Verenganyi Genesisi 49:1, 2. Asi uwu auto kuva musangano wo mbhuri waijaereka. Jakobe wainga muphorofita. Pamusangano uwu, Jehovha wakafemera mushandiri wake kuti abhuye ngo pamusolo po zviro zvinokosha zvaizoitika muno lamangwana zvaizopsasa mubarihwana. Ngo ndava yazvo masoko a Jakobe nguva imweni anobhuiwa kuti: Masoko o uphorofita wo kufa kake.
4. Zvicinyi zvatinodikana kulangarira patinoongorora uphorofita wa Jakobe paainga oda kufa? (Wonanyi bhokiso lakazwi: “Mbhuri ya Jakobe.”)
4 Mucijijo cino, tinoda kuwona zvakabhuya Jakobe kuvana vake valongomuna: Rubheni, Simiyoni, Revhi uye Judha. Mucijijo cinotevera, tinozojijazve zvakabhuya Jakobe ku vana vake 8. Inga zvatawona, Jakobe aato kubhuya basi ngo pamusolo po vana vake, asi wakabhuya ngozvo mubarihwana wainga wakaumba jinja lo Izirairi yo kare. Kujijazve ngozvo ndholovondho yo jinja heri, kunozojekesa kuti magama o uphorofita wa Jakobe akaitika kamare. Kuwongorora magama aya kunotipa zvijijo zvinozotibesa kuti tidakajise Abedu vokudenga Jehovha.
RUBHENI
5. Rubheni waiemera makomborero api aaida kupuwa mbhabake?
5 Jakobe wakaenda kuna Rubheni oti: ‘Yewe uri mwana wangu wodangwe.’ (Gen. 49:3) Inga dangwe, Rubheni waiemera kuashira ndhaka yakapetwa kaviri ya Abake. Iyena, nguva jimweni waiemerazve kuva mutungamiriri wo mbhuri pasure po kufa kaa baba vake uye kuwonazve makomborero aya eizopuwazve vana vake ngokuhamba konguva.
6. Ngenyi Rubheni wakaruza kodzero yo udangwe? (Genesisi 49:3, 4)
6 Ngo kudalo, Rubheni wakaruza mukana wokuva dangwe. (1 Mk. 5:1) Ngo ndava yenyi? Pamakore akadarika iyena wainga akaita uhure no mukaji wa baba vake anozwi Bhira. Iyena wainga ari mushandi wo mukaji wa Jakobe waidiwa maningi Rakeri wainga afa. (Gen. 35:19, 22) Rubheni wainga ari mwana wo mukaji umweni wa Jakobe unozwi Reya. Nguva jimweni Rubheni wakandundirwa ngo kuemura. Dangani wakaita izvi kuti Bhira asadiwa maningi inga madirwe aizwa amai vake ndi Jakobe. Ngo njira ipi hayo, zvakaitikari zvakanyangaja maningi Jehovha uye naa bake.—Verenganyi Genesisi 49:3, 4.
7. Zvicinyi zvakaitika na Rubheni no mubarirwana wake? (Wonanyi bhokiso lakazwi: “Uphorofita wa Jakobe Paainga Oda Kufa.”)
7 Jakobe wakavhunja Rubheni kuti: ‘Yewe auzobudiriri.’ Masoko aya akazajika kamare. Apana no pakanyorwa kuti mubarihwana wa Rubheni wakaita mambo, muprisiti kana kuti muphorofita. Ngo kudalo, Jakobe aato kuramba mwana wake uye mubarihwana wa Rubheni wakava jinja lakakwana lo Izirairi. (Jos. 12:6) Rubheni wakambokhombija undhu wakanaka muzviro zvimweni uye apana pakanyorwa kuti iyena wakazoitazve zvo uhure.—Gen. 37:20-22; 42:37.
8. Tinojijenyi ngo muezaniso wa Rubheni?
8 Zvicinyi zvatinojija? Tinodikana kushanda ngo simba kuti tisakurire undu wo kuzvingwarira, uye kusiya tsika yakashata youhure. Patinoejwa kuti tiite cishaishi cikuru tinodikana kuyema tolangarira kuti zviito zvedu zvinopsasisa kudini Jehovha, mbhuri yedu no vandhu vamweni. Tinodikanazve kulangarira kuti ‘mundhu zvaanosima ngozvanozokoka.’ (VaG. 6:7) Ngo divi rimweni zvakaitika na Rubheni, zvinotilangarija unyasha wa Jehovha. Kunyange kuti Jehovha aatijiviriri ku muviyo wo zvishaishi zvedu, iyena unokomborera kuvangisira katinoita kudai tikaita zvakanaka.
SIMIYONI NA REVHI
9. Zvicinyi zvakaita kuti Jakobe asadakarira Simiyoni na Revhi? (Genesisi 49:5-7)
9 Verenganyi Genesisi 49:5-7. Apeja Jakobe wakazobhuya na Simiyoni na Revhi. Zvaakabhuya zvinokhombija kuti aato kutenderana nazvo zvavakaitaro. Painga padarika makore manganani, mwana wa Jakobe, Dhaina, wainga ajipwa ngo muKhenani umweni unozwi Shekemu. Zvinozwisisika kuti, vana vese va Jakobe vakanyangajwa maningi nozvakaitika no hanzvaji yavo asi Simiyoni na revhi vakava vandhu vanohasha. Ivona vakanyepera Shekemu no vandhu vake kuti: Kudai vakatendera kuceceujwa vaizova no runyararo no mbhuri ya Jakobe. Vanarume ava vakatenderana nazvo. Povainga vasiri no mahwajo okuceceujwa, Simiyoni na Revhi ‘vakabata mapanga avo voenda muthaundi, vandhu vasingalangariri vouraya vanarume vese.’—Gen. 34:25-29.
10. Masoko o uphorofita wa Jakobe ngo pamusolo pa Simiyoni na Revhi akazajikisa kudini? (Wonanyi bhokiso lakazwi: “Uphorofita wa Jakobe Paainga oda Kufa.”)
10 Jakobe wakaneseka maningi ngo vana vake vaviri vainga vaulaya vandhu vakawanda. Vaizopalajaniswa uye vaizondhendheneka muIzireiri yese. Magama aya ociphorofita akazozajika paapera makore 200 jinja lo Iziraeri porakangena mu nyika yo cipikirwa. Jinja la Simiyoni lakaashira inga utaka nyika yainga iri ndhambo mukati mo nyika yo jinja lo ciJudha. (Jos. 19:1) Ndhaka ya Revhi yaibatanija mathaundi 48 akandhendheneka muIziraeri yese.—Jos. 21:41.
11. Zviro zvipi zvakanaka zvakaizwa ngo jinja la Simiyoni na Revhi?
11 Mubarihwana wa Simiyoni na Revhi avato kuitawo zvishaishi zvo majiteteguru avo. Jinja la Revhi lakakhombija kamare kunamata kakacena. Mosi paakayenda koashira mutemo wa Jehovha pa Dundhu lo Sinai, vaIziraeri vakawanda vakabatanijwawo pa kunamata cimudhori, asi vaRevhi vakayenda ku divi la Mosi uye vobesa pakupeja ku manamata uku kakashata. (Eki. 32:26-29) Jehovha wakakheta kupalajanisa jinja la Revhi ngo kumupa makomborero akanaka o uphirisiti. (Eki. 40:12-15; Num. 3:11, 12) Ngo kuhamba ko nguva, jinja la Simiyoni lakabesa jinja la Judha pa kuhwisa vaKhenani kuitira kuwana ndau yavo munyika yo cipikirwa.—Vat. 1:3, 17.
12. Zvijijo zvipi zvatinowana kuvha pamuezaniso wa Simiyoni na Revhi?
12 Zvicinyi zvatinojija? Musakheta kuita zviro makanyangajwa. Imwimwi kudai mundhu wamunoda akashaisha kubatwa, zvakajaereka kunyangajwa. (Ps. 4:4) Asi tinodikana kulangarira kuti, Jehovha aatenderi masoko no zviito zvakashata. (Jak. 1:20) Patinoizirwa zvakashata ngo mundhu watinonamata naye kunyange watisinganamati naye, atiiti zvinonyangajisa Jehovha. Izvi zvinozotibesa kuti tisaita zviro zvinozonyangajisa vamweni. (VaR. 12:17, 19; 1 Ped. 3:9) Kunyange kuti vabereki venyu Avaiti zvinodakaja Jehovha langariranyi kuti yemwi amuvangirijwi kutevejera muezaniso wavo. Musakasika kulangarira kuti imwimwi makalasika uye kuti amuzowani makomborero a Jehovha. Jehovha aazotami kumukomborera ngo kuvangisira kenyu kuita zvakanaka.
JUDHA
13. Ngenyi nguva jimweni Judha wakaneseka maningi pakaguma nguva yokuti baba vake vabhuye ngo zvake?
13 Judha wainga mwana akatevera kubhuiwa ngozvake ndi baba vake. Pasure po kuzwa masoko aJakobe kuno majimukoma ake, dangani Judha wakaneseka maningi. Nzvakadi, wainga akaitawo zvishaishi zvakakura. Zvakajeka kuti iyena waingepowo pa ku pamba thaundi la Shekemu. (Gen. 34:27) Iyena wakabatanawo no hama jake pakutengesa Josefa inga mulanda uye pakunyepera abake ngo pamusolo pazvo. (Gen. 37:31-33) Iyena ngo kuhamba ko nguva, wainga akaita uhure no nyamwana yake Tamari esilangarira kuti ihure.—Gen. 38:15-18.
14. Zviro zvipi zvakanaka zvainga zvakaizwa ndi Judha? (Genesisi 49:8, 9)
14 Ngo kufemehwa Jakobe wakapa Judha makomborero basi no kumubonga. (Verenganyi Genesisi 49:8, 9.) Judha wakakhombija kuneseka ngo mazwiro aabake vainga vakula. Uye wakakhombijazve unyasha kumunukuna wake Bhenjamini.—Gen. 44:18, 30-34.
15. Judha wakakomborereswa kudini?
15 Jakobe wainga akabhuya kuti Judha waizova mutungamiriri wo hama jake. Ngo kudalo, kuzajika kouphorofita uwu kakanonoka maningi. Judha unobhuiwa ko kutanga inga mutungamiriri akatungamirira ko makore anokwana kuita 200. (Num. 10:14) Mumasure mokuti izvi zvaitika, Judha wakatungamirira jinja lo vaIziraeri kuvha mubani mbhera nyika yakapikihwa pasure po makumi omakore Judha wakatungamirira pakupambwa ko nyika yo cipikirwa. (Vat. 1:1, 2) Uye Dhavhidhi, umwe wo mubarihwana wa Judha wakava wokutanga pa majimambo akawanda o mubarihwana uwu. Asi andizvopi basi, pano zvakawanda.
16. Wakazajikisa kudini uphorofita uri pana Genesisi 49:10? (Wonanyi bhokiso lakazwi: “Uphorofita wa Jakobe Paainga Oda Kufa.”)
16 Jakobe wakabhuya kuti mutongi wo vandhu wo kwenda no kwenda waizova wo mubarirwana wa Judha. (Verenganyi Genesisi 49:10 uye masoko opasi.) Mutongi uwu ndi Jesu Kristu, wiya wakadanijwa ndi Jakobe kuti ndi Silo. Ngirosi yakabhuya ngozva Jesu yesiti: ‘Jehovha Mwari unozomupa cigaro ca baba vake Dhavhidhi.’ (Ruka 1:32, 33) Jesu unodanijwazve kuti ‘imbhondolo yo jinja la Judha.’—Zvak. 5:5.
17. Tingatevejeresa kudini Jehovha pamawonero atinoita vamweni?
17 Zvicinyi zvatinojija? Jehovha wakakomborera Judha kunyange akamboita zvishaishi zvikuru. Asi kubhuya kuti hama ja Judha jakashamisika kuti Jehovha waona cinyi maari here? Atizvizivi hedu, Jehovha wakaona zvakanaka kuna Judha omukomborera ndizvona. Tingatevejeresa kudini muezaniso wa Jehovha? Hama painopuwa mabasa anokosha, pakutanga tinova no muejo wo kukasika kubatikana ngo zviro zvainophazama. Asi zvakanaka kuziva kuti Jehovha unodakala ngo undhu wake wakanaka. Jehovha unopsaka zvakanaka kuvanamati vake. Ngativangisire kuti tiite zvakatojana.
18. Ngenyi tinodikana kuva vandhu vanosengerera?
18 Cijijo cimweni catinowana pa muezaniso wa Judha ngo cokuva mundhu anosengerera. Jehovvha nguva jese unozajisa zvaanothembesa, asi asipi nguva jese yaanoita ngo malangarire atinoita kana kuti panguva yatinosoterera. Vazukuru va Judha avato kukasika kutanga kutungamirira vandhu va Mwari. Asi vakatsigira kugondeka kavaya vainga vakagajwa kuti vaite zvonazvo vakadai inga Mosi muRevhi, Joshuwa mu Efremu uye Mambo Sauro mu Bhenjamini. Na yesuwo ngatibesere vaya vakakhetwa ndi Jehovha kuti vatitungamirire mazuva ano.—VaH. 6:12.
19. Zvinyi zvatinojija ngozva Jehovha, patinoverenga ngozvo uphorofita wa Jakobe paainga oda kufa?
19 Zvicinyi zvatajija mbhera zvino, ngo pamusolo po ciphorofita ca Jakobe paainga aaphedo no kufa? Zvakajeka kuti “mawonere anoita vandhu andiopi anoita Jehovha.” (1 Sam. 16:7) Jehovha unorengerera maningi uye unosengerera. Kunyange kuti aatenderi muhambiro wakashata, asi aasotereri kuti vanamati vake vave vakakwana. Iyena unokomborera vandhu vakamboita zvishaishi zvakakura kudai vakakhauya zvo cokwadi uye vo hwirira pakuita zvakanaka. Mu cijijo cinotevera tinozowona zvakabhuya Jakobe ku vana vake 8 vasara.
NGOMA 124 Nguva Jese Takagondeka