Okudhimbulula oshilikama nendhindhiliko lyasho
OHO nyanyukilwa mbela okufatulula otumbutumbu? Opo u shi ninge, ou na okutala omauyelele ngoka tage ku kwathele u mone omukalo moka to yi fatulula. Kalunga oha gandja uuyelele wa pumbiwa mOohapu dhe dha nwethwa mo, u na ko nasha nomwaalu 666, ngoka gu li edhina nenge endhindhiliko lyoshilikama shomEhololo ontopolwa 13.
Moshitopolwa shika otatu ka tala komikalo ne dha simana dhomatompelo—omauyelele ga simanenena—ngoka tage ku ulika kutya endhindhiliko lyoshilikama otali ti shike. Otatu ka tala (1) nkene omadhina gomOmbimbeli omathimbo gamwe haga hogololwa, (2) kutya oshilikama oshike, (3) shoka omwaalu 666 tagu ti sho gu li ‘omwaalu gwomuntu,’ na (4) shoka onomola 6 tayi ti nomolwashike ye endululwa iikando itatu, sha hala okutya, 600 kwa gwedhwa 60 kwa gwedhwa 6, nenge 666.—Ehololo 13:18.
Omadhina gOmbimbeli—otaga ti sha kaashi shi owala uukonekelo wokombanda
Omadhina gOmbimbeli olundji oge na omaityo gi ikalekelwa, unene tuu ngele oga gandjwa kuKalunga. Pashiholelwa, molwashoka Abram okwa li ta ka ninga he yiigwana, Kalunga okwa lundulula edhina lyankungulu nguka li ninge Abraham, tali ti “he yiigwana oyindji.” (Genesis 17:5, KB) Kalunga okwa lombwele Josef naMaria ya luke okanona kaMaria hoka ka li ke li pokuvalwa Jesus, ndyoka tali ti “Jehova oye ehupitho.” (Mateus 1:21, enyolo lyopevi mo NW; Lukas 1:31) Metsokumwe nedhina ndyoka tali ti oshindji, okupitila muukalele waJesus nomeso lye lyopaiyambo, Jehova okwe shi ningi tashi wapa tu mone ehupitho.—Johannes 3:16.
Onkee ano, edhinamwaalu 666 lya gandjwa kuKalunga oli na okuthaneka shoka Kalunga a tala ko shi li omaukwatya go genegene goshilikama. Dhoshili, opo tu uve ko omaukwatya ngoka, otwa pumbwa okudhimbulula mo oshilikama nokutseya iilonga yasho kutya oyini.
Oshilikama tashi dhimbululwa mo
Embo lyOmbimbeli lyaDaniel otali gandja uuyelele oundji u na ko nasha naashoka iilikama yopathaneko tayi ti. Ontopolwa 7 otayi tongomona sha yela okanima kehe ke na ko nasha ‘niilikama iinene ine’—onkoshi, emwanka, ongwe noshilikama oshitilithi shi na omayego omanene giiyela. (Daniel 7:2-7, OB-1986) Daniel ote tu lombwele kutya iilikama mbika otayi thaneke “aakwaniilwa” nenge omaukwaniilwa gopapolotika, ngoka taga pangele iinenelongo iinenenene gi ilandula.—Daniel 7:17, 23, yelekanitha NW.
Shi na ko nasha noshilikama shomEhololo 13:1, 2, The Interpreter’s Dictionary of the Bible otayi shi popi kutya “musho omu na omaukwatya agehe kumwe giilikama iinene yomemoniko lyaDaniel . . . Onkee ano, oshilikama shoka shotango [shomEhololo] otashi thaneke okupangela kwomapangelo agehe kumwe gopapolotika muuyuni ngoka taga tsu ompinge naKalunga.” Oohapu ndhika odha kolekwa kEhololo 13:7, ndyoka tali popi kombinga yoshilyani tali ti: ‘Osha pewa oonkondo dhokupangela iilongo ayihe niigwana nomalaka naapagani.’a
Omolwashike Ombimbeli tayi longitha iilikama ongomathaneko taga thaneke okupangela kwaantu? Opu na nokuli omatompelo gaali. Lyotango, omolwaashoka momathelemimvo ga piti omapangelo oga kala haga tilehi ombinzi ngaashi oshilikama. Omunandjokonona Will naAriel Durant oya nyola taya ti: “Iita oyo shimwe shomiiningwanima mbyoka hayi ningwa aluhe mondjokonona ayihe noinayi shunithwa nando pevi kehumokomeho nenge kuudemokoli.” Kashi shi tuu shoshili kutya “omuntu ta pangele omukwawo noku mu pangelela oshiponga”! (Omuuvithi 8:9) Etompelo etiyali olyo kutya “oshikoko shiyaka [Satana, osha pe oshilikama] epangelo lyasho noshipangelapundi shasho noonkondo oonene.” (Ehololo 12:9; 13:2) Onkee ano, epangelo lyopantu olyo oshinima shOndiaboli, shoka tashi ulike iikala yayo yopashilikama noya fa yoshikoko.—Johannes 8:44; Aaefeso 6:12.
Ihe shika itashi ti kutya omupangeli kehe gwopantu ota longithwa shu ukilila kuSatana. Dhoshili, momukalo gumwe, omapangelo gaantu otaga longo ge li “omuyakuli gwaKalunga,” okukaleka po elandulathano muulipamwe waantu, opo pwaa kale evundakano. Aawiliki yamwe oya gamene omauthemba gaantu ga simana, mwa kwatelwa uuthemba okukala nombinga melongelokalunga lyashili—sha shoka Satana inaa hala. (Aaroma 13:3, 4; Esra 7:11-27; Iilonga 13:7, OB-1986) Nonando ongaaka, molwenwethomo lyOndiaboli, kapu na omuntu nenge epangelo lyomuntu lya vula okweetela aantu ombili negameno tayi kalelele.b—Johannes 12:31.
‘Omwaalu gwomuntu’
Uuyelele uutitatu u na ko nasha naashoka omwaalu 666 tagu ti owo uushili kutya oshi ithanwa ‘omwaalu gwomuntu.’ Uutumbulilo mbuno itau vulu okuulika komuntu pauhandimwe, oshoka oSatana—hamuntu gwontumba—e na oonkondopangelo okupangela oshilikama. (Lukas 4:5, 6; 1 Johannes 5:19; Ehololo 13:2, 18) Pehala lyaashono, okukala kwoshilikama shi na ‘omwaalu gwomuntu’ nenge endhindhiliko lyopantu, osha hala okutya kutya oshi li oshinima shopantu, kashi shi ombepo nenge ompwidhuli, nomolwaashono shi na omaukwatya gontumba gopantu. Omaukwatya ngaka ogeni mbela? Ombimbeli otayi yamukula tayi ti: “[Aantu] ayehe ya yono nokaye na eadhimo lyaKalunga.” (Aaroma 3:23) Onkee ano okukala kwoshilikama shi na ‘omwaalu gwomuntu,’ otaku ulike kutya omapangelo otagu ulike onkalo yaantu yuulunde, endhindhiliko lyuulunde nokwaagwanenena.
Ondjokonona otayi gandja uunzapo kutya osho shi li ngawo. Ngoka a li nale oministeri yiikwapondje yIilongohangano yaAmerika Henry Kissinger okwa ti: “Eputuko kehe ndyoka lya li po lwahugunina osho lya hulu po. Ondjokonona oyo ehokololo lyoonkambadhala ndhoka dha ponyo, yomalalakano ngoka ga li inaaga tsakanithwa . . . Onkee ano ngoka e li omunandjokonona, oku na okutaamba ko edhiladhilo kutya oluhodhi olu li itaalu vulu okuyandwa.” Ekonakonotalululo li li pauyuuki lyaKissinger otali ulike koshili ndjika ya kankamena kOmbimbeli tayi ti: “Oondjila dhomuntu ihadhi kala momapangelo ge mwene nenge moonkondo dhomulumentu te ende, ku uthe ando oonkatu dhe, e dhi fale kethikilo.”—Jeremia 10:23.
Ngashingeyi sho twa dhimbulula mo oshilikama notu uva ko nkene Kalunga he shi tala ko, otatu vulu okukonakona oshitopolwa shahugunina shotumbutumbu yetu—onomola hamano nomolwashike ye endululwa iikando itatu—sha hala okutya, 666 nenge 600 kwa gwedhwa 60 kwa gwedhwa 6.
Omolwashike hamano ye endululwa iikando itatu?
MOmanyolo, oonomola dhontumba odhi na omaityo gopathaneko. Pashiholelwa, onomola heyali olundji ohayi longithwa tayi thaneke sha sha gwanenena, nenge sha shi ihwa po, momeho gaKalunga. Pashiholelwa, oshiwike shokushita shaKalunga osha li shi na ‘omasiku’ gaheyali nenge iikakothimbo iile iiheyali, ethimbo moka Kalunga a mana thiluthilu elalakano lye lyokushita li na ko nasha nevi. (Genesis 1:3–2:3) “Oohapu” dhaKalunga odha fa oshisilveri shoka sha “hemununwa luheyali,” ano sha yelelela. (Epsalmi 12:7; Omayeletumbulo 30:5, 6) Omunuulepera Naeman okwa li a lombwelwa e ki iyoge luheyali momulonga gwaJordan, nokonima yaashono okwa li a aluka thiluthilu.—2 Aakwaniilwa 5:10, 14.
Hamano oyi vulike nayimwe kuheyali. Kayi li mbela ethaneko lye eleka lyasha inaashi gwanenena nenge sha shi na epuko momeho gaKalunga? Eeno, osho yi li! (1 Ondjalulahokololo 20:6, 7) Kakele kaashono, okunyola hamano ye endululwa lwiikando itatu, yi li 666, otashi tsu omuthindo gwa kola okwaagwanenena hoka. Oshinima shoka tashi ulike wo kutya etaloko ndika oli li mondjila osho kutya 666 oyo ‘omwaalu gwomuntu,’ ngaashi twe shi tala nale. Onkee ano ondjokonona yoshilikama, ‘omwaalu gwomuntu’ gwasho nomwaalu 666 gwo gwene adhihe otadhi ulike kehulithodhiladhilo limwe alike kaali shi okupatanekwa—okupuka nokunyengwa kwothiluthilu momeho gaJehova.
Okuhokololwa kokwaagwanenena kwoshilikama otaku tu dhimbulukitha shoka sha li sha popiwa kombinga yomukwaniilwa Belsasar gwaBabilon shonale. Jehova okwa popi nomupangeli nguka okupitila muDaniel ta ti: “Ongoye wa yelekwa koshiyelekitho nowa monika omupu.” Ongulohi oyo tuu ndjoka Belsasar okwa dhipagwa, nOshinenelongo shaBabilon oshinankondo osha sindwa. (Daniel 5:27, 30) Sha faathana, okupangula kwaKalunga oshilikama shopapolotika naamboka ye na endhindhiliko lyasho otashi ka tya ehulilo lyoshilikama shoka naayambidhidhi yasho. Ihe moshikando shino, Kalunga ita ka hanagula po owala omulandu gwopapolotika gumwe awike ihe oshinkoti kehe shomapangelo gaantu. (Daniel 2:44, KB; Ehololo 19:19, 20) Onkee ano inashi simana tuu sho tatu yanda okukala tu na endhindhiliko edhipagi lyoshilikama!
Endhindhiliko tali fatululwa
Nziyanziya konima yokutseyitha omwaalu 666, Ehololo otali popi aalanduli 144 000 yOnzigona, Jesus Kristus, mboka ye na edhina lye nedhina lyaHe, Jehova, lya nyolwa miipala yawo. Omadhina ngaka otaga ndhindhilikitha ooyene yago ye li yaJehova noyOmwana, kombinga yaangoka taya gandja uunzapo ye uvite uuntsa. Sha faathana, mboka ye na endhindhiliko lyoshilikama otayu ulike kutya otaya longele oshilikama. Onkee ano endhindhiliko ndika, kutya nduno oli li kolulyo nenge omombamba yoshipala, oku shi popya pathaneko, oli li endhindhiliko ndyoka tali ndhindhilikitha mwene gwalyo e li gumwe ngoka ta yambidhidha palongelokalunga omilandu dhuuyuni dhopapolotika ndhoka dha fa oshilikama. Mboka ye na endhindhiliko otaya pe “omukesari” shoka shu uka okupewa Kalunga. (Lukas 20:25; Ehololo 13:4, 8; 14:1) Ngiini? Otaye shi ningi mokusimaneka palongelokalunga omapangelo gopapolotika, omandhindhiliko gago nomatangakwiita gago omanankondo, hoka haya kongo etegameno nehupitho. Kalunga kashili ohaye mu longele owala nomilungu.
Mekondjithathano naashono, Ombimbeli otayi tu ladhipike tayi ti: “Inamu inekela aawa, nomuna gwaantu, ke na ekwatho! Omufudho gwe nge wa zi mo, ota shuna mevi; olyo tuu esiku omadhiladhilo ge agehe ga hulu po.” (Epsalmi 146:3, 4) Mboka taya pulakene omayele ngoka goondunge itaya yemata uuna omapangelo taga nyengwa okugwanitha omauvaneko gago nenge uuna aawiliki mboka haya nwetha mo aantu taya kanitha oondondo dhawo dha simana.—Omayeletumbulo 1:33.
Shika itashi ti kutya Aakriste yashili otaya thuwa owala itaaya ningi sha kombinga yonkalo ombwiinayi yaantu. Mepingathano naashoka, yo oyi ipyakidhila nokuuvitha epangelo ndyoka olyo awike tali ka kandula po omaupyakadhi gaantu—Uukwaniilwa waKalunga, mboka ye lile po.—Mateus 24:14.
Uukwaniilwa waKalunga—owo awike etegameno lyaantu
Sho Jesus a li kombanda yevi, okwa ningi Uukwaniilwa waKalunga owo enenedhiladhilo lya simana lyeuvitho lye. (Lukas 4:43, KB) Moshiholelwa shegalikano she, omathimbo gamwe hali ithanwa Egalikano lyOmuwa gwetu, Jesus okwa li a longo aalanduli ye okugalikana opo Uukwaniilwa mboka u ye nopo ehalo lyaKalunga li gwanithwe huka kombanda yevi. (Mateus 6:9, 10, KB) Uukwaniilwa owo epangelo ndyoka tali ka pangela ombanda yevi ayihe, hakuza moshilandopangelo shontumba shokombanda yevi, ihe okuza megulu. Onkee ano, Jesus e u ithana “uukwaniilwa wegulu.”—Mateus 11:12, KB.
Olye mbela to opalele okukala Omukwaniilwa gwUukwaniilwa mboka, kee shi Jesus Kristus, ngoka a sile aalelwa ye yomonakuyiwa? (Jesaja 9:5, 6; Johannes 3:16) Masiku Omupangeli nguka a gwanenena, e li ngashingeyi oshishitwa oshinankondo shopambepo, ote ku umbila oshilikama, aakwaniilwa yasho nomatangakwiita gasho “mefuta lyomulilo, gwa hohelithwa osulfuri,” tashi thaneke ehanagulo lyothiluthilu. Ihe hasho ashike shono. Jesus ota ka hanagula po wo Satana, shoka aantu itaaya vulu okuninga.—Ehololo 11:15; 19:16, 19-21; 20:2, 10.
Uukwaniilwa waKalunga otau ke etela ombili aalelwa yawo ayehe mboka haya vulika. (Epsalmi 37:11, 29; 46:9, 10) Nokuli oluhodhi, uuwehame neso itayi ka kala po we. Etegameno kali shi tuu ekumithi kwaamboka kaaye na endhindhiliko lyoshilikama!—Ehololo 21:3, 4.
[Omanyolo gopevi]
a Ngele owa hala okumona uuyelele womuule u na ko nasha noovelise ndhika, tala ontopolwa 28 yembo Revelation—Its Grand Climax At Hand!, lya nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova.
b Nonando Aakriste yashili oya tseya kutya epangelo lyomuntu olundji olya fa oshilikama, yo ohaya vulika “kaapangeli,” ngaashi Ombimbeli tayi ti. (Aaroma 13:1) Ihe uuna aapangeli ya tya ngaaka taye ya lombwele ya longe tashi tsu ompinge nompango yaKalunga, yo ohaya ‘vulika kuKalunga shi vulithe okuvulika kaantu.’—Iilonga 5:29.
[Oshimpungu pepandja 5]
Uuyelele u na ko nasha naashoka omwaalu 666 tagu ti
1. Omadhina gOmbimbeli olundji otaga ti sha kombinga yuukwatya wamwene gwalyo nenge konkalamwenyo ye, ngaashi lyaAbraham, lyaJesus nogayalwe oyendji. Sha faathana, edhinamwaalu lyoshilikama oli lile po omaukwatya gasho.
2. Membo lyOmbimbeli lyaDaniel, iilikama yomaludhi gi ili nogi ili otayi thaneke omaukwaniilwa gopantu ga landulathana. Oshilikama shomaukwatya gi ili nogi ili shomEhololo 13:1, 2 otashi thaneke omilandu dhopapolotika muuyuni auhe ndhoka dha pewa oonkondopangelo kuSatana notadhi pangelwa kuye.
3. Okukala kwoshilikama shi na ‘omwaalu gwomuntu,’ otaku ulike kutya sho shene osho oshinima shopantu, kashi shi oshinima shopampwidhuli. Onkee ano, otashi ulike kokunyengwa kwopantu hoka kwe etithwa kuulunde nokokwaagwanenena.
4. Momeho gaKalunga, onomola hamano otayi ulike kokwaagwanenena, molwaashono kayi thike puheyali ndjono yi li omuyalu gwopaMbimbeli gwi ihwa po nenge gwa gwanenena, otayi ulike kokwaagwanenena. Endhindhiliko 666 ohali tsu omuthindo okwaagwanenena mokweendulula onomola ndyoka lwiikando itatu.
[Omathano pepandja 6]
Omapangelo gopantu oga kala nokunyengwa, shoka sha thanekwa nawa komwaalu 666
[Edhina lyomuthaneki]
Starving child: UNITED NATIONS/Photo by F. GRIFFING
[Omathano pepandja 7]
Jesus Kristus ote ke eta epangelo lya gwanenena kombanda yevi