Ino etha uuwehame wu yone po enyanyu lyoye
DHILADHILA ando to penduka ongula ihe oto dhiladhila nale ku toke ishewe molwaashoka ino hala okutaalela uupyakadhi wesiku ndyoka, oshoka owu na okwiidhidhimikila uuwehame wopalutu nowopamaiyuvo esiku alihe ndyoka. Otashi vulika nokuli wu kale wu uvite ngaashi Job, ngoka a ti: “Nandi hogolole po okupondwa e te si, shi vule okukala iipongo yowala.” (Job 7:15) Ongiini ngele owa kala monkalo ndjoka ethimbo ele tashi vulika nokuli uule woomvula?
Mefiboshet, omwanamati gwaJonatan kuume komukwaniilwa David okwa li wo monkalo ya faathana. Manga Mefiboshet a li e na oomvula ntano, ‘okwa li a hunuka mo meke lyomuyamuthi e ta ningi oshitiningili.’ (2 Sam. 4:4) Sho a lundilwa kutya okwa kengelela omukwaniilwa naasho a kanitha omaliko ge, otashi vulika nokuli sha li she mu ningitha a gwililwe po komaiyuvo omawinayi. Ihe, okwa li a tula po oshiholelwa oshiwanawa sho a tsikile okukala i idhidhimikila uulema we, okulundilwa nokuuvithwa nayi noka li e etha iinima mbyoka yi mu kanithithe enyanyu lye.—2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30.
Omuyapostoli Paulus naye okwe tu tulila po oshiholelwa. Okwa li a nyola kombinga ‘yokwega monyama’ hoka a li e na okwiidhidhimikila. (2 Kor. 12:7, KB) Sho a popi okwega hoka otashi vulika a li ta popi kombinga yuulema a li e wu na nenge kombinga yaantu mboka ya li ye wete kutya ina gwana okukala omuyapostoli. Kashi na nduno mbudhi kutya uupyakadhi owa li wa shike, kawa li wa zi po nokwa li e na okuungaunga nuuwehame wopalutu nowopamadhiladhilo mboka a li e na omolwokwega hoka.—2 Kor. 12:9, 10.
Yamwe yomaapiya yaKalunga kunena oye na uuvu woshinamenena mboka hawu ende tawu nkundipaleke olutu. Sho Magdalena e na oomvula 18, okwa li a monika omukithi ngoka hagu ningitha aakwiita yolutu ya yonagule po iilyo yolutu (systemic lupus erythematosus). Okwa ti: “Onda li nda tila noonkondo. Ela lyandje ndyoka kaalya li ta li longo nawa, iilalo mokana nosho wo uupyakadhi womuligu, oya li ya nayipike onkalo yandje mokweendela ko kwethimbo.” Omanga Izabela a li e na okwiidhidhimikila oonkalo dhingulutila ndhoka aantu ihaaya vulu okudhimbulula nuupu. Okwa yelitha a ti: “Onda li nda kwatwa kepolimano manga nda li okanona. Shika osha li sha ningitha ndje ndi kale he kwatwa kuumbanda wa kwata miiti, ndi kale ndi na uupyakadhi wokufudha nokukala he thitokononwa mela. Iinima mbika ohayi lolodha ndje noonkondo.”
Taamba ko onkalo ndjoka wu li muyo
Uuvu nosho wo uulema otawu vulu okupiyaganeka onkalamwenyo yoye. Ngele owi iyadha monkalo ya tya ngawo, otashi ka kala pandunge wu konakone nawa onkalo ndjoka. Otashi vulika shi kale kaashi shi oshipu oku yi taamba ko. Magdalena okwa ti: “Omukithi gwandje otagu ende tagu nayipala. Olundji ohe kala nda loloka noonkondo noihandi vulu okuza mo mombete. Molwaashono ihandi vulu okukala ndi shi kutya otandi ka kala ndu uvite ngiini, ihandi vulu okuninga omalongekidho gontumba komeho yethimbo. Shoka hashi uvitha ndje nayi unene osho kutya itandi vulu we okuninga oshindji miilonga yaJehova.”
Zbigniew okwa yelitha a ti: “Sho ngaa oomvula tadhi hedha ko, omukithi nguka hagu ningitha ndi kale nda zinda pomatsakaneno gomasipa notapu tapata (rheumatoid arthritis) ohagu mana ndje oonkondo, notagu ende tagu yonagula omatsakaneno gomasipa gandje agehe. Nokuli omathimbo gamwe uuna onzindo ya geya, ihandi vulu sha. Shoka ohashi yemateke ndje noonkondo.”
Oomvula dhontumba dha piti, Barbara okwa li a monika oshitumba muuluyi shoka tashi ende tashi koko. Okwa ti: “Molutu lwandje omwa holoka omalunduluko kaanda li nde ga tegelela. Ohandi kala nda yemata, omathimbo gamwe ohandi kala tandi ehama omutse noihandi vulu okukala ndi itula mo mukehe shoka te ningi. Omolwomangambeko ngoka ndi na ngashingeyi, ondi na okulundulula kehe shimwe shoka handi ningi.”
Aantu mboka ya popiwa metetekelo ayehe aapiya yaJehova ye mu iyapulila. Ohaya pititha komeho okulonga ehalo lye. Ohaya kala yi inekela Kalunga thiluthilu nohe ya ambidhidha.—Omayel. 3:5, 6.
Jehova oha kwathele momukalo guni?
Katu na okudhiladhila kutya sho tu na uupyakadhi wontumba omolwaashoka Kalunga inee tu hokwa. (Oontak. 3:33) Dhiladhila konkalo ndjoka Job a li a piti muyo nonando okwa li “ha tila Kalunga noha tondo uuwinayi.” (Job 1:8) Kalunga iha makele omuntu nuuwinayi. (Jak. 1:13) Uuwehame auhe mwa kwatelwa mboka woshinamenena nosho wo wopamaiyuvo, owumwe womiinima yinikitha oluhodhi mbyoka twa thigulula kaavali yetu yotango Adam naEva.—Rom. 5:12.
Jehova naJesus itaya kala inaaya kwathela aayuuki. (Eps. 34:15) Ohatu shi ndhindhilike kutya Kalunga oye ‘omupopili nomugameni gwetu’ uunene tuu ngele tu li moonkalo oondhigu. (Eps. 91:2) Oshike nduno tashi vulu oku ku kwathela wu kale wa nyanyukwa uuna wu li moonkalo ndhoka kaadhi shi oompu okuza mo mudho?
Egalikano: Oto vulu okufala uudhigu woye kuTate gwomegulu ngaashi aapiya yaKalunga aadhiginini yonale ya li haye shi ningi. (Eps. 55:22) Ngele owe shi ningi oto ka kala wu na ‘ombili yaKalunga ndjoka yi vule uunongo auhe wopantu.’ Ombili ndjoka ‘otayi ka gamena omwenyo gwoye nomadhiladhilo goye.’ (Fil. 4:6, 7) Magdalena oha vulu okwiidhidhimikila onkalo ye molwaashoka oha pula ekwatho kuKalunga okupitila megalikano. Okwa ti: “Okumbumbulila Jehova omutima gwandje ohaku etele ndje epepelelo nohaku ningitha ndje ndi kale nda nyanyukwa. Ngashingeyi ondi uvite ko nawa kutya okwiinekela Kalunga esiku kehe okwa hala okutya shike.”—2 Kor. 1:3, 4.
Jehova oha yamukula omagalikano getu okupitila mombepo ye ondjapuki, Oohapu dhe Ombiimbeli nosho wo uumwayinathana wopaKriste opo e tu nkondopaleke. Ku na okukala wa tegelela Kalunga a kuthe po uupyakadhi woye pashikumithalonga. Ihe nonando ongawo, oto vulu okukala we mu inekela e ku pe uunongo noonkondo ndhoka wa pumbwa opo wu idhidhimikile uudhigu kehe. (Omayel. 2:7) Ota vulu oku ku koleka moku ku pa “oonkondo dhi vule ndhoka dhopaunshitwe.”—2 Kor. 4:7, NW.
Uukwanegumbo: Ngele megumbo omu na ombepo yombili noyengungumano otashi ke ku kwathela wu idhidhimikile uuvu woye. Kaleka momadhiladhilo kutya yaandjeni nayo oyu uvite uuwehame pamwe nangoye. Otashi vulika ya kale yu uvite itaaya vulu okuninga po sha ngaashi ngoye. Ihe nonando ongawo, oyi ilongekidha oku ku ambidhidha. Okugalikana pamwe nayo otaku ke ku kwathela wu kale wu na omutima gwa ngungumana.—Omayel. 14:30.
Barbara okwa popi kombinga yomwanakadhona nooyaamwameme yalwe aagundjuka yomegongalo a ti: “Ohaya ambidhidha ndje muukalele. Uuladhi wawo ohawu nyanyudha omutima gwandje.” Zbigniew oha ambidhidhwa nawa komukulukadhi gwe. Okwa ti: “Omukulukadhi gwandje oye ha longo oyindji yomiilonga yomegumbo. Oha kwathele ndje wo ndi zale nolundji oha humbata ondjato yandje yomambo uuna tatu yi kokugongala kwopaKriste nosho wo muukalele.”
Ooitaali ooyakwetu: Ohatu ladhipikwa nohatu hekelekwa uuna tu li nooitaali ooyakwetu. Ihe ongiini ngele ito vulu okuthika kokugongala omolwuuwehame? Magdalena okwa popi kombinga yaashoka, a ti: “Egongalo ohali kwatele ndje omawi gaashoka sha kundathanwa pokugongala opo kaandi thigale po. Olundji ooitaali ooyakwetu ohaya dhengele ndje opo yu uve kutya otaya vulu okuningila ndje shike. Ohaya ladhipike ndje wo okupitila moontumwafo. Molwaashoka ohaya dhimbulukwa ndje noye na ko nasha nonkalonawa yandje ohashi kwathele ndje ndi idhidhimike.”
Izabela ngoka a kwatwa kepolimano okwa ti: “Megongalo ondi na mo ‘ootate noomeme’ oyendji mboka haya pulakene ngele tandi ya lombwele omaiyuvo gandje nohaya kambadhala okuuva ndje ko. Egongalo olyo uukwanegumbo wandje, moka handi kala ndu uvite ombili nenyanyu.”
Otashi ka kala pandunge opo mboka ye li moonkalo oondhigu dhi ili nodhi ili kaayi ‘iyoolole ko kuyalwe.’ Pehala lyaashono naya kale taya nyanyukilwa okweendathana nayalwe megongalo. (Omayel. 18:1) Kungawo otaya ka tsa wo yalwe omukumo. Petameko otashi vulika wu kale wa tila okulombwela aamwatate naamwameme megongalo oompumbwe dhoye. Ihe nonando ongawo, otaya ka kala ya nyanyukwa sho ho ya lombwele wa manguluka kutya owa pumbwa shike. Otashi ke ya kwathela yu ulukile ‘ooitaali ooyakwawo ohole kaayi na uufudhime.’ (1 Pet. 1:22) Omolwashike itoo ya lombwele kutya owa pumbwa olefa yokuya kokugongala, kutya owa hala okulonga nayo muukalele nenge kutya owa hala oku ya mbumbulila omutima gwoye? Nonando otatu vulu okuninga ngaaka, katu na okukala hatu ya pangele, ihe otu na okukala tu na olupandu lwaashoka haye tu ningile.
Kala wu na etaloko ewanawa: Okukala inoo kanitha enyanyu olundji ohaku ikolelele kungoye mwene nonando owu na uuvu woshinamenena. Egamo lyokukala wa ziyalala nokukala wi iyetela ohenda otali vulu oku ku ningitha wu kale wu na omadhiladhilo omawinayi. Ombiimbeli otayi ti: “Ombepo yoshilumentu otayi mu ambidhidha muuvu we, ihe olye ta vulu okutula omukumo momwenyo gwa nyanyagulwa?”—Omayel. 18:14.
Magdalena okwa ti: “Ohandi kala ndi ipyakidhila aluhe opo kaandi gandje eitulomo kuupyakadhi wandje. Ohandi kambadhala ndi nyanyukilwe omasiku ngoka ndu uvite nda lala po. Ohandi ladhipikwa komahokololo gaamboka ya li ya kakatele uudhiginini wawo nonando oya li ye na uuvu woshinamenena.” Izabela oha tsuwa omukumo molwaashoka Jehova oku mu hole nokwe mu lenga. Okwa ti: “Ohandi kala ndi uvite Jehova a pumbwa ndje nondi na oshilonga. Ondi na wo etegameno lyonakuyiwa ya dhenga mbanda.”
Zbigniew okwa ti: “Uuwehame wandje otawu longo ndje okukala omwiifupipiki nokukala handi vulika. Otawu longo ndje nkene ndi na okuulika kutya ondi na ontseyo yashili, okukala ndi na etaloko li li nawa nokukala handi dhimine po yalwe tashi zi komutima. Ondi ilonga okukala handi longele Jehova nenyanyu nopwaahe na okukala ndi iyetela ohenda. Ondi inyengithwa lela ndi ninge ehumokomeho lyopambepo.”
Kaleka momadhiladhilo kutya Jehova oha kala e wete eidhidhimiko lyoye. Oku ku uvitile uukwawo wanankali noku na ko nasha nangoye. Jehova ‘ita dhimbwa iilonga nohole yoye mokusimanekitha edhina lye.’ (Heb. 6:10) Kaleka momadhiladhilo euvaneko ndyoka u uvanekela ayehe mboka haye mu tila, ndyoka tali ti: “Itandi ku etha nando; itandi ku thigi po.”—Heb. 13:5.
Ngele omathimbo gamwe oho kala wu uvite wa gwililwa po, kaleka omadhiladhilo goye ketegameno lya dhenga mbanda lyoku ka kala nomwenyo muuyuni uupe. Masiku oto ka mona nkene Kalunga ta laleke nuuyamba ombanda yevi okupitila mUukwaniilwa we.
[Oshimpungu/Omathano pepandja 28]
Ohayu uvitha nonando oye na uuvu woshinamenena
“Ihandi vulu we okweenda kungame mwene, onkee ano, omukulukadhi gwandje nenge aamwatate naamwameme yalwe ohaya yi pamwe nangame muukalele. Ohandi ilongo omafalomo nomanyolo gOmbiimbeli momutse.”—Jerzy, ngoka ihaa mono ko.
“Ohandi uvithile aantu okupitila moontumwafo nayamwe mboka ye na ohokwe ohaya galula. Uuna ndi li moshipangelo, ohandi tula iileshomwa yetu yopaMbiimbeli pooha dhombete yandje. Shika osha kwathela ndje ndi tameke oonkundathana naantu oyendji.”—Magdalena, ngoka e na omukithi hagu ningitha aakwiita yolutu ya yonagule po iilyo yolutu (systemic lupus erythematosus).
“Ondi hole okulonga egumbo negumbo, ihe ngele ite vulu oku shi ninga ohandi uvitha owala okupitila mongodhi.”—Izabela, ngoka e na epolimano lya kwata miiti
“Ohandi nyanyukilwa okuninga omaishunoko noku ya pamwe nayalwe kaakonakonimbiimbeli yawo. Ondi hole okulonga egumbo negumbo momasiku ngoka ndu uvite ndi li hwepo.”—Barbara, ngoka e na oshitumba muuluyi.
“Ohandi humbata ondjato mu na owala iileshomwa iishona. Ngele onda tameke tandi ehama, momapya ohandi zi mo.”—Zbigniew, ngoka e na omukithi hagu mu ningitha a kale a zinda pomatsakaneno gomasipa nohapu kala ta pu tapata (rheumatoid arthritis).
[Ethano pepandja 30]
Aagundjuka naakokele otaya vulu okuladhipika yalwe