Okalunga Guni Tu Na Okugalikana?
MEPINGATHANO niinamwenyo, tse aantu ohatu vulu okugalikana. Shika osho oshinima shoka twa shitwa nasho okuza kevalo lyetu. Otu na wo omaiyuvo gopandunge, omaiyuvo goku tu ulikila shono shi li mondjila naashono sha puka. Tse atuhe ohatu landula omaiyuvo ngaka pamikalo dha yoolokathana, nomokuninga ngaaka aantu oyendji ohaa kongo ewiliko kukalunga gulwe nenge kookalunga yalwe.
Methelemimvo lya piti, aanandunge yamwe yomuuyuni oya patana kutya kaku na Kalunga nOmushiti omunankondoadhihe. Mo 1844, Karl Marx okwa ti kutya elongelokalunga olya fa “oshingangamithi shaantu.” Konima yaashono, Charles Darwin okwe eta po edhiladhilo lyoevolusi. Opo nduno opwe ya oshipotha shaBolshevik. MuEuropa lyokUuzilo, okwaaitaala Kalunga okwa ningi omulandupangelo, nokwa li kwa tiwa kutya elongelokalunga otali ka sa po pamwe nepipi lyomo 1917. Ihe oonakwaaitaala Kalunga mboka kaya li taa vulu okulundulula omukalo ngoka aantu ya shitwa. Shika otashi ulikwa kokuyambuka po kwongashingeyi kwelongelokalunga muEuropa lyokUuzilo.
Ihe ngaashi Ombimbeli tayi ti, opu na oyindji “mbyoka haku tiwa iikalunga, nongele megulu nenge pevi, nongaashi ku na iikalunga oyindji naawa oyendji.” (1 Aakorinto 8:5) Omathelemimvo agehe ngoka ga piti, aantu oya galikana iikalunga oyindji. Opwa li pu na iikalunga yoluvalo, yohole, yiita noyomaviinu noyuufukedhi wiikunwa. Melongelokalunga lyAahindu omo amuke omu na iikalunga omamiliyona.
Iikalunga yOmaukwatatu-umwe oya kala shaa mpono muBabilon, muAssur, nomuEgipiti, nosho wo miilongo yAabuddha. Uukwakriste nawo ou na wo Uukwatatu-umwe wawo “uuyapuki.” Islam, ngoka e ekelehi Uukwatatu-umwe, ke na “kalunga kalwe kee shi Alla.” Natango, mboka ya sheke edhiladhilo lyaKalunga ihaa monika nomunankondoadhihe oye na nokuli iikalunga yawo yene. Pashiholelwa, Ombimbeli otayi popi mAafilippi 3:19 kombinga yaantu mboka ya yulwa kokulalakanena omaliko tayi ti: “Ela lyawo olyo okalunga kawo.”
Aantu oyendji ohaa galikana kalunga nenge ookalunga koshilongo nenge kaampoka ya valelwa. Shika otashi pendutha omapulo. Omalupe agehe gegalikano otaga fala ngaa mbela kehala limwe—ngaashi oondjila ndhoka dhu uka kondungu yondundu? Nenge odhindji dhomoondjila dhelongelokalunga otadhi fala momupya—ngaashi uundjila mboka wu uka molumbogo? Opu na mbela omikalo odhindji dhi li mondjila hoka omuntu ta vulu okugalikana nenge opu na owala gumwe? Opu na mbela ookalunga oyendji mboka ya gwana okusimanekwa nenge opu na owala Kalunga Omunankondoadhihe gumwe ngoka oye awike twa gwana oku mu iyapulila noku mu galikana?
Okuholoka Po kwOokalunga yIifundja
Omapulo gopombanda oga gwana okukonakonwa kutse nuukeka. Omolwashike mbela? Omolwashoka embo ekulu li na ko nasha nelongelokalunga, Ombimbeli, otali hokolola nkene kalunga kiifundja, okupitila meyoka, a hongolola aakuluntu yetu yotango opo ya landule ondjila yomupya. Sigo onena ndjika otu wete oshilanduliko oshiwinayi shiilonga ye. (Genesis 3:1-13, 16-19; Epsalmi 51:7) Jesus, “Omuna gwaKalunga,” okwa popi kombinga yakalunga nguka omunashipotha oye “omupangeli guuyuni mbuka.” Gumwe gwomaayapostoli yaJesus okwe mu ithana “kalunga kuuyuni mbuka.” (Johannes 1:34; 12:31; 16:11; 2 Aakorinto 4:4) MEhololo ontopolwa 12, ovelise 9, okwa hokololwa oye “eyoka ndyoka ekulu, lyi ithanwa ondiaboli naSatana, oongoka ta hongolola evi alihe.” Uukwaniilwa wuuyuni welongelokalunga lyiifundja ou li mepangelo lyaSatana.
Satana oye omunamakoto omunenenene. (1 Timoteus 2:14, OB-1986) Ota longitha nayi omahalo omavalelwamo gaantu gokugalikana mokuhumitha komeho omaludhi ogendji gookalunga—oombepo dhootatekulululwa, iiyelekela, Oomadonna. Ota humitha komeho nokuli egalikano lyookalunga yaantu, ngaashi aapangeli aanankondo, oondjayi aasimanekwa, naamboka ya tseyika nawa mookino nomomaudhano. (Iilonga 12:21-23) Otatu ningi nawa ngele tatu kala twa tonata twa tokolotoko okukonga owala Kalunga kashili, ngoka “ina kala kokule natse, nando ogumwe.”—Iilonga 17:27.
Kalunga nguka i ili ngoka tu na okugalikana, oye lye nduno? Oomvula 3 000 lwaampono dha piti, omupsalmi gwomOmbimbeli okwe mu hokolola oye “gwOkombandambanda . . . , Omunankondo . . . , Kalunga kandje, ngoka ndi inekela,” nokwe mu popi kedhina lye lya simana—“Jehova.” (Epsalmi 91:1, 2, NW) Nale, Moses okwa popile kombinga ye a ti: “Jehova Kalunga ketu oye awike Jehova.” (Deuteronomium 6:4, NW) Nomuprofeti Jesaja okwe endulula oohapu dhaKalunga mwene ndhoka tadhi ti: “Ongame Jehova. Olyo edhina lyandje; itandi gandja nando esimano lyandje kugulwe i ili, nenge okusimanekwa kwandje kiimenka.”—Jesaja 42:8, NW.
Jehova Kalunga oku na ompangela yokuyeleka edhina lye kokunyatekwa akuhe hoka kalunga kiifundja Satana te li etele. Ye okwa yelitha momvula 1513 K.E.N. nkene te ke shi ninga sho a longitha omuprofeti gwe Moses okumangulula oshigwana shaIsrael mokuthininikwa kAaegipiti. Pompito ndjono, Kalunga okwa kwatakanitha kumwe edhina lye Jehova noohapu: “Otandi ka kala ngaashi tandi ka kala.” (Eksodus 3:14, 15, NW) Okwa li te ki iyukipalitha ye mwene koshipala shaFarao gwaEgipiti, ihe okwa lombwele tango omupangeli ngoka omwiinayi a ti: “Ongame sho nde ku hupitha, opo ndi ku ulukile oonkondo dhandje mpoka dhi thike, nedhina lyandje li simanekelwe nevi alihe.”—Eksodus 9:16.
Onkalo oya faathana nonena. Ngaashi Farao gwonale, kalunga kuuyuni mbuka, Satana, ota shongo Jehova Kalunga nopamukalo gwomakoto ye ota hingile aantu mboka ye hole uuyuki noshili iita yopambepo. (Aaefeso 6:11, 12, 18) Nonando opu na epataneko lyaSatana, natango Kalunga oku na ompangela yokusimaneka edhina lye. Ihe manga inu ulika oonkondo dhe mokuhanagula po Satana niilonga ye ayihe, Jehova ota tumu aagalikani ye ya ka tseyithe edhina Lye kombanda yevi alihe. Okutseyitha edhina lye huka oko ombinga ya simana noonkondo yegalikano lyashili.
Oshe eleka sho Kalunga mwene a ti kutya aagalikani mbaka otaa ka kala oonzapo dhe, Oonzapo dhaJehova, “oshigwana shika nde shi ishitile, tashi ka tseyitha esimano lyandje.” (Jesaja 43:10-12, 21, faathanitha NW) Otadhi tseyitha mbela ngiini esimano lyaJehova? Otadhi uvitha notadhi longo montaneho nonegumbo negumbo, notadhi tseyitha onkundana ombwanawa kutya Uukwaniilwa waJehova, mboka tau pangelwa kOmwana, Jesus Kristus, e li omukwaniilwa, otau ke etela oonakuvulika kombanda yevi ndika omalaleko nuuyamba gaaluhe. Ano yo, ngaashi Aakriste yashili ya ningile methelemimvo lyotango, ‘itaa etha’ okugalikana Kalunga. (Iilonga 5:42; 20:20, 21) Oya li mbela ya nyanyukilwa elaleko nuuyamba lyopakalunga mwaashika? Omapandja taga landula otage ke shi yamukula.