Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Mithukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 A SETEMPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 29
Mukhooce Soororomela ni Sookhovelela Sihinathipeleya Mpiipiliyani
Mulipeleli, 02/2018, epaax. 30, epara. 2
Ohakalala—Mukhalelo Nivahiwaahu ni Muluku
Echu ekina enahaala onivaha ohakalala wawaaca ori okhala ooweiwa ni ichu seiho sinamuhakalaliha Yehova. (Salumu 35:27; 112:1) Ntakhara heeni? Piipiliya onaloca wi naapatuxiwe wi ‘nimwemereryeke [naari omoova] Muluku ni otxhariha malamulo awe, ntakhara wa mutxhu-ti-mutxhu etokwenesa ti yela.’ (Eklesiyaste 12:13) Nthowa nawi nipakiwe wi neerekeno yookhwela ya Muluku. Mwawiihiiha vaavaa nnamulapelaahu Yehova, chiri nnahaala opuha okumi ahu.—Moone masu avathi.
Mulipelei, 04/2019, epaax. 17, epara. 13
Mukhaviherye Eparipari Vooloca sa Alipa Ookhwa
13 Wakhala wi nyuwo munnakhwa minikwa waakhanle wi yookhovelela yammoori ennamuhakalaliha Yehova, munaphwanela ovekela wa yene mumvekaka miruku. (Mwaalakhanye Tiyako 1:5.) Voocharela, mpake otholathola nave moone yeeyo soolaleeryiwa sinaloca sa mwaha yoowo. Wakhala wi ti woochuneya, muloce ni atokweene. Awo hanahaala oloca yoolakelela taani munaphwanelaanyu opaka, nyenya anamookhaviheryani wuupuwelela ikano soochuneyaxa sa Piipiliya, ntoko seiho nonnaahu woopaceryani. Mucharihaka sooleeliherya seiya, nyuwaano munavyakiha “owerya wa waanyiherya” wanyu, nave owerya yoowo onahaala wookhaviheryaani osuwela “yeeyo eri yaphaama ni yoonanara.”—Ahe. 5:14, TNM.
Mulipeleli, 11/2018, epaax. 11, epara. 12
“Kini Kinecha Mwiparipari Anyu”
12 Sookhovelela ni meerelo yaawo ahinamuhakalaliha Muluku. Achu aveemusini, asinthamwene oomutekoni, ni asinthamwene oosikola anamweererya oneeriha okhalaka ni yaawo mu saweera saya. Tiheeni eni enikhaviherye ovootha okhinyererya ntakhara ophwanyeya va sookhovelela ni va mahiku avameekhaaya yaawo ahinamuhakalaliha Yehova? Nnaphwanela wuupuwela ntakhara heeni Yehova haneemererya mahiku yaawo. Nnanwerya otholathola mu soolaleeryiwa sahu nave niisuupuserye mukhalelo mahiku yaawo yaapacenryaaya. Elukuluku nnuupuwelelaahu mathowa a mu Soorempwa ananeeriha ohipaka makupa mu mahiku yaawo, ninnaroromela wi ninneeca mu ephiro yeeyo “eri yowasivela Apwiya [Yehova].” (Éfeso 5:10) Wakhala wi ninnamuroromela Yehova ni Masu awe, hinni nikhale awoova ntakhara yeeyo akina anuupuwelaaya.—Masiposipo 29:25.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 10/2017, epaax. 6, epara. 11
‘Nikhwelaneke . . . ni Miteko ni Eparipari’
Muthamaleleke mweeparipari. Mwaavye ikari sa waathamalela akina. Oothene hiyo ninnasuwela wi othamalela ti ‘waphama [wi] nunnuwihane’ mukina ni mukhwaawe. (Éfeso 4:29) Nyenya nnachuna ororomela wi yeeyo nnalocaahu ti yeeparipari ohiya waathamalela moophuca. Hannaphwanela oloca echu nihisuwenlaahu naari osepa murici ahu wa ovaha ekano yookhweleya. (Masiposipo 29:5) Nnahaala okhala achu awootha wakhala wi ninnaathamalela akina evinyaka nnawaapa emanle okhumavo. Okhwela wa murummwa Paulo waari weeparipari. Vaavaa owo aarepenleiye Akristu o Korinto, aahaathamalela wa yeeyo yaapakaaya phaama. (1 Korinto 11:2) Nyenya vaavaa yaachunaaya ekano, owo aahaatharihela nthowa nene mweepewe.—1 Korinto 11:20-22.
8-14 A SETEMPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 30
“Muhikivahe Ohaawa Naari Oreela”
Mulipeleli, 01/2018, ipaax. 24-25, ipara. 10-12
Osivela wa Mukhalelo Taani Onaruuha Ohakalala Weeparipari?
10 Chiryene, oothene hiyo ninnachuna ikhorowa. Mmukhalelo mukina ikhorowa sinnakhapelela. (Eklesiyaste 7:12) Nyenya apwanne nnanwerya okhala oohakalala wakhala wi nookhalano ichu soochuneya mu okumi? Aai! (Mwaalakhanye Eklesiyaste 5:12.) Akur mwaana a Xakeh aahirepa: “Muhikivahe orèla nari ohawa; mukivahe pahi itxhu seihe inalyiha ekumi aka.” Ela ti yookhweya wiiwexexa ntakhara heeni mulopwana ola haachuna okhala oohaawaxa. Owo ooloca wi haachuna weereryiwa ni ompava, nthowa nawi wiiya waahaala olamwiha nsina na Muluku. Nyenya ntakhara heni owo haachuna okhala ooreela? Owo oorepa: “Karèla kinamokhotxani kupuwelaka wi himunakipharela muteko.” (Masiposipo 30:8, 9) Akhweya nyuwaano munnaasuwela achu yaawo anaroromela ikhorowa opwaha omuroromela Muluku.
11 Muchu yoowo onasivela ikhorowa hanamuhakalaliha Muluku. Yesu aahiloca: “Havo onawerya walapa asitokwene eli: ntakhara oni anammwitxa mmoha nave anammukhwela mukina, nari oni anammutxhuna mmoha ni anammunyemula mukina. Nyuwo himunawerya omulapa Muluku ni olapa musurukhu.” Owotho aaloca: “Muhithukumanyeke muhakhu vathiva, owese ni murawa onnanarihayavo, ni ampava aniyayavo, nto nyuwo muthukumanyeke muhakhu wirimu, weiwo nari owese nari murawa ohinnanarihayawo ni ampava ahiniyayawo.”—Mateu 6:19, 20, 24.
12 Alapeli ancipale a Yehova anneererya okhweiha okumi. Awo ahoona wi weerano yeela ennaavaha elukuluku yincipale wi emurumeele Yehova navetho ennaweeriha okhala oohakalala. Jack, yoowo onakhala o Estatu Unitu, ootumiha empa awe etokotoko ni nakoso awe wi akhale piyoneero vamoha ni mwaariye. Owo onnathariha: “Waari woovila ohiya empa ahu yooreeraxa mu elapo.” Nyenya mu iyaakha sincipale owo aaphiya vaate ari oophweeleyeeni nthowa na makacamiho oomutekoni. Owo ooloca: “Mwaaraka yoowo ori piyoneera ookilaatheya, ilukuluku soothene aakhala oohakalala. Owo aanaloca, ‘Kookhalano pwiya mutokotokoxa!’ Vano miyaanotho kiryaaka piyoneero, oothene nnamulapa muchu Mmoharu, Yehova.”
Mulipeleli, 05/2017, epaax. 26, ipara. 15-17
‘Onnakikhwela Miyo Opwaha [Iha]?’
15 Ancipale olelo anuupuwela wi annaphwanela okhalano soowara sahiihaano, telefone, komputatore ni ichu ikina. Awo aavoloweliwa ni wiithukumanyerya, mukhalelo wa okumi onooniwa wi ichu soomwiilini ni ikhorowa ti sookhweleya vancipale opwaha echu ekina. Ntoko Mukristu, echu taani eri yookhweleya wa nyuwo? Mwiikohe: ‘Apwanne kinnamaliha elukuluku yincipale kuupuwelelaka othuma moota wa hiihaano, opwaha orehererya mithukumano sa muloko? Kinnamaliha elukuluku yincipale ni miteko vyakala ophiyerya okhalano elukuluku vakhaani ya ovekela ni omwaalakhanya Piipiliya?’ Wakhala wi hinaano ephoole, osivela ichu soomwiilini onamukhala otokotoko opwaha omusivela Kristu. Nnaphwanela wuupuwelela masu a Yesu: “Mwikhapelele osepa okhalela nrima wothe wene.” (Luka 12:15, Nlakano Nahihano) Ntakhara heeni aalonceiye yeela?
16 Yesu aahiloca ariki: “Havo onawerya walapa asitokwene eli.” Owo aahaaceererya: “Nyuwo himunawerya omulapa Muluku ni olapa musurukhu.” Tahi yooweryeya omvaha Yehova owetha wahu nave mu elukuluku emohamoha oweiwa ni ichu soomwiilini. Yesu aahithariha wi muchu “oni anammwitxa mmoha nave anammukhwela mukina” naari “oni anammutxhuna mmoha ni anammunyemula mukina.” (Mateu 6:24) Woona wi naachu oohiphaameya, nnaphwanela otitelela owaniha vooloca sa “okhwela wahu wa mmwilini,” ophitaanyerya wiithukumanyerya.—Éfeso 2:3.
17 Achu ancipale olelo annateteiwa ni soochuna ni soohakalaliha saya, mwa yeeyo onnakhala woovila okhalano moonelo woophimelela vooloca sa ichu soomwiilini. (Mwaalakhanye 1 Korinto 2:14.) Woona wi hanuupuwela phaama, onamukhala woovila wa yaawo osuwela ohiyana orivovo variyari va yaphaama ni yoonanara. (Ahebri 5:11-14) Nchuno naya vooloca sa ichu soomwiilini nnamukhala ntokweene. Nave vaavaa anakhalaayano ichu sincipale, annachunatho sincipale. (Eklesiyaste 5:9) Nyenya yookhalavo echu nnaphwanelaahu opaka wi niwanihe muupuwelo yoowo. Waalakhanya Masu a Muluku enahaala onilipiha osepa wiithukumanyerya. (1 Pedro 2:2) Yesu aahuupuwelela miruku sa Yehova, nave eyo yaahimukhaviherya osepa weeha wa Musaserya. (Mateu 4:8-10) Olelotho, wakhala wi ninnachuna osepa wiithukumanyerya, nnaphwanela opharihela miruku sa Yehova mu ikumi sahu. Eyo enahaala omooniherya Yesu wi ninnamusivela vancipale opwaha ichu soomwiilini.
Vinyani, N.° 3 a 2019, epaax. 10, ipara. 4-5
Opharihela Phaama Ikhorowa
Musepe opaka ivaale mwaapuremwaapure. Wakhala wooweryeya, musepe opaka ivaale. Moohiyana, mwinyoonyerye ikhorowa sanyu muthumaka ichu seiho munachunaanyu. Wakhala wi munathuma ichu mumpharihelaka cartão de crédito, muliveke soothene mweeri ti mweeri wi muhikhaleno evaale etokweene. Wakhala wi mookhalano evaale, mpake marehereryo wi mulive soothene.
Yoolokoha emoha ennaloca wi vaavaa achu anampharihelaaya cartão de crédito wi ethumeno ichu, awo annamaliha ikhorowa sincipale. Mwawiihiiha, wakhala wi mookhalano cartão de crédito, mumphariheleke mwa miruku.
Mulipeleli, 06/2024, epaax. 13, epara. 18
Mukhale Muleco a Yehova Okhala Wookhala!
18 Yaamukhala phaama oothene ahu wuupuwela wi tuuvi ori moonelo ahu vooloca sa ikhorowa. Mwiikohe: ‘Apwanne kinakhala kuupuwelaka ikhorowaru ni yeeyo kaahaalaka okula waakhanle wi kookhalano ikhorowa sincipale? Wakhala wi muchu ookipoleya ekhorowa, apwanne kinnalekeliha omukookiherya ekhorowaawe kuupuwelaka wi owo hanahaala ochuna? Apwanne kinniisoona okhala oochuneyaxa waapwaha akina nthowa nawi kookhalano ikhorowa sincipale? Apwanne kookhalano nikacamiho na wooniherya mahala wa akina? Apwanne kinnaathoriha anna ni arokora wi toosivela muhakhu pahiru nthowa nawi awo aakhalano ikhorowa? Apwanne kinapaka pahiru onthamwene ni achu ooreela nave kihinaapwacha achu oohaawa?’ Oothene ahu nookhalano ekari etokweene ya owompwa ntoko aleco a Yehova. Nyenya wakhala wi ninnachuna otitelela okhala aleco a Yehova, nnaphwanela osepa osivela ikhorowa. Wakhala wi ninnamusivelaxa Yehova opwaha ikhorowa, owo harwa anihiya!—Mwaalakhanye Ahepri 13:5.
Muhakhu Woomunepani
Sentinela, 15/04/2009, epaax. 17, ipara. 11-13
A Criação Revela a Sabedoria de Jeová
11 O procávia é outra criatura relativamente pequena que pode nos ensinar importantes lições. (Leia Provérbios 30:26.) O procávia se assemelha a um coelho grande, mas suas orelhas são curtas e arredondadas e as patas também são curtas. Esse pequeno animal vive em regiões rochosas. A sua visão aguçada é muito útil e os buracos e fendas nos penhascos onde habita provêem um abrigo seguro contra predadores. O procávia foi projetado para se desenvolver numa comunidade bem unida, que o protege e o ajuda a manter-se aquecido no inverno.
12 Tiheeni nnahuseryaahu orweela wa amachika? Yoopacerya, moone wi mwaaxinama owo hanaphariwa mookhweya. Owo onnapharihela woona wawe otokweene wi awerye owoona amwiicani naamwi erakameenle, nave enakhala vakhiviru ni mwiithe naari nikhuku nenlo nnaakhaviherya ntoko nipuro noochawelavo. Hiyaano tho nnaphwanela okhalano woona otokweene woomunepani wi niweryeke woona sawoopiha soovitheya sa elapo yeela ya Satana. Murummwa Petru aahaaceenyerya Akristu ariki: “Mukhapelele mavyakelo anyu a wuupuwela, mukhale oolipelela! Mwiicani anyu, Musaserya, onneeca moorukurerya ntoko mwaco onoopa murika, amwaavyaka muchu oomukhuura.” (1 Pet. 5:8) Ari veelaponi yavathi, Yesu aahititelela okhala oolipelela, chiryene oovareryela saweeha sa Satana sa ochuna onanariha ororomeleya Wawe. (Mat. 4:1-11) Owo oovaha yootakiherya yaphaama wa oomuchara awe.
13 Um modo de permanecer vigilante é por nos beneficiar da proteção espiritual que Jeová nos oferece. O estudo da Palavra de Deus e a assistência às reuniões cristãs não devem ser negligenciados. (Luc. 4:4; Heb. 10:24, 25) Além disso, assim como o procávia se desenvolve bem numa comunidade unida, precisamos permanecer achegados a nossos companheiros cristãos para ter um “intercâmbio de encorajamento” com eles. (Rom. 1:12) Por aproveitarmos a proteção que Jeová provê, mostramos que concordamos com o salmista Davi, que escreveu: “Jeová é meu rochedo, e minha fortaleza, e Aquele que me põe a salvo. Meu Deus é minha rocha. Nele me refugiarei.”—Sal. 18:2.
15-21 A SEETEMPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 31
Tiheeni Nnahuseryaahuvo ni Ikano sa Maai Oosivela
Sentinela, 1/2/2011, epaax. 19, ipara. 7-8
Ensine Valores Morais a Seus Filhos
Muhusihe eparipari yoothene vooloca sa okonihana. Olopola ti woochuneya. (1 Akorintu 6:18; Tiyaku 1:14, 15) Mwawiihiiha, Piipiliya onnatharuha chiryene wi okonihana yamahala ya Muluku, ohiya ntoko muraakho wa Satana. (Masiposipo 5:18, 19; Ncipo na Solomoni 1:2) Waaleela anamwane anyu eri amiravo vooloca sa sawoopiha inakhalavo okonihana woohiphwanelela onanwerya weeriha wi awo ekhaleno moonelo woophwanelela ni wa Mpiipiliyani. “Meus pais destacavam muito a imoralidade sexual”, diz Corrina, uma jovem na França, “e isso me fez ter uma atitude negativa para com as relações sexuais”.
Certifique-se de que seu filho saiba toda a verdade sobre sexo. Nadia, uma mãe no México, diz: “O que sempre procurei passar para meus filhos é que o sexo é algo belo e natural, e que Jeová o deu aos humanos para eles sentirem prazer. Mas o sexo só é apropriado no casamento. Ele pode nos trazer felicidade ou sofrimento, depende de como o usamos.”
Ensinos Bíblicos, mwaha 4, ipara. 11-13
Como Falar Com Seu Filho Sobre Bebidas Alcoólicas
Tome a iniciativa em falar do assunto. Mark, um pai da Grã-Bretanha, diz: “O consumo de bebidas alcoólicas pode ser um assunto complicado para as crianças. Perguntei ao meu filho de 8 anos se ele achava que tomar bebidas alcoólicas era certo ou errado. Mantive o clima descontraído, e assim ele ficou à vontade para falar.”
Se você falar sobre bebidas alcoólicas em várias situações, o assunto vai ficar gravado na mente do seu filho. Dependendo da idade dele, falar sobre bebidas alcoólicas pode ser parte de outras conversas importantes, como segurança no trânsito e educação sexual.
Dê o exemplo. Crianças são como esponjas: elas absorvem o que está perto delas. E pesquisas indicam que os pais são as pessoas que mais influenciam os filhos. Isso quer dizer que, se a primeira coisa que você faz para se acalmar e aliviar o estresse é consumir bebida alcoólica, seu filho vai aprender que beber é a solução para as ansiedades da vida. Portanto, seja um bom exemplo. Você precisa ser responsável ao consumir bebidas alcoólicas.
Despertai!, N.° 6/2017, epaax. 9, epara. 5
Mmuhusihe Mwaninyu Okhala Awiiyeviha
Mmuceenyerye mwaninyu okhala amahala. Mmooniherye mwaninyu wi “Wookhalavo ohakalala wawaaca mu ovaha, opwaha mu waakhela”. (Saw. 20:35) Vamoha ni yoowo mpake elista ya achu yaawo enachuna nikhaviheryo. Akina esuweliwe akhweya ennachuna nikhaviheryo na othuma, oreherya echu naari oya nipuro nikina. Mmukuxe mwaninyu vaavaa munayaanyu waakhaviherya achu yaawo. Mmweerihe mwaninyu woona ohakalala wanyu wa waakhaviherya yaawo enachuna. Hiihaa, nyuwaano munanwerya omuhusiha okhala awiiyeviha mmukhalelo waphaama: moorweela wa yootakiherya anyu.—Nlakiheryo na Mpiipiliyani: Luka 6:38.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 12/2023, epaax. 21, epara. 12
Arokora Muri Asimwali—Muni Nwerye Hai Okhala Akristu Awiichwelavo?
12 Musuwele ochekulela phaama ni achu. Ti woochuneya wi Mukristu anawerya ochekula phaama ni achu akina. Nave mmukhalelo yoola, murummwa Yakopo oovaha ekano ela: “Muchu ti muchu onaphwanela okhala awaakuvela owiriyana, nyenya oohaakuvela oloca.” (Tiy. 1:19) Vaavaa nyuwaano munaawiriyanaanyu moopwacha akina, munnooniherya wi mookhalano niphwanya naari “osivela woonna.” (1 Pet. 3:8) Wakhala wi himwiiwexenxe yeeyo akina aloncaaya, naari mukhalelo aniisoonaaya, mpake makoho oophwanelela. Voocharela, mwaavye elukuluku wi muupuwelele muhaakumve otitelela oloca. (Mas. 15:28) Mwiikohe: ‘Apwanne yeeyo kinayaaka oloca ti yeeparipari nave enahaala waalipiha akina? Apwanne enahaala wooniherya ncicimiho ni oreera murima?’ Mweererye ohuserya ni arokora yaawo anawiriyana moopwacha nave analoca mooreera murima. (Mwaalakhanye Masiposipo 31:26.) Moone moomaaleleya mukhalelo awo analocaaya. Owerya oloca phaama ni achu onahaala wookhaviheryaani okhalano asinthamwene aphaama ni otitelela okhala a murecele ni akina.
22-28 A SETEMPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU EKLESIYASTI 1-2
Mutitelele Ovyakiha Muyareryiwo wa muhoolo
Mulipeleli, 01/2017, epaax. 27, ipara. 3-4
Ichu Seiya “Walèle Atxhu Òroromeleya”
3 Ninnasiveliwa omurumeela Yehova nave ninnacicimiherya mirici sahu. Ancipale ahiyo ninnasiveliwa vancipale ni muteko ahu nave ninnachuna otitelela opaka ophiyerya nnaweryelaahuvo. Nyenya echu yoothananiha ti yawi vaava achu anuluvalaaya, hanawerya olapa ntoko yeerelaaya eri amiravo. (Eklesiyaste 1:4) Eyo ennaruuha makacamiho wa achu a Yehova. Olelo, muteko woolaleerya onamvira oyaaka vahoolo, nave marehereryo a Yehova annapharihela ikhankoonya sahiihaano wi yaaphwanyihe michaka saphaama achu ancipale. Nyenya ikwaha ikina nnakhala nikacamiho wa achu awunnuwelavo, ohuserya makhalelo mavyaani a weerano ichu. (Luka 5:39) Navetho, enakhala yawooneya achu oyeleela ikuru ni owerya waya vaavaa anakhalaaya atokweene. (Masiposipo 20:29) Mwawiihiiha, ti yoosivela ni yamphurelo vaavaa achu awunnuwelavo anaavyakihaaya amiravo wi ekhaleno mirici mincipale mmarehereryo a Yehova.—Mwaalakhanye Salumu 71:18.
4 Wiiliwiili tahi wookhweya wa yaale arino ohoolela waavaha murici amiravo. Ennaathananiha wuupuwela oyeleela murici yoowo yaasivelaaya vancipale. Nnakhala nikacamiho wa yaawo wuupuwela ohiya muteko yoowo waasivela. Naari, anoova wi wakhala wi tahi tanahoolela muteko, honi opakiwe phaama. Akhweya anoona wi haanono elukuluku ya waavyakiha akina. Mu elukuluku emohamoha, amiravo anaphwanela okhala oovilela vaavaa ahinavahiwaaya murici.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 12/2018, epaax. 18, epara. 14
Amiravo ni Asimwali, Mpatusa anyu Onachuna wi Mukhale Oohakalala
Solomoni, yoowo aari mulipa a muhakhu ni ooweryaxa aakhanle, aahiloca: “Vano kinatxhuna olawiha opuha wa miloko-miloko.” (Eklesiyaste 2:1-10, BNM) Solomoni aahiteka empa yavasulu, nave aahipaka imaca sooreera ipaarkhi sooreeraxa nave aahipaka soothene aachuneiye. Apwanne aahikhala oohakalala ni aweeliwa murima? Vaavaa Solomoni aavarenreiye muculi wa yeeyo aapankeiye, owo aahiloca: “Kosuwela vano wi sothene hinnaroromeleya.” nave owo aahaaceererya: “Mw’elaponi mu sothene inoneya okhala sohiphur’etxhu.” (Eklesiyaste 2:11, BNM) Apwanne munnahuserya echu orweela wa yaweereya ya Solomoni?
29 A SETEMPURU–5 A OTUPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU EKLESIYASTI 3-4
Mweerihe Mikoyi Miraru Iritheliwe Vamoha mu Othela Wanyu wi Ilipe
Ensinos Bíblicos, mwaha 10, ipara. 2-8
Como Controlar o Uso da Tecnologia em Seu Casamento?
● Vaavaa nnapharihelaahu phaama ikhankoonya, eyo enanwerya olipiha othela wahu. Ntoko yootakiherya, atheli akina annasiveliwa orumihelana michaka mukina ni mukhwaawe variyari va nihiku. Mwawiihiiha, awo annawerya otitelela olocihana mukina ni mukhwaawe naamwi erakamenlanne.
“Mandar uma mensagem dizendo ‘Eu te amo’ ou ‘Tô com saudade’ pode aproximar o casal.”—Jonathan.
● Vaavaa nnapharihelaahu moonanara ikhankoonya, eyo enanwerya oceecheiha othela wahu. Ntoko yootakiherya, achu akina ilukuluku soothene anakhala ooweiwa ni telefoni. Wa nthowa na yeeyo, mulopwana naari muthiyana hanwerya waakhela opwacha yoowo aachuneiye.
“Eu tenho certeza que meu marido teria conversado mais comigo em algumas ocasiões se eu não tivesse ficado tanto tempo no celula.”—Julissa.
● Algumas pessoas dizem que conseguem conversar com seu marido ou sua esposa normalmente enquanto usam o celular ou o tablet. Muitos até acham que fazer várias coisas ao mesmo tempo é uma habilidade, mas não é bem assim. De acordo com a socióloga Sherry Turkle, “é um engano achar que dá para fazer várias coisas ao mesmo tempo”. Ela também diz que, “quanto mais coisas nós tentamos fazer ao mesmo tempo, pior fica a nossa capacidade de realizar essas tarefas”.
“É muito bom conversar com meu marido, mas não quando ele está fazendo outras coisas ao mesmo tempo. Se ele fica no celular enquanto eu falo com ele, é como se ele estivesse me dizendo que preferia ficar sozinho pra usar o celular.”—Sarah.
Conclusão: Mukhalelo nyuwaano munapharihelaanyu ikhankoonya onanwerya olipiha naari opahula othela wanyu.
Mulipeleli, 05/2023, ipaax. 23-24, ipara. 12-14
Mweerihe wi ‘Mooro wa Yehova’ Otitelele Ovarela
12 Ti mwawiihai atheli aneeraaya emutakiherye Akila ni Priskila? Muupuwele vooloca sa ichu sincipale seiho nyuwaano ni oothelana anyu munaphwanelaanyu opaka. Apwanne mwanwerya opakaka miteko seiho ntoko mutheli, ohiya muchu mukhateiye? Ntoko yootakiherya, Akila ni Priskila yaanalaleerya vamoha. Apwanne munnapaka marehereryo a weerano emohamoha wiiliwiili? Akila ni Priskila yaanalapa tho vamoha. Nyuwaano ni oothelana anyu akhweya hamunapaka muteko mmohamoha, nyenya apwanne mwanwerya opakaka miteko sa vaate vamoha? (Ekl. 4:9) Vaavaa munamukhaviheryaanyu mukina mmuteko vyakala, munnakhala ntoko nikhuuru nnalapa vamoha nave munnakhalano ekari ya ochekula. Robert ni Linda arino iyaakha sa othela opwaha 50. Owo ooloca: “Oloca eparipari, hiyaano hinaano elukuluku yincipale wi nimaliheke vamoha nthataka. Nave vaavaa kinarapihaaka iparatho nave amwaaraka enatuluxa, naari vaavaa kinalimaaka vasala nave awo erwa wi ekikhaviherye, kinnahakalala vancipale. Opaka ichu vamoha onnanaacameliha. Osivela wahu onnatitelela wunnuwa.”
13 Nyenya, muupuwele wi tahi wi pahiru okhala vamoha enataphulela wi ilukuluku soothene mulopwana ni mwaariye enahaala waacamelana mukina ni mukhwaawe. Muthiyana mmoha onakhala o Prasili, ooloca: “Olelo, woona wi nnakhala ooweiwaxa, onamukhala wookhweya wuupuwela wi ninnamaliha elukuluku vamoha pahiru nthowa nawi nnakhala mu empa emohamoha. Kohoona wi ti woochuneya opaka sincipale opwaha pahiru okhala vamoha. Miyaano tho kinaphwanela wooniherya opwacha yoowo oothelana aka onachuneiye.” Moone mukhalelo Pruno ni mwaariye Tais aniilipixeryaaya wooniherya opwacha mukina ni mukhwaawe. Owo ooloca: “Variyari va elukuluku yeeyo nnakhalaahu vamoha, ninnaahiya atelefoni ahu ocai nave ninnapuha phaama elukuluku yeeyo.”
14 Vano, hanka wakhala wi nyuwaano ni oothelana anyu hamunamaliha elukuluku vamoha? Akhweya murino soochuna soohiyana, naari akhweya munnanyeenyeihana mukina ni mukhwaawe. Tiheeni munaphwanelaanyu weera? Muthokororye vooloca sa mooro yoowo nloncaahu woopaceryani. Mooro honatitelela ovarela meekheiye. Nyuwaano munaphwanela otitelela ohelavo ikhuuni. Moolikana, munoona hai opacerya moorweela wa omaliha elukuluku vakhaani vamoha nihiku nnihiku? Mpakeke ichu seiho sinoosivelani oopiili, ohiya ichu seiho saahaala woonyeenyeihaani. (Tiy. 3:18) Moorweela wa opacerya opaka ichu ikhaani, akhweya munamoona osivela wa mmoha ti mmoha wunnuwaka wanaawiili.
Mulipeleli, 05/2023, epaax. 21, epara. 3
Mweerihe wi ‘Mooro wa Yehova’ Otitelele Ovarela
3 Wi ‘mooro wa Yehova’ otitelele ovarela, mulopwana ni mwaariye anaphwanela wiilipixerya wi elipihe onthamwene aya ni Yehova. Ti mwawiihai ela enalipihaaya othela waya? Vaavaa atheli anavahaaya esisapo onthamwene aya ni Tiithi aya a wirimu, awo annakhala ooreheryerya opharihela ikano sawe, seiho sinaakhaviherya awo osepa ni ovootha makacamiho yaawo yaahaala weeriha wi osivela waya oriirye. (Mwaalakhanye Eklesiyaste 4:12.) Achu oolipa omunepani anniilipixerya tho omutakiherya Yehova ni wunnuwiha mikhalelo seiho owo onooniheryeiye, ntoko oreera murima, opixa murima ni okhurumuwela. (Aef. 4:32–5:1) Atheli yaawo anooniherya mikhalelo ntoko seiha, mookhweya, osivela waya onniinuwa. Murokora mmoha awiichaniwa Lena, yoowo otheliwe mu iyaakha opwaha 25, ooloca: “Onnakhala wookhweya omusivela ni omucicimiha muchu oolipa omunepani.”
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 12/2022, epaax. 4, epara. 7
Nnanwerya Opuha Okumi Okhala Wookhala
7 Yehova tho oonivaha nchuno noolipa na otitelela okhalano okumi. Aatharihaka achu, Piipiliya olonce wi Muluku ookuhamo ‘mmurimani mwaya elukuluku yoohimala.’ (Ekl. 3:11, PMM) Nla nthowa nimoha nnaneeriha woonaka okhwa ntoko mwiicani. (1 Ako. 15:26) Wakhala wi ninniiceliwa, apwanne nnamoona omaala nave nnaweherya pahiru okhwa? Hooye. Mwawooneya, ninnaya oxipitale nave nivahiwa murece wi niwaniheno ereca. Mweeparipari ninnapaka soothene siri saweemereryeya wi nsepe okhwa. Nave vaavaa oosiveliwaahu onakhweiye, moohipwacha aari mwaana naari mutokweene, apwanne hannahooxeya mu elukuluku yincipale? (Yoh. 11:32, 33) Nookhalano mavyakelo a ohuserya okhala wookhala ni nchuno noolipa na otitelela okhalano okumi nthowa nawi Mpatuxa ahu oosivela onipanke mmukhalelo yoowo. Mweeparipari, owo onahaala weeriha okhala wooweryeya wa hiyo opuha okumi okhala wookhala. Nyenya aakhalavo tho mathowa makina ananeeriha ororomela wi ti wooweryeya wa hiyo opuha okumi okhala wookhala. Vano hankooni nthokororye ichu seiho Yehova opankeiye khalai ni seiho onapakeiye hiihaano inooniherya wi yookhwela awe yoopacerya hetoroken’ye.
6-12 A OTUPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU ECCLESIASTES 5-6
Nni Nooniherye Hai Ncicimiho Ntokweene wa Muluku Ahu Mutokweene?
Mulipeleli, N.° 1 07/2015, ipaax. 23-24, epara. 7
Mukhale Oororomeleya Ntakhara Omwene wa Muluku
7 Nyenya wookhalavo owanawana nnaphwanelaahu wiivoliiherya: okhaviherya olamulelo wa Yehova. Owanawana iwo opacenrye o Eeteni vaavaa Satana aavannyeiye olamulelo wa Yehova. Eyo yaatannya nikoho: ‘Taani onawerya weerano ichu phaama, Yehova naari Satana?’ Ovinyerya vaavaa, achu anaphwanela olakelela taani anachunaaya omukhaviherya. Munnooniherya wi muri mmakupa a Yehova vaavaa muniiwelelanyu malamulo ni malakiheryo awe, opwaha opaka ichu mmoonelo anyu? Apwanne munnoona Omwene okhala echu yeeyo enahaala omaliha makacamiho aachu? Naari munoona wi achu annawerya wiilamulela mekhaaya?—Map. 3:4, 5.
Mpuhe Okumi, mwaha 40, epontu 1
Nni Niwerye Hai Okhala Aweela Vamiithoni va Muluku?
Yehova onaloca wi “mukhale awela.” (1 Pedro 1:16, BNM) Wi nikhale awela, nnaphwanela okhala eesipanti mukhalelo woomwiilini ni mmeecelo. Nnanwerya okhala eesipanti mmukhalelo woomwiilini moorweela wa orapaka, ocapaka soowara, orehererya empa, ecika, ekaaro ni ichu ikina. Nave tho nnanwerya okhaviherya orehererya Empa ahu ya Omwene. Vaava nnatitelelaahu okhala eesipanti omwiilini, ninnamvaha ncicimiho Yehova.—2 Korinto 6:3, 4.
Mulipeleli, 07/2022, ipaax. 24-25, epara. 18
Mucicimiheryeke Ekari Anyu ya Ovekela
18 Munna onanwerya ovekiwa wi apake nivekelo ntakhara muthukumano wa muteko woolaleerya naari muthukumano wa muloko. Anna anavahiwa ekari yeela anaphwanela wuupuwelelaka yoolakelela ya muthukumano. Nivekelo hannaphariheliwa ntakhara ovaha ekano mmulokoni naari opaka soolokoha. Wa mithukumano mincipale sa muloko aminutu 5 anaphariheliwa ntakhara ncipo nnivekelo, mwawiihiiha munna yoowo onapaka nivekelo hanaphwanela ‘waaceerya masu’ xaxaxa wakhala woopaceryani wa muthukumano.—Mat. 6:7, BNM.
Mulipeleli, 04/2017, epaax. 7 epara. 12
“Were Yele Ororomelin’hawe”
12 Nihiku mwaapatisiwaanyu, mwaamuroromeliha Yehova wi mwaahaala opharihela okumi anyu wi mmurumeele ni opaka soothene wi mucharihe malakiheryo awe. Nyenya opatiso mapacereryo. Vaavaa elukuluku enaviraaya, oothene ahu nnaphwanela otitelela wiisaalikhela. Nnaphwanela wiikoha: ‘Onthamwene aka ni Yehova wunnunwe hai ovinyerya vaavale kipatisiwaaka? Apwanne nlelo kinnamurumeela ni murima aka woothene? (Kolosi 3:23) Kinnavekela moohihiyererya? Kinnamwaalakhanya Piipiliya mahiku oothene? Kinnaphwanyeya mmithukumano moohihiyererya? Kinnaya mmuteko woolaleerya wiiliwiili? Naari kooyeleela mvai aka mmiteko seiya?’ Murummwa Petro oonilopola wi yookhalavo yawoopiha wakhala wi noovolola omulapela wahu Yehova. Nnamusepa yeeyo wakhala wi ninnalapa mwakuru wi nunnuwe mu nroromelo, nsuweliho, nthiti, ni omulapela Muluku.—Mwaalakhanye 2 Pedro 1:5-8.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 09/2020, epaax. 31, ipara. 3-5
Makoho A Alipa Waalakhanya
Eklesiyasti 5:8 onamuloca mulamuleli yoowo onaapuherya achu oohaawa ni ohookolola miyaha saya. Mulamuleli onaphwanela wuupulela wi akhweya onavareryiwa ni mulamuleli mukina yoowo orino owerya ompwaha yene. Mweeparipari, aakhalavo akina yaawo arino olamulelo woopwaha. Moothananiha, alamuleli oothene oomuchu, ta makhwankwa, nave achu annahooxeya nthowa na wi alamuleli tahi eekhaikhai.
Mwawiihiiha, naamwi ekhala wi hinaanono ewehereryo, ninnahakararyeya osuwela wi Yehova onnaavareryela alamuleli oomuchu. Nnanwerya omveka Muluku wi anikhaviherye ni omukuherya sawuukhula sahu soothene. (Sal. 55:22; Fil. 4:6, 7) Ninnasuwela wi “Apwiya annavarerya elapo yoothene wi yaalipihe yaale aniiveleela wa yaawo ni murima aya woothene.”—2 Math. 16:9.
Mwawiihiiha, Eklesiyasti 5:8 onnanuupuserya vooloca sa alamuleli a elapo yeela nave tho wi ookhalavo mulamuleli oopwahaxa. Echu yoochuneya, eversikulu ela ennanuupuserya eparipari yawi Yehova tavasuluxa, chiryene, Mulamuleli Oopwahaxa. Yehova onnalamulela hiihaano, orweela wa mwanawe, Yesu Kristu, Mwene a Omwene awe. Aikuru soothene, yoowo onavarerya ichu soothene, ta waakhwanela ni ekhaikhai vamoha ni Mwanawe.
13-19 A OTUPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU EKLESIYASTI 7-8
“Muye vaate orivo makhwelo”
Mulipeleli, 07/2017, epaax. 12, epara. 12
“Mwinleke ni Yawo Aninla”
Yaale anathanana ananwerya ophwanya nihakalaliho mmuloko Weekristu. (Mwaalakhanye 1 Tesalónika 5:11.) Vanonto, muni nwerye hai waalipiha ni waahakalaliha yaale a “winiwa murima”? (Masiposipo 17:22) Muupuwelele wi yookhala “elukuluku yomàla, elukuluku yoloca.” (Eklesiyaste 3:7) Naamukhwele onichaniwa Talene onnathariha wi yaale aninla annachuna oloca mukhalelo anoonaaya. Mwawiihiiha echu yookhweleyaxa munaphwanelaanyu weera ori waawiriyana muhaakwatelenle. Yuniya, yoowo munnawe isiiphale, onnaloca: “Naamwi muhiweryaka waamaaliha moomalela, echu yookhweleya ti yawi munnachuna wiiwexexa moonelo aya.”
Mulipeleli, 06/2019, epaax. 24, epara. 15
Mwaakhaviherye Akina Ovilela ni Osooseya Murima
15 Wiliyamu, yoowo mwaariye okhwile mu iyaakha sa muculi, onnaloca: “Kaanathamalela vaavaa akina yaalocaaya saweereya vooloca sa mwaaraka, eyo yaanakilipiha osuwela wi mwaaraka aanasiveliwa nave aanacicimihiwa. Mukhalelo ntoko yoola wa nikhaviheryo waahitepa okikhaviherya vancipale. Masu aya yaahikivaha nihakararyo ntokweene, woona wi mwaaraka aari oochuneyasa wa miyaano nave owo aanapaka makupa matokotoko mookumini mwaka.” Naamukhweli oniichaniwa Piyanka, onnathariha: “Kaahikhala oohakararyeya vaavaa akina yaavekelaaya ni miyaano ni waalakhanya yoorepa emoha naari piili. Eyo ennakikhaviherya vaavaa analocaaya sa iyaka, ni vaavaa anakiwiriyanaaya kilocaka sa yene.”
Mulipeleli, 07/2017, epaax. 13, epara. 16
“Mwinleke ni Yawo Aninla”
16 Mavekelo ahu ananwerya waakhaviherya anna ni arokorahu anathanana. Nnanwerya waavekelela naari ovekela ni yaawo. Akhweya onamukhala woovila weerano hiiha moovaka wi munahaala winla, nave nivekelo nanyu na vathi vamurima nnanwerya okhala nihakalaliho nakuru. Talene onnuupuwela: “Ikwaha ikina vaavaa arokora yaarwaaya okihakalaliha, kaanaakoha waakhanle wi ari ooreheryeya wi evekele. Awo yaanapacerya ovekela, wiiliwiili yaavyaavyaka masu a oloca wuupaceryani, nyenya elukuluku ti elukuluku, ni masu avakhaani, nsu naya naanakhala noolipa nave epaka nivekelo na vathi vamurima. Nroromelo naya noolipa, osivela waya ni opwacha waya waari woolipiha nroromelo.”
Mulipeleli, 07/2017, ipaax. 13-14, ipara. 17-19
“Mwinleke ni Yawo Aninla”
17 Honaweryeya osuwela phaama elukuluku muchu onahaaleiye omaliha athananaka. Vaavaa oosiveliwa onakhweiye, woopaceryani asinthamwene ancipale ni amusi anakhala vaava wi evahe nihakalaliho. Nyenya achu emanle okookela owannyaya, yaale akhweliwe nlelo annachuna nihakalaliho. Mwawiihiiha mukhale ooreheryeya wi mukhaviherye. “Nthamwene onamukhwela nthamwen’awe mahiku othene, onnakhala munnawe, elukuluku y’epahu.” (Masiposipo 17:17) Nnaphwanela waahakalaliha yaale anathanana ophiyerya vaavaa eneeraaya echune.—Mwaalakhanye 1 Tesalónika 3:7.
18 Muupuwele wi moohilekela muchu onanwerya wuupuwelela othanana wawe veelukuluku vyakala. Eyo enanwerya weereya nthowa na wuupuwelela nihiku na othela, macipo, iruku, miteko naari woona wunkhela, wiiwa, naari elukuluku vyakala vayaakhani. Woopaceryani, vaavaa naamukhwele oothanana onapakeiye ichu meekheiye, ntoko ophiya va muthukumano wa muceche naari va Mukonelo, eyo enanwerya okhala yoosoosa. Munna mmoha ooloca: “Miyaano kaanaweherya oohakalalaxa yaakhwanaka eyaakha yoopacerya ya othela, nave hiwaari wookhweya. Nyenya anna ni arokora yaarehererya nikhuuru nikhaani na asinthamwene a vamurimani, wi kihikhale meekhaaka.”
19 Muupuwele wi yaale anathanana annachuna nceenyeryo, ohiya pahiru mu ilukuluku savameekhaaya. Yuniya onnathariha: “Wiiliwiili nikhaviheryo ni opwacha onavahiwa nihiri nihiku na othata ennakumiherya mphurelo. Ilukuluku seiyo soohilakelela ti sa esisapo nave sinnaruuha nihakalaliho ntokweene.” Eparipari tiyawi, haniwerya omaliha othanana woothene naari omeekha, nyenya nnanwerya waahakalaliha moorweela wa opaka ichu ntakhara yaawo. (1 Yohani 3:18) Kapi ooloca: “Miyaano chiryene kinnamuthamalela Yehova ntakhara atokweene oosivela yaawo anakeeciha mu makacamiho aka oothene. Awo chiryene annakeeriha woona nikhaviheryo noosivela na Yehova.”
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 03/2023, epaax. 31, epara. 18
“Oothene Enarwa Esuwela wi Mwa Oohuserya Aka Moorweela Mwa Ela”
18 Ikwaha ikina nnamoona wi ti woochuneya ovaanela ni nthamwene ahu a munroromeloni yoowo oninyeenyeihale. Muhaakumve olocano, yaamukhala yaphaama wiipakela makoho ntoko ala: ‘Apwanne kohiiwexexa phaama yeeyo yeeren’ye?’ (Mas. 18:13) ‘Apwanne yaari yoolakelela awe okinyeenyeiha?’ (Ekl. 7:20) ‘Apwanne kohintoko opaka yoohesa emohamoha?’ (Ekl. 7:21, 22) ‘Wakhala wi kooloca ni muchu yoowo vooloca sa yeeyo apwanne eyo enahaala weeriha wi nikacamiho ntepe?’ (Mwaalakhanye Masiposipo 26:20.) Vaavaa nniipakelaahu makoho ntoko yaala nnawerya ophiyerya makuchuwelo awi osivela wahu ntakhara munna onanwerya onceenyerya omukhurumuwela yoowo.
20-26 A OTUPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU EKLESIYASTI 9-10
Mukhaleno Moonelo Woophwanelela wa Makacamiho Anyu
Mulipeleli, 01/2023, epaax. 15, epara. 4
Yehova Onnookhaviheryaani Okhumelela Phaama
4 Piipiliya olonce wi “ichu soohiwehereryeya [naari soonanara] sinnaaphacuwela oothene.” (Ekl. 9:11, TNM) Hiyaano ikwaha ikina ninnahoolela makacamiho yaawo ari ‘awunlaana wa achu’—ela tiwi, makacamiho yaawo achu oothene anahoolelaaya. (1 Ako. 10:13) Naari wi nnanwerya ohooxeya pahiru nthowa na okhala oomuchara a Yesu. Ntoko yootakiherya, nnanwerya oruwaniwa, wiiciwa, ophiyerya tho wiikariwa nthowa na nroromelo nahu. (2 Tim. 3:12) Moohipwacha nikacamiho nnahoolelaahu, Yehova onanwerya onikhaviherya okhumelela phaama. Ti mwawiihai owo eenreiyeno yeela ni Yosefe?
Mulipeleli, 09/2019, epaax. 5, epara. 10
Yehova Onnaavaha Esisapo Achu Awiiyeviha
10 Wiiyeviha tho onnakhweiha ekumi ahu. Sinamukhalavo ilukuluku nnahaalaahu woona ichu seiyo mmoonelo ahu sihinahaala okhala soophwanelela naari sawookololowa. Namiruku mwene Solomoni ooloca: “Koowoona akapuro yaawenle akhavalo, achu oosuwanyeya yeecaka vathi ntoko akapuro.” (Ekle. 10:7) Achu arino mavyakelo mancipale tahi wi ilukuluku soothene annaakhela ncicimiho anaphwanelaaya. Nyenya achu arino mavyakelo vakhaani wiiliwiili annaakhela ncicimiho nawaaca. Naamwi hiiha, Solomoni aahiloca wi yaphaama weera ori weemererya mukhalelo ahu, ohiya otikitherya muupuwelo ahu mu ichu soohiphwanelela. (Ekle. 6:9) Waakhala wi naachu awiiyeviha, onahaala okhala wookhweya weemererya okumi hiiha ntoko okhanlaaya—ohiya mukhalelo nuupuwelaahu wi waaphwanela okhala.
Sentinela, 15/10/2011, epaax. 8, ipara. 1-2
Apwanne Seiho Muneeraanyu Elukuluku ya Yoohakalala Innakhala Samphurelo?
MPIIPILIYANI oothene aakhalamo masu anooniherya wi Yehova hanachuna wi pahiru nikhaleke ni ekumi nyenya tho onachuna wi nihakalaleke ni ekumi. Ntoko yootakiherya, mu Salmu 104:14, 15 onaloca wi Yehova ‘onnameliha mulaponi yoolya. Eviinyu, yeeyo enahakalaliha murima wa muchu; Makhurwa, yaawo aneeriha ethoi waarya; ni epaau yeeyo enaruuhela ikuru murima wa muchu.’ Mweeparipari, Yehova onneeriha echaya okumiha yoolya, makhurwa ni viinyu wi niivakulelekeno. Nyenya tho eviinyu ‘ennahakalaliha murima’. Naamwi viinyu ahiri mu nikhuuru na ichu soochuneyaxa, owo onnaaceererya ohakalala wahu. (Ekl. 9:7; 10:19) Chiryene, Yehova onachuna wi nikhale oohakalala, nave wi mirima sahu sisareye ni ‘ohakalala’.—Saw. 14:16, 17.
2 Portanto, não há motivo para nos sentir culpados se de vez em quando programamos algum tempo para ‘observar atentamente as aves do céu’ e os “lírios do campo”, ou para outras atividades que nos revigoram e enriquecem a nossa vida. (Mat. 6:26, 28; Sal. 8:3, 4) Uma vida plena e prazerosa é uma “dádiva de Deus”. (Ecl. 3:12, 13) Considerar o lazer como parte dessa dádiva nos moverá a usá-lo de um modo que agrade Àquele que nos deu essa dádiva.
Muhakhu Woomunepani
Mpuhe Okumi, mwaha 29, epontu 1
Tiheeni Eneereya Vaavaa Muchu Onakhweiye?
Yesu oolikanyiha okhwa ni ikhove sawiiseela. Muchu oweryiwe ni ikhove sawiiseela hanasuwela yeeyo eneereya moorukurerya. Ti mwawiihai okhwa onalikanaaya ni ikhove? Amanle muchu okhwa, owo hanoona echu. Owo hanoona wiicela naari ohooxeya. Piipiliya onaloca wi: “Akhwile hanasuwelaru,” echu.—Mwaalakhanye Eklesiyaste 9:5.
27 A OTUPURU–2 A NOVEMPURU
MUHAKHU WA MASU A MULUKU EKLESIYASTI 11-12
Mpuhe Ekumi Yaphaama ni Yoohakalaliha
Mulipeleli, 03/2023, epaax. 25, epara. 16
Mpharihele Soopatuxiwa wi Mwaahusihe Aniinyu Vooloca sa Yehova
Vaavaa ichoko inapuhaaya soopatuxiwa sa Yehova, iho sinnakhala sootaphuwa ni othata vamoha. Ela ennaakhaviherya osivelana vancipale mukina ni mukhwaawe. Piipiliya onnaloca wi iho ‘ilukuluku sootheya’ ni ‘ilukuluku sa weeliwa murima.’ (Ekl. 3:1, 4, BNM.) Yehova oopaka mapuro ooreeraxa mweelaponi yavathi, yaawo nnapakaahumo ichu inanisivela. Ichoko sincipale sinnasiveliwa okhala vamoha mmatakhwa ooreera, mmapuro woohaaciwamo, mmiyaakoni ni mphareya. Anamwane akina annasiveliwa othata ni ochimaka mmapuro ooreera, waavarerya axinama naari weekha mmihice naari mphareya. Nookhalano ikari sincipale wi nipuhe soopatuxiwa sa Yehova!
Mulipeleli, 02/2023, epaax. 21, ipara. 6-7
Mvahe Esisapo Yamahala ya Muluku ya Okumi
6 Naamwi Piipiliya ahiri liivuru onaloca mukhalelo wa wiikhapelela naari yeeyo nnaphwanelaahu olya, owo onnanleela sincipale vooloca sa mukhalelo Yehova onuupuweleiye vooloca sa ichu seiho. Ntoko yootakiherya, owo onnanlopola wi ‘niviihevo sookacamiha’ seiho saahaala onanariha mwiili ahu. (Ekl. 11:10, PMM) Piipiliya onnaloca wi hannaphwanela olyaaka moopwahererya naari owuryaxa soowurya soohapaliha. Ichu seiho sinanwerya onanariha okumi ahu nave ophiyerya tho oniipha. (Mas. 23:20) Yehova onaweherya wi nikhale oophimelela vaavaa nnalakelelaahu yeeyo nnahaalaahu olya ni owurya ni mukhalelo wa weerano.—1 Ako. 6:12; 9:25.
7 Nnanwerya opaka soolakelela seiho sinahaala wooniherya omuthamalela wahu vancipale Muluku ntakhara yamahala ya okumi moorweela wa opharihela mavyakelo ahu a wuupuwela. (Sal. 119:99, 100; mwaalakhanye Masiposipo 2:11, PMM.) Ntoko yootakiherya, nnaphwanela wuupuwelaka mwawiiseela vooloca sa yeeyo nnahaalaahu olya. Wakhala wi ninnasiveliwa ni yoolya nnasuwelaahu wi ennanruuhela makacamiho a okumi, nnaphwanela osepa olya yeeyo. Hiyaano tho ninnooniherya okhala a miruku vaavaa nniilipixeryaahu okona mwawaakhwanela, ovyakiha mwiili wiiliwiili, okhalano yookhovelela yaphaama ya esipanti ni otitelela ovela ni orehererya empa ahu.
Mulipeleli, 09/2024, epaax. 2, ipara. 2-3
“Mukhaleke Aweerano Masu”
2 Ntoko alapeli a Yehova, naachu oohakalala. Ntakhara heeni? Nookhalano mathowa mancipale, nyenya echu yoochuneya ti yaawi ninnaalakhanya Masu a Muluku moohihiyererya ni wiilipixerya opharihela yeeyo nihusenryaahu.—Mwaalakhanye Tiyaku 1:22-25.
3 Sookhalavo mikhalelo mincipale nnaphuraahu vaavaa nnakhalaahu “aweerano masu.” Woopacerya, ninnasuwela wi ala mapacereryo oochuneya vancipale a omuhakalaliha Yehova. Osuwela yeela onnaneeriha okhala oohakalala. (Ekl. 12:13) Vaava nnapharihelaahu muteko yeeyo nnaalakhanyaahu Mmasu ooveereliwa a Muluku, ninnarehererya okumi ahu weemusi nave ninnateka onthamwene woolipa ni anna ni arokora ahu. Woonaru akhweya eyo yoheereya chiryene mu ekumi anyu. Ohiya yeeyoru, ninnasepa makacamiho mancipale yaawo achu anahoolelaaya nthowa na ohiiwelela malamulo a Yehova. Mweeparipari, ninneemererya yeeyo Mwene Tavite olonceiye. Amanle oloca mu ncipo na nlamulo, malamulo ni mathorihelo a Yehova, owo aakuchula ariki: “Nookhalavo nchuwelo ntokweene mu okhapelela yaawo.”—Sal. 19:7-11.
Muhakhu Woomunepani
Mulipeleli, 02/2023, epaax. 21, epara. 6
Mvahe Esisapo Yamahala ya Muluku ya Okumi
Naamwi Piipiliya ahiri liivuru onaloca mukhalelo wa wiikhapelela naari yeeyo nnaphwanelaahu olya, owo onnanleela sincipale vooloca sa mukhalelo Yehova onuupuweleiye vooloca sa ichu seiho. Ntoko yootakiherya, owo onnanlopola wi ‘niviihevo sookacamiha’ seiho saahaala onanariha mwiili ahu. (Ekl. 11:10, PMM) Piipiliya onnaloca wi hannaphwanela olyaaka moopwahererya naari owuryaxa soowurya soohapaliha. Ichu seiho sinanwerya onanariha okumi ahu nave ophiyerya tho oniipha. (Mas. 23:20) Yehova onaweherya wi nikhale oophimelela vaavaa nnalakelelaahu yeeyo nnahaalaahu olya ni owurya ni mukhalelo wa weerano.—1 Ako. 6:12; 9:25.