EPIIPILIYOTEKA ya Watchtower
EPIIPILIYOTEKA
ya Watchtower
Elomwe
  • PIIPILIYA
  • SOOLALEERYIWA
  • MITHUKUMANO
  • mwbr25 Yulyu ipaax. 1-13
  • Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Mithukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu

Henaphwanyeya exilema mu nikupa nenla.

Munikhurumuwele, yookhala ehesen'ye nichunaka owoonihaani exilema ela.

  • Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Mithukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu
  • Ireferensia Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano—2025
  • Miru Mikhaani
  • 7-13 A YULYU
  • 14-20 A YULYU
  • 21-27 A YULYU
  • MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 24
  • 4-10 A AKOSTU
  • 11-17 A AKOSTU
  • 18-24 A AKOSTU
  • 25-31 A AKOSTU
Ireferensia Inaphwanyeya va Yoochariha ya Muthukumano—2025
mwbr25 Yulyu ipaax. 1-13

Ireferensiya Inaphwanyeya va Yoochariha ya Mithukumano Okumi ni Muteko Ahu Weekristu

© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

7-13 A YULYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 21

Malakiheryo a Miruku Ntakhara Othela Woohakalala

Mulipeleli, 05/2024, epaax. 30, epara. 13

Muni Mukhaleno Hai Ompwana Yoowo Onahaala Okhumelela Phaama?

Ophiyerya elukuluku taani ompwana onaphwanelaaya omaliha? Wakhala wi hinaano elukuluku yawaakhwanela wi nuupuwele wa yoolakelela yoophwanelela, ikwaha sincipale ichu hasineeca phaama. (Mas. 21:5) Mwawiihiiha, ompwana anyu onaphwanela olekela wi nyuwaano musuwelane phaama ni muchu yoowo. Nyenya hamunaphwanela omaliha elukuluku yincipalexa mpakaka ompwana opwaha vaavaa onachuneleyaayavo. Piipiliya oni: “Owehererya woolekela waakhela, wiiceliha murima.” (Mas. 13:12, PMM) Ohiya yeeyoru, wakhala wi moomaliha elukuluku yincipale mpakaka ompwana onanwerya okhala woovila ovootha yaweeha ya okonihana. (1 Ako. 7:9) Ohiya omaliha elukuluku mutikitheryeyaka mu elukuluku enavira mpakaka ompwana, nyuwaano munanwerya wiikoha: ‘Tiheeni nlelo kinachunaaka wi kihuserye vooloca sa muchu mukina kihaakumve opaka yoolakelela?’

Mulipeleli, 07/2020, epaax. 3, ipara. 3-5

Muhiisuupuweleke Mukhatiinyu Opwaha Munaphwanelaanyu

3 Yehova oopaka othela wi mulopwana ni muthiyana ekhaleke oohakalala. Nyenya haavo ori oophaameya; mwawiihiiha onnakhumelela ohiiwanana. Ophiyerya wi murummwa Paulo oorepa wi atheli yaahaala ohoolelaka makacamiho. (1 Kor. 7:28) Ophiyerya wi mulopwana ni mwaariye annoona wi anakhalela waakhulanaru. Voocharela, annapacerya wuupuwela wi othela tahi echu enevo. Achu yaala wakhala wi aheemererya muupuwelo wa elapo, anahaala ophiyerya makuchuwelo awi echu yoophwanela weera, omwalana. Awo anahaala wuupuwela wi echu yoochuneyaxa ori wiihakalaliha.

4 Nnaphwanela okhalano ekaasoope wi nihiyeleele ohakalala mu othela wahu. Noosuwela wi nthowa nimoha Piipiliya oneemereryeiye omwalana, ori opaka mararuwo. (Mat. 5:32) Nthowa na yeeyo, vaavaa anakhumelelaaya makacamiho yaawo Paulo olonceiye, hinnaphwanela weemererya wi wiirumiha oneerihe okhalano muupuwelo ntoko: ‘Othela ola honakihakalaliha. Nkinaakhela osivela yoowo kaakhwelaaka. Akhweya kinahaala okhala oohakalala ni muchu mukina.’ Moowerya woona mapacereryo a muupuwelo yoola? Ti nthowa nawi ilukuluku soothene anuupuwela sa yaawo meekhaaya. Miruku sa elapo inaloca wi muchu onaphwanela ocharihaka murima awe ni wiihakalaliha. Nyenya miruku sa Muluku inaloca wi “mmoha ni mmoha ahithokororyeke sawaweru, nto saakhweiye tho.” (Fil. 2:4) Yehova onachuna wi mukhapelele othela wanyu, ohiya omwalana. (Mat. 19:6) Ti woochuneya wuupuwela mmukhalelo Yehova onuupuweleiye, ohiya mukhalelo munuupuwelaanyu.

5 Mulopwana ni mwaariye anaphwanela okhalihanaka moosivela ni ncicimiho. (Mwaalakhanye Éfeso 5:33.) Piipiliya onnanihusiha wi ovaha ti waphaama opwaha waakhela. (Saw. 20:35) Makhalelo taani anahaala omukhaviherya mutheli wooniherya osivela ni ncicimiho? Wiiyeviha. Mulopwana ni muthiyana ari awiiyeviha hanathokororya sawayaru pahi, nyenya ‘sa mukhweiye tho.’—1 Kor. 10:24.

Sentinela, 15/9/2006, epaax. 28, epara. 13

“Alegra-te Com a Esposa da Tua Mocidade”

13 Hanka vooloca sa othela onahoolela nikacamiho wa nthowa na mukhalelo oothelana anakhalihanaaya mukina ni mukhwaawe? Nyenya orehererya nikacamiho onnachuneya wiilipixerya. Ntoko yootakiherya, ohiloca mwa phaama onamvolowela mu othela, nave opacerya opaka makupa. (Masiposipo 12:18) Ntoko noonnaahu mmwaha ovirale, eyo enanwerya okumiherya makacamiho matokweenexa. Nsiposipo nimoha na Mpiipiliyani nni: “Ti waphaama okhala otakhwani Opwaha okhala ni muthiyana oorucu ni oonyeenyeya.” (Masiposipo 21:19) Waakhanle wi mwa muthiyana ootheliwa nave othela wanyu ori mmukhalelo yoola, mwiikohe: ‘Apwanne mukhalelo aka onneeriha okhala woovila wa aiyaka okhala vakhiviru ni miyaano?’ Wa alopwana ethenle, Piipiliya oni: “Alopwana nyuwo, mutitelele waasivela asaarinyu nave muhinyeenyeyeke ni yaawo.” (Akolose 3:19) Waakhanle wi mwa mulopwana muthenle mwiikohe: ‘Apwanne mukhalelo aka onnaweeriha amwaaraka weererya waavya nihakararyo wa achu akina?’ Naturalmente, a imoralidade sexual não tem desculpa. No entanto, o fato de que tal tragédia pode acontecer é bom motivo para discutir com franqueza os problemas.

Muhakhu Woomunepani

Mulipeleli, 10/2021, epaax. 12, epara. 16

Mmurumeele Muluku Yoowo Ori “Óréla Mwikharari”

16 Oothene ahu ninnachuna okhala aikharari hiiha ntoko Yehova. Ntakhara heeni? Nthowa nimoha ti nawi Yehova hanawiriyana mavekelo a yaale ahinooniherya ikharari wa akina. (Mwaalakhanye Masiposipo 21:13.) Haavo a hiyaano onachuna wi ela yeereye, mwa yeeyo ninnakhalano ekaasoope wi nihikhale awuuma murima. Hiyaano hannakhooca owooniherya opwacha anna yaawo anahooxeya, nyenya ilukuluku soothene ninnawiriyana “okhuwela wa oohaawa.” Ninnapaka owetha wahu wi nipharihele nlakiheryo nnaphwanyeya mu Tiyako 2:13: “Ti wi, muchu ahinamorela ikharari, onanthorihiwa, ahimoreliwa ikharari.” Mwawiiyeviha, vaavaa nnuupuwelelaahu mukhalelo nnachunaahu nimoreliwaka ikharari, nnahaala okhala ooreheryeya wooniherya ikharari wa akina. Mukhalelo mmoha nnaphwanelaahu okhala aikharari, ori vaavaa namacheka mmoha onacharuweiye nave akookela mmulokoni.

14-20 A YULYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 22

Malakiheryo a Miruku Ntakhara Waaphuwa Anamwane

Mulipeleli, 10/2020, epaax. 27, epara. 7

Aniinyu Yunnuwa Apwanne Anahaala Omurumeela Muluku?

7 Waakhanle wi mwa mutheli nave mwaamusiveliwa okhalano anamwane, mwiikohe: ‘Apwanne na achu awiiyeviha, anamusivela Yehova yaawo aahaaleiye waathanla wi emukhapelele mwaana onahaala oyariwa?’ (Sal. 127:3, 4) Waakhanle wi mwa tiithi, naari mai mwiikohe: ‘Apwanne kinnaahusiha anaaka ovaha esisapo olapa mwakuru?’ (Ekle. 3:12, 13) ‘Apwanne kinniilipixerya waakhapelela anaaka orweela wa sawoopiha seiho anahaalaaya okumanano mu elapo ya Satana?’ (Masi. 22:3) Nyuwo hamuni nwerye waakhapelela aniinyu orweela wa makacamiho oothene anahaalaaya okumanano. Hamuni nwerye weerano yeeyo. Nyenya munanwerya waakhaviherya okhala ooreheryeya ntakhara makacamiho anahaala okhumelela mookumini mwaya moorweela wa otitelela waahusiha moosivela omuroromela Piipiliya. (Mwaalakhanye Masiposipo 2:1-6.) Ntoko yootakiherya, wakhala wi muchu a veemusini oohiya omurumeela Yehova, mwaahusihe aniinyu orweela Mpiipiliyani ntakhara heeni oryaaya woochuneya otitelele okhala oororomeleya wa Yehova. (Sal. 31:23) Naari wakhala wi moomuyeleela oosiveliwa anyu mookhwani nwooniherye aniinyu mukhalelo wa opharihela masu a Muluku wi evilele ni othanana ni ophwanya murecele.—2 Kor. 1:3, 4; 2 Tim. 3:16.

Mulipeleli, 12/2019, epaax. 26, ipara. 17-19

Asitiithi—Mwaavyakihe Aniinyu Omusivela Yehova

17 Mpacerye waavyakiha anamwane eri akhaani wakhala wooweryeya. Asitiithi yaawo anapacerya waavyakiha anaaya eri akhaani, anneerano phaama. (Masi. 22:6) Mmuupuwele Timoteo yoowo aapaka mikwaha ni Murummwa Paulo vaavaa unnunweiye. Amannya Timoteo, Yunike, ni amunna awe Loisi, yaahimuvyakiha ‘ovinyerya ayenve.’—2 Tim. 1:5; 3:15.

18 Mutheli mukina o Costa do Marfim, Jean-Claude ni mwaariye, yaahiwerya waaphuwa anaaya athanu nammoha wi emusiveleke ni omurumeela Yehova. Tiheeni yaakhavihenrye okhumelela phaama? Awo yaacharinhe yootakiherya ya Yunike ni Loisi. Awo aaloca: “Naapacenrye waahusiha aniihu Masu a a Muluku ovinyerya eyemve, mu elukuluku vakhaani emanle oyariwa.”—Malam. 6:6, 7.

19 Enataphulela eheeni “waahusiha” aniinyu Masu a Yehova? Mu Malamulo 6:7, Nsu na Ehepiri nnaraceela nsu nawi ‘ohusiha’ nnataphulela “ohusiha ni wuupuxerya mwawuuluulela.” Wi yeereno eyo, asitiithi anaphwanela omaliha elukuluku ni anaaya. Mu ilukuluku ikina anamukhala ooceecheya nthowa nawi aahuuluulela mahusiheryo awo wa anaaya. Mwawiihiiha, asitiithi anaphwanela weererya nave yoone eyo ntoko ekari ya waakhaviherya anaaya wiiwexexa Masu a Muluku ni opharihela yaawo.

Mulipeleli, 1/11/2015, epaax. 9, epara. 6

Mmuhusihe Mwaninyu Omurumeela Yehova

Nthowa na waasivela anamwane anyu, moosuwela wi munaphwanela owookolola. Vakina vaya pahiru waatharihela mathowa aneeriha wi echu ekhale yaphaama naari yoonanara ennaakhaviherya. Nyenya hanka wakhala wi nlelo haniiwelela? (Masiposipo 22:15) Muhuserye orweela wa Yesu. Moopixa murima, mutitelele waahusiha orweela wa waahoolela, waavyakiha ni owookolola. Muthanle elukuluku nnipuro noophwanelela wi mwaahusihe, nave mweereno yeeyo mweepewe. Murokora mmoha a Afrika Oohico awiichaniwa Elaine onnuupuwela mukhalelo asitiithi awe yaamookololaaya. Awo yaanathariha echu yaaweheryaaya wa yoowo. Wakhala wi aaloca wi yaahaala omulaka nthowa na ohiiwelela, ti yeeyo yeeraaya. Nyenya owo onnaloca: “Hiyitonko okilaka ni esara naari ehilonce mathowa ene.” Nthowa na yeeyo, owo aanoona wi asitiithi awe yaanamusivela.

Muhakhu Woomunepani

Mulipeleli, 08/2021, epaax. 22, epara. 11

Muhakalaleke ni Ikari Seiho Muryaanyuno

11 Moolikana, nnanwerya okhala oohakalalaxa wakhala wi ninnapaka owetha wahu mmurici vyakala nryaahuno mmarehereryo a Yehova. ‘Mwiivahe ni murima woothene’ mmuteko woolaleerya, nave mwiilipixeryeke mmulokoni. (Saw. 18:5, BNM; Ahe. 10:24, 25) Mwiirehereryeke phaama ntakhara mithukumano wi nweryeke ovaha maakhulo oolipiha. Mucicimiheryeke makupa a anaxikola yaawo munavahiwaanyu mmithukumano sa veeri va esumana. Wakhala wi moovekiwa wi mukhaviherye murici vyakala mmulokoni, mukhaleke awaakuveya ni oororomeleya. Hamunaphwanela wuupuwela wi murici yoowo mvahiwaanyu tahi woochuneya nave wi hamunaphwanela omalihaka elukuluku anyu ni yoowo. Mwiilipixerye okhalano mavyakelo mmuteko anyu. (Masi. 22:29) Wakhala wi munniilipixerya mmiteko ni mmirici seiho munavahiwaanyu, munahaala oya vahoolo mwawaakuveya nave munahaala okhala oohakalala. (Gal. 6:4) Onahaala tho okhala wookhweya ohakalalaka ni akina yaawo yaakhenle mirici seiho nyuwo mwaachunaanyu mwaakhenle.—Aro. 12:15; Gal. 5:26.

21-27 A YULYU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 23

Malakiheryo a Miruku a Opharihela Soowurya Soohapaliha

Mpuhe Okumi, mwaha 43, epontu 2

Tiheeni Piipiliya Onaloceiye sa Soowurya Soohapaliha?

Yehova onaloca wi ti yoonanara owuryaxa ni okhala ohapaliwa. (Galasya 5:21) Masu awe anii: “Ohikhaleke vamoha ni achu oowuryasha eviinyu.” (Masiposipo 23:20) Mwawiihiiha, wakhala wi noolakelela owurya, nnaphwanela weerano mmukhalelo woophimelela naamwi nrivo meekhiihu. Owuryaxa onnamweeriha muchu ohuupuwela mookwakwaleya nave tho ohiwerya osuwela yeeyo onaloceiye ni oneereiye. Ohiya yeeyo, enanwerya onanariha okumi. Waakhanle wi hannawerya ovareryela mukhalelo nnawuryaahu nnaphwanela ohiya owurya moomalela.

Mulipeleli, 12/2023, epaax. 14, epara. 4

Mukhaleno Moonelo wa Muluku Vooloca sa Soowurya Soohapaliha

4 Moohakalaliha, Akristu ananwerya ophwanya ohoolela woosivela mu Mpatuxa aya. Ntoko yootakiherya, Yehova onnaloca sa sookhumelela soowaawa sa owurya woopwahererya. Mu Masiposipo 23:29-35 ninnaalakhanya vooloca sa muchu oohapaliwa ni sookhumelela soowaawa aareiyeno voocharela. Taniyeli, mutokweene mmoha o Europa, onnuupuwela mukhalelo okumi awe waaryaaya ahaakumve ohuserya sa Yehova ni opharihela ikano sawe, owo oriye: “Miyaano kaanawurya vancipale nave nthowa na yeeyo, kaahipaka soolakelela soonanara. Nto sookhumelela sene hisaari saphaama. Nyenya ophiyerya olelo, vaavaa kinamaalaaka wi kuupuwele ichu seiho, kinnakhala oothanana.”

Muhakhu Woomunepani

Sentinela, 1/11/2004, epaax. 31, epara. 2

Makoho a Alipa Awaalakhanya

Ntoko yootakiherya, oneneva woopwaha mphimo onanwerya okhumelela wa nthowa na okhala namalya, nyenya tahi wi nthowa nene ti nenlo pahiru. Muchu onanwerya okhala oohokolaxa wa nthowa na ereca. Olaca tho onanwerya okumiherya oneneva woopwaha mphimo. Nnaphwanela tho okhalano mmupuweloni wi oneneva woopwaha mphimo ori mukhalelo woomwiilini; onamalya mukhalelo wa mmuupuweloni. Oneneva woopwaha mphimo mukhalelo onooneya wa nthowa na waacaxa wa paanya, nyenya onamalya ori olya mwa nrima. Mwawiihiiha, onamalya honarweela mu ohokola wa muchu, nyenya moorweela wa mukhalelo awe wa olya. Muchu onanwerya ohokolaka moophwanelela, naari ophiyerya okhala ooyeva mwiili, naamwiihiiha akhale namalya. Ohiya yeeyoru, enooneya ntoko wi ohokola woophwanelela onanwerya ohiyanaxa mpuro ti mpuro.

28 A YULYU–3 A AKOSTU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 24

Mwiilipihe Mmikhalelo Soovila

Mulipeleli, 07/2023, epaax. 18, epara. 15

“Khalani Awiithipela, Oohicikinyeya”

15 Muhuserye Masu a Muluku nave muupuweleleke. Wakhala wi mitathaari sa mwiri sohiixeela, owo onnakhala woohicikinyeya. Mmukhalelo mmohamoha, vaavaa nnatitelelaahu ohuserya mwawiiseela Masu a Muluku, nroromelo nahu ninnakhala noolipa nave nnanwerya otitelela okhala oohicikinyeya. Vaavaa nnahuseryaahu ni wuupuwelela Masu a Muluku, ninnakhala oolekecheya wi iphiro sa Muluku ti saphaamaxa. (Ako. 2:6, 7) Muupuwele mukhalelo sooleeliherya sa Yehova, ikano ni okhapelela wawe saakhavihenryaaya alapeli awe khalai. Ntoko yootakiherya, mu yawoona emoha, vaavaa munkeelo aaphimeiye empa ya Muluku, Esekiyeli aahikhala oomaaleleya. Yawoona yeele yaahimulipiha Esekiyeli nave ennanivaha mahusiheryo oophara muteko ni mukhalelo nnahaalaahu waakiha ni wiiwelela malakiheryo ni meecelo a Yehova mmalapelo awela. (Ese. 40:1-4; 43:10-12) Hiyaano tho ninnaphuravo vaavaa nnahuseryaahu ni wuupuwelela mu saweereya ni ichu sawiiseela sa Mmasu a Muluku.

Mulipeleli, 02/2021, ipaax. 30-31, ipara. 17-19

Nni Nikhapelele Hai Ohakalala Vaavaa Nnahoolelaahu Makacamiho?

17 Vaavaa nnakhalaahu awuukhuwa. Masu a Muluku ani: “Wavelavela nihiku nawuukhuwa, ikuru saa sinnavukuwa.” (Masi. 24:10) Nsu na Ehepiri ntaphuleliwe wi “sinnavukuwa,” nnanwerya otaphulela “oyeleela olipa murima.” Wakhala wi mooyeleela olipa wanyu murima, mwawaakuveya munahaala tho oyeleela ohakalala wanyu.

18 Nimuroromele Yehova wi anivahe olipa murima wi nivilele. Nnaphwanela okhalano olipa murima elukuluku nnahoolelaahu makacamiho. (Tiy. 5:11) Nsu nenlo Yakopo opharihenleiye nraceeliwe ni nsu nawi “ovilela” ninnaneeriha wuupuwela sa muchu yoowo eemenle mwakuru mu nipuro nawe. Nnanwerya wuupuwela sa mukhoco yoowo moolipa murima eemenle mu nipuro nawe na owaniha, vaavaa amwiicani awe anamuhiphelaaya.

19 Murummwa Paulo ootikitherya yootakiherya yaphaama ya olipa murima ni ovilela. Mu ilukuluku ikina, owo aanakhala ooceecheya. Nyenya Paulo aahiwerya ovilela nthowa nawi aahimuroromela Yehova, wi amvahe ikuru seiho aachuneiye. (2 Kor. 12:8-10; Fil. 4:13) Hiyo tho nnanwerya okhalano ikuru ni olipa murima ntoko yoola, wakhala wi mwawiiyeviha noosuwela wi ninnachuna nikhaviheryo na Yehova.—Tiy. 4:10.

Mulipeleli, 12/2020, epaax. 15

Makoho A Alipa Waalakhanya

Masiposipo 24:16 oni: “Awookololowa murima, nari uuwale ikwaha thanu napiili, onarwa avinya.” Apwanne eversikulu ela enamuloca muchu yoowo onacheka ikwaha sincipale, nave akhurumuweliwa ni Muluku?

Mweeparipari, tahi yeeyo eversikulu ela enachunaaya oloca. Iva, wuuwa enataphulela ohoolela makacamiho ikwaha sincipale, nave ovinya onataphulela ovootha makacamiho.

Mwawiihiiha Masiposipo 24:16 hanachuna oloca “wuuwa” mmukhalelo wa meecelo, naari wi wuuwa mu yoocheka. Enaloca sa ohoolela makacamiho naari sawuukhula naamwi iri ikwaha sincipale. Mu elapo yeela yoonanara awookololowa onanwerya ohoolela makacamiho a okumi naari ohoolela makacamiho makina. Ophiyerya wi owo onanwerya okhalihiwa moonanara nthowa na wiikariwa ni alamuleli. Nyenya owo onanwerya ororomela wi Muluku onahaala omukhaviherya wi akhumelele phaama vaavaa onahooleleiye makacamiho. Mwiikohe: ‘Ikwaha kavi kiwonnaaka alapeli a Yehova ichu sihiweecelaka phaama mweekumini?’ Ntakhara heeni eneereyaaya hiihaa? Nthowa nawi ninnaroromela wi “Apwiya [Yehova] annaakhaviherya oothene anomora, aweemesha oothene anaceecheya.”—Sal. 41:1-3; 145:14-19.

Muhakhu Woomunepani

Mutitelele Omusivela, mwaha 10, ipara. 13-15

Othela—Yoovaha Ya Muluku

13 Wakhala wi nyuwaano munachuna othela, munaphwanela wiivareryela wi musuwele waakhanle wi mohiirehererya. Akhweya nyuwaano munoona wi mohiirehererya, nyenya vaavaa nnathokororyaahu echu enataphulela wiirehererya ntakhara othela, akhweya munahaala woona wi munnaphwanela opaka matorokelo.

14 Piipiliya onnooniherya wi mulopwana ni muthiyana aakhalano mirici soohiyanahiyana veechokoni. Mwawiihiiha, okhala ooreheryeya ntakhara othela ti yoochuneya wa mulopwana ni muthiyana wi ewerye waakhwaniherya mirici saya. Wakhala wi mulopwana onachuna othela, owo onaphwanela ororomela wi ooreheryeya wi akhale oohoolela a echoko. Yehova onaweherya wi mulopwana amukhapeleleke mwaariye vamoha ni anamwane mmakupa oomwiilini ni mmuupuwelo. Nave echu yoochuneyaxa, mulopwana onaphwanela ovakulela echoko awe omunepani. Piipiliya onaloca wi mulopwana yoowo ohinathokororya echoko awe onanara wawe ‘onnampwaha oohiroromela.’ (1 Timóteo 5:8) Wakhala wi nyuwaano mwa mulopwana nave munachuna othela, moone tiheeni Piipiliya onaloceiye: “Orehererye toko miteko saa mikina, omaliha opachula icima saa.” Mmasu makina, moone waakhanle wi munahaala owerya okhala mulopwana yoowo Yehova onachuneiye wi mukhale.—Masiposipo 24:27.

15 Muthiyana yoowo onachuna otheliwa onaphwanela osuwela waakhanle wi ooreheryeya wi aakhwaniherye murici wa muthiyana ootheliwa naari mai. Piipiliya onnaloca ichu seiho muthiyana ootheliwa onaphwaneleiye weera wi aathokororye aiyawe ni anamwane. (Masiposipo 31:10-31) Olelo, ancipale pahiru anachuna ocicimihiwa ni achu akina. Nyenya Yehova onachuna wi nuupuweleke mukhalelo wa omucicimiha oothelana ahu.

4-10 A AKOSTU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 25

Malakiheryo a Mpiipiliyani a Miruku Ananikhaviherya Olocaka Mwa phaama

Mulipeleli, 1/12/2015, epaax. 19, ipara. 6-7

Mpharihele Phaama Ikuru sa Nlumi

6 Ntakhara heeni ti woochuneya othanla elukuluku yoophwanelela oloca? Masiposipo 25:11 enii: ‘Masu aphama alotxiwe elukuluku yophwanelela, analikana ni epiya ya eprata ehotxhiwe ni eworo.’ Epiya ya eparata ti yooreera, nyenya enakhala yooreeraxa yarukureryiwa ni ewooro. Moolikana, akhweya nookhalano echu yaphaama wi nimuleele muchu. Nyenya nnahaala owerya omukhaviherya phaama muchu owo wakhala wi noothanla elukuluku yoophwanelela. Nnii neereno hai?

7 Wakhala wi nlonce mweelukuluku yoohiphwanelela, achu henii yiiwexexe naari weemererya yeeyo nnalocaahu. (Mwaalakhanye Masiposipo 15:23.) Ntoko yootakiherya, mu Marsu a 2011 mwaacikinye mutokweene aapahula ipooma sincipale o Xapau. Achu oopwaha 15.000 yaakhwa. Naamwi Anamoona a Yehova ancipale yaayelenle amusi ni asinthamwene, awo yaanachuna ompharihela Piipiliya wi yaahakararye akina yaawo yaari mmakacamiho mamohamoha. Nyenya yaasuwela wi ancipale a yaawo yaari a malapelo a Putista nave hiyaamusuwenle Piipiliya. Mwawiihiiha, ohiya waaleela sa ovinya mookhwani, anna yaahaahakararya nave yaathariha mathowa aneeriha wi achu aphaama ehooxeyeke.

Mulipeleli, 1/12/2015, epaax. 21, ipara. 15-16

Mpharihele Phaama Ikuru sa Nlumi

15 Mukhalelo nnalocaahu ni akina ti woochuneya tho hiiha ntoko yeeyo nnalocaahu. Achu yaanasiveliwa onwiriyana Yesu ntakhara owo aanaloca masu “òrèra” mmukhalelo weepewe. (Luka 4:22) Vaavaa nnalocaahu mweepewe, achu anahaala osiveliwa oniwiriyana ni weemererya yeeyo nnalocaahu. (Masiposipo 25:15) Nnahaala owerya oloca mweepewe wakhala wi ninnaasivela achu ni ocicimiha moonelo aya. Ti yeeyo Yesu eereiye. Ntoko yootakiherya, vaavaa onneiye muloko ochunaka onwiriyana, owo aahiivaha elukuluku wi aahusihe. (Marko 6:34) Vaavaa achu yaamuruwanaaya, Yesu haaruwana.—1 Pedro 2:23.

16 Naamwi naasivelaka amusi ni asinthamwene ahu, vakina vaya ninnaalocela ichu soohiphwanela nthowa nawi nohaakhovelela. Nnanwerya wuupuwela wi hori woochuneya othokororya mukhalelo nnalocaahu ni yaawo. Nyenya Yesu hantonko weerano yeeyo vaavaa aaloceiye ni asinthamwene awe. Vaavaa akina a yaawo yaakhulannaaya vooloca sa taani aari mutokweene, owo aawookolola mweepewe nave aapharihela yootakiherya ya mwaana mukhaani wi aakhaviherye otoroka muupuwelo aya. (Marko 9:33-37) Atokweene a mmulokoni anahaala omutakiherya Yesu moorweela wa ovaha ekano mweepewe.—Galasya 6:1.

Mulipeleli, 04/2018, epaax. 23, epara. 10

Nlipihane Mukina ni Mukhwaawe ‘Mopwahasa’

10 Tahi atokweeneru anaphwanela waalipiha akina. Paulo aahaaceenyerya Akristu oothene oloca ‘masu aphama wi yunnuwihe nroromelo naya wi ewereleke akina eri yaphama.’ (Éfeso 4:29) Muchu ti muchu a hiyo onaphwanela wuupuwelela vooloca sa yeeyo nneeraahu nipake wi naakhaviherye akina. Paulo aahaarepela Akristu yaawo yaari Ahepri: “Vìhani mata anyu òvelevela ni makutha anyu òtxetxheya. Okololani iphiro wa inani sanyu wi mwetxo worakala ohikokhowe, nto openuwe.” (Ahebri 12:12, 13) Oothene ahu nnanwerya olipihana orweela wa yeeyo nnalocaahu, naamwi nri amiravo.

Muhakhu Woomunepani

Vinyani!, 3/2019, epaax. 6, epara. 3

Muupuwelo Waphaama

TIHEENI MUNAPHWANELAANYU WEERA: Muhuserye ovareryela esara anyu muhaakumve weera echu yammoori. Naamwi achu akina elocaka wi ohivareryela esara onooniherya ikuru, hiyaano ninnooniherya miruku vaavaa nnasuwelaahu wi iwo olosowa. Piipiliya oni: “Epooma ehilipihiwe, epweshiwa mukuso aya, ti muchu ohinawerya wiihiiha.” (Masiposipo 25:28) Mukhalelo waphaama wa ovareryela esara anyu, ori waavyaavya osuwela phaama mwaheene muchu ahaakumve oloca naari weera echu vyakala. “Miruku sa muchu sinnakuphiha esara awe.” (Masiposipo 19:11) Wakhala wi nohiiwexexa phaama mwaheene, nnahaala okhalano miruku ni ovareryela muupuwelo ahu.

11-17 A AKOSTU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 26

Mukhale Ocai “wa Mulolo”

Perspicaz, Vol. 1, epaax. 485, epara. 6

Chuva

Estações. As duas estações principais na Terra da Promessa, o verão e o inverno, podem ser consideradas com bastante exatidão como estação seca e estação chuvosa. (Veja Sal 32:4; Cân 2:11 n.) Desde cerca de meados de abril até meados de outubro cai muito pouca chuva. A chuva é escassa neste período em que se faz a colheita. Provérbios 26:1 mostra que a chuva, na época da colheita, era considerada bastante inoportuna. (Veja 1Sa 12:17-19.) Durante a estação chuvosa, a chuva não é constante; alterna com dias claros. Visto que este também é o período frio, a exposição à chuva faz a pessoa sentir bastante frio. (Esd 10:9, 13) Portanto, um abrigo confortável é muito apreciado.—Is 4:6; 25:4; 32:2; Jó 24:8.

Sentinela, 1/10/1987, epaax. 19, epara. 12

Olaka Onnaruuha Yawiima ya Murecele

12 Wa achu akina onamuchuneya olaka woolipa, ntoko enatharihiwaaya mu Masiposipo 26:3: “Nwaxuxo ti wa kavalo, muthipo wa mwaano ti wa puuru, nave ekopo eri ntakhara iculi sa alolo.” Vakina vaya, Yehova aanahiya nloko nawe na Aisarayeli wi nihoolele makacamiho yaawo yaatannyaaya mukhataaya: “Tiwi awo yaamwareela masu a Muluku; hiyaaciciminhe ekano ya Awiirimurimu. Mwawiihiiha, owo aalamwiha mirima saya moorweela wa waaruuhela makacamiho; awo yaakwaculeya nave haarivo mmoharu a waakhaviherya. Awo yaakhuwela wa Yehova ntakhara nikhaviheryo mu wuukhuwa waya; owo aahaavuluxa wa makacamiho aya.” (Salmu 107:11-13) Mwawiihiiha, alolo akina annuumiha murima aya ehinachuna olaka vyakala woophwanelela: “Muchu onatitelela wuumiha murima amanle osameliwa ikwaha sincipale onarwa atoloxiwa mootutuxa, nave hokhalavo murece.”—Masiposipo 29:1.

Perspicaz, Vol. 1, epaax. 580, epara. 3

Oorakala, Ootuthunya

Ophariheliwa wa nsiposipo. “Hiihaa ntoko muchu onakwasa manaani awe [yeeyo yaahaala weeriha orakala], nave iihooxa yoowo mwaneene, hiihaa tho ti yoowo onamuroromela mulolo wi apake ichu sawe”, olonce ti Mwene Solomoni a miruku. Mweeparipari, muchu yoowo onamvaha muteko mulolo wi akhapeleleke muteko awe owo oniiruuhela makacamiho mwaneene. Mweeparipari, owo onahaala woona muteko awe opwataka, ni ohooxeya yene mwaneene.—Mas. 26:6.

Muhakhu Woomunepani

Mulipeleli, 09/2023, epaax. 19, epara. 18

Mooniherye wi Mwa Muchu Oolipa Moorweela wa Okhala Oomaaleleya

18 Eparipari wi ovaha othariha waphaama howeeriha achu akina okhala oolekecheya. Nyenya oloca mwaphaama ni moomaaleleya onanwerya okhaviherya. (Mwaalakhanye Akolose 4:6.) Oloca soororomela sahu onnalikana ni omvonyerya mphirya muchu mukina. Nnanwerya omvonya mphirya mwaphaama naari mwakuruxa. Naahimvonya mphirya mwakuruxa, onahaala okhala wookhweya muchu mukina omwaakhelela ni otitelela omvonya. Moolikana, vaavaa nnalocaahu mwaphaama ni moomaaleleya, achu anahaala okhalano nchuno ntokweene na oniwiriyana ni otitelela ovaanela. Eparipari wi wakhala wi muchu onnachuna waakhulana naari oloca moonanara soororomela sahu, hannakhinyereryiwa otitelela ovaanela ni omwaakhula muchu yoowo. (Mas. 26:4) Nyenya achu ancipale anahaala waakhulela phaama. Mweeparipari, ancipale anahaala oniwiriyana.

18-24 A AKOSTU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 27

Nnaphuravo Hai Orweela wa Asinthamwene Eeparipari?

Mulipeleli, 9/2019, epaax. 5 epara. 12

Yehova Onnaavaha Esisapo Achu Awiiyeviha

12 Muchu a wiiyeviha onnathamalela vaavaa onavahiweiye ekano. Wi nlikanyihe: Nkuupuwelelani niphwanaphwaniho nla: Mwaanyiherye wi muri mu Empa ya Omwene. Mmanle waalociha anna oohiyana hiyana, mmoha a yaawo onnookusaani ookerihakaani okhwipi nave onnaloca vathi-vathi: “Yookhala yoolya yanke veeri va meeno anyu.” Moohikhwa minikwa, nyuwo mwaahaala wuuliwa muru. Apwanne himwaahaala omuthamalela munna naari murokora yoowo oolenleeni? Nyuwaano akhweya mwaamuchuna mwaaleeliwe yeeyo woosiilo! Moolikanela, waakhala wi munna moolipa murima oonivaha ekano yeeyo naachunaahu, nnaphwanela okhala awiiyeviha nave nthamalele. Nnaphwanela omoona munna naari murokora yoowo ntoko nthamwene, ohiya ntoko mwiicani.—Mwaalakhanye Masiposipo 27:5, 6; Gal. 4:16.

Perspicaz, Vol. 2, ipaax. 1215, epara. 5

Vizinho, Próximo

Wiiliwiili, mmasiposipo onnaceenyerya okhalano nroromelo ni ororomeleya wa nthamwene, nave wi ti yamiruku ochimakela yoowo mu ilukuluku sa makacamiho: “Ohimunyanyale nthamwene aa naari nthamwene a apapaa, nave ohichimakele vaate va munnaa wakumanano epahu; okhalano mwaacamani [sha·khen] vakhiviru ti waphaamaxa ompwaha munnaa yoowo ori ocai.” (Mas 27:10) Iva, enakhala ntoko wi namarepa aaloca wi nthamwene awaacameleya aveemusini onaphwanela okhala oocicimihiwa nave onaphwanela ochimakeliwa ntakhara waavya nikhaviheryo ohiya wa mmusi awaacameleya ntoko munna, wakhala wi munna ola oorakamela, akhweya hari ooreheryeya, naari hari mu nipuro noophwanelela wi avahe nikhaviheryo ntoko nthamwene aveemusini.

Mulipeleli, 09/2023, ipaax. 9-10, epara. 7

Amiravo—Munachuna wi Okumi Anyu Okhale wa Mukhalelo Taani?

7 Echu emoha nnahuseryaahu orweela wa soolakelela soonanara sa Yowasi ti yawi onnachuneya waathanla asinthamwene enanivaha ovolowela waphaama, yaawo anamusivela Yehova nave anachuna omuhakalaliha yoowo. Nyenya asinthamwene anyu ananwerya okhala a iyaakha soohiyanahiyana. Muupuwele wi Yehoyata aari awunnuwelavo ompwaha mmiravo Yowasi. Vooloca sa asinthamwene anyu, mwiikohe: ‘Apwanne awo annakikhaviherya olipiha nroromelo naka mwa Yehova? Apwanne awo annakiceenyerya okhala mwawiiwanana ni malakiheryo a Yehova? Awo annaloca vooloca sa Yehova ni iparipari sa Mpiipiliyani? Awo annacicimiha malakiheryo a Muluku? Apwanne analoca ichu wi ekihakalalihe naari annakhalano olipa murima wi ekivahe ekano vaavaa kinachunaaka?’ (Mas. 27:5, 6, 17) Eparipari ti yawi, waakhanle wi asinthamwene hanamusivela Yehova, tahi oochuneya wa nyuwo. Nyenya waakhanle wi asinthamwene anyu annamusivela Yehova, mwiipharelele ni asinthamwene yaawo, woona wi awo anahaala wookhaviheryaani ilukuluku soothene!—Mas. 13:20.

Muhakhu Woomunepani

Mulipeleli, 06/2023, epaax. 4, epara. 8

Atokweene—Muhuserye Orweela wa Yootakiherya ya Kiteyoni

8 Mumvahe Yehova ncicimiho noothene. Vaavaa Kiteyoni aavahiweiye ncicimiho ntakhara waavootha a Mitiyana, owo aahimvaha Yehova ncicimiho noothene. (Amut. 8:22, 23) Ti mwawiihai atokweene aneeraaya emutakiherye Kiteyoni? Awo anaphwanela omvaha ncicimiho Yehova wa nthowa na miteko anaakhwaniheryaaya. (1 Ako. 4:6, 7) Ntoko yootakiherya, wakhala wi mutokweene oothamaleliwa ntakhara muteko awe wa ohusiha, owo onanwerya oveleela ncicimiho noothene wa Yehova, yoowo ori ehime ya mahusiheryo oothene, Masu Awe ni ovyakiha yoowo nnaakhelaahu mmarehereryo Awe. Atokweene anaphwanela wiisaalikhela wi yoone waakhanle wi mukhalelo aya wa ohusiha onnamucicimiha Yehova naari wi anachuna wiivuwiha. Muthokororye yaweereya emoha ya mutokweene awiichaniwa Timotiyu. Amanle othanliwa ntoko mutokweene, Timotiyu aanasiveliwa operekha miyaha wa achu oothene. Owo ooloca: “Kaanapharihela mapaceryiho ootannya nchuno ni maphwanaphwaniho aphaama. Wiiliwiili achu yaanakithamalela. Moothananiha eyo yaaheriha wi achu etikitheryeyeke wa miyaano ohiya wa Piipiliya naari Yehova.” Moovira wa elukuluku, Timotiyu aahoona wi waanachuneya opaka matorokelo mmukhalelo aahusiheiye, wi asepe wiiruuhela ncicimiho noohiphwanelela. (Mas. 27:21) Ni yookhumelela taani? Owo ooloca: “Ancipale aawerya okileela mukhalelo miyaha saka iwenryaaya waakhaviherya ohoolela saweeha, ovilela makacamiho naari omwaacamela Yehova. Kiri oohakalala ni masu yaala, ohiya othamalela yoowo kaakhelaaka mu iyaakha sa muculi.”

25-31 A AKOSTU

MUHAKHU WA MASU A MULUKU MASIPOSIPO 28

Ohiyana Variyari va Muchu Oonanara Murima ni Muchu Awookololowa

Sentinela, 15/5/1993, epaax. 26, epara. 2

Apwanne Munnamuchara Yehova Moororomeleya?

“AWOOKOLOLOWA murima hanoovaru echu ntoko mwaco.” (Masiposipo 28:1) Awo annakhalano nroromelo, annaroromela Masu a Muluku nave annaya vahoolo mmuteko wa Yehova naamwi mu ilukuluku sawoopiha.

Perspicaz, Vol. 1, epaax. 814, epara. 2

Wiiwexexa

Os que se desviam da Fonte. Muchu aweera soonanara onnapacerya omoona Muluku ntoko echu yoohiphariheleya mu elukuluku ya opaka soolakelela ni apalanu. (Yupu 34:27) Muchu ntoko yoola, onneeriha murima awe okhala weevaasi mu yoohesa ya iphiro sawe nave annayeleela miruku. (Sal 36:1-4) Naamwi alocaka wi onnamulapela Muluku, owo onnakuha malamulo a achu mu nipuro noopacerya ohiya a Muluku; owo onnasiveliwano. (Yes 29:13, 14) Owo onniivaha mathowa aphaama ni wiikhurumuwela wa mukhalelo awe woohiphwanelela ntoko “othata” (Mas 10:23) nave onnakhala puruthu, mulolo mmuupuweloni mwawe ophiyerya oloca wi Muluku oohooneya hanoona muupuwelo awe ooheseya, ntoko wi owerya wawiiwexexa wa Muluku ti wooheseya. (Sal 94:4-10; Is 29:15, 16; Je 10:21) Ele diz, na realidade, pelo seu proceder e pelas suas ações: “Não há Jeová” (Sal 14:1-3) e ‘não o leva em conta’. Não se guiando por princípios divinos, ele não consegue julgar as coisas corretamente, não enxerga as questões de modo claro, não avalia os fatores envolvidos e não chega a decisões certas.—Pr 28:5.

Perspicaz, Vol. 1, epaax. 1237, epara. 1

Ororomeleya

Mukhalelo yoola wa ororomeleya onnakhala wooweryeya, ohiya wa nthowa na ikuru soomuchu, nyenya pahiru moorweela wa nroromelo ntokweene ni ororomela mu owerya wa ovuluxa wa Yehova. (Sal 25:21) Yoororomeliha ya Muluku ti yawi owo onahaala okhala “eyaakiho” nnipuru “noolipihiwa”, akhapelelaka ephiro ya yaawo eneeca moororomeleya. (Mas 2:6-8; 10:29; Sal 41:12) Wuukhuwa waya wa okhalano weemereryiwa wa Yehova onnaaruuhela omaaleleya mu okumi aya, ni oweerihaka ochara ephiro yawookololowa mu waakhwaniherya yoolakelela aya. (Sal 26:1-3; Mas 11:5; 28:18) Naamwi Yupu aalonce ahuupuwelenle, achu oohikhalano nthowa ananwerya ohooxeya nthowa na olamulelo wa achu oonanara murima nave ananwerya okhwa vamoha ni oonanara, Yehova onnaroromeliha wi onnasuwela sa okumi wa muchu yoowo ohirino nthowa nave onnaroromeliha tho wi yamahala ya muchu yoowo enahaala otitelela, omwaahiyu awe onahaala okhala wa murecele ni saphaama soothene. (Yupu 9:20-22; Sal 37:18, 19, 37; 84:11; Mas 28:10) Como no caso de Jó, o que torna alguém genuinamente valioso e merecedor de respeito é ser ele um homem íntegro, em vez de sua riqueza. (Pr 19:1; 28:6) Os filhos privilegiados em terem uma pessoa assim como pai ou mãe devem ser considerados felizes (Pr 20:7), recebendo esplêndido legado do exemplo da vida de seu pai, usufruindo um quinhão do bom nome dele e o respeito que ele granjeou.

Muhakhu Woomunepani

Mulipeleli, 07/2024, epaax. 19, epara. 19

Mukhale Awiilipelela Ntakhara Yoocheka

19 Tiheeni nnaphwanelaahu weera waakhala wi yooceecheiha yeeyo nlelo nihivoonthaahu henaneeriha opaka echu yoonanara? Nnaphwanela ochariha ekano ya Yesu vooloca sa weehiwa yawi: “Mutitelele olipelela.” Ophiyerya mu ilukuluku seiho muniisoonaanyu wi mwa muchu oolipa, mutitelele osepa mikhalelo seiho saahaala oweerihaani omorela mu yaweeha. (1 Ako. 10:12) Mutitelele opaka ichu seiho sinookhaviheryaani owaniha ni oceecheya. Masiposipo 28:14, PMM oni: ‘Ooreeriwa ti yoole oniilipelela ilukuluku soothene.’—2 Pet. 3:14.

    Soolaleeryiwa sa Lomwe (1995-2024)
    Okhumavo
    Ovolowa
    • Elomwe
    • Ovaha
    • Orehererya
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malakiheryo a Opharihela
    • Malakiheryo a Sookhuweya
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha