Mmuvyakihe Mmiravo Omurumeela Yehova
“Yesu ànannuwa ni miruku, ni mwili,ni mahala vamithoni va Muluku ni vamithoni va atxhu.”—LUKA 2:52.
MACIPO: 41, 89
MUNII MMUKHAVIHERYE HAI MMIRAVO OCHARA YOOTAKIHERYA YA YESU YA . . .
osivela?
wiiyeviha?
miruku?
1, 2. (a) Tiheeni enaweeriha asitiithi okhala awuukhuwa ni amiravo? (b) Anamwane enii ephure hai iyaakha saya sa omiravo?
ELUKULUKU yoohakalaliha wa asitiithi ori vaavaa anamwane aya anapatisiwaaya. Anamwane axexe a Berenice yaapatisiwe ehaakumve okhalano iyaakha 14 sa oyariwa. Owo onnaloca: “Ela yaari yoohakalaliha wa hiyaano. Naanasiveliwa nthowa nawi anamwane ahu yaanachuna omurumeela Yehova. Nyenya tho naasuwela wi ntoko amiravo anamwane ahu yaahaala okumana ni makacamiho mancipale.” Nyuwaano tho munanwerya okhala awuukhuwa wakhala wi mwaninyu mmiravo.
2 Mulipa ootholathola mukhalelo wa anamwane ooloca wi iyaakha sa omiravo ti soovila wa asitiithi ni mwaana, nyenya asitiithi hanaphwanela wuupuwela wi amiravo aya aatepa okhala anamwane naari toolosowa. Ohiya yeeyo, owo ooloca wi amiravo aakhalano mavyakelo, aakhalano moonelo, ni nchuno na omaliha elukuluku ni asinthamwene. Elukuluku awo aryaaya amiravo, awo ananwerya wunnuwiha onthamwene aya ni Yehova, ntoko Yesu eenreiye ari mmiravo. (Mwaalakhanye Luka 2:52.) Awo tho ananwerya wunnuwiha mavyakelo aya mu olaleerya, opaka sincipale mmuteko wa Muluku. Nave anahaala owerya opaka soolakelela saya, ntoko oveleela okumi aya wa Yehova ni omwiiwelela. Nyenya tiheeni munaphwanelaanyu weera ntoko tiithi wi mmuvyakihe mmiravo anyu omurumeela Yehova? Munanwerya ohuserya mukhalelo Yesu aavyakinheiye oohuserya awe ni osivela, wiiyeviha, ni miruku.
MMUSIVELE MMIRAVO
3. Arummwa yaasuwenle hai wi Yesu aari nthamwene aya?
3 Yesu haari pahiru Muhusiha a oomuchara awe. Owo tho aari nthamwene aya. (Mwaalakhanye Yohani 15:15.) Mmahiku a Piipiliya, muhusiha haaphwanela wiiliwiili oloca ni akapuro awe sa moonelo ni muupuwelo awe. Nyenya Yesu haawoona arummwa awe ntoko akapuro. Owo aanaasivela ni aanamaliha elukuluku ni yaawo. Yesu aanasiveliwa waaleela moonelo awe ni yeeyo uupuweleiye, nave aanawiriyana phaama vaavaa yaalocaaya moonelo ni muupuwelo aya. (Marko 6:30-32) Olocihana wuuwu variyari va Yesu ni arummwa awe waaheeriha wi ekhaleno onthamwene ni waareherya arummwa awe mmuteko yaahaalaaya ophara omwaahiyu.
4. Asitiithi, munii nwerye hai okhala asinthamwene a anamiravo anyu? (Moone eruku yoopacerya.)
4 Naamwi nyuwaano murino olamulelo ntakhara anamwane anyu, munanwerya tho okhala nthamwene aya. Asinthamwene annamaliha elukuluku vamoha. Akhweya munaphwanela omaliha elukuluku ya vakhaani mpakaka ichu ikina wi mukhaleno elukuluku yincipale ni anamwane anyu. Ela echu yeeyo munaphwanelaanyu oveka mu nivekelo ni wuupuwelela mwawiiseela. Asinthamwene annapuha ichu imohamoha. Musuwele tiheeni enamusivela mmiravo, ntoko macipo, ixilema naari apasakhwe. Voocharela mweererye opuha vamoha ichu seiyo inamusivela. Ilaria, yoowo onakhala o Italiya, ooloca: “Asitiithi aka yaanasiveliwa ni macipo yaakisivela. Mwawiihiiha, apapa yaari nthamwene aka, nave kaakhala ootaphuwa oloca ni yaawo ophitaanyerya miyaha soovila.” Moorweela wa mwaana okhala nthamwene anyu ni omukhaviherya okhala nthamwene a Yehova, hamuni muyeleele olamulelo anyu ntoko tiithi. (Salumu 25:14) Anamwane anyu anahaala woona wi munnaasivela, munnaacicimiha, nave onahaala okhala wookhweya oloca ni nyuwaano echu vyakala.
5. Oohuserya a Yesu yaahaala okhalano hai ekumi yoohakalaliha mu ophara muteko wa Yehova?
5 Yesu aasuwela wi wakhala wi oohuserya awe yaanasiveliwa omurumeela Yehova ni otitelela okhala ooweiwa mu olaleerya michaka saphaama, awo yaamukhala oohakalala. Mwawiihiiha aahaalipiha wi elapeke mwakuru mmuteko wa olaleerya, nave aalaiherya wi aahaala waakhaviherya.—Mateu 28:19, 20.
6, 7. Munooniherya hai wi munnaasivela anamwane anyu vaavaa munaahusihaanyu omurumeela Yehova?
6 Munnachuna wi anamwane anyu etitelele omwaacamela Yehova. Nave Yehova onachuna wi mwaavyakihe ni waalaka. Owo ohoovahaani olamulelo wa weerano yeeyo. (Éfeso 6:4) Mwawiihiiha munaphwanela wiilipixerya waavyakiha anamwane anyu. Muupuwele ela: Munnawetha wi anamwane anyu eyeeke oxikola nthowa nawi moosuwela wi ohusihiwa waya ti wookhweleya nave munnachuna wi ehuserya ichu ivyaani. Moolikana, munneeriha wi awo eyeeke mmithukumano, sa ekulucu ni malapelo a echoko. Opwaha soothene, waahusiha omusuwela Yehova enahaala ovuluxa ikumi saya. Mwawiihiiha mwaakhaviherye ohuserya sa Yehova ni osuwela wi owo onanwerya waahusiha okhala a miruku. (Masiposipo 24:14) Mwaavyakihe tho anamwane anyu oya mmuteko wa olaleerya moohihiyererya. Mucharihe yootakiherya ya Yesu moorweela wa waakhaviherya oloca Masu a Muluku wa akina.
7 Ti mwawiihai mukhalelo waphaama wa omurumeela Yehova, ntoko ohuserya, ophiya mmithukumano ni muteko wa mmacani, onaakhaviheryaaya amiravo? Erin, yoowo onakhala o Afrika Oohico, ooloca: “Wiiliwiili hiyaano nri anamwane naanaakaaha omuhuserya Piipiliya, mithukumano, ni muteko wa mmacani. Ikwaha ikina naanaakanyerya mwaayiini malapelo a echoko wi nihikhaleno. Nyenya asitiithi ahu yaatitelela.” Owo onnaathamalela asitiithi awe nthowa na omukhaviherya osuwela okhweleya waya osuwela ichu seiyo. Vano hantonko oyeleela mithukumano naari muteko wa mmacani, owo onnaavyavya mukhalelo wa ohiyeleela.
KHALANI AWIIYEVIHA
8. (a) Yesu oonihenrye hai wi aari awiiyeviha? (b) Wiiyeviha wa Yesu waakhaviherye hai oohuserya awe?
8 Naamwi Yesu aari oophaameya, owo aari awiiyeviha nave aanaaleela oohuserya awe wi aanachuna nikhaviheryo na Yehova. (Mwaalakhanye Yohani 5:19.) Apwanne oloca hiiha waaheeriha wi oohuserya awe ehiye omucicimiha? Hooye. Vaavaa yoonaaya omuroromela wawe Yehova, awo tho yaanamuroromela Yesu. Ohoolo waya, awo yaachara yootakiherya awe ya wiiyeviha.—Saweriwa T’arummwa 3:12, 13, 16.
9. Vaavaa muneemereryaanyu soohesa sanyu ni oloca wi koohesa, enii yaakhaviherye hai amiravo anyu?
9 Moohiyana ni Yesu, hiyaano naachu ohiphaameya nave ninnahesa. Mwawiihiiha khalani awiiyeviha. Musuwele wi sookhala ichu sincipale muhinaweryaanyu weera, nave mweemererye ohesa wanyu. (1 Yohani 1:8) Voocharela mmiravo anyu onahaala ohuserya weemererya soohesa sawe, nave onahaala woocicimihaani. Opwaha soothene, taani mwaahaalaanyu omucicimiha? Munamucicimiha muchu oneemererya soohesa sawe naari ole ohineemererya? Rosamariya, yoowo orino anamwane araru, onnaloca wi yene ni iyawe yaaneemererya soohesa saya. Owo onnathariha: “Mukhalelo ola waaneeriha wi anamwane ahu ekhale oohuleya ni hiyaano vaavaa yaakhalaayano makacamiho.” Owo onnaaceererya: “Naanaahusiha anamwane ahu ti woowi yaahaalaaya ophwanya yookhumelela yaphaama ntakhara makacamiho aya. Vaavaa awo yaachunaaya nikhaviheryo, wiiliwiili naanapharihela soolaleeryiwa sahu sinarweela Mpiipiliyani, nave naanavekela vamoha.”
10. Ti mwawiihai Yesu aareiye awiiyeviha vaavaa aaleeleiye oohuserya awe echu yaweera?
10 Yesu aakhalano olamulelo wa waaleela oohuserya awe yeeyo yaaphwanelaaya weera. Nyenya woona wi aari awiiyeviha, owo wiiliwiili aanathariha mathowa ene yaaphwanelaaya weerano. Ntoko yootakiherya, owo haalonce pahiru wi yaavyeke voopacerya vene Omwene ni ekhaikhai ya Muluku. Owo tho aaloca: “Itxhu sothene ikina munamwatxereriwa.” Vaavaa Yesu aalonceiye wi muhithoriheke, owo aathariha: “Muhithoriheke wi muhithorihiwe. Ntakhara nthorihelo munathorihanyuno munamuthorihiwanotho.”—Mateu 6:31–7:2.
11. Omutharihela mathowa a otikitherya nlamulo naari olakelela, enii emukhaviherye hai mmiravo anyu?
11 Mwaavye elukuluku yoophwanelela wi mmutharihele mmiravo anyu nthowa na otikitherya nlamulo naari opaka yoolakelela. Vaavaa oniiwexexeiye nthowa nene, owo onahaala ochuna owiiwelelaani. Barry, yoowo aaphunwe anamwane axexe onnaloca: “Oloca mathowa ene enahaala oweeriha amiravo woororomelaani.” Amiravo anahaala woona wi hamutikithenrye nlamulo naari yoolakelela pahiru woona wi mookhalano olamulelo, nyenya wi mookhalano mathowa aphaama. Muupuwele tho wi amiravo tahi anamwane akhaani. Awo anahuserya mukhalelo wa wuupuwelela ntakhara okumi aya, nave awo anachuna opaka soolakelela saya. (Aroma 12:1) Barry onnathariha: “Amiravo anaphwanela ohuserya opaka soolakelela saya mwa miruku ohiya nthowa minkhela.” (Salumu 119:34) Mwawiihiiha khalani awiiyeviha nave tharihani wa mmiravo nthowa nanyu na opaka soolakelela. Mmukhalelo yoola, owo tho onamuhuserya opaka soolakelela sawe, ni onahaala osuwela wi munnamucicimiha nave moosuwela wi onamunnuwa.
MUKHALE A MIRUKU
12. Nthowa na Yesu okhalano miruku, aamukhavihenrye hai Petro?
12 Yesu aakhalano miruku nave aanasuwela mukhalelo wa waakhaviherya oohuserya awe. Ntoko yootakiherya, vaavaa Yesu aaleenleiye oomuchara awe wi aahaala wiiphiwa, Petro aaloca wi Yesu akhaleno ikharari wa yene mukhateiye. Yesu aanasuwela wi Petro aanamusivela, nave tho aasuwela wi muupuwelo wa Petro waari wooheseya. Yesu aamukhavihenrye hai Petro vamoha ni oohuserya akina? Voopacerya, owo aamookolola Petro. Voocharela, Yesu aathariha tiheeni yaahaala weereya ni yaale yaaheerano yookhwela ya Yehova wakhala woovila weerano. Yesu tho aaloca wi Yehova aahaala waakhaviherya yaale yahaari a nrima. (Mateu 16:21-27) Petro aahuserya echu yoochuneya.—1 Pedro 2:20, 21.
13, 14. (a) Tiheeni enooniherya wi mmiravo anyu onnachuna olipihiwa nroromelo nawe? (b) Munii musuwele hai mukhalelo wa omukhaviherya mwaninyu?
13 Mumveke Yehova miruku wi ookhaviheryeeni wiiwexexa yeeyo enahaala omukhaviherya mmiravo anyu. (Salumu 32:8) Akhweya munamoona wi hari oohakalala naari wi onnaaloca anna moonanara. Akhweya munnuupuwela wi yookhala onakhuweiye wooleelaani. Muhaakuvele wuupuwela wi mmiravo anyu onnapaka ichu soonanara weephiini.a (Moone masu a vathi.) Mweemererye makacamiho awe nave muhuupuwele wi anahaala omala meekhaaya. Akhweya owo onachuna nikhaviheryo wi alipihe nroromelo nawe.
14 Wi musuwele mukhalelo wa omukhaviherya mmiravo anyu, mmukohe mweepewe ni ncicimiho. Eyo eri ntoko orika maahi veehimeni. Wakhala wi munarika mwawaakuveya, munahaala wuutuwela nave hamurika maahi munachunaanyu. Mmukhalelo mmohamoha, wakhala wi hamunapixa murima mwaamukohaka nave munnamukhinyererya mmiravo anyu oloca, hamuni musuwele moonelo awe ni yeeyo onuupuweleiye. (Mwaalakhanye Masiposipo 20:5.) Ilaria onnuupuwela wi elukuluku aareiye mmiravo, owo aanachuna omaliha elukuluku ni asinthamwene awe a oxikola nyenya aasuwela wi yaari yoonanara. Asitiithi awe yaahoona wi aari awuukhuwa. Ilaria onnaloca: “Ohiyu omoha, awo pahiru yaalonce wi kaari ooceecheya, nave yaakikoha tiheeni yaakikacamiha. Kaahuukhuwa, kithariha mwaha ene, nave kaaveka nikhaviheryo. Awo yaakikhupaarela, eloca wi yaaniiwexexa, nave yaaroromeliha okikhaviherya.” Moohilekela asitiithi a Ilaria yaapacerya omukhaviherya waapaka asinthamwene aphaama mmulokoni.
15. Mukhalelo taani mukina Yesu oonihenryeiye wi aakhalano miruku?
15 Miruku saamukhaviherya Yesu woona makhalelo aphaama a oohuserya awe. Ntoko yootakiherya, vaavaa Natanayeli iiwaleiye wi Yesu aarwela o Nasareti, aaloca: “O Nazarè onnawerya okhumawo etxhu yaphama?” (Yohani 1:46) Mwaakhanle elukuluku yeele, apwanne mwahaala wuupuwela wi Natanayeli aaloca yoonanara naari wi haarino nroromelo? Tahi yeeyo Yesu uupuwenleiye. Ohiya yeeyo, Yesu aakhalano miruku nave aasuwela wi Natanayeli aari oororomeleya, mwawiihiiha owo aaloloca: “Moneni mutxhu èparipari a Israèl; mwa yowo hiwamo owoka.” (Yohani 1:47) Yesu aanaalakhanya mirima, nave aapharihela mavyakelo yaala wi oone makhalelo aphaama aachu.
16. Munii mmukhaviherye hai mmiravo wunnuwiha mavyakelo?
16 Naamwi muhiweraka waalakhanya mirima ntoko Yesu, nyuwaano munanwerya okhalano miruku. Yehova onamookhaviheryaani woona makhalelo aphaama a mmiravo anyu. Naamwi mmiravo anyu oonyenyeihaleeni, muhirwe muloce wi toonanara naari tookacamiha. Ohiya yeeyo, mmuleele wi munnoona makhalelo awe aphaama nave wi chiryene owo onneera yaphaama. Mooneke yeeyo oneereiye nave mmuthamalele. Mmukhaviherye waaceererya makhalelo awe aphaama nave mmukaweleke miteko wakhala wooweryeya. Yesu aaheerano yeeyo ni oohuserya awe. Eyaakha emoha ni emeya amanle okumana ni Natanayeli (iichaniwa tho Partolomeyo), Yesu aamvaha murici woochuneya. Aamuthanla Natanayeli akhala muhuserya awe, nave moororomeleya aapaka muteko aavahiweiye ti Yesu. (Luka 6:13, 14; Saweriwa T’arummwa 1:13, 14) Mwawiihiiha ohiya omoona mmiravo anyu ntoko haneera echu, mmuthamalele nave mmulipihe. Mmweerihe woona wi nyuwaano ni Yehova munnahakalala nave onanwerya opharihela mavyakelo awe wi amurumeele Yehova.
OMUVYAKIHA MMIRAVO ONAHAALA ORUUHA OHAKALALA OTOKWEENE
17, 18. Otitelela waavyakiha amiravo anyu omurumeela Yehova, onaruuha mphurelo taani?
17 Nyuwaano akhweya munnoona ntoko murummwa Paulo ooneiye. Owo aanuukhuwa vancipale ni yaale aawooneiye ntoko anamwane. Ala yaaphitaanyerya yaale aakhavihenryeiye ohuserya sa Yehova, nave aahaasivela vancipale. Mwawiihiiha aanathanana wuupuwela wi akina a yaale yaahaala ohiya omurumeela Yehova. (1 Korinto 4:15; 2 Korinto 2:4) Victor, yoowo aaphunwe anamwane araru, onnaloca: “Iyaakha sa omiravo tahi sookhweya. Nyenya ilukuluku saphaama saavirelela makacamiho. Nnikhaviheryo na Yehova, naanapuha waataana ni anamwane ahu.”
18 Asitiithi, nyuwaano munnalapa mwakuru wi mwaavyakihe anamwane anyu nthowa nawi munnaasivela. Nave muhiceecheye. Muupuwele ohakalala munahaalaanyu okhalano vaavaa anamwane anyu analakelelaaya omurumeela Muluku ni otitelela okhala oororomeleya.—3 Yohani 4.
[Nsu na vathi]
a Asitiithi munamphwanya mphurelo moorweela wa omwaalakhanya Os Jovens Perguntam—Respostas Práticas, Volume 1, epaaxina 317, ni Volume 2, ipaaxina 136-141.
[Ekaaxa va epaaxina 17]
MASU ATHARIHIWE
Muchare yootakiherya ya Yesu: Muhuserye mukhalelo Yesu aavyakinheiye oohuserya awe. Owo aahaahusiha omusivela ni omurumeela Yehova. Owo aari nthamwene aya, nave aanoona makhalelo aya aphaama. Vaavaa aaleeleiye echu yaweera, owo aanathariha nthowa nene yaaphwanelaaya weerano