Sambua Famoʼeluaha si Sökhi Daromali Lowalangi
”Sauri sa Daromali Lowalangi andrö.”—HEB. 4:12.
1. (a) Hadia halöwö nibeʼe Lowalangi khö Gadamo? (b) Iʼotarai daʼö, hewisa nono mbanua Lowalangi wangogunaʼö li?
LI, NO sambua buala si sökhi moroi khö Lowalangi Yehowa. Ibeʼe Lowalangi halöwö khö Gadamo ba wameʼe töi si tefaudu ba ngawalö gurifö si so ba kabu Edena. (I Moz. 2:19, 20) Iʼotarai daʼö, laʼogunaʼö li ono mbanua Lowalangi ba wanuno yaʼia hegöi ba wangombakha töinia ba niha. Barö-barö daʼa, laʼogunaʼö li ba wamoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö enaʼö aboto ba dödö niha sanandrösa khö Yehowa.
2. (a) Hadia goi-goi niʼoʼö Panitia Penerjemahan Alkitab Terjemahan Dunia Baru ba wamoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö? (b) Hadia nifatunöda ba duho daʼa?
2 Oya Zura Niʼamoniʼö si no mufoʼeluaha, hizaʼi so göi zi lö tefaudu. Enaʼö tefaudu wamoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö, so tölu goi-goi niʼoʼö Panitia Penerjemahan Alkitab Terjemahan Dunia Baru: (1) Lafosumange ba laʼogunaʼö döi Lowalangi simane faʼoya zi no tesura ba Zura Niʼamoniʼö si föföna. (Baso Mataiʼo 6:9.) (2) Na tebai muʼosisiʼö ngawua wehede si no tesura ba mböröta, awena laʼalui hadia geluahania. (3) Laʼogunaʼö li salio muʼila eluaha hegöi ba wombaso yaʼia.a (Baso Nehemia 8:8, 12.) No laʼoʼö goi-goi zi no tesura andrö ira samoʼeluaha Terjemahan Dunia Baru ba zi töra 130 ngawalö li. Ba duho daʼa, datafatunö hewisa goi-goi andrö no laʼoʼö ba wamoʼeluaha Terjemahan Dunia Baru si no mubohouni ba ndröfi 2013 ba hewisa ndra samoʼeluaha ba li tanö böʼö woloʼöra goi-goi andrö.
SURA NIʼAMONIʼÖ SAMOSUMANGE TÖI LOWALANGI
3, 4. (a) Hezo tola tasöndra Tetragramaton? (b) Hadia nifalua ndra samoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö sanandrösa ba döi Lowalangi?
3 No tesura öfa hurufo döi Lowalangi ba li Heberaiʼo, lafotöi ia Tetragramaton. Tola tasöndra Tetragramaton andrö ba manuskrip satua ba li Heberaiʼo, simane Gulungan Laut Mati. Tola göi tasöndra döi Lowalangi ba Septuaginta ndrawa Heleni. No oya lafazökhi Septuaginta ndrawa Heleni andre fatua lö 200 fakhe SM irugi 100 fakhe M. Ato niha sahöli-höli tödö me no laʼila wa oya tesura döi Lowalangi ba manuskrip si föföna.
4 Moguna so döi Lowalangi ba Zura Niʼamoniʼö. Hizaʼi, ato zamoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö no latayaigö döi Lowalangi. Duma-dumania, dua fakhe me no teʼombakhaʼö Kitab-Kitab Yunani Kristen Terjemahan Dunia Baru, teʼombakhaʼö göi Zura Niʼamoniʼö American Standard Version. No tesura döi Lowalangi ba Zura Niʼamoniʼö American Standard Version me döfi 1901, hizaʼi me döfi 1952 lö lasura döi Lowalangi. Hadia mbörö? Lamane ira samoʼeluaha wa ”tenga sinangea” na laʼogunaʼö döi Lowalangi. Ato ndra samoʼeluaha ba li Inggris hegöi ba li tanö böʼö lafalua göi zimane daʼö.
5. Hadia mbörö wa moguna lasura döi Lowalangi ba Zura Niʼamoniʼö?
5 Hadia so lua-luania na lasura döi Lowalangi mazui löʼö? So! Börö me Yehowa Zameʼe Sura Niʼamoniʼö, omasi ia na aboto ba dödö niha sanandrösa ba döinia. Moguna aboto ba dödö zamoʼeluaha hadia mbua gera-era samaʼanö ösi mbuku. Oya ayati ba Zura Niʼamoniʼö sangombakha wa moguna döi Lowalangi ba lö tola löʼö taʼamoniʼö. (II Moz. 3:15; Zin. 83:19; 148:13; Yes. 42:8; 43:10; Yoh. 17:6, 26; Hal. 15:14) Ibeʼe wanuturu lala Yehowa ba niha sanura Sura Niʼamoniʼö enaʼö ngahönö tesura döinia ba manuskrip kuno. (Baso Hezekieli 38:23.) Na so niha si lö mameʼe töi Lowalangi ba ginötö lafoʼeluaha Zura Niʼamoniʼö, lö lafosumange Yehowa.
6. Hana wa lanönö önö ngawua döi Lowalangi ba Terjemahan Dunia Baru?
6 Ba ginötö andre, oya dandra zangoromaʼö wa lö tola löʼö taʼogunaʼö döi Yehowa. Ba Terjemahan Dunia Baru si no labohouni me döfi 2013, tesöndra 7.216 döi Lowalangi. Önö ngawua döi Lowalangi si no monönö ba Zura Niʼamoniʼö sawena mufazökhi. Ba gotalua zi önö andre, lima zawena muʼila ba Gulungan Laut Mati.b Si lima ngawua andre tesöndra ia ba I Zamueli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Si önö tesöndra ia ba mbuku Zanguhuku 19:18, lanönö zi önö andre börö me no lahaogö wangosisiʼö manuskrip si föföna.
7, 8. Hadia geluaha döi Yehowa?
7 Moguna aboto ba dödö niha Keriso sindruhu hadia geluaha döi Lowalangi. Eluaha döinia yaʼia daʼö, ”Yaʼia Mbörö Wa Alua.”c Barö zi lalö, latutunö ba mbukuda geluaha döi Lowalangi si no tesura ba II Moze 3:14, ”Yaʼo-yaʼodo Manö Ndraʼodo Andre.” Ba Zura Niʼamoniʼö si no labohouni me döfi 1984 latutunö wa Yehowa samösa zamazökhi hadia ia si faudu ba zomasi ia. Hizaʼi, imane Sura Niʼamoniʼö si no tebohouni me döfi 2013, ”Börö me daʼö geluaha döi Yehowa, lö hadöi si tola manaha yaʼia ba wamalua hadia zomasi dödönia. Tola iʼogunaʼö gomböila dangania ba wamalua gohitö dödönia.”
8 Iʼogunaʼö gomböila dangania Yehowa ba wamalua gohitö dödönia. Duma-dumania, iʼogunaʼö Noakhi ba wamazökhi owo, iʼogunaʼö Mbesaleʼeli tobali tuka sonekhe, ibaliʼö saradadu sabölö Gideono, ba Faulo tobali sangombakha ba soi böʼö. So geluaha döi Lowalangi ba nono mbanuania, daʼö mbörö wa Panitia Penerjemahan Alkitab Dunia Baru labeʼe döi Lowalangi ba Zura Niʼamoniʼö si no lafoʼeluaha.
9. Hadia mbörö wa muʼofönaiʼö sibai wamoʼeluaha Sura Niʼamoniʼö ba ngawalö li?
9 Oya Zura Niʼamoniʼö si no lafoʼeluaha, no latayaigö döi Lowalangi. Laʼogunaʼö döi ba faka simane ”Lowalangi” mazui ”Soʼaya”. Daʼö mbörö wa lahalö gangetula ira Badan Pimpinan wa fefu niha moroi ba ngawalö li moguna laʼokhögö Zura Niʼamoniʼö samosumange töi Lowalangi. (Baso Maleakhi 3:16.) Irugi iadaʼa, no tefosumange döi Yehowa ba Terjemahan Dunia Baru ba zi töra 130 ngawalö li.
FAMOʼELUAHA SI SÖKHI BA SI TEFAUDU
10, 11. Hadia zabua ba wamoʼeluaha Terjemahan Dunia Baru ba li tanö böʼö?
10 So zabua ba wamoʼeluaha Terjemahan Dunia Baru li Ingris ba li tanö böʼö. Duma-dumania, ba Zangombakha 9:10 hegöi ba ayati tanö böʼö, laʼogunaʼö ngawua wehede ”Syeol” moroi ba li Heberaiʼo. Ngawua wehede andrö no muʼogunaʼö göi ba Zura Niʼamoniʼö li Inggris tanö böʼö. Hewaʼae simanö, lö laʼogunaʼö ia ba li tanö böʼö börö me ato zi lö mangila ngawua wehede ”Syeol” ba li Heberaiʼo. Lö tesöndra ngawua wehede andrö ba kamusra, ba lawalingagö daʼö töi mbanua. Börö daʼö, tetehegö khö ndra samoʼeluaha ba wamoʼeluaha ngawua wehede ”Syeol” moroi ba li Heberaiʼo ba ”Hades” moroi ba li ndrawa Heleni tobali ”Lewatö”. No sambua famoʼeluaha si sökhi daʼa ba salio muʼila eluaha.
11 Simanö göi ngawua wehede ”noso” moroi ba li Heberaiʼo hegöi li ndrawa Heleni abua wamoʼeluaha ba li tanö böʼö. Si toʼölönia, ”noso” andrö lawalingagö bekhu mazui mboto niha si no mate. Enaʼö böi fasala wangila geluahania, tetehegö khö ndra samoʼeluaha ba wamoʼeluaha ”noso” si tefaudu moloʼö ngawua wehedenia.
12. Hadia zi no mubohouni ba Zura Niʼamoniʼö sawena mufazökhi me döfi 2013? (Faigi göi duho ”No Labohouni Me Döfi 2013 Terjemahan Dunia Baru.)
12 Fanofu moroi khö ndra samoʼeluaha andrö zangoromaʼö wa so zi faehu faʼaboto ba dödö moroi ba ngawua wehede Zura Niʼamoniʼö. Börö daʼö, no latehegö ira talifusöda Badan Pimpinan wamohouni Sura Niʼamoniʼö ba li Inggris me baŵa si Siwa 2007. Ira Panitia lahaogö laʼangeraigö ngahönö wanofu-nofu moroi khö ndra samoʼeluaha me labohouni Zura Niʼamoniʼö. Lafuli labohouni ngawua wehede li Inggris si no arara, enaʼö alio muʼila geluaha ba aoha wombaso yaʼia, hizaʼi lö tebulö geluahania. Sura Niʼamoniʼö si no lafoʼeluaha ba li tanö böʼö möi fanolo ba wamohouni ngawua wehede li Inggris.—Gamd. 27:17.
FANGANDRÖ SAOHAGÖLÖ
13. Hewisa dödö ndra talifusöda me no lafazökhi Terjemahan Dunia Baru si no mubohouni me döfi 2013?
13 Hewisa dödö ndra talifusöda me no lafazökhi Terjemahan Dunia Baru ba li Inggris? Ngahönö zura nifaʼoheʼö ndra talifusöda ba kantor pusat ndra Samaduhuʼö Yehowa ba Brooklyn, New York ba wangandrö saohagölö me no lafuli labohouni Zura Niʼamoniʼö. Imane samösa dalifusöda ira alawe, ”Sura Niʼamoniʼö andrö hulö amaedola ganaʼa si so ba weti. Na tabaso Zura Niʼamoniʼö si no mubohouni me döfi 2013 laʼamaedolagö ia hulö na tahaogö tanehesi ganaʼa, hewisa waʼabaga hegöi laʼa-laʼania. Sura Niʼamoniʼö salio muʼila eluaha andre zanolo yaʼo enaʼö itugu ahatödo khö Yehowa, si no amaedola ama sebua faʼomasi sohagi yaʼo fao wa ibaso-baso khögu zurania si tobali fondrara dödögu.”
14, 15. Hewisa dödö ndra talifusöda me no so khöra Terjemahan Dunia Baru ba li niʼogunaʼöra?
14 Niha tanö böʼö si lö mangogunaʼö li Inggris, laʼandrö saohagölö me no teʼasogö Terjemahan Dunia Baru. So samösa dalifusöda si no alawa döfi moroi ba Sofia, Bulgaria. Me no ibaso Terjemahan Dunia Baru ba li Bulgaria imane, ”No haʼuga kali ubaso Daromali, hizaʼi me no lafoʼeluaha Zura Niʼamoniʼö andre awena aboto ba dödögu börö me fehedenia salio muʼila eluaha.” Simanö göi dalifusöda ira alawe moroi ba Albania imane, ”Baga sibai nösi Zura Niʼamoniʼö ba li Albania andre! Sambua faʼomuso dödö sebua khöma me no fahuhuo Yehowa ba li niʼogunaʼöma!”
15 Ba soi böʼö, ebua mböli Zura Niʼamoniʼö mazui lö tesöndra na muʼalui. Sambua howu-howu na tatema Zura Niʼamoniʼö! So gangombakhata moroi ba Rwanda sangumaʼö, ”Ato zi no mamahaʼö yaʼira ba Zura Niʼamoniʼö, lö laʼila lahalö gangetula börö me lö khöra Sura Niʼamoniʼö. Lö hadöi kefera ba wowöli Sura Niʼamoniʼö niʼamawa ba gosali. Lö aboto ba dödöra geluaha ayati Zura Niʼamoniʼö, irege lö tedou ira ba wamati.” Me no teʼasogö Terjemahan Dunia Baru ba li niʼogunaʼöra, imane talifusöda si no mongambatö ba Rwanda si so iraono, ”Maʼandrö sibai saohagölö khö Yehowa hegöi khö ndra talifusöda sawuyu si lö faröi me no labeʼe khöma Zura Niʼamoniʼö. Numana sibai ndraʼaga ba lö hadöi kefema ba wowöli Sura Niʼamoniʼö. Iadaʼa, no fatutu ndraʼaga Zura Niʼamoniʼö. Mabaso Zura Niʼamoniʼö ero maʼökhö ba wangandrö saohagölö khö Yehowa.”
16, 17. (a) Hadia gohitö dödö Yehowa ba nono mbanuania? (b) Hadia gangetula nihalöda iadaʼa?
16 Sura Niʼamoniʼö Terjemahan Dunia Baru si no mubohouni teʼasogö dania ba li tanö böʼö. Omasi Zatana wanaisi halöwö andre, hizaʼi aboto ba dödöda wa omasi Yehowa na tafondro-ndrongo wehedenia ba li salio muʼila eluaha. (Baso Yesaya 30:21.) Lö aratö, ”anönö saʼae danö waʼaboto ba dödö niha Yehowa, simane faʼanönö doyo nasi andrö asi”.—Yes. 11:9.
17 Datahalö gangetula ba wangogunaʼö buala nibeʼe Yehowa, simane Sura Niʼamoniʼö si no mufoʼeluaha andrö si möi famolakhömi töinia. Tehegö fahuhuo ia khöu ba Zura Niʼamoniʼö ero maʼökhö. Tola ifondro-ndrongo wangandröda. Daʼa zanolo yaʼita enaʼö monönö waʼaboto ba dödöda Yehowa ba itugu tedou waʼomasida khönia.—Yoh. 17:3.
a Faigi Apendiks A1 Terjemahan Dunia Baru ba li Inggris hegöi duho ”Bagaimana Memilih Terjemahan Alkitab yang Baik?” ba Menara Pengawal 1 mbaŵa si Lima 2008.
b 1.000 fakhe me no aefa lasöndra Gulungan Laut Mati awena lasöndra zura Masoret Heberaiʼo.
c So mbuku si tobali dane-dane ba wamotokhi geluaha döi Yehowa, hizaʼi lö fefu fao dödö niha sagatua-tua.