FAZA DUA WULU
”Mamati Saʼae Ndraʼo”
1. Tutunö gabula dödö Marata ba hadia mbörö.
ITÖRÖ-TÖRÖ manö tödö Marata lewatö dalifusönia—tögi si no laduhö faoma kara. Faʼabu dödönia hulö simane faʼabua gara andrö. Lö faduhu dödönia wa no mate Lazaro niʼomasiʼönia. Ara sibai worasoinia si öfa wongi iʼotarai me aetu noso Lazaro ba ato niha sangondrasi si fao ba waʼabu dödö.
2, 3. (a) Hewisa Marata me iʼila Yesu? (b) Hadia wehede Marata sangoromaʼö haniha ia zindruhunia?
2 Iadaʼa, no muzizio föna Marata ndra matua si fahuwu sibai khö Lazaro. Me falukha ira Yesu, tenga itugu alö gabula dödönia, börö me ha Yesu andre zindruhunia niha si tola mangorifi talifusönia. Hewaʼae simanö, terara dödö Marata me fao ira Yesu ba gahe hili ba zinga Mbetania. Lö ara me fahuhuo ira, irasoi Marata hewisa waʼasökhi dödö soroma ba hörönia hegöi faʼomasi si möi fondrara dödö. Manofu-nofu Yesu khö Marata si tobali fanolo ba woʼangeraigö famati hegöi faʼafaduhu dödönia ba wanusugi. Ba wahuhuosara, alua ba mbewe Marata wehede sabölö moguna, ”Mamati saʼae ndraʼo, wa Keriso andrö ndraʼugö, Ono Lowalangi si möi ba gulidanö.”—Yoh. 11:27.
3 Daʼö wehede sangoromaʼö wa ebua wamati Marata. Hewaʼae lö oya nisura ba Zura Niʼamoniʼö sanandrösa khönia, oya wamahaʼö si möi fangaro wamatida. Börö daʼö, datafaigi hadia zi oföna tesura sanandrösa khö Marata ba Zura Niʼamoniʼö.
’Aombö Dödö ba Abu Dödö’
4. Hana wa faböʼö nösi nomo Marata moroi ba danö böʼö, ba hadia gamakhaitara khö Yesu?
4 Hauga waŵa silalö, abölö nasa Lazaro ba lö fökhö-fökhö. Tohare dome sebua ba nomonia si so ba Mbetania yaʼia daʼö Yesu Keriso. Lazaro, Marata, ba Maria, ösi nomo si faböʼö moroi ba danö böʼö—yaʼira si datölu andre si fatalifusö ba ha sambua nomora. So zangumaʼö wa Marata ziaʼa, börö me hulö nina ia ba nomo ba asese töinia zi oföna latötöi. (Yoh. 11:5) Lö taʼila hadia so zi no irai mangowalu ba gotaluara. Si no tatu, si fahuwu khö Yesu ira. Sagötö fanuriaigö Yesu ba Yudea, ba nomora toröi ia börö me ato zi fatuwu khönia. Tatu manö mangandrö saohagölö ia ba naha si sökhi andre sahono dödönia.
5, 6. (a) Hana wa oya sibai halöwö Marata me tohare Yesu? (b) Hadia nifalua Maria me möi Yesu ba nomora?
5 Omasi Marata na ohahau dödö domenia ba fataha ira ba nomonia. Börö me owölö-ölö ia ba omasi mohalöwö, hulö oya manö nifaluania. Simanö göi ba wotemaʼönia faʼatohare Yesu sakali daʼa. Iʼaliokö wamaʼanö ngawalö gö soya sibai khö domenia sebua, hegöi ira awönia si fao khönia. Me luo daʼö, moguna sibai wanemaʼö tome. Na tohare samösa dome, latemaʼö ia si fao faʼago bawa, laheta mbadagahenia, lasasai gahe, ba labeʼe wanikha samohua ba högönia. (Baso Luka 7:44-47.) Laʼameʼegö tödö sibai naha wemörö hegöi soguna khönia.
6 Oya zinangea lafalua ira Marata hegöi Maria ba wotemaʼö tomera. Börö me si toʼölönia Maria zabölö mangila ba soʼameʼegö tödö, tatu manö no itolo Marata ba wamobörö. Hizaʼi, me awena tohare Yesu faböʼö zalua. Feʼamöi Yesu sakali daʼa ibaliʼö inötö ba wamomaha yaʼira—ba daʼö nifaluania. Tenga simane ira sondröniaʼö ba agama me luo daʼö, iʼameʼegö tödö ndra alawe Yesu ba omasi ia ifahaʼö ira sanandrösa ba Mbanua Lowalangi, tuho wanuriaigönia. Iʼandrö saohagölö Maria me luo daʼö, mudadao ia ba gahe Yesu ihaogö wamondro-ndrongo.
7, 8. Hana wa ibörögö aukhu dödö Marata, ba hewisa wangumaʼönia ba gafuriata?
7 Tola takhalaigö, ibörögö aukhu dödö Marata. Börö me oya ngawalö gö ihenaigö awö halöwö sinangea ibabaya soguna ba domenia, itugu alangu dödönia ba mangoloi gera-erania. Mangörö-ngörö manö Marata ba iʼila Maria no mudao-dao, lö itolo ia. Hadia ibörögö iʼoromaʼö waʼabao dödönia, te ifahasu ia mazui ifakuru gangangonia? Lö ahöli dödöda na ifalua zimane daʼö. Hezo wa tola sagu khönia!
8 Ba gafuriata, lö itaha dödönia Marata saʼae. Iʼetuʼö dalu wahuhuosa Yesu ba humede ia, ’He Tua, hadia, lö ba dödöu, wa ibeʼe manö sangai halöwö ndraʼo Maria, ha yaʼo? Waʼö ae khönia, enaʼö ibabaya göi, itolodo.’ (Luk. 10:40) Abeʼe wehede daʼa. So ösa zamoʼeluaha fehede Marata andre imane, ”He Tua, hadia öʼosilömangilagö . . . ?” Aefa daʼö iʼandrö khö Yesu enaʼö ifotu Maria, ba ifatenge ia wohalöwö.
9, 10. (a) Hewisa Yesu wanema li Marata? (b) Hezo taʼila wa lö iʼaohasi ba dödö Yesu waʼerege dödö Marata?
9 Te tokea dödö Marata me itema linia Yesu, simanö göi zato sombaso Sura Niʼamoniʼö. Ihaogö wehede imane, ”He Marata! He Marata! Waʼoya wangabu dödöu, ba oya ngawalö wa lö ahonoʼö; ba hasambalö zoguna. No ituyu khönia zi sökhi andrö Maria, lö laheta khönia daʼö.” (Luk. 10:41, 42) Hadia geluaha wehede Yesu? Hadia ifotöi Marata andrö somasi anaʼa? Hadia iʼaohasi ba dödö waʼamarase Marata ba wondrino gö sami?
Hewaʼae ’aombö dödö ba abu dödö’ Marata, itema mene-mene si fao fangide-ngideʼö
10 Löʼö. Aboto ba dödö Yesu wa soroi ba dödö Marata wamalua daʼö ba si fao faʼomasi. Aefa daʼö, lö irai isalaikö na so zameʼe gö soya sibai. Lö ara ba zilalö, me möi ia ba gowasa sebua nifalua Mataiʼo ba ’lafodiwo’ ia. (Luk. 5:29) Si fasala tenga börö gö nibeʼe Marata, hizaʼi hadia ia niʼofönaiʼönia. No arörö ia ba ngawalö gö nihenaigönia irege lö aboto ba dödönia hadia zabölö moguna. Hadia daʼö?
Iʼandrö saohagölö Yesu me omasi Marata wanemaʼö tome, aboto ba dödönia wa soroi ba dödö Marata wamalua daʼö ba si fao faʼomasi
11, 12. Hewisa Yesu woʼamenesi Marata si fao fehede si sökhi?
11 Yesu, Ono Lowalangi Yehowa si ha samösa, möi ia ba nomo Marata ba wamahaʼö sindruhu. Daʼö zabölö moguna moroi ba gö sami hegöi ngawalö zi no lafaʼanö. Tatu manö abu dödö Yesu börö me taya ginötö si sökhi khö Marata ba wondrouʼö famatinia, hizaʼi daʼö nifilinia ba itehegö khönia Yesu wamalua daʼö.a Tebai iʼandrö khö Yesu enaʼö ifaso Maria irege taya ginötö si sökhi andrö.
12 Ihaogö Yesu wameʼe fotu khö Marata. Irara dödönia yaʼia me dua kali itötöi döi Marata, ba ibeʼe waʼafaduhu dödö enaʼö ’lö oya wangabu dödönia’. Obönö sambua mazui dombua ngawalö gö, mendrua manö me no oya tehenaigö gö ba wamati. Börö daʼö, hewisa wa tola iheta Yesu ”zi sökhi” khö Maria, yaʼia daʼö me ifili wamahaʼö yaʼia moroi khö Yesu!
13. Hadia zi tobali famahaʼö khöda moroi ba wehede Yesu khö Marata?
13 Oya zi tobali famahaʼö ba niha soloʼö khö Keriso iadaʼa zalua ba nomo Marata andrö. Gofu hadia manö tebai möi famangoloi dödöda irege lö taʼameʼegö tödö ”zoguna ba wamatida”. (Mat. 5:3, Terjemahan Dunia Baru) Sindruhu wa omasi ita taʼoʼö waʼoböwö hegöi faʼowölö-ölö Marata, hizaʼi lö omasi ita na talafo ’abu dödöda’ ba ngawalö zambö moguna ba wanemaʼö tome irege taya zabölö moguna. Ba wariawösa khö ndra talifusöda si sara lala wamati, tenga niʼa ba nibadu zabölö moguna, hizaʼi famarou dödö ba wamati. (Baso Roma 1:11, 12.) Tola mufalua waʼowulo hewaʼae no öna-öna gö nihenaigö.
Taya ba Mangawuli Dalifusö Niʼomasiʼö
14. Hana wa faduhu dödöda wa no ibeʼe khöda duma-duma si sökhi Marata ba wotema mene-mene?
14 Hadia itema Marata degu-tegu moroi khö Yesu ba ifaböʼöni gamuatania? Lö moguna manofu-nofu ita. Ibörögö Yohane wanura sanandrösa khö dalifusö Marata ono matua me imane, ”Ba no omasi Yesu Marata andrö ba talifusönia ba Lazaro andrö.” (Yoh. 11:5) No hauga waŵa numalö ginötö me möi Yesu ba mbanua Betania nitutunö moroi yawa. Ba daʼa taʼila wa lö abao dödö Marata khö Yesu ba mene-mene nibeʼenia si fao faʼomasi. Itanögö ba dödönia. Ibeʼe göi khöda duma-duma ba wamati, börö me oi zara moguna khöda mene-mene si sökhi.
15, 16. (a) Hadia nifalua Marata me mofökhö dalifusönia? (b) Hana wa aetu wanötöna Marata ba Maria?
15 Me mofökhö dalifusö Marata, erege dödönia wondrorogö. Iforege enaʼö ohahau dödö dalifusönia ba alio döhö. Hewaʼae simanö itugu abölö-bölö wökhö Lazaro. Sagötö me mofökhö ia, lö laröi ia ira talifusönia alawe si darua ba wondrorogö yaʼia. Tatu manö asese itöngö dalifusönia andre Marata si no alö faʼabölö ba si no afusitö, ba itörö-törö tödönia waʼomuso dödö hegöi faʼafökhö si no lataögö ba zilalö.
16 Me lö saʼae si tola lafalua ba wanolo Lazaro, lafaʼoheʼö goroisa khö Yesu ira Marata ba Maria. No möi ia manuriaigö ba zaröu, dua hari fofanö. No adogo-dogo goroisara, ”He Tua, faigi, somasi ndraʼugö andrö, ba no mofökhö.” (Yoh. 11:1, 3) Laʼila wa iʼomasiʼö dalifusöra andrö Yesu, ba mamati ira wa tola ifalua ndrege zi sagu khönia ba wanolo si fahuwu khönia andrö. Hadia latötöna wa tohare Yesu fatua lö abölö-bölö wökhö Lazaro? Na daʼö zalua, aetu dötönaföra. Mate Lazaro.
17. Hadia mbörö wa abu dödö Marata, ba hadia nifaluania me ahatö tohare Yesu?
17 Abu dödö Marata ba Maria, lahenaigö lewatö dalifusöra ba ato niha sangondrasi moroi ba Mbetania hegöi niha si fasuira. Lö murongo nasa duria moroi khö Yesu. Itugu ara itugu monönö waʼabu dödö Marata. Amozuania, öfa hari me no mate Lazaro, awena irongo Marata wa no ahatö Yesu ba mbanuara. Börö me Marata andre ira alawe soʼameʼegö tödö, andrö wa ifalukhaisi Yesu ba lö ifatunö khö Maria hewaʼae ba gabula dödö so ia.—Baso Yohane 11:18-20.
18, 19. Hadia wanötöna nitötöi Marata ba hana wa ahöli-höli dödöda wamatinia?
18 Me falukha ia khö Zamahaʼö, iwaʼö Marata wehede faʼafatö dödö si no hauga hari iʼera-era hegöi Maria, ”He Tua, enaʼö na ho so ndraʼugö ba daʼe, ba lö mate menaʼö dalifusögu andrö.” Hizaʼi, lö saetu dötönafö Marata hegöi famatinia. Inönö wangumaʼö, ”Ba iadaʼe göi, ba uʼila, hadia niʼandröu khö Lowalangi, ba ibeʼe khöu Lowalangi.” Ifaduhuʼö Yesu wanötönania andrö ba imane, ”Maoso dania dalifusöu andrö.”—Yoh. 11:21-23.
19 Moloʼö Marata, iwalingagö fanusugi ba zi so föna niwaʼö Yesu, andrö imane, ”Uʼila sa, maoso ia dania, ba wemaoso andrö na luo safuria.” (Yoh. 11:24) Sindruhu-ndruhu mamati Marata ba wamahaʼö daʼö. So ösa zondröniaʼö ba agama Yahudi nifotöi Sadukaiʼo, lö faduhu dödöra ba wanusugi, hewaʼae no tesura ba Daromali Lowalangi. (Dan. 12:13; Mrk. 12:18) Hizaʼi, aboto ba dödö Marata wa mamahaʼö Yesu sanandrösa ba wemaoso zi mate ba no irai isusugi ösa niha si no mate—hewaʼae na lö ba gotaluara simane faʼara waʼamate Lazaro. Lö idöna-döna hadia zalua aefa daʼö.
20. Tutunö geluaha wehede Yesu si tebai muʼolifugö si no tesura ba Yohane 11:25-27 hegöi fanema li Marata.
20 Itohugö Yesu wangumaʼö fehede si tebai muʼolifugö andre, ”Yaʼodo wemaoso ba faʼauri.” Sindruhu, no ibeʼe Lowalangi Yehowa kuaso khö Nononia ba wamalua fanusugi ba zi sagörö ulidanö ba zi so föna. Manofu Yesu khö Marata, ”Hadia faduhu dödöu ba daʼö?” Ibeʼe wanema li Marata simane si no mutötöi ba wamobörö faza daʼa. Mamati ia wa Yesu andrö Keriso mazui Mesia, Ono Lowalangi Yehowa, ba no lafaʼeleʼö ira samaʼeleʼö waʼatoharenia ba gulidanö.—Yoh. 5:28, 29; baso Yohane 11:25-27.
21, 22. (a) Hewisa Yesu wangoromaʼö faʼabu dödönia ba niha si göna abula dödö? (b) Tutunö hewisa wemaoso Lazaro.
21 Hadia iʼameʼegö tödö wamati simane famati Marata andre Lowalangi Yehowa hegöi Ononia, Yesu Keriso? Oroma wanema linia ba ngawalö zalua niʼila Marata aefa daʼa. Iʼanemai ifalukhaisi Maria. Aefa daʼö, oroma khö Marata wa abu sibai dödö Yesu me fahuhuo ia khö Maria hegöi ba niha sangondrasi. Iʼila wa meʼe Yesu, tandra wa abu dödönia börö waʼamate andrö. Irongo me ifaretakö Yesu enaʼö laheta gara si so ba lewatö Lazaro.—Yoh. 11:28-39.
22 Börö me tefaudu wangera-ngera Marata, andrö wa fatimba khönia na labokai lewatö dalifusönia si no mate öfa hari faʼara, börö me no aböu. Ifasugi ba dödönia Yesu, ”Tenga no uwaʼö khöu, na faduhu dödöu, ba oroma khöu lakhömi Lowalangi?” Faduhu dödö Marata, ba sindruhu-ndruhu no iʼila lakhömi Lowalangi Yehowa. Me luo daʼö föna lewato, ibeʼe kuaso Yehowa khö Nononia ba wanusugi Lazaro! Khalaigö ginötö si lö taya ba gera-era Marata sandrohu faʼaurinia: Feʼao Yesu ba wogaoni talifusönia, ”He Lazaro, ae baero!”; so li soruru-ruru moroi bakha ba lewatö me maoso Lazaro ba no idaʼi-daʼi wofanö numalö ba mbawandruhö lewatö, no teʼolohuni mbotonia faoma lembe; imane Yesu, ”Mitotoʼö khönia ba mifofanö ia”; ba tatu manö, Marata hegöi Maria, latalagui dalifusöra andrö si fao faʼomuso dödö. (Baso Yohane 11:40-44.) No taya gabula dödö sebua khö Marata!
Mofozu wamati Marata khö Yesu me laʼila darua ira Maria wa no tesusugi dalifusöra
23. Hadia zomasi ibeʼe khöu Yehowa hegöi Yesu, ba hadia zinangea öfalua?
23 Waö-waö daʼa zangoromaʼö fanusugi zi no mate tenga ha anga-anga, hizaʼi sambua famahaʼö moroi ba Zura Niʼamoniʼö si möi fondrara dödö si no irai alua. (Yob. 14:14, 15) Omasi Yehowa hegöi Ononia wameʼe sulö ba niha samati, simane nifaluara khö Marata, Maria ba Lazaro. Omasi ira labeʼe khöu howu-howu simane daʼö na ödouʼö wamati saro.
’Marata Sangai Halöwö’
24. Hewisa Zura Niʼamoniʼö wanötöi töi Marata ba gafuriata?
24 Hatö sakalitö mutötöi Marata ba Zura Niʼamoniʼö yaʼia daʼö me böröta migu safuria waʼauri Yesu ba gulidanö. Börö me iʼila Yesu wangabu dödö salua khönia dania, sakalitö ifili nomo Marata ba Mbetania nahia si toröi ia. Na möi ia ba Yeruzalema, ha tölu kilometer itörö tanö. Manga Yesu hegöi Lazaro ba nomo Zimoni si no irai göna bou auri, ba mufuli mutötöi döi niha nifatunöda ba gafuriata, ’Marata sangai halöwö’.—Yoh. 12:2.
25. Hana wa tefahowuʼö mbanua niha Keriso ba ginötö andre me ato ndra alawe simane Marata?
25 Sindruhu wa ira alawe sowölö-ölö ia! Me awena mutötöi ia ba Zura Niʼamoniʼö, mohalö-halöwö ia; ba me mutötöi ia ba gafuriata, mohalöwö nasa ia, iforege ba wombönökhi soguna ba niha sahatö khönia. Ba ginötö andre, tefahowuʼö mbanua niha Keriso börö me ato ndra alawe simane Marata—abölö ba oböwö, iforomaʼö wamatinia ba wangai halöwö Yehowa hegöi ba wanolo niha böʼö. Hadia lö ibato wamalua daʼö Marata? Te löʼö. Na simanö, no tefaʼanö ia ba wanaögö abula dödö salua aefa daʼa.
26. Hadia nifalua Marata me so khönia wamati?
26 Hauga hari aefa daʼö, itaögö waʼabu dödö Marata me mate Yesu, Samahaʼö niʼomasiʼönia, labunu ia si lö faʼahakhö dödö. Aefa daʼö, samunu samini tödö andrö ba sowökhi tödö ba ndro edöna labunu Lazaro, börö me fanusuginia mbörö wa ato zamati khö Yesu. (Baso Yohane 12:9-11.) Sindruhu wa faʼamate ba gafuriata zamabali Marata khö dalifusönia si darua niʼomasiʼönia. Lö taʼila hewisa ba hamega alua daʼö hizaʼi si no tatu: Famati saro niʼokhögö Marata zameʼe faʼanau gölö khönia irugi gamozua. Daʼö mbörö wa moguna laʼoʼö wamati Marata ira niha Keriso iadaʼa.
a Ba niha Yahudi me abad siföföna, lö latehegö ba ndra alawe wolohi sekola salawa. Famahaʼö nitemara si toʼölönia ha halöwö ba nomo. Andrö, no faböʼö ba wamaigi Marata na so ndra alawe si dadao ba gahe zatua-tua ba wamahaʼö yaʼia.